intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: Nâng cao hiệu quả của công tác thu - chi quỹ BHXH

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST
Báo xấu
53
lượt xem 12
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: nâng cao hiệu quả của công tác thu - chi quỹ bhxh', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Nâng cao hiệu quả của công tác thu - chi quỹ BHXH

  1. Đề tài: Nâng cao hiệu quả của công tác thu - chi quỹ BHXH
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu B¶o hiÓm x· héi (BHXH) lµ mét chÝnh s¸ch lín cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®èi víi ng­êi lao ®éng nh»m tõng b­íc më réng vµ n©ng cao ®¶m b¶o vËt chÊt, gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng khi gÆp rñi ro nh­ bÞ èm ®au, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, thai sÈy, hÕt tuæi lao ®éng, qua ®êi. Cïng víi sù ®æi míi cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc trong thêi gian võa qua , chÝnh s¸ch BHXH còng ®­îc ®iÒu chØnh, thay ®æi ®Ó phèi hîp víi sù chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, víi nguyÖn väng cña ng­êi lao ®éng. Quü BHXH lµ mét bé phËn cèt lâi kh«ng thÓ thiÕu ®­îc vµ cã thÓ nãi nã lµ vai trß quan träng nhÊt trong ho¹t ®éng BHXH. ViÖc qu¶n lý sö dông quü BHXH (thu - chi quü BHXH) nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña quü BHXH, ¶nh h­ëng tíi sù æn ®Þnh cña chÝnh s¸ch BHXH. VËy vÊn ®Ò lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ trong viÖc thu -chi quü BHXH ®©y lµ c©u hái ®­îc ®Æt ra ®èi víi mçi nhµ kinh tÕ, nh÷ng ng­êi quan t©m nghiªn cøu ho¹t ®éng BHXH. Lµ sinh viªn Khoa B¶o hiÓm tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n, ®Ó ®ãng gãp mét phÇn søc lùc cña m×nh cho viÖc ph¸t triÓn c¸c chÝnh s¸ch BHXH vµ sù æn ®Þnh Quü BHXH mµ cô thÓ lµ viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c thu - chi quü BHXH. Qua bµi viÕt nµy em xin nªu lªn vµ ®ãng gãp mét sè ý kiÕn, mét sè suy nghÜ cña m×nh trong viÖc qu¶n lý thu chi quü BHXH. Do cßn h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é kiÕn thøc còng nh­ c¸c tµi liÖu tham kh¶o nªn ch¾c ch¾n cßn cã nhiÒu thiÕu sãt, h¹n chÕ. Em rÊt mong c¸c thÇy c« ®ãng gãp ý kiÕn chØ b¶o nh÷ng thiÕu sãt trong bµi viÕt nµy ®Ó c¸c lÇn viÕt sau co ®iÒu kiÖn n©ng cao chÊt l­îng cña bµi viÕt. Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o T« ThÞ Thiªn H­¬ng ®· tËn t×nh gióp ®ì em trong viÖc hoµn thµnh bµi viÕt nµy ®ång thêi em xin c¶m ¬n 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. c¸c thÇy c« gi¸o kh¸c trong c¸c kiÕn thøc cho em trong khi gi¶ng d¹y ®Ó cã thÓ hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c«. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I. Lý luËn chung vÒ BHXH vµ Quü BHXH I. Lý luËn chung vÒ BHXH. B¶o hiÓm x· héi (BHXH)lµ mét trong nh÷ng lo¹i h×nh b¶o hiÓm ra ®êi kh¸ sím vµ ngµy nay ®· ®­îc phæ biÕn ë tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, nã lµ mét trong ba bé phËn cña chÝnh s¸ch b¶o ®¶m x· héi ë mçi quèc gia. B¶o hiÓm x· héi ra ®êi vµ ph¸t triÓn nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña ng­êi lao ®éng trong x· héi. ChÝnh v× vËy B¶o hiÓm x· héi cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt vÒ ®èi t­îng, chøc n¨ng, tÝnh chÊt so víi c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c do tÝnh chÊt cña nã quyÕt ®Þnh. 1. B¶n chÊt cña B¶o hiÓm x· héi Con ng­êi sèng lao ®éng, lµm viÖc nh»m tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña m×nh, tõ c¸c nhu cÇu c¬ b¶n, thiÕt yÕu nh­ ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i... §Õn c¸c nhu cÇu cao h¬n nh­ vui ch¬i gi¶i trÝ, cã ®Þa vÞ trong x· héi, ®­îc t«n träng b¶o vÖ... Khi cuéc sèng cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu cña con ng­êi còng ngµy cµng cao h¬n. §Ó tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu cña m×nh con ng­êi ph¶i lao ®éng, ph¶i bá søc lao ®éng nh»m nhËn thøc ®­îc nh÷ng g× t­¬ng øng víi søc lao ®éng b¶o ra. VËy kh¶ n¨ng lao ®éng quyÕt ®Þnh ®Õn nhu cÇu sèng vµ ph¸t triÓn cña con ng­êi. Tuy nhiªn trong cuéc sèng kh«ng ph¶i lóc nµo con ng­êi còng gÆp thuËn lîi cã ®­îc mét cuéc sèng æn ®Þnh. Tr¸i l¹i cã rÊt nhiÒu khã kh¨n, bÊt lîi Ýt nhiÒu ngÉu nhiªn ph¸t sinh lµm cho ng­êi ta bÞ gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn sinh sèng kh¸c. Ch¼ng h¹n bÊt ngê bÞ èm ®au hay bÞ tai n¹n lao ®éng, mÊt viÖc lµm, khi tuæi giµ kh¶ n¨ng lao ®éng vµ kh¶ n¨ng tù phôc vô bÞ suy gi¶m... Khi r¬i vµo tr­êng hîp nµy, c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu t rong cuéc sèng kh«ng bÞ gi¶m ®i mµ cßn t¨ng lªn thËm chÝ xuÊt hiÖn mét sè nhu cÇu míi nh­: èm ®au th× cÇn ®­îc 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kh¸m ch÷a bÖnh, tai n¹n th× cÇn ®­îc ng­êi ch¨m sãc nu«i d­ìng, vÒ h­u th× cÇn ®­îc ®i th¨m b¹n bÌ... Bëi vËy ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh cuéc sèng cña mçi c¸ nh©n còng nh­ toµn x· héi con ng­êi ®· cã nhiÒu c¸ch kh¸c nhau nh­ t­¬ng trî, gióp ®ì lÉn nhau, vay m­în ®i xin, kªu gäi sù gióp ®ì cña nhµ n­íc. Tuy vËy c¸c h×nh thøc nµy ®Òu mang tÝnh bÞ ®éng vµ kh«ng ch¾c ch¾n. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lu«n tån t¹i hai lùc l­îng ®ã lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng vµ giíi chñ (nh÷ng ng­êi thuª lao ®éng). Nh÷ng ng­êi lao ®éng b¸n søc lao ®éng vµ nhËn ®­îc tiÒn c«ng tõ giíi chñ. Ban ®Çu nh÷ng ng­êi lao ®éng chØ nhËn ®­îc tiÒn c«ng vµ tù ®èi phã víi nh÷ng rñi cuéc sèng còng nh­ trong lao ®éng cña hä. VÒ sau do sù ®oµn kÕt ®Êu tranh cña nh÷ng ng­êi lao ®éng mµ giíi chñ buéc ph¶i chÞu mét phÇn tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng rñi ro trong lao ®éng vµ cuéc sèng cña ng­êi lao ®éng. M©u thuÉn gi÷a chñ vµ thî ph¸t sinh do kho¶n tiÒn chi tr¶ cho viÖc nµy ngµy cµng lín vµ do sù kh«ng chi tr¶ cña giíi chñ, ®iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña x· héi. V× vËy nhµ n­íc ®· ph¶i ®øng ra can thiÖp gi¶i quyÕt ®iÒu hoµ m©u thuÉn nµy. Nhµ n­íc b¾t buéc c¶ giíi chñ vµ thî ph¶i nép mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh ®Ó chi tr¶ cho c¸c rñi ro trong cuéc sèng cña ng­êi lao ®éng. V× vËy mét nguån quü ®· ®­îc thµnh lËp tõ giíi chñ vµ thî ®Ó chi tr¶ cho viÖc nµy. Theo thêi gian cïng víi sù tiÕn bé cña x· héi lùc l­îng lao ®éng ngµy cµng ®«ng, s¶n xuÊt cµng ph¸t triÓn th× nguån quü ngµy cµng lín m¹nh ®¶m b¶o æn ®Þnh cuéc sèng cho ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä, ng­êi lao ®éng tõ ®ã yªn t©m h¨ng h¸i s¶n xuÊt ra nhiÒu cña c¶i cho x· héi vµ giíi chñ còng cã lîi tõ viÖc nµy. MÆt kh¸c cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi, cïng víi sù lín m¹nh cña ng©n quü, ph¹m vi b¶o ®¶m cho ng­êi lao ®éng ngµy cµng réng h¬n vµ chÊt l­îng cña viÖc b¶o ®¶m cho ng­êi lao ®éng còng ngµy cµng ®­îc tèt h¬n. Nh­ vËy B¶o hiÓm x· héi lµ sù ®¶m b¶o thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét phÇn thu nhËp cho ng­êi lao ®éng khi hä gÆp ph¶i nh÷ng biÕn cè lµm gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng, mÊt viÖc lµm trªn c¬ së h×nh thµnh vµ sö dông mét 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. quü tiÒn tÖ tËp trung nh»m b¶o ®¶m ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä gãp phÇn b¶o ®¶m an toµn x· héi. Tõ ®©y ta cã thÓ nªu ra b¶n chÊt cña B¶o hiÓm x· héi ®ã lµ: - B¶o hiÓm x· héi lµ nhu cÇu kh¸ch quan, ®a d¹ng, phøc t¹p cña x· héi, nhÊt lµ trong x· héi mµ s¶n xuÊt hµng ho¸ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, mèi quan hÖ thuª m­ín lao ®éng ph¸t triÓn tíi mét møc ®é nµo ®ã. Kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× B¶o hiÓm x· héi cµng ®a d¹ng vµ hoµn thiÖn. - Mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn trong B¶o hiÓm x· héi ph¸t sinh trªn c¬ së quan hÖ lao ®éng diÔn ra gi÷a 3 bªn: bªn tham gia BHXH (ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng), bªn BHXH (c¬ quan nhËn nhiÖm vô BHXH), bªn ®­îc BHXH (ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä). - Nh÷ng biÕn cè lµm gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng, mÊt viÖc lµm trong B¶o hiÓm x· héi cã thÓ lµ rñi ro ngÉu nhiªn tr¸i víi ý muèn cña con ng­êi nh­: èm ®au, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp. HoÆc kh«ng hoµn toµn ngÉu nhiªn nh­ tuæi giµ, thai s¶n... §ång thêi cã thÓ x¶y ra ë trong hoÆc ngoµi qu¸ tr×nh lao ®éng. - PhÇn thu nhËp bÞ mÊt ®i bÞ gi¶m cña ng­êi lao ®éng ®­îc thay thÕ, bï ®¾p tõ nguån quü BHXH. Nguån nµy do bªn tham gia ®ãng gãp lµ chñ yÕu cßn l¹i do nhµ n­íc bï thiÕu. - Môc tiªu cña BHXH lµ nh»m tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cña ng­êi lao ®éng trong tr­êng hîp bÞ gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp, mÊt viÖc lµm. Môc tiªu nµy ®­îc tæ chøc lao ®éng quèc tÕ (ILO) cô thÓ ho¸ nh­ sau: + §Òn bï cho ng­êi lao ®éng nh÷ng kho¶ng thu nhËp bÞ mÊt ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu sinh sèng thiÕt yÕu cña hä. + Ch¨m sãc søc khoÎ vµ chèng bÖnh tËt. + X©y dùng ®iÒu kiÖn sèng ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña d©n c­ vµ c¸c nhu cÇu ®Æc biÖt cña ng­êi giµ, ng­êi tµn tËt & trÎ em. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Víi nh÷ng môc tiªu trªn BHXH ®· trë thµnh mét trong nh÷ng quyÒn con ng­êi vµ ®­îc §¹i héi ®ång Liªn Hîp Quèc thõa nhËn ghi vµo tuyªn ng«n nh©n quyÒn ngµy 10/12/48 r»ng: “TÊt c¶ mäi ng­êi víi t­ c¸ch lµ thµnh viªn cña x· héi cã quyÒn ®­îc h­ëng BHXH, quyÒn ®ã ®Æt c¬ së trªn sù tho¶ m·n c¸c quyÒn vÒ kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸ nhu cÇu cho nh©n c¸ch vµ sù tù do ph¸t triÓn cña con ng­êi”. 2. §èi t­îng, chøc n¨ng vµ tÝnh chÊt cña B¶o hiÓm x· héi. a. §èi t­îng cña B¶o hiÓm x· héi. MÆc dï ra ®êi ®· rÊt l©u nh­ng ®èi t­îng cña BHXH cßn cã nhiÒu quan ®iÓm ch­a thèng nhÊt dÉn ®Õn sù nhÇm lÉn gi÷a ®èi t­îng cña BHXH víi ®èi t­îng tham gia BHXH. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, B¶o hiÓm x· héi lµ viÖc lËp ra mét nguån ng©n quü nh»m ®¶m b¶o bï ®¾p cho kho¶n thu nhËp bÞ gi¶m hoÆc mÊt ®i cña ng­êi lao ®éng do hä bÞ mÊt hoÆc gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng, bÞ mÊt viÖc lµm, do èm ®au bÖnh tËt, tai n¹n, tuæi giµ... v× vËy ®èi t­îng cña BHXH chÝnh lµ phÇn thu nhËp bÞ mÊt ®i hay gi¶m ®i do sù rñi ro mµ hä gÆp ph¶i trong cuéc sèng lµm gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng, mÊt viÖc lµm. §èi t­îng tham gia BHXH ®ã lµ ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng, tuú theo ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng thêi kú mµ ®èi t­îng tham gia cã thÓ lµ tÊt c¶ hoÆc mét bé phËn ng­êi lao ®éng nh­ng nh×n chung th× khi kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× ®èi t­îng tham gia cµng ®­îc më réng nhiÒu bé phËn ng­êi lao ®éng kh¸c. b. Chøc n¨ng cña BHXH. - B¶o ®¶m æn ®Þnh ®êi sèng kinh tÕ cho ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä khi ng­êi lao ®éng gÆp khã kh¨n do mÊt viÖc lµm, mÊt hoÆc gi¶m thu nhËp. §©y lµ chøc n¨ng c¬ b¶n nhÊt cña BHXH, nã quyÕt ®Þnh nhiÖm vô, tÝnh chÊt vµ c¶ c¬ chÕ tæ chøc ho¹t ®éng cña BHXH. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - TiÕn hµnh ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp gi÷a nh÷ng ng­êi tham gia BHXH. Nh÷ng ng­êi tham gia BHXH ®ãng gãp vµo quü BHXH ®Ó bï ®¾p cho nh÷ng ng­êi lao ®éng gÆp rñi ro bÞ gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp, qu¸ tr×nh nµy ®· tiÕn hµnh ph©n phèi l¹i thu nhËp gi÷a ng­êi giµu - ng­êi nghÌo, ng­êi khoÎ m¹nh - ng­êi èm ®au, ng­êi trÎ - ng­êi giµ... Thùc hiÖn chøc n¨ng nµy BHXH ®· gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. - Gãp phÇn kÝch thÝch ng­êi lao ®éng h¨ng h¸i lao ®éng s¶n xuÊt n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng do cuéc sèng cu¶ hä ®· ®­îc ®¶m b¶o, hä kh«ng cßn ph¶i lo l¾ng vÒ cuéc sèng cña hä khi rñi ro x¶y ®Õn víi hä bÊt kú lóc nµo tõ ®ã khiÕn hä tËp trung vµo viÖc lao ®éng s¶n xuÊt. Chøc n¨ng nµy biÓu hiÖn nh­ mét ®ßn bÈy kinh tÕ kÝch thÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n vµ kÐo theo lµ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi. - G¾n bã lîi Ých gi÷a ng­êi lao ®éng víi ng­êi sö dông lao ®éng, gi÷a ng­êi lao ®éng víi nhµ n­íc gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn cho x· héi. Do gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng lu«n tån t¹i m©u thuÉn vÒ tiÒn l­¬ng, thêi gian lao ®éng, an toµn lao ®éng... BHXH ra ®êi gãp phÇn ®iÒu hoµ m©u thuÉn gi÷a hä. Nhµ n­íc th«ng qua viÖc chi BHXH æn ®Þnh ®êi sèng cho mäi ng­êi lao ®éng, æn ®Þnh x· héi. c. TÝnh chÊt cña BHXH. - TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan trong ®êi sèng x· héi. Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn rñi ro x©y ®Õn víi cuéc sèng cña ng­êi lao ®éng kh«ng hoµn toµn do ng­êi lao ®éng g¸nh chÞu mµ nã ¶nh h­ëng tíi ng­êi sö dông lao ®éng, tíi toµn x· héi, nã g©y ra m©u thuÉn gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng lµm gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng, mÊt æn ®Þnh x· héi. Buéc nhµ n­íc ph¶i can thiÖp th«ng qua BHXH v× vËy BHXH ra ®êi mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan. - BHXH cã tÝnh ngÉu nhiªn ph¸t sinh kh«ng ®Òu theo kh«ng gian vµ vµ thêi gian. §iÒu nµy nµy thÓ hiÖn râ trong néi dung c¬ b¶n cña BHXH, tõ thêi ®iÓm triÓn khai BHXH, ng­êi tham gia BHXH, møc ®ãng gãp. Tõ viÖc rñi ro 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ph¸t sinh theo kh«ng gian, thêi gian ®Õn møc trî cÊp cho tõng chÕ ®é, tõng ®èi t­îng. - BHXH võa cã tÝnh kinh tÕ, võa cã tÝnh x· héi ®ång thêi cã tÝnh dÞch vô, tÝnh kinh tÕ ®­îc thÓ hiÖn qua viÖc h×nh thµnh vµ sö dông quü BHXH sao cho hîp lý, cã hiÖu qu¶ nhÊt. TÝnh x· héi ®­îc thÓ hiÖn BHXH ®­îc sö dông nh»m b¶o ®¶m æn ®Þnh cho nh÷ng ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä. BHXH thÓ hiÖn tÝnh dÞch vô cña nã th«ng qua ho¹t ®éng dÞch vô tµi chÝnh. (Th«ng qua nguån vèn nhµn rçi). 3. Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ BHXH. HiÖn nay cã 5 quan ®iÓm vÒ BHXH nh­ sau: - BHXH lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi c¬ b¶n nhÊt cña mçi quèc gia, nã thÓ hiÖn tr×nh ®é v¨n minh, tiÒm lùc vµ søc m¹nh kinh tÕ, kh¶ n¨ng tæ chøc vµ qu¶n lý cña mçi quèc gia. - Mäi ng­êi lao ®éng trong x· héi ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng tr­íc BHXH kh«ng ph©n biÖt giíi tÝnh, d©n téc, t«n gi¸o, nghÒ nghiÖp. - Ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i cã nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm BHXH ®èi víi ng­êi mµ hä sö dông. + Hä ph¶i ®ãng gãp vµo quü BHXH 1 kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh so víi tæng quü l­¬ng. + Hä ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é BHXH ®èi víi nh÷ng ng­êi lao ®éng mµ m×nh sö dông. - C¸c møc h­ëng BHXH phô thuéc vµo 5 yÕu tè sau: + T×nh tr¹ng søc khoÎ, th­¬ng tËt th«ng qua gi¸m ®Þnh y khoa. + Ngµnh nghÒ c«ng t¸c cña ng­êi lao ®éng + Thêi gian c«ng t¸c vµ tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng + Møc ®ãng gãp BHXH vµ thêi gian ®ãng gãp 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + Tuæi thä b×nh qu©n cña mçi quèc gia. + §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc qua tõng thêi kú. - Nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lý sù nghiÖp BHXH tõ viÖc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch vµ tæ chøc bé m¸y thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch BHXH. II. Quü b¶o hiÓm x· héi, nguån h×nh thµnh vµ sö dông quü BHXH. 1. Nguån h×nh thµnh quü BHXH. Quü BHXH lµ quü tµi chÝnh ®éc lËp, tËp trung n»m ngoµi ng©n s¸ch nhµ n­íc. Quü BHXH ®­îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ c¸c nguån sau ®©y: - Ng­êi lao ®éng ®ãng gãp - Ng­êi sö dông ®ãng gãp - Nhµ n­íc bï thiÕu - C¸c nguån thu kh¸c (tõ c¸c c¸ nh©n vµ c¸c tæ chøc tõ thiÖn ñng hé, l·i ®Çu t­ vèn nhµn rçi). PhÇn lín c¸c n­íc trªn thÕ giíi, quü BHXH ®Òu ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån nªu trªn, së dÜ nh­ vËy bëi c¸c lý do: - Ng­êi lao ®éng ®ãng gãp mét phÇn vµo quü BHXH biÓu hiÖn sù g¸nh chÞu trùc tiÕp rñi ro cña chÝnh m×nh mÆt kh¸c nã cã ý nghÜa rµng buéc nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña hä mét c¸ch chÆt chÏ. - Ng­êi sö dông lao ®éng ®ãng gãp mét phÇn quü BHXH cho ng­êi lao ®éng mét mÆt sÏ tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÖt h¹i to lín nh­ ®×nh trÖ s¶n xuÊt, ®µo t¹o l¹i lao ®éng khi cã rñi ro x¶y ra ®èi víi ng­êi lao ®éng mÆt kh¸c nã gi¶m bít ®i sù c¨ng th¼ng trong mèi quan hÖ vèn chøa ®ùng ®Çy nh÷ng m©u thuÉn, tranh chÊp gi÷a chñ vµ thî. - Nhµ n­íc tham gia ®ãng gãp mét phÇn vµo quü BHXH trªn c­¬ng vÞ cña ng­êi qu¶n lý x· héi vÒ mäi mÆt víi môc ®Ých ph¸t triÓn kinh tÕ æn ®Þnh 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. x· héi. Do mèi quan hÖ gi÷a chñ - thî cã chøa nhiÒu m©u thuÉn mµ hai bªn kh«ng thÓ tù gi¶i quyÕt ®­îc. Nhµ n­íc buéc ph¶i tham gia nh»m ®iÒu hoµ mäi m©u thuÉn cña hai bªn th«ng qua hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p luËt. Kh«ng chØ cã nh­ vËy nhµ n­íc cßn hç trî thªm vµo quü BHXH gióp cho ho¹t ®éng BHXH ®­îc æn ®Þnh. Ph­¬ng thøc ®ãng gãp BHXH cña ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng hiÖn nay vÉn cßn tån t¹i hai quan ®iÓm. Quan ®iÓm thø nhÊt: lµ ph¶i c¨n cø vµo møc l­¬ng c¸ nh©n vµ quü l­¬ng cña c¬ quan, doanh nghiÖp. Quan ®iÓm thø hai: Ph¶i c¨n cø vµo thu nhËp c¬ b¶n cña ng­êi lao ®éng ®­îc c©n ®èi chung trong toµn bé nÒn kinh tÕ ®Ó x¸c ®Þnh møc ®ãng gãp BHXH. Møc ®ãng gãp BHXH, mét sè n­íc quy ®Þnh ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i chÞu toµn bé chi phÝ cho chÕ ®é tai n¹n lao ®éng. ChÝnh phñ tr¶ chi phÝ y tÕ vµ trî cÊp gia ®×nh, c¸c chÕ ®é cßn l¹i do c¶ ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng ®ãng gãp mçi bªn mét phÇn nh­ nhau. Mét sè n­íc kh¸c l¹i quy ®Þnh, chÝnh phñ bï thiÕu, cho quü BHXH hoÆc chÞu toµn bé chi phÝ qu¶n lý BHXH... 2. Môc ®Ých sö dông quü BHXH. Quü BHXH ®­îc sö dông chñ yÕu cho 2 môc ®Ých sau: - Chi tr¶ vµo trî cÊp cho c¸c chÕ ®é BHXH. - Chi phÝ cho sù nghiÖp qu¶n lý BHXH ë c¸c cÊp c¸c ngµnh. Trong c«ng ­íc quèc tÕ Gi¬ nev¬ sè 102 th¸ng 6 n¨m 1952 BHXH bao gåm mét hÖ thèng 9 chÕ ®é sau: 1. Ch¨m sãc y tÕ (thùc chÊt lµ BHYT) 2. Trî cÊp èm ®au 3. Trî cÊp thÊt nghiÖp 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4. Trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp. 5. Trî cÊp tuæi giµ 6. Trî cÊp gia ®×nh 7. Trî cÊp sinh ®Î 8. Trî cÊp khi tµn phÕ. 9. Trî cÊp cho ng­êi cßn sèng. Quü BHXH ®­îc sö dông chñ yÕu vµo viÖc trî cÊp cho c¸c chÕ ®é trªn. Tuú theo ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi mµ c¸c n­íc tham gia c«ng ­íc quèc tÕ Gi¬nev¬ cã tham gia ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é nªu trªn hay kh«ng. Theo sè liÖu thèng kª n¨m 1996. Trªn thÕ giíi cã 34 n­íc thùc hiÖn ®ñ 9 chÕ ®é, 34 n­íc cßn thiÕu chÕ ®é 3, 62 n­íc ch­a thùc hiÖn chÕ ®é 3 vµ 6. Tuy nhiªn trong ®ã cã mét sè chÕ ®é quan träng mµ khi x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch BHXH c¸c quèc gia ®Òu ph¶i ®Ò cËp tíi ®ã lµ: trî cÊp thai s¶n, trî cÊp èm ®au, trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp, trî cÊp tuæi giµ, trî cÊp cho ng­êi cßn sèng. HÖ thèng c¸c chÕ ®é BHXH cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau ®©y: + C¸c chÕ ®é ®­îc x©y dùng theo luËt ph¸p cña mçi n­íc. + HÖ thèng c¸c chÕ ®é mang tÝnh chÊt chia xÎ rñi ro, chia xÎ tµi chÝnh. + Mçi chÕ ®é ®­îc chi tr¶ ®Òu c¨n cø chñ yÕu vµo møc ®ãng gãp cña c¸c bªn tham gia BHXH. + PhÇn lín c¸c chÕ ®é lµ chi tr¶ ®Þnh kú. + §ång tiÒn ®­îc sö dông lµm ph­¬ng tiÖn chi tr¶ vµ thanh quyÓt to¸n. + Chi tr¶ BHXH nh­ lµ quyÒn lîi cña mçi chÕ ®é BHXH. + Møc chi tr¶ cßn phô thuéc vµo quü dù tr÷. NÕu quü dù tr÷ ®­îc ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ vµ an toµn th× møc chi tr¶ sÏ cao vµ æn ®Þnh. 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + C¸c chÕ ®é BHXH cÇn ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh ®Þnh kú ®Ó ph¶n ¸nh hÕt sù thay ®æi cña ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi. Ngoµi viÖc chi tr¶ trî cÊp theo c¸c chÕ ®é BHXH quü BHXH cßn ®­îc chi cho qu¶n lý nh­: tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc trong hÖ thèng BHXH. KhÊu hao TSC§, v¨n phßng phÈm vµ mét sè kho¶n chi kh¸c. PhÇn quü nhµn rçi ph¶i ®­îc ®em ®Çu t­ sinh lêi nh»m b¶o toµn vµ t¨ng tr­ëng nguån quü. Qu¸ tr×nh ®Çu t­ ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c an toµn, cã lîi nhuËn, cã kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ ®¶m b¶o lîi Ých kinh tÕ x· héi. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn II. Quü b¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p I. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh BHXH ViÖt Nam trong thêi gian qua. 1. B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam tr­íc N§ 43CP - 1993. Nh×n l¹i lÞch sö BHXH ViÖt Nam, ë n­íc ta BHXH ®· cã tõ tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng 8 - 1945. Khi ®ã ®Ó cñng cè ®Þa vÞ cña m×nh thùc d©n Ph¸p ®· thùc hiÖn mét sè chÕ ®é BHXH cho nh÷ng ng­êi ViÖt Nam lµm viÖc trong bé m¸y cai trÞ cña hä. Sau c¸ch m¹ng th¸ng 8, Nhµ n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ra ®êi, nhµ n­íc ta ®· ban hµnh mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ BHXH cã thÓ nªu mét sè v¨n b¶n sau: S¾c lÖnh 54/SL ngµy 1/11/1945 quy ®Þnh mét sè ®iÒu kiÖn cho c«ng chøc nghØ h­u. S¾c lÖnh 105/SL ngµy 14/6/1946 quy ®Þnh viÖc cÊp h­u bæng cho c«ng chøc. Hai s¾c lÖnh nµy chØ râ ®Ó ®­îc h­ëng h­u bæng, c«ng chøc nhµ n­íc ph¶i ®ãng vµo quü h­u ®ång thêi Nhµ n­íc còng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®ãng thªm cho c«ng chøc trong quü h­u bæng. S¾c lÖnh 76/8L ngµy 20/5/1950 Ngoµi chÕ ®é trî cÊp h­u trÝ ®· quy ®Þnh cô thÓ h¬n chÕ ®é thai s¶n, ch¨m sãc y tÕ, tai n¹n lao ®éng vµ chÕ ®é tö tuÊt ®èi víi c«ng chøc. Cã thÓ nãi ®©y lµ v¨n b¶n ph¸p luËt cã ý nghÜa nhÊt vÒ BHXH ë n­íc ta sau ngµy ®éc lËp vµ lµ c¬ së ®Ó ban hµnh ®iÒu lÖ BHXH sau nµy. S¾c lÖnh 29/SL ngµy 12/3/1947 vµ s¾c lÖnh 77/SL ngµy 22/5/1950 quy ®Þnh c¸c chÕ ®é èm ®au, thai s¶n, TNL§, h­u trÝ, tö tuÊt ®èi víi c«ng nh©n. Tuy nhiªn do hoµn c¶nh chiÕn tranh, c¸c s¾c lÖnh trªn kh«ng ®­îc thùc hiÖn 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Çy ®ñ, nh­ng cã thÓ nãi qua c¸c v¨n b¶n nµy ®· thÓ hiÖn sù quan t©m cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ B¸c Hå ®èi víi ng­êi lao ®éng. VÒ mÆt v¨n b¶n ph¸p luËt th× ®©y lµ nh÷ng v¨n b¶n ®Çu tiªn vÒ BHXH ë n­íc ta. Sau gi¶i phãng miÒn B¾c, trªn c¬ së hiÕn ph¸p 1959 cïng víi c¸c chÝnh s¸ch kh¸c, Nhµ n­íc ®· ban hµnh ®iÒu lÖ BHXH cho c«ng nh©n viªn chøc kÌm theo nghÞ ®Þnh 218/CP ngµy 27/12/1961. Theo ®iÒu lÖ nµy, trong hÖ thèng BHXH ë n­íc ta cã 6 chÕ ®é ®ã lµ: èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp, mÊt søc lao ®éng, h­u trÝ vµ tö tuÊt. §©y lµ v¨n b¶n ph¸p luËt hoµn chØnh nhÊt ë n­íc ta vÒ BHXH lóc bÊy giê. HÖ thèng BHXH cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau ®©y: + §èi t­îng ®­îc h­ëng BHXH vµ CNVC Nhµ n­íc vµ lùc l­îng vò trang. + §èi t­îng h­ëng BHXH kh«ng ph¶i ®ãng phÝ BHXH. Chi BHXH chñ yÕu do ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®¶m b¶o mét sè phÇn do sù nép nghÜa vô cña c¸c doanh nghiÖp. V× vËy kh«ng tån t¹i quü BHXH n»m ngoµi ng©n s¸ch nhµ n­íc. + ChÝnh s¸ch BHXH g¾n chÆt víi chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng vµ ®an xen víi c¸c chÝnh s¸ch x· héi kh¸c. + NhiÒu c¬ quan cïng tham gia qu¶n lý vµ thùc hiÖn BHXH (Bé Lao ®éng, c«ng ®oµn, Bé Tµi chÝnh...). ChÝnh s¸ch BHXH thùc hiÖn trong thêi kú ®· phï hîp víi c¬ chÕ tËp trung bao cÊp trong ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc cã chiÕn tranh lóc bÊy giê vµ ®· ph¸t huy ®­îc t¸c dông. Trong suèt nh÷ng n¨m th¸ng kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m l­îc, chÝnh s¸ch BHXH ®· gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho c«ng nh©n viªn chøc, qu©n nh©n vµ gia ®×nh hä gãp phÇn ®éng viªn søc ng­êi, søc cña cho sù th¾ng lîi cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m l­îc vµo thèng nhÊt ®Êt n­íc. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chóng ta ®· xÐt trî cÊp cho hµng triÖu l­ît ng­êi ®­îc h­ëng c¸c chÝnh s¸ch BHXH d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau vµ tÊt c¶ c¸c chÕ ®é BHXH kh¸c nhau. Tõ ®ã gióp hä yªn t©m lao ®éng s¶n xuÊt n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, g¾n bã nh÷ng ng­êi lao ®éng víi c¬ quan doanh nghiÖp, víi nhµ n­íc . BHXH ViÖt Nam cßn gãp phÇn gi¶i phãng lùc l­îng lao ®éng n÷ gióp chÞ em æn ®Þnh viÖc lµm, nu«i d¹y con c¸i, ph¸t huy s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh. ChÝnh s¸ch BHXH cña ViÖt Nam thÓ hiÖn tÝnh ­u viÖt cña chÕ ®é x· héi gãp phÇn thùc hiÖn mét lo¹t nh÷ng c«ng ­íc quèc tÕ ®èi víi ng­êi lao ®éng. Tuy vËy trong th¬i gian nµy BHXH ViÖt Nam cßn mét sè ®iÓm tån t¹i rÊt lín ®ã lµ: - NhËn thøc vÒ BHXH cã nh÷ng lóc nh÷ng n¬i lµ thiÕu ®óng ®¾n ch­a thÊy hÕt ®­îc vai trß cña nã. - ChÝnh s¸ch nµy ®­îc tæ chøc qu¶n lý vµ thùc hiÖn ë c¸c cÊp c¸c ngµnh thiÕu sù phèi hîp, chång chÐo, thiÕu sù kiÓm tra, kiÓm so¸t ®· dÉn ®Õn nhiÒu hiÖn t­îng tiªu cùc. - Néi dung c¸c chÕ ®é cßn nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp kh«ng phï hîp víi thùc tÕ. - Quü BHXH trªn thùc tÕ lµ kh«ng cã v× vËy BHXH lµ g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Khi n­íc ta tiÕn hµnh c¶i c¸ch kinh tÕ, chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN th× chÝnh s¸ch BHXH theo c¬ chÕ nµy kh«ng cßn phï hîp ®ßi hái ph¶i cã sù ®æi míi BHXH ViÖt Nam cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. 2. B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam sau NghÞ ®Þnh 43/CP/1993. HiÕn ph¸p 1992 n­íc Céng hoµ X· héi chñ nghÜa ViÖt Nam nªu râ”Nhµ n­íc thùc hiÖn chÕ ®é BHXH ®èi víi c«ng chøc nhµ n­íc vµ ng­êi lµm c«ng 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ¨n l­¬ng, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh BHXH kh¸c ®èi víi ng­êi lao ®éng”. Trong v¨n kiÖn §¹i héi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø VII chØ râ cÇn ®æi míi chÝnh s¸ch BHXH theo h­íng mäi ng­êi lao ®éng vµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã nghÜa vô ®ãng gãp BHXH, thèng nhÊt t¸ch quü BHXH ra khái ng©n s¸ch nhµ n­íc... V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII nªu lªn “më réng chÕ ®é BHXH ®èi víi ng­êi lao ®éng thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ”. Trªn c¬ së cña c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, chóng ta ®· tiÕn hµnh ®æi míi chÝnh s¸ch BHXH cho phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®­îc ®¸nh dÊu b»ng mét v¨n b¶n quan träng ®ã lµ NghÞ ®Þnh 43/CP ra ®êi ngµy 22/6/1993. NghÞ ®Þnh 43/CP quy ®Þnh t¹m thêi vÒ chÕ ®é BHXH mµ theo ®ã, ®èi t­îng tham gia BHXH lµ mäi ng­êi lao ®éng thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Ng­êi tham gia BHXH ph¶i ®ãng phÝ b¶o hiÓm, ng­êi sö dông lao ®éng còng ph¶i ®ãng phÝ BHXH cho ng­êi lao ®éng mfa m×nh sö dông, thuª m­ín. Trªn c¬ së nh÷ng kinh nghiÖm thùc hiÖn BHXH theo NghÞ ®Þnh 43/CP vµ cô thÓ ho¸ Bé luËt lao ®éng ®­îc quèc héi th«ng qua ngµy 23/6/1994 cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/1/1995, chÝnh phñ ®· ban hµnh ®iÒu lÖ BHXH kÌm theo NghÞ ®Þnh 12/CP ngµy 26/1/1995. §iÒu lÖ BHXH míi ®­îc coi lµ mét cuéc c¸ch m¹ng vÒ BHXH ë n­íc ta, ®· lµm thay ®æi toµn diÖn chÊt l­îng trong BHXH. Sù thay ®æi ®­îc thÓ hiÖn ë mét sè ®iÓm sau ®©y: - §èi t­îng tham gia BHXH ®· ®­îc më réng h¬n so víi tr­íc ®©y. §èi t­îng tham gia BHXH kh«ng chØ bao gåm c«ng nh©n viªn chøc nhµ n­íc. Ng­êi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô thuéc c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, c¬ quan §¶ng, ®oµn thÓ,lùc l­îng vò trang. Nh÷ng ng­êi gi÷ chøc vô d©n cö, d©n bÇu lµm viÖc trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp:... mµ cßn më réng cho ng­êi lao ®éng thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã sö dông 10 lao ®éng trë lªn. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - C¸c chÕ ®é B¶o hiÓm x· héi còng cã sù thay ®æi theo §iÒu 2 cña §iÒu lÖ BHXH ViÖt Nam, BHXH n­íc ta hiÖn nay bao gåm 5 chÕ ®é: chÕ ®é trî cÊp èm ®au; chÕ ®é trî cÊp thai s¶n; chÕ ®é trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp; chÕ ®é h­u trÝ vµ chÕ ®é tö tuÊt. So víi tr­íc ®©y chÕ ®é trî cÊp mÊt søc lao ®éng ®· bÞ lo¹i bá do kh«ng phï hîp, khã qu¶n lý vµ dÔ bÞ lîi dông. - Quü BHXH lµ mét quü tµi chÝnh ®éc lËp n»m ngoµi ng©n s¸ch nhµ n­íc. §­îc h×nh thµnh trªn c¬ së ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng, ng­êi sö dông sù hç trî cña nhµ n­íc vµ tõ c¸c nguån kh¸c. Nh­ vËy c¸c quan hÖ tµi chÝnh trong BHXH ®­îc thÓ hiÖn râ rµng. C¸c nguån thu vµ c¸c kho¶n chi BHXH ph¶i ®­îc c©n ®èi mét c¸ch tæng thÓ trong BHXH, sù ®ãng gãp BHXH cña c¸c bªn cßn thÓ hiÖn nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña hä trong BHXH. - VÒ mÆt tæ chøc qu¶n lý chÝnh s¸ch: §· gi¶m dÇn sù ®an xen c¸c chÝnh s¸ch BHXH víi c¸c chÝnh s¸ch x· héi kh¸c gãp phÇn t¹o ra sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c nhãm lao ®éng, b×nh ®¼ng gi÷a lµm vµ h­ëng. - C¸c chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ BHXH ®· t¸ch khái c¸c chøc n¨ng ho¹t ®éng sù nghiÖp BHXH. Bé Lao ®éng th­¬ng binh vµ x· héi ®­îc chÝnh s¸ch giao tr¸ch nhiÖm qu¶n lý Nhµ n­íc BHXH. Ho¹t ®éng sù nghiÖp BHXH lµ do c¬ quan BHXH ViÖt Nam ®¶m nhËn sù ph©n ®Þnh chøc n¨ng vµ thèng nhÊt qu¶n lý nµy ®· lµm gi¶m bít sù qu¶n lý chång chÐo tr­íc ®©y n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña BHXH. Víi viÖc thùc hiÖn theo c¬ chÕ míi BHXH ViÖt Nam ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc lµnh m¹nh ho¸ thÞ tr­êng lao ®éng ë n­íc ta; gãp phÇn thùc hiÖn b×nh ®¼ng x· h«i vµ æn ®Þnh x· héi. Tuy nhiªn do BHXH ë n­íc ta kh«ng ph¶i lµ x©y dùng míi hoµn toµn mµ cã sù kÕ thõa nªn cßn nhiÒu vÊn ®Ò tån t¹i, cÇn ph¶i ®iÒu chØnh vµ hoµn thiÖn cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. II. Thùc tr¹ng quü BHXH ViÖt Nam trong thêi gian qua. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. a. Tr­íc NghÞ ®Þnh 43/CP/1993. Nh­ chóng ta ®· biÕt trong giai ®o¹n nµy BHXH ViÖt Nam ®­îc ho¹t ®éng dùa trªn c¸c s¾c lÖnh cña Nhµ n­íc vµ ®iÒu lÖ BHXH cho c«ng nh©n viªn chøc kÌm theo NghÞ ®Þnh 218/CP ngµy 27/12/1961 v× vËy viÖc thu, chi vµ qu¶n lý Quü BHXH còng ph¶i dùa trªn c¸c v¨n b¶n nµy. C¸c v¨n b¶n nµy ra ®êi trong hoµn c¶nh n­íc ta ®ang tiÕn hµnh mét cuéc kh¸ng chiÕn chèng bän giÆc ngo¹i x©m vµ thùc hiÖn mét nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. V× vËy nã quy ®Þnh tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña hÖ thèng v¨n b¶n vÒ BHXH nãi chung vµ c¸c quy ®Þnh vÒ tæ chøc thu chi vµ qu¶n lý quü BHXH nãi riªng. Trong thêi gian nµy quü BHXH hÇu nh­ cã thÓ nãi lµ tån t¹i trªn danh nghÜa, nã n»m trong ng©n s¸ch nhµ n­íc ®­îc ng©n s¸ch nhµ n­íc b¶o hé hoµn toµn. §iÒu nµy cã thÓ kh¼ng ®Þnh bëi nguån thu chñ yÕu cña quü ®ã lµ tõ c¸c doanh nghiÖp vµ nhµ n­íc ®ãng gãp, ng­êi lao ®éng kh«ng ph¶i ®ãng gãp. Tuy nhiªn, ®©y lµ thêi kú bao cÊp nªn c¸c doanh nghiÖp nµy ®Òu lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc Nhµ n­íc bao cÊp hoµn toµn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc, v× vËy nh×n chung mµ nãi quü BHXH n»m trong ng©n s¸ch nhµ n­íc ®­îc ng©n s¸ch nhµ n­íc b¶o trî hoµn toµn. ViÖc sö dông quü BHXH dïng cho hai môc ®Ých ®ã lµ chØ trî cÊp c¸c chÕ ®é vµ chi qu¶n lý hµnh chÝnh sù nghiÖp. Theo §iÒu lÖ BHXH kÌm theo NghÞ ®Þnh 218/CP ngµy 27/12/1961 th× hÖ thèng BHXH cña n­íc ta bao gåm 6 chÕ ®é, ®ã lµ: Thai s¶n, èm ®au, tai n¹n lao ®éng vµ bªnh nghÒ nghiÖp, h­u trÝ, tö tuÊt. ChÝnh s¸ch BHXH g¾n chÆt víi chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng vµ ®an xen víi nhiÒu chÝnh s¸ch x· héi kh¸c, chÝnh v× vËy viÖc chi BHXH cho c¸c chÕ ®é nµy cã nhiÒu tiªu cùc vµ bÊt hîp lý, ®Æc biÖt lµ chÕ ®é mÊt søc lao ®éng vµ h­u trÝ (cã nh÷ng ng­êi vÒ h­u ë tuæi 40 hay nh÷ng ng­êi nghØ mÊt søc lao ®éng l¹i khoÎ h¬n nhiÒu ng­êi lao ®éng kh¸c). Do cã nhiÒu c¬ quan cïng tham gia qu¶n lý vµ thùc hiÖn BHXH (Bé lao ®éng, c«ng ®oµn, Bé tµi chÝnh) nªn viÖc qu¶n lý ®­îc tiÕn hµnh chång chÐo lªn nhau, kÐm hiÖu qu¶, chi phÝ qu¶n lý bÞ 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Èy lïi lªn cao. Do bé m¸y qu¶n lý cång kÒnh, kÐm n¨ng lùc. §iÒu nµy khiÕn cho chi BHXH lµ mét g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Khi n­íc ta b¾t ®Çu chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa (n¨m 1986). C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¶ n­íc kh«ng cßn ®­îc bao cÊp, ph¶i tiÕn hµnh h¹ch to¸n ®éc lËp. Lóc nµy hÖ thèng BHXH ViÖt Nam nãi chung vµ viÖc qu¶n lý quü BHXH nãi riªng ®· béc lé ra nhiÒu khuyÕt ®iÓm lín. Thu BHXH tõ c¸c doanh nghiÖp trong c¶ n­íc lµ kh«ng ®¸ng kÓ. ViÖc chi BHXH phÇn lín vÉn do ng©n s¸ch nhµ n­íc ®¶m nhËn. (n¨m 1987 97,23% do ng©n s¸ch nhµ n­íc ®¶m nhËn chØ thu ®­îc 2,77%) ®iÒu nµy ®ßi hái mét nhu cÇu rÊt bøc thiÕt ®ã lµ ph¶i ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch vÒ BHXH nãi chung vµ viÖc tæ chøc thu, chi vµ qu¶n lý quü BHXH nãi chung nh»m ®¶m b¶o ®­îc tÝnh kinh tÕ vµ tÝnh x· héi cña BHXH. b. Sau nghÞ ®Þnh 43CP/1993 Nh»m phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ kh¾c phôc dÇn c¸c nh­îc ®iÓm cßn tån t¹i trong viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch BHXH. §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· tiÕn hµnh ®æi c¸c chÝnh s¸ch BHXH mµ sù thay ®æi ®Çu tiªn b¾t ®Çu tõ nghÞ ®Þnh 43/CP ra ngµy 22/6/1993. TiÕp ®ã mét sù thay ®æi lín ®ã lµ sù ra ®êi cña §iÒu lÖ BHXH kÌm theo NghÞ ®Þnh 12/CP ra ngµy 26/1/1995. Cïng víi sù thay ®æi nµy th× viÖc thu, chi qu¶n lý quü BHXH còng ®­îc thay ®æi theo. Theo ®iÒu lÖ BHXH hiÖn hµnh: Quü BHXHViÖt Nam ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau ®©y: - Ng­êi sö dông lao ®éng ®ãng gãp b»ng 15% so víi tæng quü l­¬ng cña nh÷ng ng­êi tham gia BHXH trong ®¬n vÞ, trong ®ã 10% ®Ó chi cho chÕ ®é h­u trÝ, tö tuÊt, 5% chi cho c¸c chÕ ®é tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp, èm ®au, thai s¶n. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1643 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2