Cơ sở lý luận về hàng giả và bản chất

Chia sẻ: Thanh Thảo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

92
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'cơ sở lý luận về hàng giả và bản chất', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cơ sở lý luận về hàng giả và bản chất

L Ờ I N ÓI ĐẦ U Hi ện nay tr ên th ị tr ường Vi ệt Nam xu ất hi ện r ất nhi ều cơ s ở s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả. Đi ều đó đã làm nhi ều nhà d oanh n ghi ệp ph ảI lo s ợ . Đó cũng là m ột trong nh ững nguyên nhân làm cho n ền s ản xu ất n ội đị a phát tri ển ch ậm . Nói đến h àng gi ả có lẽ không ai trong chúng ta là không bi ết t ới và th ậm chí cũng đôi ba l ần là n ạn nhân của hàng gi ả. Hàng gi ả v ẫn ngang nhiên chen vai hích cánh cùng h àng th ật ở m ọi lúc, m ọi n ơi, b ất k ỳ m ột th ứ gì cũng có n guy c ơ b ị là m gi ả t ừ h àng tiêu dùng, vật t ư ch o đến thu ốc ch ữa b ệnh... Hàng gi ả gâ y t á c h ại t rực ti ếp cho con ng ười nh ư ảnh h ưởng an toàn tính mạng, an toàn s ức khoẻ, và nguy h ại h ơn là làm m ất uy tín của nh à s ản xu ất kinh d oanh. Do đó hàng gi ả vẫn đang là v ấn đề b ức xúc v ới c ác c ơ quan nh à n ướ c, n ỗi lo của nh à s ản xuất kinh doanh và s ự b ất b ình củ a người ti êu dùng. Th ực t ế nh ững h ậu qu ả d o n ạn s ản xu ấtvà buôn bán h àng gi ả t rong cá c doanh nghi ệp Vi ệt Nam gây ra là h ết s ức nghiêm tr ọng d o đó đặt ra cho chúng ta m ột yê u c ầu c ấp bá ch là ph ải t ìm ra nh ững bi ện pháp h ữu hi ệu nh ất để di ệt trừ t ận g ốc n ạn s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả. Và đó cũng chính là l ý d o m à e m nghiên cứu đề tài n à y. 1
Chương I CƠ SỞ LÝ L UẬN VỀ H ÀNG GIẢ 1. Khái ni ệm hà ng gi ả. Để có nh ững bi ện pháp ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả th ì chúng ta ph ải hi ểu h àng gi ả là gì ? Có r ất nhi ều nh à n ghiên cứu đã đ ưa ra nhi ều quan đi ểm và c ách nói kh ác nhau về hàng gi ả . Nh ưng ở Vi ệt Nam chúng ta ch ỉ có hai khá I ni ệm về hàng gi ả sau đ â y là m ột trong hai khá I ni ệm đó . Trong b ộ lu ật h ình s ự củ a n ước C ộng hoà x ã h ội ch ủ n gh ĩ a Vi ệt Nam đượ c Qu ốc h ội khoá VII thông qua t ại k ỳ h ọp th ứ 9 n gà y 27/6/1985, có hi ệu lực t ừ ngà y 1/1/1986 quy đị nh t ội là m hàng gi ả, buôn bán hàng gi ả t ại đi ều 167. "Hà ng gi ả là loại h àng có giá t rị và gi á trị s ử d ụng không đúng v ới tên g ọi của nó, không đúng v ới tiêu chu ẩn đã quy đị nh của Nhà n ước trong vi ệc s ản xu ất c ác loại hàng hoá h oặc s ử d ụng tr ái phép nh ãn hi ệu củ a m ột cơ s ở s ản xu ất khá c". Hi ện nay ta th ống nh ất dùng loại khái ni ệm th ứ 2 nà y trong c ác văn b ản quy ph ạm pháp lu ật có liên quan và trong công tác ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả. 2. Bản chất của s ản xuất và b uôn bán hàng gi ả B ản ch ất củ a s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả là h ành vi c ướp đ oạt giá t rị v ật ch ất và tinh th ần của người kh ác, l ừa d ối ng ười tiêu dùng để thu l ợi b ất chính. 2
S ản xu ất và buôn b án hàng gi ả là hành vi c ướp đ o ạt giá trị v ật ch ất và giá trị tinh th ần của người kh ác đi ều n à y đ ượ c th ể hi ện r ất rõ đối v ới m ọi loại hàng gi ả. Đã là h àng gi ả th ì bao gi ờ ch ất l ượng cũng ké m hơn so v ới hàng th ật, th ậm chí có nh ững loại h àng gi ả có độ c t ố ảnh h ưởng tr ực ti ếp đến s ức kho ẻ sinh mạng củ a người tiêu dùng. Chính v ì v ậy s ố ti ền m à n gười tiêu dùng b ỏ r a và giá trị s ử d ụng công d ụng của hàng gi ả không t ương x ứng v ới nhau. Để cướp đo ạt được gi á t rị vật ch ất và gi á t rị tinh th ần củ a n gười khá c b ọn s ản xu ất và buôn b án hàng gi ả dùng rất nhi ều th ủ đ oạn để l ừa d ối che m ắt người ti êu dùng để thu l ợi b ất chính. Chúng ch ủ yếu d ựa và o s ự thi ếu hi ểu bi ết của khách hàng để l ừa d ối .Hi ện nay tr ên th ị tr ường rất nhi ều h àng gi ả như xe đạp VIHA, diê m th ống nh ất, thu ốc lá Du lị ch, Vinataba, xà ph òng, xi m ăng, n ướ c m ắm, thó c gi ống, qu ần á o, bia, rượu, thu ốc t ân d ược gi ả. - N ội gi ả n goại như c ác r ượu Henessy, Johnie Walker, Remy M ar -tin, ph ụ tùng xe má y, xe đạp, thu ốc lá... - G i ả s ản ph ẩm của li ên doanh v ới n ướ c ngoài nh ư m ỳ c hính, n ướ c khoáng Lavie. - Ngo ại gi ả n goại: như m ỳ chính Ajnomoto, m á y đi ện thoại Nokia, băng h ình, đĩ a CD... - Ngo ại gi ả n ội: như thu ốc b ảo vệ th ực v ật do n ước ngoài s ản xu ất, gi ả nh ãn m ác Vi ệt Nam... Ngoài ra, ng ười ta cũng có th ể phân lo ại theo h ình th ức của hàng gi ả: - Hàng gi ả s ử d ụng nh ãn má c bao b ì của hàng th ật, lo ại 3
hàng gi ả nà y r ất nguy hi ểm v ới ng ười tiêu dùng vì th ường là ph ải s ử d ụng r ồi mới bi ết là th ật hay gi ả. - Hà ng gi ả nhái theo ki ểu d áng của h àn g th ật. Lo ại hàng gi ả n à y d ễ nh ận bi ết h ơn nh ưng hi ện nay l ại ph ổ bi ến tr ên th ị t rường do n gười tiêu dùng không có nh ững hi ểu bi ết đầ y đủ v ề hàng hoá đị nh mua. II. Nguyên nhân của nạn hàng gi ả Nguyê n nhân hay đ ộng cơ của nạn s ản xuất và b uôn bán hà ng gi ả. N ền kinh t ế n ước ta đi và o xâ y d ựng và phát tri ển trên c ơ s ở m ột n ền s ản xu ất nông nghi ệp ngh è o nàn lạc h ậu ké o dài, trình độ dân trí nói chung còn th ấp, nh ất là tri th ức v ề pháp lu ật. Đại b ộ ph ận dân c ư s ống còn mang n ặng l ối suy ngh ĩ c á nhân h ẹp h òi ch ỉ nh ìn th ấy cái l ợi thi ển cận. Có khi ch ỉ v ì cái l ợi không đ áng là b ao m à h ọ vẫn s ẵn sàng là m hàng gi ả ảnh h ưởng đến tính m ạng, s ức khoẻ của bao nhiêu ng ười khá c. Thêm và o đó là c ơ ch ế th ị t rường, n ền kinh t ế chuyển h ướng d ựa trên cơ s ở phát tri ển nhi ều thành ph ần, ch ấp nh ận s ự c ạnh tranh. Đó là m ột nguyên nhân, m ột đi ều ki ện cho t ệ n ạn làm h àng gi ả ph át tri ển 4
Chương II T HỰ C T RẠNG NẠN SẢN XUẤT VÀ B UÔ N B ÁN H ÀNG GIẢ Ở VIỆT NAM THỜI GIAN QUA I. Thực trạng nạn hàng gi ả ở Vi ệt Nam * Thực tr ạ ng s ả n xuất và b uôn bán hàng gi ả ở Vi ệt Nam th ời gian qua. Th ời bao c ấp, hàng gi ả h ầu như í t có đất ph át tri ển b ởi s ản ph ẩm s ản xu ất theo ch ỉ tiêu do các c ơ quan s ản xu ất thu ộc lĩnh v ực qu ốc d oanh và khu v ực t ập th ể đảm nhi ệm. Cung không đủ cầu nên h ọ không ph ải lo c ải ti ến mẫu mã, không cần thi ết th ị hi ếu của khá ch hàng, không ph ải lo ti ếp th ị th ị t rường mà ch ỉ lo hoàn thành kế h oạch tr ên giao. Người ti êu dùng h ầu nh ư không có quyền l ựa ch ọn, không cần mặc c ả về giá. Vì vậy h àng gi ả khó "chen chân". S ong t ừ khi chuyển sang n ền kinh t ế th ị tr ường t ạo đi ều ki ện cho s ản xu ất hàng hoá phát tri ển nhưng cũng là nh ững mảnh đất có đủ "độ ẩm" "nhi ệt độ "... thí ch h ợp cho hàng gi ả phát tri ển, t ừ nh ững m ặt hàng cao c ấp đắt ti ền như đ á qu ý, vàng b ạc, r ượu n goại, n ướ c hoa, m ỹ ph ẩm... đến cá c mặt hàng chuyên d ụng nh ư tân d ược, thu ốc tr ừ sâu, phân bón... rồi đến c ác mặt hàng đi ện t ử như các thi ết b ị đi ện t ử, đĩ a CD... r ồi đến cá c mặt hàng công n ghi ệp như m á y b ơm n ướ c, c ác ph ụ tùng ôtô, xe má y... ti ếp đến là c ác m ặt h àng v ật li ệu xâ y d ựng (s ắt, thép, xi m ăng...). C ác mặt hàng may mặc, gi ầy dép và c ả đến cá c loại hàng thông d ụng, rẻ 5
ti ền như vi ên ph ấn, gi ấy v ệ sinh.... Nhưng có lẽ nhi ều nh ất vẫn là m ặt hàng th ực ph ẩm, đồ u ống. Hi ện nay trên th ực t ế h àng gi ả t ồn t ại ở kh ắp m ọi n ơi v ới h ầu h ết cá c loại hàng hoá . II. Thực ti ễn đấ u tranh chống hàng gi ả ở Vi ệt Nam 1. Những bi ện pháp chủ yếu hi ện nay. Hàng gi ả không ch ỉ tá c h ại đến quyền l ợi của người tiêu dùng, đến s ức khoẻ tính m ạng củ a nhân dân m à còn ảnh h ưởng t rực ti ếp đến s ản xu ất kinh doanh đến uy tín củ a nh ững nhà s ản xu ất kinh doanh. Bởi v ậy c ông tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất, kinh d oanh tiêu th ụ hàng gi ả ph ải là nhi ệm vụ b ức thi ết củ a toàn x ã h ội. a ) C ác bi ện pháp đấu tranh ch ống h àng gi ả của nhà n ướ c và cá c c ơ quan ban ngành ch ức n ăng. * Th ấy rõ mức độ n guy h ại của lo ại t ội ph ạm n à y, Nhà n ướ c ta đã ban h ành r ất nhi ều văn b ản pháp lu ật có liên quan đến hàng gi ả và đặc bi ệt là nh ững quy đị nh về ki ểm tra, x ử lý , x ử ph ạt t ội là m hàng gi ả. Cụ th ể: - P h áp lệnh v ề các hành vi ph ạm t ội đầu c ơ, buôn lậu, tàng t rữ h àng c ấm, s ản xu ất buôn b án hàng gi ả. Ngà y 30 -6 -1982 (4 h ình th ức phá r ối th ị tr ường). - Đi ều 167, B ộ lu ật h ình s ự n ướ c c ộng hoà x ã h ội ch ủ n gh ĩa Vi ệt Nam ngà y 27/6/1985. 6
- Ngà y 28/12/1989, Qu ốc h ội n ước c ộng hoà x ã h ội ch ủ n gh ĩ a Vi ệt Nam đã s ửa đổi b ổ sung đi ều 167 và đã n âng mức h ình ph ạt t ới m ức t ối đa là t ử h ình. - Ngh ị đị nh s ố 140 -HĐBT củ a Hội đồng B ộ t rưởng ngà y 25/4/1991. V ề vi ệc ki ểm tra, x ử lý vi ệc s ản xu ất, buôn b án h àng gi ả . - P háp lệnh b ảo vệ n gười tiêu dùng được Ban Th ường vụ qu ốc h ội thông qua ngà y 27/4/1999. - C h ỉ th ị s ố 31/1999/CT/TTg v ề đấu tranh ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả. Qua m ột loạt c ác văn b ản pháp lu ật trên ta có th ể th ấy r õ quan đi ểm và ý chí quyết tâm ngăn ch ặn t ệ n ạn n à y của Nhà n ướ c ta. Nói tóm l ại, cá c ngành các đị a ph ương có 4 ph ương pháp ch ống h àng gi ả ch ủ yếu sau: 1,Lập và t ri ển khai kế h oạch ch ống hàng gi ả trong đị a bàn mình qu ản lý. 2, H ướng d ẫn người ti êu dùng và c ác h ội qu ần chúng d ưới m ọi h ình th ức v ề s ự n guy h ại của t ệ s ản xu ất, buôn bán hàng gi ả nh ằm t ạo nên m ột phong tr à o qu ần chúng th ường xuyên ch ống t ệ hàng gi ả. 3,Tập trung ki ểm tra, x ử lý cá c vụ s ản xu ất, buôn b án hàng gi ả có t ổ ch ức, có quy mô l ớn, và o c ác mặt hàng quan tr ọng có liên quan t ới đi ều ki ện vệ sinh, an toàn củ a ng ười tiêu dùng và 7
môi t rường. Đi ều tra, trinh sát, ph át hi ện nhanh chóng kịp th ời ph ải b ố t rí b ắt qu ả t ang tr ên đ ường v ận chuyển đi ti êu th ụ h oặc đang s ản xu ất. Ph ải đ ưa ra truy t ố, xét x ử nghi êm kh ắc và công khai cá c vụ đi ển h ình v ề s ản xu ất, buôn bán hàng gi ả để giá o d ụ c chung. 4,T ổ ch ức các h òm thư thu th ập t ố c áo c ủa ng ười ti êu dùng v ề hành vi s ản xu ất, buôn bán hàng gi ả. b) Bi ện pháp ch ống h àng gi ả của cá c doanh nghi ệp. S ự tham gia tí ch cực của chính c ác nhà s ản xu ất kinh doanh là m ột bi ện pháp r ất cần thi ết góp ph ần tích c ực và o vi ệc đấu t ranh ch ống s ản xu ất, kinh doanh hàng gi ả. Th ực ti ễn kh ẳng đị nh r ằng, ch ỉ khi nà o doanh nghi ệp v ới tư cá ch là n g ười b ị h ại, ch ủ động s ử d ụng công ngh ệ hi ện đại và h ợp t ác toàn di ện đầ y đủ v ới c ác c ơ quan ch ức năng th ì h àng gi ả, h àng ké m ch ất lượng m ới th ực s ự b ị đẩ y lùi. Hi ện nay đi đôi v ới vi ệc t ăng c ường c ải ti ến mẫu mã, quy t rình công ngh ệ nâng cao ch ất l ượng h àng hoá h ạ gi á th ành. Các d oanh nghi ệp luôn chú tr ọng đầu tư thí ch đáng cho vi ệc ch ống hàng gi ả. Nhi ều doanh nghi ệp, c ơ s ở s ản xu ất đã quan tâm đầu t ư chi ều sâu; có ý th ức ch ủ động ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả b ằng nhi ều bi ện ph áp như dán tem ch ống hàng gi ả, đăng ký b ảo h ộ quyền s ở h ữu công nghi ệp, c ải ti ến mẫu m ã nh ãn hi ệu hàng hoá, cung cấp thông tin cho người ti êu dùng nh ằm giúp h ọ phân bi ệt h àng th ật - hàng gi ả, ph ối h ợp ch ặt ch ẽ và cung cấp thông tin cho c ác cơ quan ch ức năng ch ống hàng gi ả. 8
Nhi ều cu ộc h ội th ảo trong n ước và qu ốc t ế đã được t ổ ch ức v ới s ự tham gia đông đả o của cá c quan ch ức doanh nghi ệp, nhà qu ản lý, nhà khoa h ọc, bá o gi ới trong n ước và qu ốc t ế, nh ằm trao đổi, cung c ấp cho nhau nh ững kinh nghi ệm và cùng nhau t ìm ra nh ững bi ện pháp để chông s ản xu ất và buôn b án h VD : Xà ph òng gi ặt OMO c ải ti ến mẫu mã li ên t ục hay nh ư gi ầy dép Bitis, n ước gi ải khát Lavie dùng các phương ti ện thông tin đại chúng đặ c bi ệt là Tivi để giúp người tiêu dùng phân bi ệt đượ c hàng th ật, h àng gi ả... c ) Bi ện pháp ch ống hàng gi ả củ a ngườ i tiêu dùng Ng ười ti êu dùng kiên quyết đấu tranh và t ố c á o kịp th ời n ếu mua ph ải hàng gi ả h oặc phá t hi ện ra nơi s ản xu ất, tiêu th ụ hàng gi ả để c ác c ơ quan ch ức năng x ử lý , t ố cá o c ác h ành vi gian d ối về tiêu chu ẩn, đ o lường, ch ất lượng, nh ãn hi ệu hàng hoá giá c ả và c ác h ành vi l ừa d ối kh ác của t ổ ch ức, c á nhân s ản xu ất kinh doanh hàng hoá , d ị ch vụ, gâ y thi ệt h ại cho mình và c ộng đồng theo quy đị nh củ a pháp lu ật. M ột bi ện pháp khá c để ch ống h àng gi ả của ng ười tiêu dùng m à t ưởng ch ừng như h ết s ức đơn gi ản nh ưng hi ệu qu ả l ại rất l ớn. Bi ện ph áp h ữu hi ệu đó là "không ham rẻ". Xu ất phát t ừ th ực t ế là hàng gi ả thư ờng r ẻ hơn h àng th ật do đó khi mua hàng n ếu th ấy hàng rẻ b ất ng ờ th ì h ãy coi ch ừng k ẻo l ại mua ph ải h àng gi ả. 2. Kết quả đ ạt được trong công tác đ ấu tranh chống s ản xuất và buô n bán hàng gi ả. 9
Nh ững n ăm g ần đâ y đặc bi ệt là sau Ngh ị đị nh 140 - HĐBT n gà y 25/4/1991 được ban hành, các l ực l ượng cảnh sá t kinh t ế ( CSKT), công an, lực lượng qu ản lý th ị t rường (QLTT) đã thu đượ c nh ững k ết qu ả kh ả quan trong công t ác ch ống hàng gi ả. + Năm 1996: phát hi ện x ử lý 961 vụ + Năm 1997: phát hi ện x ử lý 4500 vụ + Nă m 1998: phát hi ện x ử lý 2000 vụ Còn v ề phí a c ác doanh nghi ệp, c ác cơ s ở s ản xu ất kinh doanh do đã có ý th ức ch ủ động ch ống s ản xu ất và buôn b án hàng gi ả, quan tâ m đầu t ư chi ều sâu cho nên đã h ạn ch ế đ ược r ất nhi ều hi ện t ượng s ản xu ất kinh doanh hàng gi ả. Ch ẳng h ạn như vi ệc s ản xu ất bia chai Hà N ội, Sài G òn, 333... trước kia ch ỉ có dán nh ãn, đóng nút chai, vi ệc làm quá đơn gi ản nên b ọn làm hàng gi ả ch ỉ cần 1 m á y d ập nút chai th ủ công là làm đ ượ c bia gi ả. Sau đó n gành s ản xu ất bia đã cải ti ến có gi ấy kim loại ph ủ kín n ắp và c ổ chai, đã h ạn ch ế g ần như c ơ b ản n ạn s ản xu ất bia chai gỉa Trong công t ác ch ống h àng gi ả, nhi ều doanh nghi ệp kh ẳng đị nh: ch ống hàng gi ả là tr ách nhi ệm của chúng tôi, chúng tôi s ẵn sàng đứng trên tuyến đầu nh ưng ph ải đ ược cá c c ơ quan ch ức n ăng và n gười ti êu dùng h ậu thu ẫn. 3. Những t ồn t ại trong cô ng tác đ ấu tranh chố ng s ản xuất và buôn bán hàng gi ả Nh ững h ạn ch ế là nhi ều ng ười không nh ận bi ết được h àng th ật hàng gi ả . Đi ển h ình như : 10
N ước khoángLavie ng ười tiêudùng th ường nh ầm lẫn với c ác loại n ướ c kh oáng gi ả như : Lavi, Levile, Levu, Laviole, Lavilla và ch ưa có thói quen khi ếu n ại khi mua hàng. M ột h ạn ch ế c ơ b ản n ữa là tr ước th ực trạng n à y, gi ải pháp củ a c ác c ơ quan ch ức năng l ại vẫn đ ơn thu ần là theo d õi, phát hi ện, b ắt qu ả t ang m ới ph ạt hành chính và m ột s ố vụ l ớn đã đ ược đư a ra truy t ố nh ưng với mức ph ạt còn nh ẹ. III. Kinh nghi ệm v ề c hống s ản xuấ t và b uôn bán hà ng gi ả c ủa m ột s ố nướ c trê n thế gi ới 1. Những hình thức s ản xuất và b uôn bá n hang gi ả ở m ột s ố nước Về hà ng gi ả, tr ên thế gi ới cũng có hai hình thức (d ạng) hà ng gi ả như ở nước ta: - Hà ng gi ả v ề nh ãn: g ồm c ác lo ại hàng hoá m ang nh ãn gi ả m ạo hoặc nh ãn củ a m ột c ơ s ở s ản xu ất kh ác mà không được ch ủ nhân đồng ý . - Hàng gi ả về ch ất l ượng: hàng hoá có m ức ch ất l ượng d ưới m ức ch ất lượng cho phép, h àn g hoá có ch ất lượng không đúng với n gu ồn g ốc, b ản ch ất t ự nhiên, tên g ọi, công d ụng của nó. 2. Một s ố bi ện pháp chố ng hà ng gi ả trê n thế gi ới V ề h àng gi ả Hàng gi ả là m ột t ệ n ạn mang tính toàn cầu đ e doạ không ch ỉ v ới nh ững n ướ c thu ộc th ế gi ới th ứ ba m à còn t ràn ngập cả các n ướ c phát tri ển 11
Hàng gi ả không ch ỉ tiêu th ụ t rong n ướ c mà còn được xu ất kh ẩu. Hai h ãng ch ế t ạo xe h ơi l ớn của Ph áp, ch ỉ ri êng nă m 1995 đã b ị thi ệt h ại hàng t ỉ Franc. Theo tin t ừ M ỹ b ọn buôn bán ma tu ý đã chuyển sang kinh doanh linh ki ện gi ả của m á y bay để thu l ợi nhu ận cao, nh ưng nh ững kẻ làm hàng gi ả đã ch ẳng đếm x ỉ a gì đến tính m ạng củ a hàng tră m hành khá ch. Để tri ệt ti êu th ảm hoạ nà y, c ác n ước tiên ti ến phương Tâ y đang tăng c ường ki ểm soát cu ộc s ản xu ất trong n ướ c cũng nh ư hàng nh ập kh ẩu. Ở Pháp thu ốc t â y gi ả đượ c nh ững ngo ại ki ều c ư t rú b ất h ợp pháp mua b án và ti êm chích không qua đơn bác s ĩ . Ở c hâu Phi ngành thu ốc t â y qu ả r ất phát đạt, v ì nhi ều n ước không đủ ti ền nh ập thu ốc chính hi ệu châu Âu. Trong khi ch ờ ph ối h ợp toàn c ầu, t ừng qu ốc gia cần có k ế h oạch tiêu tr ừ hàng gi ả. Còn gi á o d ục cho m ọi công dân bi ết rằng hàng chính hi ệu tuy có đắt nhưng b ảo đả m an toàn 12
CHƯƠ NG III GIẢI PH ÁP CHỐNG SẢN XUẤT VÀ B UÔ N B ÁN H ÀNG GIẢ Ở VIỆT NAM I. Bi ện pháp ch ống hà ng gi ả ở Vi ệt Nam Trong th ực ti ễn đấu tranh ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả ở n ướ c ta, Nhà n ướ c đóng vai trò quan tr ọng và là nhân t ố quyết đị nh cho vi ệc t ồn t ại hay không n ạn s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả. Với m ột loạt cá c văn b ản pháp lu ật của mình, Nhà n ướ c đã th ể hi ện chính ki ến của mình là luôn luôn quyết t âm đấu tranh không khoan nh ượng v ới n ạn s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả cho dù cu ộc chi ến nà y là h ết s ức cam go quyết li ệt, lâu dài và t ốn ké m và đi ều đó đã đem lại nh ững k ết qu ả kh ả quan. Tuy nhi ên, th ực t ế cũng cho th ấy (b ộc l ộ) nh ững thi ếu sót mà h ậu qu ả của nó không ph ải là nh ỏ, đặc bi ệt là nh ững thi ếu sót trong pháp lu ật. Để loại b ỏ nh ững thi ếu sót đó thi ết ngh ĩ Nh à n ước c ần s ớm h oàn thi ện h ệ th ống pháp lu ật, có nh ững quy đị nh mức x ử lý, x ử ph ạt l ỗi làm hàng gi ả nghi êm kh ắc h ơn để n gười s ản xu ất, kinh d oanh hàng gi ả không còn dám ngh ĩ đến chuyện tái ph ạm, cần có thê m h ình ph ạt b ổ sung cho án ph ạt v ề t ội làm hàng gi ả nh ư cấm nh ững người có ti ền án làm hàng gi ả là m nh ững ngh ề có li ên quan đến s ản xu ất, kinh doanh loại h àng hoá m à h ọ đã ph ạm t ội. Và cũng là để không còn ph ải tá i di ễn c ảnh l ấy nh ững đi ều lu ật đã h ết hi ệu l ực thi hành làm căn c ứ pháp lý đi ều ch ỉnh nh ững hành vi vi ph ạm đang x ảy ra trong th ực t ế. 13
Nhà n ước cũng cần ph ải nh ận đị nh rõ th ẩm quyền của c ác B ộ, n gành, cá c c ơ quan ch ức n ăng trong vi ệc ki ểm tra x ử lý n ạn s ản xu ất và buôn b án hàng gi ả t ránh t ình trạng có nhi ều c ơ quan có th ẩm quyền ki ểm tra, x ử lý lại không có một nh ạc trưởng ch ỉ huy d ẫn d ắt hay t ình tr ạng trách nhi ệm thu ộc v ề t ất c ả "ngh ĩ a là không có a i" và t ình trạng có quá nhi ều văn b ản h ướng d ẫn thi hành n ên vô h ình chung "d ẫm đạp" lê n nhau trong một ch ừng mực nh ất đị nh đã vô hi ệu hoá lẫn nhau. C ác B ộ, ngành và cá c c ơ quan ch ức năng c ần ph ải ph ối h ợp ch ặt ch ẽ v ới nhau, th ực hi ện tri ệt để ch ỉ th ị 31/1999/CT/TTg trong công tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất kinh doanh h àng gi ả để t ạo nên s ức mạnh t ổng h ợp, s ự th ống nh ất và h ợp l ý để nhi ệm v ụ ch ống hàng gi ả đạt được nh ững kết qu ả như m ong mu ốn. Ngoài ra Nhà n ước cũng cần ph ải t ạo l ập ra m ột thông tin t ổng h ợp về ch ống hàng gi ả tr ên quy mô toàn qu ốc. C ần ph ối h ợp ch ặt ch ẽ h ơn n ữa, t ăng c ường h ơn n ữa m ối quan h ệ hai chi ều gi ữa Nhà n ước v ới c ác doanh nghi ệp và ng ười tiêu dùng nh ằm t ạo ra th ế b ao vâ y cô l ập hàng gi ả t ừ mọi phía và t ừ đó công tác đấu t ranh ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả m ới có hi ệu qu ả cao nh ất. H ội b ảo vệ quyền l ợi người ti êu dùng ph ải vận động qu ần chúng t ự n guyện tham gia đấu tranh ch ống cá c hi ện t ượng tiêu c ực, ch ống cá c hi ện t ượng s ản xu ất kinh doanh h àng gi ả, h àng ké m ch ất lượng, gâ y thi ệt h ại cho n gười tiêu dùng, ph ổ bi ến r ộng rãi "ph áp l ệnh b ảo vệ ng ười tiêu dùng", ph ối h ợp với chi cụ c Tiêu 14
chu ẩn - Đo l ường - Ch ất l ượng t ổ ch ức cá c cu ộc toạ đà m, h ội th ảo, tuyê n truyền ph ổ bi ến cho H ội vi ện và n g ười ti êu dùng. Ph ối h ợp v ới cá c c ơ quan thông tin đại chúng h ướng d ẫn người tiêu dùng nh ững ki ến th ức c ơ b ản về ch ất lượng hàng hoá, nh ận bi ết hàng th ật, h àng gi ả, hàng ké m ch ất l ượ ng... Tr ước m ắt H ội thành l ập Văn ph òng tư v ấn và ti ếp nh ận khi ếu n ại của ng ười tiêu dùng; xâ y d ựng quy ch ế gi ữa H ội v ới c ác c ơ quan qu ản lý Nhà n ướ c như chi cục Ti êu chu ẩn - Đo l ường - Ch ất l ượng, qu ản lý th ị t rường, trung tâ m y t ế d ự ph òng... để ki ểm t ra đ ánh giá ch ất l ượng s ản ph ẩm. 15
K ẾT LUẬN S ản xu ất và buôn bán hàng gi ả h ai mối hi ểm ho ạ cho toàn x ã h ội. Hàng gi ả ảnh h ưởng không nh ỏ đến s ức khoẻ, ti ền b ạc của n gười ti êu dùng, là m thi ệt h ại về u y tín, v ật ch ất cho cá c doanh n ghi ệp. Hơn n ữa, hàng gi ả còn ảnh h ưởng đến uy tín qu ốc gia, vi ph ạm c ác đi ều quy ướ c qu ốc t ế m à ta ký k ết, nó không ch ỉ đánh và o n ền kinh t ế củ a đất n ước m à còn kìm h ãm s ự tăng tr ưởng, phát tri ển kinh t ế, x ã h ội. Vì v ậy, ch ống h àng gi ả có hi ệu qu ả là góp ph ần tăng tr ưởng ph át tri ển kinh t ế, gi ữ vững an ninh th ị t rường và b ảo vệ l ợi ích chính đáng của nhà s ản xu ất, kinh doanh và ng ười tiêu dùng. V ì v ậy, ch ống s ản xu ất và buôn b án hang gi ả có hi ệu qu ả là góp ph ần ph át tri ển kinh t ế - x ã h ội, ch ống đ ược th ất thu thu ế, t ạo thu ận l ợi cho c ác doanh nghi ệp kinh doanh chân chính phát tri ển. Đố i v ới chúng ta, trong đi ều ki ện hi ện nay đ ang t ập trung th ực hi ện th ắng l ợi công cu ộc đối m ới đất n ướ c t ừng b ước đ ưa đất n ướ c và o th ời k ỳ công nghi ệp hoá , hi ện đại hoá th ì nhi ệm vụ ch ống s ản xu ất và buôn b án hang gi ả c àng quan tr ọng và có ý n gh ĩa thi ết th ực. Trong nh ững năm v ừa qua, công tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ảđã đạt đ ược một s ố k ết qu ả kh ả quan, đã ki ểm tra, phát hi ện và x ử lý nhi ều vụ vi ph ạm thu về cho ngân sá ch hàng tri ệu USD. Tuy nhi ên trên th ực t ế hàng gi ả v ẫn ch ưa gi ảm và h ành vi th ủ đ o ạn ngà y c àng tinh vi, x ảo quyệt hơn. Để lý 16
gi ải cho th ực trạn g nà y c ó rất nhi ều nguyên nh ân, song nguyên nhân ch ủ yếu là d o lu ật pháp của ta chư a nghiê m, còn thi ếu th ốn, ch ưa đồng b ộ và thi ếu tính th ống nh ất. Ngoài ra còn m ột s ố n guyên nhân khác như : Công tá c giáo d ục, tuyên truyền v ề h àng gi ả ch ưa đượ c coi tr ọng n ên trình độ nh ận th ức của cá c t ầng lớp nhân dân về tá c h ại của hàng gi ả chưa đầ y đủ . Trang thi ết b ị ph ục v ụ cho công tá c ki ểm tra ki ểm soát còn thi ếu th ốn, thô s ơ... V ì vậy để công tác ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả có hi ệu qu ả, đò i h ỏi ph ải có s ự n ỗ l ực c ố g ắng và ph ối h ợp th ống nh ất củ a c ác B ộ, ngành có li ên quan, củ a c ác nhà s ản xu ất kinh d oanh và củ a người ti êu dùng. C ần tranh th ủ s ự đồng t ình ủng h ộ củ a các t ầng l ớp nhân d ân và s ự h ợp t ác qu ốc t ế t rong công t ác đấu tranh ch ống s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả . 17
M ỤC LỤC T rang L ờ i n ó i đầ u 1 Ch ương I. C ơ s ở lý lu ận về h àng gi ả 2 1. Kh ái ni ệm hàng gi ả 2 2. Bản ch ất của s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả 2 II. Nguyên nhân củ a h ạn hàng gi ả 3 Ch ương II. Th ực trạng n ạn s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả ở 4 Vi ệt Nam th ời gian qua I. Th ực trạng n ạn hàng gi ả ở Vi ệt Nam 4 II. Th ực ti ễn đấu tranh ch ống hàng gi ả ở Vi ệt Nam 5 1. Nh ững bi ện ph áp ch ủ yếu hi ện nay 5 2. K ết qu ả đạt đ ượ c trong công tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất và 7 buôn bán h àng gi ả 3. Nh ững t ồn t ại trong công tá c đấu tranh ch ống s ản xu ất và 8 buôn bán h àng gi ả III. Kinh nghi ệm về ch ống s ản xu ất và buôn b án hàng gi ả củ a 8 m ột s ố n ước trên th ế gi ới 1. Nh ững h ình th ức s ản xu ất và buôn bán hàng gi ả ở m ột s ố 8 n ướ c về h àng gi ả, tr ên th ế gi ới cũng có h ai h ình th ức (d ạng) hàng gi ả như ở n ước ta 2. M ột s ố bi ện pháp ch ống h àng gi ả trên th ế gi ới 9 Ch ương III. Gi ải pháp ch ống s ản xu ất và buôn bán h àng gi ả ở 10 Vi ệt Nam 18
I. Bi ện pháp ch ống hàng gi ả ở Vi ệt Nam 10 K ết lu ận 12 19