intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: Giải pháp nhằm củng cố và hoàn thiện chính sách lãi suất tín dụng ngân hàng ở Việt Nam.

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:40

Thêm vào BST
Báo xấu
119
lượt xem 37
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lãi suất là giá cả sử dụng vốn, gắn liền với hoạt động tín dụng ngân hàng, đồng thời gắn liền với mọi hoạt động kinh tế có liên quan, mà trực tiếp là người gửi tiền và người vay vốn. Lãi suất cũng là một công cụ quan trọng trong chính sách tiền tệ quốc gia.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Giải pháp nhằm củng cố và hoàn thiện chính sách lãi suất tín dụng ngân hàng ở Việt Nam.

  1. ĐỒ ÁN MÔN HỌC Đề tài Giải pháp nhằm củng cố và hoàn thiện chính sách lãi suất tín dụng ngân hàng ở Việt Nam
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi cÇn nghiªn cøu: L·i suÊt lµ gi¸ c¶ sö dông vèn, g¾n liÒn víi ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng, ®ång thêi g¾n liÒn víi mäi ho¹t ®éng kinh tÕ cã liªn quan, mµ trùc tiÕp lµ ng­êi göi tiÒn vµ ng­êi vay vèn. L·i suÊt còng lµ mét c«ng cô quan träng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia do Ng©n hµng Trung ­¬ng (NHT¦) ®iÒu hµnh. Nã cã t¸c ®éng rÊt lín ®èi víi vÞÖc t¨ng hoÆc gi¶m khèi l­îng tiÒn l­u th«ng, thu hÑp hay më réng tÝn dông, khÝch lÖ hay h¹n chÕ huy ®éng vèn, kÝch thÝch hay c¶n trë ®Çu t­, t¹o thuËn lîi hay khã kh¨n cho ho¹t ®éng ng©n hµng. Mét chÝnh s¸ch l·i suÊt ®óng ®¾n sÏ cã t¸c dông thóc ®Èy s¶n xuÊt, l­u th«ng hµng ho¸, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ ng­îc l¹i khi chÝnh s¸ch l·i suÊt thiÕu chuÈn x¸c sÏ ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn nÒn kinh tÕ. Vµ vai trß ®ã cña chÝnh s¸ch l·i suÊt ngµy cµng trë nªn quan träng vµ phøc t¹p h¬n cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy cµng ph¸t triÓn s©u s¾c. ë ViÖt Nam, sau h¬n 10 n¨m ®æi míi, ngµnh ng©n hµng ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh, gãp phÇn kh«ng nhá vµo nh÷ng thµnh qu¶ chung cña nÒn kinh tÕ. Trong nhiÖm vô x©y dùng vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, Ng©n hµng Nhµ n­íc (NHNN) ®· rÊt chó träng ®Õn viÖc ®æi míi c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt nh­ h¹n møc tÝn dông, dù tr÷ b¾t buéc, tû gi¸...nh­ng quan träng nhÊt vÉn lµ c«ng cô l·i suÊt. Nh×n chung trong h¬n 10 n¨m ®æi míi, chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng ®· gãp phÇn b×nh æn gi¸ c¶, ®Èy lïi vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t, kÝch cÇu, t¨ng tr­ëng kinh tÕ. C¬ chÕ ®iÒu hµnh l·i suÊt ®­îc thay ®æi theo tõng thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ngµy cµng trë nªn linh ho¹t h¬n. §Æc biÖt, trong giai ®o¹n thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ vµ xu h­íng héi nhËp vµo thÞ tr­êng tµi chÝnh khu vùc còng nh­ Quèc tÕ hiÖn nay ®ßi hái NHNN ph¶i x©y dùng vµ thùc thi mét chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng phï hîp, tiÕn tíi tù do ho¸ trªn c¬ së ®¶m b¶o sù kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc víi thÞ tr­êng, phï hîp víi môc tiªu kinh tÕ vÜ m«. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. V× vËy, viÖc häc tËp, nghiªn cøu chÝnh s¸ch l·i suÊt còng nh­ viÖc häc tËp kinh nghiÖm qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®Ó tõ ®ã ®­a ra nh÷ng ®iÒu kiÖn, gi¶i ph¸p ®Ó x©y dùng mét chÝnh s¸ch l·i suÊt ®óng ®¾n ë n­íc ta cã mét ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cao. §iÒu nµy kh«ng chØ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ®iÒu hµnh mét chÝnh s¸ch l·i suÊt phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ hiÖn nay, mµ cßn rÊt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cña hÖ thèng thÞ tr­êng tµi chÝnh ë ViÖt Nam, gãp phÇn gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn, ®¶m b¶o sù th¾ng lîi cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. 2. Môc tiªu - VÒ lý luËn: t×m hiÓu s©u h¬n nh÷ng kh¸i niÖm cã liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng. - VÒ thùc tiÔn: T×m hiÓu vµ ®­a ra gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng ë ViÖt Nam. 3. §èi t­îng nghiªn cøu cña ®Ò tµi: t×m hiÓu chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông trong giai ®o¹n ®æi míi nÒn kinh tÕ. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu - Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp. - TÝnh chÊt lÞch sö. 5. KÕt cÊu cña ®Ò tµi Ch­¬ng I. C¬ së lý luËn cña chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng vµ kinh nghiÖm cña mét sè n­íc trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng II. §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh sö dông vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng ë ViÖt Nam trong thêi gian qua. Ch­¬ng III. Gi¶i ph¸p nh»m cñng cè vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng ë ViÖt Nam. En xin göi lêi c¸m ¬n ch©n thµnh ®Õn thÇy gi¸o TiÕn sÜ NguyÔn H÷u Tµi vµ c« gi¸o Cao ThÞ ý Nhi ®· giøp ®ì em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøc vÊn ®Ò trªn, do tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cã h¹n nªn bµi viÕt nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy, c¸c c« ®Ó hoµn thµnh tèt ®Ò ¸n nµy. 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng I C¬ së lý luËn cña chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng vµ kinh nghiÖm cña mét sè n­íc trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng. 1. Kh¸i niÖm l·i suÊt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tån t¹i rÊt nhiÒu ph¹m trï kinh tÕ - tµi chÝnh trong ®ã tÝn dông vµ l·i suÊt tÝn dông lµ mét trong sè nh÷ng ph¹m trï quan träng. Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng vay m­în, quan hÖ sö dông vèn gi÷a ng­êi ®i vay vµ ng­êi cho vay theo nguyªn t¾c cã hoµn tr¶. §èi víi chñ thÓ thõa vèn, tÝn dông mang ®Õn cho hä c¬ héi kh«ng nh÷ng b¶o tån ®­îc vèn mµ cßn t¹o thu nhËp. §èi víi c¸c chñ thÓ thiÕu vèn, tÝn dông gióp cho hä bæ sung vèn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc ®êi sèng. Nh­ vËy, nhê cã ho¹t ®éng tÝn dông mµ cã mét bé phËn lín nguån vèn trong nÒn kinh tÕ ®­îc huy ®éng, tËp trung vµ ph©n phèi tõ n¬i t¹m thêi d­ thõa sang n¬i thiÕu ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu kh¸c nhau cña c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ. C«ng cô vµ lµ ®ßn bÈy quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ho¹t ®éng tÝn dông chÝnh lµ l·i suÊt. L·i suÊt tÝn dông ng©n hµng lµ tû lÖ % gi÷a lîi tøc vµ tæng sè tiÒn vay trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Nh­ vËy, l·i suÊt chÝnh lµ gi¸ c¶ sö dông tiÒn vèn, g¾n liÒn víi ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng, ®ång thêi g¾n liÒn víi mäi ho¹t ®éng kinh tÕ cã liªn quan ®Õn göi tiÒn vµ vay tiÒn. MÆt kh¸c, ë tÇm vÜ m«, l·i suÊt cßn lµ mét c«ng cô ®iÒu tiÕt kinh tÕ rÊt nh¹y bÐn vµ hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. Th«ng qua viÖc thay ®æi møc vµ c¬ cÊu l·i suÊt trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh, ChÝnh phñ cã thÓ t¸c ®éng ®Õn quy m« vµ tû träng c¸c lo¹i vèn ®Çu t­, do vËy mµ cã thÓ t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh c¬ cÊu, ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng, s¶n l­îng, tû lÖ thÊt nghiÖp vµ t×nh tr¹ng l¹m ph¸t trong n­íc. H¬n thÕ n÷a, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh cña nÒn kinh tÕ më, chÝnh s¸ch l·i suÊt cßn ®­îc sö dông nh­ mét c«ng cô gãp phÇn ®iÒu tiÕt ®èi víi c¸c luång vèn ®èi víi mét n­íc, t¸c ®éng ®Õn tû gi¸ vµ ®iÒu tiÕt 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. sù æn ®Þnh cña tû gi¸. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng t¸c ®éng ®Õn ®Çu t­ ph¸t triÓn mµ cßn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c¸n c©n thanh to¸n vµ c¸c quan hÖ th­¬ng m¹i quèc tÕ cña n­íc ®ã ®èi víi n­íc ngoµi. ChÝnh v× nh÷ng ®iÒu nh­ vËy mµ ë c¸c n­íc kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn vµ theo ®uæi chÝnh s¸ch tù do ho¸ tµi chÝnh (financial liberalization ), l·i suÊt ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së thÞ tr­êng, tøc lµ do quan hÖ gi÷a cung vµ cÇu vÒ vèn trªn thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh. Cã nhiÒu tiªu chÝ ph©n lo¹i l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng. C¨n cø vµo thêi h¹n tÝn dông, l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng chia thµnh ba lo¹i. §ã lµ l·i suÊt tÝn dông ng¾n h¹n ¸p dông ®èi víi c¸c kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n, l·i suÊt tÝn dông trung h¹n ¸p dông ®èi víi c¸c kho¶n tÝn dông trung h¹n, l·i suÊt tÝn dông dµi h¹n ¸p dông ®èi víi c¸c kho¶n tÝn dông dµi h¹n. NÕu c¨n cø vµo møc ®é æn ®Þnh cña l·i suÊt th× l·i suÊt ®­îc chia thµnh l·i suÊt th¶ næi vµ l·i suÊt cè ®Þnh. L·i suÊt th¶ næi lµ l·i suÊt thay ®æi lªn xuèng cßn l·i suÊt cè ®Þnh lµ l·i suÊt ®­îc ¸p dông trong suèt thêi h¹n tÝn dông. NÕu c¨n cø vµo lo¹i h×nh l·i suÊt tÝn dông, l·i suÊt ®­îc chia thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. L·i suÊt tiÒn göi lµ l·i suÊt tr¶ cho c¸c kho¶n tiÒn göi, l·i suÊt nµy cã nhiÒu møc kh¸c nhau tuú thuéc vµo thêi h¹n göi, quy m« tiÒn göi. L·i suÊt tiÒn vay lµ l·i suÊt mµ ng­êi ®i vay ph¶i tr¶ cho ng©n hµng do viÖc sö dông vèn vay cña ng©n hµng, nã ®­îc ¸p dông ®Ó tÝnh l·i tiÒn vay mµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ cho ng©n hµng. L·i suÊt chiÕt khÊu ¸p dông khi ng©n hµng cho vay d­íi h×nh thøc chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu hoÆc c¸c giÊy tê cã gi¸ kh¸c ch­a ®Õn h¹n thanh to¸n cña kh¸ch hµng, nã ®­îc tÝnh b»ng tû lÖ % trªn mÖnh gi¸ vµ ®­îc khÊu trõ ngay khi ng©n hµng ph¸t tiÒn vay cho kh¸ch hµng. L·i suÊt t¸i chiÕt khÊu ¸p dông khi ng©n hµng t¸i cÊp vèn cho c¸c ng©n hµng d­íi h×nh thøc chiÕt khÊu l¹i th­¬ng phiÕu hoÆc c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n ch­a ®Õn h¹n thanh to¸n cña ng©n hµng. Nã còng ®­îc tÝnh b»ng tû lÖ % trªn mÖnh gi¸ cña c¸c giÊy tê cã gi¸ vµ còng ®­îc khÊu trõ ngay khi NHT¦ cÊp tiÒn vay cho ng©n hµng th­¬ng m¹i (NHTM ). L·i suÊt liªn ng©n hµng lµ l·i suÊt mµ c¸c ng©n hµng ¸p dông khi cho nhau vay trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng, nã ®­îc h×nh thµnh bëi quan hÖ cung cÇu tiÒn cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ chÞu sù chi phèi cña l·i suÊt t¸i cÊp vèn cña 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. NHT¦. L·i suÊt c¬ b¶n lµ l·i suÊt ®­îc c¸c NHTM sö dông lµm c¬ së ®Ó Ên ®Þnh møc l·i suÊt kinh doanh cña m×nh. Mét vÊn ®Ò quan träng trong viÖc t×m hiÓu kh¸i niÖm l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng ®ã lµ ph¶i ph©n biÖt ®­îc l·i suÊt thùc tÕ vµ l·i suÊt danh nghÜa. L·i suÊt danh nghÜa lµ l·i suÊt tÝnh theo gi¸ trÞ danh nghÜa cña tiÒn tÖ vµo thêi ®iÓm nghiªn cøu hay nãi c¸ch kh¸c lµ l·i suÊt ch­a trõ ®i tû lÖ l¹m ph¸t. L·i suÊt danh nghÜa th­êng ®­îc c«ng bè chÝnh thøc trong c¸c quan hÖ tÝn dông, trªn c¸c ph­¬ng tiªn th«ng tin ®¹i chóng. L·i suÊt thùc tÕ lµ l·i suÊt ®­îc ®iÒu chØnh l¹i cho ®óng theo nh÷ng thay ®æi dù tÝnh vÒ l¹m ph¸t. Mèi quan hÖ gi÷a l·i suÊt danh nghÜa vµ l·i suÊt thùc tÕ ®­îc kh¸i qu¸t thµnh ph­¬ng tr×nh sau ®©y: L·i suÊt danh nghÜa = L·i suÊt thùc tÕ + Tû lÖ l¹m ph¸t. hay L·i suÊt thùc tÕ = L·i suÊt danh nghÜa - Tû lÖ l¹m ph¸t. V× ®­îc ®iÒu chØnh l¹i theo ®óng nh÷ng thay ®æi vÒ l¹m ph¸t nªn l·i suÊt thùc tÕ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n thu nhËp tõ viÖc cho vay còng nh­ chi phÝ thËt cña viÖc cho vay. 2. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi l·i suÊt: Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung, Nhµ n­íc ®ãng vai trß trung t©m trong hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi trong ®ã cã thÞ tr­êng tµi chÝnh. V× lÏ ®ã, l·i suÊt trong c¸c n­íc ®ã ®Òu do Nhµ n­íc qui ®Þnh, thËm chÝ mét sè n­íc cßn quy ®Þnh ®Õn c¶ møc chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt tiÒn göi vµ l·i suÊt cho vay cña c¸c ng©n hµng. Sù biÕn ®éng cña l·i suÊt trong c¸c ®iÒu kiÖn nh­ vËy phÇn lín phô thuéc vµo ý chÝ cña chÝnh phñ vµ kh«ng vËn ®éng theo bÊt cø mét quy luËt nµo. Tr¸i l¹i, trong c¸c nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, Nhµ n­íc chØ ®ãng vai trß lµ ng­êi ®iÒu tiÕt vÜ m«, thÞ tr­êng tµi chÝnh ho¹t ®éng theo c¬ chÕ tù do ho¸, c¬ chÕ 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. h×nh thµnh l·i suÊt lµ c¬ chÕ thÞ tr­êng. L·i suÊt v× vËy mµ chÞu ¶nh h­ëng cña rÊt nhiÒu nh©n tè kinh tÕ vÜ m« còng nh­ nhiÒu c¸c nh©n tè kh¸c. ¶nh h­ëng cña cung cÇu tiÒn tÖ: L·i suÊt lµ gi¸ c¶ sö dông vèn v× vËy bÊt kú sù thay ®æi nµo cña cung vµ cÇu hoÆc c¶ cung vµ cÇu tiÒn tÖ kh«ng cïng mét tû lÖ ®Òu sÏ lµ thay ®æi møc l·i suÊt trªn thÞ tr­êng. Tuy møc biÕn ®éng cña l·i suÊt Ýt nhiÒu phô thuéc vµo c¸c quy ®Þnh cña chÝnh phñ vµ NHT¦, song ®a sè c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Òu dùa vµo nguyªn lý nµy ®Ó x¸c ®Þnh l·i suÊt. Do vËy, cã thÓ t¸c ®éng vµo cung cÇu trªn thÞ tr­êng vèn ®Ó thay ®æi l·i suÊt trong nÒn kinh tÕ cho phï hîp víi môc tiªu, chiÕn l­îc trong tõng thêi kú ch¼ng h¹n nh­ thay ®æi c¬ cÊu vèn ®Çu t­, tËp trung vèn cho c¸c dù ¸n träng ®iÓm. MÆt kh¸c, muèn duy tr× sù æn ®Þnh cña l·i suÊt th× sù æn ®Þnh cña thÞ tr­êng vèn ph¶i ®­îc ®¶m b¶o v÷ng ch¾c. ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t kú väng: Khi l¹m ph¸t ®­îc dù ®o¸n t¨ng trong mét thêi kú nµo ®ã, l·i suÊt sÏ cã xu h­íng t¨ng. §iÒu nµy lµ xuÊt ph¸t tõ mèi quan hÖ gi÷a l·i suÊt thùc vµ l·i suÊt danh nghÜa vµ ®Ó duy tr× l·i suÊt thùc kh«ng ®æi, tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng ®ßi hái l·i suÊt danh nghÜa ph¶i t¨ng lªn t­¬ng øng. MÆt kh¸c, c«ng chóng dù ®o¸n l¹m ph¸t t¨ng sÏ dµnh phÇn tiÕt kiÖm cña m×nh cho viÖc dù tr÷ hµng ho¸ hoÆc nh÷ng d¹ng thøc phi tµi s¶n kh¸c nh­ vµng, ngo¹i tÖ m¹nh hoÆc ®Çu t­ vèn ra n­íc ngoµi nÕu cã thÓ. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy lµm gi¶m cung quü cho vay vµ g©y ¸p lùc t¨ng l·i suÊt trªn thÞ tr­êng. Tõ mèi quan hÖ nµy cho thÊy ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña viÖc kh¾c phôc t©m lý l¹m ph¸t ®èi víi viÖc æn ®Þnh l·i suÊt, sù æn ®Þnh vµ t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. ¶nh h­ëng cña tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n: Tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¶i cao h¬n l·i suÊt c¸c kho¶n vay tµi trî cho dù ¸n. Cã nh­ vËy c¸c nhµ ®Çu t­ míi cã lîi nhuËn tõ c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµ phÊn khëi më réng ®Çu t­. Do ®ã, c¸ch ®¸nh gi¸, lùa chän chÝnh s¸ch l·i suÊt phï hîp sÏ dùa trªn c¬ së ­íc l­îng tû suÊt lîi tøc trung b×nh cña nÒn kinh tÕ. ¶nh h­ëng cña béi chi ng©n s¸ch: 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Béi chi ng©n s¸ch ë trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng trùc tiÕp lµm cho cÇu tiÒn t¨ng vµ lµm t¨ng l·i suÊt. Sau n÷a, béi chi ng©n s¸ch sÏ t¸c ®éng ®Õn t©m lý c«ng chóng vÒ gia t¨ng møc l¹m ph¸t vµ sÏ g©y ¸p lùc t¨ng l¹m ph¸t. Th«ng th­êng, ChÝnh phñ th­êng tµi trî cho th©m hôt ng©n s¸ch b»ng c¸ch ph¸t hµnh tr¸i phiÕu. L­îng cung tr¸i phiÕu trªn thÞ tr­êng t¨ng lªn lµm cho gi¸ tr¸i phiÕu cã xu h­íng gi¶m vµ l·i suÊt thÞ tr­êng cã xu h­íng t¨ng. MÆt kh¸c, do tµi s¶n cã cña NHTM t¨ng ë kho¶n môc tr¸i phiÕu chÝnh phñ, dù tr÷ v­ît møc gi¶m nªn l·i suÊt ng©n hµng còng sÏ t¨ng. Nh÷ng thay ®æi trong thuÕ: ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp lu«n cã t¸c ®éng ®Õn l·i suÊt. Khi c¸c h×nh thøc thuÕ nµy t¨ng sÏ ®iÒu tiÕt ®i mét phÇn thu nhËp cña c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc cung cÊp dÞch vô tÝn dông hay nh÷ng ng­êi tham gia kinh doanh chøng kho¸n. Mäi ng­êi ®Òu quan t©m ®Õn thu nhËp thùc tÕ h¬n lµ thu nhËp danh nghÜa. Do vËy, ®Ó duy tr× mét møc lîi nhuËn thùc tÕ nhÊt ®Þnh, hä ph¶i céng thªm vµo l·i suÊt cho vay nh÷ng thay ®æi cña thuÕ. ¶nh h­ëng cña tû gi¸ hèi ®o¸i kú väng: Khi ®ång néi tÖ yÕu, bÞ nh÷ng søc Ðp lín do nh÷ng dao ®éng cña c¸c ®ång ngo¹i tÖ m¹nh th× t©m lý phæ biÕn cña ng­êi d©n lµ coi ngo¹i tÖ m¹nh nh­ mét trong nh÷ng lo¹i tµi s¶n tiÕt kiÖm an toµn. Ch¼ng h¹n, khi hiÖn t­îng ®« la ho¸ x¶y ra, ng­êi d©n sÏ å ¹t chuyÓn sang tiÕt kiÖm b»ng ngo¹i tÖ cô thÓ lµ ®« la Mü. Lµm nh­ vËy ng­êi göi h­ëng lîi kÐp gåm l·i suÊt tiÒn göi vµ sù lªn gi¸ cña ®ång ®« la Mü. Sù chuyÓn dÞch nµy t¹o ra sù khan hiÕm néi tÖ ë c¸c NHTM vµ buéc c¸c ng©n hµng nµy ph¶i t¨ng l·i suÊt tiÒn göi ®ång néi tÖ ®Ó huy ®éng cho vay nÒn kinh tÕ. Nh­ vËy, khi x©y dùng chÝnh s¸ch l·i suÊt cÇn ph¶i xem xÐt ®Õn khÝa c¹nh tû gi¸ ®Ó gi¶m bít møc chªnh lÖch gi÷a lîi tøc l·i suÊt tiÒn göi néi tÖ vµ ngo¹i tÖ hay l·i suÊt cho vay néi tÖ vµ ngo¹i tÖ. §iÒu nµy gióp gi¶m bít sù dÞch chuyÓn kh«ng mong ®îi tõ tiÒn göi néi tÖ sang ®« la khi ®ång ®« la lªn gi¸. Nh÷ng thay ®æi trong ®êi sèng x· héi: Ngoµi nh÷ng yÕu tè trªn, sù thay ®æi cña l·i suÊt cßn chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè thuéc vÒ ®êi sèng x· héi kh¸c nh­ t×nh h×nh vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ còng 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nh­ nh÷ng biÕn ®éng tµi chÝnh quèc tÕ nh­ c¸c cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trªn thÕ giíi, c¸c luång vèn ®Çu t­ ra vµo ®èi víi c¸c n­íc... TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy gîi ý cho nh÷ng nhµ nghiªn cøu, so¹n th¶o vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt ph¶i cã mét c¸ch nh×n vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch tæng thÓ tr­íc khi ®­a ra bÊt cø mét kÕt luËn hay mét quyÕt ®Þnh nµo cã liªn quan ®Õn l·i suÊt. 3. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n h×nh thµnh l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng. Nh­ ®· nãi, l·i suÊt tÝn dông chÝnh lµ gi¸ c¶ cña tÝn dông, lµ tû lÖ % tÝnh theo mét thêi h¹n x¸c ®Þnh ( ngµy, tuÇn, th¸ng, quý, n¨m... ) dïng lµm c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n sè lîi tøc tÝn dông mµ c¸c chñ thÓ tÝn dông ph¶i tr¶ ( ®èi víi chñ thÓ ®i vay ) hoÆc nhËn ®­îc ( ®èi víi chñ thÓ cho vay ) ®Ó ®iÒu hoµ lîi Ých cña c¸c chñ thÓ tham gia quan hÖ tÝn dông. Do vËy, viÖc x¸c ®Þnh l·i suÊt tÝn dông sao cho hîp lý lµ mét vÊn ®Ò v« cïng quan träng sao cho ®¶m b¶o ®­îc lîi Ých gi÷a c¸c chñ thÓ trong quan hÖ tÝn dông. Tr­íc hÕt, l·i suÊt tÝn dông ph¶i ®¶m b¶o mét phÇn thu nhËp hîp lý cho ng­êi göi tiÒn vµo ng©n hµng. Do vËy trong thùc tÕ, l·i suÊt thùc tÕ ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng tû lÖ l¹m ph¸t tøc lµ: L·i suÊt thùc tÕ = tû lÖ l¹m ph¸t + tû lÖ khuyÕn khÝch ng­êi göi tiÒn. MÆt kh¸c, l·i suÊt tÝn dông ph¶i ®¶m b¶o mét phÇn thu nhËp hîp lý cho c¸c tæ chøc tÝn dông (TCTD ) vµ NHTM tøc lµ: L·i suÊt = L·i suÊt + C¸c chi phÝ hîp lý + Bï ®¾p rñi ro + tû lÖ thu nhËp cho vay tiÒn göi trong ho¹t ®éng trong ho¹t ®éng hîp lý cña tÝn dông ng©n hµng ng©n hµng ng©n hµng §ång thêi, l·i suÊt cho vay cña ng©n hµng ph¶i ®¶m b¶o ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tøc lµ ph¶i ®¶m b¶o cho nh÷ng ng­êi vay vèn ng©n hµng cã thu nhËp hîp lý, nghÜa lµ: L·i suÊt cho vay < Tû lÖ lîi nhuËn b×nh qu©n cña nÒn kinh tÕ. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Do vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng giíi h¹n tèi ®a cña l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng nãi chung lµ tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n, cßn giíi han thÊp nhÊt cña l·i suÊt lµ chØ sè l¹m ph¸t v× nã sÏ lµm cho ng­êi göi tiÒn b¶o toµn ®­îc vèn. Tãm l¹i, ®Ó l·i suÊt tÝn dông trë thµnh ®ßn bÈy kÝch thÝch vµ më réng c¸c quan hÖ tÝn dông trong nÒn kinh tÕ th× ph¶i ®¶m b¶o l·i suÊt tÝn dông ®­îc kiÓm so¸t trong khung giíi h¹n sau ®©y: Tû lÖ l¹m ph¸t
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vèn) ng­êi ta quy ®Þnh l·i suÊt tiÒn göi tèi thiÓu vµ l·i suÊt cho vay tèi ®a. §iÒu nµy cã nghÜa lµ, v× lîi Ých cña ng­êi göi tiÒn, c¸c TCTD kh«ng ®­îc h¹ l·i suÊt mét c¸ch tuú tiÖn vµ v× yªu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt, c¸c tæ chøc tÝn dông kh«ng ®­îc t¨ng l·i suÊt cho vay qu¸ møc. NÕu ®øng trªn gi¸c ®é b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c TCTD, t¹o khu«n khæ c¹nh tranh lµnh m¹nh, ®¶m b¶o an toµn hÖ thèng c¸c TCTD, ng­êi ta quy ®Þnh l·i suÊt c¬ b¶n theo chiÒu h­íng ng­îc l¹i ®ã lµ quy ®Þnh l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a vµ l·i suÊt cho vay tèi thiÓu. §iÒu nµy lµm cho c¸c TCTD kh«ng ®­îc v× muèn t¹o lîi thÕ trong c¹nh tranh mµ n©ng l·i suÊt huy ®éng qu¸ cao hoÆc cho vay theo l·i suÊt qu¸ thÊp, g©y thiÖt h¹i chung cho toµn hÖ thèng c¸c TCTD. Khi x¸c ®Þnh l·i suÊt c¬ b¶n ph¶i tÝnh ®Õn tæng thÓ quan hÖ cung cÇu vèn th«ng qua mét lo¹t c¸c yÕu tè trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ th«ng th­êng. §ã lµ tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n, møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ, chØ sè l¹m ph¸t dù b¸o hµng quý, hµng n¨m, l·i suÊt thùc d­¬ng cho ng­êi göi tiÒn, bï ®¾p chi phÝ vµ cã l·i cho TCTD, yªu cÇu ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tõng thêi kú, rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông, møc ®é dù tr÷ b¾t buéc, l·i suÊt h×nh thµnh trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ nãi chung, mèi t­¬ng quan gi÷a l·i suÊt néi tÖ vµ l·i suÊt ngo¹i tÖ, mèi t­¬ng quan gi÷a l·i suÊt vµ tû gi¸ hèi ®o¸i... Cã rÊt nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ l·i suÊt c¬ b¶n, c¸ch thøc x¸c ®Þnh vµ ®iÒu hµnh l·i suÊt c¬ b¶n. Cã thÓ lÊy l·i suÊt c¬ b¶n lµ l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a, l·i suÊt cho vay tèi ®a, l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu cña NHT¦ ®èi víi c¸c TCTD hoÆc l·i suÊt trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. a1. L·i suÊt c¬ b¶n lµ l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu. §©y lµ ph­¬ng ph¸p phæ biÕn ®­îc NHT¦ c¸c n­íc ¸p dông. Do l·i suÊt nµy ®­îc chñ ®éng c«ng bè vµ ®­îc xem xÐt, tÝnh to¸n t­¬ng ®èi th­êng xuyªn nªn thùc sù ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi c¸c møc l·i suÊt kinh doanh còng nh­ cung cÇu vèn cña c¸c TCTD. Nh­ng l·i suÊt chiÕt khÊu l¹i mang nÆng tÝnh chÊt ®Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. a2. L·i suÊt c¬ b¶n lµ l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a. Thùc chÊt cña l·i suÊt c¬ b¶n lo¹i nµy lµ NHT¦ c«ng bè vµ kiÓm so¸t l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a vµ tù do ho¸ l·i suÊt cho vay. C¸c TCTD sÏ Ên ®Þnh c¸c møc 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. l·i suÊt tiÒn göi trong ph¹m vi khèng chÕ l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a vµ Ên ®Þnh c¸c møc l·i suÊt cho vay cô thÓ phï hîp víi cung cÇu vÒ vèn. a3. L·i suÊt c¬ b¶n lµ l·i suÊt cho vay tèi ®a. NHT¦ c«ng bè mét møc l·i suÊt trÇn nh­ng cã thÓ quy ®Þnh mét sè møc biªn ®é phï hîp víi tõng lo¹i h×nh TCTD, thêi h¹n kh¸c nhau. a4. L·i suÊt c¬ b¶n lµ l·i suÊt trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. L·i suÊt liªn ng©n hµng lµ l·i suÊt cho vay gi÷a c¸c NHTM. L·i suÊt liªn ng©n hµng h×nh thµnh trªn c¬ së thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia vµ quan hÖ cung cÇu vèn trong nÒn kinh tÕ. Do vËy, l·i suÊt liªn ng©n hµng g¾n víi thÞ tr­êng nhiÒu h¬n vµ dÔ biÕn ®éng h¬n. Th«ng th­êng l·i suÊt c¬ b¶n b»ng l·i suÊt liªn ng©n hµng céng thªm mét biªn ®é gåm phÝ qu¶n lý mãn vay, phÝ rñi ro... b. L·i suÊt t¸i chiÕt khÊu. Khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn c¶ chiÒu s©u lÉn chiÒu réng, NHT¦ chuyÓn sang ®iÒu hµnh l·i suÊt mét c¸ch gi¸n tiÕp, mang nÆng yÕu tè kinh tÕ. §ã lµ l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu cña NHT¦. L·i suÊt chiÕt khÊu cã t¸c ®éng vµ cã ý nghÜa h­íng dÉn l·i suÊt thÞ tr­êng mét c¸ch gi¸n tiÕp, tøc lµ t¸c ®éng ®Õn l·i suÊt kinh doanh cña c¸c TCTD. L·i suÊt chiÕt khÊu chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn cung øng tiÒn tÖ b»ng c¸ch ¶nh h­ëng ®Õn khèi l­îng cho vay chiÕt khÊu vµ c¬ sè tiÒn tÖ. Mét sù t¨ng lªn trong cho vay chiÕt khÊu sÏ lµm t¨ng c¬ sè tiÒn tÖ vµ t¨ng cung øng tiÒn tÖ. Cßn mét sù gi¶m xuèng trong cho vay chiÕt khÊu sÏ lµm gi¶m bít c¬ sè tiÒn tÖ vµ thu hÑp cung øng tiÒn tÖ. Ngoµi viÖc sö dông lµm c«ng cô ®Ó t¸c ®éng ®Õn c¬ sè tiÒn tÖ vµ cung øng tiÒn tÖ, l·i suÊt chiÕt khÊu cßn ®­îc sö dông ®Ó gióp cho viÖc tr¸nh khái nh÷ng c¬n sôp ®æ tµi chÝnh v× ng©n hµng ®ãng vai trß lµ ng­êi cho vay cuèi cïng. NHT¦ ®ãng vai trß lµ ng­êi cho vay cuèi cïng kh«ng chØ cho c¸c NHTM mµ cßn cho c¶ hÖ thèng tµi chÝnh nãi chung. NHT¦ cung cÊp dù tr÷ cho hÖ thèng ng©n hµng khi c¸c ng©n hµng bÞ ®e do¹ ph¸ s¶n, do ®ã ng¨n chÆn x¶y ra nh÷ng c¬n sôp ®æ ng©n hµng vµ tµi chÝnh. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. L·i suÊt chiÕt khÊu cã hai t¸c dông: t¸c dông vÒ l­îng ®èi víi khèi l­îng tiÒn tÖ trong l­u th«ng vµ t¸c dông vÒ gi¸ ®èi víi c¬ cÊu l·i suÊt trong nÒn kinh tÕ. T¸c dông vÒ l­îng: ViÖc ph©n tÝch qu¸ tr×nh t¹o tiÒn ®· cho thÊy c¸c NHTM sau khi t¹o ra tiÒn ghi sæ cßn ph¶i tiÒn trung ­¬ng ®Ó ®¶m b¶o. Nhu cÇu nµy khiÕn hä ph¶i ®i vay ë NHT¦ b»ng c¸ch t¸i chiÕt khÊu mét phÇn chøng tõ cã gi¸ cña m×nh. ViÖc t¸i cÊp vèn cña NHT¦ cho c¸c NHTM cã t¸c dông vÒ l­îng ®èi víi khèi l­îng tiÒn tÖ v× nã dÉn ®Õn viÖc ph¸t hµnh tiÒn cña NHT¦ cho c¸c NHTM ®Ó hä cã thÓ chi tr¶ cho viÖc rót vèn khái c¸c NHTM. T¸c dông vÒ gi¸: NHT¦ t¸i chiÕt khÊu c¸c chøng tõ do NHTM xuÊt tr×nh víi ®iÒu kiÖn NHTM ph¶i tr¶ mét tû suÊt nhÊt ®Þnh do NHT¦ ®¬n ph­¬ng quy ®Þnh. L·i suÊt nµy gäi lµ tû suÊt chiÕt khÊu hay l·i suÊt chiÕt khÊu. C¸c lo¹i l·i suÊt cho vay t­ nh©n tøc lµ l·i suÊt tÝn dông cÊp cho nÒn kinh tÕ vµ l·i suÊt cho vay Nhµ n­íc ®Òu g¾n chÆt víi l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu. Mçi khi tû suÊt chiÕt khÊu thay ®æi ®Òu cã xu h­íng lµm t¨ng hay gi¶m chi phÝ cho vay cña NHT¦ ®èi víi c¸c NHTM vµ do ®ã khuyÕn khÝch hoÆc c¶n trë nhu cÇu xin vay. MÆt kh¸c, khi kho b¹c muèn b¸n tÝn phiÕu kho b¹c cho lÜnh vùc ng©n hµng th× hä ph¶i chµo mét l·i suÊt t­¬ng ®­¬ng víi tû suÊt chiÕt khÊu. Nãi c¸ch kh¸c, khi Ên ®Þnh tû suÊt chiÕt khÊu, NHT¦ còng Ên ®Þnh lu«n møc l·i suÊt ®i vay cña Nhµ n­íc. Nh­ vËy, l·i suÊt chiÕt khÊu chÝnh lµ mét c«ng cô ®Ó NHT¦ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng sao cho phï hîp víi môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. 5. Kinh nghiÖm cña mét sè n­íc trong viÖc sö dông chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng. L·i suÊt lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. Tuú theo nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, møc ®é æn ®Þnh tiÒn tÖ cña mçi n­íc mµ mçi n­íc cã néi dung, ph­¬ng ph¸p ®iÒu hµnh, qu¶n lý chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ë møc ®é kh¸c nhau. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 5.1 Kinh nghiÖm cña NhËt B¶n. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ cña NhËt B¶n chØ dµnh cho c¸c ng©n hµng vµ mét sè ®Þnh chÕ tµi chÝnh ®­îc chÝnh thøc c«ng nhËn trong giai ®o¹n NhËt B¶n ph¸t triÓn víi tèc ®é cao. Sau nµy, NhËt B¶n më réng thÞ tr­êng tiÒn tÖ cho c¸c thµnh phÇn tham gia vµ thÞ tr­êng liªn ng©n hµng gåm cã thÞ tr­êng mua tiÒn tÖ (call money market) dµnh cho nh÷ng giao dÞch cùc ng¾n, phôc vô cho giao dÞch th­¬ng m¹i vµ thÞ tr­êng th­¬ng phiÕu (bills market) dµnh cho c¸c giao dÞch dµi h¹n. Hai thÞ tr­êng nµy gåm cã ng­êi cho vay, ng­êi ®i vay vµ c¸c nhµ trung gian chuyªn nghiÖp, ng­êi bu«n tiÒn ë thÞ tr­êng tiÒn tÖ. V× giao dÞch kh«ng ký quü nªn ng­êi bu«n tiÒn chØ ho¹t ®éng nh­ ng­êi m«i giíi. Ng©n hµng NhËt còng tham gia vµo thÞ tr­êng th­¬ng phiÕu. §Ó ®iÒu hµnh l·i suÊt, bªn c¹nh l·i suÊt cã tÝnh chÊt ®Þnh h­íng lµ l·i suÊt chiÕt khÊu, NhËt B¶n cßn ¸p dông mét sè loai l·i suÊt cã ®iÒu tiÕt ®­îc x©y dùng dùa trªn l·i suÊt chiÕt khÊu vµ x¸c ®Þnh d­îc l·i suÊt c¬ b¶n lµ sµn l·i suÊt cho vay nh»m ®¶m b¶o an toµn hÖ thèng. L·i suÊt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ liªn ng©n hµng ®­îc tù do x¸c ®Þnh trªn c¬ së cung cÇu vÒ vèn vµ lµm l·i suÊt tham chiÕu cho mäi ®Þnh chÕ tµi chÝnh. 5.2 Kinh nghiÖm cña Ph¸p. Ph¸p dïng l·i suÊt cña thÞ tr­êng liªn ng©n hµng lµm l·i suÊt chØ ®¹o (l·i suÊt c¬ b¶n). Lý do lµ v× Ph¸p lµ mét n­íc mµ l­îng vay vèn ng©n hµng nhiÒu h¬n l­îng vay vèn qua thÞ tr­êng tµi chÝnh. Ph¸p dïng l·i suÊt cho vay chµo mêi vµo lóc 11 giê hµng ngµy cña 8 ng©n hµng vµ hiÖn nay lµ cña 12 ng©n hµng ®Ó tÝnh theo sè trung b×nh céng ra l·i suÊt cho vay b»ng ®ång néi tÖ vµ b»ng Ecu. ë Ph¸p, c¸c tÝn phiÕu kho b¹c ®­îc dµnh riªng cho thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. VÒ lý thuyÕt, ng­êi ta cho r»ng Ph¸p x¸c ®Þnh l·i suÊt c¬ b¶n do cung cÇu tÝn dông quy ®Þnh. Trong 12 ng©n hµng lín, mçi ng©n hµng cã quan hÖ gi÷a nguån vèn vµ cung cÇu vèn tÝn dông riªng, tõ ®ã x¸c lËp nªn cung cÇu vèn riªng cña m×nh. NÕu cung < cÇu th× ng©n hµng ®ã ph¶i ®i vay ë thÞ tr­êng liªn ng©n hµng vµ ph¶n ¸nh bªn cÇu cña thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. NÕu cung > cÇu, ng©n hµng ®ã sÏ lµ ng­êi cung øng vèn cho thÞ tr­êng liªn ng©n hµng vµ ph¶n ¸nh bªn 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cung cña thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. Sù gÆp gì cung cÇu cña e¸c ng©n hµng lín ph¶n ¸nh cung cÇu tÝn dông cña nÒn kinh tÕ. NÕu cung > cÇu, l·i suÊt h¹ xuèng, nÕu cung < cÇu, l·i suÊt t¨ng lªn. NHT¦ víi vai trß lµ ng­êi cho vay cuèi cïng trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng cã thÓ kh«ng muèn l·i suÊt t¨ng lªn sÏ cho vay mét phÇn hoÆc toµn bé sè cung < cÇu. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó NHT¦ t¸c ®éng vµo l·i suÊt trªn thÞ tr­êng. Nh­ng trong thùc tÕ, l·i suÊt chØ ®¹o ®· biÕn ®éng rÊt m¹nh chøng tá vai trß quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cña NHT¦. L·i suÊt chiÕt chiÕt khÊu cña NHT¦ Ph¸p hoµn toµn kh«ng phô thuéc vµo l·i suÊt c¬ b¶n mµ phô thuéc vµo l·i suÊt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. 5.3. Kinh nghiÖm cña Hång K«ng. Hång K«ng cã mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tù do - Ph­¬ng §«ng, do vËy mµ l·i suÊt trªn thÞ tr­êng còng lµ th¶ næi. Hång K«ng kh«ng cã c¸c quan chøc tiÒn tÖ Trung ­¬ng. Viªn toµn quyÒn vµ Héi ®ång lËp ph¸p chÞu tr¸ch nhiÖm c«ng viÖc tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ. Hång K«ng kh«ng cã chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ chÝnh s¸ch l·i suÊt ®éc lËp trong dµi h¹n. HiÖp héi ng©n hµng Hång K«ng ®Æt ra l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a ®Ó c¸c ng©n hµng c¨n cø vµo ®ã mµ tù do ®Þnh l·i suÊt cô thÓ. 5.4 Kinh nghiÖm cña Malaysia. Tõ nh÷ng n¨m 70, Malaysia ®· cã nhiÒu ®æi míi trong ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt theo h­íng tù do ho¸. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i tù do ho¸ lóc nµo còng lµ gi¶i ph¸p tèi ­u. NHT¦ Malaysia ®· liªn tôc ®iÒu chØnh l·i suÊt, phôc vô linh ho¹t viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong tõng thêi kú. Tõ n¨m 1981, Malaysia cho phÐp c¸c NHTM tù tÝnh møc l·i suÊt c¬ b¶n cho ng©n hµng m×nh dùa trªn c¬ së chi phÝ thùc tÕ. Nh­ng ngay sau ®ã, NHT¦ nhËn thÊy trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ch­a thùc sù ph¸t triÓn, viÖc cho phÐp c¸c NHTM tù x¸c ®Þnh møc l·i suÊt c¬ b¶n nh­ vËy theo nguyªn t¾c tù do ho¸ l·i suÊt sÏ dÉn ®Õn c¹nh tranh qu¸ møc vÒ l·i suÊt gi÷a c¸c ng©n hµng vµ khi ®ã vÊn ®Ò an toµn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM sÏ bÞ ®e do¹. ChÝnh v× vËy, ®Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi vÊn ®Ò nªu trªn nhÊt lµ sau thêi kú suy tho¸i kinh tÕ (1985 - 1986), vµo n¨m 1987, Malaysia ®· chuyÓn sang ®iÒu hµnh l·i suÊt theo h­íng võa ®¶m b¶o sù phèi hîp chØ ®¹o cña NHT¦, võa duy tr× ë mét møc ®é nµo ®ã quyÒn tù chñ cña c¸c NHTM. Víi tinh thÇn ®ã, NHT¦ yªu cÇu c¸c NHTM tÝnh l·i suÊt c¬ 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. b¶n cña ng©n hµng m×nh dùa trªn møc l·i suÊt c¬ b¶n cña hai ng©n hµng lín "leader banks ". C¸c NHTM sÏ ®iÒu chØnh l·i suÊt c¬ b¶n cña m×nh theo nguyªn t¾c ¸p dông biªn ®é giao ®éng xung quanh l·i suÊt c¬ b¶n. HiÖn nay, c¸c ng©n hµng ®­îc phÐp tÝnh l·i suÊt c¬ b¶n cho ng©n hµng m×nh, nh­ng ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan vµ t­¬ng ®ång gi÷a c¸c ng©n hµng trong khi tÝnh l·i suÊt c¬ b¶n, NHT¦ ®­a ra c«ng thøc chuÈn chung nhÊt ®Ó tÝnh l·i suÊt c¬ b¶n. L·i suÊt c¬ b¶n ®­îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c yÕu tè: chi phÝ huy ®éng (sau khi ®· tÝnh ®Õn c¶ chi phÝ ®¸p øng yªu cÇu vÒ dù tr÷ b¾t buéc); c¸c chi phÝ cho vay (gåm chi l­¬ng cho c¸n bé, chi phÝ hµnh chÝnh, c¸c chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn viÖc cho vay, nh­ng kh«ng bao gåm chi phÝ liªn quan ®Õn c¸c kho¶n nî khã ®ßi); tû lÖ lîi nhuËn "profit margin" cho phÐp. Trªn c¬ së l·i suÊt c¬ b¶n ®­îc c«ng bè, c¸c NHTM sÏ niªm yÕt møc l·i suÊt c¬ b¶n cña m×nh. Møc l·i suÊt cho vay thùc tÕ cña ng©n hµng sÏ lµ l·i suÊt c¬ b¶n céng víi tû lÖ phÝ rñi ro "risk premium" trong ho¹t ®éng ng©n hµng ¸p dông linh ho¹t cho tõng mãn vay. C¸c ng©n hµng kh«ng ®­îc cho vay d­íi møc l·i suÊt c¬ b¶n ®· c«ng bè. Nh­ vËy, l·i suÊt ®· ®­îc ®iÒu hµnh theo h­íng võa cã sù chØ ®¹o cña NHT¦, nh­ng vÉn duy tr× ®­îc quyÒn tù chñ cña c¸c NHTM trong viÖc quy ®Þnh l·i suÊt. L·i suÊt ®­îc qu¶n lý linh ho¹t theo diÔn biÕn thay ®æi cña thÞ tr­êng, dùa trªn c¬ së ®¶m b¶o an toµn hÖ thèng. Nh­ vËy theo kinh nghiÖm cña c¸c n­íc, sù t¸c ®éng cña Nhµ n­íc nh÷ng khi cÇn thiÕt vÉn lµ nh÷ng quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh vÒ l·i suÊt c«ng bè trªn b¸o chÝ. Tõ kinh nghiÖm cña c¸c n­íc, chóng ta cã thÓ tham kh¶o vµ vËn dông mét c¸ch thÝch hîp vµo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña ViÖt Nam ®Ó x©y dùng mét chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông phï hîp. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng II. §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng ë ViÖt Nam trong thêi gian qua. Tõ khi cã NghÞ ®Þnh 53/H§BT ngµy 26/3/1988, tiÕp ®Õn lµ hai Ph¸p lÖnh vÒ ng©n hµng th¸ng 10/1990, ngµnh ng©n hµng n­íc ta ®· tr¶i qua h¬n 10 n¨m ®æi míi, trong thêi gian ®ã còng lµ h¬n 10 n¨m kh«ng ngõng ®æi míi chÝnh s¸ch l·i suÊt theo h­íng tõng b­íc tiÕn dÇn ®Õn mét chÝnh s¸ch l·i suÊt thÞ tr­êng khi ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ tiÒn tÖ cho phÐp. ChÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng ë ViÖt Nam trong h¬n 10 n¨m qua ®· tr¶i qua c¸c giai ®o¹n nh­ sau: 1. Giai ®o¹n l·i suÊt ©m tõ 1988 ®Õn 1992. §©y lµ thêi kú ViÖt Nam ®ang trong giai ®o¹n khñng ho¶ng, l¹m ph¸t ë møc cao, l·i suÊt lu«n trong t×nh tr¹ng ©m. NHNN quy ®Þnh cô thÓ l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay. L·i suÊt ©m cã ®Æc ®iÓm lµ l·i suÊt tiÒn göi thÊp h¬n l¹m ph¸t vµ l·i suÊt cho vay thÊp h¬n l·i suÊt huy ®éng vèn vµ thÊp h¬n l¹m ph¸t. L·i suÊt ©m trong giai ®o¹n ®ã g©y ra rÊt nhiÒu tiªu cùc ®èi víi nÒn kinh tÕ. Do l·i suÊt thùc cña tiÒn göi lµ sè ©m nªn kh«ng khuyÕn khÝch d©n c­ göi tiÒn vµo ng©n hµng ®Ó thùc hiÖn viÖc tËp trung vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, g©y ¸p lùc ®èi víi gi¸ c¶ hµng ho¸, do ®ã lµm cho møc l¹m ph¸t ngµy cµng t¨ng. Nhu cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ t¨ng lªn kh«ng thùc chÊt, t¹o lîi nhuËn gi¶ cho doanh nghiÖp. Ng©n hµng bao cÊp qua l·i suÊt cho kh¸ch hµng, t¹o lç kh«ng ®¸ng cã cho ng©n hµng vµ ng©n hµng kh«ng thÓ kinh doanh tiÒn tÖ b×nh th­êng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. 2. Tõ th¸ng 10/1992 chuyÓn tõ l·i suÊt ©m sang l·i suÊt d­¬ng. Tr­íc t×nh h×nh trªn, NHNN ®· chñ ®éng sö dông c«ng cô l·i suÊt, chuyÓn tõ l·i suÊt ©m sang l·i suÊt d­¬ng, tøc lµ l·i suÊt tiÒn göi cao h¬n l¹m ph¸t ®Ó 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ng­êi göi tiÒn cã l·i thùc, võa b¶o toµn ®­îc gi¸ trÞ tiÒn göi, võa cã l·i vµ l·i suÊt tiÒn vay cao h¬n l·i suÊt tiÒn göi ®¶m b¶o cho ng©n hµng bï ®¾p ®­îc chi phÝ vµ cã l·i. Trong giai ®o¹n nµy, NHNN c«ng bè c¸c møc l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay b»ng c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ®Ó c¸c NHTM thùc hiÖn. ChÝnh s¸ch l·i suÊt d­¬ng ®¸nh dÊu mét b­íc ngoÆt quan träng trong qu¸ tr×nh chuyÓn ho¹t ®éng ng©n hµng sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, b¶o ®¶m lîi Ých thùc sù cña ba bªn: ng­êi göi tiÒn, ng­êi vay tiÒn vµ ng©n hµng, xo¸ bá bao cÊp trong ho¹t ®éng tÝn dông. ChÝnh s¸ch l·i suÊt phï hîp trªn ®· gãp phÇn thu hót vµ tËp trung ®­îc mét khèi l­îng tiÒn lín trong l­u th«ng, t¨ng nguån vèn tÝn dông ®Çu t­ cho ph¸t triÓn, gi¶m ¸p lùc ®èi víi l¹m ph¸t. Tuy nhiªn, ë giai ®o¹n nµy, hÖ thèng l·i suÊt cßn phøc t¹p, cßn cã qu¸ nhiÒu møc l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay. NHNN vÉn cßn quy ®Þnh c¸c møc l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay cô thÓ, ph©n biÖt l·i suÊt gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ: l·i suÊt cho vay ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc thÊp h¬n l·i suÊt cho vay ®èi víi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n cao h¬n l·i suÊt cho vay trung vµ dµi h¹n, l·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm cao h¬n l·i suÊt tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ. Do vËy, trong giai ®o¹n nµy, c¸c TCTD chñ yÕu phôc vô vèn ng¾n h¹n cho nÒn kinh tÕ mµ kh«ng quan t©m nhiÒu ®Õn viÖc cho vay trung vµ dµi h¹n ®Ó c¶i tiÕn kü thuËt, më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ. 3. Giai ®o¹n võa quy ®Þnh c¸c møc l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay cô thÓ, võa cho vay theo l·i suÊt tho¶ thuËn. Theo QuyÕt ®Þnh sè 184/ Q§-NH1 ngµy 28/9/1993, NHNN quy ®Þnh c¸c møc l·i suÊt tiÒn göi vµ cho vay cô thÓ, cho phÐp c¸c TCTD cho vay theo l·i suÊt tho¶ thuËn v­ît møc l·i suÊt cho vay cô thÓ. L·i suÊt trong giai ®o¹n nµy cã hai lo¹i: l·i suÊt cho vay doanh nghiÖp Nhµ n­íc 1,8%/th¸ng vµ l·i suÊt cho vay kinh tÕ ngoµi quèc doanh cao nhÊt lµ 2,1%/th¸ng. L·i suÊt cho vay theo tho¶ thuËn gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng: Tr­êng hîp ng©n hµng kh«ng huy ®éng ®ñ vèn ®Ó cho vay theo l·i suÊt quy ®Þnh ph¶i 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ph¸t hµnh kú phiÕu víi l·i suÊt cao h¬n th× ®­îc ¸p dông l·i suÊt tho¶ thuËn. L·i suÊt huy ®éng cã thÓ cao h¬n l·i suÊt tiÕt kiÖm cïng kú h¹n lµ 0,2%/th¸ng vµ cho vay cao h¬n møc trÇn 2,1%/th¸ng. Trong thùc tÕ, kho¶ng 30 - 60% tæng d­ nî lóc bÊy giê lµt õ c¸c kho¶n cho vay b»ng l·i suÊt tho¶ thuËn mµ phÇn lín lµ cho vay doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ hé n«ng d©n, víi l·i suÊt phæ biÕn lµ 2,3% - 3,5%/th¸ng. Trong l·i suÊt tho¶ thuËn møc chªnh lÖch gi÷a sµn (tiÒn göi) vµ trÇn (cho vay) rÊt lín, kho¶ng tõ 0,7% - 1,0%/th¸ng, lµm cho c¸c NHTM cã møc lîi nhuËn qu¸ cao, trong khi doanh nghiÖp vµ hé n«ng d©n gÆp nhiÒu khã kh¨n. Tõ thùc tÕ nµy, Quèc héi kho¸ IX trong kú häp thø 8, th¸ng 8/1995, cïng víi nghÞ quyÕt bá thuÕ doanh thu trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng, ®· yªu cÇu ng©n hµng tiÕt kiÖm chi phÝ ho¹t ®éng vµ khèng chÕ møc chªnh lÖch l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay b×nh qu©n lµ 0,35%/th¸ng. §©y lµ lý do ®Ó c¬ chÕ l·i suÊt trÇn ra ®êi vµ b·i bá l·i suÊt cho vay theo tho¶ thuËn tõ 01/01/1996. 3. ChuyÓn tõ l·i suÊt tho¶ thuËn sang trÇn l·i suÊt. Vµo ®Çu n¨m 1996, khi l¹m ph¸t ®· æn ®Þnh, NHNN ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt tÝn dông theo trÇn l·i suÊt (l·i suÊt cho vay tèi ®a) vµ quy ®Þnh vÒ chªnh lÖch b×nh qu©n gi÷a l·i suÊt cho vay vµ l·i suÊt huy ®éng ë møc 0,35%/th¸ng. §iÓm c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch l·i suÊt trong giai ®o¹n nµy xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cã nhiÒu lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ho¹t ®éng trªn c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau, quy m« kh¸c nhau vµ do ®ã chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c nhau, nªn NHNN ®· quy ®Þnh nhiÒu trÇn l·i suÊt cho vay kh¸c nhau phï hîp víi ®Æc ®iÓm tõng lo¹i vay, tõng lo¹i h×nh TCTD vµ c¸c vïng kh¸c nhau, gåm 4 trÇn l·i suÊt: TrÇn l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n; trÇn l·i suÊt cho vay trung vµ dµi h¹n; trÇn l·i suÊt ¸p dông cho c¸c TCTD cho vay trªn ®Þa bµn n«ng th«n; trÇn l·i suÊt cho vay cña quü tÝn dông nh©n d©n, hîp t¸c x· tÝn dông ®èi víi c¸c thµnh viªn. Trong ®ã, trÇn l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n lµ thÊp nhÊt vµ ¸p dông cho khu vùc thµnh thÞ. TrÇn l·i suÊt cho vay trung vµ dµi h¹n cao h¬n ng¾n h¹n mét Ýt phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ tÝnh chÊt cho vay thêi h¹n dµi rñi ro h¬n thêi h¹n ng¾n. TrÇn l·i suÊt cho vay khu vùc n«ng th«n cao h¬n trÇn l·i suÊt cho vay ng¾n 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2