Đề cương chi tiết học phần Lịch sử các học thuyết kinh tế (Mã học phần: CT002)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Học phần "Lịch sử các học thuyết kinh tế" cung cấp cho người học những quan điểm, tư tưởng kinh tế cơ bản của các trường phái kinh tế khác nhau trong lịch sử, phân tích được tác động của các học thuyết đối với quá trình phát triển của các nền kinh tế. Giúp người học mở rộng kiến thức kinh tế thị trường để nhận thức đúng các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật nhà nước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương chi tiết học phần Lịch sử các học thuyết kinh tế (Mã học phần: CT002)

KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM BỘ MÔN N.LÝ VÀ LSCHTKT Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN LỊCH SỬ CÁC HỌC THUYẾT KINH TẾ HỆ ĐÀO TẠO: ĐẠI HỌC 1. Thông tin chung về học phần - Tên học phần: Lịch sử các học thuyết kinh tế - Mã học phần: CT002 - Số tín chỉ: 2 tín chỉ (30 giờ) - Học phần: - Bắt buộc - Các học phần tiên quyết: + Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin I, II - Các học phần kế tiếp: thuộc môn cơ sở ngành của ngành kinh tế - Các yêu cầu đối với các học phần - Giờ tín chỉ đối với các hoạt động + Lý thuyết: 21 giờ + Thảo luận trên lớp: 7 giờ + Hướng dẫn làm tiểu luận: 1 giờ + Kiểm tra đánh giá: 1 giờ + Tự học, tự nghiên cứu. - Địa chỉ khoa/ bộ môn phụ trách học phần + Văn phòng Khoa Lý luận chính trị (nhà A, tầng 3) - Thông tin giảng viên biên soạn đề cương: TS. Trần Thị Bình Hướng nghiên cứu chính: Triết học, kinh tế tư nhân Điện thoại: DĐ: 0989.389.596 E-mail: tranbinhcdkt.cea@gmail.com.vn 2. Mục tiêu của học phần: - Về kiến thức Cung cấp cho người học những quan điểm, tư tưởng kinh tế cơ bản của các trường phái kinh tế khác nhau trong lịch sử, phân tích được tác động của các học thuyết đối với quá trình phát triển của các nền kinh tế. Giúp người học mở rộng kiến thức kinh tế thị trường để nhận thức đúng các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật nhà nước. - Về kỹ năng Rèn luyện cho sinh viên tư duy độc lập sáng tạo và biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. 1
- Về thái độ Có thái độ tích cực trong việc vận dụng kiến thức đã học để phục vụ quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay. 3. Tóm tắt nội dung học phần Môn học có 2 tín chỉ, kết cấu thành 10 chương. Lịch sử các học thuyết kinh tế bao gồm hệ thống các quan điểm kinh tế của các tác giả thuộc các hình thái kinh tế - xã hội khác nhau ở các giai đoạn phát triển khác nhau của lịch sử. Nó chỉ ra những cống hiến, những giá trị khoa học, cũng như phê phán có tính lịch sử những hạn chế của các trường phái kinh tế học trên thế giới. Chương 1 giới thiệu đối tượng và phương pháp của môn lịch sử các học thuyết kinh tế. 9 chương còn lại nghiên cứu về: học thuyết kinh tế trọng thương; phát triển các học thuyết kinh tế tư sản cổ điển; học thuyết kinh tế của các nhà xã hội chủ nghĩa không tưởng thế kỷ XIX ở Tây Âu; về sự phát sinh và phát triển kinh tế chính trị học Mác - Lênin; các học thuyết kinh tế của trường phái cổ điển mới; học thuyết kinh tế của trường phái Keynes; học thuyết kinh tế của chủ nghĩa tự do mới; học thuyết của trường phái chính hiện đại; một số lý thuyết tăng trưởng và phát triển kinh tế ở các nước đang phát triển. Phương pháp nghiên cứu của lịch sử các học thuyết kinh tế là phương pháp duy vật biện chứng, phương pháp logic lịch sử, phương pháp trừu tượng hóa được áp dụng trong tiến trình lịch sử các hình thái kinh tế - xã hội. 4. Nội dung chi tiết học phần (tên các chương, mục, tiểu mục) CHƯƠNG MỞ ĐẦU. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP CỦA MÔN LỊCH SỬ CÁC HỌC THUYẾT KINH TẾ 1. Đối tượng nghiên cứu của môn Lịch sử các học thuyết kinh tế 2. Phương pháp nghiên cứu của môn Lịch sử các học thuyết kinh tế 3. Chức năng của Lịch sử các học thuyết kinh tế 3.1. Chức năng nhận thức 3.2. Chức năng thực tiễn 3.3. Chức năng tư tưởng 3.4. Chức năng phương pháp luận CHƯƠNG 1. CHỦ NGHĨA TRỌNG THƯƠNG 1. Hoàn cảnh ra đời của học thuyết kinh tế trọng thương - Về mặt lịch sử - Về mặt chính trị - Về mặt tư tưởng - Về phương diện khoa học kỹ thuật 2
2. Đặc điểm và những tư tưởng kinh tế chủ yếu của Chủ nghĩa trọng thương 3. Các giai đoạn phát triền của chủ nghĩa trọng thương 3.1. Giai đoạn đầu (giai đoạn trọng thương sơ kỳ) 3.2. Giai đoạn sau ( giai đoạn trọng thương chính thống) 4. Đặc điểm dân tộc của Chủ nghĩa trọng thương 4.1. Anh 4.2. Pháp 4.3. Hà Lan 4.4. Tây Ban Nha 5. Vị trí lịch sử và quá trình tan rã của Chủ nghĩa trọng thương 5.1. Vị trí lịch sử của Chủ nghĩa trọng thương 5.2. Sự tan rã của Chủ nghĩa trọng thương CHƯƠNG 2. KINH TẾ CHÍNH TRỊ TƯ SẢN CỔ ĐIỂN 1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời và đặc điểm của kinh tế chính trị tư sản cổ điển (KTCTTSCĐ) 1.1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời 1.2. Đặc điểm chung của kinh tế chính trị tư sản cổ điển 2. Các học thuyết kinh tế trong thời kỳ ra đời của kinh tế chính trị tư sản cổ điển 2.1. Học thuyết kinh tế của William Petty (1623 - 1687) 2.1.1. Tiểu sử và đặc điểm phương pháp luận của W. Petty 2.1.2. Một số nội dung cơ bản trong học thuyết kinh tế của W. Petty 2.1.2.1.Lý thuyết giá trị - lao động 2.1.2.2. Lý thuyết tiền tệ 2.1.2.3. Lý thuyết thu nhập và giá cả ruộng đất 2.2. Chủ nghĩa trọng nông 2.2.1. Sự xuất hiện chủ nghĩa trọng nông ở Pháp 2.2.2. Một số học thuyết cơ bản của chủ nghĩa trọng nông 2.2.2.1. Lý thuyết trật tự tư nhiên 2.2.2.2. Lý thuyết sản phẩm thuần túy 2.2.2.3. Lý thuyết lao động sản xuất và lao động không sinh lời 2.2.2.4. Lý thuyết giai cấp 2.2.2.5. Lý thuyết tiền lương và lợi nhuận 2.2.2.6. Lý thuyết tư bản 2.2.2.7. Biểu kinh tế 2.2.3. Đánh giá về chủ nghĩa trọng nông 3. Các học thuyết kinh tế thời kỳ phát triển của KTCTTSCĐ 3.1. Học thuyết kinh tế của Adam Smith 3.1.1. Tiểu sử và đặc điểm phương pháp luận của Adam Smith 3.1.1.1. Tiểu sử 3.1.1.2. Thế giới quan và phương pháp luận 3.1.2. Các học thuyết kinh tế của A. Smith 3
3.1.2.1 Tư tưởng tự do kinh tế 3.1.2.2.Lý thuyết phân công lao động 3.1.2.3. Lý thuyết tiền tệ 3.1.2.4. Lý thuyết giá trị - lao động 3.1.2.5. Lý thuyết thu nhập 3.1.2.6. Lý thuyết tư bản 3.1.2.7. Lý thuyết tái sản xuất 3.1.2.8. Lý thuyết thuế khoá 3.2. Học thuyết kinh tế của David Ricardo (1772 - 1823) 3.2.1. Đặc điểm tiểu sử và phương pháp luận của David Ricardo 3.2.2. Những lý thuyết kinh tế của D. Ricardo 3.2.2.1. Lý thuyết giá trị - lao động 3.2.2.2. Lý thuyết tiền tệ 3.2.2.3. Lý thuyết thu nhập 3.2.2.4. Lý thuyết tư bản 3.2.2.5. Lý thuyết thực hiện sản phẩm xã hội 3.3. Học thuyết kinh tê của Sismondi (1773 - 1842) 3.3.1. Tiểu sử và đặc điểm phương pháp luận của Sismondi 3.3.2. Các lý thuyết kinh tế của Sismondi 3.3.2.1. Lý thuyết giá trị - lao động 3.3.2.2. Lý thuyết tiền tệ 3.3.2.3. Lý thuyết tiền lương, lợi nhuận, địa tô 3.3.2.4. Lý thuyết nhân khẩu 3.3.2.5. Lý thuyết thực hiện và khủng hoảng kinh tế 3.3.2.6. Lý thuyết về vài trò kinh tế của nhà nước 4. Các học thuyết kinh tế thời kỳ suy thoái của kinh tế chính trị tư sản cổ điển 4.1. Nguyên nhân và đặc điểm của sự suy thoái kinh tế chính trị tư sản cổ điển 4.1.1. Nguyên nhân 4.1.2. Đặc điểm 4.2. Học thuyết kinh tế của Thomas Robert Malthus (1766 - 1834) 4.2.1. Tiểu sử và tác phẩm của Thomas Robert Malthus 4.2.2. Học thuyết kinh tế của Malthus 4.2.2.1. Lý thuyết giá trị, lợi nhuận 4.2.2.2. Lý thuyết thực hiện sản phẩm xã hội 4.2.2.3. Lý thuyết về nhân khẩu 4.3. Học thuyết kinh tế của Jean Baptise Say (1767 - 1832) 4.3.1. Tiểu sử, tác phẩm và phương pháp luận của J. B. Say 4.3.2. Học thuyết kinh tế của J. B. Say 4.3.2.1. Lý thuyết giá trị 4.3.2.2. Lý thuyết “ba nhân tố sản xuất” 4.3.2.3. Lý thuyết lợi nhuận 4.3.2.4. Lý thuyết thực hiện sản phẩm xã hội 4
CHƯƠNG 3. HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA CÁC NHÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA KHÔNG TƯỞNG THẾ KỶ XIX Ở TÂY ÂU 1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời và đặc điểm của chủ nghĩa xã hội không tưởng ở Tây Âu đầu thế kỷ XIX 1.1. Hoàn cảnh ra đời. 1.2. Đặc điểm chung của chủ nghĩa xã hội không tưởng 2. Học thuyết kinh tế của Saint Simon 2.1. Tiểu sử, tác phẩm và phương pháp luận 2.2. Học thuyết kinh tế của Saint Simon 2.2.1. Sự phê phán chủ nghĩa tư bản 2.2.2. Dự đoán về xã hội tương lai 3. Học thuyết kinh tế của Charles Fourier (1772 -1837) 3.1. Tiểu sử, tác phẩm, phương pháp luận 3.2. Học thuyết kinh tế của Fourier 3.2.1. Sự phê phán chủ nghĩa tư bản 3.2.2. Lý luận hiệp hội và dự đoán xã hội tương lai 4. Học thuyết kinh tế của Robert Owen (1771 -1858) 4.1. Đặc điểm của chủ nghĩa xã hội không tưởng ở Anh 4.2. Hoạt động thực tiễn của Owen 4.3. Sự phê phán chủ nghĩa tư bản 4.4. Dự án “tiền lao động”, sự trao đổi công bằng và kế hoạch hợp tác hoá. CHƯƠNG 4. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ CHÍNH TRỊ HỌC MÁC - LÊNIN 1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời của chủ nghĩa Mác và tiểu sử của C.Mác, Ph. Ăngghen 1.1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời của chủ nghĩa Mác 1.2. Tiểu sử 2. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển kinh tế chính trị học Mácxít. 2.1. Giai đoạn hình thành cơ sở triết học và phương pháp luận của kinh tế chính trị học Mác xít (1844-1848) 2.2. Giai đoạn xây dựng hệ thống các phạm trù, quy luật kinh tế của kinh tế chính trị học Mácxít (1848 -1867) 2.3. Giai đoạn hoàn thành kinh tế chính trị Mácxít (1867 -1895) 3. Những đóng góp của C.Mác và Ph. Ăngghen trong khoa học kinh tế chính trị 3.1. C.Mác đưa ra quan niệm mới về đối tượng và phương pháp của kinh tế chính trị. 3.2. C.Mác đưa ra quan điểm lịch sử vào việc phân tích các phạm trù, các quy luật kinh tế 3.3. C.Mác thực hiện một cuộc cách mạng về học thuyết giá trị - lao động. 3.4. Công lao to lớn của C.Mác là xây dựng học thuyết giá trị thặng dư - hòn đá tảng trong học thuyết kinh tế của ông 3.5. Công lao của C.Mác còn ở một số phát hiện khác như phân tích quy luật chung của tích luỹ tư bản; quá trình lưu thông tư bản. 3.6. C.Mác và Ph. Ăngghen đã dự đoán những đặc trưng cơ bản của xã hội tương lai 5
4. Lê nin tiếp tục phát triển kinh tế chính trị học mácxít 4.1. Tư tưởng của Lênin về chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước 4.2. Quan điểm của Lênin về xây dựng chủ nghĩa xã hội CHƯƠNG 5. CÁC HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CỔ ĐIỂN MỚI 1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời và đặc điểm học thuyết kinh tế cổ điển mới 1.1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời 1.2. Đặc điểm 2. Các lý thuyết kinh tế chủ yếu của trường phái "giới hạn" thành Viên (Áo) 2.1. Lý thuyết "ích lợi giới hạn" 2.2. Lý thuyết giá trị "giới hạn" 3. Lý thuyết kinh tế giới hạn ở Mỹ 3.1. Lý thuyết "năng suất giới hạn" 3.2. Lý thuyết phân phối 4. Lý thuyết kinh tế của trường phái thành Lausanne (Thụy Sỹ) 4.1. Lý thuyết giá trị 4.2. Lý thuyết "Cân bằng thị trường" (Cân bằng tổng quát) 5. Lý thuyết kinh tế của trường phái Cambridge (Anh) 5.1. Về đối tượng, phương pháp của kinh tế chính trị học 5.2. Lý thuyết về của cải và nhu cầu 5.3. Lý thuyết về giá cả CHƯƠNG 6. CÁC HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI KEYNES 1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời và đặc điểm của học thuyết kinh tế Keynes ra đời 1.1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời 1.2. Thân thế và sự nghiệp của John Maynard Keynes (1883-1946) 1.3. Đặc điểm học thuyết kinh tế của Keynes 2. Những lý thuyết cơ bản 2.1. Lý thuyết chung về "việc làm" 2.1.1. Các phạm trù cơ bản trong lý thuyết việc làm 2.1.2. Nội dung cơ bản của lý thuyết chung về việc làm 2.2. Lý thuyết về sự can thiệp vào kinh tế của nhà nước 2.2.1. Đảm bảo đầu tư nhà nước và kích thích đầu tư tư nhân 2.2.2. Sử dụng hệ thống tài chính, tín dụng và lưu thông tiền tệ 2.2.3. Các hình thức tạo việc làm 2.2.4. Khuyến khích tiêu dùng 2.3.Đánh giá lý thuyết Keynes 3. Các lý thuyết của phái Keynes mới CHƯƠNG 7. HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA CHỦ NGHĨA TỰ DO MỚI 6
1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời và đặc điểm cơ bản của học thuyết kinh tế chủ nghĩa tự do mới 1.1.Hoàn cảnh lịch sử ra đời 1.2. Đặc điểm cơ bản 2. Lý thuyết kinh tế của chủ nghĩa tự do mới ở Cộng hòa Liên bang Đức 2.1. Hoàn cảnh ra đời 2.2. Quan điểm cơ bản về nền kinh tế thị trường XH 2.3. Cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường xã hội 2.3.1. Các chức năng của cạnh tranh 2.3.2 Những nguy cơ đe doạ cạnh tranh 2.4. Các yếu tố xã hội trong nền kinh tế thị trường xã hội 2.4.1. Mục tiêu cơ bản về vấn đề xã hội 2.4.2. Các công cụ để đạt mục tiêu xã hội 2.5.Vai trò của nhà nước trong nền kinh tế thị trường xã hội 2.5.1. Nguyên tắc hỗ trợ 2.5.2. Nguyên tắc phù hợp với thị trường 2.6. Thành tựu và hạn chế của nền kinh tế thị trường xã hội 2.6.1. Thành tựu kinh tế và xã hội 2.6.2. Khó khăn và khủng hoảng ở Cộng hòa Liên bang Đức 3. Các lý thuyết kinh tế của chủ nghĩa tự do mới ở Mỹ 3.1. Lý thuyết trọng tiền của MiltonFriendman (1912-2006) 3.1.1. Sơ lược tiểu sử 3.1.2. Nội dung cơ bản của thuyết trọng tiền 3.2. Lý thuyết trọng cung 3.2.1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời 3.2.2. Lý thuyết kinh tế của phái trọng cung CHƯƠNG 8. HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CHÍNH HIỆN ĐẠI 1. Sự xuất hiện và đặc điểm phương pháp luận của kinh tế học trường phái chính hiện đại 2. Lý thuyết về nền kinh tế hỗn hợp 2.1. Cơ chế thị trường 2.2. Vai trò của chính phủ trong kinh tế thị trường 3. Lý thuyết về giới hạn "khả năng sản xuất" và "sự lựa chọn" 4. Lý thuyết thất nghiệp 4.1. Khái niệm về thất nghiệp và tỷ lệ thất nghiệp 4.2. Tác động của thất nghiệp. 4.3. Tỷ lệ thất nghiệp tự nhiên 5. Lý thuyết lạm phát 5.1. Định nghĩa lạm phát 5.2. Nguồn gốc của lạm phát 5.3. Tác động của lạm phát 5.4. Những biện pháp kiểm soát lạm phát 7
CHƯƠNG 9. MỘT SỐ LÝ THUYẾT TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ Ở CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN 1. Sự phân loại các quốc gia, tăng trưởng kinh tế và phát triển kinh tế. 1.1. Sự phân loại các quốc gia 1.2. Đặc trưng cơ bản của các nước đang phát triển 1.3. Khái niệm về tăng trưởng và phát triển kinh tế 1.3.1. Tăng trưởng kinh tế 1.3.2. Phát triển kinh tế 2. Một số lý thuyết tăng trưởng và phát triển kinh tế đối với các nước đang phát triển. 2.1. Lý thuyết cất cánh của W.WRostow (1916- 2003) 2.1.1. Giai đoạn xã hội truyền thống 2.1.2. Giai đoạn chuẩn bị cất cánh 2.1.3. Giai đoạn cất cánh 2.1.4. Giai đoạn trưởng thành 2.1.5. Giai đoạn tiêu dùng cao 2.2. Lý thuyết "Cái vòng luẩn quẩn” và "Cú huých từ bênngoài” 2.2.1. Nhân lực 2.2.2. Tài nguyên thiên nhiên 2.2.3. Cơ cấu tư bản 2.2.4. Kỹ thuật 5. Mục tiêu định hướng nội dung chi tiết môn học triển khai trong 8 tuần: Mục tiêu học tập cụ thể: Bậc 1: mục tiêu “tái hiện” (Nêu ra được..., phát biểu lại được..., liệt kê được...) (tối đa là 3). Bậc 2: mục tiêu “tái tạo” (Phân loại được..., phân tích được...) (Tối đa là 2) Bậc 3: mục tiêu “sáng tạo” (Đánh giá/phán xét được..., vận dụng được...) (tối đa là 1) Tuần Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3 Nội dung 1 /Tuần 1: Đối tượng và phương pháp nghiên của môn Lịch sử các học thuyết kinh tế (1h) 8
Tuần 1 - Nêu được đối tượng, - Phân biệt được đối tượng - Nhận biết được phương pháp nghiên cứu nghiên cứu của môn Lịch sử đối tượng của môn của môn Lịch sử các học các học thuyết kinh tế với học trong tương thuyết kinh tế. Lịch sử tư tưởng kinh tế và quan so sánh với các Kinh tế chính trị học môn khoa học kinh tế khác - Phát biểu lại được sự - Phân tích được các phương - Thấy được sự cần cần thiết của nghiên cứu pháp nghiên cứu của môn thiết phải nghiên môn học này đối với sinh Lịch sử các học thuyết kinh cứu môn học này ở viên các trường kinh tế... tế nước ta hiện nay. Nội dung 2 /Tuần 1,2: Kinh tế chính trị tư sản cổ điển (6h) - Nêu được hoàn cảnh ra - Phân tích được một số nội Thấy được sự đóng đời và đặc điểm chung dung cơ bản trong học góp rất lớn về mặt lý của kinh tế chính trị tư thuyết kinh tế của W.Petty. luận của W.Petty. sản cổ điển - Nêu được các học - Phân tích được các học - Đánh giá được thuyết kinh tế chủ yếu thuyết kinh tế chủ yếu của cống hiến và hạn của F.Quesnay như lý F.Quesnay như lý thuyết; trật chế của nhà kinh tế thuyết; trật tự tự nhiên, tự tự nhiên, sản phẩm thuần học F.Quesnay. sản phẩm thuần túy. túy. Tuần 2 - Nêu được các học - Phân tích được các học - Liên hệ những tư (ND3) thuyết kinh tế chủ yếu thuyết kinh tế chủ yếu của tưởng kinh tế tiến 2h của A.Smith như tư A.Smith như: tư tưởng tự do bộ, cụ thể là tư tưởng tự do kinh tế; lý kinh tế; lý thuyết giá trị lao tưởng tự do kinh tế thuyết giá trị lao động; lý động; lý thuyết thuế khóa. vào nền kinh tế thị thuyết thuế khóa. trường định hướng XHCN ở nước ta hiện nay. - Phát biểu lại được các - Phân tích được lý thuyết - Đánh giá được học thuyết kinh tế chủ giá trị - lao động, lý thuyết cống hiến và hạn yếu của D.Ricardo; lý thu nhập của D.Ricardo. chế của D.Ricardo. thuyết giá trị - lao động, So sánh với lý lý thuyết thu nhập. thuyết giá trị lao động của C.Mác 9
Nội dung 3 /Tuần 2, 3: Sự hình thành và phát triển kinh tế chính trị học Mác - Lênin (2h) Nêu được những đóng - Phân tích được - Thấy được sự hoàn thiện góp của C.Mác và Ph. những đóng góp trong học thuyết kinh tế của Ăngghen trong khoa của C.Mác và Mác. học kinh tế chính trị Ph.Ăngghen trong khoa học kinh tế chính trị. - Nêu được quan điểm - Làm rõ quan điểm - Liên hệ sự vận dụng quan của Lêin về xây dựng của Lênin về xây điểm V.I.Lênin trong xây chủ nghĩa xã hội dựng chủ nghĩa xã dựng CNXH ở Việt Nam. hội Nội dung 4 /Tuần 3: Các học thuyết kinh tế của trường phái cổ điển mới (2h) - Nêu lại được nội dung - Phân tích được lý thuyết - Đánh giá mặt tích lý thuyết; “ích lợi giới “ích lợi giới hạn”, lý thuyết cực và hạn chế của hạn”; lý thuyết “giá trị “giá trị giới hạn”. lý thuyết này. giới hạn” - Nêu lại được lý thuyết - Phân tích lý thuyết “cân Liên hệ so sánh với “cân bằng thị trường” bằng thị trường”. tư tưởng tự do kinh tế của A.Smith. - Nêu được khái niệm - Phân tích mối quan hệ giữa - Vận dụng vào hoạt “giá cả”, mối quan hệ cung – cầu và giá cả. động sản xuất kinh cung – cầu và giá cả. doanh cho các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay. Nội dung 5 /Tuần 3,4: Các học thuyết kinh tế của trường phái Keynes (3h) Tuần 4 - Nêu lại được các phạm - Phân tích nội dung lý - Đánh giá việc vận trù cơ bản trong “lý thuyết việc làm. dụng lý thuyết việc thuyết việc làm” và nội làm ở một số nước dung cơ bản của lý trên thế giới và ở Việt thuyết chung về việc Nam trong thời kỳ hậu làm. khủng hoảng kinh tế. 10
- Nêu ra được những - Phân tích được biện pháp Liên hệ sự vận dụng ở biện pháp để Nhà nước để nhà nước can thiệp vào Việt Nam hiện nay. can thiệp vào kinh tế của kinh tế của J.M.Keynes J.M.Keynes. Đồng thời chỉ ra những đóng góp, hạn chế. Tuần 5 Thảo luận (4h) 1. Tư tưởng tự do kinh tế của A.Smith. 2. Lý thuyết thuế khóa của A. Smith 3. Lý thuyết “Cân bằng tổng quát” của L.Walras. 4. Lý thuyết việc làm của J.M.Keynes. 5. Lý thuyết về sự can thiệp của nhà nước vào kinh tế của J.M.Keynes. Nội dung 6/Tuần 6: - Kiểm tra giữa học phần (1h) - Học thuyết kinh tế của chủ nghĩa tự do mới (3h) Tuần 6 - Nêu được hoàn cảnh ra - Phân tích được các quan - Liên hệ với nền kinh đời lý thuyết kinh tế của điểm cơ bản về nền kinh tế tế thị trường định chủ nghĩa tự do mới ở thị trường xã hội. hướng xã hội chủ Cộng hòa Liên bang Đức nghĩa ở Việt Nam hiện nay. - Nêu được vai trò của - Phân tích được sự can - Liên hệ với vai trò nhà nước trong nền kinh thiệp của nhà nước vào nhà nước trong nền tế thị trường xã hội kinh tế dựa trên 2 nguyên kinh tế thị trường định tắc cơ bản, đó là nguyên hướng xã hội chủ tắc hỗ trợ và nguyên tắc nghĩa ở Việt Nam. phù hợp với thị trường. - Nêu được tiểu sử và - Phân tích quan điểm của - Liên hệ việc vận nội dung cơ bản của M.Friendman trong việc dụng ở Việt Nam hiện thuyết trọng tiền điều hành lưu thông tiền tệ. nay Nội dung 7 /Tuần 7: Học thuyết kinh tế của trường phái chính hiện đại (4h) 11
- Nêu được sự xuất hiện - Phân tích được nội dung - Liên hệ sự vận dụng và đặc điểm phương lý thuyết nền kinh tế hỗn trên thế giới và Việt pháp luận của kinh tế hợp. Nam học trường phái chính hiện đại. - Phát biểu lại được khái - Phân tích được khái niệm, - Liên hệ vấn đề thất niệm, tỷ lệ, tác động của tỷ lệ, tác động của thất nghiệp ở Việt Nam. thất nghiệp. nghiệp. - Phát biểu lại được khái - Phân tích được nguồn gốc Liên hệ vấn đề lạm niệm, phân loại nguồn của lạm phát, tác động của phát ở Việt Nam gốc, tác động của lạm lạm phát và những biện phát. pháp kiểm soát lạm phát Nội dung 8/Tuần 7,8. - Một số lý thuyết tăng trưởng và phát triển kinh tế ở các nước đang phát triển (1h) - Thảo luận và hướng dẫn SV làm tiểu luận (4h) Tuần - Nêu được 4 yếu tố cần - Phân tích được lý thuyết - Liên hệ việc vận 7,8 thiết để tăng trưởng kinh "Cái vòng luẩn quẩn" và dụng lý thuyết này tế. "Cú huých từ bên ngoài". Việt Nam. Thảo luận 1. Vai trò của nhà nước trong nền kinh tế thị trường xã hội của M.Armack 2. Lý thuyết cơ chế thị trường của P.A.Samuelson. 3. Lý thuyết vai trò của Chính phủ trong kinh tế thị trường của P.A.Samuelson. 4. Lý thuyết thất nghiệp của P.A.Samuelson. 12
6. Học liệu Địa chỉ Mục đích T Năm khai sử dụng Tên tác giả Tên tài liệu Nhà XB T XB thác tài Tham liệu Học khảo 1 TS. Nguyễn Thị Lan Giáo trình Lịch sử 2015 Lưu Văn các học thuyết kinh hành nội phòng x tế bộ khoa 2 TS. An Như Hải Phương cách làm 2007 Đại học Thư bài Lịch sử các học Kinh tế viện x thuyết kinh tế: lý Quốc thuyết – trắc nghiệm dân 3 Trần Bình Trọng Giáo trình Lịch sử 2011 Đại học Thư các học thuyết kinh Kinh tế viện x tế Quốc dân 4 TS. An Như Hải Tìm hiểu môn học 2006 Lý luận Thư Lịch sử các học chính trị viện x thuyết kinh tế 5 Võ Văn Đức Huy động và sử 2009 Chính trị Thư (chủ biên) dụng các nguồn lực Quốc gia viện chủ yếu nhằm đảm x bảo tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam 6 Từ Điển Một số vấn đề về 2009 Chính trị Thư quản lý nhà nước Quốc gia viện trong nền kinh tế thị x trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 7 Phạm Văn Đức Trách nhiệm xã hội 2010 Khoa Thư trong điều kiện kinh học xã viện x tế thị trường hội 8 ĐHQG TP. Hồ Chí Sức sống của Chủ 2014 Chính trị Thư Minh – Trung tâm nghĩa Mác – Lênin Quốc gia viện x Lý luận chính trị trong thời đại ngày nay 9 Nguyễn Ngọc Long Chủ nghĩa Mác – 2009 Chính trị Thư (chủ biên) Lênin với vận mệnh Quốc gia viện và tương lai của chủ X nghĩa xã hội hiện thực 13
10 Đinh Xuân Lý Đảng lãnh đạo xây 2008 Chính trị Thư Phạm Công Nhất dựng nền kinh tế thị Quốc gia viện (đồng chủ biên) trường định hướng x xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam 11 Bộ Giáo dục và đào Giáo trình Những 2014 Chính trị Thư tạo nguyên lý cơ bản Quốc gia viện x của Chủ nghĩa Mác – sự thật - Lênin 12 Đảng Cộng sản Việt Văn kiện Đại hội 2016 Văn Thư Nam đại biểu toàn quốc phòng viện lần thứ XII Trung x ương Đảng 13 Nguyễn Văn Lịch Tạp chí Cộng sản Số 806 Thư Tháng viện x 12 -2009 14 Tô Huy Rứa Tạp chí Cộng sản Số 807 Thư Tháng viện x 01 -2010 15 Nguyễn Ái Đoàn Tạp chí Cộng sản Số 17 Thư Tháng viện x 9/2006 16 Vũ Văn Hiền Tạp chí Cộng sản Số 806 Thư Tháng viện x 12/2009 17 Đặng Vũ Huân Pháp luật về kiểm 6/2006 Lao động Thư soát độc quyền và - Xã hội viện chống cạnh tranh x không lành mạnh ở Việt Nam. 14
7. Hình thức tổ chức dạy học 7.1. Lịch trình chung Hình thức tổ chức dạy học học phần Lên lớp Hướng Kiểm tra Nội dung Tự nghiên dẫn SV giữa học Lý thuyết Thảo luận cứu, chuẩn bị làm tiểu phần luận Nội dung 1,2/Tuần 1 4 0 12 Nội dung 2,3/Tuần 2 4 0 12 Nội dung 4,5/Tuần 3 4 0 12 Nội dung 5,6/Tuần 4 4 0 12 Thảo luận Thảo luận/Tuần 5 4 12 Nội dung 7,8/Tuần 6 4 0 12 1 Nội dung 8, Thảo luận, HSV làm tiểu luận/ 1 3 12 1 Tuần 7,8 Tổng 21 7 84 1 1 15
7.2. Lịch trình tổ chức dạy học cụ thể Hình Thời thức tổ gian, Yêu cầu SV Nội dung chính Ghi chú chức dạy địa chuẩn bị học điểm Nội dung 1/ Tuần 1. Đối tượng và phương pháp của môn Lịch sử các học thuyết kinh tế (4h) Lý Tại N1. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu - Đọc [1,tr3-7] thuyết phòng của môn Lịch sử các học thuyết kinh tế. học _______________ ________ ___________ N2. Đối tượng nghiên cứu của môn Lịch sử - Đọc [3, tr7-13] các học thuyết kinh tế với Lịch sử tư tưởng kinh tế và Kinh tế chính trị học _______________ ________ ___________ N3. Đề cập thêm đối tượng nghiên cứu của - Đọc [11, tr9-10] một số môn học như: Triết học, Kế toán doanh nghiệp, … Tự học Thư Chức năng của Lịch sử các học thuyết kinh Đọc [1, tr5-7] viện, ở tế [3, tr7-13] nhà Nội dung 2/Tuần 1. Kinh tế chính trị tư sản cổ điển Lý Tại Học thuyết kinh tế của W. Petty - Đọc [1,tr17-19] thuyết phòng (1623-1687) - Đọc [3,tr65-71] học N1. Lý thuyết giá trị - lao động. - Đọc [4, tr18-21] _______________ ________ ___________ N2. Lý luận giá trị - lao động của C.Mác - Đọc [11,tr197-202] - Đọc [8,123-138] N1. Lý thuyết tiền tệ - Đọc [1,tr19] _______________ ________ ___________ N2.Quan điểm của C.Mác về bản chất, chức - Đọc [11,tr202-213] năng của tiền tệ, quy luật lưu thông tiền tệ. N3. Quan điểm của Chủ nghĩa trọng thương - Đọc [1,tr 9-14] về tiền tệ - Đọc [3, tr48-50] N1. Lý thuyết thu nhập và giá cả ruộng - Đọc [1,tr 19-21] đất... - Đọc [3, tr69-71] _______________ ________ ___________ N2. Quan điểm của C.Mác về tiền công, địa - Đọc [11,tr305-312] tô trong CNTB - Đọc [11,tr247-251] 16
Học thuyết kinh tế của F.Quesnay N1. Lý thuyết trật tự tự nhiên, lý thuyết sản - Đọc [1,tr 22-23] phẩm thuần túy. - Đọc [3,tr57-59] _______________ ________ ___________ N2. Quan điểm của A.Smith về tự do kinh tế. - Đọc [1,tr 29-30] - Quan điểm của C.Mác về lợi nhuận. - Đọc [11,tr280-292] _______________ ________ ___________ N3. Vai trò của nông nghiệp đối với sự tăng SV tự tìm kiếm trưởng kinh tế ở Việt Nam. thêm các nguồn tài liệu có liên quan. Tự học Thư - Hoàn cảnh lịch sử ra đời và đặc điểm của - Đọc [1,tr16-17] viện, ở kinh tế chính trị tư sản cổ điển. - Đọc [3, tr65-71] nhà _______________ ________ ___________ - Tiểu sử và đặc điểm phương pháp luận của - Đọc [1,tr17-18] W. Petty - Đọc [3, tr65-66] _______________ ________ ___________ - Sự xuất hiện chủ nghĩa trọng nông ở Pháp - Đọc [3,tr54-55] _______________ ________ ___________ - Lý thuyết lao động sản xuất và lao động không sinh lời, lý thuyết giai cấp, lý thuyết - Đọc [1,tr23-27] tiền lương và lợi nhuận, lý thuyết tư bản, biểu - Đọc [3,tr59-64] kinh tế. Đánh giá về chủ nghĩa trọng nông Tư vấn Tư vấn về học phần Chuẩn bị câu hỏi Nội dung 2/Tuần 2 Lý Tại Học thuyết kinh tế của A.Smith thuyết phòng - Đọc [1, tr28-30] học N1. Tư tưởng tự do kinh tế - Đọc [4,tr38-43] _______________ ________ ___________ N2. Tư tưởng tự do kinh tế của F.Quesnay, - Đọc [1,tr89-102] tư tưởng tự do kinh tế mới ở Cộng hòa Liên - Đọc [4,tr38-43] bang Đức. _______________ ________ ___________ N3. Tư tưởng tự do kinh tế của Milton - Đọc [1,tr88-100] Friendman (ở Mỹ). N1. Lý thuyết giá trị - lao động của A.Smith - Đọc [1, tr31] _______________ ________ ___________ N2. - So sánh với lý thuyết giá trị - lao động - Đọc [11, tr197-202] của W.Petty, C.Mác. - Đọc [8,tr123-138] _______________ ________ ___________ 17
N3. So sánh với lý thuyết giá trị lao động - Đọc [1, tr42] của Sismondi N1. Lý thuyết thu nhập - Đọc [1,tr31-33] _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ ___________ N2. So sánh với lý thuyết thu nhập của - Đọc [1,tr19-21] W.Pety _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ ___________ N3. Quan điểm của Mác về tiền công, lợi - Đọc [11,tr305-312] nhuận, địa tô. - Đọc [11,tr247-251] _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ ___________ N1. Lý thuyết thuế khóa. - Đọc [1, tr34-35] _______________ ________ ___________ N2. Một số chính sách thuế ở Việt Nam Sinh viên tìm hiểu hiện nay. thêm một số thuế ở Việt Nam hiện nay như: Thuế giá trị gia tăng (VAT), Thu nhập cá nhân, Thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất nhập khẩu.... _______________ ________ ___________ N3. Những quan điểm về thuế của A. Smith SV tìm đọc các đang được vận dụng ở Việt Nam hiện nay. loại thuế ở Việt Nam hiện nay như: Thuế giá trị gia tăng (VAT), Thu nhập cá nhân, Thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất nhập khẩu và tìm hiểu một số giáo trình thuế ở trường ĐHKT Nghệ An. Học thuyết kinh tế của David Ricardo N1. Lý thuyết giá trị - lao động của D.Ricardo - Đọc [1, tr36-37] - Đọc [3, tr87-90] _______________ ________ ___________ N2. So sánh với lý thuyết giá trị - lao động - Đọc [11, tr197-202] của A.Smith. 18
_______________ ________ ___________ N3. C.Mác khắc phục những hạn chế trong - Đọc [8, tr123-138] lý thuyết giá trị- lao động của D.Ricardo N1. Lý thuyết thu nhập của D.Ricardo, - Đọc [1, tr36-37] - Đọc [3, tr87-90] _______________ ________ ___________ N2. - So sánh với lý thuyết thu nhập của - Đọc [1, tr31-32] A.Smith. - Đọc [11,tr305-312] _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ N3. Quan điểm của C.Mác về tiền công, lợi - Đọc [11,tr247-251] nhuận, địa tô trong CNTB. - Đọc [11,tr280-312] _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Học thuyết kinh tế của Sismondi N1. Lý thuyết giá trị lao động - Đọc [1,tr41-42] _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ - Đọc [1,tr36-37] N2. So sánh với lý thuyết giá trị- lao động của D. Ricardo ___________ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ - Đọc [1,tr47-49] Học thuyết kinh tế của J.B.Say - Đọc [3,tr103-108] N1. Lý thuyết giá trị __________ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ N2. So sánh với lý thuyết giá trị - lao động - Đọc [1,tr36-37] của D. Ricardo _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ ___________ N3. So sánh với lý thuyết giá trị lao động của Malthus - Đọc [1,tr45] Tự học - Tiểu sử và đặc điểm phương pháp luận của - Đọc [1, tr28-29] Adam Smith [3, tr71-97] - Lý thuyết phân công lao động [4, tr24-61] - Lý thuyết tiền tệ - Lý thuyết tư bản - Lý thuyết tái sản xuất - Đặc điểm tiểu sử và phương pháp luận của - Đọc [1, tr35-40] David Ricardo - Đọc [3, tr83-97] - Lý thuyết tiền tệ - Đọc [4, tr51-54] - Lý thuyết tư bản - Lý thuyết thực hiện sản phẩm xã hội Học thuyết kinh tế của Sismondi - Tiểu sử và đặc điểm phương pháp luận của - Đọc [1, tr42-44] Sismondi - Đọc [3, tr116-124] 19
- Lý thuyết tiền tệ - Lý thuyết tiền lương, lợi nhuận, địa tô - Lý thuyết nhân khẩu - Lý thuyết thực hiện và khủng hoảng kinh tế - Lý thuyết về vai trò kinh tế của nhà nước KT-ĐG Bài tập cá nhân: Trình bày lý thuyết giá trị - Đọc [4, tr61-65] lao động của kinh tế chính trị tư sản cổ điển - SV tự tìm kiếm Anh thế kỷ XVII – XIX và cho biết C.Mác thêm các nguồn đã phê phán những luận điểm hạn chế nào, tài liệu khác có kế thừa và phát triển những nhân tố khoa liên quan. học nào? Tự học Thư Học thuyết kinh tế thời kỳ suy thoái của viện, kinh tế chính trị tư sản cổ điển ở nhà - Nguyên nhân và đặc điểm của sự suy - Đọc [1, tr44-49] thoái kinh tế chính trị tư sản cổ điển - Đọc [3, tr97-103] _______________ ________ __ _______ - Học thuyết kinh tế của Thomas Robert - Đọc [1, tr44-47] Malthus (1766 - 1834) - Đọc [3, tr87-94] - Đọc [3, tr99-101] Học thuyết kinh tế của Jean Baptise Say (1767 - 1832) - Tiểu sử, tác phẩm và phương pháp luận - Đọc [1, tr47-49] của J. B. Say - Đọc [3, tr103-108] - Học thuyết kinh tế của J. B. Say - Lý thuyết giá trị - Lý thuyết lợi nhuận - Lý thuyết thực hiện sản phẩm xã hội Nội dung 3 /Tuần 2,3. Sự hình thành và phát triển kinh tế chính trị học Mác - Lênin Lý Tại N1. Những đóng góp của C.Mác và - Đọc [1, tr58-66] thuyết phòng Ph.Ăngghen trong khoa học kinh tế chính - Đọc [8, tr123-138] học trị. N1. Quan điểm của Lênin về xây dựng chủ -Đọc [1, tr65-66] nghĩa xã hội. -Đọc [9, tr7-73] -Đọc [9, tr468-522] 20