Chuyên đề bất đẳng thức tích phân
lượt xem 30
download
Tham khảo tài liệu 'chuyên đề bất đẳng thức tích phân', tài liệu phổ thông, toán học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Chuyên đề bất đẳng thức tích phân
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân Chöùng minh raèng : 1 1 π π 3π π 1 1. dx ∫ 4 4. ln 2 < ∫ dx < 3 − 2 sin 2 x 2 4 1+ x x π 0 4 4 1 3 cot g 1 π π 1 5. ∫ dx 2. dx ∫ 3 2 x + x+1 8 12 x 3 π 0 4 1 1 π x 1 π π 3. dx ∫ 1 2 6. dx ∫ 2 6 0 x + x + x3 + 3 5 4 18 6 1− x 0 93 Baøi giaûi : 3π 1 1 1 1 π sin 2 x 1 ⇒ 1 2 sin 2 x 2 ⇒ 1 3 − 2 sin 2 x 2 ⇒ 1. x sin x 1 ⇒ 1 ⇒ 3 − 2 sin 2 x 4 4 2 2 2 1 3π 1 1 π π 3π 3π 3π ⇒ ∫π 4 dx ∫π 4 dx ∫ π 4 dx ⇒ ∫π 4 3 − 2 sin 2 xdx 2 4 2 24 4 3 − 2 sin x 4 4 1 3 cot gx 1 3 cot gx 4 3 π3 π cot gx 4 π3 π π 2. x dx ∫π 3 dx dx π ∫π 4 π ∫π 4 ⇒ ⇒ ⇒ 4 x x 3 1 4 3 π π 4 π x π 3 π cot gx 1 ∫π 4 x dx 3 3 ⇒ 12 Baøi toaùn naøy coù theå giaûi theo phöông phaùp ñaïo haøm. 1 3. 0 x < 1 ⇒ 0 x 6 .... x 2 < 1 ⇒ −1 − x 2 − x 6 0 ⇒ 0 1 − x 2 1 − x 6 1 ⇒ 1 − x 2 1 − x6 1 2 1 1 1 1 1 dx I ⇒1 ⇒ ∫ 2 dx ∫ 2 1− x 1− x 1 − x6 6 2 0 0 1 π π 1 Vôùi I = ∫ 2 dx Ñaët x = sin t ; t ∈ − ; ⇒ dx = cos tdt 2 2 1 - x2 0 1 x 0 1 1 cos tdt π π 1 2 1 1 = ∫ 2 dt = Vaäy ∫0 1 − x 6 dx 6 ⇒I=∫ 2 2 6 2 π t 0 1 − sin 2 t 0 0 6 x 1 ⇒ x2 x x x ⇒ 1 + x2 1 + x x 1 + x 4. 0 x 1 ⇒ x 1 1 1 ( 1) ; ∀x ∈ [ 0,1] ⇒ x + 1 1 + x x 1 + x2 Daáu ñaúng thöùc trong (1) xaûy ra khi : VT(1) VG(1) x = 0 ⇒ x∈∅ VG(1) VP(1) x = 1 1 1 1 dx 1 π 1 1 1 Do ñoù : ∫ dx < ∫ dx < ∫ 2 ⇒ ln 2 < ∫ dx < 0 1+ x 0 x +1 4 1+ x x 1+ x x 0 0 1 π 1 Chuù yù : ∫ dx = Xem baøi taäp 5 . 0 1 + x2 4 1
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân 1 1 5. 0 1 ⇒ x2 x2 + x ⇒ 2 + 2 x2 x2 + x + 2 ⇒ x ⇒ x2 + x2 x 2 2 x + x+ 2 2( x + 1) 1 11 1 1 1 1 ∫0 x2 + 1 dx ; I = ∫0 1 + x2 dx ⇒∫ dx x + x+2 2 2 0 1 dt = (1 + tg 2 t)dt Ñaët x = tgt ⇒ dx = cos 2 t 0 1 π 1 + tg 2 t 1 π π π x π 1 Vaäy ∫ 2 ⇒I=∫ 4 dt = ∫ 4 dt = ⇒ I = dx 0 1 + tg t 4 4 0 x + x+2 8 2 π 0 0 t 4 0 x5 x 3 6. 0 x 1 ⇒ ⇒ 0 x5 + x 4 2 x 3 ⇒ x3 + 3 x 5 + x4 + x3 + 3 3 x 3 + 3 0 x4 x 3 1 1 1 x x x ⇒ ⇒3 3x + 3 x + x + x3 + 3 x +3 3x + 3 x + x + x3 + 3 x +3 3 5 4 3 5 4 3 x x x 1 1 1 dx ( 1 ) ⇒∫ ∫ ∫ dx dx 0 3x + 3 x + x + x3 + 3 x +3 3 5 4 3 0 0 11 x 0 1 x x 1 ° I1 = ∫ dx ; Ñaë t x = t 2 ;( t 0) ⇒ dx = 2 tdt dx = ∫ 3 0 3 x3 + 3 3 0 x +1 0 1 t 0 1 2 2 1 3 t 2 . dt 1 1 2t π t 1 du Ñaët u = t 3 ⇒ du = 3t 2 dt I1 = ∫ 6 dt = ∫ 3 2 ⇒ I1 = ∫ 2 = 0 1 9 0 u +1 18 3 0 t +1 9 0 (t ) + 1 u π Keát quaû : I = (baøi taäp 5) 4 π x x 1 1 °I2 = ∫ 3 (töông töï) Vaäy (1) ⇔ I1 ∫ 5 = dx I2 0 x + x + x3 + 3 0 x +3 4 93 π π x 1 ∫ dx 18 x + x + x3 + 3 5 4 93 0 π π sin x .cos x 1,Chöùng minh raèng : ∫ 2 dx (1 + sin x ) (1 + cos x ) 4 4 12 0 ) ( π π t tg 4 x 2 tg 3t + 3 tgt 2.Neáu : I ( t ) = ∫ dx > 0 , ∀t ∈ 0 , ; thì : tg t + > e 3 4 4 cos 2 x 0 Baøi giaûi : 3 2 + cos2 x + sin2 x 2 + sin 4 x + cos 4 x 1. Ta coù : = (1 + sin 4 x)(1 + cos4 x) (1 + sin 4 x)(1 + cos 4 x) (1 + sin 4 x)(1 + cos 4 x) 3 1 + sin 4 x + 1 + cos 4 x 1 1 ⇒ = + (1 + sin x)(1 + cos 4 x) (1 + sin x)(1 + cos x) 1 + sin x 1 + cos 4 x 4 4 4 4 2
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân 3 sin x. cos x 1 sin 2 x sin 2 x sin x. cos x sin x. cos x sin x. cos x ⇒ + ⇒ 1 + sin 4 x + 1 + cos 4 x (1 + sin 4 x)(1 + cos 4 x) 1 + sin x 4 1 + cos x 4 (1 + sin 4 x)(1 + cos 4 x) 6 3 sin x. cos x 1 π 2 sin 2 x sin 2 x π π ⇒∫ ∫0 1 + sin 4 x dx + ∫ 2 2 dx dx 0 (1 + sin 4 x)(1 + cos 4 x ) 6 0 1 + cos 4 x sin 2 x π °J1 = ∫ 2 Ñaë t t = sin 2 x ⇒ dt = sin 2 xdx dx 0 1 + sin 4 x π 0 x 2 ⇒ J = 1 dt = π (keát quaû I= π baøi taäp 5) ∫0 t 2 + 1 4 1 0 4 1 t sin 2 x π °J2 = ∫ 2 u = cos 2 x ⇒ du = − sin 2 xdx Ñaë t dx 0 1 + cos 4 x π 0 x π π 1 du 2 = (keát quaû I= baøi taäp 5) ⇒ J2 = ∫ 2 0 0 u +1 4 4 u 1 1 sin x. cos x sin x. cos x π π π ( I + J ) Vaäy ∫ 2 ⇒∫ 2 dx dx 0 (1 + sin 4 x)(1 + cos 4 x) 0 (1 + sin 4 x )(1 + cos 4 x) 6 12 dt 2. Ñaët t = tgx ⇒ dt = (1 + tg 2 x) dx ⇒ dx = 1 + t2 tgt tgt t 4 tgt t 4 dt tgt 2 dt 1 13 1 t-1 13 1 tgt - 1 I =∫ t 0 1 - t 2 . 1 + t 2 = ∫0 1 - t 2 = ∫0 -t - 1 + 1 - t 2 dt = - 3 t - t - 2 ln t + 1 0 = - 3 tg t - tgt - 2 ln tgt + 1 2 1+t Vì 1 1 tgt - 1 I > 0 neân : - tg 3 t - tgt - ln >0 (t) 3 2 tgt + 1 3 2 tg t + 3 tgt 1 tgt − 1 1 π 1 π = ln tg t + > tg 3 t + tgt ⇒ tg t + > e 3 ⇔ ln 2 tgt + 1 2 4 3 4 1 1 x2 1 vaø lim In dx = 0 Chöùng minh : 1. I n = ≤ ∫ In dx ≤ 2( n + 1) n+1 x +1 n→+∞ 0 2 1 2. J n = x n ( 1 + e-x ) Chöùng minh : 0 < ∫ J n dx vaø lim J n dx = 0 n +1 n→+∞ 0 Baøi giaûi : xn xn xn 11 1 1 1 1 x n ⇒ ∫ x n dx x n dx 1. 0 x 1 ⇒ 1 x + 1 2 ⇒ 1; ∫0 x + 1dx ∫ 2 x +1 20 2 x +1 0 1 1 x n+1 x n+1 xn xn 1 1 1 1 ∫0 x + 1dx ∫0 x + 1dx ⇒ ⇒ 2 ( n + 1) 2 ( n +1) n +1 0 n +1 0 3
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân 1 n→∞ 2 ( n + 1) = 0 lim xn Ta coù : ⇒ lim =0 n→∞ x + 1 lim 1 = 0 n→∞ n + 1 x n (1 + e − x ) x n (1 + e − x ) e0 = 1 ⇒ 1 1 + e− x e− x 2 ⇒ xn 2. x n hay 0 2 xn 1⇒ 0 2. 0 x 1n (1 + e x ) dx x n (1 + e − x ) dx 2 1 1 ∫ 2∫ x ndx ⇒ 0 ∫ − ⇒0 x n +1 0 0 0 ⇒ lim xn (1 + e− x ) dx = 0 2 Ta coù : lim =0 n→∞ n + 1 n→∞ Chöùng minh raèng : π 2 1. ∫ π cos x(4 − 3 cos x)(2 cos x + 2)dx ≤ 8π 2. ∫ 2 ln x(9 − 3 ln x − 2 ln x)dx ≤ 8(e − 1) -2 1 2π 49π π π 3. ∫π 4. ∫ 3 4 sin x(1 + 2 sin x )(5 − 3 sin x)dx < tgx(7 − 4 tgx)dx ≤ 3 64 0 4 243π π 5. ∫ sin 4 x. cos6 xdx ≤ 6250 0 Baøi giaûi : Ñaët f(x) = cosx(4 - 3 cosx )(2 cosx + 2) 3 cos x + 4 − 3 cos x + 2 cos x + 2 =8 cauchy f(x) 3 π π π 2 2 2 ⇒∫ 8∫ dx ⇒ ∫ cos x(4 − 3 cos x )(2 cos x + 2)dx 8π f(x)dx −π −π −π 2 2 2 2. Ñaët f ( x) = ln x (9 − 3 ln x − 2 ln x) = ln x (3 + ln x )(3 − 2 ln x ) 3 ln x + 3 + ln x + 3 − 2 ln x =8 f ( x) 3 e e e ⇒∫ 8∫ dx ⇒ ∫ ln x (9 − 3 ln x − 2 ln x) dx 8( e −1) f ( x) dx 1 1 1 3 sin x + 1 + 2 sin x + 5 − 3 sin x 8 3. Ñaët f ( x) = sin x (1 + 2 sin x)(5 − 3 sin x ) ; f(x) 3 sin x = 1 + 2 sin x sin x = −1 Ñaúng thöùc ⇔ ⇔ x∈∅ ⇔ sin x = 5 − 3 sin x 4 sin x = 5 2π π π π ⇒ f (x) < 8 ⇒ ∫ f(x)dx < 8∫ ⇒∫ 3 3 3 sin x(1 + 2 sin x )(5 − 3 sin x)dx < dx 3 π π π 4 4 4 1 4. Ñaët f(x) = tgx(7 − 4 tgx) = .4 tgx( 7 − 4 tgx) 4 4
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân 2 1 4 tgx + 7 − 4 tgx 49 f ( x) ≤ = 4 2 16 ∏ 49 ∏ 4 ∏ 49 ∏ ( ) ⇒ ∫ 4 f ( x ) dx 16 ∫0 ⇒ ∫ 4 tgx 7 − 4 tgx dx dx 16 0 0 5. sin 4 x.cos 6 x = (1 − cos 2 x).(1 − cos 2 x).cos 2 x . cos 2 x . cos 2 x 1 = (2 − 2 cos 2 x)(1 − cos 2 x).cos 2 x.cos 2 x.cos 2 x 2 5 1 2 − 2 cos 2 x + 1 − cos 2 x + cos 2 x + cos 2 x + cos 2 x ≤ 2 5 243 ∏ 243 ∏ ⇒ ∫ sin 4 x.cos 6 xdx ≤ ⇒ sin 4 x.cos 6 x ≤ 6250 6250 0 Chöùng minh raèng : ) ( 5∏ 2 ∏ ∫ cos 2 x + 3sin 2 x + sin 2 x + 3cos 2 x dx 2 1. −∏ 3 3 ) ( e 4 ( e − 1) 2. ∫ 3 + 2 ln 2 x + 5 − 2 ln 2 x dx 1 ∏ 3 cos x + sin x ∏ ∫ 3. − dx x2 + 4 4 4 Baøi giaûi : 1. Ñaët f ( x ) = 1 cos 2 x + 3sin 2 x + 1. sin 2 x + 3cos 2 x 2 ( cos 2 x + 3sin 2 x + 3cos 2 x + sin 2 x ) ⇒ f ( x ) f 2( x ) 22 ) ( ∏ 5∏ 2 ∏ ∏ ⇒ ∫ ∏2 f ( x ) dx 2 2 ∫ ∏2 dx ⇒ ∫ ∏2 cos 2 x + 3sin 2 x + sin 2 x + 3cos 2 x dx − − − 3 3 3 3 2. Ñaët f ( x ) = 1 3 + 2 ln 2 x + 1 5 − 2 ln 2 x f ( x ) 2 ≤ 2 ( 3 + 2 ln 2 x + 5 − 2 ln 2 x ) ⇒ f ( x ) ≤ 4 ( ) e e e 3 + 2 ln 2 x + 5 − 2 ln 2 x dx ≤ 4 ( e − 1) ⇒ ∫ f ( x ) dx 4 ∫ dx ⇒ ∫ 1 1 1 3. 3 cos x + sin x ≤ ( 3)2 + 1 ( cos 2 x + sin 2 x ) 3 cos x + sin x 3 cos x + sin x 2 2 2 dx ⇒∫ ≤ 2∫ ⇒ ≤ x +4 x2 + 4 x +4 x +4 2 2 2 0 0 5
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân Ñaët x = 2tgt ⇒ dx = 2 (1 + tg 2 t ) dt ∏ 2 (1 + tg 2t ) 1∏ ∏ 2 x 0 1 dx ⇒∫ =∫ 4 dt = ∫ 4 dt = 4 (1 + tg t ) ∏ x +4 2 2 2 8 0 0 0 t 0 4 3 cos x + sin x ∏ ∏ 3 cos x + sin x ∏ 2 2 ⇒∫ ∫ ⇒− dx dx x +4 x2 + 4 2 4 4 4 0 0 ÑAÙNH GIAÙ TÍCH PHAÂN DÖÏA VAØO TAÄP GIAÙ TRÒ CUÛA HAØM DÖÔÙI DAÁU TÍCH PHAÂN Chöùng minh raèng : ∏ ∏ ∏ sin x ∏ sin x 4..∫ dx > ∫∏ 1.∫ sin 2 xdx ≤ 2∫ 2 4 4 dx cos xdx x x 0 0 0 2 ∏ ∏ 2 2 5. ∫ (ln x) 2 dx < ∫ ln xdx 2.∫ 2∫ 2 2 sin 2 xdx sin xdx 0 0 1 1 x −1 2x − 1 ∏ ∏ 2 2 3.∫ dx < ∫ 6. ∫ sin xdx < ∫ 4 4 dx cos xdx 1 x +1 x 1 0 0 Baøi giaûi : ∏ 0 ≤ sin x ≤ 1 1.∀x ∈ 0; ⇒ ⇒ 2sin x.cos x ≤ 2 cos x 4 0 ≤ cos x ≤ 1 ∏ ∏ 4 4 ⇒∫ sin 2 xdx ≤ 2 ∫ ⇔ sin 2 x ≤ 2 cos x cos xdx 0 0 6
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân ∏ cos x ≤ 1 2. ∀x ∈ 0; ⇒ ⇒ 2 sin 2 x.cos x ≤ 2sin x 2 0 ≤ sin x ∏ ∏ 2 2 ⇔ sin 2 x ≤ 2sin x ⇒ ∫ sin 2 xdx ≤ 2 ∫ sin xdx 0 0 x -1 2 x − 1 −x 2 + x − 1 3. ∀x ∈ [ 1;2 ] Xeùt hieäu : 0 ⇒ < dx ∏−x ∏−x ∏ x x 0 2 sin x ∏ sin x ∏ ⇒∫ dx > ∫∏ dx x x 0 2 5. Haøm soá y = f(x) = lnx lieân tuïc treân [1,2] neân y = g(x) = (lnx)2 cuõng lieân tuïc treân [1,2] 1 x 2 ⇒ 0 ln x ln 2 < 1 (*) ⇒ 0 (ln x )2 < ln x 2 2 ∀x ∈ [ 1,2 ] ⇒ ∫ (ln x )2 dx < ∫ ln xdx 1 1 Chuù yù : daáu ñaúng thöùc (*) xaûy ra taïi x0 = 1⊂ [1,2] sin x ∏ ∏ 6. 0 < x < ⇒ 0 < tgx < tg = 1 ⇔
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân Baøi Giaûi: 1. 0 ≤ x ≤ 1 ⇒ 0 ≤ x 2 ≤ 1 ⇒ 4 ≤ x 2 + 4 ≤ 5 ⇒ 2 x2 + 4 ≤ 5 1 1 1 1 ⇒ 2 ∫ dx ≤ ∫ x 2 + 4 dx ≤ 5 ∫ dx ⇒ 2 ≤ ∫ x 2 + 4 dx ≤ 5 0 0 0 0 2. 0 ≤ x ≤ 1 ⇒ 0 ≤ x 8 ≤ 1 ⇒ 1 ≤ x 8 + 1 ≤ 2 1 1 ⇒ 0 ≤ x8 + 1 ≤ 2 ⇒ ≤1 ≤ 2 x8 + 1 1 1 dx dx 1 1 1 1 ≤1 ∫ dx ≤ ∫ ≤ ∫ dx ⇒ ≤∫ ⇒ 2 2 0 0 0 0 x8 + 1 x8 + 1 3. 0 ≤ x ≤ 1 ⇒ 1 x10 + 1 2 ⇒1 3 x10 + 1 2 3 1 1 25 25 x x 1⇔ x 25 ⇒ 2 2 3 3 3 x +1 10 3 x +110 1 25 1 x 25 1 x 1 1 1 1 x 25 dx x 25 dx ⇒ ∫ ∫ ∫ ∫ ⇒ dx dx 26 2 26 2 3 3 0 03 0 03 x +1 10 x +1 10 x sin x x ;(1) ∀x ∈ [ 0,1] . 4. Tröôùc heát ta chöùng minh : 1 + x sin x 1+ x Giaû söû ta coù : (1). 1 1 1 1 ; ∀x [ 0.1] ⇔ (1) ⇔ 1 − 1− 1 + x sin x 1+ x 1 + x sin x 1 + x ⇔ 1 + x 1 + x.sin x ⇔ x (1 − sin x ) 0 ñuùng ∀x ∈ [ 0,1] x sin x 1 1 1 1 x dx = ∫ 1 − ∫ dx ∫ (1) ⇔ dx 1+ x 0 0 x + x sin x 0 1+ x 1 x .sin x 1 dx ( x − ln 1 + x ) = 1 − ln 2 ⇔∫ Vaäy (1) ñaúng thöùc ñuùng , khi ñoù: 0 1 + x sin x 0 x.sin x 1 ⇒∫ dx 1 − ln 2. 0 1 + x .sin x 1 1 0 < e− x = x e− x sin x 1, 3 ⊂ ( 0, ∏ ) ⇒ 1 e⇒0< 2 < 5. x ∈ e e ( x + 1) x +1 2 0 < sin x < 1 3 e − x sin x 1 3 dx 1 3 dx ⇒0
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân (1 + tg t )dt = 2 ∏ ∏ ∏ ∏ x 1 3 ⇒ Ι = ∫∏ ∫∏ 4 dt = t = 3 3 3 ∏ ∏ ∏ 1 + tg t 2 12 t 4 4 4 4 3 e − x sin x ∏ Vaäy 0 < ∫ dx < x +1 2 12e 1 1⇒ 0 x2 ⇒ − x2 − x3 x3 6. 0 x 0 ⇒ 4 − 2x2 4 − x 2 − x3 4 − x2 ⇒ 4 − 2x2 4 − x2 − x3 4 − x2 1 1 1 ⇒ 4 − 2x2 4− x −x 4 − x2 2 3 1 1 1 1 1 1 ⇒I =∫ ∫ ∫ dx = J dx dx 4 − x2 4 − x2 − x3 4 − 2 x2 0 0 0 Ñaët x = 2sin t ⇒ dx = 2 cos tdt ∏ ∏ ∏ x 0 1 2 cos tdt ⇒I =∫ 6 = ∫ 6 dt = ∏ 4 − ( 2sin t ) 6 2 0 0 t 0 6 Ñaët x = 2 sin t ⇒ dx = 2 cos tdt x 0 1 ∏ t 0 4 ∏ ∏ ∏2 4 2 cos tdt 2 ⇒J =∫ = = 4 ( ) 2 8 0 2 4−2 2 sin t 0 ∏ ∏2 dx 1 ≤∫ ⇒ ≤ 6 8 4 − x 2 − x3 0 Chöùng minh raèng : ∏ ∏6 e −1 ∏ 1 1 − x2 ≤ ∫ 2 1 + sin 2 x .dx ≤ ∫0 e dx 1 3. 1. 2 2 4 e 0 ∏ ∏ ∏ 1 1 sin 2 x 4. 0.88 < ∫ ∫0 2 e dx 2 e dx < 1 2. 1 + x4 2 0 Baøi giaûi : 9
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân 1.°0 x 1 ⇒ 0 x 2 x 1 ⇒ 0 < e x 2 ex 1 1 e− x (1) 2 ⇔ e− x ⇒ x2 x e e 1( 2 ) °x 2 2 2 e0 = 1 ⇒ e− x 0 ⇒ ex Töø (1) vaø (2) suy ra : e − x 2 e− x 1 e −1 1 1 1 1 ⇒ ∫ e − x dx ∫e ∫0 dx ⇒ e ∫e 2 − x2 − x2 1 dx dx 0 0 0 2 1⇒1 sin 2 x esin x 2. 0 e ∏ ∏ ∏ ∏ ∏ ∏ ⇒∫ ∫ e.∫ ∫ 2 2 dx ⇒ 2 2 2 2 esin x dx esin x dx dx e 2 2 0 0 0 0 12 1 1 3 1⇒ 0 ⇒1 1 + sin 2 x sin 2 x 3. 0 sin x 2 2 2 2 ∏ ∏6 ∏ ∏ 3 ∏2 ∏ 1 1 ⇒∫ ∫ ∫0 dx ⇒ 2 ∫ 1 + sin 2 x dx 1 + sin 2 x .dx 2 2 2 dx 2 2 2 4 0 0 0 4. Caùch 1: 1 1 ∀x ∈ ( 0,1) thì x 4 < x 2 ⇒ 1 + x 4 < 1 + x 2 ⇒ > 1+ x 1 + x2 4 ( ) 1 1 1 1 1 ⇒∫ dx > ∫ dx = ln x + 1 + x 2 = ln 1 + 2 > 0,88 0 0 1 + x4 1 + x2 0 1 1 1 Maët khaùc : 1 + x 4 > 1 ⇒ dx > I 1+ x 1+ x 1 + x4 4 2 0 1 1 Vôùi : I = ∫ dx 1 + x2 0 dt = (1 + tg 2t ) dt 1 Ñaët x = tgt ⇒ dx = cos 2 10
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân (1 + tg t ) dt = 2 ∏ ∏ x 0 1 1 I =∫ ∫ 4 4 dt ∏ (1 + tg t ) cos t 0 0 2 t 0 4 ∏ cos t I =∫ 4 dt 1 − sin 2 t 0 ∏ t 0 4 Ñaët u = sin t ⇒ du = cos tdt 1 u 0 2 1− u + u +1 1 1 1 1 1 du 1 1 I =∫ =∫ du = ∫ + 2 2 2 du (1 − u )(1 + u ) 1− u 1+ u 1− u 2 20 20 0 1 1 1+ u 11 11 1 1 2 =∫2 du + ∫ 2 du = ln 1+ u 1− u 2 1− u 2 2 0 0 0 1 2+ 2 1 1 > 0,88 ⇒ ∫ I= dx > 0,88 ln 2 2− 2 0 1 + x4 1 Maët khaùc :1 + x 4 > 1 ⇒
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân Ta coù : α α ∫ ∫ 0 x tgx dx xdx 0 0 ∏ ∏ β β 0 < ∫ x tgx dx < ∫ xdx ⇒ 0 ∫ x tgx dx < ∫ 4 4 xdx α α 0 0 ∏ ∏ 0 ∫ x tgx dx ∫ xdx 4 4 β β ∏ 2 ∏ ⇒ 0 < ∫ 4 x tgx dx < 32 0 α β Chuù yù : (α , β ) ⊂ [ a, b ] thì b b ∫ f ( x ) dx = ∫ f ( x ) dx + ∫ f ( x ) dx + ∫ f( x ) dx α β a b Tuy nhieân neáu : m M thì : f( x ) b b b b M ∫ dx ⇒ m ( b − a ) M (b − a ) m ∫ dx ∫ ∫ f( x ) dx f( x ) dx a a a a Nhöng (α , β ) ⊂ [ a, b ] thì m ∫ dx < ∫ f( x ) dx < M ∫ f( x ) dx b b b a a a (Ñaây laø phaàn maéc phaûi sai laàm phoå bieán nhaát )Do chöa hieåu heát yù nghóa haøm soá f( x ) chöùa (α , β ) lieân tuïc [ a, b ] maø (α , β ) ⊂ [ a, b ] ) 1 cos nx cos nx cos nx 1 1 1 1 1 ∫0 1 + x dx ∫ dx = ∫ ∫0 1 + x = ln 1 + x 0 = ln 2 2. dx 1+ x 0 1+ x 0 cos nx 1 ∫ ⇒ dx ln 2 0 1+ x e − x e −1 = 1 e 3⇒ 3. 1 x sin x 1 1 e− x .sin x e − x .sin x 3 3 3 e dx ∫ ∫ ∫ ⇒ dx dx 1 + x2 1 + x2 1 + x2 1 1 e− x .sin x 1 1 3 3 vôùi I = ∫ ∫ ⇒ dx .I dx 1 + x2 1 + x2 e 1 1 Ñaët x = tgt ⇒ dx = (1 + tg 2t ) dt (1 + tg t )dt = 2 ∏ ∏ ∏ x 1 3 ⇒ Ι = ∫∏ ∫ dt = 3 3 ∏ ∏ 4 1 + tg t ∏ 2 12 t 4 4 3 −x ∏ 3 e .sin x (*) (Caùch 2 xem baøi 4 döôùi ñaây ) ⇒∫ dx 1+ x 12e 1 Ñaúng thöùc xaûy ra khi : 12
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân x = 1 e − x = e −1 ⇒ x ∈ ∅, ∀x ∈ 1, 3 ⇔ sin x = 1 sin x = 1 −x ∏ 3 e .sin x Vaäy : ∫ dx < 1+ x 2 12e 1 Xem laïi chuù yù treân , ñaây laø phaàn sai laàm thöôøng maéc phaûi khoâng ít ngöôøi ñaõ voäi keát luaän ñaúng thöùc (*) ñuùng . Thaät voâ lyù e− x cos x e − x cos x e− x 3 3 3 ∫ ∫ ∫ 4. dx dx dx 1 + x2 1 + x2 1 + x2 1 1 1 Do y = e− x giaûm ⇒ max ( e− x ) = e −1 = 1 e e− x cos x ∏ 1 1 3 3 ;do I baøi 3 ∫ ∫1 1 + x 2 dx = 12e ⇒ dx 1 + x2 e 1 Daáu ñaúng thöùc : x = 1 e− x = e −1 ⇔ x ∈ ∅, ∀x ∈ 1, 3 ⇔ cos x = 1 cos x = 1 e − x cos x ∏ 3 Vaäy ∫ dx < 1+ x 2 12e 1 u = 1 du = − 1 x 2 dx 5. Ñaët x ⇒ dv = cos xdx v = sin x 200 ∏ 200 ∏ cos x 1 200 ∏ sin x ⇒∫ +∫ dx = sin x dx x2 100 ∏ 100 ∏ x x 100 ∏ 200 ∏ cos x 200 ∏ 1 1 1 200 ∏ ⇒∫ dx ∫ dx = − = x 100 ∏ 200 ∏ 2 100 ∏ 100 ∏ x x 200 ∏ cos x 1 Vaäy ∫ dx 200 ∏ x 100 ∏ Baøi toaùn naøy coù theå giaûi theo phöong phaùp ñaïo haøm . 13
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân ex 1 e 1⇒1 e⇒ ex 6. 0 x (1 + x ) (1 + x ) (1 + x ) n n n ex 1 1 1 1 1 ⇒∫ ∫ (1 + x ) e∫ dx dx dx (1 + x ) (1 + x ) n n n 0 0 0 1− n 1 1− n 1 ( x + 1) ( x + 1) ex 1 ∫ (1 + x ) ⇔ dx e. 1− n 1− n n 0 0 0 1 1 x e 1 e 1 Vaäy : ∫ (1 + x ) 1 − n −1 1 − n −1 ; n > 1 dx n −1 2 n −1 2 n 0 Baøi toaùn naøy coù theå giaûi theo phöông phaùp nhò thöùc Newton . Chöùng minh raèng : neáu f(x) vaø g(x) laø 2 haøm soá lieân tuïc vaø x xaùc ñònh treân [a,b] , thì ta coù : ) (∫ 2 b b b ∫ f 2( x ) dx . ∫ g 2( x ) dx f ( x ) .g( x ) .dx a a a Caùch 1 : ( ) Cho caùc soá α1 , tuyø yù i ∈ 1, n ta coù : (α + α 2 2 + ... + α 2 n ) ( β 21 + β 2 2 + ... + β 2 n ) (α1β1 + α 2 β 2 + ... + α n β n ) (1) 2 1 α α1 α 2 Ñaúng thöùc (1) xaûy ra khi : = = ... n β1 β 2 βn Thaät vaäy : phaân hoaïch [a,b] thaønh n ñoaïn nhoû baèng nhau bôûi caùc ñieåm chia : a = x0 < x1 < x2 < ….
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân ) (∫ 2 b b b Töø (5) ⇒ ∫ f 2 ( x)dx . ∫ g 2 ( x)dx f ( x).g ( x)dx a a a Caùch 2 : ∀t ∈ R + ta coù : 0 [tf ( x) − g ( x) ] = t 2 f 2 ( x) − 2.t. f ( x).g ( x) + g 2 ( x) 2 b b b ⇒ h(t ) = t 2 ∫ f 2 ( x)dx − 2t ∫ f ( x).g ( x)dx + ∫ g 2 ( x)dx 0 a a a h(t) laø 1 tam thöùc baäc 2 luoân khoâng aâm neân caàn phaûi coù ñieàu kieän : ah = t > 0 2 ⇔ ∆ 'h 0 ∆ h 0 2 ⇔ ∫ f ( x).g ( x)dx − ∫ f 2 ( x)dx . ∫ g 2 ( x)dx ≤ 0 b b b a a a ) (∫ 2 b b b ∫ f 2 ( x)dx . ∫ g 2 ( x)dx ⇒ f ( x).g ( x)dx a a a Chöùng minh raèng : 1 (e − 1) e x − x 5 3. e x − 1 < ∫ e2 t + e− t dt < 1 x 1. ∫ 1 + x3 dx < 2 0 2 0 3∏ 3cos x − 4sin x 5∏ 1 1 2. ∫ esin 2 dx > ∫ x 4. dx 1 + x2 2 0 4 0 Baøi giaûi : ) (∫ 2 b b b 1. Ta coù : f 2 ( x)dx . ∫ g 2 ( x)dx ( ñaõ chöùng minh baøi tröôùc ) ∫ f ( x).g ( x)dx a a a b b b ∫ ∫ ∫ ⇒ f 2 ( x)dx . g 2 ( x)dx f ( x).g ( x)dx a a a (1 + x ) . (1 − x + x 2 ) = (1 + x ) . (1 − x + x ) 1 + x3 = 2 (1 − x + x ) dx < ∫ (1 + x ) dx ∫ ( x − x + 1) dx 1 1 1 1 (1 + x ) ⇒ ∫ 1 + x3 dx = ∫ 2 2 0 0 0 0 1 1 x3 x 2 x2 5 1 ∫ 1 + x3 dx < + x + x = − 3 2 2 0 0 2 0 5 1 ⇒ ∫ 1 + x3 dx < 2 0 ∏ ∏ ∏ 2. ∫ esin dx = ∫ dx + ∫ 2 2 2 2 x esin x esin x 2 dx 0 0 0 ∏ ∏ x x 2 Ñaët t = + t ⇒ dx = dt ∏ 2 t 0 2 15
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân ( ) dt sin 2 ∏ + t ∏ ∏ ∏ ⇒ ∫ esin dx = ∫ 2 esin x dx + ∫ 2 2 x 2 2 e 0 0 0 ∏ ∏ ∏ =∫ dx + ∫ ecos x dx = 2∫ 2 2 2 2 2 2 esin x esin x dx 0 0 0 2 2 ∏ ∏ sin 2 x cos 2 x Ta laïi coù ∫ edx = ∫ 2 e 2 .e 2 2 dx 0 0 ∏ ∏ 2 2 =∏ e ; e > e 2 2 0 0 3 ∏ ⇒ ∫ esin x dx > 2 2 0 Chuù yù : baøi naøy coù theå giaûi theo phöông phaùp ñaïo haøm . x x t 3. ∫ e 2t + e − t dt = ∫ e et + e−2t dt 2 0 0 ) (∫ 2 ∫ e dt ∫ ( e + e −2t )dt x t t t et + e−2t dt t t 2 e 0 0 0 vi ( ∫ f ( x).g ( x)dx ) 2 b b b ∫ f 2 ( x)dx . ∫ g 2 ( x)dx a a a ⇒ ( ∫ e + e dt ) x 1 2 (e − 1) e x − − 2 x < ( e − 1) e − 11 x −t 2t x x 2 2e o 1 (e − 1) e x − (1) 1 ⇒∫ e 2t + e − t dt x 2 0 Maët khaùc : e 2t + e − t > et ; ∀0 < t < x x x ⇒∫ e2t + e− t dt > ∫ et dt = e x − 1 (2) 0 0 1 (e − 1) e x − x Töø (1) vaø (2) suy ra : e x − 1 < ∫ e 2t + e − t dt < x 2 0 3cos x − 4sin x 1 32 + ( −4 )2 sin 2 x + cos 2 x = 5 4. x2 + 1 1 + x2 1 + x2 3cos x − 4sin x 3cos x − 4sin x 1 1 1 1 ∫ ∫ 5∫ ⇒ dx dx dx 1 + x2 1 + x2 1 + x2 0 0 0 Ñaët x = tgt ⇒ dx = (1 + tg 2t ) dt 16
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân 1 (1 + tg t ) 2 ∏ x 0 1 1 1 1 ⇒∫ dx = ∫ dt = ∫ dt = ∏ 0 1+ x 0 1 + tg t 2 2 4 0 t 0 4 1 3cos x − 4sin x 5∏ ⇒ 4. ∫ dx 1+ x 2 4 0 Chöùng minh baát ñaúng thöùc tích phaân baèng phöông phaùp ñaïo haøm. Chöùng minh raèng : ∫( )( ) ∏ ∏2 ∏ 11 ∫ ( sin x + cos x )dx x+7 + 11 − x dx 4 1. 54 2 108 −7 4 4 0 2. 0 < ∫ x (1 − x 2 )dx < 4 3∏ 1 e 4. ∫ esin x dx > 2 27 0 2 0 Baøi giaûi : ( )( ) 11 − x ; x ∈ [ −7,11] 1. Xeùt f ( x ) = x+7 + 11 − x − x + 7 f '( x) = ⇒ f '( x) = 0 ⇔ x = 2 2 11 − x x + 7 x -7 2 11 f’(x) + 0 - f(x) 6 րց 32 32 11 11 11 f ( x) f ( x ) dx 6 ⇒ 3 2 ∫ dx ∫ 6 ∫ dx ⇒3 2 −7 −7 −7 ∫( ) 11 ⇒ 54 2 x + 7 + 11 − x dx 108 −7 2. Xeùt haøm soá : f(x) = x(1-x2) ; ∀x ∈ [ 0,1] ⇒ f ' ( x) = 3x 2 - 4 x + 1 1 ⇒ f’(x)=0 ⇔ x = ∨ x =1 3 x -∞ 0 1 +∞ 1 3 f’(x) + 0 - f(x) 4 27 րց 0 0 17
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân 4 ⇒0 f ( x) 27 ( )( ) ∃x ∈ 0, 1 ; 1 , 0 ⇒ 0 < f < 4 3 3 27 ( x) va f (0) = f (1) = 0 41 4 1 1 ⇒ 0 < ∫ f ( x)dx < ∫0 dx ⇒ 0 < ∫0 f ( x)dx < 27 27 0 3. Xeùt haøm soá : ∏ ∏ f ( x) = sin x + cos x = 2 sin x + ; x ∈ 0, 4 4 ∏ ∏ f ' ( x) = 2 cos x + 0 , ∀x ∈ 0, 4 4 ∏ ⇒ f(x) laø haøm soá taêng ∀x ∈ 0, ⇒ f ( 0) f( x ) f ∏ ( 4) 4 ∏ ∏2 ∏ ∫0 ( sin x + cos x )dx 4 ⇒ 1 sin x + cos x 2⇒ 4 4 4. Nhaän xeùt ∀x > 0 thì e x > 1 + x ( ñaây laø baøi taäp Sgk phaàn chöùng minh baát ñaúng thöùc baèng pp ñaïo haøm) Xeùt f (t ) = et − 1 − t ; t 0 ⇒ f '(t ) = et − 1 > 0 ; ∀t > 0 ⇒ haøm soá f(t) ñoàng bieán ∀t 0 Vì x > 0 neân f(x) > f(0) = 0 ⇒ e x − 1 − x > 0 ⇔ e x > 1 + x (1) Do vaäy : ∀x ∈ ( 0, ∏ ) thi esin ( do(1) ) 2 > 1 + sin 2 x x 1 − cos 2 x ⇒ ∫ esin x dx > ∫ (1 + sin 2 x )dx = ∏ + ∫ ∏ ∏ ∏ 2 dx 2 0 0 0 3∏ ∏ ⇒ ∫ esin x dx > 2 2 0 Chöùng minh raèng : ∏ 2 x 1 3 3 cot gx 1 2 ∫1 x2 + 1dx 2 ∫∏ 6 x dx 3 1. 4. 5 12 ∏ 3 3 sin x 1 2 1 1 1 5. < ∫ ∫∏ 4 x dx 2 dx < 2. 3 0 2 + x − x2 4 2 ( ) ∏3 2∏ 3 1 1 ∏ 6. 2 4 2 < ∫ 1 + x + 4 1 − x dx < 4 ∫ 4 3. dx −1 cos x + cos x + 1 3 3 2 0 Baøi giaûi : 18
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân 1 − x2 x 0 ; ∀x ∈ [1, 2] ; x ∈ [1, 2] . coù f '( x ) = 1. Xeùt : f ( x ) = (1 + x 2 ) x +1 2 2 ⇒ haøm soá nghòch bieán ∀x ∈ [1, 2] ⇒ f( 2) f( x ) f (1) 2 22 x 1 x 12 2 ⇒ ∫ dx ∫ 2 ∫1 ⇒ dx dx 5 x +1 2 51 x +1 2 2 1 2 x 1 2 ∫1 x 2 + 1 2 ⇒ 5 ∏ ∏ x.cos x − sin x sin x 2. Xeùt f ( x ) = ; ∀x ∈ ; ⇒ f '( x ) = x2 6 3 x ∏ ∏ Ñaët Z = x.cos x − sin x ⇒ Z ' = − x x < 0 ; ∀x ∈ ; 6 3 ∏ ∏ ⇒ Z ñoàng bieán treân ∀x ∈ ; vaø : 6 3 ∏ −3 3 ∏ ∏ Z Z∏ = < 0 ; ∀x ∈ ; ( 3) 6 3 6 ∏ ∏ ⇒ f '( x ) < 0 ; ∀x ∈ ; 6 3 x -∞ +∞ ∏ ∏ 6 3 f’(x) − ∏ f(x) 3 ց 33 2∏ 33 3 ⇒ f( X ) 2∏ ∏ 33 sin x 3 hay : 2∏ ∏ x 3 ∏3 3 3 ∏3 ∏ ∏ sin x 3 sin x 1 2 ∏ ∫∏ 6 ∫ ∫∏ 6 dx ⇒ 4 ∫ ⇒ 3 3 dx dx dx ∏ ∏ ∏ x x 2 6 6 3. Ñaët t = cos x ; x ∈ [ 0, ∏ ] ⇒ t ∈ [ −1,1] vaø f (t ) = t 2 + t + 1; t ∈ [ −1,1] 19
- Ts. Nguyeãn Phuù Khaùnh - ðà L t Chuyeân Ñeà Baát Ñaúng Thöùc Tích Phaân 1 f '(t ) = 2t + 1; f '( t ) = 0 ⇔ t = − 2 t - ∞ -1 1 +∞ −1 2 f’(t) 0 + − f(t) 1 3 ց ր 3 4 3 3 ; ∀t ∈ [ −1,1] ⇒ f(t ) 4 3 cos 2 x + cos x + 1 3 ; ∀x ∈ [ 0, ∏ ] ⇒ 4 1 3 1 2 cos 2 x + cos x + 1 ⇒ hay 3 3 cos 2 x + cos x + 1 2 3 1∏ 1 2∏ ∏ ∫ dx ∫ ∫ dx ⇒ dx cos x + cos x + 1 2 30 0 30 ∏3 2∏ 3 1 ∏ ∫ ⇒ dx cos x + cos x + 1 3 3 2 0 Chuù yù : thöïc chaát baát ñaúng thöùc treân phaûi laø : ∏3 2∏ 3 1 ∏ (hoïc sinh töï giaûi thích vì sao)
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
TÀI LIỆU: SÁNG TẠO BẤT ĐẲNG THỨC
343 p | 637 | 306
-
Bài giảng 12: Phép tính tích phân và ứng dụng
26 p | 582 | 173
-
Bất đẳng thức tích phân toán 12
33 p | 263 | 58
-
Tuyển tập và hướng dẫn giải các chuyên đề và kỹ thuật tính tích phân: Phần 2
235 p | 188 | 49
-
Chuyên đề bất đẳng thức tích phân - Nguyễn Khánh Phú
33 p | 162 | 38
-
Các chuyên đề Toán phổ thông: Tập 1
43 p | 125 | 23
-
Các chuyên đề Toán phổ thông: Tập 2
54 p | 93 | 18
-
Các chuyên đề Toán phổ thông: Tập 3
48 p | 87 | 16
-
Tổng ôn tập luyện thi cấp tốc môn Toán theo chuyên đề: Phần 2
214 p | 119 | 14
-
Bất đẳng thức tích phân- Nguyễn Phú Khánh ĐH Đà Lạt - 1
11 p | 92 | 13
-
Chuyên đề Phương trình và bất phương trình: Lý thuyết sử dụng ẩn phụ căn thức (phần 4)
118 p | 166 | 12
-
cấp tốc 10 chuyên đề 10 điểm thi môn toán: phần 2
179 p | 86 | 10
-
Các dạng chuyên đề Toán lớp 10: Lý thuyết trọng tâm và phương pháp giải học kì 1
533 p | 48 | 7
-
Các chuyên đề chọn lọc Toán 8: Phần 1 - Tôn Thân (Tập 2)
174 p | 49 | 5
-
Bài giảng Toán lớp 7: Chuyên đề bất đẳng thức - GV. Ngô Thế Hoàng
17 p | 19 | 4
-
Nguyên hàm, tích phân và ứng dụng: Phần 2
398 p | 10 | 3
-
Chuyên đề phương trình bậc 2 và ứng dụng hệ thức vi-ét
101 p | 16 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn