Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
ÑAËC ÑIEÅM DÒCH TEÃ HOÏC TÖÏ TÖÛ TAÏI KHOA CAÁP CÖÙU<br />
BEÄNH VIEÄN NHI ÑOÀNG 1 NAÊM 2002<br />
Nguyeãn Leâ Anh Tuaán(*), Buøi Quoác Thaéng(**)<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Taïi khoa caáp cöùu beänh vieän Nhi ñoàng 1 thaønh phoá Hoà Chí Minh töø 01/01/2001 ñeán 30/06/2002 chuùng toâi<br />
ghi nhaän ñöôïc 41 tröôøng hôïp töï töû. Trong soá ñoù, nöõ chieám 61% vaø 65% ôû ñoä tuoåi 14-15 tuoåi. Ña soá caùc<br />
tröôøng hôïp töï töû ñeán töø tænh (51.21%) vaø noäi thaønh thaønh phoá Hoà Chí Minh (31.72%).Caùc treû naøy soáng trong<br />
gia ñình lao ñoäng chaân tay (87.5%) vaø coù trình ñoä hoïc vaán thaáp (Caáp 1 vaø 2, chieám 79.4%). Nguyeân nhaân töï<br />
töû phaàn lôùn laø do xung ñoät gia ñình (87.8%). Soá treû duøng hoùa chaát ñeå töï töû chieám 65.86% keá ñoù laø döôïc<br />
phaåm duøng trong gia ñình. Haønh ñoäng töï töû thöôøng ñöôïc thöïc hieän taïi nhaø. Coù 4 tröôøng hôïp töû vong trong loâ<br />
nghieân cöùu naøy.<br />
<br />
SUMMARY<br />
EPIDEMIOLOGIC FEATURE OF SUICIDE IN EMERGENCY DEPARTMENT OF<br />
CHILDREN HOSPITAL N01 IN 2002<br />
Nguyen Le Anh Tuan, Bui Quoc Thang * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol.7 * Supplement of No 1: 85 - 90<br />
<br />
At the Emergency department of the Children’s Hospital No1 in Ho Chi Minh (HCM) city, we had 41<br />
cases of suicide from January 1st 2001 to June 30 th 2002. In which, 61% were females, 65% occurred in<br />
children of age from 14 to 15 years. The most of cases came from the provinces (51.21%) and the districts of<br />
HCM city (31.72%). The educational level of the parents is low (under high school level, 79.4 %), and most of<br />
them are manual labourers (87.5%). The causes of suicide almost related to the parents’s scold (87.8%) due<br />
to the failure in the school. The means of suicide were the chemical substances used in the agriculture<br />
(65.86%) and the drugs used in the family. The action of suicide essentially happened at home. They were<br />
only realized by the symptoms causing by the means of suicide. There were 4 cases of death (9.75%).<br />
phöông tieän söû duïng ngaøy caøng nguy hieåm. Do ñoù<br />
MÔÛ ÑAÀU<br />
caàn höôùng ñeán muïc tieâu phoøng ngöøa töï töû (phoøng<br />
Theo baùo caùo cuûa Toå Chöùc Y Teá Theá Giôùi (OMS)<br />
ngöøa 3 caáp).<br />
naêm 1998(1), töï töû laø moät trong möôøi nguyeân nhaân<br />
Taïi Vieät Nam, vaán ñeà töï töû chöa ñöôïc quan taâm<br />
töû vong haøng ñaàu treân theá giôùi. Naêm 1993 taïi Phaùp,<br />
thích ñaùng. Coù moät vaøi nghieân cöùu veà töï töû ôû ngöôøi<br />
coù 13.000 tröôøng hôïp treû em vaø treû döôùi 25 tuoåi töû<br />
lôùn coù beänh taâm thaàn (traàm caûm, taâm thaàn phaân<br />
vong do töï töû. Taïi New Zealand, moät nghieân cöùu hoài<br />
lieät...), nhöng chöa coù moät nghieân cöùu naøo veà vaán<br />
cöùu (töø 1989-1998) treân 61 tröôøng hôïp treû töû vong<br />
ñeà töï töû ôû treû em ñöôïc thöïc hieän. Taïi BV Nhi Ñoàng<br />
döôùi 15 tuoåi do töï tö cû ho thaáy treû döôùi 15 tuoåi töï töû<br />
1, chuùng toâi ghi nhaän nhieàu tröôøng hôïp treû töï töû<br />
raát hieám nhöng coù xu höôùng gia taêng. Tæ leä töï töû taùi<br />
nhaäp vieän trong tình traïng raát naëng do söû duïng<br />
phaùt sau laàn töï töû ñaàu thay ñoåi töø 10 ñeán<br />
phöông tieän töï töû raát ñoäc haïi hoaëc ñöôïc ñöa ñeán BV<br />
40%(2,5,6,7,8,9-12). 50 ñeán 66% caùc tröôøng hôïp töï töû taùi<br />
quaù muoän, do ñoù hieäu quaû ñieàu trò khoâng cao, tæ leä töû<br />
phaùt xuaát hieän ôû naêm keá tieáp sau laàn töï töû ñaàu, vôùi<br />
vong vaø di chöùng raát lôùn, trong khi chi phí ñieàu trò<br />
nguy cô cao nhaát trong voøng 6 thaùng ñaàu(4,13-14) vaø<br />
raát toán keùm vì phaûi söû duïng nhieàu loaïi thuoác ñaét<br />
(*) Sinh vieân Y6, Tröôøng ÑHYD Tp.HCM<br />
(**) Thaïc só, Giaûng vieân boä moân Nhi, Tröôøng ÑHYD Tp.HCM<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhi<br />
<br />
85<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
tieàn. Hôn nöõa, caùc treû naøy sau khi xuaát vieän laïi<br />
khoâng ñöôïc theo doõi vaø giuùp ñôõ thöôøng xuyeân. Do ñoù<br />
chuùng toâi maïnh daïn thöïc hieän nghieân cöùu naøy<br />
nhaèm xaùc ñònh nhöõng ñaëc ñieåm sau:<br />
Veà daân soá: tuoåi, giôùi, nôi cö truù, trình ñoä hoïc vaán<br />
treû, tieàn caên treû töï töû<br />
Gia ñình: trình ñoä hoïc vaán vaø ngheà nghieäp cha<br />
meï, tieàn caên gia ñình, hoaøn caûnh gia ñình treû töï töû<br />
Vaø xaõ hoäi: tình huoáng xung ñoät cuûa treû, phöông<br />
tieän, thôøi ñieåm, ñòa ñieåm treû duøng töï töû<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Nôi cö truù<br />
Nôi cö truù<br />
Noäi thaønh<br />
Ngoaïi thaønh<br />
Tænh<br />
Toång coäng<br />
<br />
Soá ca<br />
13<br />
7<br />
21<br />
41<br />
<br />
(%)<br />
31,72<br />
17,07<br />
51,21<br />
100<br />
<br />
Treû töï töû ñeán töø tænh chieám moät nöûa caùc tröôøng<br />
hôïp (51,21%).<br />
Tình traïng hoïc vaán vaø trình ñoä hoïc<br />
vaán treû töï töû<br />
<br />
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br />
CÖÙU<br />
<br />
100% caùc tröôøng hôïp treû töï töû ñeàu ñöôïc ñi hoïc.<br />
Haàu heát caùc tröôøng hôïp laø hoïc sinh caáp 2, chæ moät<br />
tröôøng hôïp laø hoïc sinh caáp 1.<br />
<br />
Ñoái töôïng nghieân cöùu<br />
<br />
Trình ñoä hoïc vaán cuûa cha meï<br />
<br />
Taát caû caùc treû töï töû nhaäp khoa caáp cöùu beänh<br />
vieän Nhi Ñoàng 1 töø 1/1/2001 ñeán 30/6/2002.<br />
Phöông phaùp nghieân cöùu<br />
Phöông phaùp hoài cöùu töø nhöõng hoà sô beänh aùn<br />
Döõ kieän ñöôïc thu nhaäp vaøo nhöõng bieåu maåu<br />
soaïn saün.<br />
Xöû lyù vaø phaân tích döõ kieän baèng chöông trình<br />
EPI-INFO 6.<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Soá ca<br />
16<br />
25<br />
41<br />
<br />
(%)<br />
39,03<br />
60,97<br />
100<br />
<br />
Ña soá caùc tröôøng hôïp töï töû laø nöõ, chieám 60,97%<br />
caùc tröôøng hôïp.<br />
Löùa tuoåi<br />
Tuoåi<br />
< 10<br />
10<br />
11<br />
12<br />
13<br />
14<br />
15<br />
<br />
Soá ca<br />
1<br />
27<br />
27<br />
12<br />
1<br />
0<br />
68<br />
<br />
(%)<br />
1,47<br />
39,7<br />
39,7<br />
17,64<br />
1,47<br />
0<br />
100<br />
<br />
Phaàn lôùn cha meï treû töï töû coù trình ñoä hoïc vaán<br />
thaáp (caáp 1 vaø caáp 2 chieám 79%). Chæ coù moät tröôøng<br />
hôïp coù trình ñoä ñaïi hoïc.<br />
Ngheà nghieäp cha meï treû<br />
<br />
Giôùi<br />
Giôùi tính<br />
Nam<br />
Nöõ<br />
Toång soà<br />
<br />
Trình ñoä hoïc vaán cuûa cha meï<br />
Muø chöõ<br />
Caáp 1<br />
Caáp 2<br />
Caáp 3<br />
Ñaïi hoïc<br />
Sau ñaïi hoïc<br />
Toång soá<br />
<br />
Soá ca<br />
0<br />
1<br />
2<br />
3<br />
8<br />
14<br />
13<br />
<br />
TYÛ LEÄ (%)<br />
0<br />
2,43<br />
4,87<br />
7,31<br />
19,51<br />
34,14<br />
31,70<br />
<br />
Ngheà nghieäp cha meï<br />
Lao ñoäng trí oùc<br />
Lao ñoäng chaân tay<br />
Toång soá<br />
<br />
Soá ca<br />
9<br />
63<br />
72<br />
<br />
(%)<br />
12,5<br />
87,5<br />
100<br />
<br />
Trong phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp, cha meï treû töï töû<br />
thuoäc thaønh phaàn lao ñoäng chaân tay (87,5%). Soá<br />
tröôøng hôïp treû töï töû coù cha meï laøm ngheà lao ñoäng<br />
trí oùc thaáp.<br />
Hoaøn caûnh gia ñình treû töï töû<br />
Hoaøn caûnh gia ñình<br />
Moà coâi caû cha laãn meï<br />
Moà coâi cha hoaëc meï<br />
Cha meï ly dò<br />
Soáng vôùi cha meï<br />
Soáng vôùi ngöôøi khaùc<br />
Toång soá<br />
<br />
Soá ca<br />
0<br />
4<br />
0<br />
36<br />
1<br />
41<br />
<br />
(%)<br />
0<br />
9,75<br />
0<br />
87,8<br />
2,43<br />
100<br />
<br />
Treû 14-15 tuoåi töï töû raát cao, chieám 65,8% caùc<br />
tröôøng hôïp.<br />
<br />
86<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhi û<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Phaàn lôùn treû töï töû soáng vôùi cha meï (87,8%). Coù<br />
4 tröôøng hôïp moà coâi cha hoaëc meï. Moät tröôøng hôïp<br />
soáng vôùi ngöôøi khaùc duø cha meï vaãn coøn.<br />
Tieàn caên gia ñình vaø tieàn caên caù nhaân<br />
Chuùng toâi chæ ghi nhaän ñöôïc 2 tröôøng hôïp coù<br />
tieàn caên gia ñình, moät tröôøng hôïp coù anh trai töï töû,<br />
moät tröôøng hôïp coù meï töï töû. Veà tieàn caên caù nhaân,<br />
chuùng toâi ghi nhaän ñöôïc moät tröôøng hôïp nghieän<br />
heroin, vaø moät tröôøng hôïp chaäm phaùt trieån taâm<br />
thaàn.<br />
Tình huoáng xung ñoät caáp<br />
Tình huoáng xung ñoät caáp<br />
Gia ñình<br />
Nhaø tröôøng<br />
Xaõ hoäi<br />
Khaùc<br />
Toång soá<br />
<br />
Soá ca<br />
36<br />
5<br />
0<br />
0<br />
41<br />
<br />
(%)<br />
87.8<br />
12,2<br />
0<br />
0<br />
100<br />
<br />
Nguyeân nhaân thöôøng gaëp nhaát laø tình huoáng<br />
xung ñoät caáp trong gia ñình<br />
Phöông tieän töï töû.<br />
Phöông tieän töï töû<br />
Thuoác<br />
Hoaù chaát<br />
Khaùc<br />
Toång soá<br />
<br />
Soá ca<br />
14<br />
27<br />
0<br />
41<br />
<br />
(%)<br />
34,14<br />
65,86<br />
0<br />
100<br />
<br />
Trong phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp (65,86%) treû söû<br />
duïng hoùa chaát laøm phöông tieän töï töû. Thuoác chieám<br />
34,14% caùc phöông tieän töï töû cuûa treû.<br />
Thôøi ñieåm treû töï töû<br />
Thôøi ñieåm treû töï töû<br />
Saùng (6h –12h)<br />
Tröa (12h –16h)<br />
Chieàu (16h –19h)<br />
Toái (19h – 6h)<br />
<br />
Soá ca<br />
13<br />
10<br />
7<br />
11<br />
<br />
(%)<br />
31,7<br />
24,39<br />
17.07<br />
26,82<br />
<br />
Thôøi ñieåm treû töï töû raûi raùc trong ngaøy, khoâng<br />
ghi nhaän thôøi ñieåm treû töï töû noåi troäi trong ngaøy.<br />
Ñòa ñieåm treû töï töû<br />
Ñòa ñieåm treû töï töû<br />
<br />
Soá ca<br />
<br />
(%)<br />
<br />
Nôi hoang vaéng<br />
Nôi deã phaùt hieän<br />
Khaùc<br />
Toång soá<br />
<br />
1<br />
40<br />
0<br />
41<br />
<br />
2,4<br />
97,6<br />
0<br />
100<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhi<br />
<br />
Phaàn lôùn caùc tröôøng hôïp treû töï töû nôi deã phaùt<br />
hieän.<br />
Haønh vi treû sau töï töû<br />
Haønh vi treû sau töï töû<br />
<br />
Soá ca<br />
<br />
(%)<br />
<br />
Baùo cho moïi ngöôøi bieát<br />
Xa laùnh moïi ngöôøi<br />
Khoâng laøm gì caû<br />
Khaùc<br />
Toång soá<br />
<br />
0<br />
6<br />
35<br />
0<br />
41<br />
<br />
0<br />
14,6<br />
85,4<br />
0<br />
100<br />
<br />
Sau töï töû treû khoâng laøm gì caû cho ñeán khi coù<br />
trieäu chöùng thì ñöôïc ngöôøi nhaø phaùt hieän.<br />
BAØN LUAÄN<br />
Tuoåi<br />
Khoâng coù treû döôùi 10 tuoåi töï töû trong loâ nghieân<br />
cöùu. Töø 10 tuoåi trôû ñi, soá tröôøng hôïp töï töû taêng daàn<br />
theo tuoåinhaát laø nhoùm tuoåi 14-15 (34,14%<br />
vaø31,70%).Keát quaû naøy phuø hôïp vôùi vôùi caùc taùc giaû<br />
teân theá giôùi vaø cuõng phuø hôïp dieãn tieán taâm lyù hoïc<br />
cuûa treû. Ñoái vôùi treû döôùi 10 tuoåi, quan nieäm veà töï töû<br />
cuûa treû raát mô hoà vaø khoïng roõ raøng.<br />
Giôùi<br />
Trong nghieân cöùu naøy, tæ leä nam/nöõ :2/3. So vôùi<br />
caùc taùc giaû khaùc tæ leä töï töû nam/nöõ trong khoaûng:1/31/2 (5).Caùc treû nöõ deã coù nguy cô töï töû hôn nam coù theå<br />
do caùc beù gaùi daäy thì sôùm, deã bò nhöõng roái loaïn veà<br />
taâm sinh lyù hôn nam. Trong khi ñoù caùc beù trai daäy<br />
thì treå hôn, ít bò nhöõng roái loaïn taâm lyù naëng neà vaø<br />
thöôøng maïnh meõ hôn neân caùc beù trai ít töï töû hôn<br />
khi gaëp nhöõng khoù khaên cuûa baûn thaân.<br />
Tình traïng ñi hoïc vaø trình ñoä hoïc vaán<br />
cuûa treû<br />
100% treû töï töû ñeàu ñang ñi hoïc, trong ñoù 40<br />
tröôøng hôïp laø hoïc sinh caáp 2, chæ moät tröôøng hôïp laø<br />
hoïc sinh caáp 1. ñieàu naøy phuø hôïp vôùi löùa tuoåi cuûa treû<br />
vaø khoâng noùi leân ñöôïc moái töông quan giöõa trình ñoä<br />
hoïc vaán cuûa treû vôùi tæ leä treû töï töû, treû ñöôïc ñi hoïc<br />
khoâng coù nghóa laø seõ töï töû ít hôn treû khoâng ñi hoïc vaø<br />
ngöôïc laïi.<br />
Yeáu toá gia ñình<br />
51,21% caùc treû töï töû soáng ôû tænh, caùc treû töï töû<br />
thöôøng soáng trong nhöõng gia ñình coù ñôøi soáng kinh<br />
<br />
87<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
teá thaáp, trình ñoä daân trí khoâng cao, do ñoù cha meï<br />
khoâng quan taâm ñuùng möùc ñoái vôùi con caùi vaø khoâng<br />
theå giuùp ñôõ chuùng thích ñaùng khi chuùng gaëp khoù<br />
khaên. Tæ leä treû töï töû raûi raùc khaép caùc tænh Mieàn Ñoâng<br />
Nam Boä vaø Mieàn Taây.<br />
Treû töï töû soáng ôû noäi thaønh chieám 31,72% caùc<br />
tröôøng hôïp cho thaáy ngoaøi möùc soáng vaø trình ñoä daân<br />
trí, söï quan taâm ñuùng möùc ñeán treû nhaèm phaùt hieän<br />
kòp thôøi nhöõng vaán ñeà cuûa treû ñeå giuùp ñôõ chuùng kòp<br />
thôøi laø vaán ñeà quan troïng ñeå coù theå laøm giaûm tæ leä töï<br />
töû ôû treû. Tæ leä treû töï töû ôû noäi thaønh raûi raùc khaép caùc<br />
quaän, nhöng noåi baät nhaát laø quaän 10 vaø quaän Taân<br />
Bình, coù theå laø do caùc quaän naøy naèm gaàn vôùi Beänh<br />
Vieän Nhi Ñoàng 1, thuaän tieän cho vieäc chuyeån vieän,<br />
ngoaøi ra ôû caùc quaän naøy coù moät tæ leä lôùn daân soá coù<br />
ñôøi soáng kinh teá khoù khaên, thöôøng laø daân nhaäp cö töø<br />
caùc tænh ñeán kieám soáng so vôùi caùc quaän khaùc. Coøn tæ<br />
leä töï töû caùc huyeän ven thaønh phoá noåi baät laø huyeän<br />
Bình Chaùnh, moät huyeän coøn ngheøo, ña soá nguôøi daân<br />
soáng baèng ngheà noâng, do ñoù ñôøi soáng coù nhieàu ñaëc<br />
ñieåm gioáng vôùi caùc tænh.<br />
87,8% caùc tröôøng hôïp treû soáng cuøng cha meï,<br />
nhöng vaãn choïn töï töû nhö laø giaûi phaùp ñeå thoaùt khoûi<br />
nhöõng beá taéc cuûa baûn thaân. Ñieàu naøy cho thaáy ña<br />
phaàn caùc baäc cha meï cuûa treû töï töû ñaõ khoâng quan<br />
taâm ñuùng möùc ñeán con mình, hoï khoâng laø choå döïa<br />
vöõng chaéc cho treû, ñeå khi caàn chuùng coù theå nhôø ñeán<br />
söï giuùp ñôõ cuûa cha meï mình tröôùc khi tìm nhöõng<br />
giaûi phaùp khaùc nhö töï töû ñeå giaûi quyeát söï beá taéc.<br />
Ngoaøi ra nghieân cöùu cuõng ghi nhaän 4 tröôøng hôïp<br />
cha hoaëc meï maát, 1 tröôøng hôïp soáng vôùi ngöôøi khaùc<br />
duø cha meï vaãn coøn. Ñoái vôùi caùc treû naøy, do coù söï<br />
thieáu vaéng tình caûm cuûa cha hoaëc meï hoaëc caû hai,<br />
ñaõ aûnh höôõng ñeán söï phaùt trieån taâm sinh lyù cuûa treû,<br />
treû khoâng ñöôïc quan taâm, thöông yeâu vaø giaùo duïc<br />
ñaày ñuû, cuõng nhö khoâng ñöôïc nuoâi döôõng toát do khoù<br />
khaên veà kinh teá vì cha meï chuùng phaûi moät mình lao<br />
ñoäng kieám soáng.<br />
Ña soá caùc treû töï töû soáng trong gia ñình coù trình<br />
ñoä hoïc vaán thaáp (79% hoïc caáp I vaø II) cha meï treû<br />
khoâng coù ñuû kieán thöùc caàn thieát ñeå coù theå nuoâi daïy<br />
treû toát, hoï khoâng coù khaû naêng nhaän bieát nhöõng dieãn<br />
bieán taâm sinh lyù cuûa con mình ñeå nhaän ra nhöõng<br />
<br />
88<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
khoù khaên cuûa treû ñeå giuùp treû kòp thôøi vaø thích ñaùng<br />
giaûi quyeát söï vieäc.<br />
87,5% tröôøng hôïp treû töï töû coù cha meï laøm<br />
nhöõng ngheà thuoäc lao ñoäng chaân tay. Chæ coù 12,5%<br />
treû coù cha meï laøm nhöõng ngheà thuoäc lao ñoäng trí<br />
oùc. Ñieàu naøy phuø hôïp vôùi caùc ñaëc tính daân soá khaùc<br />
cuûa treû töï töû, vôùi trình ñoä hoïc vaán thaáp, hieåu bieát<br />
keùm, hoï chæ coù theå laøm nhöõng nghaønh ngheà thuoäc<br />
lao ñoäng chaân tay, söû duïng chuû yeáu laø söùc lao ñoäng<br />
chöù khoâng phaûi söû duïng trí thoâng minh, do ñoù hoï seõ<br />
coù ít thôøi gian hôn ñeå quan taâm vaø chaêm soùc con<br />
mình.<br />
Tieàn caên<br />
Chuùng toâi ghi nhaän ñöôïc moät tröôøng hôïp coù meï<br />
töï töû, moät tröôøng hôïp coù anh trai töï töû (chieám<br />
4,878%), moät tröôøng hôïp treû coù tieàn caên nghieän<br />
heroin, moät treû coù tieàn caên chaäm phaùt trieån taâm<br />
thaàn (chieám4,878%). Trong khi ñoù, theo moät soá taùc<br />
giaû tæ leä treû töï töû coù tieàn caên gia ñình beänh taâm thaàn,<br />
nghieän röôïu, chieám khoaûng 20% caùc tröôøng hôïp(40).<br />
Ñieàu naøy coù theå do maãu nghieân cöùu nhoû, caùc döõ lieäu<br />
ñöôïc ghi nhaän baèng phöông phaùp hoài cöùu töø hoà sô<br />
beänh aùn, coù theå do ngöôøi khai beänh khoâng phaûi cha<br />
meï treû, hoaëc cuõng coù theå laø do baùc só khoâng chuù yù<br />
khai thaùc.<br />
Tình huoáng xung ñoät caáp<br />
Nguyeân nhaân töï töû thöôøng gaëp nhaát do nhöõng<br />
xung ñoät trong gia ñình, chieám 87,8%, nhaát laø do treû<br />
bò cha meï la maéng (78,4%), keá ñeán laø xung ñoät vôùi<br />
caùc thaønh vieân khaùc trong gia ñình nhö oâng baø, anh<br />
chò em. Ñieàu naøy coù theå giaûi thích do ôû löùa tuoåi töø 15<br />
tuoåi trôû xuoáng, taát caû caùc treû ñeàu soáng cuøng gia ñình,<br />
thôøi gian vaø ñoái töôïng giao tieáp cuûa treû chuû yeáu laø<br />
caùc thaønh vieân trong gia ñình. Trong ñoù ngöôøi maø<br />
treû chòu aûnh höôûng nhieàu nhaát chính laø cha meï treû,<br />
töø ñoù caùc maâu thuaãn neáu coù thöôøng laø vôùi cha meï.<br />
Caùc maâu thuaãn coù theå laø do cha-meï quaù khaét khe vôùi<br />
treû thöôøng hay la maéng treû khieán treû coù theå hieåu laàm<br />
laø cha-meï khoâng thöông treû, gheùt boû treû hoaëc do cha<br />
meï ñaët quaù nhieàu kyø voïng con treû, maø khoâng quan<br />
taâm xem treû coù khaû naêng hay khoâng hoaëc treû ñoøi hoûi<br />
ñieàu gì ñoù maø khoâng ñöôïc cha-meï ñaùp öùng. Do ñoù,<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhi û<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
treû rôi vaøo tình traïng caêng thaúng vaø khi treû thaát baïi<br />
laïi bò cha meï daèn vaët maø khoâng ñöôïc an uûi hay ñoäng<br />
vieân, taïo cho treû caûm giaùc töï ti, luoân caûm thaáy mình<br />
yeáu keùm vaø bò moïi ngöôøi cheâ bai, ruoàng boû neân choïn<br />
töï töû laøm giaûi phaùp.<br />
Phöông tieän treû duøng töï töû<br />
65,86% treû töï töû baèng hoùa chaát. Trong ñoù, caùc<br />
treû soáng ôû tænh vaø caùc treû soáng ôû caùc huyeän ven<br />
thaønh phoá coù khuynh höôùng söû duïng hoùa chaát laøm<br />
phöông tieän töï töû, coù theå laø do cuoäc soáng cuûa moät soá<br />
huyeän ven thaønh phoá gaàn gioáng vôùi cuoäc soáng cuûa<br />
ngöôøi daân ôû tænh, ña soá soáng baèng ngheà noâng hat<br />
troàng troït, thöôøng xuyeân söû duïng caùc loaïi hoùa chaát<br />
thuoác tröø saâu-raày, caùc loaïi thuoác dieät coû, dieät coân<br />
truøng, hoaëc caùc hoùa chaát trò caùc beänh cho caây troàng<br />
… Caùc loaïi hoùa chaát naøy thöôøng coù saün trong nhaø. Do<br />
ñoù, treû raát deã tieáp caän caùc loaïi hoùa chaát naøy vaø coù theå<br />
duøng cho vieäc töï töû. Treû thöôøng söû duïng caùc loaïi hoaù<br />
chaát nhö : thuoác tröø saâu raày caùc loaïi (Endosulfan.<br />
Thasodant, Bassa, Bassan, ect.), caùc loaïi thuoác dieät<br />
coû (Paraquat, 2,4-D, Catanil, Ronstar, Glyphosate).<br />
Ngöôïc laïi, caùc treû thaønh thò laïi ít coù cô hoäi ñeå<br />
tieáp xuùc vôùi caùc loaïi hoùa chaát, do ñoù chuùng thöôøng<br />
duøng caùc loaïi thuoác (chieám 31,7%) coù saün trong tuû<br />
thuoác gia ñình. Thöôøng nhaát laø caùc loaïi thuoác giaûm<br />
ñau-haï nhieät (Paraceùtamol, Deùcolgen, Aspirine,<br />
Panadol), keá ñeán laø caùc loaïi thuoác höôùng taâm thaàn<br />
(Temesta, Rotunda), vaø moät soá caùc loaïi thuoác thoâng<br />
thöôøng khaùc trong gia ñình. Chæ coù 2 tröôøng hôïp treû<br />
söû duïng hoùa chaát laøm phöông tieän töï töû (moät tröôøng<br />
hôïp söû duïng röôïu, moät tröôøng hôïp söû duïng thuoác<br />
tröø saâu).<br />
Thôøi ñieåm treû töï töû<br />
Trong nghieân cöùu naøy, thôøi ñieåm treû töï töû raûi<br />
raùc trong ngaøy. Ñieàu naøy cho thaáy treû khoâng coù<br />
khuynh höôùng löïa choïn thôøi ñieåm töï töû, coù theå treû<br />
thöïc hieän caùc haønh vi töï töû ngay sau nhöõng xung<br />
ñoät xuaát hieän caáp thôøi. Tuy nhieân trong nghieân cöùu<br />
naøy, ghi nhaän haàu heát caùc tröôøng hôïp töï töû laø do bò<br />
cha meï la maéng (78,4%), vaø theo phaàn lôùn caùc nhaø<br />
taâm lyù beänh hoïc thì chính nhöõng xung ñoät nhö theá<br />
keát hôïp vôùi yù töôûng töï töû ñaõ toàn taïi saün ôû treû trong<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhi<br />
<br />
moät thôøi gian daøi coù theå daãn ñeán haønh vi töï töû, raát<br />
hieám khi moät kích ñoäng nhaát thôøi coù theå daãn ñeán<br />
haønh vi töï töû cuûa treû.<br />
Ñòa ñieåm treû töï töû<br />
97,6% treû töï töû ôû nôi deã phaùt hieän, thöôøng laø taïi<br />
nhaø. Chæ coù moät tröôøng hôïp treû töï töû nôi vaéng ngöôøi.<br />
Trong khi ñoù, theo MF Le Heuzey et al (4), 80% treû töï<br />
töû taïi nhaø. Ñieàu naøy cho thaáy treû khoâng coù yù löïa<br />
choïn ñòa ñieåm ñeå thöïc hieän haønh vi töï töû, coù theå laø<br />
do kích ñoäng nhaát thôøi khieán treû thöïc hieän haønh vi<br />
töï töû chöù treû khoâng coù saün döï ñònh töï töû bôûi vì neáu<br />
ñaõ coù saün döï ñònh töï töû trong ñaàu thì treû seõ tìm caùch<br />
ñeå thöïc hieän thaønh coâng yù ñònh cuûa mình, treû seõ tìm<br />
moät nôi thuaän lôïi (coù theå laø moät nôi kín ñaùo) ñeå deã<br />
daøng thöïc hieän haønh vi töï töû maø khoâng bò phaùt hieän<br />
vaø bò ngaên caûn. Maët khaùc, coù theå do trong ñoä tuoåi<br />
cuûa treû moâi tröôøng maø treû tieáp xuùc vaø bieát nhieàu<br />
nhaát chính laø taïi nhaø, cuõng coù theå laø do treû muoán töï<br />
töû taïi nhaø ñeå khaùng cöï hoaëc traû thuø cho nhöõng xung<br />
ñoät vôùi cha meï maø treû luoân caûm thaáy mình laø ngöôøi<br />
thieät thoøi. Tuy nhieân, ñaây chæ laø nhöõng giaû thuyeát<br />
caàn phaûi ñöôïc giaûi thích vaø chöùng minh roõ raøng bôûi<br />
caùc nhaø taâm lyù hoïc.<br />
Haønh vi treû sau töï töû<br />
Sau töï töû (85,4%) treû khoâng laøm gì caû, cho ñeán<br />
khi coù trieäu chöùng thì ñöôïc ngöôøi nhaø phaùt hieän.<br />
Chæ coù 14,6% caùc tröôøng hôïp sau töï töû treû xa laùnh<br />
moïi ngöôøi, thöôøng laø vaøo phoøng rieâng. Khoâng coù<br />
tröôøng hôïp naøo treû thoâng baùo cho ngöôøi nhaø bieát sau<br />
khi thöïc hieän haønh vi töï töû. Keát quaû naøy cho thaáy<br />
taàm quan troïng trong vieäc phaùt hieän kòp thôøi nhöõng<br />
daáu hieäu vaø haønh vi töï töû cuûa treû ñeå coù theå ñieàu trò<br />
vaø xöû trí kòp thôøi, do ñoù coù theå laøm giaûm tæ leä töû vong<br />
vaø nhöõng di chöùng coù theå coù veà sau do vieäc söû duïng<br />
nhöõng phöông tieän töï töû mang tính xaâm laán ñoái vôùi<br />
cô theå.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN<br />
Qua nghieân cöùu treân chuùng toâi nhaän thaáy haàu<br />
heát treû töï töû naèm trong löùa tuoåi daäy thì, ñaëc bieät laø<br />
treû 14-15 tuoåi. Treû nöõ thöôøng töï töû nhieàu hôn treû<br />
nam do söï khaùc bieät veà phaùt trieån taâm sinh lyù.Treû<br />
<br />
89<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
