ĐỀ TÀI: công tác kế toán nguyên vật liệu

Chia sẻ: Tu Khuyen Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:152

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ năm 1986, đất nư ớc ta chuyển sang cơ chế thị tr ư ờng và đang dần đi vào quỹ đạo của trong những năm gần đây-một quỹ đạo đầy thử thách và cũng đầy chông gai đối với cácdoanh nghiệp sản xuất và kinh doanh dịch vụ. Nền kinh tế thị tr ường với những quy luật đặc trưng của nó như cung cầu, cạnh tranh đang ngμy cμng thể hiện rõ nét trong mọi hoạt động của đời sống kinh tế. Sự cạnh tranh quyết liệt tất yếu sẽ dẫn đến hệ quả là có...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ĐỀ TÀI: công tác kế toán nguyên vật liệu

Luận Văn ĐỀ TÀI: công tác kế toán nguyên vật liệu 1
Mục lục Mục lục ................................................................................................................. 2 Lêi nãi ®Çu............................................................................................................. 5 S¬ ®å sè 1.4: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nhËt ký chung ................... 22 S¬ ®å sè 1.6: S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph−¬ng ph¸p sæ sè d− ......... 25 ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt .............................................................................................. 88 B¶ng tæng hîp nhËp - xuÊt- tån nvl, CCDC. ........................................................ 90 Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng−êi b¸n .................................................................... 96 NhËt ký chøng tõ sè 1 .......................................................................................... 78 NhËt ký chøng tõ sè 2 .......................................................................................... 79 XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn ........................................................................... 83 NhËt ký chøng tõ sè 5 .......................................................................................... 83 XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn ........................................................................... 84 NhËt ký chøng tõ sè 10 ........................................................................................ 84 Sæ c¸i tμi kho¶n 152 ............................................................................................ 95 Sæ c¸i tμi kho¶n 331 ............................................................................................ 96 KÕt luËn ch−¬ng 2 : ........................................................................................... 100 Tμi s¶n l−u ®éng ................................................................................................ 100 TiÒn mÆt ............................................................................................................. 100 TiÒn göi Ng©n hμng ........................................................................................... 100 TiÒn ®ang chuyÓn .............................................................................................. 100 Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t− ng¾n h¹n.................................................................. 100 ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ ................................................................................ 100 Ph¶i thu kh¸c ..................................................................................................... 102 Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ............................................................................ 102 T¹m øng ......................................................................................................... 102 Chi phÝ tr¶ tr−íc ................................................................................................. 102 CÇm cè, ký c−îc, ký quü ng¾n h¹n ................................................................ 102 Hμng mua ®ang ®i trªn ®−êng ....................................................................... 102 Bao b× lu©n chuyÓn ............................................................................................ 102 Thμnh phÈm ....................................................................................................... 102 Hμng ho¸ ........................................................................................................ 102 Hμng göi ®i b¸n ............................................................................................. 102 Lo¹i TK 2 ................................................................................................... 102 Tμi s¶n cè ®Þnh ........................................................................................... 103 QuyÒn ph¸t hμnh................................................................................................ 103 B¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ ............................................................................. 103 Nh·n hiÖu hμng ho¸ ....................................................................................... 103 GiÊy phÐp vμ giÊy phÐp nh−îng quyÒn ............................................................. 103 Hao mßn TSC§ thuª tμi chÝnh........................................................................... 103 Hao mßn TSC§ v« h×nh ................................................................................. 103 2
§Çu t− chøng kho¸n dμi h¹n .......................................................................... 103 Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t− dμi h¹n..................................................................... 104 X©y dùng c¬ b¶n dë dang .............................................................................. 104 X©y dùng c¬ b¶n ................................................................................................ 104 Söa ch÷a lín TSC§ ........................................................................................ 104 Chi phÝ tr¶ tr−íc dμi h¹n ................................................................................ 104 Ký quü, ký c−îc dμi h¹n ................................................................................ 104 Lo¹i tk 3 .................................................................................................... 104 Nî dμi h¹n ®Õn h¹n tr¶ ................................................................................... 104 Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n ................................................................................... 104 Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn ..................................................................................... 104 Chi phÝ ph¶i tr¶ .............................................................................................. 104 Ph¶i tr¶ néi bé ................................................................................................ 104 Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c................................................................................... 105 Tμi s¶n thõa chê xö lý........................................................................................ 105 Doanh thu ch−a thùc hiÖn .................................................................................. 105 Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c................................................................................... 105 Vay dμi h¹n .................................................................................................... 105 Nî dμi h¹n ...................................................................................................... 105 Lo¹i tk 4 ..................................................................................................... 105 Nguån vèn kinh doanh ...................................................................................... 105 Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tμi s¶n ...................................................................... 105 Chªnh lÖch tû gi¸ ........................................................................................... 105 Quü ®Çu t− ph¸t triÓn ......................................................................................... 105 Quü dù phßng tμi chÝnh ................................................................................. 105 Quü dù phßng vÒ trî cÊp mÊt viÖc lμm .......................................................... 105 Lîi nhuËn ch−a ph©n phèi ............................................................................. 105 Lîi nhuËn n¨m tr−íc ...................................................................................... 105 Quü khen th−ëng ........................................................................................... 105 Quü phóc lîi .................................................................................................. 105 Nguån vèn ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n ............................................................... 105 Quü qu¶n lý cña cÊp trªn ............................................................................... 105 Nguån kinh phÝ sù nghiÖp .............................................................................. 106 Nguån kinh phÝ ®· h×nh thμnh TSC§ ............................................................ 106 Lo¹i TK 5 ................................................................................................... 106 Doanh thu .......................................................................................................... 106 Doanh thu b¸n hμng vμ cung cÊp dÞch vô ...................................................... 106 Doanh thu b¸n hμng ho¸ ................................................................................ 106 Doanh thu cung cÊp dÞch vô .............................................................................. 106 Doanh thu b¸n c¸c thμnh phÈm ......................................................................... 106 Doanh thu cung cÊp dÞch vô .......................................................................... 106 Doanh thu ho¹t ®éng tμi chÝnh ....................................................................... 106 3
ChiÕt khÊu th−¬ng m¹i ................................................................................... 106 Hμng b¸n tr¶ l¹i ................................................................................................. 106 Gi¶m gi¸ hμng b¸n ......................................................................................... 106 Lo¹i tk 6 .................................................................................................... 106 Mua hμng ....................................................................................................... 106 Mua nguyªn liÖu, vËt liÖu .............................................................................. 107 Mua hμng ho¸ ................................................................................................ 107 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ............................................................................ 107 Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ........................................................................ 107 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ....................................................................................... 108 Gi¸ thμnh s¶n xuÊt ......................................................................................... 108 Gi¸ vèn hμng b¸n ........................................................................................... 108 Chi phÝ tμi chÝnh ................................................................................................ 108 Chi phÝ b¸n hμng ............................................................................................ 108 Chi phÝ dông cô, ®å dïng .................................................................................. 108 Chi phÝ khÊu hao TSC§ ................................................................................. 108 Chi phÝ b¶o hμnh ............................................................................................ 108 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ........................................................................ 108 Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý...................................................................................... 108 Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng ............................................................................ 108 Chi phÝ khÊu hao TSC§ ................................................................................. 108 Chi phÝ dù phßng............................................................................................ 108 Chi phÝ dÞch vô mua ngoμi ............................................................................. 108 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c ................................................................................... 108 Thu nhËp kh¸c ....................................................................................... 108 Thu nhËp kh¸c................................................................................................ 109 Chi phÝ kh¸c............................................................................................. 109 Chi phÝ kh¸c ................................................................................................... 109 X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ....................................................... 109 X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ......................................................................... 109 Lo¹i tk 0 ..................................................................................................... 109 Tμi kho¶n ngoμi b¶ng ........................................................................................ 109 Tμi s¶n thuª ngoμi .......................................................................................... 109 VËt t−, hμng ho¸ nhËn gi÷ hé, nhËn gia c«ng ................................................ 109 Hμng ho¸ nhËn b¸n hé, nhËn ký göi .............................................................. 109 Nî khã ®ßi ®· xö lý ........................................................................................... 109 Ngo¹i tÖ c¸c lo¹i ............................................................................................ 109 H¹n møc kinh phÝ .......................................................................................... 109 H¹n møc kinh phÝ thuéc Ng©n s¸ch §P ............................................................ 109 Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n .......................................................................... 109 4
Lêi nãi ®Çu Tõ n¨m 1986, ®Êt n−íc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr−êng vμ ®ang dÇn ®i vμo quü ®¹o cña trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y-mét quü ®¹o ®Çy thö th¸ch vμ còng ®Çy ch«ng gai ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vμ kinh doanh dÞch vô. NÒn kinh tÕ thÞ tr−êng víi nh÷ng quy luËt ®Æc tr−ng cña nã nh− cung cÇu, c¹nh tranh ®ang ngμy cμng thÓ hiÖn râ nÐt trong mäi ho¹t ®éng cña ®êi sèng kinh tÕ. Sù c¹nh tranh quyÕt liÖt tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn hÖ qu¶ lμ cã nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh lμm ¨n ph¸t ®¹t, thÞ tr−êng lu«n më réng. Bªn c¹nh ®ã còng cã nh÷ng doanh nghiÖp ph¶i thu hÑp s¶n xuÊt thËm chÝ ph¶i tuyªn bè gi¶i thÓ, ph¸ s¶n. Do ®ã, ®Ó tån t¹i vμ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh trong t×nh h×nh c¹nh tranh gay g¾t cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù m×nh tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh “ Lêi ¨n, lç chÞu ”. Doanh nghiÖp nμo tæ chøc tèt th× sÏ thu ®−îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n. Muèn vËy, doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông tæng hîp c¸c biÖn ph¸p, trong ®ã quan träng hμng ®Çu kh«ng thÓ thiÕu ®−îc lμ qu¶n lý mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vμ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nãi riªng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chiÕm mét tû träng lín trong gi¸ thμnh. ChØ cÇn mét sù biÕn ®éng nhá vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu còng lμm ¶nh h−ëng tíi gi¸ thμnh s¶n phÈm, ¶nh h−ëng tíi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Do vËy, mét trong nh÷ng yÕu tè nh»m ®¹t lîi nhuËn cao lμ: æn ®Þnh nguån nguyªn liÖu, tÝnh to¸n ®óng ®¾n, võa ®ñ l−îng nguyªn liÖu cÇn dïng, tr¸nh l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, kh«ng ngõng gi¶m ®¬n gi¸ nguyªn liÖu, vËt liÖu (gi¸ mua, c−íc phÝ vËn chuyÓn,bèc dì...), gi¶m c¸c chi phÝ ®Ó b¶o qu¶n sÏ gi¶i phãng ®−îc mét sè vèn l−u ®éng ®¸ng kÓ. §ã còng lμ yªu cÇu vμ môc tiªu phÊn ®Êu cña mäi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù c¹nh tranh gay g¾t. KÕ to¸n vËt liÖu cã vai trß quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiÖu nãi trªn. Tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu sÏ gióp cho ng−êi qu¶n lý lËp 5
dù to¸n nguyªn vËt liÖu ®¶m b¶o ®−îc viÖc cung cÊp ®Çy ®ñ, ®óng chÊt l−îng vμ ®óng lóc cho s¶n xuÊt, gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra nhÞp nhμng, ®óng kÕ ho¹ch, tr¸nh lμm ø ®äng vèn vμ ph¸t sinh c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr−êng... Víi ý nghÜa ®ã, coi träng c¶i tiÕn n©ng cao vμ hoμn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý vμ h¹ch to¸n vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lμ mét vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt, kh¸ch quan. XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ vμ tÇm quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý vμ h¹ch to¸n vËt liÖu kÕt hîp víi viÖc t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu t¹i C«ng ty VËt liÖu ®iÖn vμ dông cô c¬ khÝ-XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn, trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vμ tÝch luü trong nhμ tr−êng cïng víi sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn Quèc CÈn vμ c¸c c« chó c¸n bé phßng kÕ to¸n, em ®· chän vμ ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tμi: “Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn” lμm luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. Môc ®Ých cña ®Ò tμi nμy lμ: Dùa trªn c¬ së lý luËn vμ thùc tiÔn ®Ó cã thªm sù hiÓu biÕt, th«ng qua sù so s¸nh lý luËn víi thùc tiÔn ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt ®· lμm ®−îc vμ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ. Tõ ®ã,®−a ra ph−¬ng h−íng nh»m hoμn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n,n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ,phôc vô cho viÖc qu¶n lý doanh nghiÖp ®−îc tèt h¬n. Trong bμi luËn v¨n nμy, em ®· sö dông kÕt hîp c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu nh−: ph−¬ng ph¸p hÖ thèng, ph−¬ng ph¸p thèng kª, ph−¬ng ph¸p so s¸nh, ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n...cïng phÐp duy vËt biÖn chøng vμ duy vËt lÞch sö. Ngoμi phÇn më ®Çu vμ phÇn kÕt luËn , luËn v¨n nμy gåm 3 ch−¬ng: Ch−¬ng 1: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu t¹i C«ng ty VËt liÖu ®iÖn vμ dông cô c¬ khÝ - XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn . 6
Ch−¬ng 3: Mét sè ®Ò xuÊt nh»m hoμn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i XÝ nghiÖp s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn. Trong qu¸ tr×nh hoμn thμnh luËn v¨n tèt nghiÖp, mÆc dï ®· cã sù cè g¾ng nç lùc nh−ng do thêi gian vμ kinh nghiÖm nghiªn cøu còng nh− thùc tiÔn cßn h¹n chÕ nªn luËn v¨n nμy khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. RÊt mong c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c¸n bé l·nh ®¹o, c¸n bé nghiÖp vô ë c«ng ty th«ng c¶m vμ gãp ý chØ b¶o ®Ó luËn v¨n nμy ®−îc hoμn chØnh h¬n. Em xin ch©n thμnh c¶m ¬n ! Ch−¬ng 1: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.1.Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ nguyªn vËt liÖu 1.1.1.Kh¸i niÖm vμ ®Æc ®iÓm nguyªn vËt liÖu: HiÖn nay,cã thÓ thÊy doanh nghiÖp võa lμ nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së, võa lμ tÕ bμo cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng vμ lμ n¬i trùc tiÕp diÔn ra c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh s¶n phÈm, thùc hiÖn cung cÊp c¸c lo¹i lao vô dÞch vô cho nhu cÇu tiªu dïng x· héi.Do ®ã, ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®−îc tiÕn hμnh b×nh th−êng th× c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®èi t−îng lao ®éng. §èi t−îng lao ®éng ®−îc hiÓu kh«ng nh÷ng lμ tÊt c¶ vËt liÖu thiªn nhiªn, sù vËt...ë xung quanh ta mμ cßn lμ c¸c nguån t¸c ®éng ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm phôc vô lîi Ých cña con ng−êi. Nh− vËy, trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu lμ ®èi t−îng lao ®éng- mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ( t− liÖu s¶n xuÊt, ®èi t−îng lao ®éng, søc lao ®éng ),lμ c¬ së cÊu thμnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o s¶n phÈm, kh¸c víi t− liÖu lao ®éng kh¸c, vËt liÖu chØ tham gia vμo mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh vμ khi tham gia 7
vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, d−íi t¸c ®éng cña søc lao ®éng vμ m¸y mãc thiÕt bÞ chóng bÞ tiªu hao toμn bé hoÆc bÞ thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó t¹o ra mét h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm. Do vËy, nguyªn vËt liÖu ®−îc coi lμ c¬ së vËt chÊt, lμ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®−îc cña bÊt cø qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nμo, ®Æc biÖt lμ ®èi víi qu¸ tr×nh h×nh thμnh s¶n phÈm míi trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. §©y lμ ®Æc ®iÓm ®Æc tr−ng cña nguyªn vËt liÖu ®Ó ph©n biÖt víi c«ng cô dông cô, v× c«ng cô dông cô vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i ban ®Çu trong qu¸ tr×nh sö dông. VÒ mÆt gi¸ trÞ khi tham gia vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, vËt liÖu chuyÓn dÞch mét lÇn toμn bé gi¸ trÞ cña chóng vμo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú vμ h×nh thμnh nªn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. §Æc ®iÓm nμy còng lμ mét ®Æc ®iÓm dïng ®Ó nhËn biÕt nguyªn vËt liÖu víi c¸c t− liÖu lao ®éng kh¸c.Chi phÝ vÒ c¸c lo¹i vËt liÖu th−êng chiÕm tû träng lín trong toμn bé chi phÝ s¶n xuÊt vμ gi¸ thμnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. VÝ dô nh−: trong gi¸ thμnh s¶n phÈm c«ng nghiÖp c¬ khÝ, chi phÝ vËt liÖu chiÕm tõ 50%-60%; trong gi¸ thμnh s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ biÕn, nguyªn vËt liÖu chiÕm kho¶ng 70%; trong gi¸ thμnh s¶n phÈm c«ng nghiÖp nhÑ, nguyªn vËt liÖu chiÕm 60%. MÆt kh¸c, xÐt vÒ mÆt vèn th× vËt liÖu lμ thμnh phÇn quan träng cña vèn l−u ®éng trong doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lμ vèn dù tr÷. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, cÇn ph¶i t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn l−u ®éng vμ ®iÒu ®ã kh«ng thÓ t¸ch rêi viÖc dù tr÷ vμ sö dông vËt liÖu mét c¸ch hîp lý vμ hiÖu qu¶. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cho ta thÊy nguyªn vËt liÖu lμ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu, lμ c¬ së vËt chÊt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm phôc vô cho nhu cÇu x· héi. V× vËy, nguyªn vËt liÖu ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh lμ hÕt søc quan träng. 1.1.2.NhiÖm vô kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu: 8
Qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh cung cÊp, b¶o qu¶n, dù tr÷ vμ sö dông nguyªn vËt liÖu lμ mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng vμ hiÖu qu¶ qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi vμ kiÓm tra chÆt chÏ t×nh h×nh cung cÊp nguyªn vËt liÖu trªn c¸c mÆt: sè l−îng, chÊt l−îng, chñng lo¹i, gi¸ trÞ vμ thêi gian cung cÊp. - TÝnh to¸n vμ ph©n bæ chÝnh x¸c, kÞp thêi gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng cho c¸c ®èi t−îng kh¸c nhau, kiÓm tra chÆt chÏ viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao, ph¸t hiÖn vμ ng¨n chÆn kÞp thêi viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu l·ng phÝ hoÆc sai môc ®Ých. - Th−êng xuyªn kiÓm tra vμ thùc hiÖn ®Þnh møc dù tr÷ nguyªn vËt liÖu, ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c vËt liÖu ø ®äng, kÐm phÈm chÊt, ch−a cÇn dïng vμ cã biÖn ph¸p gi¶i phãng ®Ó thu håi vèn nhanh chãng, h¹n chÕ c¸c thiÖt h¹i. - Thùc hiÖn kiÓm kª vËt kiÖu theo yªu cÇu qu¶n lý, lËp c¸c b¸o c¸o vÒ vËt liÖu, tham gia c«ng t¸c ph©n tÝch viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua, dù tr÷, sö dông nguyªn vËt liÖu. 1.1.3.Yªu cÇu trong c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu: 1.1.3.1.TÝnh kh¸ch quan cña c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu: Qu¶n lý vËt liÖu lμ yÕu tè kh¸ch quan cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy nhiªn do tr×nh ®é s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn ph¹m vi, møc ®é vμ ph−¬ng ph¸p qu¶n lý còng kh¸c nhau. X· héi ngμy cμng ph¸t triÓn th× c¸c ph−¬ng ph¸p qu¶n lý còng ph¸t triÓn vμ hoμn thiÖn h¬n. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay kh«ng kÓ lμ x· héi chñ nghÜa hay t− b¶n chñ nghÜa nhu cÇu vËt chÊt, tinh thÇn ngμy cμng t¨ng. §Ó ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu ®ã, b¾t buéc s¶n xuÊt ngμy cμng ph¶i ®−îc më réng mμ lîi nhuËn lμ môc ®Ých cuèi cïng cña s¶n xuÊt kinh doanh.§Ó s¶n xuÊt cã lîi nhuËn, nhÊt thiÕt ph¶i gi¶m chi phÝ nguyªn vËt liÖu. NghÜa lμ ph¶i sö dông 9
nguyªn vËt liÖu mét c¸ch tiÕt kiÖm hîp lý, cã kÕ ho¹ch. V× vËy c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lμ nhiÖm vô cña mäi ng−êi, lμ yªu cÇu cña ph−¬ng thøc kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng nh»m víi sù hao phÝ vËt t− Ýt nhÊt nh−ng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. 1.1.3.2.Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu: Trong c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý vμ ®iÒu tiÕt cña nhμ n−íc theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa víi sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c ®¬n vÞ, bªn c¹nh viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt doanh nghiÖp cÇn t×m mäi biÖn ph¸p sö dông nguyªn vËt liÖu hîp lý, tiÕt kiÖm. Muèn vËy cÇn qu¶n lý tèt vËt liÖu. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lμ ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ ë mäi kh©u, tõ kh©u thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷ vμ sö dông. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi loμi ng−êi, c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ngμy cμng më réng vμ ph¸t triÓn kh«ng ngõng vÒ quy m«, chÊt l−îng trªn c¬ së tho¶ m·n vËt chÊt, v¨n ho¸ cña céng ®ång x· héi. Theo ®ã, ph−¬ng ph¸p qu¶n lý, c¬ chÕ qu¶n lý vμ c¸ch thøc h¹ch to¸n vËt liÖu còng hoμn thiÖn h¬n. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng hiÖn nay, viÖc sö dông hîp lý vμ tiÕt kiÖm vËt liÖu cã hiÖu qu¶ cμng ®−îc coi träng, lμm sao ®Ó cïng mét khèi l−îng vËt liÖu cã thÓ s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm nhÊt, gi¸ thμnh h¹ mμ vÉn ®¶m b¶o chÊt l−îng. Do vËy, viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu phô thuéc vμo kh¶ n¨ng vμ sù nhiÖt thμnh cña c¸c c¸n bé qu¶n lý. Qu¶n lý vËt liÖu ®−îc xem xÐt trªn c¸c khÝa c¹nh sau: - Kh©u thu mua: Nguyªn vËt liÖu lμ tμi s¶n l−u ®éng cña doanh nghiÖp, nã th−êng xuyªn biÕn ®éng trªn thÞ tr−êng. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch sao cho cã thÓ liªn tôc cung øng ®Çy ®ñ nh»m ®¸p øng kÞp thêi cho s¶n xuÊt. Cho nªn khi qu¶n lý khèi l−îng, quy c¸ch, chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu ph¶i theo ®óng yªu cÇu, gi¸ mua ph¶i hîp lý ®Ó h¹ thÊp ®−îc gi¸ thμnh s¶n phÈm. - Kh©u b¶o qu¶n: ViÖc b¶o qu¶n vËt liÖu t¹i kho, b·i cÇn thùc hiÖn theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh cho tõng lo¹i vËt liÖu, phï hîp víi tÝnh chÊt lý ho¸ cña 10
mçi lo¹i, víi quy m« tæ chøc cña doanh nghiÖp, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt tho¸t, l·ng phÝ vËt liÖu, ®¶m b¶o an toμn lμ mét trong c¸c yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi vËt liÖu. - Kh©u dù tr÷: §ßi hái doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®−îc b×nh th−êng, kh«ng dù tr÷ vËt liÖu qu¸ nhiÒu g©y ø ®äng vèn vμ còng kh«ng qu¸ Ýt lμm ng−ng trÖ, gi¸n ®o¹n cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Kh©u sö dông: Yªu cÇu ph¶i tiÕt kiÖm hîp lý trªn c¬ së x¸c ®Þnh c¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu vμ dù to¸n chi phÝ, qu¸n triÖt theo nguyªn t¾c sö dông ®óng ®Þnh møc quy ®Þnh, ®óng quy tr×nh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o tiÕt kiÖm chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trong tæng gi¸ thμnh. Nh− vËy, qu¶n lý nguyªn vËt liÖu lμ mét trong nh÷ng néi dung quan träng vμ cÇn thiÕt cña c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung vμ qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý gi¸ thμnh nãi riªng. Muèn qu¶n lý vËt liÖu ®−îc chÆt chÏ, doanh nghiÖp cÇn c¶i tiÕn vμ t¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lý cho phï hîp víi thùc tÕ. 1.1.4.Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu, mçi lo¹i vËt liÖu cã c«ng dông kinh tÕ vμ tÝnh n¨ng lý ho¸ kh¸c nhau. §Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý vμ h¹ch to¸n ®ßi hái ph¶i ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu lμ viÖc nghiªn cøu, s¾p xÕp chóng theo tõng tiªu thøc nhÊt ®Þnh nh»m phôc vô cho nhu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp. - C¨n cø vμo néi dung kinh tÕ vμ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, vËt liÖu ®−îc chia thμnh c¸c lo¹i sau: + Nguyªn vËt liÖu chÝnh (Bao gåm c¶ nöa thμnh phÈm mua ngoμi):§èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu chÝnh lμ ®èi t−îng chñ yÕu cÊu thμnh nªn thùc 11
thÓ s¶n phÈm nh−: t«n, ®ång, s¾t, thÐp trong c¸c doanh nghiÖp chÕ t¹o m¸y, c¬ khÝ, x©y dùng c¬ b¶n; b«ng, sîi trong c¸c doanh nghiÖp dÖt v¶i, trong c¸c xÝ nghiÖp may... §èi víi nöa thμnh phÈm mua ngoμi víi môc ®Ých tiÕp tôc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm , vÝ dô nh−: sîi mua ngoμi trong c¸c doanh nghiÖp dÖt còng ®−îc coi lμ nguyªn vËt liÖu chÝnh. + Nguyªn vËt liÖu phô: Lμ c¸c lo¹i vËt liÖu ®−îc sö dông ®Ó lμm t¨ng chÊt l−îng s¶n phÈm, hoμn chØnh s¶n phÈm hoÆc phôc vô cho c«ng viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt, bao gãi s¶n phÈm... + Nhiªn liÖu: lμ c¸c chÊt dïng ®Ó t¹o ra n¨ng l−îng cung cÊp nhiÖt l−îng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh− h¬i ®èt, dÇu, khÝ nÐn, x¨ng,... Nhiªn liÖu thùc chÊt lμ mét lo¹i vËt liÖu phô ®−îc t¸ch ra thμnh mét nhãm riªng do vai trß quan träng cña nã vμ ®Ó nh»m môc ®Ých dÔ qu¶n lý vμ h¹ch to¸n h¬n. Dùa vμo t¸c dông cña nhiªn liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã thÓ chia nhiªn liÖu thμnh nh÷ng nhãm sau: . Nhiªn liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt. . Nhiªn liÖu sö dông cho m¸y mãc thiÕt bÞ. + Phô tïng thay thÕ: Bao gåm c¸c lo¹i phô tïng, chi tiÕt ®Ó thay thÕ söa ch÷a m¸y mãc, thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph−¬ng tiÖn vËn t¶i... + ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: Bao gåm c¸c lo¹i thiÕt bÞ, ph−¬ng tiÖn sö dông cho c«ng viÖc x©y dùng c¬ b¶n (c¶ thiÕt bÞ cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p, c«ng cô, khÝ cô vμ vËt kÕt cÊu dïng ®Ó l¾p ®Æt vμo c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n). + VËt liÖu kh¸c: lμ nh÷ng vËt liÖu trong doanh nghiÖp ngoμi nh÷ng vËt liÖu kÓ trªn nh−: v¶i vôn, ph«i c¾t,... Tuú thuéc vμo yªu cÇu qu¶n lý vμ h¹ch to¸n chi tiÕt, cô thÓ cña tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp mμ trong tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®−îc chia thμnh tõng nhãm, tõng thø, quy c¸ch... ViÖc ph©n lo¹i cÇn thμnh lËp sæ danh ®iÓm cho tõng thø vËt liÖu trong ®ã mçi nhãm vËt liÖu ®−îc sö dông mét ký hiÖu riªng thay tªn gäi, nh·n hiÖu, quy c¸ch. 12
- C¨n cø vμo nguån nhËp, nguyªn vËt liÖu ®−îc chia thμnh: + Nguyªn vËt liÖu mua ngoμi:thu mua tõ thÞ tr−êng trong n−íc, hoÆc nhËp khÈu. + Nguyªn vËt liÖu tù gia c«ng chÕ biÕn. + Nguyªn vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh... - C¨n cø vμo môc ®Ých vμ n¬i sö dông nguyªn vËt liÖu th× toμn bé nguyªn vËt liÖu cña doanh nghiÖp ®−îc chia thμnh : + Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt. + Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c nh− qu¶n lý ph©n x−ëng, qu¶n lý doanh nghiÖp, tiªu thô s¶n phÈm... 1.1.5.§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu §¸nh gi¸ vËt liÖu lμ dïng th−íc ®o tiÒn tÖ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hμnh kÕ to¸n nhËp, xuÊt, tån kho vËt liÖu trong doanh nghiÖp ph¶i ®−îc ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ (bao gåm gi¸ mua céng víi chi phÝ thu mua, vËn chuyÓn). Song do ®Æc ®iÓm cña vËt liÖu cã nhiÒu chñng lo¹i, nhiÒu thø mμ l¹i th−êng xuyªn biÕn ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®Ó ®¬n gi¶n vμ gi¶m bít khèi l−îng tÝnh to¸n, ghi chÐp hμng ngμy th× kÕ to¸n vËt liÖu trong mét sè doanh nghiÖp cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n vËt liÖu. 1.1.5.1.§¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ: a) Gi¸ thùc tÕ nhËp kho: Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu ®−îc nhËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nªn gi¸ thùc tÕ cña chóng còng kh¸c nhau. VÒ nguyªn t¾c, gi¸ vËt liÖu nhËp kho ®−îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc tÕ bao gåm toμn bé chi phÝ h×nh thμnh vËt liÖu ®ã cho ®Õn lóc nhËp kho. Tuú theo tõng nguån nhËp mμ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu ®−îc x¸c ®Þnh cô thÓ nh− sau : 13
- §èi víi nguyªn vËt liÖu mua ngoμi: Gi¸ thùc tÕ Gi¸ mua ThuÕ nhËp Chi phÝ C¸c kho¶n nguyªn vËt = ghi trªn + khÈu + thu - gi¶m trõ liÖu nhËp kho ho¸ ®¬n (nÕu cã) mua (nÕu cã) Trong ®ã gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ng−êi b¸n lμ gi¸ ch−a tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng nÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ. NÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp th× gi¸ mua lμ gi¸ ®· tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. - §èi víi nguyªn vËt liÖu do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn: Gi¸ thùc tÕ Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu Chi phÝ nguyªn = xuÊt gia c«ng chÕ biÕn cã liªn + vËt liÖu nhËp kho quan - §èi víi nguyªn vËt liÖu thuª ngoμi gia c«ng chÕ biÕn : Gi¸ thùc tÕ Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt Chi phÝ nguyªn = liÖu xuÊt chÕ biÕn + cã liªn quan vËt liÖu nhËp kho - §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh hoÆc cæ phÇn: 14
Gi¸ thùc tÕ Gi¸ do c¸c bªn Chi phÝ tiÕp nhËn nguyªn = tham gia x¸c ®Þnh + (nÕu cã) vËt liÖu nhËp kho - §èi víi nguyªn vËt liÖu do nhμ n−íc cÊp hoÆc cÊp trªn cÊp hoÆc ®−îc tÆng: Gi¸ thùc tÕ Gi¸ thÞ tr−êng t−¬ng ®−¬ng Chi phÝ nguyªn vËt liÖu = (hoÆc gi¸ NVL ghi trªn biªn tiÕp nhËn + nhËp kho b¶n bμn giao) (nÕu cã) - §èi víi phÕ liÖu thu håi: Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho = Gi¸ −íc tÝnh b) Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho: VËt liÖu trong doanh nghiÖp ®−îc thu mua nhËp kho tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, do vËy gi¸ thùc tÕ cña tõng ®ît nhËp kho còng kh«ng hoμn toμn gièng nhau. Nªn khi xuÊt kho kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n chÝnh x¸c, x¸c ®Þnh ®−îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho tõng ®èi t−îng sö dông theo ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ®· ®¨ng ký ¸p dông cho c¶ niªn ®é kÕ to¸n. §Ó tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph−¬ng ph¸p sau:  Ph−¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Theo ph−¬ng ph¸p nμy, gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trong kú d−îc tÝnh theo gi¸ trÞ b×nh qu©n. Ph−¬ng ph¸p nμy ®−îc chia thμnh ba lo¹i: + Gi¸ b×nh qu©n tån ®Çu kú. +Gi¸ b×nh qu©n tõng lÇn nhËp. +Gi¸ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷. 15
TrÞ gi¸ nguyªn vËt Sè l−îng nguyªn §¬n gi¸ thùc liÖu xuÊt dïng = vËt liÖu xuÊt dïng tÕ X b×nh qu©n Trong ®ã: §¬n gi¸ b×nh qu©n Gi¸ trÞ thùc tÕ tån ®Çu kú = tån ®Çu kú Sè l−îng tån ®Çu kú Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu Gi¸ trÞ thùc tÕ lÇn + §¬n gi¸ b×nh tån ®Çu kú nhËp kÕ tiÕp qu©n tõng lÇn = Sè l−îng vËt liÖu Sè l−îng vËt liÖu nhËp + tån ®Çu kú nhËp kÕ tiÕp Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu + §¬n gi¸ b×nh tån ®Çu kú nhËp trong kú qu©n c¶ kú dù = Sè l−îng vËt liÖu Sè l−îng vËt liÖu tr÷ + tån ®Çu kú nhËp trong kú Ph−¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n tån ®Çu kú tuy ®¬n gi¶n, ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng nguyªn vËt liÖu trong kú. Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p nμy kh«ng chÝnh x¸c v× kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu trong kú. Ph−¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ cã −u ®iÓm lμ ®¬n gi¶n, dÔ lμm nh−ng møc ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. H¬n n÷a c«ng viÖc tÝnh to¸n tËp trung vμo cuèi th¸ng, g©y ¶nh h−ëng ®Õn c«ng t¸c quyÕt to¸n. Ph−¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n tõng lÇn nhËp kh¾c phôc ®−îc nh−îc ®iÓm cña hai ph−¬ng ph¸p trªn, võa chÝnh x¸c võa cËp nhËt. Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nμy lμ tèn nhiÒu c«ng søc, tÝnh to¸n phøc t¹p. 16
 Ph−¬ng ph¸p nhËp tr−íc xuÊt tr−íc (FiFo): Theo ph−¬ng ph¸p nμy, gi¶ thiÕt r»ng sè vËt liÖu nμo nhËp tr−íc th× xuÊt tr−íc, xuÊt hÕt sè nhËp tr−íc míi xuÊt ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè hμng xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c, c¬ së cña ph−¬ng ph¸p nμy lμ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu mua tr−íc sÏ ®−îc dïng lμm gi¸ ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt tr−íc vμ nh− vËy gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho cuèi kú sÏ lμ gi¸ thùc tÕ cña sè vËt liÖu mua vμo sau cïng.  Ph−¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr−íc (LiFo): Ng−îc l¹i víi ph−¬ng ph¸p nhËp tr−íc xuÊt tr−íc, ph−¬ng ph¸p nμy gi¶ ®Þnh vËt t− hμng ho¸ xuÊt kho lμ nh÷ng vËt t− hμng ho¸ míi mua vμo. Do ®ã vËt t− hμng ho¸ tån kho ®Çu kú lμ vËt t− hμng ho¸ cò nhÊt. Nh− vËy nÕu gi¸ c¶ cã xu h−íng gi¶m th× vËt liÖu xuÊt tÝnh theo gi¸ míi sÏ thÊp, gi¸ thμnh s¶n phÈm h¹, tù gi¸ vËt liÖu tån kho cao, møc l·i trong kú sÏ cao, hμng tån kho cã gi¸ trÞ thÊp, lîi nhuËn trong kú sÏ gi¶m.  Ph−¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Theo ph−¬ng ph¸p nμy, c¨n cø vμo sè l−îng xuÊt kho vμ ®¬n gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho cña tõng lÇn nhËp xuÊt. Cã nghÜa lμ vaatj liÖu nhËp kho theo ®¬n gi¸ nμo th× xuÊt kho theo ®¬n gi¸ ®ã,kh«ng quan t©m ®Õn nhËp, xuÊt. Ph−¬ng ph¸p nμy th−êng ¸p dông ®èi víi c¸c lo¹i vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao, c¸c lo¹i vËt t− ®Æc tr−ng. 1.1.5.2.§¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n: ViÖc dïng gi¸ thùc tÕ ®Ó h¹ch to¸n vËt liÖu th−êng ®−îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mμ viÖc xuÊt kho vËt liÖu kh«ng th−êng xuyªn hμng ngμy, chñng lo¹i vËt t− kh«ng nhiÒu. §èi víi doanh nghiÖp cã quy m« lín, khèi l−îng chñng lo¹i vËt t− nhiÒu, gi¸ cña tõng nguyªn vËt liÖu cã nhiÒu gi¸ kh¸c nhau nªn nÕu ghi chÐp theo gi¸ thùc tÕ th× c«ng viÖc cña kÕ to¸n rÊt nhiÒu vμ phøc t¹p. Do ®ã, 17
®Ó ®¬n gi¶n trong c«ng t¸c h¹ch to¸n ng−êi ta quy ®Þnh trªn tμi kho¶n hμng tån kho ®−îc h¹ch to¸n theo gi¸ cè ®Þnh (gi¸ h¹ch to¸n). Gi¸ h¹ch to¸n lμ gi¸ mμ doanh nghiÖp tù x©y dùng ®Ó h¹ch to¸n trong suèt mét kú kÕ to¸n trªn tμi kho¶n tån kho. Nh−ng v× gi¸ h¹ch to¸n chØ lμ gi¸ dïng ®Ó ghi chÐp trªn sæ kÕ to¸n nªn nã kh«ng cã t¸c dông ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho cuèi kú vμ nã còng kh«ng cã t¸c dông dïng ®Ó x©y dùng gi¸ trÞ vËt liÖu thùc tÕ ®−îc sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Do ®ã trong kú, doanh nghiÖp cã thÓ h¹ch to¸n theo gi¸ cè ®Þnh nh−ng cuèi kú ph¶i ®iÒu chØnh theo gi¸ thùc tÕ. Cã thÓ ®¸nh gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng theo gi¸ h¹ch to¸n qua c¸c b−íc sau: - Hμng ngμy sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi sæ chi tiÕt gi¸ vËt liÖu nhËp xuÊt. - Cuèi kú, ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo trÞ gi¸ thùc tÕ ®Ó cã sè liÖu ghi vμo tμi kho¶n, sæ tμi kho¶n tæng hîp vμ b¸o c¸o h¹ch to¸n theo c«ng thøc sau: Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu + tån ®Çu kú nhËp trong kú HÖ sè gi¸ = vËt liÖu Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu Gi¸ h¹ch to¸n vËt liÖu + tån ®Çu kú nhËp trong kú Khi ®ã: Gi¸ thùc tÕ vËt Gi¸ h¹ch to¸n vËt HÖ sè liÖu xuÊt dïng = liÖu xuÊt trong kú X gi¸ vËt trong kú liÖu Nh− vËy, mçi ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ xuÊt kho vËt liÖu nªu trªn ®Òu cã néi dung, nh−îc ®iÓm vμ nh÷ng ®iÒu kiÖn phï hîp nhÊt ®Þnh. Do vËy doanh nghiÖp cÇn c¨n cø vμo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng vμ tr×nh ®é nghiÖp vô kÕ to¸n cña c¸c c¸n bé kÕ to¸n ®Ó lùa chän vμ ®©ng ký mét trong nh÷ng ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n tÝnh gi¸ phï hîp. 1.2.C¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n 18
§Ó tiÕn hμnh ghi chÐp sæ s¸ch vμ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt liÖu nhËp, xuÊt, tån kho,kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n. Mçi h×nh thøc cã mét hÖ thèng sæ s¸ch riªng, c¸ch thøc h¹ch to¸n riªng. §Ó vËn dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶, doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vμo tr×nh ®é cña nh©n viªn kÕ to¸n ®Ó lùa chän vμ ¸p dông mét h×nh thøc sæ kÕ to¸n cho phï hîp. Cã bèn h×nh thøc ghi sæ kÕ to¸n sau: 1.2.1.H×nh thøc NhËt ký- Sæ c¸i H×nh thøc nμy thÝch hîp víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp vμ ë nh÷ng doanh nghiÖp nhá sö dông Ýt tμi kho¶n kÕ to¸n. Theo h×nh thøc nμy, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®−îc ph¶n ¸nh vμo mét quyÓn sæ gäi lμ NhËt ký-Sæ c¸i. Sæ nμy lμ sæ h¹ch to¸n tæng hîp duy nhÊt, trong ®ã kÕt hîp ph¶n ¸nh theo thêi gian vμ theo hÖ thèng. TÊt c¶ c¸c tμi kho¶n mμ doanh nghiÖp sö dông ®−îc ph¶n ¸nh c¶ hai bªn nî vμ cã tren cïng mét vμi trang sæ. C¨n cø ghi vμo sæ lμ ghi mét dßng vμo nhËt ký sæ c¸i. S¬ ®å sè 1.1: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nhËt ký sæ c¸i Chøng tõ gèc Sæ quü B¶ng tæng hîp Sæ, thÎ kÕ to¸n chøng tõ gèc chi tiÕt NhËt ký B¶ng tæng Sæ c¸i hîp chi tiÕt B¸o c¸o tμi chÝnh 19
Ghi hμng ngμy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu, kiÓm tra. 1.2.2.H×nh thøc chøng tõ ghi sæ H×nh thøc nμy thÝch hîp víi mäi lo¹i h×nh ®¬n vÞ, thuËn tiÖn cho viÖc ¸p dông m¸y tÝnh. Tuy nhiªn, viÖc ghi chÐp bÞ trïng lÆp nhiÒu nªn viÖc lËp b¸o c¸o dÔ bÞ chËm trÔ nhÊt lμ trong ®iÒu kiÖn thñ c«ng. Theo h×nh thøc nμy, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®· ®−îc ph¶n ¸nh ë c¸c chøng tõ gèc ®−îc ph©n lo¹i, tæng hîp lËp chøng tõ ghi sæ, sau ®ã sö dông chøng tõ ghi sæ ®Ó ghi sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vμ sæ c¸i c¸c tμi kho¶n. S¬ ®å sè 1.2: S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ Chøng tõ gèc Sæ quü B¶ng tæng hîp Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt chøng tõ gèc Sæ ®¨ng ký Chøng tõ ghi sæ chøng tõ ghi sæ B¶ng tæng hîp Sæ c¸i chi tiÕt B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tμi chÝnh 20