Các tác nhân vi sinh hay gây ngộ độc thực phẩm

Chia sẻ: Nguywn Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

112
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'các tác nhân vi sinh hay gây ngộ độc thực phẩm', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Các tác nhân vi sinh hay gây ngộ độc thực phẩm

PH L C 1 Các tác nhân vi sinh hay gây ng c th c ph m 1. Vi khu n: 1. 1. Lo i hình thành bào t : • Clostridium botulinum • Clostridium perfringens • Bacillus cereus. 1. 2. Lo i không hình thành bào t : • Salmonella • Shigella • Vibrio cholerae • Vibrio parahaemolyticus • Esherichia coli (E.coli 0157: H7) • Yersinia enterocolitica • Staphylococcus. aureus • Streptococcuss D • Listeria • Campylobacter • Brucella. .2. Các virus: • Hepatitis A Hepatitis E • Nhóm virus Norwalk • Rotavirus • Poliovirus • 3. Các ký sinh trùng và ng v t nguyên sinh: • Entamoeba histolytica • Giun • Sán • ơn bào 314
P H L C 2. Các hoá ch t hay gây ng c th c ph m 1. Hoá ch t b o v th c v t 1.1. Nhóm lân h u cơ: d b phân gi i, không tích lu trong cơ th nhưng r t c. • Diazinon • Dichlorovos (DDVP) • Dimethoat (Bi 58, Rogor, Roxion) • Ethoprophos (Prophos) • Fenamifos (Nemacur) • Fenitrothion (Sumithion, ofatox) • Fenthion (Baycid, Baytex, Lebaycid) • Isazofos (Miral) • Isofenphos (oftanol, Amaze) • Malathion • Methamidophos (Monitor, Tamaron, Filitox) • Methidathion (Ultracid, Supracid) • Mevinphos (Phosdrin, Phosfen, Apavinfos) • Monocrotophos • Naled (Brom chlorphos) • Omethoat (Folimat) • Phenthoat (Cidial, papthion, Cidi) • Phorat (Thimet) • Trichlorfon (Dipterex, chlorophos) • Methyl parathion (Wofatox) • Parathion 1..2. Nhóm clor h u cơ: Có tính n nh v m t hoá h c nên phân gi i ch m, t n lưu lâu, tích lu trong cơ th . • DDT (Dichoro – Diphenyl – Tricloethane) • 666 (Hexaclorocy Clohexan) • Lindan • Dieldrin • Aldrin 315
• Heptacloepoxit • Heptaclo (Heptachlor) • Methoxychlor (Metox, DMDT) • HCH… • Camphechlor (Toxaphen, Clotecpen) • Endrin • Clodan (Chlordane) • Perthane • Thiodan (Endo sulfan)… 1.3. Nhóm Cacbamat • Bendiocard • Butocarboxim • Carbaryl • Cartap • Fenobucarb • Isoprocarb • Methomyl • Methiocarb • Propoxur 1.4. Nhóm Pyrethroit: • Alphamethrin • Cyfluthrin (Baythroit) • Cyhalothrin (PP 321) • Cypermethrin (Sherpa) • Deltamethrin (K – Othrin) • Fenpropathrin (Danitol, Rody) • Fenvalerat (Sumicidin, Pydrin) • Femethrin (Permethrin, Ambush) • Allethrin (Pynamin) 1.5. Nhóm thu c tr chu t: • Brodifacoum (Klerat, Talon) • Phosphua k m • Bromadiolon (Musal, Maki) 316
• Clorophacinone (Quick, Saviac) • Warfarin • Diphacinone 1.6. Thu c tr c d i: • 2,4 D (axit 2,4 Diclophenoxiaxetic) • 2,4,5 T (2,4,5 – Triclophenoxi axetic axit) (Trong 1 kg s n ph m 2,4,5 T có 0,5 mg Dioxin) • MCPA (MPC) (axit 4 – clo – 2 - metylphenoxi) • Benthiocarb • Atrazin • Metobromuron • Anilofos • Buta – chlor 317
P H L C 3. N i dung i u tra ng c th c p h m 1. i u tra cá th b N TP: (B ng 1) B ng 1: phi u i u tra cá th b ng c th c ph m 2. i u tra nh ng ngư i ã ăn b a ăn X (b a ăn cu i cùng b N TP) và b a ăn Y (b a ăn trư c b a ăn cu i cùng, b N TP và không b N TP). (B ng 2) B ng 2: Nh ng ngư i ã ăn b a ăn X và Y, b ng c và không b ng c TT H và tên Tu i Gi i a B a ăn x B a ăn y ch BN Không b BN Không b N N 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Ghi chú: ánh d u (x) vào c t b ng c ho c không b ng c. năm Ngày tháng Ngư i i u tra 3. i u tra nh ng th c ăn, s ngư i ăn b ng c và không b ng c trong b a X và b a Y: (B ng 3). B ng 3: i u tra nh ng th c ăn, s ngư i ăn b ng c và không b ng c trong b a X và Y TT Th c ơn B a ăn x B a ăn y Nh ng ngư i ã Nh ng ngư i Nh ng ngư i ã Nh ng ngư i không ăn không ăn ăn ăn BN không BN không BN không BN không b bN bN bN N 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. ….. năm Ngày tháng Ngư i i u tra 318
4. . i u tra b a ăn nguyên nhân: Trư ng h p b ng c t p th , xác nh b a ăn nguyên (b a ăn gây nên ng c), c n thi t l p b ng theo b ng 4 B ng 4: i u tra b a ăn nguyên nhân (d a trên b ng 2) TT B a ăn N gư i b N Ngư i không b N ã ăn không ăn t l ăn (%) ã ăn không ăn t l ăn (%) 1 x 128 0 100,00 27 28 49,09 2 y 36 28 56,25 81 25 76,41 Trong trư ng h p b ng trên, qua t l ăn c a nh ng ngư i b ng c, ta th y b a ăn nguyên nhân là b a ăn X. 5. i u tra xác nh th c ăn nguyên nhân: Mu n xác nh ư c th c ăn nguyên nhân (cũng như b a ăn nguyên nhân như b ng 4), c n thi t ph i tính “T l t n công” S ngư i b N T l t n công = T ng s ngư i có ăn b a ăn ho c th c ăn ó Trong 1 v d ch N TP, t l t n công ư c tính cho t t c các th c ăn trong 1 b a ăn, nhóm ngư i có ăn và c nhóm ngư i không ăn. 5.1. Xác nh t l t n công (TLTC) trong b a ăn X: (D a trên b ng 3 và b ng 4) B ng 5.1: T l t n công trong b a ăn X TT Th c ơn Nh ng ngư i ã ăn Nh ng ngư i không ăn Chênh l ch BN không TLTC BN không TLTC các t bN (%) bN (%) l 1 Rau mu ng 100 0 100 0 0 0 + 100 2 Cá di c kho 100 80 55 0 0 0 + 55 3 tr ng rán 50 50 50 50 30 62 - 12 4 canh cua 50 50 50 50 30 62 - 12 319
Ghi chú: Th c ăn nguyên nhân (th c ăn gây ng c) ph i th hi n TLTC cao trong s nh ng ngư i ã ăn và r t th p trong s nh ng ngư i không ăn. Trong trư ng h p b ng 2.5.1, th c ăn nguyên nhân là rau mu ng. 5.2. Xác nh th c ăn nguyên nhân khi TLTC u cao 2 th c ăn trong b a ăn X (Hai th c ăn nghi ng ): B ng 5.2 T l t n công trong b a ăn X TT Th c ơn Nh ng ngư i ã ăn Nh ng ngư i không ăn Chênh l ch các Bn Không TLTC BN Không TLTC tl bN (%) bN (%) 1 Th t gà 97 36 72,93 2 21 8,00 + 64,24 2 Canh khoai tây 88 33 72,72 11 26 29,72 + 43,00 3 u hà lan 92 35 72,44 7 24 22,58 + 49,86 4 Nư c s t 77 28 73,33 22 31 41,50 + 31,83 5 Bánh mỳ 50 16 75,75 49 43 53,26 + 22,49 6 Bơ 50 16 75,75 49 43 53,26 + 22,49 7 N m xà lách 1 3 25,00 98 56 63,63 - 38,63 8 Bánh ng t 1 10 9,09 98 49 66,66 - 57,57 9 Dưa h u 22 14 61,11 77 45 63,11 - 2,00 10 Cà phê 59 39 60,20 40 20 66,66 - 6,46 11 Sa 12 6 66,66 87 53 62,14 + 4,12 Nh n xét: Qua b ng trên th y có 2 th c ăn nghi ng : Th c ăn s 1 (th t gà) và th c ăn phân bi t gi a th c ăn s 1 và s 3, thi t l p b ng 2. 5.3, tính s 3 ( u Hà Lan). TLTC k t h p c 2 th c ăn nghi ng . B ng 5.3 T l t n công k t h p c hai th c ăn nghi ng Có ăn th c ăn s 1 Không ăn th c ăn s 1 (th t gà) (th t gà) BN Không b TLTC B không b TLTC N (%) N N (%) Có ăn th c ăn s 3 ( u 92 35 72,44 0 0 0 Hà lan) Không ăn th c ăn s 3 5 1 83,33 2 23 8,7 ( u Hà lan) K t qu b ng này cho th y : th c ăn s 1 (th t gà) là th c ăn nguyên nhân (th c ăn gây ng c). 320
6. i u tra ngu n g c, tình hình ch bi n th c ph m: B ng 6 :Tình hình ch bi n và ngu n g c th c ph m Th c ơn B a ăn x B a ăn y 1 2 3 4 5 … 1 2 3 4 5 … Ngu n g c - tên cơ s , ch cơ s , a ch cung ng Ngày ch bi n Th c ăn s ng Th c ăn chín Th c ăn ông l nh Th c ă n t l nh Th c ăn un nóng Th c ăn không un nóng 7. i u tra ti n s b nh t t nh ng ngư i ch bi n, n u nư ng, ph c v ăn u ng t i ơn v : B ng 7: i u tra ti n s b nh t t nh ng ngư i ch bi n, n u nư ng ph c ăn u ng TT H và tên Tu i Gi i a ch Ti n s B nh t t Trang b T p hu n b nh t t hi n t i b oh ki n th c VSATTP 1 2 3 4... 8. Các m u th c ăn thu h i xét nghi m: B ng 8 : Các m u th c ăn thu h i xét nghi m TT Mu Ngày l y m u K t qu xn Ngư i làm xn 1 2 3 4 5 -- 321
9. i u tra cơ s (nghi ng cơ c nguyên nhân): B ng 9 : i u tra cơ s 1. Tên cơ s , c a hàng: 2. H và tên ngư i kinh doanh: a ch : i n tho i: 3. Lo i ngh kinh doanh: 4. S ăng ký: Ngày ăng ký: M t b ng Bp D ng c , trang b : 5. Tr ng thái v sinh Ngu n nư c Công trình v sinh X lý rác Nư c th i Nơi ch bi n Nơi bán hàng Côn trùng, ng v t Bi S lư ng: C y phân: 6. Nhân viên Ti n s b nh t t: Hi n t i: Khám s c kho nh kỳ: Trang b b o h : H c t p ki n th c Vsattp Các lo i m t hàng tpkd: 7. Qu n lý m t Ngu n nguyên li u: hàng tp Ph m màu ã dùng: Ph gia khác: B o qu n tp: TP s ng TP chín 8. L y m u xét nghi m: Ngư i i u tra: ch cơ s : Ngày i u tra: 10. i u tra i u ki n môi trư ng, d ch b nh a phương, các ngu n lây nhi m khác: Thông qua k t qu i u tra m i nh t c a a phương ho c ti n hành i u tra v i u ki n môi trư ng, c bi t là ngu n nư c, tình hình d ch b nh, c bi t d ch tiêu hoá và các ngu n lây nhi m khác (b nh d ch gia súc gia c m…) 322
PH L C 4 Th ng kê báo cáo ng c th c p h m 1. Hư ng d n th c hi n các m u th ng kê báo cáo, i u tra N TP 1.1. M u s 1: “S th ng kê N TP” - M u s này dùng cho tuy n xã, phư ng, cơ quan, xí nghi p, nhà trư ng, công nông lâm trư ng (g i chung là tuy n cơ s ) dùng th ng kê t t c các v N TP, v d ch N TP, các ca N TP thông qua t t c các kênh thu th p ư c trong a bàn. M u này cũng có th s d ng ăng ký th ng kê N TP các tuy n, cơ s d a trên k t qu i u tra N TP (10 phi u) và báo cáo c p dư i (M u s 3) ho c khai báo N TP (M u s 2) - M u có 13 c t: + C t s 1: Ghi th t các v N TP. + C t s 2: Ghi th i gian x y ra N TP: M y gi , vào ngày tháng năm nào. Cũng như ph i ghi: M y gi , ngày, tháng, năm k t thúc v N TP + C t s 3: a i m x y ra NDTP: Ghi rõ gia ình, thôn, xã, (ho c s nhà, ư ng ph , t dân s , phư ng, qu n ...). N u các ơn v khác, c n ghi rõ ơn v nh nh t ( ơn v x y ra ng c) n tên ơn v cơ s , thu c cơ quan nào, óng quân a phương nào. + C t s 4: “S ngư i ăn”: Ghi s lư ng ngư i cùng ăn b a ăn gây N TP + C t s 5: “ S ngư i m c”: Ghi s lư ng ngư i b N TP, k c n m t i nhà, t i ơn v ho c i vi n. + C t s 6: “ S ngư i i vi n”: Ghi s ngư i b N TP ph i ưa vào vi n c p c u, i u tr . + C t s 7: “ S ngư i ch t”: Ghi s ngư i ch t do b N TP. + C t s 8: “Th c ăn nguyên nhân”: Ghi rõ th c ăn gây nên v N TP, ví d : Cá nóc tươi rán, u Hà Lan xào, th t l n kho ho c rau mu ng lu c... + C t s 9: “B a ăn nguyên nhân”: Ghi rõ b a ăn gây nên N TP, ví d : B a ăn sáng, trưa, chi u, ăn cơm h p trưa t i cơ quan, ăn ph sáng t i ph ... + C t s 10: “ a i m ăn u ng”: Ghi rõ, nơi b a ăn ho c món ăn gây ra N TP, Ví d : gia ình, nhà hàng, b p ăn t p th , th c ăn ư ng ph , b p ăn trư ng h c, ám cư i, ám gi ... + C t 11: “ Cơ s nguyên nhân”: Ghi rõ cơ s th c ph m (s n xu t, ch bi n, bán hàng, b p ăn gia ình, nhà hàng, khách s n, ám cư i, ám gi do cơ s nào cung 323
c p, c a hàng th c ăn ho c quán ăn ư ng ph ...) cung c p th c ăn gây ng c th c ph m. + C t s 12: “Tri u ch ng chính”: Ghi rõ các tri u ch ng chính: Bu n nôn, chóng m t, co gi t, s t, m ch, HA ... + C t s 13: “Căn nguyên”: Ghi rõ căn nguyên gây N TP khi ã có xác nh ho c nghi ng . Ví d : do t c u trùng vàng, Salmnella, hoá ch t BVTV, cá Nóc, cóc, n m... - S th ng kê N TP nên óng vào 1 quy n s dày, kh A4. có th s d ng ư c nhi u năm. H t m i tháng, m i quý, 6 tháng, 9 tháng, 1 năm c n g ch h t, có t ng h p, sau ó l i ti p t c ăng ký cho tháng t i, quý t i, năm t i. 1.2. M u s 2: “ Phi u khai báo N TP”: - Phi u này dùng cho b nh nhân ho c cá nhân b t c m t ai, ngư i qu n lý, ngư i lãnh o, giám c, th y thu c khám ch a b nh gia ình, b nh vi n, phòng khám... , ho c ngư i ch cơ s , ch c a hàng, k c ngư i tiêu dùng... khai báo ho c thông báo cho cơ quan y t ( t t c các tuy n) v N TP. - Phi u có 8 m c: + M c 1: “Ngư i khai báo”: Ghi rõ h tên, a ch , i n tho i c a ngư i khai báo ho c thông báo (như thành ph n ã nêu trên) cũng như th i gian khai báo (gi , ngày, tháng, năm). + M c 2: “H tên ngư i b N TP” Ghi rõ h tên, tu i, gi i, ngh nghi p, a ch i n tho i c a ngư i b ng c. N u có nhi u ngư i ng c: C n ghi s ngư i b ng c và s ngư i ã cùng ăn u ng v i b nh nhân cùng b a ăn gây ng c (ho c cùng 1 lo i u ng, nh m gây ng c). N u ng c 1 t p th , ghi rõ ơn v nào, a ch , i n tho i, s ăn, s m c như trên. + M c 3: “Phát b nh”: Ghi gi , ngày, tháng, năm b ng c (ngư i b u tiên). + M c 4: “Th c ph m gây ng c”: Ghi rõ lo i th c ph m (th c ăn) mà ngư i khai báo nghi ng gây N TP, ví d : Cá nóc khô, canh cá, bánh mỳ batê mua t i c a hàng..., th t cóc, s n lu c, măng xào... + M c 5: “Ngu n g c th c ph m gây N TP”: (còn g i là cơ s nguyên nhân) ghi rõ th c ph m ã gây ng c do âu cung c p, ho c ch bi n t i gia ình... + M c 6:” a i m ăn u ng “: Ghi rõ ngư i b ng c ã ăn, u ng âu: Gia ình, quán ăn ư ng ph , ( a ch ), ho c trong ám cư i, ám gi , nhà ai, âu... + M c 7: “Tình tr ng hi n t i”: Ghi rõ ã kh i hay ang c p c u vào vi n, n m t i nhà ho c ã ch t vào th i i m khai báo, (gi , ngày, tháng, năm). 324
+ M c 8: “Ki n ngh ”: Ngư i khai báo có ki n ngh v i cơ quan y t v v n gì có liên quan, ví d : i u tra xác nh nguyên nhân, x lý vi ph m... + Phi u khai báo này có th g i theo bưu i n, Fax, ho c i n tho i ...t i các cơ quan y t t tuy n xã n trung ương, c th là: - Tr m y t xã, phư ng. - Trung tâm y t qu n, huy n. - S y t , Trung tâm y t d phòng t nh, thành ph . - C c Qu n lý ch t lư ng v sinh an toàn th c ph m- B Y t . 1.3. M u s 3: “Phi u báo cáo v N TP” - Phi u này dùng cho các tuy n y t t xã, phư ng, qu n, huy n, t nh, thành ph báo cáo v N TP lên tuy n trên ho c báo cáo vư t c p v C c QLCLVSATTP (s có quy nh v ch báo cáo sau). Cơ s l p nên phi u này d a trên m u s 1 ho c t ng h p báo cáo c p dư i (M3) và k t qu i u tra N TP. - M u g m 11 m c: + M c 1: “ ơn v , a phương x y ra ng c”: Ghi rõ ơn v v th nào, như i, xóm, thôn, xã, ho c xí nghi p, trư ng h c, công nông lâm trư ng…N u gia ình: C n ghi gia ình ông Nguy n Văn A, t 4, xóm X, thôn Y, xã Z ho c t 4, ph Hai Bà Trưng, phư ng C a Nam, Qu n Hoàn Ki m… ng th i c n ghi rõ a ch : ơn v x y ra ng c trên huy n, t nh nào, ho c thu c cơ quan nào, óng quân âu. Ngoài ra c n ghi x y ra N TP m y gi , ngày – tháng – năm nào. + M c 2: “Th c ăn nguyên nhân”: Ghi rõ lo i th c ăn mà gây nên N TP, ví d : rau mu ng xào, canh c i, cá nóc nư ng, th t cóc, bánh gatô, nư c chanh á, nư c mía… “B a ăn nguyên nhân”: Ghi rõ b a ăn gây nên ng c, ví d : b a sáng, trưa, t i, ăn cơm h p t i cơ quan, ăn ph sáng t i s 8 ph Hoà Mã… - M c 3: “ a i m ăn u ng” trong m u ã ghi s n 9 a i m ăn u ng khác nhau, ch c n ánh d u chéo (x) vào ô là a i m ăn u ng gây ra N TP. - M c 4: “Cơ s nguyên nhân”: ghi cơ s cung c p th c ph m gây nên N TP (ví d cơ s s n xu t, ch bi n TP, b p ăn gia ình, nhà hàng, cơ s cung c p ăn u ng cho ám cư i, c a hàng ăn u ng ư ng ph , quán bán nư c gi i khát…). - M c 5: “Tri u ch ng lâm sàng chính”: Trong m u ã ghi s n 12 tri u ch ng, ch vi c ánh d u chéo (x) vào ô mà là tri u ch ng c a ng c. - M c 6: “Căn nguyên”: Ghi rõ căn nguyên gây nên ng c, ví d : Staphylococcus aureus, salmonella, hoá ch t BVTV, cá nóc, cóc, s n… 325
- M c 7: Tình hình ki m tra, l y m u: Trong m u ã ghi s n 5 lo i v i “có” ho c “không” l y m u xét nghi m, ch vi c ánh d u vào ô “có” ho c ô “không” n u có ho c không ki m tra l y m u. - M c 8: “S ngư i ăn, s m c, s ch t”: Trong m u ã chia ra các nhóm tu i: 0 – 4; 5 – 14; 15 – 49 và t 50 tr lên. m i nhóm tu i, có 4 m c: 1) t ng s ngư i ăn; 2) T ng s m c; 3) T ng s i vi n. Ch vi c i n các s c th th c t có vào các c t và dòng tương ng. - M c 9: “Ngư i m c u tiên và cu i cùng”: Ghi rõ ngư i m c u tiên và cu i cùng v i th i gian tương ng vào ch tr ng trong m u. - M c 10: Th i gian k t thúc v N TP: i n vào ngày tháng năm nào k t thúc v N TP - M c 11: “ki n ngh ”: C n ghi rõ: ki n ngh v i cơ quan c p trên ho c cơ quan có liên quan, các ki n ngh v x lý… + “Phi u báo cáo v N TP” ph i do lãnh o ơn v ký tên và óng d u, ví d : Tr m trư ng tr m y t xã, Giám c Trung tâm y t huy n ho c Giám c S y t t nh… 1.4. M u s 4: “Báo cáo th ng kê N TP nh kỳ”: - Phi u này dùng t ng h p hàng quý, 6 tháng, 1 năm, nhi u năm v N TP, d a trên m u M1, là ch y u, k t h p M3: K t qu t ng h p này giúp cho ánh giá d ch t h c N TP, c bi t c n cho công tác qu n lý, ch o. - Các tuy n u có th s d ng m u này, tuy nhiên càng lên tuy n trên, càng y chi ti t hơn. - M u có 9 m c: + M c 1: “N TP trong quý”, ho c 6 tháng, 9 tháng, 1 năm, nhi u năm. ánh d u chéo (x) vào các ô Υ tương ng. Trong m c này có b ng g m 9 c t v i 2 dòng: C t 1: Th i gian: Ghi rõ Quý nào, ho c 6 tháng, 9 tháng, năm nào. Ví d : Quý I/2001. Dòng 2 c a c t 1 là th i gian cùng kỳ năm trư c, t c là Quý I/2000. Các c t 2 n 9 c n i n các s li u tương ng c a th i gian trong năm báo cáo và th i gian cùng kỳ năm trư c. Qua b ng này s giúp cho vi c so sánh tình hình N TP qua các th i kỳ. - M c 2: “Ng c th c ph m trong tháng”: Tương ng v i các tháng trong quý ho c trong 6 tháng, 9 tháng, 1 năm mà i n các s li u v s v N TP, s m c và s ch t. - M c 3: “Phân lo i th c ăn nguyên nhân” Trong m u ã chia ra 14 nhóm v i 17 th c ăn nguyên nhân. V i m i th c ăn nguyên nhân c n i n vào ô s v /m c/ch t. 326
Ví d : Nhuy n th 4/18/2 nghĩa là trong quý ho c 6 tháng, 9 tháng, 1 năm báo cáo có 4 v v i 18 ngư i m c và 2 ngư i ch t vì N TP do nhuy n th . - M c 4: “Phân lo i a i m ăn”: Trong m u ã ghi s n 10 a i m ăn gây N TP, ch vi c i n s li u tương ng V/M/C vào ô Υ tương ng. Ví d : Trong quý I/2001 có 8 v N TP v i 122 ngư i m c, 8 ch t b p ăn t p th . Ta ghi: B p ăn t p th 8/122/8. - M c 5: “Cơ s nguyên nhân” : Trong m u ã ghi s n 10 cơ s cung c p th c ph m gây N TP, ch c n i n s v /m c/ch t do t ng cơ s nguyên nhân. Ví d : Trong quý I/2001, có 22 v N TP v i 104 m c, 4 ch t do c a hàng TP (th c ăn ư ng ph ) gây nên, ta ghi: Th c ăn ư ng ph 22/104/4 - M c 6: “Căn nguyên gây N TP”: Trong b ng ghi s n 4 nhóm nguyên nhân v i các tháng t tháng 1 n 12. m i dòng căn nguyên tương ng v i các tháng là các ô tr ng, ngư i báo cáo ph i i n s li u tương ng vào các ô ó. Ví d : Trong tháng 1 năm 2001 có 4 v N TP v i 300 ngư i m c, 2 ch t, căn nguyên do Staph. aureus. tương ng v i dòng Staph. aureus và c t tháng 1, c n ghi là; 4/300/2. c t cu i hàng d c và hàng ngang, u có “c ng”, ph i c ng t ng s các căn nguyên trong các tháng (3 tháng, 6 tháng, 9 tháng, 12 tháng). Ví d : ô tương ng v i dòng c ng (1+2+3+4) và c t tháng 1, ghi: 18/104/3, t c là trong tháng 1 có 18 v ng c v i 104 m c, 3 ch t do các nguyên nhân th ng kê ư c (ví d : Do sinh v t: 10, do hoá ch t: 2, do c t t nhiên 5 và do th c ph m ôi thiu1. Ta có t ng s v là: 10+2+5+1 = 18 v . S m c và ch t s c ng s m c và s ch t c a các nguyên nhân tương ng. Các m c căn nguyên, trong b ng ghi 4 m c căn nguyên là: 1) sinh v t; 2) Hoá ch t; 3) c t nhiên; 4) Th c ph m ôi h ng. Tương ng v i các dòng căn nguyên này là các ô tương ng v i các c t “tháng”, s li u ghi trong các ô này là t ng các căn nguyên n m trong nhóm ó. Ví d : Trong tháng 1 có 2 v N TP v i 12 m c, 1 ch t do n m c; 4 v v i 6 m c và 1 ch t do lá ngón. V y: Dòng căn nguyên m c 3) c t t nhiên ng v i c t tháng 1, ta ghi: 6/18/2. - M c 7: “Tình hình ki m tra – xét nghi m: Trong m u ã ghi 5 nhóm i tư ng, tương ng s là “s v có” và “s v không”, t c là “có” ho c “không” ki m tra xét nghi m. Ví d v i tư ng là th c ph m: Trong quý I/2001, có 104 v N TP thì có 40 v có ki m tra – xét nghi m th c ph m, còn l i là không. Ta ghi: m c 7: + S v có: 40 trong ó c n ghi rõ: B nh ph m (t ngư i m c, ngư i lành), th c ph m, d ng c ho c khác là bao nhiêu. + S v không: 64 - M c 8: “S v - ăn – m c – ch t - i vi n”: ng v i các c t là các nhóm tu i, ng v i các dòng là: T ng s v , t ng s ăn, t ng s m c, t ng s ch t và t ng s i vi n. i n vào các ô tương ng s li u tương ng. - M c 9: “ ánh giá và ki n ngh ”: 327
Trong m c này nêu các ánh giá ch y u v N TP trong th i gian báo cáo và các ki n ngh c n thi t. Cu i cùng phi u báo cáo là h và tên lãnh o ơn v , ch ký và óng du 2. Các m u phi u th ng kê báo cáo N TP: M u s 1.S th ng kê ng c th c ph m Th i a gian x y S im ra và k t ngư i x y ra a thúc v S S i S Th c ă n B a ăn Cơ s Tri u ng im Căn TT N TP ngư i ngư i vi n ngư i nguyên nguyên nguyên ch ng c ăn nguyên (gi – ăn mc ch t nhân nhân nhân chính th c u ng ngày - ph m tháng – năm) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 M us 2 C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam c l p – T do – H nh phúc Phi u khai báo ng c th c ph m (Dùng cho cơ s , chính quy n cá nhân, th y thu c khai báo v i cơ quan y t khi b ng th c ph m ho c phát hi n N TP) Kính g i: 1. Ngư i khai báo: -Ngày:……………………tháng:……………năm:...… - H và tên: - a ch : - i n tho i: 2. H và tên ngư i b ng c (Ho c ơn v ) - Tu i: - gi i: - ngh nghi p: - a ch : - i n tho i: - S ngư i b ng c - T ng s ã ăn u ng: 3. Phát b nh: ……. gi ………..ngày………tháng……….năm……… 4. Th c ph m gây ng c 5. ngu n g c th c ph m gây ng c (cơ s nguyên nhân) 6. a i m ăn u ng: 7. tình tr ng hi n t i: ngày………tháng……….năm……… - kh i b nh - cÊp cøu t¹i viÖn - N m t i nhà - Ch t 8. ki n ngh : 328
ơn v : C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam i n tho i: c l p – T do – H nh phúc Fax: PHI U BÁO CÁO V NG C TH C PH M Báo cáo l n th : (DÙNG CHO BÁO CÁO V N TP C A CÁC TUY N) Kính g i: 1. ơn v , a phương x y ra ng c - a ch - Th i gian x y ra N TP ………….gi ……ngày……...tháng……..năm b a ăn nguyên nhân 2. Th c ăn nguyên nhân 3. a i m ăn u ng Υ Υ Υ 1. gia ình 4. b p ăn t p th 7. b p ăn trư ng h c (ghi chú: ánh d u chéo vào các ô) Υ Υ Υ 2. Nhà hàng 5.khách s n 8.th c ăn ư ng phó Υ Υ Υ 3. Nhà tr 6 . á m cư i 9. khác 4. Cơ s nguyên nhân 5. Tri u ch ng lâm sàng chính Υ Υ Υ 1. bu n nôn 5. au u 9. s t ( ánh d u chéo vào các ô) Υ Υ Υ 2. nôn 6.chóng m t 10. khó th Υ Υ Υ 3. au b ng 7. co gi t 11. tím tái Υ Υ Υ 4 . a ch y 8. li t 12. khác 6. Căn nguyên 7. Tình hình ki m tra, l y m u xét 1. b nh ph m t ngư i 2. b nh ph m 3. th c 4. d ng c 5. khác mc t ngư i lãnh ph m ng bao gói nghi m Υ Υ Υ Υ Υ - có: ( ánh d u chéo vào các ô) - không: Υ Υ Υ Υ Υ 0 – 4 tu i 5 – 14 tu i 15 - 49 tu i trên 50 8. S ngư i ăn, s m c, s ch t tu i 1. T ng s ngư i ăn ………….. ……….. ……………. ……… 2.T ng s ngư i m c ………….. ……….. ……………. ……… 3.T ng s ngư i ch t ………….. …..…… ……………. ..…..… 4. T ng s i vi n ………….. ……..… ……………. ……… 1. Ngư i m c u tiên: 9. Ngư i m c u tiên và cu i cùng. …….gi ; ngày:…………tháng…………năm………… 2. Ngư i m c cu i cùng: …….gi ; ngày:…………tháng…………năm………… 10. Th i gian k t thúc v N TP ngày:…………tháng…………năm………… 11. Ki n ngh : Lãnh o ơn v (ký tên, óng d u) 329
ơn v : C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam i n tho i: c l p – T do – H nh phúc Fax: BÁO CÁO TH NG KÊ NG C TH C P H M (Dùng cho báo cáo quý – 6 tháng – 1năm) Kính g i: Năm 200…. 1. Ng c th c ph m trong: quý Υ; 6 tháng Υ; 9 tháng Υ; năm Υ 2. ( ánh d u chéo (x) vào các ô) Th i Sv S m c - S m c/ v - S m c/ v s ch t - S ch t / v TL m c/100.000dân TL ch t/100.000 dân gian - TL (%) - TL (%) - TL (%) 9 1 2 3 4 5 6 7 8 …... Cùng kỳ năm trư c 2. N TP hàng tháng 12 c ng tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 -s v -s m c - s ch t 3. phân lo i th c ăn Υ 11.Nư c gi i khát 1. Thu s n: nguyên nhân ng v t Υ 2. Th t ng v t và sp th t Υ 6. Rau, sp rau (ghi chú i n s vào các Υ Υ - Nhuy n th 12. Tp ch bi n h n h p Υ 3. Tr ng và sp tr ng ô) Υ 7. Qu , sp qu Υ Υ 13. Tp khác - Cá nóc Υ 4. S a và sp s a Υ 8. N m Υ Υ 14. Không rõ - Cá khác Υ 5. Ngũ c c, sp ngũ c c Υ 9. Bánh k o Υ - SP khác Υ 10 rư u 4. Phân lo i a i m ăn Υ Υ Υ 1. Gia ình 4. B p ăn t p 8. B p ăn trư ng h c ( i n s vào các ô) Υ Υ Υ 2. Nhà hàng 5. Khách s n 9. Th c ăn ư ng ph Υ Υ Υ 3. Nhà tr 6 . ám cư i 10. Khác Υ 7. ám gi 5. Cơ s nguyên nhân Υ Υ Υ 1. Gia ình 3. Trư ng h c 7 . ám cư i ( i n s vào các ô) Υ Υ Υ 2. Cơ s cung c p b a ăn 4. Nhà hàng 8. ám gi Υ Υ Υ - t i ch 5. Khách s n 9. Th c ăn ư ng ph Υ Υ Υ - nơi khác 6. Nhà hàng 10. Khác 6. Căn nguyên gây ng c: C ng v/m/c Tháng (v/m/c) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Căn nguyên 1. Sinh v t 1.1. Vi khu n - Salmonella - S.aureus - Cl . botulinum - E. coli - C . perfringens - B . cereus - Y . enterocolitica - Cambylobacter 330
- Vibrio cholerae - Vi khu n khác 1.2. Virus 1.3. ơn bào – kst 1.4. c t n m m c 2. Hoá ch t 2.1. HCBVTV 2.2. Ph gia 2.3. Kim lo i n ng 2.4.HC khác 3. c t t nhiên 3.1. Trong th c v t -N m c -S n - Măng - Lá ngón - Khác 3.2.Trong ng v t - Nhuy n th - Cá nóc - Cóc - Khác 4. Th c ph m ôi h ng c ng (1 + 2 + 3 + 4): v/m/c ghi chú: v/m/c = s v / s m c / s ch t 7. Tình hình ki m tra – xn 1.BP t ngư i 2.BP t 3. Th c ph m 4. D ng c , 5. Khác mc ngư i lành ng, bao gói - S v có - S v không 8. S v - ăn – m c – ch t - i vi n 0 – 4 tu i 5 – 14 tu i 15 – 49 tu i > 50 tu i c ng - T ng s v - T ng s ăn - T ng s m c - T ng s ch t - T ng s i vi n 9. ánh giá và ki n ngh Lãnh o dơn v (ký tên, óng d u) 331
Sơ các kênh thu th p thông tin v N TP C c qu n lý ch t lư ng VSATTP Vi n B nh vi n chuyên ngành trung ương Trung tâm khu v c phòng ch ng c S yt Trung tâm t nh, B nh vi n t nh YTDP thành thành ph t nh ph thành ph Yt Yt quân iv Trung B nh cơ i, sinh tâm y t vi n quan công phòng qu n qu n b an d ch qu n huy n huy n ngành huy n Tr m Y t xã, y t công, nông, lâm trư ng, xí nghi p, trư ng h c (y t c ơ s ) - Cá nhân - Doanh nghi p Y t c ng ng b N TP - ơn v , cơ quan - Ngư i - Cơ s khác 332
TÀI LI U THAM KH O 1. Ph m Văn S ; Bùi Th Như Thu n; Nguy n Phùng Ti n: V sinh th c ph m. NXB Y h c; Hà N i (1975) 2. Bùi i; Nguy n Văn Mùi; Nguy n Hoàng Tu n: B nh truy n nhi m. NXB Y h c, Hà N i (1999) 3. Dương ình Thi n; Lê Vũ Anh, et. al: Th c hành d ch t h c. NXB Y h c, Hà N i (1996) 4. Remigio D. Merealo: D ch t h c dành cho các nhà qu n tr v y t (d ch). B Y t (1994) 5. Abram S. Benenson: S tay ki m soát các b nh truy n nhi m (d ch). NXB Y h c, Hà N i (1997) 6. Gerhard Rehwald; Rudolf Gestewitz, et. al: - Milit rhygiene und geldepidemiôgie. - Milit r verlag Berlin (1987). 7. Tr n Quang Hùng - Thu c b o v th c v t - NXB Nông nghi p, Hà N i (1995) 8. ILSI: - Microbial Risk Assesment - Manila (2000) 9. PANO/WHO: - Epidemiological Surveillance of Food – borne diseases - Geneva (1997) 10. D án c i thi n ch t lư ng và xu t kh u thu s n: - HACCP. Phân tích m i nguy và ki m soát i m t i h n (tài li u d ch) - NXB Nông nghi p – Hà N i (1999) 11. Phan Th Kim, Tr n áng: - Các b nh truy n qua th c ph m - NXB Thanh niên, Hà N i (2001) 333