intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Vấn đề kỹ thuật pháp lý trong sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

71
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vấn đề kỹ thuật pháp lý trong sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật Khôi phục lại chức năng giám sát chung của viện kiểm sát nhân dân. Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao do Quốc hội bầu và bãi nhiệm, toàn bộ các công tố viên do Viện trưởng viện kiểm sát nhân dân tối cao bổ nhiệm và miễn nhiệm. Viện kiểm sát nhân dân tối cao có quyền giám sát Chính phủ và toàn bộ hệ thống cơ quan hành chính Nhà nước....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Vấn đề kỹ thuật pháp lý trong sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. Lª V−¬ng Long * T rong m t qu c gia, h th ng văn b n quy ph m pháp lu t ư c ban hành và có hi u l c trên th c t là r t a d ng và phong phú. không phù h p v i th c ti n, c n ph i thay i cho phù h p v i th c t khách quan. - Có nh ng quy nh th i i m ban Xét v m t c u trúc và yêu c u c a pháp ch hành văn b n và m t th i gian sau ó phù thì h th ng văn b n quy ph m ó ph i là m t h p v i th c ti n xã h i nhưng do th c ti n ch nh th th ng nh t h u cơ c v phương di n v n ng không ng ng d n vư t ra kh i t m n i dung i u ch nh, hình th c và th b c giá i u ch nh c a quy ph m, các quy nh này tr cũng như hi u l c pháp lí. Tuy nhiên, do không còn kh năng i u ch nh các quan h nhi u nguyên nhân em l i mà không ít i m xã h i m t cách có hi u qu n a, c n ph i b t c p có th x y ra c v n i dung và hình thay i cho phù h p v i tr ng thái m i c a th c ã làm h n ch kh năng tác ng, i u các quan h xã h i. ch nh c a các văn b n trên th c t . Chính vì - Khi xây d ng văn b n do thi u kinh v y quy trình l p pháp, l p quy c n có th t c nghi m hay h n ch v kh năng d báo mà th m nh, ki m soát văn b n quy ph m pháp th c ti n phát sinh nhi u tình hu ng, y u t , lu t nh m phát hi n các khi m khuy t c a nó i u ki n ngoài d ki n b c l s thi u h t c a trư c và sau th i i m nó phát sinh hi u l c pháp lu t trong vi c i u ch nh các quan h xã (c v n i dung và hình th c) có th s a i h i c n thi t. và b sung cho thích ng v i nhu c u i u Vi c s a i, b sung trong nh ng trư ng ch nh. Bài vi t này xin trao i xung quanh h p như v y là t t y u và n u ư c ti n hành vn kĩ thu t pháp lí c a ho t ng s a i, k p th i s góp ph n nâng cao giá tr , kéo dài b sung văn b n quy ph m pháp lu t. “tu i th ” cho các văn b n quy ph m pháp S a i, b sung là hình th c x lí ư c áp lu t, v a m b o hi u qu i u ch nh pháp d ng i v i văn b n quy ph m pháp lu t khi lu t, v a tránh t n kém th i gian, công s c, văn b n c n có thêm m t s quy nh m i, b ti n c a cho xây d ng văn b n m i. i m t s quy nh cũ hay thay m t s quy Nhu c u s a i, b sung văn b n quy nh v n có b ng các quy nh phù h p hơn. ph m pháp lu t là r t l n và mang tính V m t lí lu n không có văn b n quy ph m khách quan nên pháp lu t hi n hành ã có pháp lu t nào có th phù h p ư c v i m i m t s quy nh v v n này các khía i u ki n t n t i xã h i. Có nhi u lí do em l i c nh cơ b n như: kh ng nh này nhưng nhìn chung có th th y: - Th m quy n s a i, b sung: văn b n - Có nh ng quy nh khi xây d ng văn b n, do nh n th c, quan i m ư c coi là c n * Gi ng viên chính Khoa hành chính - nhà nư c thi t và phù h p nhưng khi ưa ra th c hi n thì Trư ng i h c Lu t Hà N i 10 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2005
  2. nghiªn cøu - trao ®æi quy ph m pháp lu t ch b s a i, b sung sung ã b m t hi u l c. N u xét v n i dung, b ng m t văn b n quy ph m pháp lu t c a sau khi s a i, b sung, các quy nh văn chính cơ quan nhà nư c ã ban hành văn b n dùng s a i, b sung ư c “l ng” vào b n ó. các quy nh văn b n b s a i, b sung t o Tuy nhiên, th c t trong Lu t ban hành thành nh ng quy nh th ng nh t trong m t cơ văn b n quy ph m pháp lu t c a nư c ta thì c u chung nên trong các n ph m lưu hành vn s a i, b sung văn b n quy ph m trên th trư ng thư ng nh p n i dung hai văn pháp lu t ch ư c c p chung chung, chưa b n làm m t và thuy t minh văn b n ã ư c c th , n m trong ph n giám sát, ki m tra, x s a i, b sung. Vì v y, khi s a i, b sung lí các văn b n trái pháp lu t. Theo n i dung văn b n quy ph m pháp lu t, yêu c u t ra là các i u 8;82*;82a*83*; 84 chương IX Lu t vi c s a i, b sung không ư c phá v tính ban hành văn b n quy ph m pháp lu t thì ch th ng nh t n i t i c a văn b n ban u. Yêu m i quy nh th m quy n cho các cơ quan như c u này hoàn toàn ơn gi n khi ch bãi b Qu c h i; U ban thư ng v Qu c h i; Chính nh ng t , c m t , quy nh trong văn b n. Khi ph ; b trư ng và các th trư ng cơ quan ó trong văn b n dùng s a i, b sung ch ngang b ch y u dư i góc là hu b văn c n ghi b t “…” hay c m t “…” t i b n trái pháp lu t mà thôi. kho n… i u…; thay t “…”, c m t “…” - Yêu c u xác nh rõ a ch b s a i, b b ng t “…”, c m t “…” t i kho n… i u…; sung: văn b n s a i, b sung ph i xác nh bãi b i u…, kho n… i u… Vi c s a i rõ tên văn b n, i u, kho n, i m c a văn b n cũng tương t như v y, ch c n ghi rõ i u… b s a i, b sung. ư c s a i như sau “…”, n i dung m i ã Trong ó, yêu c u xác nh rõ i u, kho n, th vào v trí c a n i dung cũ. Nhưng khi b i m c a văn b n b s a i, b sung là v n sung thì v n không ph i lúc nào cũng ơn thu c v kĩ thu t. Quy nh thì rõ ràng như v y gi n như v y. Có nhi u trư ng h p b sung nhưng khi áp d ng vào ho t ng th c t l i khác nhau: n y sinh v n mà ngư i x lí văn b n ph i - B sung c m t , o n: trư ng h p này quan tâm. S a i, b sung ư c ti n hành cũng ơn gi n như trư ng h p trên vì nó b ng cách cơ quan ban hành văn b n c n s a không nh hư ng t i c u trúc c a văn b n, ch i, b sung ban hành m t văn b n m i dùng c n nêu rõ b sung c m t “…”, o n “…” s a i, b sung văn b n ã ban hành trư c vào sau c m t “…” t i i u… ó. Trong văn b n dùng s a i, b sung - B sung kho n cho i u: trong m t i u nêu rõ s a i, b sung nh ng v n gì trong có th có các kho n. Các kho n trong i u văn b n b s a i, b sung. N u xét v hình ư c s p x p theo m t tr t t nh t nh phù th c, sau khi văn b n ư c s a i, b sung thì h p v i t ng n i dung trong các kho n hay trong h th ng pháp lu t hi n hành t n t i hai tương quan v i c u trúc c a các i u khác văn b n: văn b n b s a i, b sung và văn trong văn b n. N u thêm kho n cu i cùng cho b n dùng s a i, b sung, t t nhiên có i u thì ánh ti p s cho kho n ư c b sung nh ng quy nh trong văn b n b s a i, b theo dãy s t nhiên c a các kho n ã có. N u T¹p chÝ luËt häc sè 4/2005 11
  3. nghiªn cøu - trao ®æi thêm kho n vào gi a các kho n ã có thì ánh b s a i, b sung. Trong trư ng h p này s l i cho các kho n theo dãy s t nhiên v i không th ánh s cho i u m i là 16 và y tr t t m i c a các kho n. Vi c b sung lùi s th t c a các i u ti p theo ( i u 16 cũ kho n cho i u tuy có th làm nh hư ng tr t thành i u 17, i u 17 cũ thành i u 18…). t các v n ư c nêu trong i u (các i u m i ch có th ư c ánh s 15 hay 16 kho n) nhưng không nh hư ng n tr t t trong khi các i u khác v n gi nguyên s cũ. các i u trong văn b n. Vì pháp lu t không có quy nh nên theo thói - B sung i u cho văn b n: trong nhi u quen trong xây d ng văn b n thì i u m i s trư ng h p, văn b n c n ư c b sung i u ư c ánh s theo s c a i u ng trư c nó, hoàn toàn m i. V n t ra là i u m i ư c t c là i u 15 và phân bi t v i i u 15 b sung ư c t vào v trí nào trong văn b n? ang t n t i thì i u m i s có thêm m t kí B t kì văn b n nào cũng là m t ch nh th hi u nào ó, thư ng là i u 15a. Như v y, th trong ó các v n thu c n i dung văn b n t các i u trong văn b n s là i u 14, i u ư c s p x p theo m t tr t t thích h p sao 15, i u 15a, i u 16… Nhưng n u xem xét cho v i lư ng ngôn t ít nh t chuy n t i ư c vn m t cách th t s khoa h c thì khi c n lư ng thông tin nhi u nh t, m b o cho ngư i b sung m t i u vào v trí gi a hai i u ã có c thu nh n ư c thông tin d dàng và chính không th ơn gi n là lúc nào cũng ánh s xác nh t. Tr t t này n u b thay i có th làm i u m i theo i u ng trư c như v y. Vi c văn b n thi u nh t quán, thông tin chuy n t i ánh s cho i u m i theo i u ng trư c ngư i c b sai l ch ho c tr nên khó hi u. hay i u ng sau nó tuỳ thu c vào n i dung Theo tr t t thông thư ng nh t, nh ng i u c a i u m i g n gũi v i n i dung c a i u cu i c a văn b n bao gi cũng là i u kho n nào hơn. Xin ch ng minh i u này b ng m t thi hành có n i dung như xác nh th i i m ví d c th như sau: văn b n phát sinh hi u l c, văn b n làm m t i m 23 Lu t s a i, b sung Lu t ban hi u l c c a văn b n nào, cơ quan nào có trách hành văn b n quy ph m pháp lu t thông qua nhi m hư ng d n thi hành văn b n. Và như ngày 16/12/2002 quy nh: “B sung i u 80a v y, nh ng i u c n b sung cho văn b n trư c i u 81 như sau”, i m 24 lu t này quy không th x p n i ti p vào cu i ( t sau nh ng nh “B sung i u 80b sau i u 80a như i u kho n thi hành) mà ph i x p vào v trí sau”. Trư ng h p này gi a i u 80 và i u nào ó thu c ph n n i dung chính c a văn 81 c a Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp b n. V trí thích h p c a i u c n b sung ph lu t có b sung hai i u là i u 80a và 80b. thu c vào n i dung c a nó có quan h như th Như v y, sau khi s a i, b sung th t các nào v i n i dung các i u ã có trong văn b n. i u trong Lu t là i u 80, i u 80a, i u Mu n tìm ư c v trí này hãy hình dung i u 80b, i u 81… Vi c ánh s cho hai i u b c n b sung ã có ngay t khi văn b n ư c sung theo s c a i u ng trư c nó là theo so n th o, khi ó v trí c a i u này âu. thói quen và thói quen trong trư ng h p này Ch ng h n, i u c n b sung có v trí thích ã t ra hoàn toàn không thích h p. B i l , h p sau i u 15, trư c i u 16 c a văn b n i u 80a quy nh v m c ích giám sát, ki m 12 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2005
  4. nghiªn cøu - trao ®æi tra văn b n quy ph m pháp lu t, i u 80b quy sung i u 80a trư c i u 81 như sau” thì nh v n i dung giám sát, ki m tra văn b n quy nh “B sung i u 81a trư c i u 81 quy ph m pháp lu t trong khi i u 80 quy như sau” và tương t , i m 24 s là “B nh v áp d ng văn b n quy ph m pháp lu t. sung i u 81b sau i u 81a như sau”. ây là nh ng n i dung hoàn toàn c l p v i B i v y theo chúng tôi, khi b sung văn nhau nên không th cùng m t v trí (v trí b n quy ph m pháp lu t c n chú ý: c a i u 80). Hai i u b sung này ph i ư c - m b o tính th ng nh t n i t i c a toàn ánh s theo i u 81 vì i u 81 và m t s văn b n sau khi b s a i, b sung: th ng nh t i u ti p theo quy nh v giám sát, x lí văn v k t c u, th ng nh t v n i dung, phương b n trái pháp lu t. L ương nhiên hai i u b hư ng i u ch nh, th ng nh t v hình th c th sung v n ph i v trí trư c i u 81 vì hai i u hi n.... Ch ng h n, sau khi s a i xong, văn này quy nh nh ng v n chung v giám sát, b n ã ư c s a i c n ư c biên t p l i ki m tra văn b n quy ph m pháp lu t, còn các thành m t b n th ng nh t và ghi rõ văn b n ... i u t 81 n 84 quy nh c th trách nhi m x... ã ư c s a i b sung ngày… tháng… c a các cơ quan trong vi c giám sát, x lí văn năm… thu n l i cho các ch th áp d ng và b n trái pháp lu t. Vi c ánh s 80a, 80b cho th c hi n. Trên th c t , các m c, ph n ã b hai i u này càng th hi n s b t h p lí khi các không c n ánh d u ho c ch rõ n a vì nó quy nh hi n hành ư c trình bày dư i d ng ương nhiên ã b lo i và không còn giá tr . l ng n i dung hai văn b n (Lu t ban hành văn Hi n nay nư c ta, khi s a i m t văn b n b n quy ph m pháp lu t và Lu t s a i, b xong thì k t qu thư ng ư c biên t p riêng sung Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp các m c m i ư c s a i ho c ng th i biên lu t). T i n ph m Lu t ban hành văn b n quy t p c hai trong m t văn b n ã t o nên s ph m pháp lu t ( ã ư c s a i, b sung năm ph c t p trong quá trình nh n th c, th c hi n 2002) c a Nhà xu t b n chính tr qu c gia, và áp d ng. xu t b n năm 2003, i u 80a và i u 80b - Thay i thói quen ch ánh s cho i u ư c x p vào Chương VIII - Hi u l c c a văn b sung theo i u ng trư c nó. C n nh n b n quy ph mpháp lu t và nguyên t c áp d ng th y vi c ánh s cho i u ư c b sung vào văn b n quy ph m pháp lu t mà úng ra chúng văn b n theo i u ng trư c hay i u ng ph i Chương IX - giám sát, ki m tra và x lí sau ph thu c vào m i quan h v n i dung văn b n trái pháp lu t. S dĩ n ph m x p như c a i u b sung v i các i u ó. v y vì ngư i ta nghĩ r ng không th tách ba Trên th c t , vi c t n t i m t h th ng văn i u cùng là i u 80 ra hai chương khác nhau b n quy ph m pháp lu t a d ng ư c ban và cách tư duy y không ph i là không có hành b i nhi u lo i ch th th t khó tránh kh i logic. Tuy nhiên, s tr trêu h n ã không x y nh ng khi m khuy t c v n i dung và hình ra n u hai i u b sung này ư c ánh s theo th c. Nh n th c ư c th c tr ng này, nư c i u 81 (thu c Chương IX). T c là i m 23 ta, Th tư ng Chính ph ã có Quy t nh s Lu t s a i, b sung Lu t ban hành văn b n 355/Q -TTg ngày 28/5/1997 thành l p Ban quy ph m pháp lu t thay vì quy nh “B ch o c a Chính ph v t ng rà soát và h T¹p chÝ luËt häc sè 4/2005 13
  5. nghiªn cøu - trao ®æi th ng hoá văn b n quy ph m pháp lu t c a các quy ph m pháp lu t. T trư c n nay b , ngành, a phương nh m lo i b các văn nư c ta chưa có cơ s ào t o nào ưa n i b n ã h t hi u l c, không còn phù h p, ch ng dung này vào chương trình gi ng d y, chéo ho c mâu thu n. Tuy nhiên, quy trình nghiên c u. Trong lúc ó, ch t lư ng c a l p pháp, l p quy ư c ch t ch và các s n m t văn b n quy ph m trư c h t ư c xem ph m làm ra là các văn b n quy ph m pháp xét trên hai phương di n là n i dung và hình lu t có hi u qu th c t cao thi t nghĩ: th c, hai y u t này có liên quan, tương tác - Trong xây d ng lu t, bên c nh các u ch t ch v i nhau. Hơn n a, v i c thù c a ban, ti u ban so n th o văn b n và các cơ môn khoa h c cũng như môn h c, kĩ thu t quan có th m quy n th m nh d án lu t so n th o văn b n quy ph m pháp lu t ph i (như U ban pháp lu t c a Qu c h i, H i bao hàm c y u t kĩ thu t pháp lí s a i, ng dân t c…) c n thành l p h i ng b sung văn b n quy ph m pháp lu t. ph n bi n khoa h c các d án lu t, pháp - t o nên ti n pháp lí và b o m l nh. L dĩ nhiên, ý ki n c a h i ng khoa tính th ng nh t cho c quy trình xây d ng h c không có giá tr b t bu c mà ch óng pháp lu t nên chăng chúng ta c n có thêm góp nh ng ý ki n cho c p có th m quy n nh ng quy nh c th hơn cho v n kĩ quy t nh c th . Lý do quy trình xây thu t pháp lí v s a i, b sung các văn d ng lu t c n có th t c này là vì ó là b n quy ph m pháp lu t. Vì l ó, c n ban nh ng văn b n có giá tr pháp lí r t cao, hơn n a vi c chu n b d án lu t nư c ta hành các văn b n hư ng d n c th , chi ti t thông thư ng ư c giao cho b , ngành v v n s a i b sung văn b n quy chu n b nên ch y u ch nhìn nh n th c t ph m pháp lu t theo n i dung các i u 81; nhu c u c a ngành mình mà thôi. Kh năng 82*; 82; 82a*;83*; 84, chương IX c a Lu t bao quát, xem xét m t cách toàn di n s ban hành văn b n quy ph m pháp lu t. tương thích v i h th ng văn b n khác c v - tránh s xung t pháp lu t n i (t c n i dung và hình th c d có th b phi n pháp lu t qu c gia) nhìn t c góc n i di n. V m t t ch c, h i ng ph n bi n dung, hình th c, th m quy n, cũng như s khoa h c này có th thư ng tr c ho c khác bi t v m t kĩ thu t pháp lí c n th c thi không nhưng ph i t p h p ư c nh ng nhà có hi u qu Quy t nh s 355/Q -TTg khoa h c theo t ng chuyên ngành và có tâm ngày 28/5/1997 c a Th tư ng Chính ph . huy t v i công vi c. ương nhiên, i v i ng th i c n n i lu t hoá thích ng nh ng m i văn b n quy ph m pháp lu t n u có khung pháp lí qu c t (ví d khung pháp lu t ư c th t c như văn b n lu t thì rõ ràng v thương m i c a WTO), t p quán thông ch t lư ng, tính ng b , phù h p ch c d ng qu c t (ch ng h n như t p quán ch n s ư c nâng lên rõ r t. thương m i qu c t , t t ng qu c t theo - Trong chương trình gi ng d y kĩ thu t t ng lĩnh v c…) nh m h n ch tình tr ng so n th o văn b n pháp lu t c n ưa vào n i xung t pháp lu t ngo i, b o m cho quá dung kĩ thu t s a i, b sung các văn b n trình h i nh p, toàn c u hoá có hi u qu ./. 14 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2005
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2