UBND HUYỆN YÊN LẠC<br />
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
ĐỀ THI CHÍNH THỨC<br />
<br />
ĐỀ THI GIAO LƯU HSG LỚP 8 CẤP HUYỆN<br />
NĂM HỌC 2016 -2017<br />
MÔN: LỊCH SỬ<br />
( Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề)<br />
<br />
Câu 1 (2,0 điểm):<br />
Trình bày những hiểu biết của em về cuộc cải cách có tính chất là một cuộc<br />
cách mạng tư sản không triệt để ở châu Á nửa sau thế kỉ XIX.<br />
Câu 2 (3,0 điểm):<br />
Lập bảng so sánh Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 với các cuộc cách<br />
mạng tư sản trước đó theo nội dung sau:<br />
Nội dung so sánh<br />
<br />
Cách mạng tư sản<br />
<br />
Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917<br />
<br />
Nhiệm vụ của<br />
cách mạng<br />
Giai cấp lãnh đạo<br />
Lực lượng chính<br />
Kết quả, ý nghĩa<br />
Câu 3 (2,5 điểm):<br />
Nêu nét chính về tình hình nước ta ở nửa cuối thế kỉ XIX. Trong bối cảnh ấy,<br />
lòng yêu nước của nhân dân ta được thể hiện như thế nào?<br />
Câu 4 (2,5 điểm):<br />
Phong trào Cần vương bùng nổ trong hoàn cảnh nào? Trình bày nét chính về<br />
cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương và giải thích tại sao?<br />
---------------Hết--------------( Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)<br />
Họ và tên thí sinh:................................................................... Số báo danh:..................<br />
<br />
UBND HUYỆN YÊN LẠC<br />
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
<br />
HDC ĐỀ THI GIAO LƯU HSG LỚP 8 CẤP HUYỆN<br />
NĂM HỌC 2016 -2017<br />
MÔN: LỊCH SỬ<br />
( Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề)<br />
<br />
Câu 1 (2 điểm). Trình bày những hiểu biết của em về cuộc cải cách có tính chất là<br />
một cuộc cách mạng tư sản không triệt để ở châu Á nửa sau thế kỉ XIX.<br />
Đáp án<br />
* Cuộc cải cách có tính chất là một cuộc cách mạng tư sản không triệt để ở châu<br />
Á nửa sau thế kỉ XIX là cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản năm 1868.<br />
* Trình bày theo các nội dung:<br />
a) Hoàn cảnh cuộc Duy tân Minh Trị:<br />
- Giữa thế kỉ XIX, chế độ phong kiến Nhật Bản lâm vào tình trạng khủng hoảng<br />
nghiêm trọng; trong khi đó các nước tư bản phương Tây ( Mĩ, Anh, Pháp…) ngày<br />
càng tăng cường can thiệp, tìm cách xâm nhập vào Nhật Bản…<br />
- Tháng 1.1868, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện một loạt cải cách tiến bộ<br />
nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng phong kiến lạc hậu. Đó là cuộc Duy tân<br />
Minh Trị, được tiến hành trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, chính trị,…<br />
b) Nội dung cơ bản của cuộc Duy tân Minh Trị:<br />
* Về kinh tế:- Thi hành nhiều cải cách như thống nhất tiền tệ, xóa bỏ sự độc<br />
quyền ruộng đất của giai cấp phong kiến, tăng cường phát triển kinh tế tư bản chủ<br />
nghĩa ở nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng…<br />
* Về chính trị, xã hội:- Chế độ nông nô được bãi bỏ, đưa quý tộc tư sản hóa và<br />
đại tư sản lên nắm chính quyền; ban hành Hiến pháp năm 1889, thiết lập chế độ<br />
quân chủ lập hiến.<br />
* Về giáo dục : - Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa<br />
học kỹ thuật trong chương trình giảng dạy, cử những học sinh ưu tú đi du học ở<br />
phương Tây.<br />
* Về quân sự: - Quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, chế<br />
độ nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh. Công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí<br />
được chú trọng.<br />
c) Ý nghĩa: Đưa Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa, phát triển thành<br />
một nước tư bản công nghiệp…<br />
<br />
Điểm<br />
0,25<br />
0,5<br />
0,25<br />
<br />
0,25<br />
1,0<br />
0,25<br />
<br />
0,25<br />
<br />
0,25<br />
<br />
0,25<br />
0,25<br />
<br />
Câu 2 (3 điểm). Lập bảng so sánh Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 với các<br />
cuộc cách mạng tư sản trước đó theo nội dung sau:<br />
Nội dung so sánh<br />
<br />
Cách mạng tư sản<br />
<br />
Nhiệm vụ của cách - Lật đổ chế độ phong kiến,<br />
giành chính quyền về tay tư<br />
mạng<br />
sản, xây dựng chế độ tư bản<br />
chủ nghĩa<br />
- Tư sản và quý tộc mới<br />
Giai cấp lãnh đạo<br />
- Tư sản và nông dân<br />
Lực lượng chính<br />
- Thủ tiêu chế độ phong kiến<br />
Kết quả, ý nghĩa<br />
lỗi thời, đưa giai cấp tư sản<br />
lên cầm quyền, đem lại<br />
quyền lợi cho giai cấp tư sản;<br />
xác lập được chế độ tư bản<br />
<br />
Cách mạng tháng Mười<br />
Điểm<br />
Nga năm 1917<br />
- Lật đổ chế độ tư bản chủ<br />
nghĩa, giành chính quyền về 0,5<br />
tay vô sản, xây dựng chủ<br />
nghĩa xã hội<br />
- Giai cấp vô sản<br />
0,25<br />
- Công nhân và nông dân<br />
0,25<br />
- Lật đổ chế độ tư bản chủ<br />
nghĩa ở nước Nga, đưa người<br />
lao động lên nắm chính 2,0<br />
quyền, xác lập chế độ xã hội<br />
chủ nghĩa, đem lại quyền lợi<br />
<br />
chủ nghĩa, thúc đẩy lực lượng<br />
sản xuất phát triển, thúc đẩy<br />
nền kinh tế các nước phát<br />
triển nhanh…<br />
- Các cuộc cách mạng tư sản<br />
đều không triệt để…quần<br />
chúng nhân dân không được<br />
hưởng quyền lợi…<br />
<br />
cho người lao động…<br />
- Để lại nhiều bài học quý<br />
báu cho cuộc đấu tranh giải<br />
phóng của giai cấp vô sản,<br />
nhân dân lao động và các dân<br />
tộc bị áp bức…<br />
<br />
Câu 3 (2,5 điểm). Nêu nét chính về tình hình nước ta ở nửa cuối thế kỉ XIX. Trong<br />
bối cảnh ấy, lòng yêu nước của nhân dân ta được thể hiện như thế nào ?<br />
Đáp án<br />
Điểm<br />
a) Những nét chính về tình hình nước ta ở nửa cuối thế kỉ XIX<br />
1,5<br />
* Về kinh tế: Nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp đình trệ; tài chính 0,5<br />
cạn kiệt, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn…<br />
* Về chính trị: Trong khi thực dân Pháp ráo riết mở rộng cuộc chiến tranh xâm<br />
lược Nam kì, chuẩn bị tấn công đánh chiếm cả nước ta thì triều đình Huế vẫn tiếp<br />
tục thực hiện các chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu; bộ máy chính 0,5<br />
quyền từ trung ương đến địa phương trở nên mục ruỗng,…<br />
* Về xã hội: xã hội Việt Nam rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng, mâu thuẫn giai<br />
cấp và mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt thêm…Phong trào khởi nghĩa nông 0,5<br />
dân lại tiếp tục bùng nổ dữ dội…<br />
b) Trong bối cảnh ấy, lòng yêu nước của nhân dân ta được thể hiện qua:<br />
1,0<br />
- Phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân diễn ra sôi nổi ở Nam kì và<br />
lan rộng ra toàn quốc…( Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Ét-pê-răng 0,25<br />
của Pháp, khởi nghĩa Trương Định,… nhân dân Bắc Kì kiên quyết kháng chiến…)<br />
- Các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương dưới sự lãnh đạo của các văn 0,25<br />
thân sĩ phu yêu nước (tiêu biểu là khởi nghĩa Hương Khê do Phan Đình Phùng<br />
lãnh đạo,..)<br />
- Phong trào khởi nghĩa của nông dân, tiêu biểu là khởi nghĩa nông dân Yên Thế 0,25<br />
dưới sự lãnh đạo của Hoàng Hoa Thám.<br />
- Trào lưu đề nghị cải cách duy tân của một số quan lại sĩ phu yêu nước (tiêu biểu 0,25<br />
là các đề nghị cải cách của Nguyễn Trường Tộ…) nhằm đưa nước nhà trở nên<br />
giàu mạnh…<br />
<br />
Câu 4 (2,5 điểm). Phong trào Cần vương bùng nổ trong hoàn cảnh nào ? Trình bày<br />
nét chính về cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương và giải thích<br />
tại sao ?<br />
Đáp án<br />
a) Hoàn cảnh của phong trào Cần Vương<br />
-Sau khi cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế thất bại, Tôn Thất<br />
Thuyết phải đưa vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở ( Quảng Trị ). Tại đây, ngày 13-71885, ông nhân danh vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần vương”, kêu gọi văn thân và<br />
nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước. Từ đó, một phong trào yêu nước chống xâm<br />
lược đã dâng lên sôi nổi, kéo dài đến cuối thế kỷ XIX, được gọi là phong trào Cần<br />
vương<br />
*Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương là cuộc khởi nghĩa<br />
Hương Khê (1885- 1896) do Phan Đình Phùng lãnh đạo.<br />
<br />
Điểm<br />
0,5<br />
<br />
0,5<br />
<br />
0,25<br />
<br />
b) Nét chính về cuộc khởi nghĩa Hương Khê<br />
- Lãnh đạo cao nhất của cuộc khởi nghĩa là Phan Đình Phùng…, bên cạnh Phan<br />
Đình Phùng còn có nhiều tướng lĩnh tài ba khác, tiêu biểu là Cao Thắng.<br />
- Từ 1885 đến 1888, nghĩa quân lo tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn khí<br />
giơí, tích lương thảo…Lực lượng nghĩa quân được chia làm 15 quân thứ…, phân<br />
bố trên địa bàn bốn tỉnh: Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Họ tự chế<br />
tạo được súng trường…<br />
- Từ 1888 đến 1896 là thời kỳ chiến đấu của nghĩa quân. Dựa vào vùng rừng núi<br />
hiểm trở, có sự chỉ huy thống nhất, phối hợp tương đối chặt chẽ, nghĩa quân đã đẩy<br />
lui nhiều cuộc hành quân càn quét của địch.<br />
- Thực dân Pháp tập trung binh lực, xây dựng đồn bốt dày đặc nhằm bao vây cô lập<br />
nghĩa quân, chúng mở nhiêù cuộc tấn công quy mô vào căn cứ Ngàn Trươi…<br />
-Nghĩa quân phải chiến đấu trong điều kiện ngày càng gian khổ, lực lượng suy yếu<br />
dần. Sau khi Phan Đình Phùng hy sinh (12-1895), cuộc khởi nghĩa duy trì thêm<br />
một thời gian rồi tan rã.<br />
c) Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất vì:<br />
- Là cuộc khởi nghĩa có quy mô lớn, địa bàn hoạt động rộng lớn, thời gian kéo dài<br />
hơn 10 năm… Cuộc khởi nghĩa được tổ chức chặt chẽ, chỉ huy thống nhất, nghĩa<br />
quân tự chế tạo được vũ khí<br />
-Nghĩa quân đã lập được nhiều chiến công, gây cho thực dân Pháp nhiều khó khăn;<br />
nội dung dân tộc của cuộc khởi nghĩa đã thể hiện rõ…<br />
<br />
1,25<br />
0,25<br />
<br />
0,25<br />
<br />
0,25<br />
<br />
0,25<br />
0,25<br />
0,5<br />
0,25<br />
0,25<br />
<br />
……………HẾT……………<br />
Lưu ý: Trên đây là những nội dung mà khi làm bài học sinh phải đề cập tới. Cho<br />
điểm tối đa khi bài làm đủ nội dung, chính xác, lô gíc, khoa học, có tính sáng tạo khi<br />
làm bài.<br />
<br />