intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Về hành vi "rửa tiền" theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

75
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Về hành vi "rửa tiền" theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam Thứ ba, Luật còn định ra nguyên tắc bình đẳng về quyền và nghĩa vụ giữa các bên tham gia vụ án hành chính (Điều 10), bảo đảm việc đối thoại trong tố tụng hành chính Điều 12) đồng thời đặt ra vấn đề bồi thường thiệt hại trong vụ án hành chính (Điều 6).

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Về hành vi "rửa tiền" theo quy định của pháp luật hình sự Việt Nam"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi NguyÔn H÷u Thanh * 1. V i nÐt vÒ ho¹t ®éng röa tiÒn trªn Nh÷ng sè liÖu nªu trªn sÏ l kh«ng chÝnh thÕ giíi x¸c bëi ®ã chØ l phÇn næi cña t¶ng b¨ng, Mét sè th«ng tin gÇn ®©y cho biÕt sè tiÒn ho¹t ®éng tÈy röa tiÒn ® v ®ang l ho¹t tÈy röa h ng n¨m ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn ®éng téi ph¹m rÊt nguy hiÓm diÔn ra h ng tõ 1 ®Õn 2 tØ USD, ë c¸c n−íc gi u lªn tíi ng y, võa bÝ mËt, võa c«ng khai, cã thÓ rÊt 100 tØ USD, ë mét sè trung t©m t i chÝnh lín ®¬n gi¶n hoÆc v« cïng tinh vi, phøc t¹p trong trªn thÕ giíi sè tiÒn tÈy röa cã thÓ tõ 300 ®Õn nhiÒu lÜnh vùc v víi ph¹m vi to n thÕ giíi. 500 tØ USD. Theo −íc tÝnh cña Quü tiÒn tÖ 2. Kh¸i niÖm quèc tÕ (IMF), c¸c ho¹t ®éng ph¹m téi trªn Cã nhiÒu c¸ch ®Ó nh×n nhËn vÒ ho¹t ®éng thÕ giíi cã thÓ röa tiÒn tõ 1000 tØ ®Õn 3000 tØ röa tiÒn. Theo mét sè nh nghiªn cøu, röa USD/n¨m. Ng−êi ta cã thÓ nh¾c ®Õn Ng©n tiÒn l qu¸ tr×nh m trong ®ã nh÷ng ®ång h ng Citigroup (MÜ) víi vô dÝnh lÝu ®Õn ho¹t tiÒn thu ®−îc b»ng nh÷ng c¸ch thøc bÊt hîp ®éng röa tiÒn bÞ ph¸t hiÖn th«ng qua cuéc ph¸p ®−îc hîp thøc hãa th nh nh÷ng nguån ®iÒu tra h nh vi tham nhòng cña cùu Tæng thu nhËp chÝnh ®¸ng v ®−îc ®−a trë l¹i l−u thèng Philippin Joseph Estrada; vô Côc ®iÒu th«ng. Trong "B¸o c¸o vÒ röa tiÒn, bÝ mËt tra liªn bang MÜ (FBI) tiÕn h nh ®iÒu tra ng©n h ng v n¬i cÊt giÊu t i chÝnh" cña mét Ng©n h ng New york vÒ sè tiÒn khæng lå 7,5 sè chuyªn gia thuéc V¨n phßng kiÓm so¸t tØ USD m mét sè c«ng d©n Nga ® trung ma tuý v phßng chèng téi ph¹m cña Liªn chuyÓn qua ®©y; v gÇn ®©y l vô «ng chñ hîp quèc n¨m 1988, röa tiÒn ®−îc hiÓu l tÞch C©u l¹c bé bãng ®¸ Fiorentina (Italia) qu¸ tr×nh gåm ba giai ®o¹n: Thø nhÊt, c¸ch li Vittorio Cechio Gori ph¶i tuyªn bè giao phã c¸c kho¶n tiÒn tho¸t khái mèi quan hÖ trùc quyÒn kiÓm so¸t c«ng ti cæ phÇn cña m×nh tiÕp víi téi ph¹m; thø hai, l m thay ®æi c¸c cho ban ®èc c«ng v× b¶n th©n cã dÝnh d¸ng dÊu vÕt nh»m chèng l¹i viÖc ®iÒu tra; v thø ®Õn röa tiÒn... Nh÷ng c¸i tªn nh− ¡ngtigoa, ba, víi nguån gèc ® ®−îc giÊu kÝn, l m cho ®¶o quèc Nauru, Liechtenstein, Lib¨ng, tiÒn cã kh¶ n¨ng sö dông b×nh th−êng trë l¹i. Urugoay... ®ang trë th nh nh÷ng thiªn ®−êng Cïng tån t¹i víi kh¸i niÖm n y l quan cho n¹n röa tiÒn ho nh h nh. Ngay t¹i c¸c ®iÓm cña lùc l−îng thùc thi c¸c ho¹t ®éng t i c−êng quèc nh− MÜ, Anh, Nga, NhËt B¶n... ng−êi ta ® ph¶i lªn tiÕng "b¸o ®éng ®á" vÒ * Vô ph¸p chÕ nh÷ng con sè tiÒn bÞ tÈy röa khæng lå. Ng©n h ng nh n−íc ViÖt Nam 36 - T¹p chÝ luËt häc
  2. nghiªn cøu - trao ®æi chÝnh chia ho¹t ®éng röa tiÒn th nh c¸c ho¹t giao dÞch kh¸c ®Ó hîp ph¸p hãa tiÒn, t i s¶n ®éng: X¸c ®Þnh ®iÓm "tËp kÕt" (tuån tiÒn mÆt do ph¹m téi m cã hoÆc sö dông tiÒn, t i s¶n v o nÒn kinh tÕ hîp ph¸p hoÆc chuyÓn lËu ®ã v o viÖc tiÕn h nh c¸c ho¹t ®éng kinh qua biªn giíi), t¹o vá bäc (ph©n t¸n nguån doanh hoÆc ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c". §©y cã gèc b»ng c¸ch t¹o nªn c¸c c¬ cÊu vá bäc thÓ xem nh− kh¸i niÖm vÒ "röa tiÒn" theo phøc t¹p) v hîp nhÊt (®−a c¸c nguån tiÒn ® ph¸p luËt ViÖt Nam. ®−îc tÈy röa trë l¹i nÒn kinh tÕ). Nh− vËy, theo luËt h×nh sù ViÖt Nam th× ThuËt ng÷ ®−îc sö dông trong C«ng −íc cã hai lo¹i h nh vi cã thÓ dÉn ®Õn téi hîp cña Liªn hîp quèc n¨m 1988 vÒ phßng ph¸p hãa tiÒn, t i s¶n do ph¹m téi m cã: chèng bu«n b¸n bÊt hîp ph¸p ma tuý nh»m H nh vi "th«ng qua c¸c nghiÖp vô t i chÝnh, nãi ®Õn sù chuyÓn ®æi (tiÒn mÆt sang c¸c t i ng©n h ng hoÆc c¸c giao dÞch kh¸c ®Ó hîp s¶n kh¸c) cã thÓ liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh ph¸p hãa” hoÆc h nh vi “sö dông tiÒn, t i s¶n ®iÓm "tËp kÕt" trong mét tæ chøc tÝn dông; do ph¹m téi m cã v o viÖc tiÕn h nh c¸c che giÊu nguån gèc hoÆc quyÒn së h÷u thùc ho¹t ®éng kinh doanh hoÆc ho¹t ®éng kinh tÕ sù v t¹o ra cho chóng c¸ch hiÓu hîp ph¸p. kh¸c". Dï c¸ch ®¸nh gi¸ nh− thÕ n o, tùu chung a. NÕu ë lo¹i h nh vi thø nhÊt thÓ hiÖn râ l¹i, "luËt ch¬i" cña nh÷ng kÎ röa tiÒn l l m tÝnh chñ ®éng lÉn môc ®Ých cña kÎ ph¹m téi - sao t¹o ®−îc kho¶ng c¸ch xa nhÊt gi÷a kho¶n kÎ ph¹m téi biÕt râ t i s¶n do ph¹m téi m tiÒn, t i s¶n ®Þnh tÈy röa víi nguån gèc téi cã, dïng c¸c nghiÖp vô t i chÝnh, ng©n h ng ph¹m cña chóng. Lîi dông tÝnh chÊt ®Þa lÝ, ®Ó hîp ph¸p hãa t i s¶n ®ã th× ë lo¹i h nh vi bän téi ph¹m th−êng t×m c¸ch ®−a c¸c kho¶n thø hai tÝnh môc ®Ých kh«ng ®−îc thÓ hiÖn tiÒn "bÈn" ra n−íc ngo i v cïng víi nh÷ng râ. C¨n cø v o téi danh, ng−êi ta cã thÓ nãi kh¸c biÖt vÒ quy ®Þnh cña ph¸p luËt, sù tån téi ph¹m còng ph¶i cã môc ®Ých nh− lo¹i t¹i cña luËt bÝ mËt ng©n h ng, luËt bÝ mËt hîp h nh vi thø nhÊt, tuy nhiªn, nÕu nh− vËy cã t¸c v nh÷ng mèi quan hÖ mang tÝnh quèc tÕ, lÏ kh«ng cÇn ph¶i nªu lªn h nh vi thø hai khi bän téi ph¹m cã thÓ xãa nho sîi d©y liªn hÖ viÖc tiÕn h nh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, gi÷a kho¶n tiÒn "bÈn" v nguån gèc téi ho¹t ®éng kinh tÕ còng cã thÓ hiÓu l viÖc ph¹m, tõ ®ã g©y khã kh¨n cho c¸c c¬ quan "th«ng qua c¸c giao dÞch kh¸c ®Ó hîp ph¸p thùc thi ph¸p luËt trong viÖc lÇn theo dÊu vÕt. hãa tiÒn, t i s¶n do ph¹m téi m cã". VËy sù Sau khi th nh c«ng trong ho¹t ®éng n y, tiÒn kh¸c nhau cña hai lo¹i h nh vi n y thÓ hiÖn ë ph¶i ®−îc téi ph¹m sö dông trë l¹i nh− ®iÓm n o? Trªn thùc tÕ, kÎ bÞ t×nh nghi ® nh÷ng kho¶n thu nhËp hîp ph¸p. tiÕn h nh tÈy röa tiÒn kh«ng bao giê tù thó 3. Quy ®Þnh theo ph¸p luËt ViÖt Nam nhËn téi lçi cña m×nh v luËn ®iÖu th−êng §iÒu 251 BLHS ViÖt Nam n¨m 1999 quy ®−îc chóng ®−a ra l "kh«ng biÕt tiÒn, t i s¶n ®Þnh vÒ téi hîp ph¸p hãa tiÒn, t i s¶n do n y cã nguån gèc téi ph¹m". VÊn ®Ò ®Æt ra l ph¹m téi m cã l h nh vi "th«ng qua c¸c ®èi víi lo¹i h nh vi thø hai, yÕu tè kÎ ph¹m nghiÖp vô t i chÝnh, ng©n h ng hoÆc c¸c téi biÕt ®−îc tiÒn, t i s¶n cã nguån gèc téi T¹p chÝ luËt häc - 37
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ph¹m cã ®−îc ®Æt ra hay kh«ng? ViÖc ng−êi kh¸c. Sù ph©n biÖt ë ®©y cã thÓ ®−îc l m râ sö dông tiÒn cã nguån gèc téi ph¹m ®Ó më h¬n ë hai khÝa c¹nh sau: cöa h ng cã thÓ l viÖc thùc hiÖn hîp ph¸p - VÒ ph−¬ng thøc thùc hiÖn: ë h nh vi hãa tiÒn b»ng c¸c giao dÞch kh¸c ë lo¹i h nh thø nhÊt, ®ã l c¸c nghiÖp vô t i chÝnh, ng©n vi thø nhÊt, còng cã thÓ l viÖc sö dông tiÒn h ng hoÆc c¸c giao dÞch kh¸c (cho vay, göi cã nguån gèc téi ph¹m v o ho¹t ®éng kinh tiÒn, mua b¸n, tÆng cho...) trong khi ë lo¹i doanh. Ph¶i ch¨ng quy ®Þnh cña BLHS vÒ h nh vi thø hai l ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t lo¹i h nh vi thø hai cho phÐp trõng trÞ nh÷ng ®éng kinh tÕ kh¸c. Trªn khÝa c¹nh nhÊt ®Þnh, ng−êi kh«ng tham gia v o qu¸ tr×nh tÈy röa ph−¬ng thøc thùc hiÖn ë lo¹i h nh vi thø hai tiÒn nh−ng sau n y l¹i ®−îc h−ëng kho¶n cã tÝnh chÊt ®Çu t− l©u d i v liªn tôc. Nh tiÒn ® ®−îc tÈy röa? l m luËt thÓ hiÖn ý t−ëng cña m×nh khi nhÊn Khã cã thÓ kÕt luËn ®Õn khi n o th× m¹nh ®Õn tÝnh chÊt "giao dÞch" v tÝnh chÊt kho¶n tiÒn ®−îc xem l "® ®−îc tÈy röa", "ho¹t ®éng", trong ®ã cã thÓ nãi tÝnh giao cho dï kho¶n tiÒn n y ® ë v o giai ®o¹n dÞch ®−îc thùc hiÖn nhanh chãng v ng¾n cuèi cña chu k× röa tiÒn, nghÜa l ® ®−îc téi h¹n. KÎ röa tiÒn ®em tiÒn göi v o ng©n h ng ph¹m sö dông trë l¹i. Nh− trªn ® nãi, mét - viÖc l m chiÕm kh«ng nhiÒu thêi gian - ® kho¶n tiÒn "bÈn" m i m i l kho¶n tiÒn cã thÓ ho n chØnh h nh vi thø nhÊt. Nh−ng "bÈn", ngay c¶ khi téi ph¹m "yªn t©m" sö ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh ®−îc th× kÎ ®ã ph¶i dông trë l¹i kho¶n tiÒn ®ã th× vÉn l ®éng th¸i t¹o vá bäc m th«i. Do ®ã, nÕu nh− mÊt nhiÒu thêi gian h¬n, ch¼ng h¹n mua nh ng−êi ®−îc h−ëng kho¶n tiÒn cã nguån gèc x−ëng, m¸y mãc, thuª cöa h ng v tiÕn h nh téi ph¹m m b¶n th©n hä kh«ng biÕt th× bu«n b¸n ®Ó kiÕm lêi. kh«ng ph¶i bao giê còng kÕt luËn hä ph¹m - VÒ ®èi t−îng sö dông: ë lo¹i h nh vi téi tÈy röa tiÒn, còng gièng nh− kh«ng ph¶i thø hai, t i s¶n v tiÒn do ph¹m téi m cã lóc n o ng−êi mua ph¶i ®å ¨n c¾p còng bÞ ®−îc trùc tiÕp ®−a v o sö dông trong ho¹t c¸o buéc vÒ téi chøa chÊp hoÆc tiªu thô t i ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng kinh tÕ, trong s¶n do ng−êi kh¸c ph¹m téi m cã. Cã nghÜa khi ®ã ch−a h¼n c¸c t i s¶n ®ã ® cã mÆt l , ®èi víi lo¹i h nh vi thø hai, ®Ó khÐp téi trong lo¹i h nh vi thø nhÊt. Mét t i s¶n do th× ph¶i l m râ yÕu tè lçi cña kÎ téi ph¹m l ph¹m téi m cã cã thÓ ®−îc nguþ trang b»ng biÕt ®−îc tiÒn, t i s¶n do ph¹m téi m cã. hîp ®ång tÆng, cho, di chóc... T i s¶n thùc tÕ Tuy nhiªn, nÕu chØ dùa trªn kÕt luËn nh− kh«ng tham gia v o c¸c giao dÞch n y nh−ng vËy th× vÉn ch−a l m râ ®−îc sù kh¸c nhau ®−îc nguþ trang bëi c¸c giao dÞch n y. cña hai lo¹i h nh vi n y. Cïng l téi danh Trong khi ®ã kho¶n tiÒn cã ®−îc do bu«n "hîp ph¸p hãa", cïng biÕt râ tiÒn, t i s¶n do b¸n ma tóy ch¼ng h¹n ®−îc ®Çu t− d−íi h×nh ph¹m téi m cã th«ng qua c¸c nghiÖp vô t i thøc gãp vèn, mua cæ phÇn v o c«ng ti nhÊt chÝnh, ng©n h ng, c¸c giao dÞch kh¸c hoÆc ®Þnh ®−îc xem l viÖc sö dông tiÒn, t i s¶n c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng kinh tÕ do ph¹m téi m cã v o ho¹t ®éng kinh 38 - T¹p chÝ luËt häc
  4. nghiªn cøu - trao ®æi doanh, nãi c¸ch kh¸c, trong lo¹i h nh vi thø ph¸p hãa) v ng−êi tiÕp tay cho ng−êi ®i hai, tiÒn v t i s¶n do ph¹m téi m cã trë "röa tiÒn" (nh©n viªn t i chÝnh, ng©n h ng th nh c«ng cô cña téi ph¹m röa tiÒn. nhËn tiÒn göi m biÕt râ ®ã l tiÒn bÊt hîp b. Cã 3 yÕu tè thÓ hiÖn trong quy ®Þnh ph¸p..." v "téi ph¹m n y ®−îc thùc hiÖn do hiÖn h nh vÒ h nh vi röa tiÒn, gåm: lçi cè ý trùc tiÕp".(1) Nh− vËy, vÊn ®Ò n÷a ®Æt - BiÕt t i s¶n, tiÒn do ph¹m téi m cã; ra ë ®©y l môc ®Ých hîp ph¸p hãa cã ph¶i l - Sö dông c¸c nghiÖp vô t i chÝnh, ng©n yÕu tè b¾t buéc cña téi ph¹m hay kh«ng? h ng, c¸c giao dÞch kh¸c hoÆc tiÕn h nh c¸c Theo chóng t«i, ®Ó l m râ vÊn ®Ò n y cÇn ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng kinh tÕ; c¨n cø v o hai lo¹i h nh vi ® nªu ë ®iÓm a: - Môc ®Ých hîp ph¸p hãa. - §èi víi lo¹i h nh vi thø nhÊt khi tiÒn, NÕu nh− vËy, ph¶i ch¨ng h nh vi röa tiÒn t i s¶n do ph¹m téi m cã ®−îc sö dông trùc lu«n ph¶i l h nh vi chñ ®éng, nghÜa l ph¶i tiÕp trong c¸c giao dÞch v ®èi víi lo¹i h nh ®¸p øng ®−îc ®Çy ®ñ 3 yÕu tè trªn? Trªn thùc vi thø hai, môc ®Ých ® bao h m trong h nh tÕ sÏ cã nh÷ng ng−êi tham gia v o chu k× tÈy vi v kh«ng cÇn ph¶i chøng minh. KÎ téi röa tiÒn m kh«ng ®¸p øng ®ñ c¶ 3 yÕu tè ®ã. ph¹m biÕt râ tiÒn, t i s¶n do ph¹m téi m cã, VÝ dô, ng−êi nhËn chuyÓn kho¶n tiÒn cã do ®ã hiÓu râ tÝnh chÊt nguy hiÓm cho x héi nguån gèc téi ph¹m qua biªn giíi chØ nh»m nÕu tiÕn h nh sö dông tiÒn v t i s¶n ®ã v× kiÕm ®−îc kho¶n tiÒn c«ng n o ®ã; hoÆc môc ®Ých cña m×nh bëi râ r ng luËt ph¸p ® nh©n viªn h¶i quan kh«ng tu©n thñ nghiªm cã quy ®Þnh cÊm. Theo nh− §iÒu 19 LuËt c¸c chØnh qu¸ tr×nh kh¸m xÐt, ®Ó cho kho¶n tiÒn tæ chøc tÝn dông th×: 1) Tæ chøc tÝn dông v cã nguån gèc téi ph¹m qua cöa khÈu th× liÖu c¸c tæ chøc kh¸c cã ho¹t ®éng ng©n h ng r»ng hä cã bÞ xö lÝ vÒ téi tÈy röa tiÒn trong kh«ng ®−îc che giÊu, thùc hiÖn bÊt k× dÞch khi hä kh«ng chñ ®éng tiÕn h nh c¸c ho¹t vô n o liªn quan ®Õn kho¶n tiÒn ® cã b»ng ®éng theo nh− quy ®Þnh hoÆc kh«ng v× môc chøng vÒ nguån gèc bÊt hîp ph¸p. 2) Trong ®Ých hîp ph¸p hãa? LiÖu r»ng cã thÓ c¨n cø tr−êng hîp ph¸t hiÖn c¸c kho¶n tiÒn cã dÊu v o 2 yÕu tè trªn ®Ó kÕt luËn vÒ môc ®Ých hiÖu bÊt hîp ph¸p, tæ chøc tÝn dông v c¸c tæ ph¹m téi cña hä? NghÜa l ng−êi v× ®éng c¬ chøc kh¸c cã ho¹t ®éng ng©n h ng ph¶i n o ®ã (tham lam, t− lîi, nÓ nang, t¾c th«ng b¸o ngay cho c¬ quan nh n−íc cã tr¸ch...) ® tham gia v o c¸c ho¹t ®éng cã thÈm quyÒn. Tuy vËy, kÎ téi ph¹m vÉn sö dÝnh lÝu ®Õn tiÒn, t i s¶n do ph¹m téi m cã dông chóng v o c¸c nghiÖp vô t i chÝnh, nh−ng kh«ng v× môc ®Ých hîp ph¸p hãa, nãi ng©n h ng, c¸c giao dÞch kh¸c hoÆc c¸c ho¹t c¸ch kh¸c, víi lçi cè ý gi¸n tiÕp, ng−êi thùc ®éng kinh tÕ, ho¹t ®éng kinh doanh còng nh− hiÖn h nh vi cã bÞ truy cøu vÒ téi tÈy röa tiÒn hç trî, tiÕp tay cho qu¸ tr×nh n y. VÒ mÆt kh«ng? chñ quan, téi ph¹m ®−îc thùc hiÖn do lçi cè Theo cuèn B×nh luËn khoa häc BLHS ý, cã thÓ l cè ý trùc tiÕp (kÎ ph¹m téi nhËn 1999 th× "chñ thÓ cña téi ph¹m bao gåm c¶ thøc râ h nh vi cña m×nh nguy hiÓm cho x ng−êi cã tiÒn, t i s¶n ®em ®i "röa" (hîp héi, thÊy tr−íc hËu qu¶ cña h nh vi ®ã v T¹p chÝ luËt häc - 39
  5. nghiªn cøu - trao ®æi mong muèn cho hËu qu¶ x¶y ra) hoÆc cè ý dông trùc tiÕp trong c¸c giao dÞch th× cÇn gi¸n tiÕp (kÎ ph¹m téi nhËn thøc râ h nh vi ph¶i l m râ môc ®Ých cña téi ph¹m l nh»m cña m×nh nguy hiÓm cho x héi, thÊy tr−íc hîp ph¸p hãa bëi ®Êy chÝnh l sîi d©y liªn hÖ hËu qu¶ cña h nh vi ®ã, kh«ng mong muèn gi÷a c¸c h nh vi cã thÓ l hîp ph¸p víi mét nh−ng bá mÆc cho hËu qu¶ x¶y ra). Do ®ã, khèi t i s¶n bÊt hîp ph¸p. Ng−êi ta kh«ng chØ cÇn l m râ yÕu tè thø nhÊt v yÕu tè thø thÓ khÐp v o téi tÈy röa tiÒn víi ng−êi chØ hai l cã thÓ x¸c ®Þnh h nh vi tÈy röa tiÒn. mua l¹i vÐ xæ sè tróng th−ëng cña ng−êi CÇn xem xÐt dÊu hiÖu n y trong mèi kh¸c hoÆc t×m c¸ch cã ®−îc mét phÇn thõa quan hÖ víi h nh vi chøa chÊp, tiªu thô tiÒn, kÕ n o ®ã nh−ng ®iÒu n y cã thÓ x¶y ra nÕu t i s¶n do ph¹m téi m cã ®−îc quy ®Þnh ë c¸c c¬ quan tiÕn h nh tè tông l m râ ®−îc §iÒu 250 BLHS n¨m 1999. Cuèn B×nh luËn môc ®Ých cña nh÷ng h nh ®éng n y l nh»m khoa häc BLHS cña ViÖn nghiªn cøu khoa t¹o nªn c¸ch hiÓu hîp ph¸p vÒ kho¶n thu häc ph¸p lÝ n¨m 1992 gi¶i thÝch h nh vi chøa nhËp thùc chÊt cã nguån gèc téi ph¹m. chÊp hoÆc tiªu thô nh− sau: "Ng−êi ph¹m téi Tr−êng hîp n y môc ®Ých cña téi ph¹m l ® chøa chÊp, cÊt, giÊu giÕm hoÆc tiªu thô dÊu hiÖu b¾t buéc. nh− mua, b¸n, trao ®æi... Tiªu thô tøc l c. Theo ®ã, liÖu r»ng trªn thùc tÕ, ®Ó c¸o chuyÓn t i s¶n chiÕm ®o¹t b»ng con ®−êng buéc ng−êi cã h nh vi röa tiÒn, c¬ quan tiÕn ph¹m téi d−íi bÊt k× h×nh thøc n o v o trong h nh tè tông ph¶i chØ râ téi ph¹m nguån l tay ng−êi kh¸c. CÊt gi÷ ë ®©y l viÖc chiÕm téi ph¹m cô thÓ n y hay chØ cÇn chøng minh gi÷ t¹m thêi t i s¶n ®ã".(2) Cã lÏ c¬ quan tiÕn can ph¹m biÕt tiÒn cña m×nh sö dông cã h nh tè tông sÏ dÔ d ng h¬n khi kÕt luËn mét nguån gèc téi ph¹m nãi chung l ®ñ? Téi ng−êi ®ang thùc hiÖn h nh vi chøa chÊp t i ph¹m nguån cã thÓ do chÝnh kÎ ®ang tiÕn s¶n do ng−êi kh¸c ph¹m téi m cã khi ph¸t h nh tÈy röa tiÒn thùc hiÖn tr−íc ®ã hoÆc do hiÖn ng−êi n y ®ang cÊt gi÷, giÊu giÕm t i kÎ kh¸c thùc hiÖn. NÕu theo nh− yªu cÇu thø s¶n ®ã; tuy nhiªn, ®èi víi h nh vi tiªu thô th× nhÊt, sÏ rÊt khã kh¨n cho c¬ quan tiÕn h nh kh«ng ®¬n gi¶n nh− vËy. H nh vi mua b¸n, tè tông, nhÊt l khi tiÒn, t i s¶n cã nguån gèc trao ®æi, tÆng cho, sö dông... còng cã thÓ kÕt téi ph¹m ® ®−îc quay vßng nhiÒu lÇn hoÆc luËn l ph¹m téi theo §iÒu 250 BLHS 1999 tiÒn, t i s¶n ®−îc tÈy röa bëi nh÷ng tªn röa (§iÒu 201 BLHS 1985), còng cã thÓ xem ®Êy tiÒn chuyªn nghiÖp, chØ cÇn nhËn tiÒn ®Ó tÈy l h nh vi "th«ng qua c¸c giao dÞch kh¸c ®Ó röa v lÊy chi phÝ m kh«ng hÒ biÕt tiÒn ®Êy hîp ph¸p hãa tiÒn, t i s¶n do ph¹m téi m cã"? §Ó gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò n y, ngo i tõ ®©u ra. Qu¸ tr×nh ®iÒu tra cã thÓ tõ téi quy ®Þnh cña ph¸p luËt cßn cÇn ph¶i dùa trªn ph¹m nguån lÇn t×m theo con ®−êng chu kinh nghiÖm ®iÒu tra, xÐt xö cña c¸c c¬ quan chuyÓn cña kho¶n tiÒn ®ã hoÆc t×m ng−îc trë chøc n¨ng. l¹i nguån gèc cña kho¶n tiÒn n y trong giao - §èi víi lo¹i h nh vi thø nhÊt khi tiÒn, dÞch cã nghi vÊn. §©y l viÖc l m cùc k× khã t i s¶n do ph¹m téi m cã kh«ng ®−îc sö kh¨n nh−ng còng mang tÝnh thuyÕt phôc rÊt 40 - T¹p chÝ luËt häc
  6. nghiªn cøu - trao ®æi cao. NÕu xÐt theo yªu cÇu thø hai, c¬ quan khëi tè víi téi danh quy ®Þnh t¹i §iÒu 251. tiÕn h nh tè tông sÏ ph¶i dùa trªn rÊt nhiÒu Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i kh«ng cã yÕu tè suy ®o¸n, nh©n chøng, t×nh tiÕt vô nh÷ng dÊu hiÖu tÈy röa tiÒn ® v ®ang tån ¸n... ®Ó chøng minh r»ng ®èi t−îng kh«ng t¹i ë ViÖt Nam, ®Æc biÖt thêi gian võa qua thÓ kh«ng biÕt tiÒn ®ã l tiÒn cã nguån gèc h ng lo¹t nh÷ng vô ¸n vÒ bu«n b¸n ma tuý, bÊt chÝnh. §iÒu n y cã vÎ kh¶ dÜ h¬n, nhÊt l tham nhòng, nh÷ng vô ¸n kinh tÕ víi c¸c khi ®èi t−îng l nh÷ng ng−êi cã ho¹t ®éng kho¶n tiÒn v t i s¶n kÕch sï bÞ xö lÝ kh«ng liªn quan ®Õn tiÒn nh− nh©n viªn ng©n h ng, thÓ kh«ng l m ng−êi ta nghi ngê vÒ nguån m«i giíi chøng kho¸n hay th−¬ng gia... bëi gèc v ®−êng ®i cña chóng. TÈy röa tiÒn cã bªn c¹nh nghÜa vô chøng minh cña c¬ quan sù khëi nguån tõ c¸c téi ph¹m kh¸c v ®Õn tiÕn h nh tè tông cßn tån t¹i nh÷ng nghÜa vô l−ît m×nh, nã l¹i trë th nh ®iÓm xuÊt ph¸t cña ®−¬ng sù (ph¶i l m hoÆc kh«ng ®−îc cho h ng lo¹t c¸c téi ph¹m míi. C¬ chÕ xö lÝ l m nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh khi thùc thi ®èi víi vÊn ®Ò n y rÊt phøc t¹p, võa tÊn c«ng, nhiÖm vô cña m×nh) m nÕu vi ph¹m, ®Êy cã võa phßng thñ, cÇn mét c¬ chÕ th«ng tin v thÓ l c¨n cø ®Ó kÕt luËn ®−¬ng sù "kh«ng xö lÝ th«ng tin, hîp t¸c gi÷a c¸c c¬ quan thÓ kh«ng biÕt". chøc n¨ng, hîp t¸c quèc tÕ... l m sao ng¨n Tuy nhiªn, thùc tÕ sÏ cã ng−êi sö dông chÆn ®−îc c¸c luång tiÒn "bÈn" m kh«ng nh÷ng kho¶n tiÒn kh«ng râ nguån gèc - l m ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng b×nh th−êng, nh÷ng kho¶n tiÒn cã dÊu hiÖu nghi vÊn vÒ ®Æc biÖt l c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. B i viÕt nguån gèc hîp ph¸p - m kh«ng thÓ bÞ xö lÝ n y chØ xin ®−îc nªu mét sè suy nghÜ l m râ theo §iÒu 251 BLHS, ®¬n gi¶n v× l kh«ng ®−îc phÇn n o c¸c khÝa c¹nh vÒ néi dung, thÓ ®ång nhÊt tiÒn bÊt hîp ph¸p l tiÒn cã ®Æc ®iÓm cña h nh vi tÈy röa tiÒn nãi chung nguån gèc téi ph¹m. Ph¹m vi §iÒu 251 v téi tÈy röa tiÒn nãi riªng. §Ó thay cho lêi BLHS chØ xö lÝ ®èi víi tr−êng hîp hîp ph¸p kÕt luËn, xin ®−îc dÉn lêi «ng Joel Sollier - hãa tiÒn, t i s¶n do ph¹m téi m cã, ngo i lÝ Phã gi¸m ®èc Nh ph¸p luËt ViÖt - Ph¸p tõng lÏ "kh«ng biÕt t i s¶n cã nguån gèc téi nãi trong cuéc héi th¶o ph¸p luËt vÒ ®Êu ph¹m" can ph¹m cßn cã thÓ nãi r»ng "t i s¶n tranh phßng chèng téi hîp ph¸p hãa tiÒn, t i ®ã l t i s¶n hîp ph¸p". Theo ®ã, dï rÊt khã s¶n do ph¹m téi m cã: "NÕu muèn phßng kh¨n, c¬ quan tiÕn h nh tè tông vÉn ph¶i chèng hiÖn t−îng tÈy röa tiÒn th× ph¶i nghiªn chøng minh ®−îc téi ph¹m nguån bëi nÕu cøu vÒ mÆt lÝ luËn rÊt nhiÒu ®Ó hiÓu thÕ n o chøng minh ®−îc téi ph¹m nguån th× míi cã thÓ kÕt luËn can ph¹m biÕt (hay kh«ng biÕt) l tÈy röa tiÒn..."./. t i s¶n ®ã cã nguån gèc téi ph¹m. (1).Xem: B×nh luËn khoa häc BLHS 1999 (PhÇn c¸c 4. KÕt luËn téi ph¹m cña Nxb. CAND 2001, tr. 554, 555. KÓ tõ khi BLHS n¨m 1999 cã hiÖu lùc (2).Xem: B×nh luËn khoa häc BLHS cña ViÖn nghiªn ng y 01/7/2000 ®Õn nay ch−a cã vô ¸n n o bÞ cøu khoa häc ph¸p lÝ, Nxb. Ph¸p lÝ 1992. T¹p chÝ luËt häc - 41
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2