Đề cương ôn thi môn lịch sử - Phần lịch sử thế giới

Chia sẻ: Quangdat Quangdat | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:67

Thêm vào BST

Báo xấu

2.846
lượt xem 478
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề cương ôn thi môn lịch sử - Phần lịch sử thế giới

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương ôn thi môn lịch sử - Phần lịch sử thế giới

PhÇn I: LÞch sö thÕ giíi. A . Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai. C©u 1: Liªn X« x©y dùng CNXH trong hoµn c¶nh nµo? Tõ n¨m 1945 ®Õn 1970 trong c«ng cuéc x©y dùng CNXH ë Liªn X« gi÷a thµnh tùu vµ sai lÇm mÆt nµo lµ chñ yÕu? Chøng minh? ý nghÜa lÞch sö? a. Hoµn c¶nh Liªn X« khi tiÕn hµnh c«ng cuéc x©y dùng CNXH. * ThuËn lîi: - Lµ níc chiÕn th¾ng trong cuéc chiÕn tranh chèng ph¸t xÝt, uy tÝn chÝnh trÞ vµ ®Þa vÞ quèc tÕ n©ng cao, c¸c níc ®Õ quèc thõa nhËn Liªn X«. - Phong trµo gi¶i phãng d©n téc trªn thÕ giíi ph¸t triÓn lµm cho chñ nghÜa ®Õ quèc suy yÕu. * Khã kh¨n: - ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai kÕt thóc nh©n d©n Liªn X« ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng hy sinh vµ tæn thÊt to lín: 27 triÖu ngêi chÕt, 1710 thµnh phè vµ h¬n 70.000 lµng m¹c bÞ ph¸ huû, 32.000 xÝ nghiÖp bÞ tµn ph¸. - C¸c níc ®Õ quèc tiÕn hµnh bao v©y kinh tÕ, g©y cuéc chiÕn tranh l¹nh vµ ra søc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ chiÕn tranh tæng lùc tiªu diÖt Liªn X« vµ c¸c n- íc XHCN. Trong bèi c¶nh ®ã nh©n d©n Liªn X« tù lùc, tù cêng b¾t tay vµo x©y dùng CNXH nh»m n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, cñng cè quèc phßng, chuÈn bÞ chèng l¹i ©m mu cña chñ nghÜa ®Õ quèc vµ nh»m gióp ®ì phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. b. Tõ 1945 ®Õn 1975 trong c«ng cuéc x©y dùng CNXH ë Liªn X« gi÷a thµnh tùu vµ sai lÇm th× thµnh tùu lµ chñ yÕu. * Kinh tÕ: Hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m kh«i phôc kinh tÕ trong thêi gian 4 n¨m 3 th¸ng. - C«ng nghiÖp: + N¨m 1950 tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp t¨ng 73% so míc tr íc chiÕn tranh. + N¨m 1972 so 1922 s¶n lîng c«ng nghiÖp t¨ng 321%,thu nhËp quèc d©n t¨ng 112 lÇn. + Trong nh÷ng n¨m 50, 60 nöa ®Çu n¨m 70 Liªn X« lµ cêng quèc c«ng nghiÖp NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 1 Quangduylc@yahoo.com.vn
®øng thø hai trªn thÕ giíi (sau Mü) chiÕm 20% tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp thÕ giíi. Trong 25 n¨m (1951- 1975) møc t¨ng tr ëng c«ng nghiÖp hµng n¨m 9,6% - N«ng nghiÖp : Mét sè ngµnh n«ng nghiÖp vît møc tr íc chiÕn tranh. * Khoa häc kü thuËt: - N¨m 1949 chÕ t¹o thµnh c«ng bom nguyªn tö, ph¸ vì thÕ ®éc quyÒn nguyªn tö cña Mü. - N¨m 1957 lµ níc ®Çu tiªn phãng thµnh c«ng vÖ tinh nh©n t¹o cña tr¸i ®Êt. - N¨m 1961 phãng con tµu vò trô ®a nhµ du hµnh vò trô Gagagin bay vßng quanh tr¸i ®Êt më ®Çu kû nguyªn chinh phôc vò trô cña loµi ngêi. c. ý nghÜa lÞch sö : - ThÓ hiÖn tinh thÇn u viÖt cña CNXH ë mäi lÜnh vùc x©y dùng kinh tÕ, lùc l- îng quèc phßng, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, ñng hé phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. (tuy cã m¾c mét sè sai lÇm thiÕu sãt). - Liªn X« ®· ®¹t ®îc thÕ c©n b»ng chiÕn lîc vÒ qu©n sù, søc m¹nh vò khÝ h¹t nh©n víi c¸c níc ®Õ quèc ®· lµm ®¶o lén toµn bé chiÕn lîc cña Mü vµ c¸c níc ®ång minh cña Mü. C©u 2: ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ vÞ trÝ quèc tÕ cña Liªn X« sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai (1945) nh thÕ nµo? H·y nªu mét vµi dÉn chøng cô thÓ vÒ sù gióp ®ì cña Liªn X« ®èi víi ViÖt Nam tõ 1945 ®Õn 1991? ý nghÜa cña sù gióp ®ì ®ã ®èi víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta? a. ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i: - Trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu ph¸t triÓn kinh tÕ, khoa häc kü thuËt Liªn X« lu«n lu«n qu¸n triÖt chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i hoµ b×nh, gióp ®ì c¸c níc XHCN anh em vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn. - Lu«n ñng hé sù nghiÖp ®Êu tranh v× ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c níc ¸, Phi vµ Mülatinh. - Lu«n ®i ®Çu vµ ®Êu tranh kh«ng mÖt mái cho nÒn hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi. - Kiªn quyÕt chèng l¹i c¸c chÝnh s¸ch g©y chiÕn, x©m lîc cña chñ nghÜa ®Õ quèc vµ c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng quèc tÕ. b. VÞ trÝ quèc tÕ cña Liªn X«: - Lµ níc tham gia s¸ng lËp vµ lµ uû viªn Héi ®ång B¶o an Liªn hîp quèc, ®· cã nhiÒu s¸ng kiÕn b¶o vÖ hoµ b×nhthÕ giíi. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 2 Quangduylc@yahoo.com.vn
- Liªn X« lµ níc XHCN lín nhÊt, hïng m¹nh nhÊt. Víi tiÒm lùc kinh tÕ, quèc phßng cña m×nh, víi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i hoµ b×nh tÝch cùc, Liªn X« lµ chç dùa cho c¸ch m¹ng thÕ giíi, lµ thµnh tr× cña hoµ b×nh thÕ giíi. c. DÉn chøng vÒ sù gióp ®ì cña Liªn X«. VÝ dô: Liªn X« gióp ®ì ta x©y dùng bÖnh viÖn H÷u nghÞ Hµ Néi, cÇu Th¨ng Long, nhµ m¸y thuû ®iÖn Hoµ B×nh, ®oµ t¹o c¸n bé, gióp ®ì chuyªn gia vµ kü thuËt.. ý nghÜa: Nhê cã sù gióp ®ì nµy, nh©n d©n ta ®· ®¸nh b¹i ®îc chñ nghÜa ®Õ quèc, giµnh ®éc lËp d©n téc, hµn g¾n vÕt th ¬ng chiÕn tranh vµ tiÕn lªn x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Ngµy nay, nh÷ng c«ng tr×nh trªn vÉn tiÕp tôc ph¸t huy t¸c dông trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. C©u 3: C¸c níc §«ng ¢u x©y dùng CNXH trong hoµn c¶nh nµo? Thµnh tùu? ý nghÜa? a. Hoµn c¶nh: - C¬ së vËt chÊt kü thuËt l¹c h©u (trõ TiÖp Kh¾c, CHDC §øc). - C¸c níc ®Õ quèc tiÕn hµnh bao v©y kinh tÕ vµ can thiÖp, ph¸ ho¹i vÒ chÝnh trÞ. - Trong c¸c thÕ lùc chèng CNXH vÉn tån t¹i vµ ra søc chèng ph¸ (TS, ®Þa chñ, lùc lîng t«n gi¸o). Tuy vËy víi sù hËu thuÉn cña Liªn X«, c«ng cuéc x©y dùng CNXH cña nh©n d©n §«ng ¢u ®¹t ®îc thµnh tùu ®¸ng kÓ. b. Thµnh tùu: - Anbani: Tr íc chiÕn tranh nghÌo, chËm ph¸t triÓn nhÊt Ch©u ¢u. §Õn gi÷a nh÷ng n¨m 1970 ®· x©y dùng ®îc nÒn c«ng nghiÖp víi hµng tr¨m xÝ nghiÖp ngµnh ®iÖn c¬ khÝ, luyÖn kim, hoµn thµnh ®iÖn khÝ ho¸ trong c¶ níc. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp tho¶ m·n nhu cÇu l¬ng thùc cña nh©n d©n. - Ba Lan: N¨m 1983 s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 20 lÇn so n¨m 1970. N«ng nghiÖp t¨ng gÊp ®«i.GÇn nöa nh©n d©n Ba Lan sèng trong nh÷ng ng«i nhµ míi x©y dùng díi chÝnh quyÒn cña nh©n d©n. - Bungari:Tæng s¶n phÈm c«ng nghiÖp n¨m 1975 t¨ng 55 lÇn so n¨m 1939. N«ng th«n hoµn toµn ®iÖn khÝ ho¸. - Hungari, CHDC §øc, TiÖp Kh¾c. c. ý nghÜa: - Lµm biÕn ®æi c¨n b¶n ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña mçi níc. - Gãp phÇn t¨ng cêng tiÒm lùc vµ vÞ thÕ cña hÖ thèng XHCN trªn thÕ giíi. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 3 Quangduylc@yahoo.com.vn
C©u 4: Mèi quan hÖ hîp t¸c gi÷a Liªn X«, c¸c níc §«ng ¢u vµ c¸c níc XHCN kh¸c? a. Quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ: Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ (SEV). * Hoµn c¶nh thµnh lËp : - C¸c níc §«ng ¢u x©y dùng CNXH cÇn tæ chøc quèc tÕ ®Èy m¹nh hîp t¸c, gióp ®ì lÉn nhau vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc- kü thuËt gi÷a Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u. - C¸c níc ®Õ quèc thi hµnh chÝnh s¸ch cÊm vËn vµ bao v©y kinh tÕ ®èi víi c¸c níc XHCN, cÇn hîp t¸c ®Ó t¨ng søc m¹nh ®èi phã. - 8-1-1949 Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ thµnh lËp gåm c¸c thµnh viªn: Liªn X«, c¸c n- íc §«ng ¢u, sau më réng CHDC §øc, M«ng Cæ, CuBa, ViÖt Nam. * Môc tiªu ho¹t ®éng: - Phèi hîp c¸c níc XHCN trong c¸c kÕ ho¹ch kinh tÕ dµi h¹n, ph©n c«ng s¶n xuÊt theo híng chuyªn ngµnh trong ph¹m vi c¸c níc XHCN, ®Èy m¹nh mua b¸n vµ trao ®æi hµnh ho¸, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp,n«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, khoa häc - kü thuËt. * T¸c dông: - Gióp ®ì, thóc ®Èy c¸c níc XHCN ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ, t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Èy m¹nh c«ng cuéc x©y dùng CNXH, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. Nöa ®Çu n¨m 1970 c¸c níc trong khèi SEV s¶n xuÊt ®îc:3,5% s¶n phÈm c«ng nghiÖp thÕ giíi, nhÞp ®é t¨ng trung b×nh hµng n¨m 10%. - H¹n chÕ “khÐp kÝn cöa” kh«ng hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ngµy t¨ng. b. Quan hÖ hîp t¸c vÒ qu©n sù chÝnh trÞ: Tæ chøc liªn minh phßng thñ Vacsava. * Hoµn c¶nh thµnh lËp: - N¨m 1955 c¸c níc thµnh viªn khèi qu©n sù B¾c §¹i T©y D ¬ng (NATO) ®· ®a T©y §øc gia nhËp khèi qu©n sù NATO,biÕn T©y §øc thµnh mét lùc lîng xung kÝch chèng Liªn X«,CHDC §øc vµ c¸c níc XHCN. Lµm cho hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi cña c¸c níc Ch©u ¢u bÞ uy hiÕp nghiªm träng. - Tr íc t×nh h×nh ®ã níc XHCN ë §«ng ¢u ®· tæ chøc Héi nghÞ ë Vacsava ký kÕt “HiÖp íc h÷u nghÞ,hîp t¸c vµ t¬ng trî” Vacsava vµo ngµy 14/5/1955. * Môc ®Ých: NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 4 Quangduylc@yahoo.com.vn
- Nh»m gi÷ g×n an ninh cña c¸c níc thµnh viªn, duy tr× hoµ b×nh ë Ch©u ¢u vµ cñng cè h¬n n÷a t×nh h÷u nghÞ, hîp t¸c vµ t¬ng trî gi÷a c¸c níc thµnh viªn XHCN. - C¸c níc thµnh viªn tho¶ thuËn trong tr êng hîp mét hay nhiÒu níc tham gia hiÖp íc bÞ tÊn c«ng qu©n sù, an ninh ®Êt níc bÞ uy hiÕp. C¸c níc tham gia hiÖp íc cã nhiÖm vô gióp ®ì níc bÞ tÊn c«ng b»ng mäi ph¬ng tiÖn cã thÓ cã, dïng lùc lîng vò trang. - QuyÕt ®Þnh thµnh lËp Bé chØ huy c¸c lùc lîng vò trang chung, cö nguyªn so¸i. Liªn X« K«nhÐp lµm Tæng t lÖnh lùc lîng vò trang chung cña khèi Vacsava. * TÝnh chÊt: Lµ mét liªn minh phßng thñ vÒ qu©n sù- chÝnh trÞ cña Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u nh»m chèng l¹i ©m mu g©y chiÕn x©m lîc cña khèi qu©n sù NATO do ®Õ quèc Mü cÇm ®Çu. * Vai trß: - Trë thµnh mét ®èi träng víi khèi qu©n sù NATO, gi÷ g×n hoµ b×nh ë Ch©u ¢u vµ gi÷ v÷ng nÒn ®éc lËp, an ninh cña c¸c níc XHCN §«ng ¢u. - Gãp phÇn thóc ®Èy thèng nhÊt trang bÞ, hiÖn ®¹i ho¸ vµ t¨ng cêng søc m¹nh lùc lîng vò trang cña c¸c níc. H×nh thµnh chiÕn lîc c©n b»ng vÒ søc m¹nh qu©n sù gi÷a c¸c níc XHCN víi c¸c níc ®Õ quèc chñ nghÜa vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1970. - N¨m 1991 sau sù biÕn ®éng chÝnh trÞ to lín ë §«ng ¢u vµ sau viÖc tho¶ thuËn chÊm døt “ChiÕn tranh l¹nh ” gi÷a nh÷ng ngêi ®øng ®Çu hai níc X« - Mü tæ chøc Vacsava kh«ng cßn thÝch hîp víi t×nh h×nh míi vµ tuyªn bè gi¶i t¸n. c. C¸c mèi quan hÖ gi÷a Liªn X«, c¸c níc §«ng ¢u vµ c¸c níc XHCN. * Liªn X« - Trung Quèc: - 2/1950 X«- Trung ký kÕt “HiÖp íc h÷u nghÞ liªn minh t¬ng trî X«- Trung” nh»m chèng mäi ©m mu tÊn c«ng x©m lîc CN§Q bªn ngoµi, Liªn X« gióp Trung Quèc chuyªn gia, kü thuËt ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓ kinh tÕ. - N¨m 1960 t×nh h×nh X«- Trung c¨ng th¼ng, ®èi ®Çu. §Õn n¨m 1969 xung ®ét vò trang gi÷a qu©n ®éi hai níc ®· næ ra ë biªn giíi X« - Trung. - N¨m 1989 X« -Trung b×nh th êng ho¸ quan hÖ. * Liªn X« - §«ng ¢u (Anbani). - Tõ nh÷ng n¨m 1960 trë ®I quan hÖ Liªn X« - Anbani trë nªn c¨ng th¼ng, ®èi ®Çu hai bªn c¾t ®øt mèi quan hÖ Anbani rót khái HiÖp íc Vacsava vµ SEV. - N¨m 1991 Liªn X« - Anbani b×nh th êng ho¸ quan hÖ trë l¹i. * Liªn X« - TriÒu Tiªn, Cu Ba, ViÖt Nam: - C¸c níc trªn ®· nhËn sù gióp ®ì ®¾c lùc cña Liªn X« vµ c¸c níc XHCN kh¸c gãp phÇn quan träng ®Ó nh©n ®©n c¸c níc ®¸nh b¹i CN§Q, CNTD cò vµ míi giµnh NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 5 Quangduylc@yahoo.com.vn
®éc lËp d©n téc vµ tiÕn lªn x©y dùng CNXH. Mèi quan hÖ Trung Quèc, ViÖt Nam tõ n¨m 1992 trë l¹i ®©y cøng b×nh th êng ho¸ trë l¹i. B. C¸c níc ¸, Phi, Mü La Tinh sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai. C©u 1: Tr×nh bµy nguyªn nh©n, diÔn biÕn cuéc néi chiÕn c¸ch m¹ng 1946 -1949 ë Trung Quèc? a. Nguyªn nh©n: * Lùc lîng c¸ch m¹ng Trung Quèc: - Sau chiÕn tranh qu©n chñ lùc ®· lín m¹nh vµ ph¸t triÓn lªn 120 v¹n ngêi, d©n qu©n 200 v¹n ngêi vïng gi¶i phãng gåm 19 khu c¨n cø chiÕm gÇn 1/4 ®Êt ®ai, 1/3 d©n sè c¶ níc. - §îc sù gióp ®ì cña Liªn X« ®· chuyÓn giao vïng §«ng B¾c (TQ) vïng c«ng nghiÖp cã vÞ trÝ chiÕn lîc quan träng cho §¶ng céng s¶n vµ chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng qu¶n lý, gióp toµn bé vò khÝ, ®· tíc ®îc cña h¬n 1 triÖu qu©n Quan §«ng NhËt B¶n cho qu©n gi¶i phãng Trung Quèc. * Lùc lîng ph¶n c¸ch m¹ng: - TËp ®oµn ph¶n c¸ch m¹ng T ëng Giíi Th¹ch ©m mu vµ ph¸t ®éng cuéc néi chiÕn nh»m tiªu diÖt §¶ng céng s¶n vµ phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. - C©u kÕt víi Mü vµ dùa vµo sù gióp ®ì cña Mü thùc hiÖn mu ®å cña m×nh. - Mü gióp T ëng ph¸t ®éng néi chiÕn víi ©m mu biÕn Trung Quèc thµnh thuéc ®Þa kiÓu míi. Ngµy 20-7-1946 T ëng huy ®éng toµn bé lùc lîng qu©n ®éi chÝnh quy tÊn c«ng vµo c¸c vïng gi¶i ®Õn ®©y cuéc néi chiÕn chÝnh thøc b¾t ®Çu. b. DiÔn biÕn: Gåm 2 giai ®o¹n: * Giai ®o¹n phßng ngù tÝch cùc (7-1946 ®Õn 6- 1947) - Thùc hiÖn phßng ngù tÝch cùc, kh«ng gi÷ ®Êt ®ai mµ chñ yÕu tiªu diÖt ®Þch , x©y dùng lùc lîng m×nh. - KÕt qu¶ tiªu diÖt:1.112.000 qu©n chñ lùc Quèc d©n ®¶ng vµ lùc lîng c¸ch m¹ng lªn 2 triÖu ngêi. * Giai ®o¹n ph¶n c«ng (6-1947 ®Õn 10-1949) - 6/1947 ph¶n c«ng tiÕn qu©n vµo gi¶i phãng c¸c vïng do Quèc d©n ®¶ng thèng trÞ. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 6 Quangduylc@yahoo.com.vn
- 9/1948 ®Õn 1/1949 më 3 chiÕn dÞch ( Liªu ThÈm, Hoµi H¶i, B×nh T©n) - 4/1949 ®Õn 10/1949 truy kÝch tµn d ®Þch lµm trung t©m thèng trÞ cña tËp ®oµn T ëng ®îc gi¶i phãng, nÒn thèng trÞ cña T ëng Giíi Th¹ch sôp ®æ. - 1/10/1949 N íc céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa tuyªn bè chÝnh thøc thµnh lËp. §¸nh dÊu c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ Trung Quèc ®· hoµn thµnh. c. ý nghÜa: - Th¾ng lîi kÕt thóc h¬n 100 n¨m n« dÞch vµ thèng trÞ cña ®Õ quèc,phong kiÕn, t s¶n m¹i b¶n ®a nh©n d©n Trung Quèc bíc vµo kû nguyªn míi: Kû nguyªn ®éc lËp tù do vµ tiÕn lªn CNXH trong lÞch sö Trung Quèc. - T¨ng cêng lùc lîng x· héi chñ nghÜa trªn ph¹m vi thÕ giíi. - Cã ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn sù ph¸t triÓn cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc Ch©u ¸, ®Æc biÖt lµ §«ng Nam ¸. C©u 2: Tr×nh bµy tãm t¾t c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng Lµo tõ 1945- 1975? a. Kh¸i qu¸t: - Thuéc b¸n ®¶o §«ng D ¬ng. - Cã quan hÖ l©u ®êi víi ViÖt Nam. - Tõng lµ thuéc ®Þa cña Ph¸p, NhËt. b. Nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn: * Giai ®o¹n tõ 1945-1954: Lîi dông thêi c¬ NhËt ®Çu hµng §ång minh, ngµy 23/8/1945 nh©n d©n Lµo næi dËy thµnh lËp chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng ë nhiÒu n¬i. - Ngµy 12/10/1945 nh©n d©n thñ ®« Viªng Ch¨n khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn, chÝnh phñ Lµo ra m¾t quèc d©n tuyªn bè nÒn ®éc lËp cña Lµo. - Ngµy 3-1946 Thùc d©n Ph¸p quay trë l¹i x©m lîc , ®îc sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n §«ng D ¬ng vµ sù gióp ®ì cña qu©n t×nh nguyÖn ViÖt Nam, nh©n d©n Lµo ®øng lªn kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p x©m lîc. - Tõ 1947 c¸c chiÕn khu Trung Lµo,Th îng Lµo, §«ng B¾c Lµo thµnh lËp. - Ngµy 20-1-1949 qu©n gi¶i phãng nh©n d©n Lµo chÝnh thøc ®îc thµnh lËp do Cayxán Ph«mvih¼n chØ huy. - Ngµy 13-8-1950 MÆt trËn Lµo tù do vµ ChÝnh phñ kh¸ng chiÕn Lµo thµnh lËp do hoµng th©n Xuphanuv«ng ®øng ®Çu. - N¨m1953-1954 phèi hîp víi qu©n t×nh nguyÖn ViÖt Nam më nhiÒu chiÕn dÞch vµ giµnh th¾ng lîi to lín (chiÕn dÞch Th îng Lµo, H¹ Lµo 1953).Gãp phÇn quan träng vµo viÖc ®¸nh b¹i chñ nghÜa thùc d©n Ph¸p, buéc Ph¸p ph¶i ký NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 7 Quangduylc@yahoo.com.vn
HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ (21-7-1954). ChÊm døt chiÕn tranh, lËp l¹i hoµ b×nh ë §«ng D ¬ng, c«ng nhËn nÒn ®éc lËp,chñ quyÒn, thèng nhÊt vµ toµn vÑn l·nh thæ cña Lµo. * Giai ®o¹n 1954-1975: - Ngay khi ®¸nh b¹i Ph¸p ®Õ quèc Mü t×m c¸ch h¾t c¼ng Ph¸p vµ ph¸t ®éng cuéc chiÕn tranh x©m lîc kiÓu míi nh»m biÕn Lµo trë thµnh thuéc ®i¹ kiÓu míi cña Mü. - Th«ng qua viÖn trî kinh tÕ, qu©n sù, ®Õ quèc Mü ®· dùng lªn chÝnh quyÒn, qu©n ®éi tay sai vµ n¾m quyÒn chi phèi mäi mÆt ë Lµo. - Tõ gi÷a 1955 Mü ®iÒu khiÓn qu©n ®éi tay sai Viªng Ch¨n tÊn c«ng 2 tØnh cña lùc lîng c¸ch m¹ng Lµo ë SÇm N a, Phong xa lú,cµn quÐt ®µn ¸p lùc lîng kh¸ng chiÕn cò. - D íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng nh©n d©n c¸ch m¹ng Lµo(22-3-1955) qu©n d©n Lµo ®¸nh b¹i ®îc c¸c cuéc tÊn c«ng qu©n sù cña ®Þch gi¶i phãng thªm nhiÒu vïng réng lín ë Th îngLµo, H¹ Lµo,Trung Lµo. - N¨m 1964 Mü sö dông kh«ng qu©n nÐm bom cïng cè vÊn vµ lÝnh ®¸nh thuª sang tham chiÕn ë Lµo. Cuéc chiÕn tranh x©m lîc cña Mü ë Lµo chuyÓn sang h×nh th¸i “ChiÕn tranh ®Æc biÖt” vµ “ChiÕn tranh t¨ng cêng” cña Mü. - N¨m 1969 Mü liªn tiÕp mÐm bom, më nhiÒu cuéc hµnh qu©n lín nh»m ®¸nh chiÕm vïng gi¶i phãng,tiªu diÖt lùc lîng c¸ch m¹ng. - Qu©n d©n Lµo tõng bíc ®¸nh b¹i c¸c kÕ ho¹ch leo thang chiÕn tranh cña Mü, buéc Mü ph¶i ký HiÖp ®Þnh Viªng Ch¨n (21-3-1973) lËp l¹i hµo b×nh, thùc hiÖn hoµ hîp d©n téc Lµo. - N¨m 1973-1975 Lµo hoµn thµnh cuéc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ trong c¶ níc. - §Õn 2-12-1975 N íc céng hoµ d©n chñ nh©n d©nLµo chÝnh thøc ®îc thµnh lËp. C¸ch m¹ng Lµo bíc sang thêi kú míi- x©y dùng chÕ ®é d©n chñ nh©n d©n tiÕn lªn theo ®Þnh híng XHCN. C©u3: Nªu nh÷nh sù kiÖn lÞch sö tiªu biÓu thÓ hiÖn t×nh ®oµn kÕt chiÕn ®Êu gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam vµ Lµo trong thêi kú chèng Ph¸p vµ chèng Mü (1954- 1975)? C¸ch m¹ng ViÖt Nam vµ c¸ch m¹ng Lµo cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau: * Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (1945-1954): - Th¸ng 3-1951 Liªn minh ViÖt - Miªn - Lµo ®îc thµnh lËp nªu cao tinh thÇn ®oµn kÕt chiÕn ®Êu chèng Ph¸p cña nh©n d©n ba níc §«ng D ¬ng. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 8 Quangduylc@yahoo.com.vn
- Th¸ng 4-1953 bé ®éi ViÖt Nam phèi hîp víi bé ®éi PathÐt Lµo më chiÕn dÞch Th îng Lµo, gi¶i phãng tØnh Xiªng Kho¶ng vµ tØnh Phong Xa Lú. C¨n cø kh¸ng chiÕn ®îc më réng vµ nèi liÒn víi T©y B¾c ViÖt Nam. - Th¸ng 12-1953 phèi hîp víi bé ®éi PathÐt Lµo, bé ®éi ViÖt Nam më chiÕn dÞch Trung Lµo, gi¶i phãng thÞ x· Thµ KhÑt vµ toµn bé tØnh Kh¨m Muén, uy hiÕp Sªn«. - Nh÷ng th¾ng lîi cña qu©n d©n ViÖt Nam - Lµo trong giai ®o¹n cuèi cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p ®· buéc Ph¸p ph¶i ký HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ (21-1-1954), c«ng nhËn c¸c quyÒn d©n téc c¬ b¶n cña ba níc §«ng D ¬ng. * Trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü (1954-1975): - Sau khi Mü gióp bän tay sai lµm ®¶o chÝnh, xo¸ bá nÒn trung lËp ë Campuchia, ba níc ViÖt Nam - Lµo - Campuchia häp Héi nghÞ cÊp cao (24- 25/4/1970) ®Ó biÓu thÞ quyÕt t©m ®oµn kÕt chiÕn ®Êu chèng Mü. - Nöa ®Çu n¨m 1970 qu©n t×nh nguyÖn ViÖt Nam ë Lµo cïng qu©n d©n Lµo ®Ëp tan cuéc hµnh qu©n lÊn chiÕm C¸nh ®ång Chum - Xiªng Kho¶ng, gi¶i phãng mét vïng réng lín ë Nam Lµo. - Th¸ng 2 vµ 3-1971 qu©n d©n ViÖt Nam phèi hîp víi qu©n d©n Lµo ®Ëp tan cuéc hµnh qu©n “Lam S¬n 719” nh»m chiÕm gi÷ ®êng 9- Nam Lµo cña 4,5 v¹n qu©n nguþ Sµi Gßn, gi÷ v÷ng hµnh lang chiÕn lîc cña c¸ch m¹ng §«ng D ¬ng . - Th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam buéc Mü ph¶i ký HiÖp ®Þnh Pari (27-1- 1973), sau ®ã Mü ph¶i ký HiÖp ®Þnh Viªng Ch¨n víi Lµo (21-2-1973). ChiÕn th¾ng 30-4-1975 cña ViÖt Nam ®· cæ vò vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü ë Lµo giµnh th¾ng lîi hoµn toµn, níc Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo ra ®êi (2-12-1975). - T×nh ®oµn kÕt, phèi hîp chiÕn ®Êu gi÷a hai d©n téc ViÖt Nam - Lµo ®· trë thµnh yÕu tè thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vµ th¾ng lîi cña cuéc kh¸ng chiÕn ë mçi n- íc. C©u 4: §«ng Nam ¸ bao gåm nh÷ng níc nµo? Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai §«ng Nam ¸ cã nh÷ng biÕn ®æi g× to lín? BiÕn ®æi nµo lµ to lín nhÊt? a. §«ng Nam ¸ ngµy nay bao gåm 11 níc: ViÖt Nam, Lµo, Campuchia, Mianma, Th¸i Lan, Malayxia, In®«nªxia, Philippin, Brun©y, Xinggapo, §«ng Timo. - Lµ khu vùc cã vÞ trÝ chiÕn lîc quan träng n»m trong môc tiªu bµnh tr - íng cña c¸c níc ®Õ quèc vµ thÕ lùc ph¶n ®éng. - Tr íc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai c¸c níc nµy ®Òu lµ thuéc ®Þa, nöa thuéc ®Þa vµ thÞ tr êng cña c¸c níc t b¶n ph ¬ng t©y. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 9 Quangduylc@yahoo.com.vn
- Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay §«ng Nam ¸ cã nhiÒu biÕn ®æi to lín. b. Nh÷ng biÕn ®æi to lín : - BiÕn ®æi to lín thø nhÊt: Cho ®Õn nay, c¸c níc §«ng Nam ¸ ®Òu giµnh ®éc lËp. §©y lµ biÕn ®æi to lín nhÊt lµ v×: + Lµ biÕn ®æi th©n phËn tõ c¸c níc thuéc ®Þa, nöa thuéc ®Þa vµ lÖ thuéc trë thµnh nh÷ng níc ®éc lËp. + Nhê cã biÕn ®æi ®ã, c¸c níc §«ng Nam ¸ míi cã nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, x· héi cña m×nh ngµy cµng phån vinh. - BiÕn ®æi to lín thø hai: Tõ khi giµnh ®éc lËp d©n téc, c¸c níc §«ng Nam ¸ ®Òu ra søc x©y dùng kinh tÕ - x· héi vµ ®¹t nhiÒu thµnh tÝch lín (®Æc biÖt Xinggapo lµ níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhÊt trong c¸c níc §«ng Nam ¸ vµ ®îc xÕp vµo hµng c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trªn thÕ giíi) -BiÕn ®æi to lín thø ba: §Õn th¸ng 7-1997, c¸c níc §«ng Nam ¸ ®Òu ra nhËp.HiÖp héi c¸c níc §«ng Nam ¸, gäi t¾t lµ ASEAN. §ã lµ mét tæ chøc Liªn minh chÝnh trÞ - kinh tÕ cña khu vùc §«ng Nam ¸ nh»m môc ®Ých x©y dùng mèi quan hÖ hoµ b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c níc trong khu vùc. C©u 5: Theo anh (chÞ) trong nh÷ng biÕn ®æi ë khu vùc §«ng Nam ¸ tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay, th× biÕn ®æi nµo lµ quan träng nhÊt? V× sao? - BiÕn ®æi quan träng nhÊt lµ c¸c níc §«ng Nam ¸ ®Òu ra nhËp HiÖp héi c¸c níc §«ng Nam ¸. V× tr íc ®©y c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸ tõ ®èi ®Çu víi ba níc §«ng D ¬ng chuyÓn sang ®èi tho¹i vµ hßa nhËp, hiÖn nay ®Òu lµ thµnh viªn cña HiÖp héi c¸c níc §«ng Nam ¸ (ASEAN). §©y lµ mét tæ chøc liªn minh chÝnh trÞ - kinh tÕ - v¨n hãa nh»m x©y dùng nh÷ng mèi quan hÖ hßa b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn gi÷a c¸c níc trong khu vùc §«ng Nam ¸. C©u 6: H·y tr×nh bµy sù thµnh lËp vµ ph¸t triÓn cña Tæ chøc ASEAN vµ quan hÖ ViÖt Nam ASEAN? a. Lý do thµnh lËp: - Sau khi giµnh ®éc lËp, nhiÒu níc §«ng Nam ¸ cã dù ®Þnh thµnh lËp tæ chøc khu vùc nh»m t¹o nªn sù hîp t¸c cïng ph¸t triÓn trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, khoa häc- kü thuËt, v¨n ho¸, h¹n chÕ sù ¶nh hëng cña c¸c níc lín ®ang t×m mäi c¸ch nh»m biÕn §«ng Nam ¸ thµnh “s©n sau” cña hä. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 10 Quangduylc@yahoo.com.vn
- Th¸ng 8-1967, t¹i B¨ng Cèc (Th¸i Lan) HiÖp héi c¸c níc §«ng Nam ¸ (ASEAN) ®îc thµnh lËp gåm 5 níc: In®«nªxia, Malaixia, Xinggapo, Th¸i Lan, Philippin ®Õn th¸ng 1-1984 thªm Brun©y. - C¬ quan l·nh ®¹o cña ASEAN lµ Héi nghÞ ngo¹i tr ëng ®îc tæ chøc lÇn lît hµng n¨m ë thñ ®« c¸c níc thµnh viªn. Uû ban th êng trùc cña ASEAN ®¶m nhiÖm c¸c c«ng viÖc gi÷a hai nhiÖm kú cña Héi nghÞ ngo¹i tr ëng, ngoµi ra cßn cã c¸c uû viªn ban th êng trùc, phô tr¸ch nh÷ng ngµnh cô thÓ víi sù tham gia cña c¸c chuyªn gia c¸c níc thµnh viªn. b. Ho¹t ®éng cña ASEAN tr¶i qua hai giai ®o¹n chÝnh: - Tõ n¨m 1967-1975: ASEAN cßn lµ tæ chøc khu vùc non yÕu, ch¬ng tr×nh hîp t¸c gi÷a c¸c níc thµnh viªn cßn rêi r¹c. - Tõ 1976 ®Õn nay: §îc b¾t ®Çu b»ng Héi nghÞ cÊp cao thø nhÊt (häp ë Ba Li- In®«nªxia - 2/1976) më ra thêi kú ph¸t triÓn míi trong lÞch sö c¸c níc ASEAN. - Nh÷ng n¨m 1976-1978: ASEAN nhÊn m¹nh hîp t¸c kinh tÕ gi÷a c¸c níc thµnh viªn vµ h×nh thµnh c¬ cÊu tæ chøc chÆt chÏ h¬n. c. Qu¸ tr×nh thµnh lËp: - Tõ n¨m 1979 do vÊn ®Ò Campuchia, quan hÖ gi÷a ASEAN víi ba níc §«ng D ¬ng lµ “®èi ®Çu”. Tõ cuèi thËp niªn 1980 khi vÊn ®Ò Campuchia ®îc gi¶i quyÕt, mèi quan hÖ ®ã chuyÓn tõ “®èi ®Çu sang ®èi tho¹i” më ra kh¶ n¨ng míi trong quan hÖ hîp t¸c trªn c¸c lÜnh vùc ë khu vùc §«ng Nam ¸.Gi÷a c¸c níc ASEAN víi ViÖt Nam, Lµo, Campuchia ®· diÔn ra nhiÒu cuéc tiÕp xóc, trao ®æi vµ hîp kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc. §©y còng lµ thêi kú kinh tÕ ASEAN t¨ng tr ëng m¹nh. - Ngµy 28-7-1995 ViÖt Nam gia nhËp ASEAN. - Ngµy 23-7-1997 ASEAN kÕt n¹p thªm Lµo, Mianma. - Ngµy 30-4-1999 Campuchia lµ thµnh viªn thø 10 cña tæ chøc nµy. ASEAN ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín vµ tèc ®é t¨ng tr ëng kinh tÕ cao, t¹o nªn nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c trong ®êi sèng kinh tÕ - x· héi c¸c níc thµnh viªn. MÆc dÇu cã nh÷ng bíc th¨ng trÇm, vai trß quèc tÕ ASEAN ngµy cµng t¨ng. d. Quan hÖ ViÖt Nam- ASEAN: - Quan hÖ ViÖt Nam- ASEAN diÔn biÕn phøc t¹p, cã lóc hoµ dÞu, cã lóc c¨ng th¼ng, tuú theo t×nh h×nh quèc tÕ vµ khu vùc, nhÊt lµ tuú theo biÕn ®éng cña t×nh h×nh Campuchia. - Tõ khi vÊn ®Ò Campuchia ®i vµo xu thÕ hoµ gi¶i vµ hoµ hîp d©n téc, ViÖt Nam thi hµnh chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i “Muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c níc”, quan hÖ ASEAN- ViÖt Nam ngµy cµng c¶i thiÖn. ChÝnh phñ ViÖt Nam nhiÒu lÇn cö ®¹i NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 11 Quangduylc@yahoo.com.vn
diÖn sang th¨m nhiÒu níc ASEAN, nh»m ®i tíi mét quan ®iÓm thèng nhÊt, ®Ó x©y dùng mét khu vùc §«ng Nam ¸ hoµ b×nh, h÷u nghÞ , hîp t¸c vµ ph¸t triÓn. - Th¸ng 7-1992 ViÖt Nam tham gia HiÖp íc Bali vµ ®Õn th¸ng 7-1995, chÝnh thøc gia nhËp ASEAN, ®¸nh dÊu bíc ph¸t triÓn míi trong viÖc t¨ng cêng hîp t¸c ë khu vùc v× mét §«ng Nam ¸ hoµ b×nh, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. e. C¬ héi vµ th¸ch thøc ViÖt Nam khi ra nhËp tæ chøc ASEAN: - Thêi c¬: ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ c¬ së vËt chÊt, kü thuËt so víi c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi. - Th¸ch thøc: DÔ bÞ hoµ tan, nÒn kinh tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n v× ®iÒu kiÖn kü thuËt. - Th¸i ®é: B×nh tÜnh, kh«ng bá lì thêi c¬. CÇn ra søc häc tËp, n¾m v÷ng KHKT. C©u 7: H·y tr×nh bµy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë Ch©u Phi tõ n¨m 1945 ®Õn nay? Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, phong trµo gi¶i phãng d©n téc bïng næ m¹nh mÏ ë Ch©u Phi vµ Ch©u Phi trë thµnh “Lôc ®Þa míi trçi dËy” trong cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®Õ quèc, chñ nghÜa thùc d©n. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ th¾ng lîi cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë Ch©u Phi qua c¸c giai ®o¹n sau: * Giai ®o¹n 1945-1954: Phong trµo ®Êu tranh bïng næ sím nhÊt ë B¾c Phi víi th¾ng lîi më ®Çu lµ cuéc chÝnh biÕn c¸ch m¹ng cña sÜ quan vµ binh lÝnh yªu níc Ai CËp. Ngµy 3-7-1952 lËt ®æ chÕ ®é qu©n chñ vµ nÒn thèng trÞ cña thùc d©n Anh, thµnh lËp níc Céng hoµ Ai CËp 18-6-1953. * Giai ®o¹n 1954-1960: ChiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ n¨m 1954 cña ViÖt Nam ®· lµm rung chuyÓn hÖ thèng thuéc ®Þa cña Ph¸p ë T©y Phi vµ B¾c Phi, më ®Çu b»ng cuéc ®Êu tranh vò trang cña nh©n d©n Angiªri 11-1954. NhiÒu quèc gia ®- îc ®éc lËp: Tuyniri(1965), Marèc(1956), Ghinª(1957). §Õn n¨m 1960 hÇu hÕt c¸c n- íc B¾c Phi vµ T©y Phi ®Òu giµnh ®îc ®éc lËp. * Giai ®o¹n 1960-1975: N¨m 1960 cã 17 níc Ch©u Phi giµnh ®îc ®éc lËp, ®îc lÞch sö ghi nhËn lµ “N¨m Ch©u Phi”. Nh÷ng th¾ng lîi cã ý nghÜa to lín vµ ¶nh hëng s©u réng lµ th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng Angiªri(1962), £ti«pia(1974), M«d¨mbÝch(1975), ®Æc biÖt lµ th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng ¡ngg«la dÉn ®Õn sù ra ®êi cña níc Céng hoµ ¡ngg«la(1975), ®¸nh dÊu sù sôp ®æ vÒ c¬ b¶n cña chñ nghÜa thùc d©n cò cïng hÖ thèng thuéc ®Þa cña nã ë Ch©u Phi. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 12 Quangduylc@yahoo.com.vn
* Giai ®o¹n 1975 ®Õn nay: §©y lµ giai ®o¹n hoµn thµnh ®Êu tranh ®¸nh ®æ nÒn thèng trÞ thùc d©n cò ®Ó giµnh l¹i ®éc lËp d©n téc víi sù ra ®êi cña níc Céng hoµ Nammibia(3- 1991). TiÕp ®ã lµ cuéc bÇu cö ®a chñng téc ë Nam Phi (4-1994) víi th¾ng lîi cña c¸c lùc lîng yªu níc tiÕn bé mµ ®¹i diÖn lµ §¹i héi d©n téc Phi (ANC). Sù kiÖn nµy chÊm døt ¸ch thèng trÞ trong vßng ba thÕ kû cña chñ nghÜa ph©n biÖt chñng téc Ap¸cthai ë lôc ®Þa nµy. C©u 8: Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ th¾ng lîi cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë Mülatinh? Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, cao trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc næ ra s«i næi ë hÇu kh¾p c¸c níc khu vùc Mülatinh, vµ Mülatinh trë thµnh "§¹i lôc nói löa". Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë khu vùc Mülatinh tõ n¨m 1945 ®Õn nay tr¶i qua 3 giai ®o¹n: *Tõ n¨m 1945-1959: Cao trµo c¸ch m¹ng næ ra hÇu kh¾p c¸c níc Mülatinh díi h×nh thøc: b·i c«ng cña c«ng nh©n ë Chilª, næi dËy cña n«ng d©n ë Pªru, £cua®o, Mªhic«, Braxin , Vªnªzuªla....khëi nghÜa vò trang ë Panama, B«livia, vµ ®Êu tranh nghÞ viÖn ë Goatªmala, Vªnªzuªla. * Tõ n¨m 1959-1980: C¸ch m¹ng Cuba th¾ng lîi (1959) ®¸nh dÊu bíc ®Çu ph¸t triÓn míi cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc, cæ vò cuéc ®Êu tranh cña c¸c níc Mülatinh. TiÕp ®ã phong trµo ®Êu tranh vò trang bïng næ ë nhiÒu n- íc...Mülatinh trë thµnh "Lôc ®Þa bïng ch¸y". D íi nh÷ng h×nh thøc ®Êu tranh kh¸c nhau, c¸c níc Mülatinh lÇn lît lËt ®æ c¸c chÝnh quyÒn ph¶n ®éng tay sai cña MÜ, thµnh lËp c¸c chÝnh phñ d©n téc d©n chñ, qua ®ã giµnh ®éc lËp chñ quyÒn cña d©n téc. * Tõ cuèi thËp niªn 1980 ®Õn nay: Lîi dông quan hÖ Liªn X« vµ MÜ thay ®æi, ®Æc biÖt nh÷ng biÕn ®éng ë Liªn X« vµ §«ng ¢u, MÜ ph¶n kÝch chèng l¹i phong trµo c¸ch m¹ng ë khu vùc MÜ la tinh, can thiÖp vò trang vµo Grªna®a(1983), Panama(1990) uy hiÕp c¸ch m¹ng Nicanagoa, t×m c¸ch lËt ®æ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ë Cuba b»ng c¸ch bao v©y, c¾m vËn kinh tÕ, c« lËp vµ tÊn c«ng vÒ chÝnh trÞ. - Sau khi kh«i phôc ®îc nÒn ®éc lËp chñ quyÒn, c¸c níc MÜlatinh bíc vµo thêi kú x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. ChÝnh phñ c¸c níc ®· tiÕn hµnh mét sè c¶i c¸ch kinh tÕ, x· héi ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh ®Êt níc. Bíc vµo thËp niªn 1990 mét sè níc MÜlatinh ®· trë thµnh nh÷ng " níc c«ng nghiÖp míi" ( Achentina, Braxin, Mªhic«). Bé mÆt c¸c níc MÜlatinh, ®Æc biÖt lµ nh÷ng trung t©m kinh tÕ, th ¬ng m¹i ®· thay ®æi vÒ c¨n b¶n. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 13 Quangduylc@yahoo.com.vn
c. MÜ, NhËt B¶n, T©y ©u sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai. C©u1: Sù ph¸t triÓn kinh tÕ , khoa häc-kü thuËt cña MÜ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai vµ nguyªn nh©n cña sù ph¸t triÓn ®ã?Nguyªn nh©n nµo lµ quan träng?V× sao? a. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ khoa häc-kü thuËt cña MÜ: * Kinh tÕ: - Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai nÕn kinh tÕ MÜ ph¸t triÓn nh¶y vät. - Trong khi c¸c níc §ång minh Ch©u ¢u bÞ tµn ph¸ v× chiÕn tranh, MÜ víi lý do kh«ng chÞu ¶nh hëng cña chiÕn tranh, cã nguån tµi nguyªn phong phó, tr×nh ®é khao häc-kü thuËt tiªn tiÕn nªn cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ, khoa häc- kü thuËt. - C«ng nghiÖp: S¶n lîng c«ng nghiÖp trung b×nh hµng n¨m t¨ng 24% chiÕm h¬n nöa s¶n lîng c«ng nghiÖp toµn thÕ giíi(56,1% n¨m 1948) - N«ng nghiÖp: S¶n lîng n«ng nghiÖp t¨ng 27% so víi tr íc chiÕn tranh, s¶n lîng n¨m 1949 gÊp 2 lÇn s¶n lîng cña 5 níc céng l¹i ( Anh, Ph¸p, §øc, Italia, NhËt) - Tµi chÝnh: N¾m 3/4 tr÷ lîng vµng trªn toµn thÕ giíi. Lµ níc chñ nî thÕ giíi. - H¬n 50% tµu bÌ ®i l¹i trªn biÓn. - Trong kho¶ng hai thËp niªn ®Çu sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai MÜ trë thµnh trung t©m kinh tÕ - tµi chÝnh duy nhÊt cña thÕ giíi. * Khoa häc-kü thuËt: - Thu hót nhiÒu nhµ khoa häc lçi l¹c trªn thÕ giíi.V× MÜ cã ®iÒu kiÖn hßa b×nh,kh«ng bÞ chiÕn tranh tµn ph¸,thuËn lîi cho c¸c nhµ khoa häc nghiªn cøu. - Lµ níc ®i ®Çu trong viÖc tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng khoa häc-kü thuËt lÇn hai. §¹t nhiÒu thµnh tùu: c«ng cô s¶n xuÊt míi, nguån n¨ng lîng míi, cuéc c¸ch m¹ng xanh trong n«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, khoa häc vò trô, s¶n xuÊt vò khÝ hiÖn ®¹i..... b. Nguyªn nh©n cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ MÜ: Së dÜ MÜ cã bíc ph¶t triÓn kinh tÕ nhanh chãng nh vËy lµ do: - Dùa vµo thµnh tùu c¸ch m¹ng khoa häc-kü thuËt (MÜ lµ níc khëi ®Çu cuéc c¸ch m¹ng khoa häc-kü thuËt lÇn thø hai, ®i ®Çu trong s¶n xuÊt m¸y tÝnh,n¨ng lîng nguyªn tö....cã nhiÒu nhµ khoa häc lçi l¹c trªn thÕ giíi ®· sang MÜ), MÜ ®· ®iÒu chØnh hîp lý c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm..... NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 14 Quangduylc@yahoo.com.vn
- Nhê tr×nh ®é qu¶n lý trong s¶n xuÊt vµ tËp trung t b¶n cao (C¸c c«ng ty ®éc quyÒn MÜ lµ nh÷ng c«ng ty khæng lå, tËp trung hµng chôc v¹n c«ng nh©n, cã doanh thu hµng chôc ®« la, v¬n ra khèng chÕ, lòng ®o¹n c¸c ngµnh s¶n xuÊt trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi) - Nhê qu©n sù hãa nÒn kinh tÕ ®Ó bu«n b¸n vò khÝ thu nhiÒu lîi nhuËn trong chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, MÜ thu ®îc lîi nhuËn 144 tØ ®«la. NÒn c«ng nghiÖp chiÕn tranh cña MÜ thu h¬n 50% tæng lîi nhuËn hµng n¨m. - Ngoµi ra cã c¸c ®iÒu kiÖn vÒ: Tµi nguyªn phong phó, nh©n c«ng dåi dµo,®Êt níc kh«ng bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ còng lµ nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho nÒn kinh tÕ MÜ ph¸t triÓn nhanh chãng vµ thuËn lîi h¬n c¸c níc kh¸c. - Sù nhËy bÐn trong ®iÒu hµnh qu¶n lý cña giíi l·nh ®¹o MÜ. c. Nguyªn nh©n nµo lµ quan träng? V× sao? MÜ biÕt dùa vµo thµnh tùu c¸ch m¹ng khoa häc-kü thuËt. Cho nªn MÜ ®· ®iÒu chØnh l¹i hîp lý c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¶i tiÕn kü thuËt vµ n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nhê ®ã mµ nÒn kinh tÕ MÜ ph¸t triÓn nhanh chãng, ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n d©n MÜ cã nhiÒu thay ®æi. C©u 2: §iÒu g× chøng tá r»ng tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû XX trë ®i kinh tÕ NhËt B¶n ph¸t triÓn thÇn kú? Nguyªn nh©n cña sù ph¸t triÓn ®ã? Nguyªn nh©n nµo lµ quan träng? C¸c níc ®ang ph¸t triÓn nªn häc hái NhËt B¶n ë ®iÓm nµo? a. Sù ph¸t triÓn "ThÇn kú" cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n. - Lµ níc chiÕn b¹i mÊt hÕt thuéc ®Þa vµ sau chiÕn tranh bÞ MÜ chiÕm ®ãng theo chÕ ®é qu©n qu¶n, nÒn kinh tÕ bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ nÆng nÒ. - Tõ n¨m 1945 ®Õn 1950 kinh tÕ MÜ ph¸t triÓn chËm ch¹p vµ phô thuéc chÆt chÏ vµo kinh tÕ MÜ. - Tõ n¨m 1950 nÒn kinh tÕ NhËt ph¸t triÓn nhanh, ®Æc biÖt tõ khi MÜ ph¸t ®éng chiÕn tranh x©m lîc TriÒu Tiªn (6-1950) - Bíc sang nh÷ng n¨m 60 khi MÜ g©y ra cuéc chiÕn tranh x©m lîc ViÖt Nam th× nÒn kinh tÕ NhËt B¶n cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ®Ó ®uæi kÞp vµ vît c¸c níc T©y ¢u v¬n lªn ®øng thø hai (sau MÜ) trong thÕ giíi t b¶n chñ nghÜa. - Tõ nh÷ng n¨m 1970 trë ®i NhËt B¶n trë thµnh 1 trong 3 trung t©m kinh tÕ tµi chÝnh cña thÕ giíi. Dù tr÷ vµng vµ ngo¹i tÖ cña NhËt B¶n ®· vît qua MÜ. Hµng hãa NhËt B¶n len lái, c¹nh tranh kh¾p c¸c thÞ tr êng thÕ giíi ( «t«, ®iÖn tö.)._ + Tæng s¶n phÈm quèc d©n n¨m 1950 ®¹t : 20 tû ®«la b»ng 1/3 cña Anh, 1/2 cña Ph¸p, 1/17 cña MÜ. §Õn n¨m 1968 vît qua c¸c níc T©y ¢u ®øng thø hai thÕ giíi sau MÜ víi 183 tû ®«la. N¨m 1973 NhËt B¶n ®¹t 402 tû ®«la. Trong kho¶ng h¬n 20 NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 15 Quangduylc@yahoo.com.vn
n¨m (1950-1973) tæng s¶n phÈm quèc d©n t¨ng 20 lÇn vµ ®Õn n¨m 1989 ®¹t tíi 2828,3 tû ®«la. - Thu nhËp b×nh qu©n trªn ®Çu ngêi n¨m 1990 ®¹t 23.796 ®«la ®øng thø hai trªn thÕ giíi sau Thôy SÜ. + Trong c«ng nghiÖp: gi¸ trÞ s¶n lîng n¨m 1950 b»ng 4,1 tû ®«la ®Õn n¨m 1969 ®¹t 56,4 tû ®«la, ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ s¶n lîng tµu biÓn ,thÐp, xe m¸y. + N«ng nghiÖp : NhËt B¶n ph¸t triÓn theo híng th©m cach c¬ giíi hãa, thñy lîi hãa, hãa häc hãa... b. Nguyªn nh©n cña sù ph¸t triÓn : Kinh tÕ NhËt B¶n cã bíc ph¸t triÓn " Nh¶y vät" lµ nhê: - NhËt B¶n biÕt lîi dông vèn cña níc ngoµi hiÖu qu¶ nhÊt trong viÖc ®Çu t vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp then chèt nh : c¬ khÝ, luyÖn kim, hãa chÊt, ®iÖn tö. Gi¶m g¸nh nÆng chi phÝ qu©n sù (do MÜ g¸nh v¸c) do vËy cã ®iÒu kiÖn tËp trung ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ. - §iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi vµ sù ph¸t triÓn cña khoa häc-kü thuËt thÕ giíi NhËt B¶n tËn dông ®îc nh÷ng thµnh tùu ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong viÖc t¨ng n¨ng suÊt, c¶i tiÕn kü thuËt, h¹ gi¸ thµnh hµng hãa. - BiÕt luån l¸ch x©m nhËp vµo thÞ tr êng thÕ giíi. Cuéc chiÕn tranh TriÒu Tiªn vµ ViÖt Nam lµ hai ngän giã thÇn thæi vµo nÒn kinh tÕ NhËt B¶n. - NhËt ®· tiÕn hµnh nhiÒu c¶i c¸ch d©n chñ: C¶i c¸ch ruéng ®Êt, xãa bá nh÷ng tµn tÝch phong kiÕn, ®iÒu ®ã t¸c dông thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn. - NhËt ph¸t huy truyÒn thèng "Tù lùc tù cêng" vµ con ngêi NhËt B¶n v¬n lªn x©y dùng ®Êt níc trong nh÷ng hoµn c¶nh hÕt søc khã kh¨n, hÕt søc coi träng ph¸t triÓn khoa häc-kü thuËt vµ nÒn gi¸o dôc quèc d©n. §©y nh©n tè quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña NhËt B¶n. c. Nguyªn nh©n quan träng ®ã lµ NhËt B¶n ®· biÕt lîi dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc - kü thuËt ®Ó t¨ng n¨ng suÊt, c¶i tiÕn kü thuËt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. - C¸c níc ®ang ph¸t triÓn (ViÖt Nam) nªn häc hái NhËt B¶n ë ®iÓm nµo: 1,2,3,5. C©u3: Trong c¸c nguyªn nh©n ph¸t triÓn kinh tÕ NhËt B¶n vµ kinh tÕ Mü tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, cã mét nguyªn nh©n chung. H·y tr×nh bµy vµ ph©n tÝch nguyªn nh©n ®ã? Trong c¸c nguyªn nh©n ph¸t triÓn kinh tÕ cña MÜ vµ NhËt B¶n sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, cã mét nguyªn nh©n chung lµ: BiÕt tËn dông thµnh qu¶ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- kü thuËt lÇn thø hai. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 16 Quangduylc@yahoo.com.vn
- Ph©n tÝch: Lµm thay ®æi c¸c nh©n tè s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt, c¶i tiÕn kü thuËt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong mét thêi gian ng¾n t¹o ra mét khèi lîng hµng hãa khæng lå. d. Quan hÖ quèc tÕ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai. C©u1: Héi nghÞ cÊp cao Ianta diÔn ra trong bèi c¶nh lÞch sö nh thÕ nµo? Néi dung chÝnh cña Héi nghÞ? a. Bèi c¶nh lÞch sö: - §Çu n¨m 1945 côc diÖn chiÕn tranh thÕ giíi thø hai bíc vµo giai ®o¹n chãt, nhiÒu m©u thuÉn, tranh chÊp trong néi bé phe ®ång minh chèng ph¸t xÝt næi lªn gay g¾t trong ®ã næi lªn 3 vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt: + KÕt thóc nhanh chãng chiÕn tranh ë Ch©u ¢u, Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D ¬ng. + Tæ chøc l¹i trËt tù thÕ giíi míi sau chiÕn tranh. + Ph©n chia khu vùc ®ãng qu©n theo chÕ ®é qu©n qu¶n ë c¸c níc ph¸t xÝt chiÕn b¹i vµ ph¹m vi ¶nh hëng cña c¸c níc tham gia chiÕn tranh chèng ph¸t xÝt. - Trong bèi c¶nh ®ã tõ ngµy 4 ®Õn 12/2/1945 Héi nghÞ cÊp cao 3 cêng quèc t¨ng cêng gåm: Liªn X«, MÜ, Anh ®· häp ë Ianta. b. Néi dung cña Héi nghÞ : - Héi nghÞ diÔn ra gay go, quyÕt liÖt v× thùc chÊt lµ cuéc chiÕn tranh giµnh vµ ph©n chia thµnh qu¶ th¾ng lîi chiÕn tranh gi÷a c¸c lùc lîng tham chiÕn, cã liªn quan mËt thiÕt tíi hßa b×nh, an ninh vµ trËt tù thÕ giíi sau nµy. Cuèi cïng ®i ®Ðn nh÷ng quyÕt ®Þnh: - Héi nghÞ thèng nhÊt lµ tiªu diÖt tËn gèc chñ nghÜa ph¸t xÝt vµ chñ nghÜa qu©n phiÖt NhËt. §Ó nhanh chãng kÕt thóc chiÕn tranh, Liªn X« sÏ tham chiÕn chèng NhËt sau khi chiÕn tranh ®· kÕt thóc ë Ch©u ¢u. - Ba cêng quèc thèng nhÊt thµnh lËp tæ chøc Liªn hîp quèc dùa trªn nÒn t¶ng vµ nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ nhÊt trÝ gi÷a 5 cêng quèc Liªn X«, MÜ, Anh, Ph¸p, Trung Quèc ®Ó gi÷ g×n hßa b×nh, an ninh vµ trËt tù thÕ giíi sau chiÕn tranh. - Héi nghÞ ®i ®Õn tháa thuËn viÖc ®ãng qu©n t¹i c¸c níc nh»m gi¶i gi¸p qu©n ®éi ph¸t xÝt vµ ph©n chia ph¹m vi ¶nh hëng ë Ch©u ¢u vµ Ch©u ¸. Nh÷ng quyÕt ®Þnh cña Héi nghÞ cÊp cao Ianta th¸ng 2-1945 ®· trë thµnh nh÷ng khu«n khæ cña trËt tù thÕ giíi míi tõng bíc ®îc thiÕt lËp trong n¨m 1945-1947 sau khi chiÕn tranh kÕt thóc, th êng ®îc gäi lµ " TrËt tù hai cùc Ianta" (ChØ MÜ vµ Liªn X« ph©n chia nhau ph¹m vi ¶nh hëng trªn c¬ së tháa thuËn Ianta) MÜ vµ Liªn X« t¹o thÕ c©n b»ng. NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 17 Quangduylc@yahoo.com.vn
C©u2: Hoµn c¶nh ra ®êi, môc ®Ých,nguyªn t¾c ho¹t ®éng vµ c¬ quan chÝnh cña Liªn hîp quèc? C¸c tæ chøc cña LHQ t¹i ViÖt Nam?§¸nh gi¸ vÒ vai trß cña Liªn hîp quèc tr íc nh÷ng biÕn ®éng cña t×nh h×nh thÕ giíi hiÖn nay? a. Liªn Hîp Quèc: * Hoµn c¶nh ra ®êi: - §Çu n¨m 1945 chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®i vµo giai ®o¹n chãt. ViÖc nhanh chãng kÕt thóc chiÕn tranh vµ tæ chøc thÕ giíi míi sau chiÕn tranh næi lªn gay g¾t. T¹i héi nghÞ Ianta(2- 1945), c¸c nhµ l·nh ®¹o c¸c níc Liªn X«, MÜ, Anh ®· thèng nhÊt thµnh lËp mét tæ chøc mang tªn lµ Liªn Hîp Quèc ®Ó gi÷ g×n hßa b×nh, an ninh thÕ giíi. - Tõ ngµy 25-4 ®Õn 26-6-1945 Héi nghÞ ®¹i biÓu cña 50 níc häp t¹i Sanphranxc« (Mü) ®Ó th«ng qua HiÕn ch¬ng Liªn Hîp Quèc vµ thµnh lËp tæ chøc Liªn Hîp Quèc. * Môc ®Ých: - Duy tr× hßa b×nh vµ an ninh thÕ giíi. - Thóc ®Èy quan hÖ, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c níc trªn c¬ së t«n träng quyÒn d©n téc tù quyÕt vµ quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a c¸c quèc gia. * Nguyªn t¾c ho¹t ®éng: - T«n träng quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a c¸c quèc gia vµ quyÒn tù quyÕt cña c¸c d©n téc. - T«n träng toµn vÑn l·nh thæ vµ ®éc lËp chÝnh trÞ cña tÊt c¶ c¸c níc. - Gi¶i quyÕt tranh chÊp quèc tÕ b»ng ph¬ng ph¸p hßa b×nh. - Nguyªn t¾c nhÊt trÝ gi÷a 5 cêng quèc: Liªn X«, Mü, Anh, Ph¸p, TrungQuèc. - LHQ kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña bÊt cø níc nµo. * C¸c c¬ quan chÝnh: - §¹i héi ®ång: Héi nghÞ cña tÊt c¶ c¸c níc thµnh viªn, mçi n¨m häp mét lÇn. - Héi ®ång b¶o an: + Lµ c¬ quan chÝnh trÞ quan träng nhÊt vµ ho¹t ®éng th êng xuyªn cña LHQ, chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ duy tr× hßa b×nh vµ an ninh quèc tÕ. + Mäi nghÞ quyÕt cña Héi ®ång b¶o an chØ ®îc th«ng qua khi cã sù nhÊt trÝ cña 5 ñy viªn th êng trùc lµ: Liªn X«, Mü, Anh ,Ph¸p, Trung Quèc. - Ban th ký: Lµ c¬ quan chÝnh cña LHQ, ®øng ®Çu cã tæng th ký do §¹i héi ®ång bÇu ra nhiÖm kú 5 n¨m (HiÖn nay Tæng th ký lµ Kofi Anna- Gana). Ngoµi ra LHQ cã hµng tr¨m tæ chøc chuyªn m«n kh¸c nh : Héi ®ång kinh tÕ vµ x· héi, Tßa ¸n quèc tÕ... NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 18 Quangduylc@yahoo.com.vn
b. ë ViÖt Nam cã c¸c tæ chøc chuyªn m«n cña LHQ ®ang ho¹t ®éng tÝch cùc lµ : PAM -------------> Ch¬ng tr×nh l¬ng thùc. UNICEF -------------> Quü nhi ®ång. FAO -------------> Tæ chøc n«ng nghiÖp vµ l¬ng thùc. UNESCO -------------> Tæ chøc v¨n hãa vµ gi¸o dôc. WHO -------------> Tæ chøc y tÕ thÕ giíi. IMF -------------> Quü tiÒn tÖ quèc tÕ. UNPA -------------> Quü d©n sè. I LO -------------> Tæ chøc lao ®éng quèc tÕ. I CAO -------------> C¬ quan hµng kh«ng quèc tÕ. IMO -------------> C¬ quan hµng h¶i quèc tÕ. c.Vai trß : - Lµ tæ chøc quèc tÕ lín nhÊt gi÷ vai trß quan träng trong viÖc gi÷ g×n hßa b×nh, an ninh thÕ giíi, thóc ®Èy gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn , tranh chÊp xung ®ét, ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ giao lu hîp t¸c. - H¹n chÕ: ThiÕu c«ng b»ng, d©n chñ, mét sè níc vi ph¹m tr¾ng trîn HiÕn ch¬ng LHQ. C©u3: V× sao sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai Mü thùc hiÖn chiÕn tranh l¹nh? Cuéc chiÕn tranh l¹nh diÔn ra nh thÕ nµo? a. Hoµn c¶nh lÞch sö : - Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, phong trµo c¸ch m¹ng ë c¸c níc chiÕn b¹i vµ c¸c níc chiÕn th¾ng ®Òu ph¸t triÓn m¹nh mÏ. - C¸c níc §«ng ¢u vµ Liªn X« hîp thµnh hÖ thèng XHCN ngµy cµng hïng m¹nh, ¶nh hëng cña XHCN ngµy cµng to lín. - Phong trµo gi¶i phãng d©n téc sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ph¸t triÓn m¹nh mÏ. - Vµo th¸ng 3-1947 Tæng thèng Mü T¬ruman chÝnh thøc ph¸t ®éng "ChiÕn tranh l¹nh". Trong bµi diÔn v¨n ®äc tr íc Quèc héi Mü, «ng ta cho r»ng:Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, " Chñ nghÜa céng s¶n ®ang ®e däa thÕ giíi tù do" vµ " Nga X« ®ang bµnh tr íng thuéc ®Þa ë Ch©u ¢u", Mü vµ ph ¬ng T©y ph¶i liªn kÕt ®Ó chèng l¹i sù "®e däa" ®ã. b. Môc tiªu: Nh»m chèng l¹i Liªn X« vµ c¸c níc XHCN, chèng phong trµo gi¶i phãng d©n téc nh»m ®i ®Õn thùc hiÖn chiÕn lîc toµn cÇu ph¶n c¸ch m¹ng cña Mü. c. BiÖn ph¸p: NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 19 Quangduylc@yahoo.com.vn
- Mü vµ c¸c níc ph¬ng T©y ra søc ch¹y ®ua vò trang víi kho¶n chi tiªu qu©n sù khæng lå, chuÈn bÞ ph¸t ®éng "chiÕn tranh tæng lùc" chèng Liªn X« vµ c¸c níc XHCN. - MÆt kh¸c Mü ph¸t ®éng hµng chôc cuéc chiÕn tranh lín nhá díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh»m chèng l¹i c¸ch m¹ng thÕ giíi: chèng c¸c níc §«ng D ¬ng 1954- 1975, can thiÖp vò trang vµo Grªna®a-1983, Panama- 1990, sö dông Ixraen trong viÖc g©y chiÕn tranh Trung §«ng- 1948. - Mü cho x©y dùng khèi qu©n sù vµ c¨n cø qu©n sù kh¾p n¬i trªn thÕ giíi nh»m bao v©y Liªn X« vµ c¸c níc XHCN: NATO ( ë Ch©u ¢u),SEANTO ( §«ng Nam ¸), ANZUS (Nam Th¸i B×nh D ¬ng), CENTO (Trung CËn §«ng), Liªn minh qu©n sù Mü – NhËt, Liªn minh qu©n sù T©y b¸n cÇu vµ x©y dùng hµng ngµn c¨n cø qu©n sù h¶i, lôc, kh«ng qu©n trªn kh¾p thÕ giíi. - Ngoµi ra Mü cßn bao v©y, cÊm vËn vÒ kinh tÕ, c« lËp vÒ chÝnh trÞ vµ ho¹t ®éng ph¸ ho¹i: ®¶o chÝnh, lËt ®æ, chiÕn tranh t©m lý...g©y t×nh tr¹ng ®èi ®Çu, lu«n lu«n c¨ng th¼ng víi c¸c níc XHCN, Mü ®· ¸p dông"ChÝnh s¸ch bªn miÖng hè chiÕn tranh", ®èi ®Çu gi÷a hai khèi NATO vµ VACXAVA...... lµm cho c¸c mèi quan hÖ quèc tÕ lu«n lu«n phøc t¹p, gay g¾t. phÇn II: lÞch sö viÖt nam ( tõ 1919 - nay) A. Giai ®o¹n 1919 ®Õn 1929 C©u 1: Sù chuyÓn biÕn vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ - x· héi ViÖt Nam sau CTTG 1? a. Ch¬ng tr×nh khai th¸c thuéc ®Þa lÇn thø hai cña TD Ph¸p vµ ¶nh hëng cña nã ®èi víi kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam. * Nguyªn nh©n: - §Q Ph¸p tuy lµ níc th¾ng trËn nh ng bíc ra khái chiÕn tranh víi nh÷ng ®¶o lén lín vÒ kinh tÕ. NÒn KT bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ nÆng nÒ-->kiÖt quÖ, c¸c ngµnh CN, N2, TN bÞ ph¸ huû nÆng nÒ. ë vïng B¾c vµ §«ng B¾c níc Ph¸p nhiÒu thµnh phè, lµng m¹c bÞ triÖt h¹, sè lín nhµ m¸y, ®êng s¾t, cÇu cèng bÞ ph¸ huû... NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: 20 Quangduylc@yahoo.com.vn