Đánh giá độ phù hợp thương tổn sụn chêm trên cộng hưởng từ và nội soi

Chia sẻ: Trần Thị Hạnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu được tiến hành với mục tiêu nhằm đánh giá độ phù hợp hình ảnh thương tổn sụn chêm trên cộng hưởng từ và nội soi. Đề tài tiến hành nghiên cứu trên 400 sụn chêm bị rách được chẩn đoán và phẫu thuật nội soi tại bệnh viện Thống Nhất - thành phố Hồ Chí Minh, từ tháng 6 năm 2006 đến tháng 6 năm 2013.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá độ phù hợp thương tổn sụn chêm trên cộng hưởng từ và nội soi

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 3 * 2014 Nghiên cứu Y học ĐÁNH GIÁ ĐỘ PHÙ HỢP THƯƠNG TỔN SỤN CHÊM TRÊN CỘNG HƯỞNG TỪ VÀ NỘI SOI Võ Thành Toàn*, Võ Việt Đức* TÓM TẮT Mục tiêu: đánh giá độ phù hợp hình ảnh thương tổn sụn chêm trên cộng hưởng từ và nội soi. Đối tượng và phương pháp: 400 sụn chêm bị rách được chẩn đoán và phẫu thuật nội soi tại bệnh viện Thống Nhất - thành phố Hồ Chí Minh, từ tháng 6 năm 2006 đến tháng 6 năm 2013. Phương pháp nghiên cứu: tiến cứu. Kết quả: trong chẩn đoán vị trí bên sụn chêm bị rách trên MRI với hình ảnh nội đạt sự phù hợp cao độ (K = 0,79). Sự phù hợp trong chẩn đoán rách sụn chêm theo sừng trên MRI với hình ảnh nội là từ khá tới tốt (K= 0,62). Đặc biệt trong chẩn đoán rách sừng sau sụn chêm có sự nhầm lẫn, bỏ sót 59/182 trường hợp chiếm tỷ lệ 32,4%. Kết luận: MRI cho chúng ta giá trị phù hợp cao độ về vị trí, tuy nhiên chỉ đạt mức độ từ khá đến tốt đối với chẩn đoán vị trí sừng rách trong thương tổn sụn chêm. Từ khóa: sụn chêm, nội soi. ABSTRACT TO ASSESS THE RELEVANCE OF IMAGE TEAR MENISCUS ON MAGNETIC RESONANCE IMAGING (MRI) AND ARTHROSCOPY Vo Thanh Toan, Vo Viet Duc * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - No 3- 2014: 78-80 Objective: To assess the relevance of image tear meniscus on magnetic resonance imaging (MRI) and arthroscopy. Methods: 400 meniscus tear diagnosis and arthroscopic surgery at Thong Nhat Hospital - Ho Chi Minh City, from June 2007 to June 2013. Results: in the diagnosis of locations meniscus tear on the MRI image with the appropriate slots (K = 0.79). Conformity in the diagnosis of torn meniscus horn on MRI with the internal image is from fair to excellent (K = 0.62). Especially in the dorsal horn of the meniscus tears diagnostic confusion, missed 59/182 cases, accounting for 32.4%. Conclusion: MRI gives us value highly suitable for the position, however, only reached the level from fair to excellent locations for diagnosis horn tear in the meniscus lesions. Key word: meniscus, laparoscopic. ĐẶT VẤN ĐỀ Những năm gần đây, cùng với sự gia tăng các phương tiện giao thông và phong trào tập luyện thể dục thể thao ngày càng phát triển sâu rộng, làm cho số lượng chấn thương khớp gối nói chung và thương tổn sụn chêm nói riêng ngày càng tăng. Bên cạnh đó bệnh nhân lớn tuổi ngày càng nhiều, trong đó các tổn thương khớp gối nói chung, tổn thương sụn chêm nói riêng ngày càng tăng. * Khoa Ngoại Chấn thương chỉnh hình bệnh viện Thống Nhất Tp. Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: TS. Võ Thành Toàn ĐT: 0918554748 Email: vothanhtoan1990@yahoo.com 78 Hội Nghị Khoa Học Nội Khoa Toàn Quốc năm 2014 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 3 * 2014 Nhờ sự xuất hiện kỹ thuật chụp cộng hưởng từ hạt nhân (MRI) có thể cho hình ảnh tổn thương sụn chêm tương đối chính xác, qua đó giúp phẫu thuật viên đưa ra chẩn đoán và phương pháp điều trị thích hợp và kịp thời, điều này có ý nghĩa rất lớn trong việc tránh được những hậu quả không đáng có phát sinh từ thương tổn này như hạn chế vận động của khớp gối, teo cơ, thoái hóa khớp cũng như việc phục hồi vận động khớp gối. Tuy nhiên trên thực tế lâm sàng có những trường hợp hình ảnh tổn thương trên MRI và nội soi khớp có sự khác biệt. Xuất phát từ thực tế nói trên, chúng tôi nghiên cứu đề tài này nhằm mục tiêu: đánh giá độ phù hợp hình ảnh thương tổn sụn chêm trên cộng hưởng từ và nội soi. ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU Đối tượng nghiên cứu 400 sụn chêm bị rách do chấn thương được chẩn đoán và phẫu thuật nội soi tại bệnh viện Thống Nhất – thành phố Hồ Chí Minh, từ tháng 6 năm 2006 đến tháng 6 năm 2013. Chúng tôi loại ra khỏi nhóm nghiên cứu đối với các bệnh nhân đã có can thiệp trên sụn chêm trước đó. Phương pháp nghiên cứu Thiết kế nghiên cứu Nghiên cứu tiến cứu. Nghiên cứu Y học Tiến hành nghiên cứu Từ tháng 6 năm 2006 đến tháng 6 năm 2013, chúng tôi thu thập được 400 sụn chêm rách sụn chêm được phẫu thuật nội soi tại bệnh viện Thống Nhất – thành phố Hồ Chí Minh. Chúng tôi có phiếu nghiên cứu với các chỉ tiêu được đánh giá: - Chụp cộng hưởng từ: đánh giá tổn thương sụn chêm rách ở sụn chêm trong hay ngoài, rách ở sừng trước hay thân, sừng sau. - Hình ảnh thương tổn sụn chêm rách ở sụn chêm trong hay ngoài, rách ở sừng trước hay thân, sừng sau trong nội soi. Xử lý số liệu + Xử lý thống kê theo chương trình SPSS 15.0. + Sự phù hợp giữa hai phương pháp chẩn đoán “hình ảnh cộng hưởng từ” và “hình ảnh nội soi” được đo đạc bằng hệ số Kappa (viết tắc là K) về tính tương đồng giữa hai phương pháp. Trong đó: K > 0,75: phù hợp cao độ, K: 0,4 – 0,75: phù hợp mức độ khá đến tốt, K < 0, 4: phù hợp mức độ kém. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN Qua 400 sụn chêm mà chúng tôi nghiên cứu, chúng tôi thu được những kết quả sau: + Về vị trí sụn chêm giải phẫu: Bảng 1: Vị trí bên sụn chêm bị rách trên MRI và nội soi Phương pháp chẩn đoán Hình ảnh MRI Rách sụn chêm trong Rách sụn chêm ngoài Tổng Hình ảnh nội soi Rách sụn chêm trong Rách sụn chêm ngoài 264 25 22 86 286 114 Ở bảng 1: ta thấy có 264/289 (chiếm tỷ lệ 91,3%) sụn chêm trong, 86/108 (chiếm tỷ lệ 79,6%) sụn chêm ngoài bị tổn thương được chẩn đoán chính xác trên hình ảnh MRI. Chúng tôi so sánh sự phù hợp trong chẩn đoán vị trí bên sụn chêm bị rách trên MRI với hình ảnh nội soi bằng phương pháp kiểm định Kappa. Với K = 0,79 thì sự phù hợp giữa hai phương pháp chẩn đoán này đạt sự phù hợp cao độ. Kết quả này có tương đương so với các tác giả nước ngoài. Tổng 289 108 400 Nghiên cứu của các tác giả này cho thấy nếu thực hiện đúng, hình ảnh cộng hưởng từ trong chẩn đoán tổn thương sụn chêm trong có độ nhạy và độ đặc hiệu là 90%, còn với sụn chêm trong độ nhạy là 80% và độ đặc hiệu là 90%. Các tác giả chỉ ra rằng chụp cộng hưởng từ cho phép chẩn đoán chính xác thương tổn sụn chêm với tỷ lệ cao, tuy nhiên vẫn có trường hợp bỏ sót thương tổn vì các lý do khác nhau như kỹ thuật chụp hoặc những trường hợp rách ngắn, rách Hội Nghị Khoa Học Nội Khoa Toàn Quốc năm 2014 79 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Số 3 * 2014 Nghiên cứu Y học ngang ở phần trung tâm hoặc rách dọc theo chiều dày hay do kinh nghiệm của người chụp và đọc kết quả MRI, có thể là do những trường hợp rách ở vùng rìa của sừng sau, sát bao khớp dễ bị nhầm là vùng sụn chêm ngoài không liên kết với bao khớp nên để sót hoặc nhầm lẫn tổn thương khi đọc hình ảnh MRI(1,2,3). + Về vị trí theo sừng: Qua kết quả thu được ở bảng 2, ta thấy có 123/182 trường hợp (chiếm tỷ lệ 67,6%) rách sừng sau, 133/185 trường hợp (chiếm tỷ lệ 71,9%) rách sừng giữa (thân), có 24/33 trường hợp (chiếm tỷ lệ 72,7%) rách sừng trước là được phát hiện chính xác trên MRI. Trong nhóm chẩn đoán chưa chính xác chúng tôi thấy nhóm rách sừng sau là cao nhất (có 59/182 trường hợp chiếm tỷ lệ 32,4%). Chúng tôi so sánh sự phù hợp trong chẩn đoán rách sụn chêm theo sừng trên MRI với hình ảnh nội soi bằng phương pháp kiểm định Kappa. Với K = 0,62 chứng tỏ sự phù hợp ở mức độ khá tới tốt giữa hai phương pháp chẩn đoán. Bảng 2: Rách sụn chêm theo sừng trên chụp cộng hưởng từ và nội soi Phương pháp chẩn đoán Hình ảnh MRI Rách sừng trước Rách sừng giữa (thân) Rách sừng sau Tổng Rách sừng trước 24 4 5 33 + Về nguyên nhân Về nguyên nhân khách quan, theo tác giả Wouter C. hình ảnh tối ưu đòi hỏi độ phân giải không gian cao và tỷ lệ tín hiệu -độ nhiễu cao. Điều này có thể đạt được bằng coil khớp gối chuyên biệt, sử dụng chuỗi xung spin echo với FOV nhỏ cỡ 16cm hoặc ít hơn. độ dày lát cắt không hơn 3mm và kích thước ma trận ít nhất 256 x 192 theo chiều mã hoá phase và tần số. Bên cạnh đó có nhiều cạm bẫy thông thường có thể giống rách sụn chêm gồm các điểm bám của dây chằng gian sụn chêm đến sừng trước, gân cơ kheo chạy qua gần góc sau ngoài của sụn chêm ngoài và nguyên uỷ của dây chằng sụn chêm đùi từ sừng sau sụn chêm ngoài…Về nguyên nhân chủ quan, có thể người chụp và người đọc thiếu kinh nghiệm…(4). Hình ảnh nội soi Rách sừng giữa (thân) 9 133 43 185 Rách sừng sau 14 45 123 182 Tổng 47 182 171 400 rách trong thương tổn sụn chêm do chấn thương. Đặc biệt là thương tổn sừng sau sụn chêm dễ bỏ sót, nhầm lẫn trên MRI do đó đòi hỏi thầy thuốc cần phối hợp với khám lâm sàng và các phương pháp chẩn đoán khác nhằm giúp đưa ra chẩn đoán và phương pháp xử trí tốt nhất cho bệnh nhân. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. 2. 3. 4. Muellner T., Weinstabl R., Schabus R. (1997), “The diagnosis of meniscal tears in athletes: a comparison of clinical and magnetic resonance imaging invertigation”. Am J Sports Med (25), p7 – 12. Patrick E., Davide D., Bardana M.D., Greis M.D. (2002), “Meniscal injury: Basic science and Evaluation”, J Am Acad Orthop Surg, (10), p: 168 -176. Robert S. P., Fan M. D., Richard K. N. (2004), “Meniscal Lesions: Diagnosis and Treatment”, Medscape Orthopaedics & Sports Medicine 4(2). Wouter C. cs (2008), “Meniscus Imaging”, Semi Musculoskelet Radiol, (12), p: 318 -333. KẾT LUẬN Phương pháp MRI cho chúng ta giá trị phù hợp cao độ về vị trí, tuy nhiên chỉ đạt mức độ từ khá đến tốt đối với chẩn đoán vị trí sừng 80 Ngày nhận bài báo: 23-03-2014 Ngày phản biện nhận xét bài báo: 11-04-2014 Ngày bài báo được đăng: 20 – 05 - 2014 Hội Nghị Khoa Học Nội Khoa Toàn Quốc năm 2014