intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 

Đề tài: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST
Báo xấu
137
lượt xem 31
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một đất nước muốn phát triển đuổi kịp và trở thành nước tiên tiến trên thế giới thì không chỉ dựa vào một ngành nghề nào cả mà phải phát triển đồng đều tất cả các ngành nhưng phải biết lấy những ngành mà nước mình có lợi thế so sánh để phát triển làm mũi nhọn hay nói cách khác đất nước phải có một cơ cấu ngành phù hợp với từng giai đoạn phát triển của mình. Việt Nam ta là nước đang phát triển và đang từng bước hoà nhập với nền kinh tế thế giới...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: "Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lêi nãi ®Çu Mét ®Êt n­íc muèn ph¸t triÓn ®uæi kÞp vµ trë thµnh n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi th× kh«ng chØ dùa vµo mét ngµnh nghÒ nµo c¶ mµ ph¶i ph¸t triÓn ®ång ®Òu tÊt c¶ c¸c ngµnh nh­ng ph¶i biÕt lÊy nh÷ng ngµnh mµ n­íc m×nh cã lîi thÕ so s¸nh ®Ó ph¸t triÓn lµm mòi nhän hay nãi c¸ch kh¸c ®Êt n­íc ph¶i cã mét c¬ cÊu ngµnh phï hîp víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña m×nh. ViÖt Nam ta lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ ®ang tõng b­íc hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Ó ®uæi kÞp víi nÒn kinh tÕ cña nh÷ng n­íc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. ViÖc chÝnh phñ Mü chÝnh thøc quan hÖ ngo¹i giao víi n­íc ta ( 1995), míi ®©y lµ viÖc n­íc ta gia nhËp AFTA (2003) ®Æc biÖt lµ chóng ta ®ang h­íng tíi n¨m 2006 sÏ xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan ®èi víi c¸c n­íc ASEAN vµ xa h¬n n÷a lµ giai nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO ®iÒu ®ã t¹o cho nÒn kinh tÕ n­íc ta nhiÒu c¬ héi nh­ng còng kh«ng Ýt th¸ch thøc kh«ng nhá. VËy nÒn kinh tÕ, c¬ cÊu kinh tÕ cña chógn ta ph¶i thay ®æi thÕ nµo cho phï hîp víi t×nh h×nh míi ®Ó ®­a n­íc ta ®Õn n¨m 2020 trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp nh­ ®¹i héi IX cña §¶ng ®Ò ra. §ã lµ lý do em chän ®Ò tµi "ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸". Néi dung cña ®Ò tµi gåm 4 phÇn: PhÇn I: Mét sè lý luËn vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n PhÇn II: ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. PhÇn III: Sù cÇn thiÕt chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. PhÇn IV: C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta theo h­íng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc thÕ giíi. Trong qu¸ tr×nh lµm kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong cã ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I mét sè lý luËn vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ quèc d©n 1. Nh÷ng kh¸i niÖm chung vÒ c¬ cÊu kinh tÕ. 1.1. Kh¸i niÖm c¬ cÊu: Tr­íc khi ®i vµo t×m hiÓu kh¸i niÖm c¬ cÊu kinh tÕ chóng ta h·y tiÕp cËn nã b»ng kh¸i niÖm "c¬ cÊu". "C¬ cÊu lµ mét ph¹m trï triÕt häc dïng ®Ó biÓu thÞ cÊu tróc bªn trong, tû lÖ vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn hîp thµnh hÖ t hèng. C¬ cÊu ®­îc biÓu hiÖn nh­ lµ tËp hîp nh÷ng mèi quan hÖ liªn kÕt h÷u c¬, c¸c yÕu tè kh¸c nhau cña mét hÖ thèng nhÊt ®Þnh. Nã biÓu hiÖn ra nh­ lµ mét thuéc tÝnh cña sù vËt hiÖn t­îng nã biÕn ®æi cïng víi sù biÕn ®æi sù vËt, hiÖn t­îng". V× thÕ khi nghiªn cøu c¬ cÊu ph¶i ®øng trªn quan ®iÓm hÖ thèng. 1.2. Kh¸i niÖm c¬ cÊu kinh tÕ: ë trªn lµ kh¸i niÖm vÒ c¬ cÊu, còng nh­ vËy ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, khi xem nã lµ mét hÖ thèng phøc t¹p th× c ã thÓ thÊy rÊt nhiÒu c¸c bé phËn vµ c¸c kiÓu c¬ cÊu hîp thµnh cña chóng, tuú theo c¸ch mµ chóng ta tiÕp cËn khi nghiªn cøu. §øng trªn quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng vµ lý thuyÕt hÖ thèng cã thÓ hiÓu: c¬ cÊu kinh tÕ lµ mét tæng thÓ hîp thµnh bëi nhiÒu yÕu tè kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, gi÷a chóng cã mèi liªn hÖ h÷u c¬, nh÷ng t­¬ng t¸c qua l¹i c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, trong nh÷ng kh«ng gian vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cô thÓ, chóng vËn ®éng h­íng vµo nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh. Theo quan ®iÓm nµy c¬ cÊu kinh tÕ lµ ph¹m trï kinh tÕ, lµ nÒn t¶ng cña c¬ cÊu x· héi vµ c hÕ ®é x· héi. Mét c¸ch tiÕp cËn kh¸c th× cho r»ng: c¬ cÊu kinh tÕ hiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ lµ mét tæng thÓ hÖ thèng kinh tÕ bao gåm nhiÒu yÕu tè cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i víi nhau trong nh÷ng kh«ng gian vµ thêi gian nhÊt ®Þnh, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· häi nhÊt ®inÞh, ®­îc thÓ hiÖn c¶ vÒ mÆt ®Þnh tÝnh lÉn ®Þnh l­îng, c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, phï hîp víi môc tiªu ®­îc x¸c ®Þnh cña nÒn kinh tÕ. Nh×n chung c¸c c¸ch tiÕp cËn trªn ®· ph¶n ¸nh ®­îc b¶n chÊt chñ yÕu cña c¬ cÊu kinh tÕ ®ã lµ c¸c vÊn ®Ò: - Tæng thÓ c¸c nhãm ngµnh, c¸c yÕu tè cÊu thµnh hÖ thèng kinh tÕ cña mét quèc gia. - Sè l­îng, tû träng cña c¸c nhãm ngµnh vµ cña c¸c yÕu tè cÊu thµnh hÖ thèng kinh tÕ trong tæng thÓ nÒn kinh tÕ ®Êt n­¬cs. - C¸c mèi quan hÖ t­¬ng t¸c lÉn nhau gi÷a c¸c nhãm ngµnh, c¸c yÕu tè h­íng vµo c¸c môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. - Sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ theo thêi gian lu«n bao hµm trong ®ã sù thay ®æi b¶n th©n c¸c bé phËn còng nh­ sù thay ®æi cña c¸c kiÓu c¬ cÊu. Cho nªn dï xem xÐt d­íi bÊt kú gãc ®é nµo còng cã thÓ thÊy r»ng. C¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ tæng thÓ nh÷ng mèi quan hÖ vÒ chÊt 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. l­îng, sè l­îng gi÷a c¸c bé phËn c¬ cÊu thµnh ®ã trong métthêi gian vµ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi nhÊt ®Þnh. 1.3. Ph©n lo¹i c¬ cÊu kinh tÕ. C¬ cÊu kinh tÕ cßn lµ mét ph¹m trï trõu t­îng, muèn n¾m v÷ng b¶n chÊt cña c¬ cÊu kinh tÕ vµ thùc thi c¸c gi¶i ph¸p nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cÇn xem xÐt tõng lo¹i c¬ cÊu cô thÓ cñanÒn kinh tÕ quèc d©n. Mçi mét lo¹i c¬ cÊu ph¶n ¸nh nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng cña c¸c bé phËn vµ c¸c c¸ch mµ chóng quan hÖ víi nhau trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n. NÒn kinh tÕ quèc d©n d­íi gi¸c ®é cÊu tróc lµ sù ®an xen cña nhiÒu lo¹i c¬ cÊu kh¸c nhau, cã mèi quan hÖ chi phèi lÉn nhau trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh÷ng lo¹i c¬cÊu kinh tÕ c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n bao gåm: a. C¬ cÊu ngµnh kinh tÕ: Lµ tæ hîp c¸c ngµnh hîp thµnh c¸c t­¬ng quan tû lÖ, biÓu hiÖn mèi liªn hÖ gi÷a c¸c nhãm ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. C¬ cÊu ngµnh ph¶n ¸nh phÇn nµo tr×nh ®é ph©n c«ng lao ®éng x· héi chung cña nÒn kinh tÕ vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Khi ph©n tÝch c¬ cÊu ngµnh cña mét quèc gia ng­êi ta th­êng ph©n tÝch theo 3 nhãm ngµnh chÝnh: - Nhãm ngµnh n«ng nghiÖp: Gåm c¸c ngµnh n«ng l©m, ng­ nghiÖp. - Nhãm ngµnh c«ng nghiÖp: Gåm c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng. - Nhãm ngµnh dÞch vô: Gåm th­¬ng m¹i, du lÞch… Chóng ta cÇn nghiªn cøu lo¹i c¬ cÊu nµy nh»m t×m ra c¸ch thøc duy tr× tÝnh tû lÖ hîp lý cña chóng vµ nh÷ng lÜnh vùc cÇn ­u tiªn tËp trung cao nguån lùc cã h¹n cña mçi quèc gia trong mçi thêi kú nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n mét c¸ch nhanh nhÊt, cã hiÖu qu¶ nhÊt. b. C¬ cÊu vïng, l·nh thæ kinh tÕ: NÕu c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ h×nh thµnh tõ qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt th× c¬ cÊu vïng - l·nh thæ l¹i ®­îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ viÖc bè trÝ s¶n xuÊt theo kh«ng gian ®Þa lý. C¬ cÊu vïng - l·nh thæ kinh tÕ vµ c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ thùc chÊt lµ hai mÆt cña mét hÖ thèng nhÊt vµ ®Òu lµ biÓu hiÖn cña sù ph©n c«ng lao ®éng x· hoäi. C¬ cÊu vïng l·nh thæ h×nh thµnh g¾n liÒn víi c¬ cÊu ngµnh vµ thèng nhÊt trong vïng kinh tÕ. Trong c¬ cÊu vïng - l·nh thæ kinh tÕ cã sù biÓu hiÖn cña c¬ cÊu ngµnh trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña kh«ng gian l·nh thæ. Lo¹i c¬ cÊu nµy ph¶n ¸nh nh÷ng mèi liªn hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c vïng l·nh thæ cña mét ®Êt n­íc trong ho¹t ®éng kinh tÕ. Th«ng th­êng c¬ cÊu nµy bao gåm c¬ cÊu khu vùc kinh tÕ thµnh thÞ vµ n«ng th«n, khu vùc kinh tÕ träng ®iÓm vµ phi träng ®iÓm, khu vùc kinh tÕ ®ång b»ng vµ miÒn nói… c. C¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ: NÕu nh­ ph©n c«ng lao ®éng s¶n xuÊt ®· lµ c¬ së h×nh thµnh c¬ cÊu ngµnh vµ c¬ cÊu l·nh thæ - vïng, th× chÕ ®é së h÷u lµ c¬ së h×nh thµnh c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ. C¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ còng lµ nh©n tè t¸c ®éng ®Õn c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ vµ c¬ cÊu vïng - l·nh thæ. Sù t¸c ®éng ®ã lµ biÓu hiÖn 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. sinh ®éng cña mèi quan hÖ gi÷a c¸c lo¹i c¬ cÊu trong nÒn kinh tÕ. Lo¹i c¬ cÊu nµy ph¶n ¸nh c¸c mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong ®ã næi bËt lªn hµng ®Çu lµ quan hÖ së h÷u ®èi víi c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt. M« h×nh chung vÒ sè l­îng thµnh phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ c¸c n­íc bao gåm: kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ t­ nh©n, kinh tÕ hçn hîp. Tû lÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy th­êng kh«ng gièng nhau. §iÒu nµy t¹o ra tÝnh ®Æc thï trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia còng nh­ trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña tõng quèc gia. Trªn ®©y lµ ba bé phËn c¬ b¶n hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ trong ®ã c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ cã vai trß quan träng h¬n c¶ c¬ cÊu ngµnh vµ thµnh phÇn kinh tÕ chØ cã thÓ ®­îc chuyÓn dÞch ®óng ®¾n trªn ph¹m vi kh«ng gian l·nh thæ vµ trªn ph¹m vi c¶ n­íc. MÆt kh¸c viÖc ph©n bè kh«ng gian vïng mét c¸ch hîp lý cã ý nghÜa quan träng thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c ngµnh vµ thµnh phÇn kinh tÕ trªn vïng, l·nh thæ kinh tÕ. Ngoµi ba c¬ cÊu c¬ b¶n trªn cßn cã c¸c c¬ cÊu sau: d. C¬ cÊu xuÊt nhËp khÈu: §ã lµ lo¹i c¬ cÊu ph¶n ¸nh mèi quan hÖ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng gi÷a xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu hµng ho¸, dÞch vô cña nÒn kinh tÕ. Ngµy nay xu h­íng héi nhËp ®Ó ph¸t triÓn, kh«ng cßn tån t¹i nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp trong ph¹m vi mét quèc gia mµ mäi nÒn kinh tÕ ®Òu cã sù trao ®æi lÉn nhau ®Ó ph¸t huy cao nhÊt lîi thÕ so s¸nh, còng nh­ kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Bëi vËy c¬ cÊu xuÊt nhËp khÈu ®­îc xem nh­ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan cña mäi nÒn kinh tÕ. Theo tiÕn tr×nh chung cã tÝnh quy luËt mµ mçi n­íc ph¶i tr¶i qua trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi lo¹i c¬ cÊu nµy lµ ®i tõ nhËp khÈu chiÕm tû träng cao, tiÕp theo s¶n xuÊt thay thÕ nhËp khÈu, cuèi cïng lµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ theo ®Þnh l­îng xuÊt khÈu, tû lÖ xuÊt khÈu chiÕm tû träng cao. e. C¬ cÊu c«ng nghÖ s¶n xuÊt: Ph¶n ¸nh sè l­îng vµ tû lÖ c¸c lo¹i c«ng nghÖ ®ang vµ sÏ sö dông trong nÒn kinh tÕ. Mét nÒn kinh tÕ th­êng sö dông nh÷ng lo¹i c«ng nghÖ kh¸c nhau: c«ng nghÖ kÐm hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, c«ng nghÖ sö dông nhiÒu lao ®éng, sö dông Ýt lao ®éng, c«ng nghÖ s¹ch, c«ng nghÖ g©y « nhiÔm. Vai trß, vÞ trÝ quan hÖ t­¬ng hç vµ tû lÖ gi÷a c¸c lo¹i c«ng nghÖ nãi trªn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ t¹o thµnh c¬ cÊu c«ng nghÖ cña nÒn kinh tÕ ®ã. f. C¬ cÊu kÕt cÊu h¹ tÇng: NÒn kinh tÕ quèc d©n muèn ph¸t triÓn ph¶i cã c¬ cÊu h¹ tÇng hîp lý, c¬ cÊu kÕt cÊu h¹ tÇng cña nÒn kinh tÕ lµ sè l­îng, quan hÖ tû lÖ, vÞ trÝ, vai trß cña c¸c ngµnh thuéc kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt, x· héi. Thuéc c¸c ngµnh c¬ cë h¹ tÇng kü thuËt cã ngµnh ®iÖn, giao th«ng, n­íc, th«ng tin liªn l¹c, c¸c ngµnh thuéc c¬ së h¹ tÇng x· héi gåm: gi¸o dôc ®µo t¹o, y tÕ, v¨n ho¸, ph¸p lý… Ngoµi c¸c lo¹i c¬ cÊu kinh tÕ kÓ trªn cßn cã nhiÒu lo¹i c¬ cÊu kh¸c n÷a nh­ng trong ph¹m vi bµi viÕt xin ®­îc chØ nªu nh÷ng c¬ cÊu c¬ b¶n cã sù ¶nh h­ëng lín ®Õn c¬ cÊu ngµnh mµ th«i. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.4. Vai trß cña c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ: C¬ cÊu kinh tÕ lµ nh©n tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c n­íc. Mét nÒn kinh tÕ muèn t¨ng tr­ëng ph¸t triÓn th× ph¶i hîp lý, tiªn tiÕn, ®¸p øng nhu cÇu ®Æt ra cña thêi ®¹i kh«ng mét nÒn kinh tÕ nµo chØ dùa vµo n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp hay dÞch vô. C¬ cÊu kinh tÕ hîp lý cho phÐp khai th«ng t¹o ®éng lùc cho viÖc khai th¸c cã hiÖu qu¶ nguån lùc trong ngoµi n­íc. ViÖc h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ ®­îc diÔn ra theo hai qu¸ tr×nh tù ph¸t vµ cã kÕ ho¹ch. Ngµy nay ®Ó ®­îc thùc hiÖn ®­îc môc tiªu tæng qu¸t trong ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh phñ c¸c n­íc chñ ®éng x¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña m×nh, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ cÊu kinh tÕ lu«n lµ träng t©m cña viÖc ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c n­íc. 2. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ quèc d©n. 2.1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. C¬ cÊu kinh tÕ lu«n thay ®æi theo tõng thêi kú ph¸t triÓn bëi c¸c yÕu tè hîp thµnh c¬ c Êu kinh tÕ th«ng cè ®Þnh. §ã lµ sù thay ®æi vÒ sè l­îng c¸c ngµnh hoÆc sù thay ®æi vÒ quan hÖ tû lÖ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng, c¸c thµnh phÇn do sù xuÊt hiÖn hoÆc biÕn mÊt cña mét sè ngµnh vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng gi÷a c¸c yÕu tè cÊu thµnh c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng ®ång ®Òu. Sù thay ®æi cña c¬ cÊu kinh tÕ tõ tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c cho phï hîp víi m«i tr­êng ph¸t triÓn gäi lµ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. §©y kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn lµ sù thay ®æi vÞ trÝ, mµ lµ sù biÕn ®æi c¶ vÒ chÊt vµ l­îng trong néi bé c¬ cÊu. ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ph¶i dùa trªn nÒn t¶ng c¬ së mét c¬ cÊu hiÖn cã do ®ã néi dung cña chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ lµ c¶i t¹o c¬ cÊu cò, l¹c hËu hoÆc ch­a phï hîp h¬n. Nh­ vËy, chuyÓn dÞch c¬ cÊu thùc chÊt lµ sù ®iÒu chØnh c¬ cÊu trªn 3 mÆt biÓu hiÖn cña c¬ cÊu kinh tÕ, ®ã lµ c¬ cÊu ngµnh, c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ, c¬ cÊu vïng - l·nh thæ kinh tÕ. Nh»m h­íng sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ theo c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi ®· x¸c ®Þnh cho tõng thêi kú ph¸t triÓn. 2.2. Mét sè m« h×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Nh­ chóng ta biÕt chuyÓn ®æi c¬ cÊu lµ mét ®Æt tr­ng vèn cã cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ dµi h¹n. ViÖc lùa chän m« h×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Sau ®©y chóng ta sÏ ®i vµo xem xÐt mét sè m« h×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu trªn thÕ giíi. a. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng kÕt hî khai th¸c nguån lùc trong n­íc víi më réng quan hÖ kinh tÕ víi bªn ngoµi. M« h×nh chung nhÊt cña hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi lµ mét nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng c«ng nghiÖp ho¸ cïng víi sù ph¸t triÓn c©n ®èi gi­· c¸c ngµnh; ph¸t triÓn hÖ thèng tµi chÝnh t¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh nh»m khuyÕn khÝch ®¹t tû lÖ ®Çu t­ cao. Vai trß quan träng cña chÝnh phñ trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh, cã kh¶ n¨ng ®èi phã víi nh÷ng biÕn ®éng bÊt th­êng cña trong n­íc còng nh­ ng­êi n­íc. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. * Thø nhÊt: C«ng nghiÖp ho¸ cïng víi sù ph¸t triÓn c©n ®èi c¸c ngµnh: §©y lµ lo¹i yÕu tè cã lîi ®Æc biÖt so víi ph­¬ng chuyªn m«n ho¸ trong s¶n xuÊt n«ng nghÞªp. M« h×nh nµy kh«ng ñng hé chiÕn l­îc ph¸t triÓn mét ngµnh duy nhÊt. Nã kh¼ng ®Þnh ®Çu t­ lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn. Nã cã kh¶ n¨ng øng phã linh ho¹t víi nh÷ng biÕn ®éng bÊt th­êng vµ dÔ hoµ nhËp víi quèc tÕ. * Thø hai: Ph¸t triÓn hÖ thèng tµi chÝnh, t¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ nh»m khuyÕn khÝch ®¹t tû lÖ ®Çu t­ cao. Trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn th× hÖ thèng tµi chÝnh t¨ng tr­ëng nhanh h¬n nhiÒu so víi GDP vµ cu¶ c¶i. Tuy nhiªn mèi quan hÖ nh©n qu¶ kh«ng ph¶i mét chiÒu vµ sù ph¸t triÓn cña khu vùc tµi chÝnh ®· ®¸p øng cho nhu cÇu ngµy cµng tõng cña c¸c khu vùc kh¸c trong nÒn kinh tÕ vÒ dÞch vô tµi chÝnh. Nh­ vËy sÏ thóc ®Èy gia t¨ng ®Çu t­ víi tû suÊt lîi nhuËn kh¶ quan nhÊt vµ chi phÝ giao dÞch thÊp nhÊt. Nã cã thÓ khuyÕn khÝch tÝnh linh ho¹t kinh tÕ b»ng c¸ch t¨ng hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, t¹o m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh, c©n ®èi. T¨ng kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh nhu cÇu vÒ tiÒn tÖ th«ng qua chÝnh s¸ch l·i suÊt vµ c ¸c chÝnh s¸ch kh¸c, c¶i thiÖn c¬ së, thÓ chÕ kiÓm so¸t cung øng tiÒn tÖ th«ng qua c¸c giao dÞch trªn thÞ tr­êng më. * Thø ba: Vai trß nhiÖmn vô cña nhµ n­íc. Trong m« h×nh nµy Nhµ n­íc ®ãng vai trß quan träng. NÕu nhµ n­íc ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ sÏ t¹o ra nh÷ng thµnh phÇn cã tÝnh chÊt sèng cßn cho sù ph¸t triÓn. ThÞ tr­êng ph¶i ®­îc ph¸t triÓn trong sù vËn hµnh cña nhµ n­íc víi mét nÒn mãng cña sù hîp ph¸p vµ mét m«i tr­êng chÝnh s¸ch lµnh m¹nh vµ æn ®Þnh céng thªm mét sè dÞch vô x· héi c¬ b¶n. ChÝnh phñ ®iÒu tiÕt, tù do ho¸ vµ cã nh÷ng chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp ®Ó khuyÕn khÝch thÞ tr­êng vµ x· héi, t¹o ®iÒu kiÖn cho khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ph¸t triÓn… Nhµ n­íc ph¶i lµm nh÷ng nhiÖm vô sau trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu. - B¶o ®¶m n­÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n vÒ kinh tÕ x· héi. §Ó cã sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cÇn x©y dùng mét nÒn mãng cho hÖ thèng ph¸p luËt hoµn chØnh. Duy tr× m«i tr­êng chÝnh s¸ch «n hoµ vµ æn ®Þnh. §Çu t­ vµo d©n chóng vµ c¬ cÊu h¹ tÇng. B¶o vÖ mäi ng­êi d©n b»ng nhiÒu chÝnh s¸ch x· héi. - X©y dùng c¸c thÓ chÕ cho c¸c khu vùc nhµ n­íc cã n¨ng lùc. C¸c thÓ chÕ bÒn v÷ng ®­îc x©y dùng dùa trªn nh÷ng biÖn ph¸p kiÓm tra vµ c©n ®èi g¾n liÒn víi c¸c thÓ chÕ nhµ n­íc nßng cãt. §ã lµ nÒn t¶ng cña mét khu vùc nhµ n­íc cã hiÖu qu¶. Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã kh¶ n¨ng cao vÒ x©y dùng vµ phèi hîop chÝnh s¸ch. - KiÒm chÕ sù chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n cña Nhµ n­íc trong hµnh ®éng vµ bµi trõ tham nhòng. Nhµ n­íc muèn lµm viÖc cã hiÖu qu¶ cao th× cÇn ph¶i thiÕt lËp nu«i d­ìng nh÷ng c¬ chÕ mang l¹i cho c¬ quan nhµ n­íc sù mÒm dÎo vµ sù ho¹t ®éng v× lîi Ých chung, kiÒm chÕ hµnh vi ®éc ®o¸n tham nhòng trong nh÷ng c¸ch c­ xö víi doanh nghiÖp vµ ng­êi d©n. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - §­a nhµ n­íc tíi gÇn d©n h¬n. T¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ quèc tÕ nh»m ph¸t triÓn nhu cÇu hîp t¸c quèc tÕ, më réng thÞ tr­êng, thu hót ®Çu t­ ®­a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. - Nhµ n­íc trong m« h×nh nµy ph¶i cã chiÕn l­îc cña chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh. Tr­íc hÕt lµ sù lùa chän chÝnh s¸ch quyÕt ®Þnh sù c©n ®èi gi÷a chÝnh s¸ch ®ãng cöa vµ më cöa t¹o ra sù thay ®æi râ rÖt ®èi víi chÝnh qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi vÒ c¬ cÊu. TiÕp theo lµ sù xem xÐt m«i tr­êng vµ chÝnh s¸ch, thÓ hiÖn vai trß quan träng cña nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh thóc ®Èy ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ. b. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo m« h×nh h­íng ngo¹i. M« h×nh h­íng ngo¹i lµ m« h×nh víi chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ph¸t triÓn theo h­íng ph¸t triÓn nhiÒu h¬n, cã thÓ thóc ®Èy th­¬ng m¹i vµ c¸c luång t­ b¶n ®æ vµo khuyÕn khÝch lîi nhuËn gi÷a viÖc s¶n xuÊt cho thÞ tr­êng trong n­íc hay thÞ trong ngoµi n­íc t¹o ra kh¶ n¨ng sinh l·i cao h¬n trong viÖc s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu. Cã hai lo¹i h×nh cña chiÕn l­îc kinh tÕ më cöa ®ã lµ: * Thø nhÊt: T¹o ra c¸c khuyÕn khÝc vÒ gi¸ c¶ mét c¸ch tÝch cùc theo h­íng cã lîi cho xuÊt khÈu. * Thø hai: T¹o ra sù trung lËp thÝch hîp vÒ gi¸ c¶ gi÷a s¶n xuÊt cho thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Tøc lµ chuyÓn c¸c khuyÕn khÝch theo h­íng cã lîi cho sù më cöa. §Æc ®iÓm cña chÝnh s¸ch h­íng ngo¹i ban ®Çu ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ h­íng vµo xuÊt khÈu nh÷ng hµng n«ng s¶n truyÒn thèng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu võa ph¶i ®Ó t¨ng nguån thu cho chÝnh phñ, nh»m n©ng cao c¬ së h¹ tÇng hç trî cho xuÊt khÈu. M« h×nh nµy ®­îc thùc hiÖn víi c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i thiªn vÒ ñng hé sù thay thÕ nhËp khÈu, t¹o mét biÓu thuÕ nhËp khÈu ®em l¹i nguån thu thÝch hîp mµ kh«ng cÇn b¶o hé m¹nh mÏ. Sau khi hoµn thµnh giai ®o¹n ®Çu cña viÖc thay thÕ nhËp khÈu c¸c n­íc ph¸t triÓn th­êng chuyÓn sang c¸c chÝnh s¸ch h­íng ngo¹i ®èi víi c¸c ngµnh chÕ t¹o m¸y. C¸ch tèt nhÊt lµ quan t©m ®Õn viÖc cung cÊp c¸c ®Çu vµo cho c¸c nhµ xuÊt khÈu trong khi c¬ së h¹ tÇng ch­a ®¸p øng ®Çy ®ñ. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu theo m« h×nh h­íng ngo¹i rÊt cã ý nghÜa ®èi víi thuÕ quan vµ c¸c h×nh thøc kh¸c cña chÝnh s¸ch b¶o hé mËu dÞch, chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« trong n­íc. ¦u tiªn cña m« h×nh nµy lµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®æi míi, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhanh, t¹o ra kh¶ n¨ng thÝch nghi cho nÒn kinh tÕ, t¸c ®éng tèt ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn dµi h¹n, cã t¸c dông tèt víi t¨ng GDP. Tuy nhiªn chiÕn ­lîcc nµy mang l¹i cho chÝnh phñ n­íc sö dông Ýt cã kh¶ n¨ng hµnh ®éng theo ý m×nh h¬n, cã t¸c dông xÊu ®èi víi c«ng nghÖ trong n­íc do ph¶i dùa vµo t­ liÖu s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ nhËp khÈu ®Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc nhá cã thu nhËp thÊp mµ kinh tÕ n­íc hä cã vÞ thÕ kh«ng thuËn lîi. Khi ®iÒu kiÖn quèc tÕ kh«ng thuËn lîi sÏ ®em l¹i ¶nh h­ëng xÊu cho kinh tÕ x· héi trong n­íc. c. ChuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo m« h×nh h­íng néi. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Víi môc tiªu lµ ph¸t huy tÝnh chñ ®éng cña chÝnh phñ trong qu¶n lý kinh tÕ, ®¶m b¶o vµ duy tr× sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt truyÒn thèng d©n téc, nhiÒu n­íc ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo m« h×nh h­íng néi. M« h×nh h­íng néi lµ chÝnhh s¸ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cã xu h­íng h­íng néi, cã chiÕn l­îc ®ãng cöa nhiÒu h¬n. Nã khuyÕn khÝch theio h­íng s¶n xuÊt cho thÞ tr­êng trong n­íc, nhÊn m¹nh thay thÕ nhËp khÈu, tù tóc vÒ l­¬ng thùc vµ cã thÓ c¶ c¸c mÆt hµng phi mËu dÞch. Ban ®Çu chÝnh phñ sÏ lùa chän chÝnh s¸ch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m thóc ®Èy tÝnh tù lùc quèc gia, ®Æc biÖt lµ t¨ng c­êng s¶n xuÊt l­¬ng thùc, c¸c n«ng s¶n, kho¸ng s¶n mµ chóng kh«ng ®­îc nhËp khÈu. C¸c biÓu thuÕ nhËp khÈu, quèc tÕ nhËp khÈu l­¬ng thùc ®­îc thùc hiÖn, chÝnh phñ còng ®¸nh thuÕ vµo hµng xuÊt khÈu nh»m n©ng cao nguån thu. C¸c chÝnh trªn sÏ ®em tíi sù më réng cho c¸c ngµnh n«ng nghiÖp nhá víi sù trî cÊp thÝch hîp, dÇn dÇn khuyÕn khÝch nÒn c«ng nghiÖp ho¸ thay thÕ nhËp khÈu. Bªn c¹nh chÝnh s¸ch hç trî chung hä cßn thùc hiÖn hç trî cã lùa chän cho nÒn c«ng nghiÖp ho¸ thay thÕ nhËp khÈu. M« h×nh nµy thùcc hiÖn nóp sau bøc t­êng b¶o hé mËu dÞch do ®ã t¹o ra søc Ðp vÒ c¹nh tranh h¬n, lµm cho c¬ cÊu s¶n xuÊt Ýt nh¹y bÐn h¬n, g©y sù tr× trÖ cho ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng tr­ëng GDP. 2.3. Nh÷ng quan niÖm vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ. Nh­ chóng ta ®· nªu phÇn trªn vÒ c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ chóng ta thÊy søc Ðp vµ nhu cÇu cña thÞ tr­¬ngf, yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i thay thÕ, thay ®æi c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ gäi lµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh tõ tr¹ng th¸i nµy sang tr¹ng th¸i kh¸c, hîp lý h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh ph¶i ®­îc coi lµ ®iÓm träng yÕu mét néi dung c¬ b¶n l©u dµi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. NÕu x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p chuyÓn dÞch ®óng sÏ ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao trong sù ph¸t triÓn. Ng­îc l¹i sÏ ph¶i tr¶ gi¸ ®Æt cho nh÷ng sù ph¸t triÓn vÒ sau. Trong sù ph¸t triÓn thêi ®¹i ngµy nay, sù thay ®æi nhanh chãng cña nhu cÇu thÞ tr­êng vµ tiÕn bé khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ ë c¸c n­íc ®Òu ®Æt ra vÊn ®Ò chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh. Riªng ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh ph¶i lu«n lu«n g¾n liÒn víi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ t¹o lËp c¬ cÊu ngµnh phï hîp víi yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i ®Þnh vÞ ®­îc mét c¬ cÊu c¸c ngµnh kinh tÕ, x¸c ®Þnh hîp lý c¸c ngµnh mòi nhän, trong ®iÓm cho phï hîp víi mçi giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh thµnh c«ng hay thÊt b¹i phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh©u quyÕt ®Þnh chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch chuyÓn dÞch vµ tæ chøc thùc hiÖn môc tiªu nhiÖm vô ®· x¸c ®Þnh. ë ®©y nhµ n­íc cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ho¹ch ®Þnh chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, cßn c¸c 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. doanh nghiÖp th× cã vai trß quyÕt ®Þnh viÖc thùc thi ph­¬ng h­íng nhiÖm vô chuyÓn dÞch. 2.4. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tíi chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ. §èi víi c¬ cÊu kinh tÕ th× nã chÞu ¶nh h­ëng bëi nhiÒu nhãm nh©n tè, cã thÓ kÓ ra ®©y gåm nh÷ng nhãm nh­: - Nhãm nh÷ng nh©n tè chÝnh trÞ x· héi. - Nhãm nh÷ng nh©n tè mang tÝch chÊt xu h­íng vËn ®éng cña c¸c nÒn kinh tÕ. - Nhãm nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ kinh nghiÖm trong n­íc, quèc tÕ. - Nhãm nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¬ cÊu kinh tÕ. - Nhãm nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ nh÷ng thùc tr¹ng chÝnh s¸ch c¬ cÊu kinh tÕ. ChÝnh v× thÕ viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ còng ph¶i chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè tõ c¸c nhãm nh©n tè trªn: ThÞ tr­êng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, c¸c nguån lùc, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c ña chÝnh phñ, kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®iÒu kiÖn, m«i tr­êng lÞch sö x· héi cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ v.v. ë ®©y, xin ®­îc nhÊn m¹nh nh÷ng yÕu tè sau: a. ThÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ nhu cÇu t×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc lµ yÕu tè cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Çu tiªn tíi c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ. ChÝnh nhu cÇu, c¬ cÊu nhu cÇu vµ xu thÕ vËn ®éng cña chóng ®Æt ra nh÷ng môc tiªu cÇn v­¬n lªn ®Ó tho¶ m·n, lµ c¬ së ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thùc thi vµ hiÖu qu¶ ngµnh cña nÒn kinh tÕ. b. Nh÷ng ®Þnh h­íng chiÕn l­îc vµ vai trß qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña nhµ n­íc còng cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi viÖc h×nh thµnh c¬ cÊu ngµnh. Trong tr­êng hîp phã mÆc cho sù t¸c ®éng cña thÞ tr­êng th× sù h×nh thµnh c¬ cÊu ngµnh mong muèn sÏ qu¸ chËm, nhÊt lµ nh÷ng ngµnh bao gåm c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng v× môc ®Ých lîi nhuËn hoÆc møc l·i thÊp. Ng­îc l¹i, nh÷ng ®Þnh h­íng thiÕu c¬ së kh¸ch quan hoÆc sù can thiÖp qu¸ s©u cña nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Òu dÉn tíi chç h×nh thµnh c¬ cÊu ngµnh kÐm hiÖu qu¶. c. T¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc nghÖ cã ¶nh h­ëng nhiÒu mÆt ®Õn c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ. ë n­íc ta, yÕu tè nµy ®· thóc ®Èy sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn mét sè ngµnh nh­ dÇu khÝ, ®iÖn tö, lµm thay ®æi quy m«, tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh chÕ biÕn, dÞch vô. d. C¸c nguånn lùcc vµ lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n­íc lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ mét c¸ch bÒn v÷ng, cã hiÖu qu¶. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn II ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ 1.1. Quan niÖm vÒ c«ng nghiÖp ho¸ §Ó thñ tiªu t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu, khai th¸c tèi ­u c¸c nguån lùc vµ lîi thÕ, b¶o ®¶m nhÞp ®é t¨ng tr­ëng nhanh, æn ®Þnh, gi¶i quyÕt c¬ b¶n c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi bøc b¸ch, mçi quèc gia ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, trang bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i vµ øng dông réng r·i c¸c ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt tiªn tiÕn cho tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n. Qu¸ tr×nh Êy g¾n víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, sù g¾n bã ë ®©y lµ g¾n bã h÷u c¬, chÆt chÏ. Trong thùc tÕ cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ ph¹m trï c«ng nghiÖp ho¸. Ta cã thÓ rót ra nhËn xÐt vÒ c«ng nghiÖp ho¸ nh­ sau: - Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nh»m thùc hiÖn hÖ thèng c¸c môc tiªu chø kh«ng ph¶i nh»m môc tiªu kinh tÕ - kü thuËt. Néi dung cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ lµ ®­a s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín, thùc hiÖn c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ vµ ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi. Do vËy, nã ®éng ch¹m ®Õn tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n chø kh«ng chØ riªng c«ng nghiÖp. - XÐt trong quan hÖ víi x©y dùng x· héi chñ nghÜa, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ g¾n liÒn víi thêi kú qu¸ ®é nªn khi kÕt thóc thêi kú qu¸ ®é nhiÖm vô träng t©m cña ph¸t triÓn kinh tÕ sÏ thay ®æi. Tuy r»ng c¸c quèc gia cïng thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ nh­ng môc tiªu vµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c quèc gia sÏ kh«ng gièng nhau do ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi vµ quan ®iÓm c«ng nghiÖp ho¸ kh¸c nhau. 1.2. B¶n chÊt c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸: ViÖc ®Þnh nghÜa vÒ c«ng nghiÖp ho¸ mét c¸ch kh¸i qu¸t kh«ng ph¶i lµ ®iÒu dÔ. Bëi thÕ chóng ta cÇn hiÓu mét c¸ch thèng nhÊt b¶n chÊt cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, trªn c¬ së vËn dông phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña mçi quèc gia. B¶n chÊt c«ng nghiÖp ho¸ bao hµm nh÷ng mÆt sau: * Thø nhÊt: C«ng nghiÖp ho¸ lµ nhiÖm vô tÊt yÕu, mét quy luËt cã tÝnh phæ biÕn ®èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia ®Ó chuyÓn tõ tr¹ng th¸i l¹c hËu kÐm ph¸t triÓn vµ phô thuéc sang mét x· héi ph¸t triÓn vµ v¨n minh. * Thø hai: Môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸ lµ b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nhanh, æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c, khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong n­íc ®Ó n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt - tinh thÇn cho d©n c­, x©y dùng x· héi v¨n minh c«ng nghiÖp. Môc tiªu nµy ®­îc thùc hiÖn dÇn tõng b­íc trong mçi giai ®o¹n cã môc tiªu ­u tiªn riªng. * Thø ba: C«ng nghiÖp ho¸ gåm nhiÒu néi dung kh¸c nhau, cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cã tÝnh phæ biÕn lµ: øng dông kü thuËt vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ®èi víi tÊt c¶ c¸c ngµnh kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n tr­íc hÕt lµ nh÷ng ngµnh quan träng nhÊt: 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - X©y dùng nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nh»m khai th¸c, b¶o tån t¸i t¹o c¸c nguån lùc. §Æc biÖt lµ nh÷ng nguån lùc tù nhiªn mang l¹i. - X©y dùng c¬ cÊu ®a ngµnh. Sù c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng ®­îc xem xÐt trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ më ®Ó ph¸t huy lîi thÕ mçi n­íc. - Ph©n c«ng lao ®éng x· héi l¹i theo ngµnh vµ theo vïng. * Thø t­: C«ng nghiÖp ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh mang tÝnh quy luËt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mçi quèc gia. §Ó ®¸nh dÊu sù kÕt thóc cña qu¸ tr×nh réng lín phøc t¹p l©u dµi nµy cÇn cã nh÷ng tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh. * Thø n¨m: C«ng nghiÖp ho¸ còng chÝnh lµ hiÖn ®¹i ho¸. §Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu vµ néi dung c¬ b¶n ë trªn cÇn cã nh÷ng b­íc ®i ®iÒu kiÖn, gi¶i ph¸p thÝch øng. 1.3. C¬ së khoa häc viÖc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ Ngµy nay cã nhiÒu häc thuyÕt kh¸c nhau vÒ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, muèn ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng CNH, H§H cÇn nghiªn cøu vËn dông nhiÒu häc thuyÕt kinh tÕ kh¸c nhau. Cã thÓ c¸c häc thuyÕt tiªu biÓu lµ: - Häc thuyÕt M¸c - Lªnin - ThuyÕt cÊt c¸nh cña W.Rostow - Häc thuyÕt Keynes 2. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n n­íc ta 2.1. §iÒu kiÖn vµ bèi c¶nh tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n Tr¶i qua nhiÒu n¨m kh«i phôc x©y dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, b­íc ®Çu chóng ta ®· t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò cÇn thiÕt quan träng ®Ó tiÕp tôc qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. TiÒn ®Ò ®ã kh«ng ph¶i chØ lµ ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý c«ng nh©n kü thuËt, c¬ së vËt chÊt kü thuËt trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n mµ cßn lµ hÖ thèng thÓ chÕ cÇn thiÕt ®· ®­îc x¸c lËp vµ sù æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi. TiÒm n¨ng vÒ tµi nguyªn, lao ®éng cña ®Êt n­íc ch­a ®­îc khai th¸c sö dông tèt. §Êt n­íc ta n»m ë khu vùc cã sù ph¸t triÓn kinh tÕ n¨ng déng vµ nhanh h¬n so víi nhiÒu khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi. Thªm vµo ®ã cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi ph¸t triÓn nhanh nh­ vò b·o. Xu h­íng quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ diÔn ra m¹nh mÏ vµ cuèn hót c¸c quèc gia vµo guång m¸y kinh tÕ chung vµ ¶nh h­ëng lÉn nhau. Cïng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®ã chóng ta cßn ph¶i ®èi ®Çu víi khã kh¨n nh­: t×nh h×nh thÕ giíi khu vùc diÔn biÕn phøc t¹p, nhiÒu nh©n tè kh«ng æn ®Þnh trong quan hÖ quèc tÕ, n­íc ta cßn ë tr×nh ®é thÊp cña ph¸t triÓn kinh tÕ, ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt, møc sèng. V× thÕ qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ cña chóng ta sÏ lµ nh÷ng thêi c¬, ®iÒu kiÖn míi, vµ c¶ nh÷ng thö th¸ch gay g¾t to lín. 2.2. Ph­¬ng h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¸n triÖt nh÷ng quan ®iÓm chung vÒ c«ng nghiÖp ho¸ cho phï hîp víi yªu cÇu ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ mçi ngµnh, ph­¬ng h­íng c«ng nghiÖp ë n­íc ta lµ: a) C«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh l©u dµi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c¸c ngµnh kinh tÕ vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµy cµng hiÖn ®¹i nh»m thùc hiÖn môc tiªu cuèi cïng lµ thùc hiÖn "d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh". Trong hoµn c¶nh hiÖn nay c«ng nghiÖp ho¸ lµ con ®­êng duy nhÊt ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nhanh, v÷ng ch¾c, hiÖu qu¶. Khi nµo ®Êt n­íc ta trë thµnh mét n­íc giµu, hiÖn ®¹i, ph¸t triÓn th× khi ®ã nhiÖm vô c«ng ngghiÖ ho¸ míi ®­îc hoµn thµnh. HiÖn nay, chóng ta ®ang ë trong giai ®o¹n ®Çu cña c«ng nghiÖp ho¸ v× thÕ môc tiªu tr­íc m¾t lµ ®­a nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh, hiÖu qu¶ cao, bÒn v÷ng ®i ®«i víi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc x· héi, b¶o ®¶m an nhinh quèc phßng c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, n©ng cao tÝch lòy néi bé nÒn kinh tÕ t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho b­íc ph¸t triÓn cao h¬n ë giai ®o¹n sau. b. Ph¸t triÓn ®ång thêi c¶ ba lÜnh vùc c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, dÞch vô trong hÖ thèng më víi c¬ cÊu n¨ng ®éng cã hiÖu qu¶ vµ chuyÓn dÞch theio h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. C¸c ngµnh thuéc ba lÜnh vùc trªn cã quan hÖ h÷u c¬ rµng buéc lÉn nhau trong sù ph¸t triÓn. C«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n cÇn thùc hiÖn theo h­íng: - Ph¸t triÓn nhanh vµ cã hiÖu qu¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt (c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp) vµ dÞch vô trong mét c¬ cÊu c«ng nghiÖp - n«ng nghiÖp - dÞch vô, võa khai th¸c tèt nguån lùc vµ lîi thÕ cña ®Êt n­íc, võa tham gia tèt vµo ph©n c«ng, hîp t¸c quèc tÕ. - N«ng nghiÖp ph¸t triÓn theo h­íng ®a d¹ng ho¸, cã n¨ng suÊt chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ngµy cµng cao, ®é bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ, sinh th¸i nh»m thùc hiÖn môc tiªu trùc tiÕp: ®¶m b¶o l­¬ng thùc, thùc phÈm cho tiªu dïng trong n­íc, nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn, s¶n phÈm cho xuÊt khÈu vµ t¹o ra thÞ tr­êng réng lín cho tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Theo h­íng trªn n«ng nghiÖp cÇn t¨ng c¶ vÒ chÊt vµ l­îng. - Ph¸t triÓn c«ng nghiÖ chÕ biÕn g¾n liÒn víi n«ng l©m ng­ nghiÖp ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh, sinh th¸i, tµi nguyªn, gi¶m dÇn vµ tiÕn tíi chÊm døt xuÊt khÈu s¶n phÈm d­íi d¹ng nguyªn liÖu th«. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp hµng tiªu dïng tho¶ m·n nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i hµng th«ng th­êng, t¨ng møc ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao cña nh©n d©n vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. ¦u tiªn ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt nh­ ®­êng s¸ cÇu cèng, ®iÖn n­íc… Phôc vô cho s¶n xuÊt ®êi sèng. Ph¸t triÓn cã träng t©m c¸c ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt t­ liÖu s¶n xuÊt, khai th¸c chÕ biÕn kho¸n s¶n viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nÆng ®ßi hái ph¶i c©n nh¾c ®¶m b¶o phôc vô cã hiÖu qu¶ s¶n xuÊt n«ng l©m ng­ nghiÖp, hµng tiªu dïng vµ xuÊt khÈu, tµi nguyªn thiªn nhiªn. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c ngµnh nµy ph¶i c¨n cø vµo hiÖu qu¶, kh¶ n¨ng ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng tranh thñ vèn, kü thuËt n­íc ngoµi. - Pht c¸c ngnµh, ho¹t ®éng dÞch vô víi mét c¬ cÊu ®a d¹ng chÊt l­îng ngµy cµng cao, tr×nh ®é v¨n minh, hiÖn ®¹i ®Ó khai th¸c tèt nhÊt mäi nguån 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lùc, g¾n liÒn, phôc vô tèt nhÊt c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt vµ cïng nã thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi. Ph¸t triÓn nhanh vµ ®i th¼ng vµo hiÖn ®¹i víi mét sè ho¹t ®éng dÞch vô. CÇn ­u tiªn, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c lo¹i dÞch vô mang l¹i hiÖu qu¶ cao khuyÕn khÝch c¸c htµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo dÞch vô. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, lÜnh vùc n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, dÞch vô trong c¬ cÊu chung cña nÒn kinh tÕ quèc d©n mµ lµ ph¶i t¹o ra sù thay ®æi vÒ chÊt trong c¬ cÊu tr×nh ®é pot cña mçi ngµnh. c. CNH c¸c ngnµh kinh tÕ quèc d©n ph¶i dùa trªn c¬ së ¸p dông nhanh chãng vµ cã hiÖu qu¶ tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, dÞch vô. - N©ng cao tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt vµ ®æi míi c«ng nghÖ trong tÊt c¶ c¸c ngµnh, lÜnh vùc nh»m t¹o ra nhiÒu hµng ho¸, dÞch vô tèt vÒ chÊt l­îng, chi phÝ gi¶m xuèng, lîi nhuËn cao h¬n, më réng ®­îc s¶n xuÊt t¨ng viÖc lµm. - KÕt hîp kü thuËt vµ c«ng nghÖ nhiÒu tr×nh ®é theo h­íng sö dông tèt kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn cã ch­a ®­îc khai th¸c sö dông tèt, hiÖn ®¹i ho¸ kü thuËt vµ c«ng nghÖ truyÒn thèng, tranh thñ ®i th¼ng vµo c«ng nghÖ kü thuËt hiÖn ®¹i ë n¬i cã nhu cÇu ®iÒu kiÖn. - Chó träng ¸p dông c«ng nghÖ mµ cã hiÖu qu¶ vÒ mÆt kü thuËt võa cã hiÖu qu¶ cao vÒ mÆt kinh tÕ, x· héi, m«i tr­êng. §ã lµ nh÷ng c«ng nghÖ hao Ýt vèn ®Çu t­, t¹o nhiÒu viÖc lµm, kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn m«i tr­êng. - Thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p tæ c­øc s¶n xuÊt vµ tæ chøc lao ®éng khoa häc trong tæ chøc qu¶n lý qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Theo c¸c môc tiªu ph­¬ng h­íng trªn mçi lÜnh vùc, ngµnh ®Òu ph¶i n©ng c ao tr×nh ®é kü thuËt vµ c«ng nghÖ víi néi dung, b­íc ®i ph­¬ng thøc thùc hiÖn thÝch hîp, tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng vai trß vÞ trÝ, ®Æc ®iÓm cña tõng ngµnh, thËm chÝ tõng s¶n phÈm. Thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, ho¸ häc ho¸, sinh häc ho¸ lµ chñ yÕu, ®ång thêi tranh thñ ®i vµo kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®èi víi mét sè ngµnh, d©y chuyÒn, s¶n phÈm cã nhu cÇu, ®iÒu kiÖn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ quèc d©n cao. d. C«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n ph¶i thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸ quy m« lín. Qu¸ t×nhh c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµm xuÊt hiÖn nhiÒu ngµnh nghÒ míi, lµm cho c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ cµng s©u s¾c, phong phó, tiÕn bé h¬n. Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cña cuéc khoa häc c«ng nghÖ vµ trong t×nh h×nh quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi, sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi tÊt yÕu ph¶i diÔn ra theo h­íng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ quy m« lín, thÓ hiÖn ë c¸c mÆt. - Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta theo hÖ thèng míi, lµm cho kinh tÕ n­íc ta cã thÓ hoµ nhËp vµo kinh tÕ thÕ giíi, tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ hîp t¸c quèc tÕ. Chó träng ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh, s¶n phÈm xuÊt khÈu ®ång thêi tranh thñ lîi thÕ so s¸nh vÒ tµi nguyªn, søc lao ®éng, vÞ trÝ ®Þa lý. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Ph¸t triÓn ®a d¹ng ngµnh nghÒ ®Ó tËn dông khai th¸c tèt mäi nguån lùc. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ dÞch vô ë thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc. CÇn tiÕn hµnh ph©n c«ng l¹i lao ®éng t¹i chç. §Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n; ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng l©m ng­ nghiÖp hµng tiªu dïng, hµng xuÊt khÈu. N©ng cao c¶i t¹o më réng x©y dùng míi cã träng ®iÓm kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ. 2.3. Quan ®iÓm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña n­íc ta. - Gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi më réng hîp t¸c quèc tÕ, ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i. Dùa vµo nguån lùc trong n­íc lµ chÝnh ®i ®«i víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc bªn ngoµi. X©y dùng mét nÒn kinh tÕ më, hîp nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu b»ng nh÷ng s¶n phÈm trong n­íc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. - C«ng ngiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i theo ®Þnh h­íng XHCN, quan ®iÓm nµy xuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt XHCN cña nÒn kinh tÕ. ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng XHCN. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng dùa trªn c¬ së chÕ ®é c«ng h÷u nh»m môc tiªu ph¸t triÓn. Quan ®iÓm nµy chi phèi tíi viÖc lùa chän c¸c lîi h×nh c¬ cÊu kinh tÕ mµ cßn chi phèi viÖc sö dông c¸c vÊn ®Ò nh­ chÝnh s¸ch. - C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o, tiÕn hµnh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Qua ®iÓm nµy kh¼ng ®Þnh râ h­íng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, cña c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ vµ vai trß cña nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. - LÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ng­êi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng. §éng viªn toµn d©n cÇn kiÖm x©y dùng ®Êt n­íc, kh«ng ngõng t¨ng tÝch luü cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. T¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n liÒn víi c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn v¨n ho¸, gi¸o dôc, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êng. - Khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ lµ ®éng lùc cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, kÕt hîp c«ng nghÖ truyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tranh thñ ®i nhanh vµo hiÖn ®¹i ë nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh. - LÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi lµm tiªu chuÈn c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn lùa chän dù ¸n ®Çu t­ vµ c«ng nghÖ. §Çu t­ chiÒu s©u ®Ó khai th¸c tèi ®a n¨ng lùc; s¶n xuÊt hiÖn cã. Trong ph¸t triÓn míi, ­u tiªn quy m« võa vµ nhá, c«ng nghÖ tiªn tiÕn t¹o nhiÒu viÖc lµm, thu håi vèn nhanh; ®ång thêi x©y dùng mét sè c«ng tr×nh quy m« lín, thËt cÇn thiÕt cã hiÖu qu¶. T¹o ra nh÷ng mòi nhän trong tõng b­íc ph¸t triÓn. TËp trung thÝch ®¸ng vµo c¸c lÜnh vùc, ngµnh mòi nhän. - Hoµn thiÖn kh«ng ngõng c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng tiÕn bé, tËn dông mäi thêi c¬ trong n­íc, quèc tÕ. Quan ®iÓm nµy ®ßi hái ph¶i thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch kh«ng ngõng c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng tiÕn bé phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi, ph¸t huy cao nhÊt mäi c¬ héi. 2.4. Nh÷ng ®iÒu kiÖn, biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m thùc hiÖn c«ng 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n ë n­íc ta. a. Ph¸t triÓn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi c¸c mèi quan hÖ liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng, viÖc ®¶m b¶o quyÒn tù chñ kinh doanh cho c¸c hé gia ®×nh vµ doanh nghiÖp thuéc c¸c ngµnh, thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, xu thÕ chuyªn m«n ho¸ vµ ®¹ng ho¸ s¶n xuÊt kinh doanh, yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i tån t¹i ph¸t triÓn trong c¹nh tranh ®ßi hái ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi c¸c mèi quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c ngµnh thuéc c¸c htµnh phÇn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng… b. Thóc ®Èy nghiªn cøu øng dông kho¸ häc kü thuËt c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. C«ng nghiÖp ho¸ ®­îc thùc hiÖn nhanh hay chËm cã hay kh«ng hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cao lµ tuú thuéc rÊt nhiÒu vµo ph¹m vi, nhÞp ®é, hiÖu qu¶ cña øng dông khoa häc c«ng nghÖ. Mçi ngµnh cÇn lùa chän cho m×nh ph­¬ng h­íng, néi dung tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ thÝch hîp, c¨n cø vµo môc tiªu ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, vèn, lao ®éng m×nh hiÖn cã tõ ®ã tÝnh to¸n hiÖu qu¶ toµn diÖn kinh tÕ, kü thuËt, x· héi, m«i tr­êng. Ph¸t triÓn s©u réng quan hÖ liªn kÕt kinh tÕ gi÷a khoa häc víi s¶n xuÊt, ®µo t¹o víi nghiªn cøu khoa häc vµ s¶n xuÊt. Tæ chøc l¹i c¸c viÖn nghiªn cøu c¸c tr­êng ®¹i häc theo h­íng tËp trung, kÕt hîp cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc g¾n khoa häc víi ®µo t¹o, g¾n nghiªn cøu vµ ®µo t¹o víi thÞ tr­êng. c. Ph©n bæ, sö dông ®µo t¹o, båi d­ìng lao ®éng cho c¸c ngµnh. Lao ®éng lµ yÕu tè trung t©m, lµ nguån lùc lín nhÊt, c¬ b¶n nhÊt trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë n­íc ta. Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kh«ng thÓ thµnh c«ng nÕu kh«ng cã sù quan t©m tíi sù ph©n bæ, sö dông ®µo t¹o lao ®éng. Cã ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp dùa trªn c¬ së c¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn ®a ngµnh, cã chiÕn l­îc, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸ch ngµnh, thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng hoµn thiÖn h¬n - x· héi ho¸ gi¸o dôc ®µo t¹o g¾n gi¸o dôc ®µo t¹o víi c«ng nghiÖp ho¸, víi chiÕn l­îc chó träng gi¸o dôc h­íng nghiÖp cho häc sinh, sinh viªn häc nghÒ. d. Huy ®éng nhiÒu nguån vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. Vèn lµ ch×a kho¸ ®Ó c«ng nghiÖp ho¸. Vèn cho viÖc c«ng nghiÖp ho¸ c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n cã thÓ nhiÒu hoÆc Ýt tuú thuéc vµo sù vËn ®éng c¬ chÕ huy ®éng, qu¶n lý, hiÖu qu¶ sö dông vèn. - Gi¶i quyÕt tèt quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn víi ®Çu t­, tiÕt kiÖm, tiªu dïng. T¨ng tû lÖ ®Çu t­ trong GNP lªn tíi 20% b»ng c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ. Huy ®éng mäi nguån vèn cã thÓ huy ®éng ®­îc. Khëi ®éng mäi nguån vèn trong n­íc, chó träng t¨ng c¶ sè l­îng, tû träng phÇn kh«ng ph¶i lµ vèn ng©n s¸ch cÊp. Thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi qua nhiÒu h×nh thøc, x©y dùng hoµn thiÖn luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ®Çu t­ trong tÊt c¶ c¸c khu: bè trÝ c¬ cÊu ®Çu t­, c¬ chÕ cÊp ph¸t vdµ cho 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vay vèn, x©y dùng c¬ b¶n, sö dông vèn vµ tµi s¶n. C¬ cÊu ®Çu t­ ph¶i g¾n phôc vô c¬ cÊu kinh tÕ, chó träng ®Çu t­ theo chiÒu s©u gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt bao cÊp qua ®Çu t­. e. §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ n©ng cao vai trß cña nhµ n­íc ®èi víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ nhanh vµ cã hiÖu qu¶. C¬ chÕ qu¶n lý cña nhµ n­íc vµ vai trß cña nhµ n­íc quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i, k×m h·m hoÆc thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. Nhµ n­íc cÇn ph¶i ®¶m b¶o quyÒn tù do kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n trong khu«n khæ luËt ph¸p. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh theo nguyªn t¾c hiÖu qu¶, tù nguyÖn, ®a d¹ng, ®an kÕt c¸c h×nh thøc së h÷u. T¹o ra sù æn ®Þnh chÝnh trÞ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Ph¸t huy vai trß ®Þnh h­íng, ®iÒu tiÕt, t¹o ra m«i tr­êng, ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt kinh doanh. T¹o sù nhÊt qu¸n thèng nhÊt trong c¸c chÝnh s¸ch. Nhanh chãng ®æi míi hÖ thèng bé m¸y qu¶n lý kinh tÕ x· héi cho phï hîp víi kinh tÕ thÞ tr­êng dùa trªn c¬ së n©ng cao quyÕn tù do kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng, n©ng cao vai trß cña nhµ n­íc ph¸p quyÒn ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc. Nhµ n­íc trung ­¬ng x©y dùng chiÕn l­îc, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng cïng nhµ n­íc qu¶n lý ®¶m b¶o c¸c vÊn ®Ò x· héi, m«i tr­êng kÕt cÊu h¹ tÇng cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn III sù cÇn thiÕt chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 1.1. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh, xu h­íng chung cña khu vùc, thÕ giíi. Trong mÊy thÊp kû qua, c¸c n­íc vïng Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng ®· tËn dông kh¸ tèt nh÷ng lî thÕ so s¸nh ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña m×nh nªn ®· ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸c cao, lµm cho khu vùc nµy trë thµnh khu vùc ph¸t triÓn kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt trªn thÕ giíi. Nê ®ã, ®· xuÊt hiÖn nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp ho¸ míi, cã nh÷ng n­íc ®· ®øng vµo hµng ngò c¸c n­íc cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao. Cïng víi sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë c¸c n­íc nµy gi¸ nh©n c«ng ngµy cµng t¨ng ®· lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm do hä s¶n xuÊt ra bëi gi¸ thµnh t¨ng. C¸c n­íc nµy v× thÕ ph¶i t×m c¸ch chuyÓn mét phÇn c¸ch lÜnh vùc s¶n xuÊt khã c¹nh tranh sang c¸c n­íc kh¸c d­íi h×nh thøc ®©ï t­, chuyÓn giao c«ng nghÖ. C¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n l¹i cã nhu cÇu tiÕp nhËn c¸c c«ng nghÖ cã tr×nh ®é thÊp ®Ó tõng b­íc tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi, t¹o ra c¬ may, t¹i ®iÒu chÝnh hµnh vi vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ t r­êng thÕ giíi. Sù gÆp gì cung vµ cÇu c«ng nghÖ tr×nh ®é thÊp ®· thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ ®Çu t­ trùc tiÕp vaß c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµm thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ ë c¸c n­íc nµy. - Sù thay ®æi nhanh chãng cña khoa häc c«ng nghÖ ®· t¹o ra nh÷n lÜnh vùc c«ng nghÖ míi, cã hiÖu qu¶ cao ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng nghÖ tiÕp kiÖm tµi nguyªn, b¶o vÖ m«i tr­êng. ViÖc thùc hiÖn c«ng nghÖ nµy tr­íc m¾t ch­a thu lîi nhuËn, nh­ng trong t­¬ng lai th× l¹i cã c­o së ®Ó tiµnh vÞ trÝ thèng trÞ hoÆc ¸p ®¶o thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. Tr­íc nh÷ng biÕn ®æi nhanh chãng trªn thÕ giíi ®ßi hái chóng ta ph¶i nhËn thøc râ ®Ó kh«ng bÞ l¹c hËu, ph¶i biÕt tËn dông nh÷ng lîi thÕ cña n­íc ®i sau ®Ó ph¸t triÓn, héi nhËp mµ kh«ng bÞ biÕn thµnh n¬i tiÕp nhËn nh÷ng c«ng nghÖ tr×nh ®é thÊp, bÞ lÖ thuéc vµo c¸c n­íc xuÊt khÈu c«ng nghÖ. ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng n­íc nghÌo trªn thÕ giíi, dï chóng ta ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong thêi gian qua. Song so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi chóng ta cÇn ph¶i phÊn ®Êu h¬n n÷a. Mét trong nh÷ng gi¶i php¸ quan träng ®ã chÝnh lµ ph¶i ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ ®Æc biÖt lµ c¬ cÊu ngµnh cho phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ trong n­íc vµ khu vùc, thÕ giíi theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 1.2. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu trong n­íc. Môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ x©y dùng n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn, phï hîp víi tr×nh dodä ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Tõ nay ®Õn 2020 ra søc phÊn ®Êu ®­a n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. Víi môc tiªu trªn th× yªu cÇu lùc l­îng s¶n xuÊt cña chóng ta ®Õn lóc ®ã sÏ ®¹t tr×nh ®é kh¸ hiÖn ®¹i, phÇn lín lao ®éng thñ c«ng ®­îc thay thÕ b»ng lao ®éng sö dông m¸y mãc, ®iÖn khÝ ho¸ c¬ b¶n ®­îc thùc hiÖn trong c¶ n­íc, n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao h¬n so víi hiÖn nay. C«ng nghiÖp vµ dÞch vô sÏ ph¶i chiÕm tû träng rÊt lín trong GDP vµ lao ®éng x· héi dï n«ng nghiÖp vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh… Muèn thùc hiÖn ®­îc môc tieu ®Ò ra chóng ta kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c buéc ph¶i chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®Æt biÖt lµ c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ nh»m ®¸p øng ®­îc sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ sím ®­a ViÖt Nam héi nhËp vµo khu vùc vµ thÕ giíi t¹o cho chóng ta cã ®­îc chç ®øng vµ thÕ m¹nh trong thêi ®¹i Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ còng nh»m khai th¸c, tËn dông hÕt nh÷ng tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam. Thø nhÊt ®ã chÝnh lµ tiÒm n¨ng con ng­êi, cßn ng­êi ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ th«ng minh cÇn cï, ch¨m chØ, nhÉn n¹i, giíi trÎ cã ãc cÇu tiÕn, cã n¨ng lùc hÊp thô c¸i míi, thÝch øng víi hoµn c¶nh míi. H¬n n÷a víi d©n sè gÇn 80 triÖu d©n víi c¬ cÊu d©n sè tû lÖ thanh niªn cao thuËn lîi cho ph¸t triÓn. Víi tû lÖ lao ®éng n«ng th«n cao viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh còng tËn dông ®­îc nguån lao ®éng dåi dµo nµy. Thø hai lµ tµi nguyªn thiªn nhiªn, dï kh«ng ph¶i lµ n­íc giµu tµi nguyªn nh­ng víi sè l­îng võa ®ñ ®Ó cã thÓ trë thµnh nh÷ng tÝch luü ban ®Çu quan träng nh»m khëi ®éng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ cung cÊp nguyªn liÖu cho nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp giai ®o¹n sau. Víi bê biÓn dµi 3000km vµ vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi lµm cho chóng ta dÔ dµng tiÕp cËn ®­îc víi thÞ tr­êng thÕ giíi. - ViÖt Nam ®· gia nhËp AFTA, h­íng tíi gia nhËp WTO, viÖc tham gia c¸c tæ chøc nµy vÒ c¬ b¶n sÏ mang l¹i cho chóng ta nhiÒu c¬ héi, vµ còng cã nhiÒu th¸ch thøc. ViÖc tËn dông tèt c¸c c¬ héi vµ ®èi phã víi nh÷ng th¸ch thøc buéc chóng ta ph¶i cã chiÕn l­îc c«ng ngiÖp ho¸ ®óng ®¾n, cã sù chuyÓn dÞch kinh tÕ m¹nh mÏ nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn trong n­íc, ®­a hµng ho¸ cña chóng ta ®ñ søc c¹nh tranh ®èi víi hµng ho¸ cña c¸c n­íc kh¸c. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ h­íng vÒ xuÊt khÈu cña chóng ta cã ®­îc søc sèng ®Ó ph¸t triÓn lín m¹nh. 1.3. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu kh¸c - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ quèc d©n mang l¹i nhiÒu c¬ héi cho sù ph¸t triÓn kh«ng c«ng b»ng. Nh­ ta ®· biÕt ph¸t triÓn vµ x©y dùng x· héi c«ng b»ng lµ hai môc tiªu nhiÒu lóc tr¸i ng­îc nhau. ThÕ nµo lµ ph¸t triÓn kh«ng c«ng b»ng? cã nhiÒu kh¸i niÖm nh­ng ë ®©y cã thÓ hiÓu ®ã lµ sù rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ møc thu nhËp gi÷a c¸c tÇng líp, thµnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn sÏ ®­îc ph©n phèi ®Õn mäi ng­êi mét c¸ch tho¶ ®¸ng, c«ng b»ng. Ta thÊy chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh sÏ mang l¹i ®iÒu nµy mét c¸ch tèt nhÊt, 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. bëi nã t¹o ra nhiÒu c¬ héi lµm viÖc vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ®«ng ®¶o tÇng líp d©n chóng tiÕp cËn c¬ héi ®ã. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh theo h­íng CNH ®i liÒn víi ph¸t triÓn n«ng th«n n¬i cã ®¹i bé phËn lao ®éng, sinh sèng t¹i ®©y lµm cho møc sèng cña hä sÏ t¨ng lªn. - ViÖt Nam lµ mét n­íc ®i sau trong ph¸t triÓn, muèn ®uæi kÞp c¸c n­íc kh¸c mét c¸ch nhanh chãng th× cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n ®Ó ®èt giai ®o¹n muèn thÕ chóng ta cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n trong chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸, ®ã chÝnh lµ ph¶i cã mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, ph¶i cã mét c¬ cÊu ngµnh ®ñ m¹nh s½n sµng tham gia ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. PhÇn IV C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n­íc ta theo h­íng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. 1. CÇn rµ xÐt ®Ó ®iÒu chØnh hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt l­îng quy ho¹ch. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c vïng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 ®Õn nay, chóng ta ®· tËp trung x©y dùng quy ho¹ch vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn theo mét sè ngµnh träng ®iÓm nh­: Xi m¨ng, s¾t thÐp, dÖt may, thuû s¶n, da giÇy… cho mét sè vïng kinh tÕ träng ®iÓm nh­ vïng ®ång b»ng S«ng Hång, ®ång b»ng S«ng Cöu Long, vïng tam gi¸c kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung… Trªn c¬ së c¸c b¶n quy ho¹ch vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®ã nhiÒu dù ¸n lín quy m« quèc gia ®· ®­îc x©y dùng vµ thùc hiÖn: dù ¸n 327, dù ¸n quy ho¹ch hÖ thèng c¶ng biÓn, dù ¸n ph¸t triÓn c¸c khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp tËp trung, dù ¸n trång 5 triÖu ha rõng ®Õn n¨m 2010… Nh×n chung, c¸c b¶n quy ho¹ch chiÕn l­îc vµ dù ¸n nµy ®· gãp phÇn: - Qu¸n triÖt tinh thÇn vµ triÓn khai thùc hiÖn tèt h¬n ®­êng lèi chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch… cña §¶ng vµ Nhµ n­íc theo tinh thÇn NghÞ quyÕt c¸c §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, VII vµ VIII vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ngµnh, tõng vïng vµ tõng ®Þa ph­¬ng, ®Æc biÖt lµ quan ®iÓm kinh tÕ - x· héi n­íc ta ®Õn n¨m 2000 do §¹i héi toµn quèc lÇn thø VII th«ng qua. - Qu¸n triÖt c¸c thay ®æi cña t×nh h×nh ®Êt n­íc trong nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®æi míi vµ chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. - Qu¸n triÖt vµ cã c¸c ®iÒu chØnh cÇn thiÕt tr­íc c¸c biÕn ®éng lín trong bèi c¶nh quèc tÕ vµ khu vùc. - §Þnh h­íng ph¸t triÓn c¸c nhãm ngµnh lín cña nÒn kinh tÕ vµ gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu néi bé c¸c nhãm ngµnh, c¬ cÊu thµnh phÇn vµ c¬ cÊu vïng theo h­íng tÝch cùc, trong quü ®¹o chung chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo c¸c chñ tr­¬ng, ®­êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. - Qu¸n triÖt c¸c t­ t­ëng, quan ®iÓm ®Þnh h­íng vµ môc tiªu cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi n­íc ta trong thêi kú 2001 - 2010. Tr­íc m¾t, 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0