intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: "Tăng cường quản lý của nhà nước về tiêu chuẩn hoá trong lĩnh vực Nông sản - Thực phẩm".

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:56

Thêm vào BST
Báo xấu
53
lượt xem 15
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngày nay chất lượng có một vai trò rất quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội. Nó là một nhân tố quyết định tới sự thành bại của bất cứ doanh nghiệp nào, quốc gia nào khi tham gia vào phân công lao động quốc tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: "Tăng cường quản lý của nhà nước về tiêu chuẩn hoá trong lĩnh vực Nông sản - Thực phẩm".

  1. ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI Tăng cường quản lý của nhà nước về tiêu chuẩn hoá trong lĩnh vực Nông sản Thực phẩm
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu Ngµy nay chÊt l­îng cã mét vai trß rÊt quan träng trong ®êi sèng kinh tÕ - x· héi. Nã lµ mét nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh b¹i cña bÊt cø doanh nghiÖp nµo, quèc gia nµo khi tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. §Ó cã thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®èi víi n­íc ta, lµ mét quèc gia cã nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn chÊt l­îng s¶n phÈm ch­a cao vµ kh«ng æn ®Þnh th× viÖc ®¶m b¶o vµ n©ng cao chÊt l­îng lµ mét yªu cÇu hÕt søc cÇn thiÕt. Muèn ®¶m b¶o vµ n©ng cao chÊt l­îng, ®ßi hái ph¶i cã nhËn thøc ®óng ®¾n vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý khoa häc. Thùc tÕ xÐt vÒ bÒ mÆt kh¸ch quan mµ nãi th× chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ nãi chung lµ nh­ thÕ. Nh­ng khi ®· ®i s©u vµo t×m hiÓu vÊn ®Ò chÊt l­îng hµng ho¸ n«ng s¶n thùc phÈm th× míi thÊy ®­îc nhiÒu vÊn ®Ò ®Æt ra trong c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc nµy. §Ó h×nh thµnh lªn mét c¬ cÊu qu¶n lý còng nh­ sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc trong lÜnh vùc nµy thùc sù lµ c¶ mét qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña luËt ph¸p quèc gia. §Ó t×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc N«ng s¶n - Thùc phÈm ra sao? Còng nh­ cã thÓ ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng trong lÜnh vùc nµy em ®· lùa chän ®Ò tµi: "T¨ng c­êng qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc N«ng s¶n - Thùc phÈm". Bµi viÕt cña em gåm 3 phÇn: PhÇn I. Lý luËn chung vÒ qu¶n lý nhµ n­íc trong lÜnh vùc tiªu chuÈn ho¸ chÊt l­îng n«ng s¶n thùc phÈm. PhÇn II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vÒ tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc N«ng s¶n - Thùc phÈm PhÇn III. Nh÷ng kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt vÒ t¨ng c­êng qu¶n lý nhµ n­íc trong lÜnh vùc tiªu chuÈn ho¸ chÊt l­îng N«ng s¶n - Thùc phÈm Tr­íc khi ®i vµo tõng néi dung cô thÓ em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. h­íng dÉn chØ b¶o cña thÇy gi¸o: NguyÔn §×nh Phan, sù gióp ®ì cña c¸c c«, c¸c b¸c ë trung t©m tiªu chuÈn chÊt l­îng (thuéc Tæng côc TC§LCL) ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ nªn khi tr×nh bµy sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong sÏ nhËn ®­îc sù chØ b¶o cña thÇy cïng c¸c c«, c¸c b¸c. Hµ Néi, n¨m 2001 Sinh viªn TrÞnh Minh Th¹o 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I: Lý luËn chung vÒ qu¶n lý nhµ n­íc trong lÜnh vùc tiªu chuÈn ho¸ chÊt l­îng N«ng s¶n - Thùc phÈm 1. Kh¸i qu¸t vÒ N«ng s¶n - Thùc phÈm, c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n: * Tæ chøc tiªu chuÈn ho¸ qu¶n lý, ISO (mµ cô thÓ lµ ban kü thuËt TC34) vµ uû ban tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ vÒ thùc phÈm - CAC lµ 2 tæ chøc lín nhÊt hiÖn nay tiÕn hµnh c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc n«ng s¶n thùc phÈm. N­íc ta lµ thµnh viªn cña ISO tõ 1977. Tõ ®ã ®Õn nay c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ nãi chung vµ c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc n«ng s¶n thùc phÈm nãi riªng kh«ng ngõng ®­îc ®Èy m¹nh bëi lÏ ®©y lµ con ®­êng hiÖu qu¶ nhÊt, gióp chóng ta tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ n«ng s¶n vµ xuÊt khÈu. Hµng lo¹t tiªu chuÈn ISO ®· ®­îc sö dông ®Ó x©y dùng tiªu chuÈn ViÖt Nam nh­ tiªu chuÈn trong lÜnh vùc chÌ, cµ phª... Tuy nhiªn do ®Æc tÝnh quan träng cña hµng ho¸ n«ng s¶n, tæ chøc l­¬ng thùc thÕ giíi FAO vµ tæ chøc y tÕ thÕ giíi - WHO ®· phèi hîp trong ch­¬ng tr×nh hçn hîp FAO/WHO vÒ c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸. §Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh nµy hai tæ chøc trªn ®· thµnh lËp uû ban tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ thùc phÈm vÒ CAC vµo n¨m 1962 nh»m b¶o vÖ søc khoÎ cho ng­êi tiªu dïng vµ an toµn, tin t­ëng trong l­u th«ng thùc phÈm. HiÖn nay ®©y lµ tæ chøc quèc tÕ vÒ tiªu chuÈn cã sè thµnh viªn ®«ng nhÊt trong ®ã phÇn lín lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn ViÖt Nam lµ n­íc n«ng nghiÖp thuéc khèi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. H¬n n÷a trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi xu h­íng t¹o ®éng lùc cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ph¸t triÓn th× rÊt cÇn cã sù hç trî, qu¶n lý cña nhµ n­íc mµ cô thÓ ph¶i nãi ®Õn ë ®©y lµ c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc táng c¸c lÜnh vùc kinh tÕ nãi chung vµ c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc n«ng s¶n thùc phÈm nãi riªng. V× ®Æc tÝnh cña hµng ho¸ N«ng s¶n - Thùc phÈm lµ rÊt quan träng ®èi víi ng­êi s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Mµ ®Æc biÖt ®èi víi ViÖt Nam lµ n­íc cã nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn, ®ang dÇn chuyÓn 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. m×nh sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng v× vËy rÊt cÇn cã sù quan t©m cña nhµ n­íc tíi lÜnh vùc nµy. Tr­íc hÕt lµ ®Ó b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng sau ®ã còng cã thÓ coi c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ d­íi sù qu¶n lý cña nhµ n­íc lµ mét biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ n«ng s¶n - thùc phÈm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh kh«ng nh÷ng chØ cã thÞ tr­êng trong n­íc mµ c¶ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. * C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n: §Ó hiÓu ®­îc c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn n«ng s¶n - thùc phÈm chóng ta ph¶i xem xÐt c¸c kh¸i niÖm chung cña n«ng s¶n - thùc phÈm. Kh«ng ph¶i dÔ dµng cã thÓ t¸ch biÖt ®­îc 2 kh¸i niÖm nµy bëi lÏ gi÷a n«ng s¶n vµ thùc phÈm cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. - N«ng s¶n lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh lao ®éng n«ng nghiÖp, s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra chñ yÕu nh»m môc ®Ých phôc vô cho qu¸ tr×nh chÕ biÕn thùc phÈm. - Thùc phÈm lµ kÕt qu¶ cña hµng lo¹t c¸c thao t¸c quy tr×nh chÕ biÕn tõ n«ng s¶n mµ cã ®­îc. Môc ®Ých cuèi cïng lµ ®¸p øng nhu cÇu ¨n uèng sinh sèng cña con ng­êi. H¬n n÷a muèn xem xÐt nghiªn cøu qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc ra sao chóng ta cÇn ph¶i thÊy ®­îc vai trß cña n«ng s¶n - thùc phÈm ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ ®èi víi con ng­êi. Tõ ®ã sÏ xem xÐt c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc trong lÜnh vùc tiªu chuÈn ho¸ n«ng s¶n - thùc phÈm. 2. Vai trß vµ ý nghÜa cña n«ng s¶n - thùc phÈm a) Vai trß. L­¬ng thùc - thùc phÈm lµ nhu cÇu thiÕt yÕu trong ®êi sèng con ng­êi. Nã ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ còng nh­ mäi mÆt cña ho¹t ®éng v¨n ho¸ - x· héi. ChÝnh v× vËy §¶ng vµ Nhµ n­íc ta rÊt chó träng tíi sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp mét c¸ch toµn diÖn, ®ång thêi còng rÊt quan t©m tíi viÖc ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm nh»m t¹o nªn nhiÒu thùc phÈm hµng ho¸ ®¶m b¶o an ninh l­¬ng thùc vµ t¹o nªn nh÷ng s¶n phÈm tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu lµm c¬ së v÷ng ch¾c cho nÒn kinh tÕ quèc d©n tiÕn lªn c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸. Bªn c¹nh viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®Ó t¨ng c­êng sè l­îng 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chóng ta còng ®Æc biÖt quan t©m tíi viÖc n©ng cao chÊt l­îng, l­¬ng thùc, thùc phÈm, ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh nh»m t¨ng c­êng chÊt l­îng cuéc sèng cho nh©n d©n vµ ®¶m b¶o søc khoÎ l©u dµi cho ng­êi tiªu dïng vµ t­¬ng lai cho gièng nßi. Kh¸c víi nhiÒu lo¹i hµng ho¸ kh¸c l­¬ng thùc, thùc phÈm lµ mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt. Nhê cã nã mµ con ng­êi míi cã thÓ sèng, tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng cña mçi ng­êi, bëi v× hµng ngµy ai còng cÇn thøc ¨n vµ n­íc uèng. X· héi cµng v¨n minh th× chÊt l­îng thùc phÈm còng v× thÕ mµ t¨ng lªn kh«ng ngõng. Tr­íc ®©y ViÖt Nam chØ lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu. N«ng d©n lµm ra n«ng s¶n víi môc ®Ých tù cung, tù cÊp cho chÝnh cuéc sèng gia ®×nh hoÆc mét phÇn ®­îc b¸n ra trong ph¹m vi kh«ng gian hÑp. Thùc phÈm lµm ra phÇn lín ë d¹ng ®¬n gi¶n, chñ yÕu ®­îc chÕ biÕn trùc tiÕp trong c¸c bÕp gia ®×nh. b) ý nghÜa Tr­íc ®©y ViÖt Nam chØ lµ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu. N«ng d©n lµm ra n«ng s¶n víi môc ®Ých phôc vô cho chÝnh cuéc sèng cña hä lµ chñ yÕu cho nªn hä kh«ng quan t©m ®Õn c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc nµy. B­íc sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®Ó chuyÓn m×nh tõng b­íc tiÕn lªn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. Muèn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ nãi chung vµ hµng ho¸ n«ng s¶n thùc phÈm nãi riªng cÇn ph¶i cã c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc n«ng s¶n - thùc phÈm. Qua viÖc nghiªn cøu th× thÊy r»ng c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc mµ thùc hiÖn tèt, tr¸nh ®­îc mäi sai sãt sÏ cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. - Thø nhÊt: T¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ n«ng s¶n - thùc phÈm trong n­íc, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. - Thø hai: B¶o ®¶m søc khoÎ cho ng­êi tiªu dïng vµ ®¶m b¶o tin t­ëng x¸c ®¸ng trong viÖc l­u th«ng l­¬ng thùc. - Thø 3: KiÖn toµn tèt h¬n n÷a bé m¸y qu¶n lý cña nhµ n­íc b»ng viÖc ph©n ngµnh qu¶n lý trong tõng lÜnh vùc cô thÓ. T¹o ra sù liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh, c¸c bé víi nhau. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Tãm l¹i qua viÖc nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy sÏ cho chóng ta thÊy ®­îc ý nghÜa cña hµng ho¸ n«ng s¶n thùc phÈm rÊt lín trong nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. Mµ ®Æc biÖt h¬n n÷a lµ phôc vô cho cuéc sèng cña con ng­êi ngµy mét n©ng cao ®¸p øng tèt h¬n c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc trong lÜnh vùc nµy t¹o ®µ ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n ho¸ - x· héi. V× thÕ ng­êi ta Ýt quan t©m tíi viÖc tiªu chuÈn ho¸ thùc phÈm nh­ lµ mét yÕu tè quan träng nh»m t¹o nªn n«ng s¶n hµng ho¸ vµ viÖc gi¸o dôc tiªu chuÈn ho¸ trong x· héi còng kh«ng cÇn ®­îc ®Æt ra. Tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu chóng ta tõng b­íc tiÕn lªn c«ng nghiÖp ho¸. N«ng nghiÖp chuyÓn dÇn tõ ngµnh s¶n xuÊt n«ng s¶n tù cÊp, tù tóc sang n«ng s¶n thùc phÈm hµng ho¸. §©y lµ mét b­íc tiÕn quan träng trong nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña n­íc ta. HiÖn nay n«ng s¶n - thùc phÈm lµm ra kh«ng chØ l­u th«ng trªn thÞ tr­êng cña mét ®Þa ph­¬ng mµ ®· më réng ra nhiÒu n¬i kh¸c xa h¬n. NhiÒu n«ng s¶n thùc phÈm ®· trë thµnh mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng cña ®Êt n­íc nh­: chÌ, cµ phª, h¹t ®iÒu, h¹t tiªu rau qu¶, thuû s¶n, ®Æc biÖt lµ g¹o. Tõ mét n­íc lu«n lu«n thiÕu l­¬ng thùc chóng ta ®· trë thµnh mét quèc gia xuÊt khÈu g¹o ®iÒu ®ã ®· t¹o nªn mét khu«n mÆt ViÖt Nam míi trªn thÞ tr­êng ngò cèc thÕ giíi. Qua t×m hiÓu c¸c ®Æc tr­ng cña hµng ho¸ n«ng s¶n - thùc phÈm chóng ta thÊy ®­îc vai trß cña nã ®èi víi ®êi sèng kinh tÕ - x· héi hÕt søc to lín. Kh«ng nh÷ng nã chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín trong nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc mµ cßn lµ mét thø "nguyªn liÖu" sèng cho ng­êi d©n. H¬n n÷a trong thêi ®¹i ngµy nay bÊt kú mét s¶n phÈm nµo muèn trë thµnh hµng ho¸ cã chÊt l­îng, cã thÞ tr­êng æn ®Þnh vµ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®Òu ph¶i quan t©m tíi tiªu chuÈn ho¸. Khi c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc ®· ®Èy nhanh viÖc n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ n«ng s¶n thùc phÈm còng cã nghÜa lµ tiÕn thªm mét b­íc trªn con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. 3. S¶n xuÊt, tiªu dïng cña thÕ giíi - ViÖt Nam Trong m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t hiÖn nay, c¸c n­íc ®ang cã nh÷ng nç lùc nh»m t×m kiÕm gi¶i ph¸p ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu vµ h¹n chÕ nhËp khÈu. XuÊt khÈu lµ môc tiªu h­íng tíi cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ViÖt Nam còng ®ang cè g¾ng më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña m×nh th«ng qua viÖc ®Ò ra vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu th­¬ng m¹i cña n­íc nhËp khÈu. HiÖn nay xuÊt khÈu chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trong GDP cña ®Êt n­íc trong ®ã n«ng s¶n lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh. C¸c nhµ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc nh÷ng yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn, chÊt l­îng vµ m«i tr­êng. Nh÷ng yÕu tè hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó më réng thÞ tr­êng vµ ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu mét c¸ch bÒn v÷ng, ®Æc biÖt trong xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. ViÖc nghiªn cøu t×m hiÓu c¸c yªu cÇu vµ t¸c ®éng cña tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ m«i tr­êng ®èi víi hµng n«ng s¶n lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ quan träng. a) NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ m«i tr­êng: Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra míi nhÊt cña vô chÝnh s¸ch kinh tÕ ®a biªn (Bé th­¬ng m¹i) th× kh«ng Ýt doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay ch­a hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt vµ tiªu chuÈn m«i tr­êng quèc tÕ. §èi víi hä c¸c tiªu chuÈn vÒ vÖ sinh, kiÓm dÞch, tiªu chuÈn m«i tr­êng, tiªu chuÈn kü thuËt, mÉu m· s¶n phÈm vµ bao gãi s¶n phÈm ®Òu thuéc kh¸i niÖm "chÊt l­îng s¶n xuÊt". NhiÒu khi c¸c ho¹t ®éng c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm chØ míi chñ yÕu ®­îc tËp trung vµo viÖc n©ng cao gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ hoÆc c¶i tiÕn mÉu m·, bao b× chø ch­a ®­îc tËp trung ®óng møc vµo c¸c khÝa c¹nh kü thuËt hay tiªu chuÈn kü thuËt vÖ sinh kiÓm dÞch (SPS) vµ m«i tr­êng. TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®Òu nhËn thøc ®­îc r»ng, chÊt l­îng s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh, nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hä trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, nªn hä ®· rÊt chó träng ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Tuy nhiªn cho ®Õn nay c¸c doanh nghiÖp vÉn míi chØ nh×n nhËn c¸ch tèt nhÊt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm lµ ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng hiÖn ®¹i nh­ Bé tiªu chuÈn ISO 9000, chø ch­a nhËn thÊy vai trß to lín cña hÖ thèng qu¶n lý m«i tr­êng ISO 14000. C¸c doanh nghiÖp hÇu nh­ kh«ng cã th«ng tin vÒ c¸c hiÖp ®Þnh m«i tr­êng ®a ph­¬ng hoÆc c¸c quy ®Þnh cña WTO liªn quan ®Õn m«i tr­êng. VÊn ®Ò m«i tr­êng míi chØ ®­îc c¸c doanh nghiÖp ®Ò cËp ®Õn ®­îc gãc 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®é b¶o vÖ m«i tr­êng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. VÝ dô nh­ vÊn ®Ò xö lý chÊt th¶i, an toµn vÖ sinh n¬i lµm viÖc... b) Yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn m«i tr­êng cña c¸c n­íc nhËp khÈu Yªu cÇu cña c¸c n­íc nhËp khÈu ®èi víi mét s¶n phÈm nµo ®ã th× rÊt kh¸c nhau... Mçi n­íc cã mét hÖ thèng tiªu chuÈn riªng vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña mçi lo¹i tiªu chuÈn, trong ®ã cã tiªu chuÈn vÒ m«i tr­êng. §iÒu nµy trªn thùc tÕ nhiÒu khi ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng cña c¸c doanh nghiÖp hoÆc do hÖ thèng s¶n xuÊt cña hä kh«ng ®ñ linh ho¹t ®Ó ®¸p øng víi tÊt c¶ c¸c lo¹i yªu cÇu ®Æc thï cña c¸c n­íc b¹n hµng, hoÆc do hä kh«ng cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ ®Ó ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn ®­îc ®Æt ra. NhiÒu n­íc quy ®Þnh tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ m«i tr­êng hÕt søc cao nh»m b¶o ®¶m an toµn vÖ sinh vµ søc khoÎ cho ng­êi tiªu dïng. §iÒu nµy ®· lµm cho c¸c doanh nghiÖp muèn xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh sang c¸c n­íc ®ã gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, mét khi hÇu hÕt c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c trang thiÕt bÞ cßn l¹c hËu th× vÊn ®Ò m«i tr­êng vÉn sÏ cßn lµ mét th¸ch thøc lín cho viÖc më réng thÞ tr­êng vµ t¨ng c­êng xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp cho r»ng, viÖc hµi hoµ tiªu chuÈn víi tiªu chuÈn cña c¸c n­íc nhËp khÈu lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho th­¬ng m¹i ph¸t triÓn. c) T¸c ®éng cña tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ m«i tr­êng ®Õn hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu: * C¸c vÊn ®Ò vÒ thñ tôc ®¸nh gi¸ phï hîp tiªu chuÈn c¸c n­íc nhËp khÈu. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, ®a sè c¸c Tæng c«ng ty nhµ n­íc xuÊt khÈu n«ng s¶n ®Òu cã bé phËn kiÓm tra vµ qu¶n lý chÊt l­îng riªng. Mét sè b¹n hµng nhËp khÈu (víi nh÷ng l« hµng cô thÓ) c«ng nhËn c¸c bé phËn kiÓm tra chÊt l­îng nµy vµ cho phÐp hä gi¸m ®Þnh vµ chøng nhËn chÊt l­îng hµng ho¸ xuÊt khÈu. Táng tr­êng hîp kh¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i xin giÊy chøng nhËn b¶o ®¶m chÊt l­îng t¹i mét c¬ quan ®­îc chØ ®Þnh, vÝ dô nh­ Vina Control hoÆc mét c¬ quan gi¸m ®Þnh hµng ho¸ n­íc ngoµi. Mét sè n­íc nhËp khÈu l¹i yªu cÇu hµng ho¸ nhËp khÈu vµo n­íc hä ph¶i cã giÊy chøng nhËn chÊt l­îng cña mét c¬ quan ®­îc chØ ®Þnh t¹i n­íc hä. Thñ tôc nµy th­êng mÊt rÊt nhiÒu thêi gian vµ tèn kÐm. Còng cã tr­êng hîp n­íc nhËp khÈu cho phÐp mét c¬ quan gi¸m ®Þnh cña n­íc xuÊt khÈu cÊp giÊy 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. chøng nhËn chÊt l­îng nh­ng thñ tôc gi¸m ®Þnh ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c h­íng dÉn vµ chØ thÞ cña hä. C¸c thñ tôc nµy th­êng rÊt tèn kÐm vµ dÉn ®Õn sù chËm chÔ trong viÖc giao hµng. * C¸c vÊn ®Ò vÒ tiªu chuÈn kü thuËt vµ vÖ sinh kiÓm dÞch. Yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn kü thuËt vµ vÖ sinh kiÓm dÞch th­êng ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång gi÷a bªn xuÊt khÈu vµ bªn nhËp khÈu, tuú theo tõng tr­êng hîp cô thÓ mµ c¸c quy ®Þnh cã thÓ kh¸c nhau. Trong ®a sè c¸c tr­êng hîp n«ng s¶n xuÊt khÈu kh¸c ph¶i tu©n thñ c¸c yªu cÇu chÊt l­îng rÊt nghiªm ngÆt cña n­íc nhËp khÈu. ViÖc ®¸p øng yªu cÇu chÊt l­îng ®­îc chøng nhËn th«ng qua "GiÊy chøng nhËn chÊt l­îng" do c¸c c¬ quan kh¸c nhau cÊp. Mét sè nhµ nhËp khÈu n­íc ngoµi khi nhËp khÈu n«ng s¶n tõ ViÖt Nam ph¶i hoµn thµnh rÊt nhiÒu thñ tôc nhËp khÈu vµ kiÓm tra chÊt l­îng phøc t¹p ë n­íc hä. VÝ dô cã nhµ nhËp khÈu ph¶i xin giÊy giíi thiÖu cña Bé tr­ëng N«ng nghiÖp hoÆc hiÖp héi n«ng nghiÖp khi nhËp mét mÆt hµng n«ng s¶n nµo ®ã. Nh÷ng thñ tôc phiÒn hµ nµy t¹i n­íc nhËp khÈu ®«i khi còng lµm n¶n chÝ mét sè nhµ nhËp khÈu muèn lµm ¨n víi ViÖt Nam. Còng cã nhiÒu n­íc ®Æt ra tiªu chuÈn chÊt l­îng cao ®èi víi hµng n«ng s¶n nhËp khÈu, ®Æc biÖt lµ mÆt hµng rau qu¶ (nh­ tiªu chuÈn vÒ hµm l­îng chÊt b¶o vÖ thùc vËt, chÊt phô gia, ®éc tè, kim lo¹i nÆng, ®é Èm, nÊm mèc v.v... C¸c tiªu chuÈn nµy thËm chÝ cßn cao h¬n c¶ c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ. Mét sè n­íc nhËp khÈu l¹i quy ®Þnh viÖc nhËp khÈu n«ng s¶n ph¶i tu©n thñ nh÷ng luËt lÖ vµ quy ®Þnh nhÊt ®Þnh; vÝ dô luËt b¶o vÖ c©y trång, luËt an toµn vÖ sinh thùc phÈm, c¸c quy ®Þnh vÒ chÊt phô gia thùc phÈm v.v... Tuy nhiªn nh÷ng quy ®Þnh nµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng minh b¹ch, nhÊt qu¸n vµ ®­îc c«ng bè réng r·i ®Ó c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi biÕt. * Chi phÝ ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn kü thuËt vµ m«i tr­êng. TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®Òu rÊt chó träng ®Õn viÖc c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm cña m×nh. C¸ch tèt nhÊt theo hä nghÜ ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy lµ ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000. Tuy nhiªn chi phÝ cô thÓ cho viÖc ®Çu t­ nµy kh«ng ®­îc c¸c doanh 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nghiÖp ®Ò cËp tíi. NhiÒu doanh nghiÖp cho r»ng c¸c yªu cÇu cña n­íc nhËp khÈu ®èi víi hµng n«ng s¶n rÊt cao. Muèn ®¸p øng c¸c yªu cÇu nµy th× ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian vµ tiÒn cña. VÝ dô: (Ph¹t do giao hµng chËm, phô tréi chi phÝ kinh doanh, phÝ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ v.v...). * Sù ph©n biÖt ®èi xö cña n­íc nhËp khÈu ®èi víi c¸c n­íc xuÊt khÈu. Theo kÕt qu¶ kh¶o s¸t cña vô chÝnh s¸ch kinh tÕ §a biªn (Bé th­¬ng m¹i) th× sù ph©n biÖt c¬ b¶n nhÊt lµ ph©n biÖt ®èi xö vÒ thuÕ quan. NhiÒu n­íc nhËp khÈu kh«ng cho ViÖt Nam h­ëng thuÕ suÊt theo quy chÕ. Do ®ã hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam khã c¹nh tranh ®­îc víi hµng cïng lo¹i cña c¸c n­íc xuÊt khÈu kh¸c. C¸c n­íc nhËp khÈu còng th­êng ph©n lo¹i c¸c n­íc xuÊt khÈu theo nh÷ng tiªu chuÈn chÊt l­îng m«i tr­êng vµ SPS cña m×nh. Trong nhiÒu tr­êng hîp ViÖt Nam kh«ng ®­îc n»m trong danh s¸ch ­u ®·i vµ v× vËy mµ mét sè s¶n phÈm cña ViÖt Nam kh«ng ®­îc nhËp khÈu trong khi s¶n phÈm t­¬ng tù cña mét sè n­íc kh¸c vÉn ®­îc phÐp nhËp khÈu. d) T×nh h×nh th­¬ng m¹i trong lÜnh vùc tiªu chuÈn ho¸ n«ng s¶n - thùc phÈm: Th­¬ng m¹i ViÖt Nam 26-6-1999 - Trang 4. - 5 th¸ng ®Çu n¨m 1999 c¶ n­íc ®· xuÊt khÈu 1,94 triÖu tÊn g¹o trÞ gi¸ 457 triÖu USD. - TÝnh ®Õn hÕt th¸ng 10 n¨m 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n c¶ n­íc ®¹t 769 triÖu USD. Trong ®ã xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ch©u ¸ chiÕm 70%, ch©u ¢u 10%, ch©u Mü 15%. 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. XuÊt khÈu T11 vµ 11 th¸ng n¨m 1999 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n tÊn vµ triÖu USD ChÝnh thøc ¦íc tÝnh Céng dån 11 11 th¸ng 1999 so T10/1999 T11/1999 th¸ng 1999 cïng kú n¨m tr­íc (%) MÆt hµng chñ L­îng Gi¸ trÞ L­îng Gi¸ trÞ L­îng Gi¸ trÞ L­îng Gi¸ trÞ yÕu L¹c nh©n 4,5 2,4 4 2,5 54 32 65,6 81,0 Cao su 29 14 35 17 215 117 126,9 102,1 Cµ phª 39 38,9 55 56 383 481 114,6 92,1 ChÌ 3,6 3,5 5 6,6 30 38 97,1 79,9 G¹o 240 41 220 43,6 4246 964 120,4 100,3 H¹t ®iÒu 1,7 9,5 1,2 7 14 83 58,8 77,6 H¹t tiªu 1,4 6,0 9 4 34 136 258,7 235,3 Rau qu¶ 7,8 5 68 130,3 H¶i s¶n 97 105 893 XuÊt khÈu n¨m 2000 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n tÊn, triÖu USD Thùc hiÖn 11 ¦íc tÝnh ¦íc tÝnh c¶ n¨m ¦íc tÝnh c¶ n¨m th¸ng n¨m 2000 T12/2000 2000 2000 so víi 1999 MÆt hµng L­îng Gi¸ trÞ L­îng Gi¸ trÞ L­îng Gi¸ trÞ L­îng Gi¸ trÞ H¶i s¶n 1325 150 1475 151,9 G¹o 3212 616 288 52 3500 668 77,6 65,2 Cµ phª 614 449 80 36 694 485 144,0 82,9 Rau qu¶ 185 20 205 195,2 Cao su 245 150 35 20 280 170 105,7 115,8 H¹t tiªu 35,7 141 0,5 1 36,2 142 104 103,6 H¹t ®iÒu 23,3 116 3,1 14 26,4 130 143,4 118,2 ChÌ 40,7 47 4,0 7 44,7 53,4 122,8 118,7 L¹c 74,2 40 4,0 2 78,2 42 140,9 128,7 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. * Dù b¸o cung cÇu vÒ l­¬ng thùc trong giai ®o¹n 2001-2005: - Tæng s¶n l­îng l­¬ng thùc trong 5 n¨m dù kiªn ®¹t 175 - 180 triÖu tÊn t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m 2,2%. - S¶n l­îng l­¬ng thùc hµng ho¸ ®¹t 70 - 75 triÖu tÊn, chiÕm 47,5% tæng s¶n l­îng (b×nh qu©n mçi n¨m ®¹t 14 triÖu tÊn). - S¶n l­îng l­¬ng thùc hµng ho¸ ®­a vµo tiªu dïng sÏ ®¹t kho¶ng 25-30 triÖu tÊn, chiÕm 14% tæng s¶n l­îng. - L­îng g¹o ®Ó xuÊt khÈu dù kiÕn ®¹t 14-16 triÖu tÊn (kho¶ng 28-33 triÖu tÊn thãc) b×nh qu©n xuÊt khÈu 3,5 - 4,2 triÖu tÊn g¹o mçi n¨m. * Dù b¸o vÒ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh n¨m 2001. - Cµ phª: + Tæng s¶n l­îng 91 triÖu bao (mçi bao 60 kg) t¨ng 1,6% so víi vô tr­íc. + Tæng nhu cÇu 76,9 triÖu bao. + Dù tr÷ 69 triÖu bao. + C¸c thÞ tr­êng tiªu thô chÝnh: Canada, Mü, c¸c n­íc §«ng ¢u, Mü Latinh, B¾c Phi, ViÔn §«ng, Nga. - Thuû s¶n: ThÞ tr­êng thuû s¶n sÏ s«i ®éng h¬n v× 2 b¹n hµng ®øng ®Çu nhËp khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam lµ NhËt B¶n vµ Hµn Quèc ®ang trªn ®µ t¨ng tr­ëng kinh tÕ nªn nhu cÇu nhËp thuû s¶n cã thÓ t¨ng. Bªn c¹nh ®ã Mü lµ thÞ tr­êng nhiÒu triÓn väng. Cã thÓ n¨m tíi gi¸ t«m sÏ t¨ng. - §­êng: + Tæng s¶n l­îng: 131 triÖu tÊn gi¶m 5 triÖu tÊn so víi n¨m 2000. + Tæng nhu cÇu: 137-140 triÖu tÊn. + Dù b¸o gi¸ ®­êng sÏ phôc håi trong n¨m tíi. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. XuÊt khÈu g¹o cµ phª cao su 1996-2000 1996 1997 1998 1999 2000 SL G.trÞ SL G.trÞ SL G.trÞ SL G.trÞ SL G.trÞ G¹o (triÖu tÊn) 3,0 855 3,5 870 3,7 1024 4,5 1025 3,5 668 Cµ phª (1000 tÊn) 239 337 389 491 382 584 482 585 694 485 Cao su (1000 tÊn) 111 150 195 191 191 128 265 147 280 170 4. Sù cÇn thiÕt ph¶i cã c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc Nh­ chóng ta ®· biÕt thùc phÈm lµ kÕt qu¶ cña c¸c quy tr×nh chÕ biÕn n«ng s¶n mµ cã ®­îc. V× vËy muèn thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i cã c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc th× ph¶i ®i s©u t×m hiÓu t×nh h×nh qu¶n lý an toµn n«ng s¶n ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua ra sao? Theo thèng kª ch­a ®Çy ®ñ cña Bé y tÕ n¨m 1997 cã 558 vô ngé ®éc thøc ¨n víi 6421 ng­êi m¾c vµ 46 ng­êi chÕt. Cã nh÷ng vô ngé ®éc ®· lµm cho hµng ngµn ca ph¶i vµo bÖnh viÖn nh­ vô ngé ®éc t¹i mét xÝ nghiÖp giÇy da ë B×nh D­¬ng. NÕu theo c¸ch tÝnh cña WHO th× trong n¨m 1997 ®· cã hµng triÖu ng­êi bÞ ngé ®éc thùc phÈm. Ngay tõ ®Çu n¨m 1998 còng ®· x¶y ra hµng lo¹t vô ngé ®éc thøc ¨n mµ ®iÓn h×nh lµ vô ngé ®éc thøc ¨n ë tr­êng mÇm non 11A thµnh phè Hå ChÝ Minh víi hµng tr¨m ch¸u bÞ bÖnh. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña c¸c vô ngé ®éc lµ do ph­¬ng thøc b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn thøc ¨n kh«ng hîp vÖ sinh lµm cho thùc phÈm bÞ nhiÔm vi sinh vËt g©y bÖnh. C¸c vô ngé ®éc cã thÓ g©y thiÖt h¹i rÊt lín cho søc khoÎ vµ kinh tÕ cña mét quèc gia. Ngay c¶ ë mét n­íc ph¸t triÓn nh­ Hoa Kú th× hµng n¨m cã hµng chôc triÖu l­ît ng­êi bÞ èm vµ 10.000 ng­êi chÕt do vi sinh vËt g©y bÖnh cã trong thùc phÈm, con sè thiÖt h¹i do ngé ®éc thùc phÈm còng lªn tíi hµng chôc tû ®« la. T¹i ViÖt Nam thiÖt h¹i cña nh©n d©n vµ nhµ n­íc trong n¨m 1997 do yÕu kÐm trong c«ng t¸c vÖ sinh thùc phÈm víi ­íc tÝnh s¬ bé còng ®· tíi hµng ngµn tû ®ång. N¨m 1999 víi con sè thèng kª ch­a ®Çy ®ñ vÒ ngé ®éc thùc phÈm cña 44 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tØnh, thµnh phè tÝnh ®Õn ngµy 20/12/1999 ®· x¶y ra 224 vô ngé ®éc thùc phÈm víi 5489 ng­êi m¾c, trong ®ã cã 59 tr­êng hîp tö vong. Ngoµi nh÷ng t¸c h¹i do thùc phÈm kh«ng an toµn cßn cã nh÷ng nguy h¹i tiÒm Èn kh¸c: D­ l­îng thuèc trõ s©u, ph©n ho¸ häc trong rau qu¶, d­ l­îng thuèc t¨ng träng trong thÞt... C¸c vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt x· héi nh­ bu«n lËu thuèc b¶o vÖ thùc vËt, ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc. TÖ s¶n xuÊt bu«n b¸n hµng gi¶ còng lµ mét nguyªn nh©n ®¸ng lo ng¹i. Nguån thùc phÈm nhËp khÈu chóng ta míi chØ kiÓm so¸t ®­îc sè hµng nhËp qua ®­êng chÝnh ng¹ch. §èi víi nguån thùc phÈm trong n­íc vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m lµ ®¨ng ký vµ kiÓm tra chÊt l­îng. ViÖt Nam ®ang thiÕu mét hÖ thèng qu¶n lý vµ mét c¬ chÕ ho¹t ®éng phï hîp víi yªu cÇu thùc tiÔn. Bªn c¹nh ®ã hÖ thèng luËt ph¸p vÒ qu¶n lý thùc phÈm cña chóng ta râ rµng lµ ch­a hoµn thiÖn, cßn nhiÒu kho¶n cÇn ®­îc hoµn chØnh ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ ®a thµnh phÇn vµ qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam. Sù phèi kÕt hîp qu¶n lý gi÷a c¸c ngµnh liªn quan ®Ó ®¶m b¶o an toµn thùc phÈm ch­a ®­îc chÆt chÏ. NhiÒu vô viÖc chóng ta cßn tá ra lóng tóng ch­a t×m ra ®­îc h­íng gi¶i quyÕt phï hîp. Trªn ®©y lµ mét sè vÝ dô chung vµ t×nh h×nh qu¶n lý chÊt l­îng vÖ sinh an toµn thùc phÈm ë n­íc ta. Qua ®ã míi thÊy r»ng cÇn ph¶i cã mét c«ng t¸c qu¶n lý míi cña nhµ n­íc mét c¸ch toµn diÖn vµ chÆt chÏ. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vÒ tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc n«ng s¶n - thùc phÈm II.1. T×nh h×nh qu¶n lý chÊt l­îng vÖ sinh an toµn thùc phÈm ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua. N«ng s¶n lµ mét lo¹i hµng ho¸ dïng lµm nguyªn liÖu chñ yÕu ®Ó chÕ biÕn ra thùc phÈm. VÊn ®Ò an toµn thùc phÈm ë ViÖt Nam ®ang trë thµnh mèi quan t©m to lín cña toµn thÓ nh©n d©n. B¸o chÝ liªn tôc ®¨ng t¶i c¸c vô ngé ®éc thùc phÈm lµm chÕt nhiÒu ng­êi g©y x«n xao d­ luËn. VÊn ®Ò an toµn vÖ sinh thùc phÈm cßn ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nhiÒu th¸ch thøc. Chóng ta kh«ng thÓ yªn lßng khi t×nh h×nh ngé ®éc thùc phÈm cÊp tÝnh x¶y ra th­êng xuyªn ®Æc biÖt cã nh÷ng vô hµng tr¨m ng­êi m¾c ph¶i ®i cÊp cøu bÖnh viÖn cïng mét lóc... chóng ta ch­a cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc mét c¸ch toµn diÖn. Cïng víi tr×nh ®é nhËn thøc ng­êi d©n cßn cã h¹n, tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp ch­a cao, sù thiÕu tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt thùc phÈm ®èi víi søc khoÎ ng­êi tiªu dïng, thùc phÈm kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng, vÖ sinh an toµn thùc phÈm ®· trë thµnh nçi lo l¾ng th­êng xuyªn cña ng­êi d©n. Cô thÓ: §èi víi nhiÒu n¹n nh©n c¸c bÖnh do thùc phÈm chØ biÓu hiÖn ë møc h¬i khã chÞu hay ph¶i nghØ viÖc ®èi víi mét sè kh¸c ®Æc biÖt lµ c¸c tr­êng mÉu gi¸o, v­ên trÎ,... th× ngé ®éc thùc phÈm cµng nÆng nÒ vµ nguy hiÓm cho tÝnh m¹ng. §Æc biÖt d­ luËn cµng lo l¾ng khi ngé ®éc thuèc trõ s©u do ¨n rau qu¶ t­¬i ngµy cµng nhiÒu, hµm l­îng thuèc trõ s©u trong thùc phÈm v­ît qu¸ møc cho phÐp nhiÒu lÇn. NhiÒu lo¹i ho¸ chÊt bÞ cÊm sö dông ë n­íc ngoµi ®ang t×m c¸ch trµn vµo ViÖt Nam. N¨m 1999 víi con sè thèng kª ch­a ®Çy ®ñ vÒ ngé ®éc thùc phÈm ë 44 tØnh, thµnh phè ®· x¶y ra 224 vô ngé ®éc thùc phÈm víi 5489 ng­êi m¾c trong ®ã cã 59 tr­êng hîp tö vong x¶y ra t¹i c¸c b÷a ¨n gia ®×nh, bÕp ¨n tËp thÓ, c¬ quan, xÝ nghiÖp,... Nguyªn nh©n 50,8% sè vô do thùc phÈm bÞ « nhiÔm vi sinh vËt; 8,3% sè vô do thùc phÈm cã d­ l­îng thuèc b¶o vÖ thùc vËt qu¸ giíi h¹n 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cho phÐp. 5,9% sè vô do thùc phÈm cã chøa chÊt ®éc tù nhiªn nh­ nÊm mèc, s¾n ®éc, ... Trong n¨m 1999 ®· x¶y ra 23 vô ngé ®éc do ¨n ph¶i nÊm ®éc víi tæng sè 136 ng­êi m¾c, 16 ng­êi tö vong. Cßn l¹i 35% sè vô ngé ®éc thùc phÈm mµ y tÕ ®Þa ph­¬ng ch­a x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n. Do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, do nghiªn cøu vô ngé ®éc thùc phÈm x¶y ra ngay trong chiÕn l­îc thùc hiÖn th¸ng hµnh ®éng còng nh­ trong thêi gian võa qua sè ng­êi m¾c trong mét vô t­¬ng ®èi ®«ng cho thÊy tÝnh chÊt hÕt søc phøc t¹p cña c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng vÖ sinh an toµn thùc phÈm. Ngoµi ra cßn cã t×nh tr¹ng bu«n b¸n thuèc b¶o vÖ thùc vËt ngoµi danh môc ®­îc phÐp sö dông. Riªng lùc l­îng qu¶n lý thÞ tr­êng trong th¸ng 9/1999 ®· kiÓm tra, thu d÷ 10 v¹n èng vµ 2 v¹n gãi thuèc diÖt chuét, trªn 15 v¹n èng thuèc trõ s©u vµ trªn 15 tÊn c¸c lo¹i thuèc b¶o vÖ thùc vËt kh¸c cã nguån gèc tõ n­íc ngoµi nhËp lËu vµo. §ã lµ ch­a kÓ c¸c lùc l­îng kh¸c b¾t gi÷ còng nh­ sè tån kho ch­a cã ®iÒu kiÖn tiªu huû. TÖ s¶n xuÊt bu«n b¸n hµng gi¶ còng lµ mét nguyªn nh©n ®¸ng lo ng¹i. Riªng lùc l­îng qu¶n lý thÞ tr­êng trong n¨m 1998 ®· ph¸t hiÖn trªn 2000 vô kinh doanh hµng gi¶, kÐm chÊt l­îng, thu gi÷ gÇn 3,4 tÊn kÑo, gÇn 1,4 ngµn chai r­îu gi¶, trªn 6,5 tÊn m× chÝnh, 400 tÊn bét canh, gÇn 4000 chai n­íc kho¸ng Lavie... S¸u th¸ng ®Çu n¨m 1999 ®· thu gi÷ 23 tÊn m× chÝnh, trªn 8000 chai n­íc gi¶i kh¸t, h¬n 5000 chai r­îu, trªn 1,3 tÊn kÑo, trªn 5,2 ngµn gãc t©n d­îc, gÇn 18.000 chai n­íc ngät... Dùa trªn thùc tiÔn vµ t×nh h×nh vµ kinh nghiÖm quèc tÕ, chÝnh phñ ®· kÞp thêi ban hµnh NghÞ ®Þnh 86 CP vÒ ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm qu¶n lý hµng ho¸. Tõ th¸ng 1/1997 theo nghÞ ®Þnh 86CP, Bé y tÕ chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ kiÓm so¸t toµn bé vÒ an toµn vÖ sinh thùc phÈm trªn ph¹m vi c¶ n­íc trõ c¸c thùc phÈm t­¬i sèng nh­: ThÞt trong lß giÕt mæ, thuû s¶n vÉn thuéc quyÒn qu¶n lý cña Côc thó y vµ Bé thuû s¶n ®Ó tiÕp qu¶n c«ng viÖc qu¶n lý thùc phÈm; Bé Y tÕ còng ®· cã nh÷ng sù chuÈn bÞ tõ tr­íc ®Ó tiÕp qu¶n c«ng viÖc qu¶n lý thùc phÈm. ThÕ nh­ng hiÖn t¹i ngµnh y tÕ ®ang ph¶i ®­¬ng ®Çu víi rÊt nhiÒu khã kh¨n trong thùc thi nhiÖm vô quan träng nµy, ®ã lµ sù thiÕu hôt trÇm träng mét ®éi ngò kiÓm so¸t vµ xÐt nghiÖm thùc phÈm cã tr×nh ®é cã kinh nghiÖm, m¸y mãc trang thiÕt bÞ cña c¸c phßng kü thuËt thÝ nghiÖm ph©n 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tÝch mÉu thuéc c¸c viÖn khu vùc vµ c¸c trung t©m y tÕ dù phßng tØnh th× cò kü, l¹c hËu. Kinh phÝ nhµ n­íc dµnh cho c«ng t¸c ®¶m b¶o an toµn thùc phÈm cßn h¹n chÕ. Trong khi ®ã thùc hiÖn ®­îc nh÷ng xÐt nghiÖm c¬ b¶n th× Ýt nhÊt mçi c¬ së tuyÕn tÝnh ph¶i ®­îc cÊp kho¶ng 2 tû ®ång ®Ó mua s¾m thiÕt bÞ. §Êy lµ cßn ch­a kÓ ®Õn kinh phÝ cho huÊn luyÖn vµ ®µo t¹o c¸n bé. II.2. C«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc n«ng s¶n - thùc phÈm cña ViÖt Nam 1. LÞch sö N­íc ta lµ thµnh viªn cña ISO tõ 1977. Tõ ®ã ®Õn nay c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ nãi chung vµ c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ trong lÜnh vùc n«ng s¶n thùc phÈm kh«ng ngõng ®­îc ®Èy m¹nh bëi lÏ ®©y lµ con ®­êng hiÖu qu¶ nhÊt gióp chóng ta tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ n«ng s¶n vµ xuÊt khÈu. Hµng lo¹t tiªu chuÈn ISO ®· ®­îc sö dông ®Ó x©y dùng tiªu chuÈn ViÖt Nam - TCVN nh­ c¸c tiªu chuÈn trong lÜnh vùc chÌ vµ cµ phª... Do ®Æc tÝnh quan träng cña hµng ho¸ n«ng s¶n mµ tæ chøc l­¬ng thùc thÕ giíi FAO vµ tæ chøc y tÕ thÕ giíi WHO ®· phèi hîp hµnh ®éng trong ch­¬ng tr×nh phèi hîp hçn hîp FAO/WHO vÒ c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸. Hai tæ chøc nµy ®· thµnh lËp ra uû ban tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ thùc phÈm vÒ CAC vµo n¨m m1962 nh»m b¶o vÖ søc khoÎ cho ng­êi tiªu dïng vµ an toµn, tin t­ëng trong l­u th«ng thùc phÈm. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy Tæng côc Tiªu chuÈn - §o l­êng chÊt l­îng ®· phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh cã liªn quan nghiªn cøu vµ kiÕn nghÞ tham gia CAC. Th¸ng 8 n¨m 1989 Héi ®ång Bé tr­ëng ®· nhÊt trÝ cö Tæng côc - Tiªu chuÈn - §o l­êng - ChÊt l­îng ®¹i diÖn cho ViÖt Nam tham gia ho¹t ®éng cña CAC. §Õn 1994 Bé Khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng míi thµnh lËp Uû ban tiªu chuÈn ho¸ thùc phÈm ViÖt Nam (QuyÕt ®Þnh sè 570/Q§-TC ngµy 11 th¸ng 8 n¨m 1994) gäi t¾t lµ Uû ban Codex ViÖt Nam víi 21 thµnh viªn bao gåm l·nh ®¹o c¸c nhµ qu¶n lý nghiªn cøu cña c¸c Bé Khoa häc c«ng nghÖ m«i tr­êng, Th­¬ng m¹i, KÕ ho¹ch ®Çu t­, Y tÕ, Thuû s¶n, N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, C«ng nghiÖp, Ngo¹i giao... vµ mét sè doanh nghiÖp do «ng NguyÔn ThiÖn Lu©n - Thø tr­ëng Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n lµm chñ tÞch vµ «ng NguyÔn V¨n Th­ëng - Thø tr­ëng Bé Y tÕ lµm phã chñ 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tÞch. 2. Ho¹t ®éng chÝnh cña Uû ban Codex ViÖt Nam 2.1. Thµnh lËp c¸c ®Çu mèi quan hÖ gi÷a c¸c Bé vµ Uû ban Codex §Ó t¨ng c­êng vai trß t­ vÊn cña m×nh ®ång thêi ®Ó ®¶m b¶o sù phèi hîp gi÷a c¸c Bé víi nhau trong qu¶n lý chÊt l­îng thùc phÈm còng nh­ ®Ó ®¶m b¶o sö dông kÞp thêi vµ réng r·i nh÷ng tµi liÖu mµ c¸c Ban Kü thuËt Codex quèc tÕ chuyÓn tíi trªn c¬ së ®ã kiÕn nghÞ vµ ¸p dông vµo ViÖt Nam. Uû ban Codex ViÖt Nam ®· ®Ò nghÞ c¸c Bé cã liªn quan cö c¬ quan ®Çu mèi quan hÖ. Sau ®©y lµ danh s¸ch c¸c c¬ quan ®Çu mèi. - Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n: Vô Khoa häc c«ng nghÖ vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. - Bé Y tÕ: Vô y tÕ dù phßng. - Bé Thuû s¶n; Vô khoa häc c«ng nghÖ. - Bé c«ng nghiÖp: Vô qu¶n lý c«ng nghÖ vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. - Bé Th­¬ng m¹i: Côc qu¶n lý chÊt l­îng hµng ho¸ vµ ®o l­êng. 2.2. Thµnh lËp c¸c ban kü thuËt tiªu chuÈn Ngay tõ khi míi thµnh lËp Uû ban Codex ViÖt Nam ®­îc sù chØ ®¹o cña Tæng côc Tiªu chuÈn - §o l­êng - ChÊt l­îng ®· dÇn dÇn thµnh lËp c¸c Ban kü thuËt chuyªn ngµnh ®¶m b¶o t­¬ng øng víi c¸c Ban kü thuËt Codex quèc tÕ ®ang ho¹t ®éng (HiÖn nay Uû ban Codex quèc tÕ cã 23 Ban kü thuËt n»m ë c¸c n­íc thµnh viªn vµ chØ cã 16 Ban Kü thuËt ®ang ho¹t ®éng, sè cßn l¹i t¹m ho·n ho¹t ®éng khi nµo cã néi dung th× ho¹t ®éng trë l¹i). Cho ®Õn nay chóng ta ®· thµnh lËp ®­îc 16 Ban Kü thuËt víi 116 thµnh viªn. Ho¹t ®éng cña c¸c Ban kü thuËt thùc sù ®· cã néi dung kÓ tõ khi Tæng côc - Tiªu chuÈn - ®o l­êng - chÊt l­îng chñ tr­¬ng thay h×nh thøc c¬ quan biªn so¹n sang h×nh thøc Ban kü thuËt. §iÒu nµy mét mÆt phï hîp víi tËp qu¸n quèc tÕ, mÆt kh¸c viÖc tæ chøc x©y dùng c¸c ®Ò tµi tiªu chuÈn hµng n¨m võa ®¶m b¶o tiÕn ®é võa cã chÊt l­îng cao, do ®éng viªn ®­îc c¸c chuyªn gia ®ãng gãp trÝ tuÖ cña m×nh nh»m ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ s¶n phÈm thùc phÈm. HiÖn nay viÖc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c Ban Kü thuËt Codex ®­îc 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. thùc hiÖn trªn c¬ së b¶n ("Quy chÕ t¹m thêi vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ban kü thuËt tiªu chuÈn"). QuyÕt ®Þnh sè 246/T§C-Q§ ngµy 13/10/1993 trong ®ã giao cho Trung t©m - Tiªu chuÈn - chÊt l­îng chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc ho¹t ®éng h­íng dÉn nghiÖp vô vµ b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng cña c¸c Ban kü thuËt. Nh×n chung trong nhiÖm kú võa qua c¸c Ban kü thuËt ®· ®i vµo nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ. Hµng n¨m c¸c Ban kü thuËt cã liªn quan ®Òu cã nh÷ng ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ víi nhµ n­íc c¸c ®èi t­îng thùc phÈm cÇn tiªu chuÈn ho¸, cÇn so¸t xÐt, c¸c tiªu chuÈn cÇn so¸t xÐt, c¸c tiªu chuÈn cÇn thay thÕ, huû bá nh»m ®¶m b¶o cho c¸c tiªu chuÈn ®ã lu«n hoµ nhËp ®­îc víi c¸c n­íc nhÊt lµ c¸c n­íc trong khu vùc ®ång thêi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña s¶n xuÊt vµ kinh doanh ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ng­êi tiªu dïng. Trong nhiÖm kú I c¸c Ban kü thuËt ®· x©y dùng ®­îc gÇn 70 TCVN gãp ý ®­îc trªn 40 tiªu chuÈn quèc tÕ. Mét sè Ban kü thuËt ®· häp ®Ó gãp ý vÒ néi dung cho c¸c ®oµn ®¹i biÓu ViÖt Nam ®i dù c¸c héi nghÞ Codex quèc tÕ liªn quan: Ban kü thuËt s÷a, Ban kü thuËt ®å uèng... Cã thÓ kÓ ra ®©y mét sè ban: Ban kü thuËt ngò cèc vµ c¸c h¹t hä ®Ëu TCVN/TC F1 Ban kü thuËt dÇu mì ®éng thùc vËt TCVN/TC F2 Ban kü thuËt rau qu¶ t­¬i TCVN/TC F10 Ban kü thuËt s÷a vµ s¶n phÈm s÷a TCVN/TC F12 Ban kü thuËt cµ phª vµ s¶n phÈm cµ phª TCVN/TC F16 Tuy nhiªn ë ®©y còng cã thÓ nªu lªn mét sè khã kh¨n vµ tån t¹i trong ho¹t ®éng cña c¸c Ban kü thuËt. - Mét sè Ban kü thuËt chØ bã hÑp ho¹t ®éng trong ph¹m vi x©y dùng tiªu chuÈn v× vËy khi kh«ng cã ®Ò tµi tiªu chuÈn th× kh«ng cã néi dung ho¹t ®éng. Do ®ã ch­a ph¸t huy ®­îc vai trß t­ vÊn cña m×nh trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ s¶n xuÊt kinh doanh thùc phÈm. - C¸c Ban kü thuËt ch­a g¾n ho¹t ®éng cña m×nh víi ho¹t ®éng qu¶n lý cña mét sè ngµnh cã liªn quan, nhÊt lµ trong vÊn ®Ò so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ thùc phÈm, do ®ã viÖc ®ãng gãp ý kiÕn bÞ h¹n chÕ vµ khã kh¨n 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1248 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2