Đánh giá hiệu quả gây tê tủy sống bằng bupivacain phối hợp sufentanil trong phẫu thuật chi dưới

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ GÂY TÊ TỦY SỐNG<br /> BẰNG BUPIVACAIN PHỐI HỢP SUFENTANIL<br /> TRONG PHẪU THUẬT CHI DƯỚI<br /> Nguyễn Chí Dũng*, Nguyễn Hồng Sơn*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả gây tê tủy sống bằng Bupivacain phối hợp Sufentanil trong phẫu thuật chi<br /> dưới, và tác động của phương pháp vô cảm này trên tuần hoàn, hô hấp và các biến chứng.<br /> Thiết kế nghiên cứu: Tiến cứu, mô tả cắt ngang có đối chứng.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 82 bệnh nhân, ASA I – II, tuổi trung bình 40,76 ± 17,98 tuổi,<br /> được gây tê tủy sống để phẫu thuật chỉnh hình chi dưới chia thành 2 nhóm: nhóm 1 sử dụng Bupivacain phối<br /> hợp Sufentanil và nhóm 2 dùng Bupivacain đơn thuần, từ tháng 06/2010 đến tháng 03/2011, tại Bệnh viện 175<br /> – Bộ Quốc Phòng.<br /> Kết quả: mức độ giảm đau tốt đạt 97,6%; thời gian xuất hiện mất cảm giác đau 2,8 ± 0,31 phút; thời gian tê<br /> 135,56 ± 7,84 phút; thời gian phục hồi vận động 116,78 ± 6,34 phút; bảo đảm tốt cho phẫu thuật chỉnh hình chi<br /> dưới. Sau gây tê ít ảnh hưởng hô hấp, tuần hoàn: tỷ lệ mạch chậm 7,3%; tụt huyết áp 2,4%.<br /> Kết luận: gây tê tủy sống bằng Bupivacain phối hợp Sufentanil là phương pháp vô cảm có hiệu quả tốt cho<br /> phẫu thuật chi dưới, không ảnh hưởng hô hấp, và huyết động ổn định, ít xẩy ra tai biến, biến chứng trong và sau<br /> mổ.<br /> Từ khóa: gây tê tủy sống.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE EFFECTIVE EVALUATION OF SPINAL ANESTHESIA WITH BUPIVACAINE COMBINED<br /> SUFENTANIL FOR LOWER EXTREMETIES SURGERY<br /> Nguyen Chi Dung, Nguyen Hong Son<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 3 - 2011: 140 - 147<br /> Objective: To evaluate the effect of using Bupivacaine combined with Sufentanil in spinal anesthesia for<br /> lower extremeties surgery and effects on respiration, circulation, complications.<br /> Study design: prospective, cross-sectional, and case-control study<br /> Patient and Methods: In this study, 82 patients, ASA I-II with mean age: 40.76 ± 17.98; underwent spinal<br /> anesthesia for lower extremeties surgery. They were devided into 2 groups: group 1 using Bupivacaine combined<br /> with Sufentanil, group 2 using Bupivacain lonely, from June 2010 to March 2011, at hospital 175- Ministry of<br /> Defence.<br /> Results: Good pain relief 97.6%, time of loss-pain appearance 2.8 ± 0.31minute, anesthesial time 135.56 ±<br /> 6.34 minute, time of movement recover 116.78 ± 6.34 minute, good ensuring for lower extremeties surgery. After<br /> anesthesia, there were less effects on respiration and circulation. Rate of bradycardia 7.3%, hypotention 2.4%.<br /> Conclusion: Spinal anesthesia using Bupivacaine combined with Sufentanil, having a good result for lower<br /> extremeties surgery, no effects on respiration, stable hemodynamic, with less accidents and complications in<br /> during and post-operation.<br /> * Bệnh viện 175 - Bộ Quốc Phòng<br /> Tác giả liên lạc: BS Nguyễn Chí Dũng,<br /> <br /> 140<br /> <br /> ĐT: 0988530769,<br /> <br /> Email: ncdung175@ymail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Gây Mê Hồi Sức<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Key word: Spinal anesthesia.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Gây tê tủy sống (GTTS) là một phương<br /> pháp gây tê vùng đơn giản mang lại hiệu quả<br /> cao cho các phẫu thuật tầng dưới ổ bụng, đáy<br /> chậu và hai chi dưới. Ngoài ra nó còn tránh<br /> được các biến chứng của gây mê toàn thân và<br /> đặt nội khí quản. Các thuốc GTTS ngày càng<br /> được phát triển và hoàn thiện, giảm thiểu các<br /> tác dụng không mong muốn và kéo dài thời<br /> gian vô cảm đáp ứng được các phẫu thuật.<br /> Việc GTTS bằng bupivacain heavy đã được áp<br /> dụng từ những năm 80 của thế kỷ XX. Nó<br /> mang lại kỳ vọng mới về độ an toàn hơn, ức<br /> chế vận động tốt và thời gian vô cảm kéo dài<br /> hơn rất nhiều so với các thuốc GTTS trước đó.<br /> Cho đến nay nó được áp dụng rộng rãi để<br /> GTTS. Tuy nhiên không có một loại thuốc tê<br /> nào hoàn hảo. Song song với những ưu điểm<br /> trên lại có những báo cáo về tác dụng phụ của<br /> thuốc này là gây ngộ độc cơ tim, gây ngừng<br /> tim. Để khắc phục tác dụng phụ này, đã có<br /> các báo cáo là giảm liều lượng thuốc tê bằng<br /> cách kết hợp bupivacain với các loại thuốc<br /> như nhóm mocphin, clonidin, prostigmin,<br /> adrenalin. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành<br /> nghiên cứu áp dụng GTTS bằng bupivacain<br /> phối hợp với sufentanil trong phẫu thuật chi<br /> dưới nhằm mục đích:<br /> - Đánh giá hiệu quả GTTS bằng bupivacain<br /> phối hợp sufentanil trong phẫu thuật chi dưới.<br /> - Đánh giá tác động của phương pháp vô<br /> cảm này trên tuần hoàn, hô hấp và các<br /> biến chứng.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> 82 bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật chi<br /> dưới, được GTTS chia thành 2 nhóm tại khoa<br /> GMHS Bệnh viện 175 từ 06/2010 đến 03/2011:<br /> - Nhóm 1: Dùng hỗn hợp bupivacain heavy<br /> 0,5% liều thấp (0,15mg/kg) và sufentanil 5mcg.<br /> - Nhóm 2: Dùng đơn thuần bupivacain<br /> heavy 0,5% thông thường liều 0,18mg/kg.<br /> <br /> Chuyên Đề Gây Mê Hồi Sức<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> Bệnh nhân được mổ chương trình vùng chi<br /> dưới, xếp loại ASA I-II, tinh thần bình thường,<br /> không có chống chỉ định GTTS.<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Bệnh nhân bị nhiễm trùng toàn thân hoặc<br /> vùng gây tê, từ chối không hợp tác, có tình trạng<br /> thiếu máu hay thiếu khối lượng tuần hoàn chưa<br /> hồi phục, bệnh nhân dị ứng thuốc tê hay nhóm<br /> thuốc á phiện, có bệnh lý nội khoa kèm theo<br /> chưa được kiểm soát.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Tiến cứu, mô tả cắt ngang có đối chứng.<br /> Các chỉ số theo dõi và phương pháp đánh giá<br /> Đánh giá tác dụng ức chế cảm giác (thời<br /> gian xuất hiện mất cảm giác đau, thời gian tê,<br /> chất lượng tê); đánh giá tác dụng ức chế vận<br /> động (mức độ ức chế vận động, thời gian xuất<br /> hiện mất vận động, thời gian phục hồi vận<br /> động); đánh giá sự thay đổi tuần hoàn (mạch,<br /> huyết áp qua các thời điểm, tụt huyết áp khi<br /> HATT