zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Bước đầu tìm hiểu dấu ấn CD38 ở bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho T

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

13
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phân tích dấu ấn miễn dịch trong chẩn đoán, phân loại và theo dõi điều trị lơ xê mi cấp bằng kỹ thuật đếm tế bào dòng chảy ngày càng được áp dụng rộng rãi. Dấu ấn CD38 xuất hiện ở nhiều loại tế bào khác nhau của hệ tạo máu, nghiên cứu dấu ấn CD38 nhằm bước đầu mô tả CD38 ở bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho T.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bước đầu tìm hiểu dấu ấn CD38 ở bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho T

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 BƯỚC ĐẦU TÌM HIỂU DẤU ẤN CD38 Ở BỆNH LƠ XÊ MI CẤP DÒNG LYMPHO T Tạ Văn Tuấn1, Vũ Minh Phương1, Đỗ Thị Vinh An2 TÓM TẮT 96 cytometric analysis in the diagnosis, Đặt vấn đề: Phân tích dấu ấn miễn dịch classification, and monitoring is increasingly trong chẩn đoán, phân loại và theo dõi điều trị lơ being widely applied. CD38 marker is present in xê mi cấp bằng kỹ thuật đếm tế bào dòng chảy various types of cells in the hematopoietic ngày càng được áp dụng rộng rãi. Dấu ấn CD38 system. Research on CD38 aims to initially xuất hiện ở nhiều loại tế bào khác nhau của hệ describe CD38 marker in acute T-cell tạo máu, nghiên cứu dấu ấn CD38 nhằm bước lymphoblastic leukemia. Materials and đầu mô tả CD38 ở bệnh lơ xê mi cấp dòng methods: A descriptive study was conducted on lympho T. Đối tượng và phương pháp nghiên 16 patients diagnosed with acute T-cell cứu: nghiên cứu mô tả trên 16 bệnh nhân được lymphoblastic leukemia and tested for the CD38 chẩn đoán xác định bệnh lơ xê mi cấp dòng marker at the time of diagnosis. Results and lympho T và được làm dấu ấn CD38 ở thời điểm conclusion: CD38 was expressed in 100% of the chẩn đoán. Kết quả và kết luận: CD38 biểu hiện diagnosed cases of acute T-cell lymphoblastic ở 100% các trường hợp chẩn đoán lơ xê mi cấp leukemia. The average expression level of CD38 dòng lympho T. Mức độ biểu hiện trung bình của on the blast cell population was 85.85 ± 15.24%, CD38 ở trên quần thể tế bào blast là 85,85 ± with the highest expression observed in cortical 15,24%, trong đó thể bệnh cortical T-ALL có T-ALL at 98.35 ± 0.07%. mức độ biểu hiện cao nhất là 98,35 ± 0,07%. Keywords: acute leukemia, CD38 protein, T Từ khoá: lơ xê mi cấp, CD38, lympho T. lymphocytes. SUMMARY I. ĐẶT VẤN ĐỀ INITIAL DESCRIPTION OF CD38 Bệnh lơ xê mi cấp là một nhóm bệnh EXPRESSION IN ACUTE T-CELL máu ác tính với đặc điểm của bệnh là diễn LYMPHOBLASTIC LEUKEMIA biến nhanh, triệu chứng rầm rộ, điều trị lâu Background: Immunophenotyping of acute dài, tái phát sớm và tiên lượng tử vong cao. T-cell lymphoblastic leukemia using flow Việc chẩn đoán, theo dõi điều trị ở bệnh nhân lơ xê mi cấp ngày càng được chú trọng. Chẩn đoán lơ xê mi cấp dựa vào xét nghiệm huyết 1 Trường Đại học Y Hà Nội tuỷ đồ và phân loại miễn dịch, phương pháp 2 Bệnh viện Bạch Mai thường hay được sử dụng là đếm tế bào dòng Chịu trách nhiệm chính: Tạ Văn Tuấn chảy (flow cytometry) dựa vào đặc điểm sự ĐT: 0398290068 xuất hiện của các dấu ấn (CD: Email: tavantuan96@gmail.com cluster of differentiation) trên màng tế bào và Ngày nhận bài: 01/8/2023 bào tương để phân loại bản chất tế bào và Ngày phản biện khoa học: 04/8/2023 giai đoạn biệt hoá. Đối với các tế bào dòng Ngày duyệt bài: 29/9/2023 811
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC – TRUYỀN MÁU - GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU lympho T, CD38 là một dấu ấn thường + Chẩn đoán xác định lơ xê mi cấp dòng không xuất hiện trên các tế bào bình thường lympho T khi có ≥ 20% tế bào non ác tính hoặc với mức độ thấp trên các tế bào đã được mang các đặc điểm: dương tính với CyCD3 hoạt hóa, tuy nhiên nó lại có biểu hiện cao ở và các dấu ấn miễn dịch của dòng lympho T các tế bào blast trong lơ xê mi cấp dòng này như CD2, CD5 và CD7; có thể đồng biểu (1)(2) . Và theo một số nghiên cứu, CD38 khá hiện dương tính hoặc âm tính với CD4/CD8 bền vững sau điều trị hóa chất (1). Do đó, nó hoặc chỉ dương tính với CD4 hoặc CD8; có thể là một dấu ấn lý tưởng cả trong chẩn thường dương tính với các dấu ấn non như đoán và theo dõi điều trị. Vì vậy, chúng tôi CD34, TdT; âm tính với các dấu ấn dòng tủy tiến hành nghiên cứu đề tài “Bước đầu tìm hiểu dấu ấn CD38 ở bệnh lơ xê mi cấp và dòng lympho B hoặc không đủ tiêu chuẩn dòng lympho T” với mục tiêu: Mô tả dấu ấn chẩn đoán lơ xê mi cấp thể lai. CD38 ở bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho T. + Panel kháng thể đơn dòng để chẩn đoán bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho T tại II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Trung tâm và Huyết học, Bệnh viện Bạch 2.1. Đối tượng nghiên cứu Mai có tổng cộng 24 CD. Phác đồ nhuộm Gồm 16 bệnh nhân được chẩn đoán xác được chia thành 2 vòng. định bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho T và Vòng 1 (sàng lọc): Các mẫu tủy được được làm dấu ấn CD38 ở thời điểm chẩn nhuộm cùng một bộ thuốc thử gồm 09 CD để đoán tại Trung tâm Huyết học và Truyền chẩn đoán sơ bộ và gợi ý dòng của quần thể máu, Bệnh viện Bạch mai từ tháng 7/2020 tế bào non. đến tháng 11/2021. Dấu ấn chung của tế bào tạo máu: CD45; 2.2. Phương pháp nghiên cứu Dấu ấn non: CD34, HLA-DR; - Phương pháp chọn mẫu: Mẫu thuận Dấu ấn dòng tủy: CD15, CD33, MPO; tiện. Dấu ấn dòng lympho B: CD20, CD79a; - Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, có kết hợp hồi cứu và tiến cứu. Dấu ấn dòng lympho T: CyCD3 2.3. Các tiêu chuẩn sử dụng trong Vòng 2: (phân loại dưới nhóm) Dựa vào nghiên cứu gợi ý của bước 1 hướng đến dòng tế bào nào, - Mức độ biểu hiện của một dấu ấn: Số tế chúng tôi sẽ tiếp tục thiết kế thêm một số ống bào biểu hiện dấu ấn tương ứng trên tổng số để xác định chính xác, trong trường hợp tế bào được máy đếm khảo sát. hướng đến dòng lympho T (các dấu ấn dòng - Với mỗi một dấu ấn nếu mức độ biểu tủy và dòng lympho B âm tính) các marker hiện ≥ 20% thì được gọi là dương tính với sau được sử dụng: TdT, CD117, CD38, CD đó, mức độ biểu hiện < 20% thì được gọi CD1a, CD2, CD3, CD5, CD7, CD4, CD8, là âm tính. Với các dấu ấn nội bào như MPO, CD16, CD56, CD10, CD19, CD13. CyCD3, TdT lấy giá trị 10% làm ngưỡng - Phân loại miễn dịch lơ xê mi cấp dòng chẩn đoán dương tính (3). lympho T (T-ALL: acute T-cell - Chẩn đoán lơ xê mi cấp dòng lympho T lymphoblastic leukemia) dựa trên kỹ thuật flow cytometry: 812
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 Bảng 1: Phân loại lơ xê mi cấp dòng lympho T (3) Dòng lympho Pro T-ALL CD2-, CD7+, CD4-, CD8- T (CyCD3+ Pre T-ALL CD2+ và/hoặc CD5+, CD7+, CD4-, CD8- và/ hoặc Cortical T-ALL CD7+, CD2+, CD5+, CD4+, CD8+, CD1a+ CD3+) Mature T-ALL CD3+, CD2+, CD7+, CD4+ hoặc CD8+, TdT/CD34/CD1a- 2.4 Xử lý số liệu: Bằng phần mềm SPSS - Số bệnh nhân nam là 10, số bệnh nhân 20.0 nữ là 6. 3.1.2. Phân bố thể bệnh lơ xê mi cấp III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU dòng lympho T 3.1. Đặc điểm chung của nhóm nghiên - Trong 16 bệnh nhân mắc T-ALL, thể cứu mature T-ALL và pre T-ALL có 7 bệnh nhân 3.1.1. Đặc điểm về tuổi và giới tính (chiếm 43,8%). Thể cortical T-ALL có 2 - Độ tuổi trung bình của nhóm bệnh nhân bệnh nhân (12.4%). mắc T-ALL trong nghiên cứu này là 48,31 ± 3.2. Dấu ấn CD38 ở bệnh lơ xê mi cấp 20,03. Trong đó bệnh nhân trẻ tuổi nhất là 16 dòng lympho T tuổi, cao nhất là 75 tuổi. CD45 vs SSC CD20 vs CD38 Hình 1. Hình ảnh phân tích dấu ấn miễn dịch trên máy Navios Flow Cytometer Beckman Coulter của bệnh nhân Nguyễn Thị N. được chẩn đoán pre T-ALL (Ngày 23/08/2022) 3.2.1. Tỷ lệ dương tính của CD38 theo thể bệnh - Trong 16 bệnh nhân nghiên cứu, dấu ấn CD38 dương tính ở tất cả các trường hợp chẩn đoán lơ xê mi cấp dòng lympho T (100%). 3.2.2. Mức độ biểu hiện của CD38 Bảng 2. Mức độ biểu hiện của CD38 CD38 (%) Số bệnh nhân Cao nhất Thấp nhất Trung vị Trung bình 16 99,1 42,6 88,2 85,85 ± 15,24 - CD38 có mức độ biểu hiện cao trên các tế bào blast, giá trị trung bình là 85,85 ± 15,24%. 813
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC – TRUYỀN MÁU - GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU 3.2.3. Biểu hiện của CD38 và một số dấu ấn dòng lympho T Bảng 3. Biểu hiện của CD38 và một số dấu ấn dòng lympho T Số bệnh nhân dương tính Dấu ấn Tỷ lệ (%) Mức độ biểu hiện (%) với dấu ấn CD38 (n =16) 16 100,0 85,85 ± 15,24 CyCD3 (n =16) 16 100,0 79,23 ± 20,83 CD3 (n = 16) 10 62,5 70,09 ± 27,59 CD2 (n =16) 15 93,8 76,57 ± 27,04 CD5 (n = 13) 10 76,9 75,18 ± 21,41 CD7 (n = 6) 4 66,7 88,20 ± 12,19 CD4 (n =16) 9 56,3 53,21 ± 32,42 CD8 (n = 16) 5 31,3 38,10 ± 33,92 CD1a (n = 16) 2 12,5 27,60 ± 2,69 (n: Số bệnh nhân được làm dấu ấn tương ứng) - CD38 và CyCD3 xuất hiện trong cả 16 trường hợp (100%). Mức độ biểu hiện của dấu ấn CD7 cao nhất là 88,20 ± 12,19%, dấu ấn CD38 biểu hiện cũng khá cao là 85,85 ± 15,24%. 3.2.4. Đặc điểm về biểu hiện của CD38 theo thể bệnh Bảng 4. Mức độ biểu hiện của CD38 theo các thể bệnh Số bệnh nhân Mức độ biểu hiện Thể bệnh (n=16) Thấp nhất Cao nhất Trung bình Pre T-ALL 7 66,3 98,8 88,91 ± 11,80 Cortical T-ALL 2 98,3 98,4 98,35 ± 0,07 Mature T – ALL 7 42,6 99,1 79,21 ± 18,08 - CD38 có mức độ biểu hiện cao ở tất cả nên khi phân tích dấu ấn CD38 trên các tế các thể. Trong đó, ở thể cortical T-ALL, mức bào dòng lympho cần hết sức thận trọng và độ biểu hiện là cao nhất với 98,35 ± 0,07%. phải kết hợp với các dấu ấn đặc hiệu dòng T khác như CyCD3, CD3. Nghiên cứu của IV. BÀN LUẬN Jyoti Naik so sánh về sự biểu hiện của CD38 Nghiên cứu của chúng tôi bao gồm 16 trên các tế bào lympho T bình thường và bệnh nhân ở cả nam và nữ, hầu hết các lứa trong bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho T cho tuổi và thể bệnh để có thể mô tả một cách thấy CD38 có biểu hiện thấp ở các tế bào tương đối đầy đủ về đặc điểm biểu hiện của bình thường nhưng lại cao ở các tế bào blast (4) CD38. . Nghiên cứu của các tác giả Liao và Ở dòng lympho T, CD38 không phải dấu Tembhare cũng cho kết quả tương tự có ấn đặc trưng của dòng lympho T, có thể hiện 97,9% số bệnh nhân lơ xê mi cấp dòng diện ở nhiều dòng tế bào của hệ tạo máu. lympho T dương tính với dấu ấn CD38 (1)(5). CD38 thường không biểu hiện ở tế bào Mức độ biểu hiện của CD38 là 85,85 ± lympho T bình thường, nhưng thường xuất 15,24%. Kết quả này cũng tương tự các tác hiện với biểu hiện cao ở T-lymphoblast. giả Tembhare nghiên cứu trên 188 bệnh nhân Chính vì sự biểu hiện không đồng nhất này lơ xê mi cấp dòng lympho T mới chẩn đoán 814
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 có giá trị trung vị của mức độ biểu hiện TÀI LIỆU THAM KHẢO CD38 là 85,9%, nghiên cứu của Liao và 1. Tembhare PR, Sriram H, Khanka T, cộng sự trên đối tượng là trẻ em cho giá trị Chatterjee G, Panda D, Ghogale S, et al. Flow cytometric evaluation of CD38 trung vị là 85,3% (1)(5). expression levels in the newly diagnosed T- Dấu ấn đặc trưng nhất của dòng lympho cell acute lymphoblastic leukemia and the T là CD3 (giai đoạn sớm ở bào tương và giai effect of chemotherapy on its expression in đoạn trưởng thành ở màng tế bào), do đó dễ measurable residual disease, refractory thấy dấu ấn nội bào CyCD3 biểu hiện ở disease and relapsed disease: an implication 100% các trường hợp. Tác giả Hoàng Chí for anti-CD38 immunotherapy. J Cương phân tích các dấu ấn miễn dịch ở Immunother Cancer. 2020;8(1). bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho T ở trẻ em 2. Tenca C, Merlo A, Zarcone D, Saverino D, (6) , tác giả Bachir F nghiên cứu trên cùng đối Bruno S, De Santanna A, et al. Death of T tượng đều cho kết quả tỷ lệ CyCD3 là 100% cell precursors in the human thymus: a role (7) . Việc kết hợp giữa CyCD3 với một dấu ấn for CD38. Int Immunol. 2003;15(9):1105-16. “non” khác như CD38 thường có ít ý nghĩa. 3. Bene MC, Castoldi G, Knapp W, Ludwig Hơn nữa, trong trường hợp CyCD3 không WD, Matutes E, Orfao A, et al. Proposals for the immunological classification of acute biểu hiện mà chỉ biểu hiện CD3 hoặc các dấu leukemias. European Group for the ấn khác như CD2, CD5, CD7, việc xuất hiện Immunological Characterization of Leukemias CD38 là chưa đủ chắc chắn để xác định (EGIL). Leukemia. 1995;9(10):1783-6. những tế bào đó có phải tế bào “non” kém 4. Jyoti Naik, Maria Themeli, Regina de Jong- biệt hóa hay không do tính biểu hiện không Korlaar, Ruud W.J. Ruiter, Pino J Poddighe, đồng nhất của nó. Huipin Yuan, et al. CD38 as a therapeutic CD38 có mức độ biểu hiện cao ở tất cả target for adult acute myeloid leukemia and T- các thể. Trong đó, ở thể cortical T-ALL, mức cell acute lymphoblastic leukemia. độ biểu hiện là cao nhất với 98,35 ± 0,07%, Haematologica. 2019;104(3):100-103 thể mature T-ALL có mức biểu hiện thấp 5. Liao C, Shen DY, Xu XJ, Song H, Xu WQ, nhất là 79,21 ± 18,08%. Chúng tôi chưa ghi Zhao FY, et al. High CD38 expression in nhận kết quả nào của các tác giả khác trên childhood T-cell acute lymphoblastic thế giới về mức độ biểu hiện của CD38 giữa leukemia is not associated with prognosis. Cancer Biomark. 2020;27(2):277-84. các thể bệnh theo phân loại miễn dịch. 6. Hoàng Chí Cương. Nghiên cứu biểu hiện dấu ấn miễn dịch trong lơ xê mi cấp dòng V. KẾT LUẬN lympho ở trẻ em bằng phương pháp đếm tế Nghiên cứu này của chúng tôi nhận thấy bào dòng chảy tại Viện Huyết học - Truyền dấu ấn CD38 biểu hiện ở cả 16 trường hợp máu Trung ương [Luận văn Thạc sĩ Y học]. chẩn đoán lơ xê mi cấp dòng lympho T với Đại học Y Hà Nội. 2014. mức độ biểu hiện cao là 85,85 ± 15,24%. 7. Bachir F, Bennani S, Lahjouji A, Cherkaoui S, Harif M, Khattab M, et al. Thể cortical T-ALL có biểu hiện cao nhất là Characterization of acute lymphoblastic 98,35 ± 0,07%. Việc nghiên cứu biểu hiện leukemia subtypes in moroccan children. của CD38 trên cỡ mẫu lớn hơn là cần thiết để International journal of pediatrics. đưa ra những kết luận chính xác hơn về giá 2009;2009:674801. trị của dấu ấn này. 815

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.