Sốt xuất huyết Dengue là một trong những bệnh truyền nhiễm quan trọng ở Việt Nam, trong đó Sốt xuất huyết Dengue cảnh báo là thể lâm sàng dễ dẫn đến bệnh nặng. Bài viết trình bày xác định đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, thời gian nằm viện của bệnh Sốt xuất huyết Dengue cảnh báo ở người lớn.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng sốt xuất huyết Dengue cảnh báo ở người lớn
- 222
ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG
SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE CẢNH BÁO Ở NGƯỜI LỚN
Dương Quốc Hiền, Đoàn Công Du,
Nguyễn Văn Minh, Lâm Thái Châu
SUMMARY
CLINICAL, PARACLINICAL FEATURES TO LOOK FOR IN A WARNING
SIGN DENGUE HEMORRHAGIC FEVER IN ADULTS
Background: Dengue haemorrhagic fever (DHF) is oneof the important
infectious diseases in Vietnam. DHF warning sign has been reported to be clinically
susceptible to severe illness. Studying DHF warning sign in adults helps clinicians
knowing the clinical, paraclinical characteristics for early treatment in order to reduce
the mortality of patients. Ojective: To determine the paraclinical, clinical
characteristics and time in hospital to DHF warning sign in adults. Patients and
Method: Patients: All patients aged 15 years or older with DHF warning
sign according to the WHO criteria for 2009 and one of the following diagnostic tests
for Dengue: NS1, ELISA, IgM and IgG positive, were admitted to Angiang General
Hospital from January 2017 to December 2017. Method: A cross-sectional hospital-
based study. Result:A study of 81 patients with DHF warning sign in adults at the
Angiang General Hospital from January 2017 to December 2017 showed: 100% of
patients with sudden high fever, the number of days fever is 5 ± 1.2 days (minimum 3
days, maximum 7 days). Petechiae 22.2%, nose bleeding 4.9%, tooth bleeding 48.1%,
gastrointestinal hemorrhage 3.7%, vaginal hemorrhage 6.2%, microhematuria 33.3%.
hepatomegaly 44.4%, abdoman pain 55.5%, vomiting 17.3%.. Hematocrit from 42-
- 223
nằm viện của bệnh Sốt xuất huyết Dengue cảnh báo ở người lớn. Đối tượng nghiên
cứu: bệnh nhân từ 15 tuổi trở lên nhập viện Bệnh viện Đa khoa trung tâm An Giang
với sốt xuất huyết Dengue cảnh báo theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới năm
2009, có một trong các xét nghiệm chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue (+) sau: NS1, Mc
ELISA, IgM và IgG. Địa điểm và thời gian nghiên cứu: nghiên cứu được thực hiện từ
tháng 01 năm 2017 đến tháng 12 năm 2017 tại Bệnh viện Đa khoa trung tâm An Giang.
Phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang.KẾT QUẢ: Nghiên cứu 81bệnh nhân
SXHD cảnh báo ở người lớn tại Bệnh viện Đa khoa trung tâm An Giang từ tháng 01
năm 2017 đến tháng 12 năm 2017 chúng tôi rút ra một một số kết luận sau:
1. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG
Đặc điểm lâm sàng: 100% bệnh nhân sốt cao đột ngột, số ngày sốt trung bình 5 ± 1,2
ngày, tối thiểu 3 ngày và tối đa 7 ngày. Chấm xuất huyết 22,2%, chảy máu mũi 4,9%,
chảy máu răng 48,1%, xuất huyết tiêu hóa 3,7%, ra huyết âm đạo 6,2%, tiểu máu vi
thể (hồng cầu niệu) 33,3%. Gan to chiếm tỉ lệ 44,4%, đau bụng 55,5%, nôn ói
17,3%.
Đặc điểm cận lâm sàng: Hematocrit từ 42-
- 224
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Xác định đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng sốt xuất huyết Dengue cảnh báo ở
người lớn.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu: bệnh nhân từ 15 tuổi trở lên nhập viện Bệnh viện Đa
khoa trung tâm An Giang với sốt xuất huyết Dengue cảnh báo theo tiêu chuẩn của Tổ
chức Y tế Thế giới năm 2009, có một trong các xét nghiệm chẩn đoán sốt xuất huyết
Dengue (+) sau: NS1, Mc ELISA, IgM và IgG.
Địa điểm và thời gian nghiên cứu: nghiên cứu được thực hiện từ tháng 01 năm
2017 đến tháng 12 năm 2017 tại Bệnh viện Đa khoa trung tâm An Giang.
Phương pháp nghiên cứu
Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang
Xử lý số liệu: Số liệu được xử lýbằng phần mềm thống kê SPSS 16.0.
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Qua nghiên cứu 81 bệnh nhân SXHD cảnh báo chúng tôi ghi nhận kết quả sau
1. ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỂ HỌC
1.1. Phân bố bệnh theo giới tính
Trong 81 bệnh nhân SXHD cảnh báo nam 57,3 %, nữ 42,7%. Nam mắc SXHD
cao hơn nữ. Chúng tôi nghĩ do tính cảm thụ virút Dengue ở nam cao hơn nữ. Hà Văn
Phúc (2006) [6], nam 55,3% và nữ 44,7%; Đoàn Văn Quyển (2011)[8] 57,5%, nữ
42,5%; Mai Hữu Phước (2011)[5] nam 54,3% và nữ 45,7%; Lye D C (2008) [12] nam
77%, nữ 23%; Khan E (2010) Pakistan[11] nam 63,2% và nữ 36,8%;. Các tác giả trên
cũng giống với nghiên cứu của chúng tôi. Nam mắc bệnh SXHD nhiều hơn nữ.
1.2. Phân bố bệnh theo tuổi
Nhóm 16-25 tuổi: 54,3%, nhóm 26-35 tuổi: 34,6%, nhóm 36-45 tuổi: 7,4%,
nhóm trên 45 tuổi: chiếm 3,7%. Bệnh giảm dần khi tuổi càng cao do đáp ứng miễn dịch
được củng cố dần. Theo Đông Thị Hoài Tâm 2006 tái nhiễm nhiều lần, miễn dịch bảo
vệ tăng dần. Mai Hữu Phước (2011)[5], 20-29 tuổi: 43,2%, 30-39 tuổi: 22,2%, 40- 49
tuổi: 11,1%, 50- 59 tuổi:3,7%; Đoàn Văn Quyển (2011)[8], 16-25 tuổi: 76,7%, 26-35
tuổi: 16,4%, nhóm 36-45 tuổi: 5,4%, nhóm trên 45 tuổi: chiếm 1,3%. Tỉ lệ bệnh giảm
dần khi tuổi càng cao, phù hợp với nghiên cứu của chúng tôi.
- 225
2. LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG
2. 1. Dấu hiệu lâm sàng
2.1.1. Ngày nhập viện
Nhập viện ngày 1: 4,9%, ngày 2: 9,8%, ngày 3:24,7%, ngày thứ 4: 30,9%, ngày
5: 22,2%, ngày 6: 6,2%, ngày 7: 1,2%. Bệnh nhân nhập viện từ ngày 1-7 khi khởi sốt,
tập trung từ ngày thứ 3- 5 của bệnh và nhiều nhất vào ngày thứ 4. Nhập viện sớm hay
muộn phụ thuộc nhiều yếu tố: tính chất khởi bệnh, trình độ học vấn, nơi ở.
Bảng 1. Dấu hiệu lâm sàng.
Dấu hiệu lâm sàng n %
Sốt 81 100
Nhức đầu 60 74
Đau cơ 51 63
Đau bụng 45 55.5
Buồn nôn 35 43.2
Nôn 14 17.3
Gan to 36 44.4
Lacet 81 100
Chấm XH 18 22.2
Chảy máu chân răng 39 48.1
Chảy máu mũi 4 4.9
Ra huyết âm đạo 5 6.2
XH tiêu hóa 3 3.7
Tiểu máu vi thể 27 33.3
XH Khác 4 4.9
2.1.2. Triệu chứng sốt
Số ngày sốt trung bình 5 ± 1,2 ngày, từ 3 - 7 ngày. Sốt cao đột ngột 100%,
nhiệt độ trung bình: 38,8± 0,90C, thấp nhất 370C, cao nhất 410C. Theo Nguyễn Trọng
- 226
Lân (2004) [3] sốt 4-5 ngày, Đông Thị Hoài Tâm (2006) 2-7 ngày, Đoàn Văn Quyển
(2011)[8] 6 ± 1,1 ngày.
Dấu hiệu kèm theo sốt: nhức đầu 74%, đau cơ 63%, đau bụng 55,5%, buồn nôn
43,2%, nôn ói 17,3%. Theo Đoàn Văn Quyển (2011)[8] dấu hiệu kèm theo sốt: nhức
đầu 80,8%, nôn 36,3%, đau cơ khớp 8,2%, sung huyết 13,7%, sung huyết kết mạc
58,2%, đau thượng vị 56,1%, phát ban 19,1%.
2.1.3. Dấu hiệu xuất huyết
Xuất huyết là triệu chứng đặc thù: chấm xuất huyết 22,2%, chảy máu mũi 4,9%,
chảy máu răng 48,1%, xuất huyết tiêu hóa (XHTH) 3,7%, ra huyết âm đạo 6,2%, tiểu
máu vi thể (hồng cầu niệu) 33,3%. Chảy máu răng chiếm đa số, đặc biệt tiểu máu vi
thể chiếm 1/3 trong tổng số bệnh nhân, các dạng khác tỉ lệ thấp.
Theo Hà Văn Phúc (2006) [6] chấm xuất huyết 100%, mảng xuất huyết 5,5%,
chảy máu cam 5,1%, chảy máu chân răng 2,3%, XHTH 1,4%, tử ban hồi phục 5,1%.
2.1.4.Thời gian điều trị:
Thời gian điều trị: tử 4- 7 ngày chiếm tỷ lệ cao nhất là 79%, ngày điều trị
trung bình là 6,1±1,5 ngày. Theo Lê Thị Lựu (2010) [4] 43,4% điều trị từ 5- 7 ngày,
ngày điều trị trung bình là 7,05± 0,6 ngày do bao gồm cả các ca có sốc.
Bảng 2. Dấu hiệu cận lâm sàng.
Dấu hiệu cận lâm sàng n %
Hct
- 227
N≥ 1.5 G/L 39 48.1
L< 1G/L 29 35.8
L≥ 1G/L 52 64.2
Túi mật thành dày (n=73) 16 21.9
Tràn dịch màng phổi (n=73) 9 12.3
Tràn dịch màng bụng (n=73) 14 19.2
ALT< 80 UI/L (n=76) 55 72.4
ALT 80- 200 UI/L (n= 76) 12 15.8
ALT > 200 UI/L (n= 76) 9 11.8
AST 200 UI/L (n= 76) 14 18.4
PT≤ 14" (n= 73) 40 54.8
PT> 14" (n= 73) 33 45.2
aPTT≤ 40" (n= 73) 23 31.5
aPTT> 40" (n= 73) 50 68.5
Fibrinogen< 2g/L (n= 55) 21 38.2
Fibrinogen≥ 2g/L (n= 55) 34 61.8
2.1.4. Tổn thương gan
Gan to 44,4%. Theo Đoàn Văn Quyển[8]gan to trong SXHD cảnh báo 18,3%,
SXHD nặng 33,3%; Lê Thị Lựu [4]gan to 36,8%. WHO (2001) 60% SXHD người lớn
và 90-96% bệnh nhân nhi gan to. Francisco E.G (2005) [10] Mehico gan to 5,5% và
SXHD nặng 60%.
Hoại tử tế bào gan, với ALT, AST tăng từ 2-5 lần theo thứ tự là 15,8% và
34,2%; ALT, AST tăng từ >5 lần theo thứ tự là 11,8% và 18,4%. Theo Đoàn Văn
Quyển[8] ALT 66,9% tăng từ 2-5 lần, AST 89,2% tăng từ 2-5 lần; Lê Thị Lựu [4]ALT
tăng
- 228
Thị Xuân Hòa[9] ghi nhận ALT, AST trung bình > 200UI/L là một trong những yếu tố
có ý nghĩa tiên lượng nặng ở bệnh nhân SXH.
2.2. Cận lâm sàng
2.2.1. Các trị số xét nghiệm huyết học
Hematocrit từ 42-48% chiếm 4,9%. Theo Lê Thị
Lựu (2010)[4] Hematocrit từ 42-48% chiếm 34,9% do bao
gồm cả các các có sốc.
Tiểu cầu: < 50G/L 39,5%, >50- 100G/L 34,6%. Theo Lê Thị Lựu [4] TC <
50G/L 27,4%, >50- 100G/L 69,75% do bao gồm cả các ca có sốc.
Bạch cầu:
- 229
- 100% bệnh nhân sốt cao đột ngột, số ngày sốt trung bình 5 ± 1,2 ngày, tối
thiểu 3 ngày và tối đa 7 ngày.
- Chấm xuất huyết 22,2%, chảy máu mũi 4,9%, chảy máu răng 48,1%, xuất
huyết tiêu hóa 3,7%, ra huyết âm đạo 6,2%, tiểu máu vi thể (hồng cầu niệu) 33,3%.
- Gan to chiếm tỉ lệ 44,4%.
-Thời gian điều trị trung bình 6,1±1,5 ngày (3- 9 ngày)
Đặc điểm cận lâm sàng
- Hematocrit từ 42-
- 230
8. Đoàn Văn Quyển (2014), Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, kết quả điều trị và yếu
tố tiên lượng bệnh Sốt xuất huyết Dengue người lớn, Y học thực hành (902)- số
1/2014
9. Tống Viết Thắng, Trịnh thị Xuân Hòa (2013), Một số yếu tố tiên lượng nặng ở
bệnh nhân sốt xuất huyết dengue điều trị tại Khoa Truyền Nhiễm Bệnh viên Quân
y 103 (201-2012), Truyền Nhiễm Việt Nam, số 3, tr. 29 – 32.
10. Francisco, Porfirio, Claudia (2005), “Clinical pattern of hospitalized patients
during a Dengue epidemic in Colima, Mexico”, Dengue Bulletin, Vol 29 pp 8-17.
11. Khan E, Kisat M, Khanv N et all (2010), “Demographic and clinical features of
Dengue fever in Pakistan from 2003–2007: A Retrospective Cross-Sectional
Study” PLoS One v.5(9).
12. Lye D.C, Chan M, Lee V.J et all (2008), “Do young adults with uncomplicated
Dengue fever need hospitalisation? A retropective analysis of clinical and
laboratory features”, Singapore Med J 49(6) p 476-479.
13. WHO (2009), Dengue guidelines for diagnosis, treatment, prevention and
control, Geneva.
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
