intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Con người Nam Bộ trong truyện ngắn Trịnh Bửu Hoài

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

53
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của bài viết này là khảo sát truyện ngắn Trịnh Bửu Hoài, chúng tôi nhận thấy nổi bật hơn hết là kiểu con người tham vọng, con người tha hóa và kiểu con người cô đơn.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Con người Nam Bộ trong truyện ngắn Trịnh Bửu Hoài

  1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY Số 72 (06/2020) No. 72 (06/2020) Email: tcdhsg@sgu.edu.vn ; Website: http://sj.sgu.edu.vn/ CON NGƯỜI NAM BỘ TRONG TRUYỆN NGẮN TRỊNH BỬU HOÀI Southern people in the short stories of Trịnh Bửu Hoài Lê Hoài Hận Trường Phổ thông Thực hành Sư phạm, Đại học An Giang TÓM TẮT Để hoàn thiện bức tranh về thế giới con người Nam Bộ, Trịnh Bửu Hoài đã vẽ nên những bức chân dung quái dị, kệch cỡm, xấu xí, méo mó về nhân cách trước sự biến động của xã hội kinh tế thị trường. Đó là những con người đầy tham vọng về vật chất và tinh thần, tha hóa và biến chất bởi sức mạnh ghê gớm của đồng tiền. Bên cạnh đó, trang viết của ông cũng dành những khoảng lặng để con người có thể chiêm nghiệm, suy tư về cuộc đời, nhất là cuộc đời của chính mình, với kiểu con người tự nhận thức và cô đơn. Tất cả hiện lên một cách sinh động, chân thật để độc giả có thể nhìn nhận một cách đa diện về con người Nam Bộ thời đương đại. Từ khóa: con người Nam Bộ, truyện ngắn Trịnh Bửu Hoài ABSTRACT To complete the whole picture of the people in the South, Trinh Buu Hoai painted freaky, ludicrous, ugly, distorted portraits of personality in the face of the change of market economy society. They are materially and spiritually ambitious people; corrupted and degenerated by the formidable power of money. In addition, Trinh Buu Hoai also provides some space to contemplate and reflect on life, especially their own life, for the type of people with self-awareness and loneliness. It all shows up vividly and honestly so that readers can see a multifaceted view of the contemporary Southern people. Keywords: Southern people, short stories of Trịnh Bửu Hoài 1. Đặt vấn đề đa dạng và phức tạp: từ những người nông Macxim Gorki đã từng khẳng định dân lam lũ chân lấm tay bùn, hai sương rằng, văn học là nhân học. Văn học là nghệ một nắng đến những người thuộc tầng lớp thuật miêu tả, biểu hiện con người. Do vậy, tri thức thành thị là con tin của ma lực con người chính là đối tượng chủ yếu của đồng tiền; từ lớp người nghệ sĩ hết thời văn học, mà văn học thì không thể thiếu bám riết vào ánh đèn sân khấu trong cuộc nhân vật. Bởi đó là hình thức cơ bản để qua sống bươn chải mưu sinh đến tầng lớp tu sĩ nó, văn học miêu tả thế giới một cách hình sống với những đức tin cao siêu, xa rời tượng. Vậy nên, suy cho cùng, văn học thực tế. Ở những con người ấy, chúng ta chính là chuyện của con người và cuộc đời. thấy sự đa dạng về hình hài, rất khác nhau Ý thức rất rõ điều đó nên Trịnh Bửu về tính cách, phong thái, ứng xử. Con Hoài đã xây dựng trong tác phẩm của mình người trong truyện ngắn của ông được nhìn một thế giới con người vô cùng phong phú, qua những mối quan hệ chằng chịt của Email: lhhan@agu.edu.vn 118
  2. LÊ HOÀI HẬN TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN cuộc sống đời thường. Mà ở đó, họ luôn những lời khuyên của hai Quang. Cũng vì đấu tranh chống lại sự tha hóa, biến chất để nó mà út Thắm bắt đầu nhiễm theo con cố gắng gìn giữ bản chất lương thiện vốn đường mua bán tráo trở của bọn chợ trời đi có qua tấm gương phản chiếu ở hệ thống buôn sa-mít, lén lút vựa vải, vựa thuốc sa- các nhân vật, các kiểu con người đối lập. mít” (Trịnh Bửu Hoài, 1987, tr. 80). Bên Trong các sáng tác truyện ngắn của cạnh đó, con người còn thể hiện dã tâm mình, bên cạnh con người mang dấu ấn văn trong công danh sự nghiệp, bất chấp thủ hóa truyền thống với những nét tính cách đoạn như nhân vật Thái trong truyện ngắn đặc trưng của con người Nam Bộ như Người thừa kế. Thái là một công chức “cấp thẳng thắn, bộc trực, nhân hậu, nghĩa tiến”, trẻ tuổi mà tính tình lại hạ đẳng, tầm tình.v.v. Trịnh Bửu Hoài còn khắc họa thường. Hắn chẳng những không có thực những con người gắn với văn hóa đương tài mà còn là một con người với lối sống đại, để hoàn thiện bức tranh về thế giới con phóng túng, đốt tuổi thanh xuân bằng người. Khảo sát truyện ngắn Trịnh Bửu những cuộc vui vô bổ, lãng phí tiền bạc, Hoài, chúng tôi nhận thấy nổi bật hơn hết sức khỏe và cả thời gian vào những trò trác là kiểu con người tham vọng, con người táng. Một con người ma mãnh như hắn làm tha hóa và kiểu con người cô đơn. sao có thể an phận với chức phó phòng. 2. Con người Nam Bộ trong truyện Hắn có tham vọng ngoi lên cao bất kể việc ngắn Trịnh Bửu Hoài bản thân bất tài. Để hiện thực hóa dã tâm 2.1. Con người tham vọng trong ấy, Trần Thông Thái đã học và lấy bằng truyện ngắn Trịnh Bửu Hoài đại học tại chức trong chớp nhoáng – sản Qua truyện ngắn, Trịnh Bửu Hoài đã phẩm của việc giáo dục đào tạo theo kiểu xây dựng thành công những chân dung con ăn xổi và “chất lượng đào tạo” được đo người tham vọng. Tham vọng thường lường bằng tiền, bằng quan hệ. Cho nên, khiến con người bất chấp tất cả để đạt những người như Thái một khi có bùa hộ được mục đích, kể cả thỏa hiệp với cái mệnh – tấm bằng trong tay thì có thể ngồi xấu, sẵn sàng làm điều xấu. Vì thế, khi lên vị trí lãnh đạo. Một khi kẻ dốt nát làm những ham muốn vô biên trỗi dậy, con lãnh đạo thì nguy hại cho xã hội biết người lao vào những cuộc kiếm tìm để nhường nào. Đặc biệt là thói hám danh như thỏa mãn những mong cầu đang ngày một nhân vật Bi trong Tú tài làng Ô Môi. Bi lớn dần cả về vật chất lẫn tinh thần. Và được phản ánh trong tác phẩm là một nhà đến khi những mong cầu đó trở nên quá kinh doanh “thiên tài”, với bộ não siêu việt giới hạn, biến thành những tham vọng điên theo lối hám danh, hám lợi, có tham vọng cuồng, thì cũng chính là lúc họ phải trả giá trở thành người tốt nhất của làng Ô Môi. bằng những bi kịch của cuộc đời mình. Một danh hiệu vô thưởng vô phạt nhưng Đó có thể là loại người tham vọng về đối với hắn là cả một bầu trời, cái uy danh vật chất như út Thắm trong Những khoảng của hắn sẽ vang xa khắp các làng Ô Môi. cách đã từ bỏ cuộc đời làm nông lương Và người làng Ô Môi phải kính trọng, trầm thiện để chuyển sang doanh thương tráo trồ thán phục, đặc biệt vô cùng kính nể cái trở: “Vì đồng tiền, tham vọng vật chất, tài “lừa đảo” của hắn. Nhưng để đổi lấy cái mong muốn cuộc sống hưởng thụ, xa hoa, danh hiệu hão huyền ấy, công ty Hưng út Thắm càng có nghị lực để bỏ ngoài tai Thịnh đã phải trả giá khi “bị đình chỉ hoạt 119
  3. SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 72 (06/2020) động để điều tra vì Ban giám đốc có dấu đáng được suy tôn; những thứ đi ngược lại hiệu lừa đảo… Công ty Hưng Thịnh do Bi lương tri và đạo đức đó, dù có nhân danh làm giám đốc” (Trịnh Bửu Hoài, 2004, bất cứ quyền lực nào cũng sẽ bị diệt vong. tr.51). 2.2. Con người tha hóa trong truyện Tham vọng của con người không chỉ ngắn Trịnh Bửu Hoài dừng lại ở đó. Truyện ngắn Trịnh Bửu Trên con đường kiếm tìm và phản ánh Hoài còn mang đến cho người đọc cảm hiện thực, các tác phẩm đương đại thường nhận sự vô hạn trong tham vọng của con ghi đậm dấu ấn về khủng hoảng niềm tin người. Đó là tham vọng bất tử hóa cái đẹp của con người trong bối cảnh đổ vỡ các sinh học – vẻ đẹp ngoại hình của con thang bậc giá trị, sự hỗn loạn của trật tự người: “Nhung có bộ ngực rất đẹp, tao đã thường hằng. Những tình huống bi hài, hứa gìn giữ cho nàng… Tao muốn giữ bàn nghịch dị trở nên phổ biến. Cái đẹp, cái tay nàng cho đẹp” (Trịnh Bửu Hoài, 1996, thiện dần vắng bóng, thay vào đó là cái tr.76 – 77). Con người còn hướng đến cái xấu, cái ác, cái thô kệch.v.v. Cán cân cao siêu, thoát tục với tham vọng vĩnh viễn thăng bằng giữa các cực xấu – tốt, thiên hóa thế giới tinh thần để tận hưởng cái thần – ác quỷ bị phá vỡ trong xã hội hậu hạnh phúc tinh thần bất diệt. Nơi đó, con công nghiệp, dẫn đến sự “rối bời” không người có thể sống bằng tinh anh, tinh hoa, chỉ trong đời sống vật chất mà còn kéo thoát khỏi cái vòng luân hồi tuần hoàn của theo cả niềm tin, lẽ sống, lý tưởng. Không sinh-lão-bệnh-tử với quan niệm: “Cuộc đời phải là sự phó mặc, nhưng có lẽ Trịnh là bể khổ, làm sao mình vui sướng được. Bửu Hoài cũng như không ít nhà văn Mẹ ưu phiền là vì chúng sanh trầm luân đương đại khác đều tin rằng cuộc sống trong bể khổ, chứ tâm mẹ rất an” (Trịnh vốn không thể khác một khi đồng tiền, địa Bửu Hoài, 1987, tr.14). vị, sự xấu xa, độc ác vẫn đang hiện hữu và Những con người tham vọng trong bành trướng, làm tha hóa con người, đưa truyện ngắn Trịnh Bửu Hoài mê mải chạy họ xa rời những giá trị đạo đức tốt đẹp, theo những giá trị hư ảo, thường bị cuốn khiến cuộc sống bị cuốn vào vòng xoáy theo những guồng quay của thời kim tiền. của luật mạnh được yếu thua. Nhiều khi chính họ lại trở thành nạn nhân Sự tha hóa của con người trong truyện mà cuộc đời họ gây ra và chuốc nhận. ngắn Trịnh Bửu Hoài có những biểu hiện Đứng trên phương diện con người cá nhân, khác biệt. Có khi đó là sự thờ ơ, lạnh lùng, họ luôn phải trả giá cho những tham vọng vô cảm, bất tri, mất nhân tính của con của mình. Bi kịch cuộc đời họ chính là bài người trong truyện ngắn Chim xa cành. học cho những ai quá điên cuồng kiếm tìm Tác phẩm đã vạch trần bản chất lòng lang và chạy theo quyền lợi ảo vọng mà bất dạ sói của một người con đại bất hiếu chấp tất cả. Nhà văn dường như cũng muốn mang tên David Huỳnh. Điểm cách biệt đối thoại với người đọc rằng, khát vọng là giữa thằng Út hiếu thảo, trách nhiệm trong điều đáng trân trọng nhưng quá tham vọng gia đình nghèo khó, bần hàn với David mà bất chấp thủ đoạn thì sẽ phải trả giá đắt. Huỳnh giàu có, bất nhân bên trời Tây là hai Bởi danh và lợi không mang lại hạnh phúc chữ “đồng tiền”. Có thể khẳng định, hai đích thực cho con người. Ở bất kì thời đại chữ ấy đã khiến David Huỳnh có thể an nào thì lương tri và đạo đức mới là điều lòng mà rũ bỏ trách nhiệm, bổn phận của 120
  4. LÊ HOÀI HẬN TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN một người con khi chứng kiến mẹ mình mặt nạ đầm ấm, hạnh phúc đời thường bị lâm trọng bệnh và nguy kịch: “David rơi xuống một cách tàn nhẫn: “Giống như Huỳnh bỗng khựng lại bên cánh cửa có gắn Thiện đã ngủ say trong không khí đầm ấm, tấm bảng cảnh báo lây nhiễm và nói hạnh phúc của gia đình bấy lâu nay mà “nô”… Anh mở cặp lấy một cọc tiền đưa không hay bên cạnh mình còn có người đi cho bà và quay về Mỹ” (Trịnh Bửu Hoài, đêm” (Trịnh Bửu Hoài, 2004, tr. 39). 2004, tr. 92 – 93). Vì hai chữ ấy mà David Có thể khẳng định, mỗi truyện ngắn Huỳnh sẵn sàng bán rẻ lương tri, bán nốt của Trịnh Bửu Hoài là những nỗi hoang “phần người” còn sót lại trong hắn để hiện mang, ngắc ngoải, đánh mất phương nguyên hình “phần con” không hơn, không hướng, bản ngã của con người khi đứng kém. Âu đó là sự tha hóa ghê gớm của trước xã hội lộn xộn, xô bồ, nhếch nhác, đồng tiền và chính nó đã lăn tròn và cuốn kệch cỡm, nhố nhăng. Các tác phẩm của phăng mọi chuẩn mực đạo đức xã hội, làm ông đã phanh phui, mổ xẻ những cái xấu, cho con người dần đánh mất lương tri, cái ác cũng như quá trình tha hóa, biến lương năng, không còn chỗ dựa cho sự an dạng của rất nhiều những số phận cá nhân, yên về mặt tinh thần; làm cho con người thông qua đó phản ánh bi kịch tha hóa của trở nên xơ vữa, mất hết nhân tính, hủy hoại xã hội. Từ phương thức khắc chạm hệ tình người. Sự ảnh hưởng tiêu cực của thống hình tượng nhân vật tha hóa trong đồng tiền còn vươn cái “vòi bạch tuột” của truyện ngắn Trịnh Bửu Hoài, có thể nói, mình ra để hút máu con người với tình trên hành trình tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống, trạng quan liêu, hách dịch, cửa quyền, tham sự vong thân, vong bản của con người thời nhũng trong Buồn ngủ và khát nước. Thì kim tiền là nỗi ám ảnh lớn nhất đối với ra, trong mỗi con người đều có một “kẻ người nghệ sĩ này. Qua đó, nhà văn một khác” xấu xa ẩn náu, chờ thời cơ ngoi lên, mặt chỉ ra sự tha hóa, biến chất của con khống chế mọi ý nghĩ, mọi hành vi, làm người, một mặt kêu gọi con người hãy cứu lệch lạc, xói mòn nhân cách. lấy lương tri và bảo toàn nhân cách. Đây là Và cũng có khi đó là sự sa đọa về thể “liều vắc-xin” hữu hiệu để đặc trị bệnh chai xác, sự hủy hoại về tinh thần khi chứng sạn của tâm hồn con người trong sự phát kiến bi kịch của một gia đình chỉ trong một triển, đổi thay chóng mặt của đời sống đêm qua truyện ngắn Trong một đêm. Tác đương đại, đồng thời cũng đặt ra những phẩm này là một sự vỡ mộng về cái đạo lý, câu hỏi lớn về ý nghĩa thật sự của tồn tại, về các chuẩn mực đạo đức trông đằng xa của thang bậc giá trị xã hội, nhân sinh. rất kiên cố, vững chắc nhưng lại gần thì lại 2.3. Con người cô đơn trong truyện là mảnh vỡ vô cùng mong manh – mong ngắn Trịnh Bửu Hoài manh như tính cách con người, chỉ trong Kiểu người cô đơn cũng được Trịnh một đêm có thể dẫn con người đến địa Bửu Hoài quan tâm, thể nghiệm. Khảo sát ngục. Đó là bi kịch đau thương nhuốm màu truyện ngắn của ông, chúng tôi nhận thấy dục vọng, nhục dục, xác thịt tầm thường phần lớn những nhân vật nữ trong sáng tác trong một gia đình mà bấy lâu nay được của Trịnh Bửu Hoài đều rơi vào trạng thái che đậy rất kỹ, rất kín bằng sự đạo mạo, của sự cô đơn. Con người cô đơn trong mực thước của con người. Chỉ trong một sáng tác của Trịnh Bửu Hoài không phải là đêm dường như cả gia đình bị lật mặt, cái “những người phụ nữ tắt lửa lòng”, lạnh 121
  5. SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 72 (06/2020) lùng, thờ ơ, vô cảm trước đàn ông. Càng lãm, hào hoa. Thế nhưng tình yêu của Ni không phải là những người phụ nữ không say đắm rồi hờ hững, nồng nàn rồi lạnh còn cảm xúc yêu đương. Ngược lại, họ đều lùng khi Hoàng xuất cảnh theo gia đình và là những người phụ nữ mẫn cảm, khát khao bỏ lại Ni với cánh thư thưa dần rồi vắng tình yêu. bặt. Và “tôi không tìm được giọt nước mắt Với những con người này, nhu cầu về nào trên khóe mắt Ni, tất cả đã chảy ngược tình cảm cũng như quan niệm về hạnh phúc vào trong. Nỗi đau của Ni rất mênh mông không hề giản đơn. Cô đơn đôi lúc chỉ là và dữ dội vì có lúc tôi bắt gặp trong đôi trạng thái tạm thời trong quá trình họ mắt ấy một màu sương khói” (Trịnh Bửu không ngừng tìm kiếm tình yêu và hạnh Hoài, 1996, tr. 62). Dường như, trái tim Ni phúc đích thực của đời mình. Vì thế, các đã tắt lửa và từ từ băng giá. Trong lòng Ni chân dung con người cô đơn trong sáng tác là một khoảng trống mênh mông, vô định. của Trịnh Bửu Hoài thường xoay quanh Và cuộc đời Ni như rơi vào vực thẳm, vấn đề tình yêu và hạnh phúc gia đình. Có không lối thoát. Cái trống rỗng trong lòng khi họ một mình phải chống chọi với cuộc Ni không còn biên độ, vượt lên trên cái đời đầy rẫy những cạm bẫy xấu xa, đê hèn. giới hạn của không gian khi Ni lấy chồng. Trong cuộc đấu tranh không khoan nhượng Khốn khổ cho Ni vì đó là ý muốn của gia ấy, con người vùng vẫy một cách đau đớn, đình, vì chữ hiếu nên đành chấp nhận nhắm tuyệt vọng. Họ bế tắc, không tìm được lối mắt đưa chân để bước vào cuộc đời của thoát trong công cuộc mưu sinh. Tất cả một người mà Ni chưa bao giờ quen biết và những điều ấy luôn hiện hữu ở cuộc đời chẳng một chút rung động, thương yêu. đầy sóng gió, đầy bi kich của Sương – Đối với Ni, Tân – chồng Ni, không gợi người phụ nữ bị lừa tình, lừa tiền trong tác chút cảm xúc yêu thương và chỉ như một phẩm Vụ án vườn Tao Ngộ: “Sương bước pho tượng biết đi trong mắt Ni. Tâm hồn ra đường, cô khóc không thành tiếng, lầm Ni như hóa đá. Căn phòng hoa chúc – hiện lũi đi như trốn chạy. Tùng ơi, anh lừa gạt thân của tình yêu, hạnh phúc, của sự lãng em rồi. Như vậy, anh giết chết cuộc đời em mạn, cuồng nhiệt và say mê đã trở nên lạnh rồi. Sương vò đầu bức tóc rồi ôm mặt khóc lẽo, trống vắng bởi trái tim nguội lạnh của nức nở. Sao nghịch cảnh phũ phàng lại cứ Ni. Cuộc đời Ni cứ trải dài miên man, vô đến với mình” (Trịnh Bửu Hoài, 2003, tr. tận, không lối thoát. 27). Cũng có lúc, họ cô đơn ngay chính Cũng có khi, họ cô đơn tột cùng với trong căn phòng hoa chúc khi hôn nhân khát vọng sâu kín lấn át lí trí kể cả đạo lí, không xuất phát từ tình yêu. Đó là sự chai lẽ phải, cái nghĩa tào khang vợ chồng sạn “tạm thời” về tình cảm, về cảm xúc, về trong Khát vọng điên rồ. Khát vọng điên lửa lòng của Ni trong truyện ngắn Căn rồ là một khát vọng mãnh liệt, cuồng điên, phòng hoa chúc cũ. Ni là người sống nội một khát khao cháy bỏng và đáng thương tâm, trầm mặc, dịu dàng, ánh mắt, nụ cười của một người vợ, một người phụ nữ chưa tươi như cánh hoa hồng buổi sáng. Ni có từng được làm mẹ, chưa từng được nghe cuộc tình vô cùng lãng mạn, đẹp tựa cổ tích một tiếng gọi thiêng liêng của tình mẫu tử. với Hoàng. Trái tim Ni như vỡ vụn, như Chính vì cái khát vọng ấy, Hạnh đã đánh thổn thức, đập liên hồi từ khi gặp Hoàng – mất nhân phẩm mình, tính cách mình và có một chàng trai giản dị, khiêm tốn lại lịch thể đánh đổ cả cái hạnh phúc gia đình. 122
  6. LÊ HOÀI HẬN TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN Cuộc đời Hạnh dường như vô nghĩa, rơi bất chấp thủ đoạn xấu xa, bỉ ổi, vô liêm sỉ vào đáy sâu của sự tuyệt vọng, cô đơn cùng cùng những con người tha hóa, biến chất cực trong chính cái khát vọng chân chính trên mọi phương diện. Nhưng bên cạnh đó, của mình. Và còn đây, một người phụ nữ - Trịnh Bửu Hoài còn dành hẳn một “không người nghệ sĩ tài danh trong truyện ngắn gian” để bộc lộ sự cảm thương sâu sắc của Tiếng hót trong lồng lại bị đẩy vào vòng mình đối với những thân phận phụ nữ cô xoáy không lối thoát của cơm áo gạo tiền. đơn, bé nhỏ, gặp nhiều bất hạnh, thăng Từ một tiếng hát có thể cuốn hút con trầm, sóng gió trong cuộc đời. người vào mây trời mưa gió, xô hồn người Qua kết quả khảo sát về các kiểu con lạc vào cõi đau thương với danh vọng, tiền người trong truyện ngắn Trịnh Bửu Hoài, tài đến giọng hát đầy buồn đau, u uất để chúng ta thấy có sự dịch chuyển từ những mưu sinh trên ánh đèn sân khấu khi nghệ kiểu con người gắn với những giá trị văn thuật cải lương đã qua đi thời vàng son. hóa truyền thống đến những con người tha Người nghệ sĩ ấy sống mòn với những sự hóa, biến chất. Có lẽ, cái căn nguyên, gốc giả tạo trên sân khấu bởi những lớp phấn rễ, cội nguồn của sự thay đổi, dịch chuyển son, trang phục lộng lẫy, uy nghi tráng lệ. ấy là do sự tác động của nền kinh tế thị Sau bức màn nhung, người nghệ sĩ này bị trường, của xu hướng toàn cầu hóa và đặc cuộc đời ném đi không thương tiếc. biệt là quá trình đô thị hóa nông thôn Nam Từ những hình ảnh ấy, độc giả có thể Bộ đã làm thay đổi hệ hình giá trị và quan nhận thấy có nhiều con đường dẫn người niệm đạo đức. Trong bối cảnh đó, con phụ nữ tới cuộc sống lẻ loi, trơ trọi. Đôi người bị cuốn vào vòng xoáy bất tận của khi là sự xô đẩy của số phận như Ni trong thiện – ác, hiện đại – truyền thống; vật chất Căn phòng hoa chúc cũ, đôi khi lại chính – tinh thần.v.v. là sự lựa chọn của bản thân họ như người Nhìn tổng thể, các kiểu con người này nghệ sĩ trong Tiếng hót trong lồng, hay cũng nằm trong dòng chảy của văn xuôi cũng có thể, cô đơn là cách thức phản sau thời kỳ đổi mới. Cảm hứng thế sự hóa kháng theo một kiểu rất riêng của người đã dần chiếm lĩnh và thay thế cho cảm phụ nữ đối với những bất công và ngang hứng lãng mạn và sử thi của giai đoạn văn trái ở đời như Sương trong Vụ án vườn Tao học trước đó. Văn học sau 1986 đến nay Ngộ. Sau những nếm trải cay đắng trong không còn xây dựng nhân vật theo kiểu tình yêu kết hợp với những bất công thuộc đơn tuyến, chú trọng vào cái bên ngoài, mà về số phận, những người phụ này thường có xu hướng khắc họa con người với chiều lựa chọn con đường ra đi và sự cô đơn sâu nội tâm bên trong, với những chiều chính là cách thức phản kháng theo kiểu kích đa dạng, phức tạp, qua đó khái quát riêng của họ. nên bức tranh đa tuyến về tính cách. Lẽ cố 3. Kết luận nhiên, các dạng thức con người nêu trên Có thể nói, truyện ngắn của Trịnh Bửu cũng xuất hiện nhiều trong truyện ngắn Hoài đã phôi thai nên những con người có Nam Bộ nói riêng và truyện ngắn Việt phần dị thường với đầy đủ những trò hề về Nam nói chung. Điều đó cho thấy sự gặp nhân cách. Trong những bức tranh khiếm gỡ, giao thoa về mặt tư tưởng của Trịnh khuyết về nhân cách ấy, hiện lên một cách Bửu Hoài với các ngòi bút đương đại về ghê tởm những con người đầy tham vọng, vấn đề mang tính phổ quát, cấp thiết của 123
  7. SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 72 (06/2020) nhân sinh. kiểu dạng con người trong truyện ngắn Suy cho cùng, nhân vật là một trong Trịnh Bửu Hoài tất yếu phải được đặt trong những khía cạnh tiêu biểu của thế giới hệ thống của nó. Đây là một gợi mở thú vị nghệ thuật. Nó không thể tách rời các cho những nghiên cứu tiếp theo chuyên sâu thành tố khác như cốt truyện, cảm hứng, và hệ thống hơn về thi pháp trong truyện ngôn ngữ, kết cấu.v.v. Do vậy, tìm hiểu các ngắn Trịnh Bửu Hoài. TÀI LIỆU THAM KHẢO Trần Mạnh Hùng. (2011). Khảo sát đặc điểm truyện ngắn đồng bằng sông Cửu Long từ 1975 đến nay. Luận án Tiến sĩ, Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh. Lê Thị Hường. (1994). Quan niệm con người cô đơn trong truyện ngắn hôm nay. Tạp chí Văn học, Số 2. Trịnh Bửu Hoài. (1987). Con chim tắm cát. NXB Văn nghệ Châu Đốc. Trịnh Bửu Hoài. (1996). Cái đẹp của ảo tưởng. NXB Đồng Nai. Trịnh Bửu Hoài. (2003). Vụ án Vườn Tao Ngộ. NXB Văn nghệ Châu Đốc. Trịnh Bửu Hoài. (2004). Chim xa cành. NXB Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh. Nguyễn Văn Kha. (2007). Đổi mới quan niệm về con người trong truyện Việt Nam 1975 – 2000. NXB Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. Tôn Phương Lan. (2001). Một vài suy nghĩ về con người trong văn xuôi thời kì đổi mới. Tạp chí Văn học, số 9. Nguyễn Kim Nương. (2005). Truyện ngắn An giang 1975 – 2000, Những thành tựu chủ yếu. NXB Văn nghệ An Giang. Ngày nhận bài: 12/5/2020 Biên tập xong: 15/6/2020 Duyệt đăng: 20/6/2020 124
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2