Ung thư tuyến giáp là bệnh lý ác tính phổ biến nhất của hệ thống nội tiết, đứng thứ chín trong các ung thư. Nghiên cứu này nhằm đánh giá đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học và tần suất đột biến gene BRAFV600E ở bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa kháng iốt phóng xạ.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học và tỷ lệ đột biến BRAFV600E ở bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa kháng 131I
- HỘI UNG THƯ VIỆT NAM – HỘI THẢO PHÒNG CHỐNG UNG THƯ THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LẦN THỨ VII
ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, MÔ BỆNH HỌC VÀ TỶ LỆ ĐỘT BIẾN BRAFV600E
Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ TUYẾN GIÁP THỂ BIỆT HÓA KHÁNG 131I
Lê Thị Tuyết Nhung1, Lê Ngọc Hà2,
Hoàng Văn Tổng3, Nguyễn Thị Minh Phương1
TÓM TẮT 44
thể biệt hóa bắt giữ 131I là 17,55 ng/mL (p
- TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
patients were initial tested for serum bệnh nhân có thể mất khả năng hấp thu iốt
Thyroglobulin. Tissue samples taken from do rối loạn chức năng, thậm chí mất biểu
recurrent, metastatic tissues were classified hiện của NIS (Sodium Iodide Symporter) ở
histopathologically according to ATA 2015 and màng đáy và được gọi là UTTGBH kháng iốt
tested for BRAFV600E mutation by Realtime PCR phóng xạ. Vấn đề này đang là mối quan tâm
method. Results and conclusions: Patients with lớn trong lâm sàng vì tỷ lệ sống sót 10 năm
recurrent, metastatic differentiated thyroid dưới 10% và tỷ lệ sống thêm 5 năm dưới
carcinoma with high risk factors accounted for 50% [2]. Nhiều công trình nghiên cứu đã chỉ
60% and lymph node metastasis in 70%. The ra một số biến đổi gene có liên quan đến sự
median Tg concentration in group 1 was 47.13 tiến triển ung thư. Dấu ấn sinh học phân tử
ng/mL, which was statistically significantly như BRAFV600E có ý nghĩa quan trọng trong
higher than in group 2, which was 17.55 ng/mL chẩn đoán, điều trị và theo dõi UTTGBH tiến
(p
- HỘI UNG THƯ VIỆT NAM – HỘI THẢO PHÒNG CHỐNG UNG THƯ THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LẦN THỨ VII
Bệnh nhân được xét nghiệm thyroglobulin giáp thể biệt hóa được xét nghiệm đột biến
(Tg) huyết thanh trước điều trị 131I lần đầu. gene BRAFV600E bằng phương pháp
Mẫu mô lấy từ tổ chức tái phát, di căn Realtime PCR.
được cắt tiêu bản và nhuộm bằng phương 2.3. Xử lý số liệu
pháp nhuộm Hematoxylin và Eosin (H & E). Các số liệu và kết quả được xử lý bằng
Đọc và phân tích kết quả trên kính hiển vi phần mềm thống kê SPSS 25.0. Sử dụng
quang học, phân loại mô bệnh học theo ATA Student t – test so sánh các giá trị trung bình.
2015 với các biến thể tiến triển (thể nhú biến Sử dụng test kiểm định Mann - Whitney - U
thể tế bào cao, biến thể tế bào trụ, biến thể so sánh giá trị trung bình giữa 2 biến định
Hobnail) và UTTG thể không tiến triển. lượng phân phối không chuẩn. Sử dụng test
Mẫu bệnh phẩm tái phát, di căn được đúc kiểm định Chi-square (χ2), Fisher’s exact
dưới dạng khối nến. Các khối nến được chẩn test để so sánh các tỷ lệ. Sự khác biệt có ý
đoán là di căn của ung thư biểu mô tuyến nghĩa thống kê khi p
- TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
Thấp 8 10
Trung bình 21 26,3
Cao 48 60
Không đánh giá được 3 3,8
Điều trị 131I
Số lần điều trị 131I (lần)
Trung vị (25-75%) 2 (2 - 3)
Tổng liều điều trị I (mCi)
131
Trung vị (25-75%) 290 (225 - 350)
Đặc điểm mô bệnh hoạc và đột biến UTTG biệt hoá tái phát, di căn
Mô bệnh học
Thể tiến triển 12 15
Thể không tiến triển 68 85
V600E
BRAF
Đột biến 58 72,5
Không đột biến 22 27,5
Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy bệnh chiếm 15%, thấp hơn nghiên cứu của
nhân thường được chẩn đoán ở giai đoạn I và Rothenberg và cộng sự (50%). Sự khác biệt
II chiếm 90% và di căn hạch cổ 70%. Nghiên này có thể do trong nghiên cứu của
cứu của Sun và cộng sự (2016) cho thấy tỷ lệ Rothenberg đa số bệnh nhân có tổn thương
bệnh nhân được chẩn đoán ở giai đoạn I và II di căn xa như phổi, trung thất và tiến triển
là 72,3% ở nhóm BRAF dương tính và 80,4 bệnh nhanh [6].
% ở nhóm BRAF âm tính, tỷ lệ di căn hạch Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy bệnh
cổ chiếm tỷ lệ cao (76,1% ở nhóm BRAF nhân UTTGBH tái phát, di căn có đột biến
dương tính và 79,5% ở nhóm BRAF âm tính) BRAFV600E chiếm tỷ lệ khá cao (72,5%).
[4]. Trong nghiên cứu của chúng tôi, số bệnh Nghiên cứu của Henderson và cs (2009) tiến
nhân nguy cơ tái phát cao là 60%, cao hơn rõ hành trên 54 bệnh nhân UTTGBH tái phát, di
rệt so với kết quả nghiên cứu của Kebebew căn đã cho thấy tỷ lệ đột biến BRAFV600E là
và cs (2007) chỉ chiếm 13 % do đối tượng 42/54 (77,8%) [7]. Tỷ lệ đột biến trong
nghiên cứu của chúng tôi là bệnh nhân tái nghiên cứu của chúng tôi thấp hơn vì biến
phát, di căn. Trong khi đó, nghiên cứu của đổi gene có thể thay đổi ở từng nhóm nghiên
Kebebew chỉ có 29% là bệnh nhân tái phát cứu, mẫu nghiên cứu và sự khác biệt về các
[5]. Trong 80 bệnh nhân có tổn thương tái đặc điểm lâm sàng.
phát, di căn, thể mô bệnh học tiến triển
333
- HỘI UNG THƯ VIỆT NAM – HỘI THẢO PHÒNG CHỐNG UNG THƯ THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LẦN THỨ VII
Bảng 2. Mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng và tỷ lệ kháng iốt phóng xạ
UTTGBH kháng 131I UTTGBH bắt giữ 131I
Đặc điểm (n = 56) (n = 24) p
Số lượng (%) Số lượng (%)
̅
Tuổi (X± SD) 41,6 ± 13,3 43,3 ± 14,4 0,62**
< 55 45 (80,4) 19 (79,2) 1,0*
≥ 55 11 (19,6) 5 (20,8)
Giới
Nam 7 (12,5) 6 (25,0)
0,19*
Nữ 49 (87,5) 18 (75)
Giai đoạn
GĐ sớm 50 (89,3) 22 (91,7)
GĐ muộn 5 (8,9) 2 (8,3) 1,0*
Không đánh giá được 1 (1,8) 0
Kích thước u
T1 + T2 31 (55,4) 15 (62,5)
T3 + T4 20 (35,7) 8 (33,3) 0,8*
Không đánh giá được 5 (8,9) 1 (4,2)
Di căn hạch 0,43*
N0 15 (26,8) 9 (37,5)
N1 41 (73,2) 15 (62,5)
Nguy cơ tái phát
Thấp 4 (7,1) 4 (16,7)
Trung bình 13 (23,2) 8 (33,3) 0,26*
Cao 37 (66,1) 11 (45,8)
Không đánh giá được 2 (3,6) 1 (4,2)
*: Kiểm định Chi bình phương; **: Kiểm định T - test.
Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy ở nhóm bắt giữ 131I), kích thước u > 4cm
không có sự khác biệt giữa 2 nhóm kháng (36,7 % ở nhóm kháng 131I so với 16,7% ở
131
I và bắt giữ 131I về đặc điểm tuổi, giới, giai nhóm bắt giữ 131I), nguy cơ tái phát cao
đoạn, kích thước u, di căn hạch, nguy cơ tái (60% ở nhóm kháng 131I so với 16,6 % ở
phát. Tuy nhiên, cỡ mẫu trong nhóm UTTG nhóm bắt giữ 131I) [8]. Một số nghiên cứu đã
tái phát, di căn bắt giữ 131I chưa đủ nhiều. chứng minh mối liên quan có ý nghĩa thống
Nghiên cứu của Anekpuritanang và cộng sự kê giữa đột biến BRAF và tuổi bệnh nhân,
(2021) đã chỉ ra có sự khác biệt rõ rệt giữa 2 giữa đột biến BRAF và kích thước khối u và
nhóm về đặc điểm tuổi (tuổi > 55 chiếm 50 giữa đột biến BRAF và di căn hạch vùng.
% ở nhóm kháng 131I so với 23,3% ở nhóm Giá trị của BRAF như một dấu hiệu tiên
bắt giữ 131I), giai đoạn (giai đoạn tiến triển lượng trong UTTG thể nhú vẫn còn tranh
chiếm 46,7 % ở nhóm kháng 131I so với 10% cãi. Nhiều nghiên cứu trước đây đã cho thấy
334
- TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
nguy cơ tái phát UTTG thể nhú, di căn và như sự hiện diện của di căn hạch, xâm lấn
tiến triển bệnh xấu hơn ở những bệnh nhân ngoài tuyến giáp hoặc phân loại mô học của
có đột biến BRAF. Tuy nhiên, có rất nhiều UTTG nhú, cung cấp độ chính xác cao hơn
nghiên cứu không thể xác nhận bất kỳ mối trong việc dự đoán kết quả bệnh so với tình
liên quan nào với đột biến. Các tác giả này trạng đột biến BRAF đơn thuần.
nhận thấy rằng các yếu tố khác, chẳng hạn
Bảng 3. Mối liên quan giữa Tg, BRAFV600E với tình trạng kháng 131I
UTTGBH kháng 131I UTTGBH bắt giữ 131I
(n=56) (n=24) p
Số lượng (%) Số lượng (%)
V600E
BRAF
Dương tính 39 (69,6) 19 (79,2) 0,43 *
Âm tính 17 (30,4) 5 (20,8)
Tg (ng/ml)
Trung vị (25% - 75%) 47,13 (11,2 - 169,43) 17,55 (3,82 - 51,36) 0,01**
*: Kiểm định Chi-square 2 phía;
**: Kiểm định Mann - Whitney U 2 phía với p
- HỘI UNG THƯ VIỆT NAM – HỘI THẢO PHÒNG CHỐNG UNG THƯ THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG LẦN THỨ VII
Bảng 5. Thể mô bệnh học tái phát với tình trạng kháng 131I
UTTGTBH kháng 131I UTTGTBH bắt giữ 131I
Tổng p
Số lượng (%) Số lượng (%)
Mô bệnh Thể không tiến triển 46 (82,1) 22 (91,7) 68 (85)
học Thể tiến triển 10 (17,9) 2 (8,3) 12 (15) 0,33
Tổng số 56 (100) 24 (100)
Thể tiến triển: thể nhú biến thể tế bào cao, biến thể hobnail,
biến thể tế bào trụ (theo ATA 2015);
p: Kiểm định Chi-square 2 phía với p
- TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 539 - THÁNG 6 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024
BRAFV600E. 6. Rothenberg, S. M., et al. (2015),
"Redifferentiation of iodine-refractory BRAF
TÀI LIỆU THAM KHẢO V600E-mutant metastatic papillary thyroid
1. Sung, Hyuna, et al. (2021), "Global cancer cancer with dabrafenib", Clin Cancer Res.
statistics 2020: GLOBOCAN estimates of 21(5), pp. 1028-35.
incidence and mortality worldwide for 36 7. Henderson, Y. C., et al. (2009), "High rate
cancers in 185 countries". 71(3), pp. 209- of BRAF and RET/PTC dual mutations
249. associated with recurrent papillary thyroid
2. Liu, J., et al. (2019), "Radioactive Iodine- carcinoma", Clin Cancer Res. 15(2), pp. 485-
Refractory Differentiated Thyroid Cancer 91.
and Redifferentiation Therapy", Endocrinol 8. Anekpuritanang, Tauangtham, et al.
Metab (Seoul). 34(3), pp. 215-225. (2021), "The association between radioiodine
3. Schmidbauer, B., et al. (2017), refractory in papillary thyroid carcinoma,
"Differentiated Thyroid Cancer-Treatment: sodium/iodide symporter expression, and
State of the Art", Int J Mol Sci. 18(6). BRAFV600E mutation". 14, p. 3959.
4. Sun, Jian, et al. (2016), "BRAF V600E and 9. Durante, C., et al. (2006), "Long-term
TERT promoter mutations in papillary outcome of 444 patients with distant
thyroid carcinoma in Chinese patients". metastases from papillary and follicular
11(4), p. e0153319. thyroid carcinoma: benefits and limits of
5. Kebebew, Electron, et al. (2007), "The radioiodine therapy", J Clin Endocrinol
prevalence and prognostic value of BRAF Metab. 91(8), pp. 2892-9.
mutation in thyroid cancer". 246(3), p. 466.
337
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
