intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: Tội phạm tham nhũng - một số vấn đề lý luận, thực tế và những ảnh hưởng tới nền kinh tế, một số biện pháp đấu tranh phòng chống

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST
Báo xấu
309
lượt xem 101
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: tội phạm tham nhũng - một số vấn đề lý luận, thực tế và những ảnh hưởng tới nền kinh tế, một số biện pháp đấu tranh phòng chống', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Tội phạm tham nhũng - một số vấn đề lý luận, thực tế và những ảnh hưởng tới nền kinh tế, một số biện pháp đấu tranh phòng chống

  1. Đồ án tốt nghiệp Đề tài Tội phạm tham nhũng - một số vấn đề lý luận, thực tế và những ảnh hưởng tới nền kinh tế, một số biện pháp đấu tranh phòng chống
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn Môc lôc Lêi më ®Çu ............................................................................................... 2 Ch­¬ng I: Téi ph¹m tham nhòng - Mét sè vÊn ®Ò lý luËn ............................................................................................................ 4 1. Kh¸i niÖm tham nhòng ......................................................................... 4 2. Kh¸i niÖm téi ph¹m tham nhòng ......................................................... 6 3. C¸c dÊu hiÖu ph¸p lý ®Æc tr­ng cña téi ph¹m tham nhòng ............... 7 3.1. Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m tham nhòng ............................................ 7 3.2. MÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m tham nhòng ................................... 8 3.3. Chñ thÓ cña téi ph¹m tham nhòng ................................................. 9 3.4. MÆt chñ quan cña téi ph¹m tham nhòng ....................................... 9 4. Ph©n biÖt téi ph¹m tham nhòng vµ c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt do ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn................................................... 10 Ch­¬ng II:Téi ph¹m tham nhòng - thùc tÕ vµ nh÷nG ¶nh h­ëng tíi nÒn kinh tÕ .......................................................... 12 1. Thùc tÕ vµ nh÷ng ¶nh h­ëng cña tham nhòng tíi nÒn kinh tÕ cña mét sè n­íc ............................................................................................. 12 2. Téi ph¹m tham nhòng ë ViÖt Nam .................................................... 13 2.1. Mét thùc tÕ ®ang b¸o ®éng ........................................................... 13 2.2. Nh÷ng ¶nh h­ëng cña tham nhòng tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam..... 16 Ch­¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p ®Êu tranh phßng chèng19 1. Ho¹t ®éng chèng tham nhòng ë mét sè n­íc .................................... 19 1.1. Ch©u Phi ....................................................................................... 19 1.2. Mü ................................................................................................. 20 2. KiÕn nghÞ mét sè biÖn ph¸p chèng tham nhòng ë ViÖt Nam ............ 20 KÕt luËn ................................................................................................. 22 Tµi liÖu tham kh¶o.......................................................................... 23 1 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn Lêi më ®Çu B­íc vµo thÕ kû thø 21, tÊt c¶ thÕ giíi ®ang vËn hanh theo xu h­íng míi: hoµ b×nh, ®èi tho¹i, héi nhËp vµ cïng ph¸t triÓn. C¸c ranh giíi ng¨n c¸ch vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, t«n gi¸o, s¾c téc sÏ dÇn ®­îc xo¸ bá. ViÖt Nam còng ë trong xu h­íng chung ®ã. Lµ mét b­íc ®ang ph¸t triÓn, ViÖt Nam gÆp ph¶i nhiÒu vÊn ®Ò th¸ch thøc trong qu¸ tr×nh héi nhËp nhÊt lµ vÒ kinh tÕ, khoa häc - kü thuËt vµ c«ng nghÖ. B»ng viÖc ph¸t huy cao ®é nguån néi lùc trong n­íc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn hç trî tõ n­íc ngoµi, ViÖt Nam ®ang cè g¾n tiÕn nh÷ng b­íc lín trªn con ®­êng ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh­ng cã mét th¸ch thøc lín ®ang c¶n trë con ®­êng Êy, ®ã lµ c¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng (mµ theo ng«n ng÷ cña ng­êi d©n lµ nh÷ng con s©u mät ®ang ®ôc khoÐt x· héi) còng ®ang ngµy cµng gia t¨ng vÒ møc ®é phæ biÕn, quy m« vµ thñ ®o¹n. Cã thÓ nãi, tham nhòng lµ vÊn ®Ò toµn cÇu. C¸c quèc gia c«ng nghiÖp ho¸ tÊt nhiªn kh«ng hÒ miÔn dÞch tr­íc tham nhòng vµ tÊt c¶ ®Òu cã tr¸ch nhiÖm tham gia vµo viÖc t×m ra gi¶i ph¸p. Tuy nhiªn, tham nhòng d­êng nh­ x©m h¹i víi tû lÖ cao h¬n ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi. Tham nhòng ng¨n c¶n nhiÒu n­íc v­ît qua nh÷ng th¸ch thøc nghiªm träng nhÊt cña ph¸t triÓn, c¶n trë ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi, lµm xãi mßn niÒm tin trong c¸c tæ chøc c«ng céng, niÒm tin cña nh©n d©n ®èi víi ChÝnh phñ, vµ lµm tåi tÖ thªm vÊn ®Ò ng©n s¸ch b»ng c¸ch lÊy ®«i cña ChÝnh phñ c¸c kho¶n thuÕ quan vµ thuÕ thu nhËp ®¸ng kÓ. MÆc dï téi ph¹m tham nhòng lµ mét lo¹i téi ph¹m nguy hiÓm vµ cã tÝnh chÊt truyÒn thèng nh­ng viÖc nghiªn cøu vµ t×m ra c¸c biÖn ph¸p phßng chèng lo¹i téi ph¹m nµy lu«n lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc ®èi víi mäi nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi vµ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn ViÖt Nam nãi riªng. §ã lµ mét nhiÖm vô cÊp thiÕt ®ang ®Æt ra cho c¸c nhµ luËt häc nãi chung vµ ng­êi nghiªm cøu khoa häc luËt h×nh sù nãi riªng. 2 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn Dï vÉn ®ang lµ sinh viªn nh­ng th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng còng nh­ trong thùc tÕ ®êi sèng x· héi, t«i c¶m thÊy rÊt quan t©m vµ bøc xóc vÒ vÊn ®Ò téi ph¹m tham nhòng hiÖn nay. T«i ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu trªn s¸ch b¸o, internet vµ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh b¸o c¸o khoa häc nµy. Trong ph¹m vi mét b¸o c¸o kho häc sinh viªn chØ xin ®Ò cËp vÒ vÊn ®Ò nµy trªn mét sè khÝa c¹nh nh­ sau: téi ph¹m tham nhòng - mét sè vÊn ®Ò lý luËn, thùc tÕ vµ nh÷ng ¶nh h­ëng tíi nÒn kinh tÕ, mét sè biÖn ph¸p ®Êu tranh phßng chèng, t­¬ng øng víi 3 ch­¬ng trong néi dung cña b¸o c¸o. Do tÇm kiÕn thøc cßn h¹n chÕ cña sinh viªn vµ thêi gian thùc hiÖn ng¾n nªn b¸o c¸o nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn phª b×nh vµ ®ãng gãp cña thÇy c« cïng c¸c b¹n. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn b¸o c¸o t«i ®· nhËn ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n bÌ. §Æc biÖt t«i xin bµy tá sù c¶m ¬n ch©n thµnh tíi ThS Chu ThÞ Trang V©n- gi¶ng viªn bé m«n LHS, ng­êi ®· h­íng dÉn t«i hoµn thµnh b¸o c¸o nµy. 3 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn Ch­¬ng 1 Téi ph¹m tham nhòng - Mét sè vÊn ®Ò lý luËn 1. Kh¸i niÖm tham nhòng Tham nhòng lµ mét hiÖn t­îng x· héi tiªu cùc xuÊt hiÖn cïng víi sù ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc, nã lµ biÓu hiÖn cña sù tha ho¸ cña mét bé phËn c¸c quan chøc ®­îc giao cho c¸c quyÒn vÒ chÝnh trÞ - kinh tÕ - v¨n ho¸ - x· héi. Do vËy hiÖn t­îng tiªu cùc nµy ®­îc ®Ò cËp, nghiªn cøu tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau: chÝnh trÞ - ph¸p lý - kinh tÕ -x· héi… Mçi ngµnh khoa häc ®Òu cã c¸ch hiÓu vµ tiÕp cËn riªng vÒ quèc n¹ nµy nh­ng tÊt c¶ ®Òu nh¾m ®Õn mét môc ®Ýhc chung lµ nhËn diÖn tham nhòng ®Ó tõ ®ã t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p kh¶ thi ®Ó cã thÓ ng¨n chÆn, kh¾c phôc vµ gi¶m thiÓu ®Õn møc thÊp nhÊt hiÖn t­îng nµy. Nh×n tõ gãc ®é x· h«i, tham nhòng ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét hiÖn t­îng x· héi chø kh«ng ph¶i lµ hiÖn t­îng nhÊt thêi cña mét ng­êi hay mét nhãm ng­êi nhÊt ®Þnh trong x· héi. Tr¹ng th¸i, h×nh thøc vµ møc ®é cña tÖ tham nhòng phô thuéc vµo nh÷ng thay ®æi ®ang diÔn ra trong x· héi, x· héi cµng hiÖn ®¹i th× tÖ n¹n nµy cµng cã m«i tr­êng ph¸t triÓn, møc ®é nguy hiÓm cho x· héi sÏ cao h¬n vµ thu ®o¹n ph¹m téi còng ngµy cµng tinh vi, x¶o quyÖt h¬n. D­íi gãc ®é chÝnh trÞ, tham nhòng thÓ hiÖn sù tha ho¸ cña mét bé phËn kh«ng nhá c¸c c¸n bé c«ng chøc Nhµ n­íc mµ biÓu hiÖn râ nhÊt cña nã lµ t×nh tr¹ng quan liªu, mua b¸n chøc quyÒn ®Ó vô lîi. Cßn tõ gãc ®é kinh tÕ th× tham nhòng kh«ng chØ g©y ra thiÖt h¹i, thÊt tho¸t tµi s¶n cña Nhµ n­íc cña nh©n d©n mµ nã cßn ph¸ ho¹i c¶n trë c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ x· héi, k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ. D­íi gãc ®é ph¸p luËt h×nh sù th× tham nhòng lµ hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi bÞ coi lµ téi ph¹m. C¸c hµnh vi nµy do chñ thÓ ®Æc biÖt (ng­êi cã chøc vô, quyÒn h¹n) thùc hiÖn víi lçi cè ý, ®éng c¬ vµ môc ®Ých ph¹m téi lµ v× vô 4 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn lîi c¸ nh©n, cã quan hÖ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn lîi Ých vËt chÊt x©m ph¹m vµo c¸c quan hÖ x· héi ®­îc ph¸p lu¹t b¶o vÖ. HiÖn nay ë ViÖt Nam kh¸i niÖm vÒ tham nhòng ®ang lµ mét vÊn ®Ò g©y tranh luËn, ë ®©y chØ xin ®Ò cËp ®Õn mét sè quan ®iÓm sau: - Theo "Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt" th× "Tham nhòng lµ lîi dông quyÒn h¹n ®Ó nhòng nhiÔu d©n vµ lÊy cña" - Trong t¸c phÈm "Söa ®æi lèi lµm viÖc" (1947) Chñ tÞch Hå ChÝ Minh chØ râ: "Tham nhòng lµ hµnh vi cña nh÷ng ng­êi ®Æt lîi Ých cña m×nh lªn trªn lîi Ých cña §¶ng, cña d©n téc" do ®ã mµ chØ tù t­, tù lîi dïng c«ng viÖc trªn dùa vµo thÕ lùc cña §¶ng ®Ó theo ®uæi môc ®Ých riªng cña m×nh. - Cßn d­íi gãc ®é téi ph¹m häc, Gi¸o s­ - TiÕn sÜ §ç Ngäc Quang ®­a ra kh¸i niÖm: "Tham nhòng lµ hiÖn t­îng x· héi tiªu cùc cã tÝnh lÞch sö xuÊt hiÖn vµ tån t¹i trong x· héi ®­îc ph©n chia giai cÊp vµ h×nh thµnh nhµ n­íc, ®­îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng hµnh vi cña ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n ®Ó trôc lîi cho c¸ nh©n hoÆc cho ng­êi kh¸c d­íi bÊt kú h×nh thøc nµo, g©y thiÖt h¹i tµi s¶n cña Nhµ n­íc, cña tËp thÓ, cña c«ng d©n hoÆc ®e do¹ g©y thiÖt h¹i cho ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi hoÆc quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n". - Theo Ph¸p lÖnh chèng tham nhòng cã hiÖu lùc tõ 1/5/1998 th× "tham nhòng lµ hµnh vi cña ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n ®· lîi dông chøc vô quyÒn h¹n ®ã ®Ó tham «, hèi lé hoÆc cè ý lµm tr¸i ph¸p luËt v× ®éng c¬ vô lîi g©y thiÖt h¹i cho tµi s¶n Nhµ n­íc, cña tËp thÓ vµ c¸ nh©n, x©m ph¹m ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¬ quan, tæ chøc". Nh­ vËy, cã kh¸ nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau ®Ó gi¶i thÝch tÖ n¹n x· héi nguy hiÓm nµy, nh­ng nh×n chung ®Òu cho chóng ta thÊy mét c¸ch hiÓu vÒ b¶n chÊt cña tham nhòng, r»ng ®ã chÝnh lµ hiÖn t­îng x· héi, tiªu cùc ®­îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng hµnh vi lîi dông chøc vô quyÒn h¹n ®Ó trôc lîi cho c¸ nh©n hoÆc cho ng­êi kh¸c d­íi bÊt cø h×nh thøc nµo, g©y thiÖt h¹i cho tµi s¶n cña tËp thÓ, cña c«ng d©n hoÆc g©y thiÖt h¹i cho ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi hoÆc quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. 5 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn 2. Kh¸i niÖm téi ph¹m tham nhòng Cho tíi nay, tham nhòng mét hiÖn t­îng x· héi tiªu cùc ®· trë thµnh mét quèc n¹n cña toµn x· héi, nã g©y t¸c ®éng tiªu cùc, kh«ng nhá ®èi víi x· héi, g©y trong lßng d©n lµn sãng bÊt b×nh, nã lµ biÓu hiÖn cña sù suy tho¸i ®¹o ®øc, vi ph¹m ph¸p luËt… khi mµ nh÷ng hµnh vi tham nhòng ®ã g©y ra thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho x· héi ®ñ c¸c dÊu hiÖu ®Ó cÊu thµnh téi ph¹m th× ph¶i bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Theo Bé luËt H×nh sù 1999 th× lo¹i téi phËm nµy ®­îc quy ®Þnh ë Môc A - Ch­¬ng XXI, bao gåm c¸c téi sau: - Téi tham « tµi s¶n (§iÒu 278) - Téi nhËn hèi lé (§iÒu 279) - Téi l¹m dông chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó chiÕm ®o¹t tµi s¶n (§iÒu 280) - Téi l¹m dông chøc vô, quyÒn h¹n trong khi thi hµnh c«ng vô (§iÒu 281) - Téi l¹m quyÒn trong khi thi hµnh c«ng vô (§iÒu 282) - Téi lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n g©y ¶nh h­ëng víi ng­êi kh¸c ®Ó trôc lîi (§iÒu 283) - Téi gi¶ m¹o trong c«ng t¸c (§iÒu 284) Muèn ®­a ra ®­îc kh¸i niÖm vÒ téi tham nhòng, tr­íc hÕt chóng ta ph¶i n¾m ®­îc kh¸i niÖm téi ph¹m nãi chung. Theo kho¶n 1 - §iÒu 8 - Bé luËt H×nh sù quy ®Þnh: "Téi ph¹m lµ hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ®­îc quy ®Þnh trong Bé luËt H×nh sù, do ng­êi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù thùc hiÖn mét c¸ch cè ý hoÆc v« ý, x©m ph¹m ®éc lËp chñ quyÒn, thèng nhÊt toµn vÑn l·nh thæ cña Tæ quèc; x©m ph¹m chÕ ®é chÝnh trÞ, chÕ ®é kinh tÕ, nÒn v¨n ho¸, quèc phßng, an ninh, trËt tù, an toµn x· héi, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p kh¸c cña c«ng d©n; x©m ph¹m nh÷ng lÜnh vùc kh¸c cña trËt tù ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa". Qua kh¸i niÖm vÒ téi ph¹m nãi chung vµ phÇn c¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng ®­îc ghi nhËn t¹i Môc A - Ch­¬ng XXI cã thÓ hiÓu kh¸i niÖm vÒ téi ph¹m tham nhòng nh­ sau: "C¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng lµ nh÷ng hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ®­îc quy ®Þnh trong Bé luËt H×nh sù, do ng­êi cã chøc 6 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn vô, quyÒn h¹n ®· lîi dông hoÆc l¹m dông chøc vô quyÒn h¹n cña m×nh thùc hiÖn trong khi thi hµnh c«ng vô mét c¸ch cè ý trùc tiÕp x©m ph¹m vµo ho¹t ®éng ®óng ®¾n vµ uy tÝn cña c¬ quan Nhµ n­íc hoÆc tæ chøc x· héi, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n nh»m trôc lîi". 3. C¸c dÊu hiÖu ph¸p lý ®Æc tr­ng cña téi ph¹m tham nhòng 3.1. Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m tham nhòng LuËt h×nh sù ViÖt Nam trªn c¬ së thõa nhËn tÝnh giai cÊp cña ph¸p luËt nãi chung còng nh­ cña LuËt H×nh sù nãi riªng kh¼ng ®Þnh: "Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m g©y thiÖt h¹i lµ hÖ thèng nh÷ng quan hÖ x· héi cña chÕ ®éi cã giai cÊp ®­îc LuËt H×nh sù cña chÕ ®é ®ã b¶o vÖ". Nh­ vËy cã thÓ hiÓu kh¸ch thÓ cña téi ph¹m lµ quan hÖ x· héi ®­îc LuËt H×nh sù b¶o vÖ vµ bÞ téi ph¹m x©m h¹i. Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m lµ mét trong bèn yÕu tè quan träng cÊu thµnh téi ph¹m, x¸c ®Þnh ®óng kh¸ch thÓ cña téi ph¹m còng ®ång nghÜa víi viÖc x¸c ®Þnh ®­îc tÝnh chÊt nguy hiÓm cho x· héi cña hµnh vi ph¹m téi. ë ®©y, kh¸ch thÓ cña téi ph¹m tham nhòng lµ nh÷ng ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi; quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng nh©n. Ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña bé m¸y Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi lµ kh¸i niÖm rÊt chung ®Ó chØ mçi c¬ quan tæ chøc thùc hiÖn ®óng nhiÖm vô cña m×nh cña ph¸p luËt quy ®Þnh. Tuú theo nhiÖm vô cña mçi c¬ quan, tæ chøc ®­îc Nhµ n­íc giao phã mµ ho¹t ®éng ®óng ®¾n ®ã thÓ hiÖn ë mét lÜnh vùc kh¸c nhau. §Ó b¶o vÖ cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi LuËt H×nh sù chia chóng thµnh c¸c nhãm quan hÖ x· héi kh¸c nhau, vÝ dô: nhãm c¸c téi x©m ph¹m së h÷u (Ch­¬ng XIV - BLHS 1999), nhãm c¸c téi x©m ph¹m ho¹t ®éng t­ ph¸p (Ch­¬ng XXII - BLHS 1999), nhãm c¸c téi ph¹m vÒ chøc vô th× ®­îc quy ®Þnh t¹i Ch­¬ng XXI, trong ®ã c¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng ®­îc quy ®Þnh t¹i môc A. Tuy nhiªn, kh¸ch thÓ cña téi ph¹m tham nhòng cßn bao gåm c¶ c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n vµ uy tÝn cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi. 7 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn 3.2. MÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m tham nhòng MÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m lµ mÆt bªn ngoµi cña téi ph¹m, bao gåm nh÷ng biÓu hiÖn cña téi ph¹m diÔn ra hoÆc tån t¹i bªn ngoµi thÕ giíi kh¸ch quan mµ con ng­êi cã thÓ trùc tiÕp nhËn biÕt ®­îc ®ã lµ: - Hµnh vi kh¸ch quan nguy hiÓm cho x· héi - HËu qu¶ nguy hiÓm cho x· héi - Mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi vµ hËu qu¶ - C¸c ®iÒu kiÖn bªn ngoµi cña viÖc thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi (C«ng cô, ph­¬ng tiªn, ph­¬ng ph¸p, thñ ®o¹n, thêi gian ®Þa ®iÓm ph¹m téi) Hµnh vi tham nhòng lµ mét dÊu hiÖu b¾t buéc cña cÊu thµnh téi ph¹m. NÕu kh«ng cã hµnh vi thùc hiÖn téi ph¹m th× kh«ng cã nh÷ng dÊu kh¸c vµ còng kh«ng cã téi ph¹m. Hµnh vi ë ®©y cã thÓ lµ hµnh ®éng hoÆc kh«ng hµnh ®éng. Nh­ng nã ®­îc g¾n chÆt víi ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n vµ chØ do ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn trong khi thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ n­íc giao cho. Hµnh vi ph¹m téi qua hµnh ®éng lµ sù t¸c ®éng tr¸i ph¸p luËt, g©y thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¸c c¬ qua Nhµ n­íc vµ tæ chøc x· héi, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n ®­îc LuËt H×nh sù b¶o vÖ. Hµnh vi ph¹m téi kh«ng qua hµnh ®éng lµ c¸ch xö sù tiªu cùc cña ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n. Hä kh«ng thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô ®­îc giao hoÆc cã thùc hiÖn nh­ng kh«ng ®Çy ®ñ nªn ®· g©y thiÖt h¹i nghiªm träng cho lîi Ých Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. DÊu hiÖu tiÕp theo thuéc mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m tham nhòng lµ hËu qu¶ cña hµnh vi lîi dông chøc vô quyÒn h¹n cña nh÷ng ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n ®Ó ph¹m téi. HËu qu¶ do téi tham nhòng g©y ra cã thÓ chia thµnh hai tr­êng hîp: + HËu qu¶ vËt chÊt: lµ sù hao hôt vÒ tiÒn, hµnh ho¸, vËt t­… ThiÖt h¹i nµy cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c ®¹i l­îng cô thÓ, cã thÓ nh×n thÊy vµ tÝnh to¸n ®­îc. 8 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn + HËu qu¶ phi vËt chÊt: lµ nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng thÓ ®o ®Õm, x¸c ®Þnh ®­îc b»ng c¸c ®¹i l­îng cô thÓ, ®ã lµ sù suy gi¶m lßng tin cña nh©n d©n, mÊt uy tÝn víi nh©n d©n cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi. Mét dÊu hiÖu b¾t buéc kh¸c trong mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m tham nhòng còng cã cÊu thµnh vËt chÊt lµ mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi ph¹m téi cña ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n trong khi thi hµnh c«ng vô vµ hËu qu¶ do téi ph¹m ®ã g©y ra. Hµnh vi ph¹m téi ph¶i lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp lµm ph¸t sinh hËu qu¶, ng­êi ph¹m téi chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµnh vi cña m×nh khi x¸c ®Þnh hËu qu¶ x¶y ra lµ hËu qu¶ tÊt yÕu ph¸t sinh tõ hµnh vi ®ã. 3.3. Chñ thÓ cña téi ph¹m tham nhòng Nh­ chóng ta ®· biÕt, chñ thÓ cña téi ph¹m tham nhòng lµ mét lo¹i chñ thÓ ®Æc biÖt, ®ßi hái ®ã ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã chøc vô, quyÒn h¹n. ë ®©y, ngoµi hai dÊu hiÖu th«ng th­êng lµ ®é tuæi vµ n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù, b¾t buéc ph¶i cã dÊu hiÖu thø ba lµ ng­êi cã chøc vô, quyÒn h¹n. §iÒu 277 - BLHS 1999 quy ®Þnh: " Ng­êi cã chøc vô lµ ng­êi do bæ nhiÖm, do bÇu cö, do hîp ®ång hoÆc do mét h×nh thøc kh¸c, cã h­ëng l­¬ng hoÆc kh«ng h­ëng l­¬ng, ®­îc giao thùc hiÖn mét c«ng vô nhÊt ®Þnh vµ cã quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh trong khi thùc hiÖn c«ng vô". Cã thÓ thÊy ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n cã mét sã ®Æc ®iÓm nh­ sau: - Lµ ng­êi ®­îc gi÷ chøc vô th­êng xuyªn hoÆc t¹m thêi trong c¬ quan Nhµ n­íc, tæ chøc x· héi. Chøc vô nµy cã thÓ do bæ nhiÖm hoÆc do bÇu cö, hîp ®ång hay h×nh thøc kh¸c (uû quyÒn, ®¹i diÖn), cã h­ëng l­¬ng hoÆc kh«ng h­ëng l­¬ng cña Nhµ n­íc. - Lµ ng­êi thùc hiÖn mét trong c¸c chøc n¨ng: ®¹i diÖn quyÒn lùc Nhµ n­íc, tæ chøc ®iÒu hµnh qu¶n lý hµnh chÝnh; hoÆc chøc n¨ng tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh theo c«ng vô ®· ®­îc giao cho hä. - Lµ nh÷ng ng­êi thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm nhÊt ®Þnh theo thÈm quyÒn chuyªn m«n mµ hä ®¶m nhËn. 3.4. MÆt chñ quan cña téi ph¹m tham nhòng Trong khoa häc LuËt H×nh sù th× téi ph¹m lµ thÓ thèng nhÊt cña hai mÆt kh¸ch quan vµ chñ quan. MÆt kh¸ch quan lµ nh÷ng biÓu hiÖn ra bªn ngoµi cña 9 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn téi ph¹m. VËy mÆt chñ quan lµ: ho¹t ®éng t©m lý bªn trong cña ng­êi ph¹m téi vµ nã lu«n ®­îc g¾n liÒn víi c¸c biÓu hiÖn bªn ngoµi cña téi ph¹m. Néi dung cña mÆt chñ quan bao gåm: lçi, ®éng c¬ vµ môc ®Ých ph¹m téi. Trong c¸c téi ph¹m tham nhòng, ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n ®· nhËn thøc ®­îc tÝnh chÊt nguy hiÓm cho Nhµ n­íc, cho x· héi, cho c«ng d©n cña hµnh vi tr¸i luËt do m×nh g©y ra vµ thÊy tr­íc ®­îc hËu qu¶ x¶y ra. Khi ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n nhËn thøc ®­îc hµnh vi cña m×nh lµ tr¸i víi c«ng vô ®­îc giao thÓ hiÖn ng­êi ®ã ®· v× lîi Ých cña riªng m×nh chø kh«ng ho¹t ®éng v× lîi Ých chung, chØ biÕt ®Æt lîi Ých c¸ nh©n lªn trªn lîi Ých tËp thÓ, hä cã thÓ lµm b»ng nhiÒu c¸ch thøc, con ®­êng kh¸c nhau cèt sao mang l¹i nh÷ng lîi Ých mµ hä mong muèn. Nh­ vËy, ®­¬ng nhiªn téi ph¹m tham nhòng lu«n ®­îc thùc hiÖn d­íi h×nh thøc lçi cè ý trùc tiÕp, nh»m ®éng c¬ vô lîi c¸ nh©n. 4. Ph©n biÖt téi ph¹m tham nhòng vµ c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt do ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn Ta cã thÓ c¨n cø vµo mét trong c¸c tiªu chÝ sau ®©y ®Ó thÊy râ h¬n sù kh¸c nhau chñ yÕu gi÷a téi ph¹m tham nhòng vµ c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt do ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn: - Ph¹m vi kh¸ch thÓ x©m h¹i cña hµnh vi: §èi víi c¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng th× ph¹m vi kh¸ch thÓ th­êng hÑp h¬n so víi ph¹m vi kh¸ch thÓ bÞ x©m h¹i cña c¸c vi ph¹m ph¸p luËt do ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn. - TÝnh tr¸i ph¸p luËt cña hµnh vi: §©y chÝnh lµ ®Æc ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n, quan träng nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh hµnh vi nµo lµ téi ph¹m vÒ tham nhòng vµ hµnh vi nµo lµ hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt do ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn. Téi ph¹m tham nhòng lµ sù vi ph¹m ®iÒu cÊm cña LuËt H×nh sù vµ ng­êi ph¹m téi bÞ ®e do¹ xö lý b»ng biÖn ph¸p c­ìng chÕ nghiªm kh¾c nhÊt ®­îc quy ®Þnh ®Æc thï trong ngµnh luËt nµy. Cßn hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt do ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn chØ lµ sù vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña tõng ngµnh luËt t­¬ng øng kh¸c vµ cã thÓ kh«ng bÞ coi lµ téi ph¹m. 10 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn - HËu qu¶ ph¸p lý cña viÖc thùc hiÖn hµnh vi: chñ thÓ chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi téi ph¹m vÒ tham nhòng nÕu bÞ kÕt ¸n vµ bÞ ¸p dông h×nh ph¹t th× bÞ coi lµ cã ¸n tÝch. Cßn chñ thÓ chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p luËt cña hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt do ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn ®­îc quy ®Þnh trong tõng ngµnh luËt t­¬ng øng vµ kh«ng bao giê bÞ coi lµ ¸n tÝch. Nh­ vËy, kh«ng ph¶i tÊt c¶ nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt do ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn ®Òu lµ c¸c téi ph¹m vÒ chøc vô nãi chung, vµ téi ph¹m vÒ tham nhòng nãi riªng. 11 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn Ch­¬ng 2 Téi ph¹m tham nhòng - thùc tÕ vµ nh÷ng ¶nh h­ëng tíi nÒn kinh tÕ Trong xu thÕ ®èi tho¹i hoµ b×nh vµ héi nhËp cña thÕ giíi, c¸c n­íc ch¹y ®ua víi nhau kh«ng ph¶i b»ng tiÒm lùc qu©n sù hay c¸c häc thuyÕt chÝnh trÞ mµ thùc tÕ hiÖn nay, sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®ang lµ môc tiªu hµng ®Çu cña c¸c quèc gia. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, tham nhòng thùc sù lµ mét lo¹i téi ph¹m nguy hiÓm, chóng c¶n trë sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi. 1. Thùc tÕ vµ nh÷ng ¶nh h­ëng cña tham nhòng tíi nÒn kinh tÕ cña mét sè n­íc Nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ trªn toµn thÕ giíi cho thÊy r»ng con ®­êng ®i tíi ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng ®· gÆp ph¶i mét sè chÖch h­íng kh«ng mong ®îi. ThËm chÝ nh÷ng quèc gia réng lín vµ hïng m¹nh nhÊt còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng ¶nh h­ëng cña sù ®æ vì kinh tÕ vµ chÝnh trÞ x¶y ra ë nh÷ng n¬i kh¸c. HÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ quèc gia g¾n bã chÆt chÏ víi nhau th«ng quan th­¬ng m¹i ®iÖn tö, m¹ng internet vµ dßng vèn quèc tÕ tù do. Tuy nhiªn, quyÒn tù do kinh tÕ toµn cÇu còng cã mÆt ®¸ng ng¹i nÕu bÞ sö dông kh«ng ®óng. ViÖc thiÕu khu«n khæ cho ®iÒu hµnh vµ ph¸p trÞ tèt, sù r¾c rèi víi ®iªuf tiÕt kh«ng tho¶ ®¸ng cña c¸c ng©n hµng, nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu t­ sai, nh÷ng ®¸nh gi¸ rñi ro thiÕu tin cËy, nh÷ng thñ tôc kÕ to¸n kh«ng minh b¹ch vµ sù thiÕu c«ng khai trong chÝnh quyÒn còng nh­ nh÷ng c¬ héi cho chñ nghÜa t­ b¶n bÌ c¸nh vµ tham nhòng th­êng xuyªn næi lªn t¹i c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tham nhòng ®· tµn ph¸ mét sè quèc gia nh­ Nigeria, In®«nªxia vµ Nga b»ng c¸ch gÆm nhÊm hÖ thèng kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña c¸c n­íc nµy. Kh«ng cã g× ®¸ng ng¹c nhiªn lµ c¸c quèc gia nµy r¬i xuèng tËn cïng (tham nhòng nhiÒu nhÊt) trong danh môc nh÷ng n­íc nhËn biÕt vÒ 12 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn tham nhòng n¨m 1998 cña Tæ chøc Minh b¹ch Quèc tÕ víi thø h¹ng theo thø tù lµ 81,80 vµ 76 trong sè 85 quèc gia. T¹i Nigeria, vÞ t­íng qu¸ cè Saui Abach vµ nh÷ng bÌ c¸nh cña «ng ta ®· bßn rót hµng tû ®« la tõ ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ, lµ nguån tµi s¶n chñ yÕu cña n­íc nµy vµ chiÕm tíi 80% thu nhËp cña ChÝnh phñ. Sù chÖch h­íng cña c¸c kho¶n tiÒn tõ ng©n quü Nhµ n­íc ®· dÉn tíi xuèng cÊp ®¸ng kÓ c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô x· héi vµ t×nh tr¹ng gÇn sôp ®æ cña ngµnh läc dÇu së h÷u Nhµ n­íc. Thu nhËp b×nh qu©n cña n­íc nµy ®· gi¶m tõ 800 ®« la vµo nh÷ng n¨m 1980 xuèng cßn d­íi 300 ®« la hiÖn nay. Khi quèc gia nhiÒu dÇu löa nµy ®èi mÆt víi thiÕu hôt nhiªn liÖu vµ suy tho¸i, chÝnh phñ ®· dïng ®Õn biÖn ph¸p ®µn ¸p m¹nh mÏ h¬n bao giê hÕt ®Ó gi÷a nguyªn ®Þa vÞ ­u ®·i cña hä. Cuèi cïng, chØ cã c¸i chÕ cña t­íng Abach míi më mét lèi cho c¶i tæ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. Mét vÝ dô næi bËt kh¸c vÒ tham nhòng cña chÝnh phñ lµm xãi mßn nÒn kinh tÕ quèc gia lµ ë In®«nªxia. T¹i ®©y c¸c ng©n hµng Nhµ n­íc cung cÊp tiÒn cho nh÷ng dù ¸n cã dÝnh lÝu ®Õn gia ®×nh vµ b¹n bÌ cña cùu Tæng thèng Suharto. Vµo nh÷ng n¨m 1990, ng©n hµng ®· cho phÐp c¸c kho¶n nî tån ®äng tíi møc kh«ng kiÓm so¸t ®­îc vµ ph¸ vì nguyªn t¾c ng¨n ngõa vay ngo¹i tÖ trµn la. HËu qu¶ lµ khi gi¸ trÞ cña ®ång rupiah tôt xuèng vµo n¨m 1997, toµn bé hÖ thèng tµi chÝnh b¾t ®Çu sôp ®æ. Ph¸ s¶n vµ sa th¶i hµng lo¹t ®· lµm cho mét nöa sè d©n trong 200 triÖu ng­êi cña In®«nªxia r¬i vµo nghÌo ®ãi. N­íc Nga lµ mét vÝ dô ®¸ng chó ý thø 3 vÒ sù tµn ph¸ cña tham nhòng ®èi víi ph¸t triÓn chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. T¹i Nga, tham nhòng liªn quan ®Õn mét tËp ®oµn c¸c nhãm tµi chÝnh, c«ng nghiÖp vµ c¸c quan chøc chÝnh phñ ®· lµm mÐo mã qu¸ tr×nh t­ nh©n ho¸, xãi mßn c¶i tæ kinh tÕ, ng¨n c¶n ®Çu t­ vµ th­¬ng m¹i, vµ lµm gi¶m niÒm tin cña c«ng chóng vµo c¸c thÓ chÕ Nhµ n­íc. 2. Téi ph¹m tham nhòng ë ViÖt Nam 2.1. Mét thùc tÕ ®ang b¸o ®éng Tham nhòng ®ang lµ mét vÊn n¹n cña ®Êt n­íc ta. N¨m võa qua, vÊn ®Ò nµy ®· ®­îc nhiÒu c¬ quan, ban ngµnh ®Æt lªn bµn nghÞ sù, nh­ng xem ra 13 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn chuyÖn chèng tham nhòng cßn nhiÒu phøc t¹p. Trong c¸c b¸o c¸o gi¶i tr×nh tr­íc Quèc héi t¹i kú häp võa qua, ChÝnh phñ còng ®· ph¶i thõa nhËn r»ng "Khi x· héi ®· nãi tíi "ch¹y chät" lµ nãi ®Õn ®i cöa sau, kh«ng ®µng hoµng. Cµng nhøc nhèi h¬n khi ng­êi ta thÊy ch¹y chät ®­îc viÖc h¬n lµ kh«ng ch¹y. Ai kh«ng ch¹y bÞ xem nh­ kÎ h©m, kÎ kh«ng thøc thêi, bÞ thiÖt thßi nªn ®ua nhau "ch¹y"". Còng nh­ theo b¸o c¸o nµy, hiÖn t­îng ch¹y: ch¹y chøc, ch¹y dù ¸n, ch¹y téi… ®­îc nhiÒu n¬i nãi tíi nh­ng rÊt Ýt khi bÞ ph¸t hiÖn. * Mét sè h×nh thøc tham nhòng: Qua nghiªn cøu t×nh h×nh tham nhòng ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m võa qua chóng ta cã thÓ thÊy næi lªn c¸c d¹ng tham nhòng sau: - Trong qu¶n lý x©y dùng cã t×nh tr¹ng "ba ¨n": ¨n khèi l­îng (khèi l­îng Ýt khai nhiÒu), ¨n chÊt l­îng (bít xÐn nguyªn vËt liÖu), ¨n ®¬n gi¸ (khai khèng c¸c lo¹i ho¸ ®¬n, c¸c kho¶n phô phÝ…) lµm thÊt tho¸t mét sè lwongj lín vèn cña Nhµ n­íc ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n, lµm gi¶m chÊt l­îng c«ng tr×nh. - NhËn hèi lé, ®ßi hèi lé trong viÖc xÐt duyÖt c¸c kÕ ho¹ch ®Çu t­, x©y dùng, cÊp ph¸t vËt t­, xin giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu… Ng­êi cã chøc vô quyÒn h¹n th­êng cã thñ ®o¹n nhòng nhiÔu, h¹ch s¸ch g©y khã kh¨n cho nhµ ®Çu t­, cho ng­êi cÇu xin giÊy phÐp ®Ó nhËn ®­îc tiÒn hoÆc lîi Ých vËt chÊt tõ hä - Cè ý lµm tr¸i ph¸p luËt trong viÖc thu chi ng©n s¸ch, trong viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é tµi chÝnh. Thñ ®o¹n chñ yÕu lµ giÊu nguån thu, khai lç, chËm nép ng©n s¸ch ®Ó chiÕm dông vèn, lËp quü tr¸i phÐp, quyÕt to¸n khèng. - Tham nhòng trong kh©u gi¶i phãng mÆt b»ng, thñ ®o¹n chÝnh lµ ban chØ ®¹o gi¶i phãng mÆt b»ng khai khèng sè héi ®Òn bï, sè l­îng ®Òn bï… mÆt kh¸c l¹i bít xÐn tiÒn ®Òn bï cña d©n g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá tíi Nhµ n­íc, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. - Tham nhòng trong kiÓm so¸t cöa khÈu liªn quan ®Õn viÖc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ qua biªn giíi. Thñ ®o¹n chÝnh lµ mãc ngoÆc víi c¸n bé h¶i 14 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn quan ®Ó khai b¸o gian dèi hµng ho¸, khai kh«ng ®óng chñng lo¹i, sè l­îng… ®Ó bßn rót tiÒn cña Nhµ n­íc. - Tham nhòng trong ho¹t ®éng t­ ph¸p: ®©y thùc sù lµ mét vÊn ®Ò nghiªm träng, thñ ®o¹n th­êng lµ nh÷ng ng­êi cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cã hµnh vi lµm sai lÖch hå s¬ vô ¸n t¹i c¸c giai ®o¹n ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö ®Ó lµm gi¶m tr¸ch nhiÖm h×nh sù cho bÞ can bÞ cao, thËm chÝ cßn gi¶m nhÑ téi tíi møc kh«ng bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù mµ chØ bÞ xö ph¹t hµnh chÝnh, hoÆc cã nh­ng cho h­ëng ¸n treo. - Cè ý lµm tr¸i c¸c chÝnh s¸ch x· héi ®Ó tham «, nhËn hèi lé víi thñ ®o¹n: lËp hå s¬ h­u trÝ, th­¬ng bÖnh binh gi¶; tham « tiÒn cøu trî cho c¸c gia ®×nh chÝnh s¸ch, ®ång bµo vïng khã kh¨n… Cã thÓ nãi thñ ®o¹n tham nhòng cã rÊt nhiÒu vµ th­êng thÝch øng tèt theo c¸c xu h­íng ®ang thay ®æi. ViÖc sö dông ngµy cµng nhiÒu t­ vÊn n­íc ngoµi, sù gia t¨ng c¸c hîp ®ång sö dông nguån vèn bªn ngoµi vµ c¶ c¸nh cöa ®ang më ra cho viÖc héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi ®· t¹o ra nh÷ng c¬ héi tham nhòng míi víi nh÷ng sè tiÒn khæng lå. PhÇn th­ëng tiÒm tµng cho mét hîp ®ång nh¾m ®óng ng­êi th¾ng cuéc cã thª v­ît qu¸ møc l­¬ng hîp ph¸p c¶ ®êi lµm viÖc cña mçi c¸n bé, c«ng chøc. Trong nhiÒu tr­êng hîp, c¸m dç th× to lín mµ nguy c¬ trõng ph¹t th× l¹i nhá. * Theo b¸o c¸o cña Tæ chøc Minh b¹ch quèc tÕ vÒ t×nh h×nh tham nhòng ë c¸c n­íc n¨m 2004, tû lÖ tham nhòng ë n­íc ta ®øng trong hµng nh÷ng n­íc cã tÖ tham nhòng cao nhÊt (thø 100 trong sè 133 n­íc ®­îc kh¶o s¸t). * Mét sè vô tham nhòng ®iÓn h×nh trong thêi gian qua ®· bÞ truy tè, xÐt xö: 1. Vô tham nhòng ë Bé Th­¬ng m¹i: mét sè ®èi t­îng cã chøc quyÒn ®· mãc ngoÆc trong ®­êng d©y ch¹y quotar xuÊt nhËp khÈu hµng dÖt may. Trong sè ®ã næi len mét sè c¸n bé nh­ Mai Thanh H¶i (con trai «ng Mai V¨n D©n - nguyªn Thø tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i). TrÇn V¨n Söu - Nguyªn tr­ëng phßng 15 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu Bé Th­¬ng m¹i… HiÖn nay, c¸c ®èi t­îng trªn ®· bÞ khëi tè, b¾t t¹m giam vµ ®ang chê ngµy ra tr­íc vµnh mãng ngùa. 2. Vô tham nhòng t¹i C«ng ty XuÊt nhËp khÈu tØnh Gia Lai: Vô ¸n nµy ®­îc coi lµ vô tham nhòng lín nhÊt T©y Nguyªn tõ tr­íc ®Õn nay. Nguyªn Gi¸m ®èc C«ng ty XuÊt nhËp khÈu Gia Lai TrÞnh Xu©n Nh©n cïng 10 bÞ can kh¸c c©u kÕt lµm tr¸i quy ®Þnh vÒ qu¶n lý kinh tÕ g©y thÊt tho¸t gÇn 104 tû ®ång tiÒn vay ng©n hµng, trong ®ã chiÕm ®o¹t sö dông cho môc ®Ých c¸ nh©n 44 tû ®ång. Vô ¸n ®­îc ph¸t hiÖn vµ khëi tè tõ th¸ng 2/2002. M­êi mét bÞ can tæ chøc vay tiÒn ng©n hµng sö dông kh«ng môc ®Ých, khiÕn h¬n 100 tû ®ång bÞ thÊt tho¸t khã cã kh¶ n¨ng thu håi. 3. Vô tham « ë C«ng ty tiÕp thÞ ®Çu t­ N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n: vô ¸n nµy ®· ®­îc xÐt xö vµo n¨m 2003. Cïng víi L· ThÞ Kim Oanh- kÎ cÇm ®Çu, cßn cã hai vÞ nguyªn Thø tr­ëng Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm. Víi sù gióp cña mét sè quan chøc, L· ThÞ Kim Oanh ®· chØ ®¹o cÊp d­íi cè ý lµm tr¸i, tham « g©y thiÖt h¹i cho Nhµ n­íc h¬n 100 tû ®ång. L· ThÞ Kim Oanh nhËn ¸n tö h×nh, cßn hai vÞ nguyªn Thø tr­ëng nhËn ¸n tï treo. 4. Vô nhËn hèi lé t¹i tr¹m kiÓm so¸t liªn hîp §ång Bµnh (L¹ng S¬n): tr¹m tr­ëng L­u V¨n NhÞp ®· th«ng ®ång cho c¸c chñ hµng nhËp lËu hµng qua biªn giíi. Theo kÕt luËn cña c¬ quan chøc n¨ng, chØ trong mét ca trùc, tr¹m nµy thu ®Õn 380 triÖu ®ång tiÒn "lµm luËt" cña c¸c chñ hµng. Côc tr­ëng vµ hai Côc phã Côc thuÕ L¹ng S¬n cïng 27 ®èi t­îng kh¸c ®· bÞ truy tè. C¬ quan c«ng an còng thu gi÷ h¬n 1 tû ®ång tiÒn tang vËt cña vô ¸n. Liªn quan ®Õn vô ¸n nµy, Phã BÝ th­ TØnh uû, kiªm Chñ tÞch UBND tØnh L¹ng S¬n bÞ c¸ch chøc. HiÖn nay, ngoµi nh÷ng vô tham nhòng lín ®· bÞ phanh phui, d­ luËn cho r»ng trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n nh÷ng thÊt tho¸t do tham «, hèi léi rÊt lín nh­ng trªn thùc tÕ võa qua, nh÷ng vô bÞ ph¸t hiÖn cßn rÊt Ýt (®Õm trªn ®Çu ngãn tay) 2.2. Nh÷ng ¶nh h­ëng cña tham nhòng tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam Tham nhòng tõ l©u ®­îc coi lµ vÊn ®Ò quèc n¹n, lµm xãi mßn lßng tin cña nh©n d©n ®èi víi §¶ng vµ Nhµ n­íc, lµm ruçng n¸t mét phËn kh«ng nhá 16 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn c¸n bé §¶ng, c«ng chøc Nhµ n­íc, cã nguy c¬ ®e do¹ sù tån vong cña chÕ ®é. Hå Chñ tÞch ®· coi n¹n tham nhòng còng nguy h¹i nh­ giÆc ngo¹i x©m, nã n»m ngay trong lßng chÕ ®é ta. N¹n tham nhòng ë n­íc ta ngµy cµng lan réng ë hÇu hÕt c¸c ®Þa ph­¬ng, thñ ®o¹n ngµy cµng tinh vi, x¶o quyÖt, møc ®é tham nhòng ngµy cµng lín, ®­îc thùc hiÖn cã tæ chøc, cÊu kÕt thµnh ®­êng d©y kh«ng nh÷ng ë trong n­íc mµ cßn c¶ n­íc ngoµi… C¸c vô ¸n h×nh sù lín trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cho thÊy tÝnh chÊt møc ®é cùc kú nghiªm träng vµ nguy h¹i cña n¹n tham nhòng kh«ng nh÷ng x¶y ra ë c¸n bé, c«ng chøc cÊp thÊp, cÊp trung mµ cßn ë cÊp cao cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, chÝnh v× vËy nh÷ng ¶nh h­ëng cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ lµ v« cïng to lín. ë ®©y chØ xin nªu ra mèt sè khÝa c¹nh ¶nh h­ëng cã thÓ nãi lµ râ nÐt nhÊt: - Tr­íc hÕt, tham nhòng t¹o ra mét sù tr× trÖ vµ rèi lo¹n trong néi bé nÒn kinh tÕ n­íc ta, nã t¹o ra mét nÒn kinh tÕ ¶o víi nh÷ng con sè kh«ng ®¸nh gi¸ ®­îc chÝnh x¸c thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ. §©y chÝnh lµ hËu qu¶ cña viÖc cè ý lµm sai trong viÖc thanh quyÕt to¸n, thu chi ng©n s¸ch, vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é tµi chÝnh, lËp c¸c quü "ma", hoÆc c¸c c«ng ty "ma" ®Ó bßn rót tiÒn cña Nhµ n­íc. - T¹o ra sù canh tranh kh«ng lµnh m¹nh trong ho¹t ®éng kinh tÕ, trong nhiÒu n¨m, ng­êi ta vÉn tin r»ng ®ót lãt vµ c¸c h×nh thøc tham nhòng kh¸c lµ cã hiÖu qu¶ vµ thËm chÝ lµ nh÷ng c«ng cô cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng kinh doanh b»ng c¸ch mua chuéc ®óng ng­êi vµ cø nh­ vËy suy nghÜ nµy tiÕp tôc, c¸c c«ng ty ®· giµnh ®­îc lîi thÕ c¹nh tranh. Nh­ng ®iÒu ®ã kh«ng ®óng nh­ vËy. Nghiªn cøu do Ng©n hµng ThÕ giíi vµ c¸c c¬ quan kh¸c tiÕn hµnh cho thÊy t»ng tiÕp søc cho sù ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng luËt kh«ng cÇn thiÕt vµ tuú tiÖn. Nãi tãm l¹i, nã chØ nu«i sèng chÝnh nã, t¹o nªn tÇng líp nµy ®Õn tÇng líp kh¸c c¸c quan chøc quan liªu ®ang s½n sµng ho¹t ®éng. HËu qu¶ cña vÊn ®Ò nµy lµ, mét sè c«ng ty chØ giµnh thêi gian vµo viÖc gÆp nh÷ng kÎ quan liªu vµ c¸c quan chøc biÕn chÊt ®Ó th­¬ng l­îng vÒ giÊy phÐp vµ thuÕ thay v× xóc tiÕn x©y dùng c¸c chiÕn l­îc kinh doanh vµ c¶i tiÕn, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. 17 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn - Tham nhòng còng g©y ¶nh h­ëng lín tíi viÖc thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t­ vµ viÖn trî ph¸t triÓn tõ bªn ngoµi vµo ViÖt Nam. Thùc tÕ cho thÊy r»ng ë nh÷ng n­íc cã møc ®é tham nhòng cao th­êng cã nguy c¬ bÞ lo¹i ra khái thÕ giíi ®ang diÔn ra héi nhËp kinh tÕ nhanh chãng. HiÖn nay ®iÒu nµy cµng râ h¬n bao giê hÕt. C¸c thÞ tr­êng cëi më kh«ng thÓ ho¹t ®éng ®»ng sau nh÷ng c¸nh cöa khÐp kÝn. C¸c nguån vèn t­ nh©n lÉn viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ngµy cµng suy xÐt mét c¸ch ®óng ®¾n vÒ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch vµ phÈm chÊt c¸c thÓ chÕ nhµ n­íc. C¸c nhµ ®Çu t­ hiÖn nay cã qu¸ nhiÒu lùa chän. Vµ hä cã kh¶ n¨ng chuyÓn tiÒn cña m×nh ®Õn n¬i mµ sù rñi ro vÒ tham nhòng Ýt h¬n. Kh¸i niÖm tån t¹i ë c¸c n­íc tµi trî r»ng tham nhòng ë nh÷ng n­íc nhËn viÖn trî sÏ ®­a ra c¸c kho¶n tiÒn ®Çu t­ cña hä vµo c¸i tói kh«ng ®¸y cña mét sè Ýt ng­êi sÏ lµ mét trong nh÷ng ®e do¹ lín ®Õn viÖn trî trong t­¬ng lai. Râ rµng lµ, chØ cã ng­êi nghÌo ph¶i ®øng ra chÞu sù thiÖt thßi nµy. 18 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TrÇn ThÞ Mai B¸o c¸o khoa häc sinh viªn Ch­¬ng 3 Mét sè biÖn ph¸p ®Êu tranh phßng chèng NhËn thøc râ møc ®é ngu hiÓm còng nh­ nh÷ng hËu qu¶ to lín mµ tham nhòng g©y ra trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia vµ toµn thÕ giíi, ngµy nay, c¸c n­íc ph¸t triÓn còng nh­ ®ang ph¸t triÓn ngµy cµng nhÊt trÝ víi nhau r»ng cuéc chiÕn chèng tham nhòng lµ mét trong nh÷ng ­u tiªn cao nhÊt trong ch­¬ng tr×nh nghÞ sù cña c¶ c¸c c¬ quan ph¸t triÓn lÉn c¸c tæ chøc tÝn dông quèc tÕ. 1. Ho¹t ®éng chèng tham nhòng ë mét sè n­íc 1.1. Ch©u Phi §©y bÞ coi lµ ch©u lôc ®ãi nghÌo vµ chËm ph¸t triÓn nhÊt thÕ giíi, nh­ng ngµy nay, tr­íc xu thÕ ph¸t triÓn vµ héi nhËp toµn cÇu c¸c quèc gia ch©u Phi ®· cã nh÷ng b­íc ®i tÝch cùc ®Ó ph¸t triÓn mäi mÆt chÝnh trÞ - kinh tÕ - v¨n ho¸ - x· héi. Trong ®ã vÊn ®Ò chèng tham nhòng ®­îc ®Æt ra lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt tr­íc tiªn, nhiÒu quèc gia ®ang tÊn c«ng vµo nh÷ng gèc rÔ c¬ b¶n cña tham nhòng. Nh÷ng cuéc héi th¶o chèng tham nhòng lín ®· ®­îc tæ chøc t¹i Ethiopia, Mozambique, Ghana. C¸c cuéc héi th¶o nµy ®· t¹o diÔn ®µn cho c¸c nhµ l·nh ®¹o ch©u Phi ph¸t triÓn nh÷ng chiÕn l­îc s¸ng t¹o ®Ó chèng tham nhòng, trao ®æi th«ng tin víi c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi vµ th«ng b¸o cho céng ®ång quèc tÕ vÒ nh÷ng b­íc ®i mµ hä cÇn tiÕn hµnh ®Ó gi¶m tham nhòng. Song song víi nh÷ng s¸ng kiÕn toµn ch©u Phi nµy, mét vµi n­íc ch©u Phi riªng lÎ ®· chuyÓn tõ nh÷ng lêi lÏ hoa mü sang bµi trï tham nhòng thùc sù trong hµnh ®éng. T¹i Botrwana, Ban Gi¸m ®èc vÒ tham nhòng vµ téi ph¹m kinh tÕ lµ mét mÉu h×nh cho c¸c thiÕt chÕ chèng tham nhòng, víi h¬n 4200 tr­êng hîp tham nhòng ®­îc gi¶i quyÕt. KÓ tõ n¨m 1994, t¹i Uganda, HiÕn ph¸p ®· thiÕt lËp mét V¨n phßng Tæng thanh tra, cã quyÒn lùc réng lín vµ cô thÓ gi¶i quyÕt tham nhòng vµ cã nhiÖm vô tr×nh b¸o c¸o ®Þnh kú lªn quèc héi. 19 Khoa LuËt - §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1246 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2