Đề thi học kì 1 lớp 12 năm 2013 môn Ngữ văn (Đề số 4)

ĐỀ THI HỌC KỲ 1 NĂM 2013<br /> <br /> ĐỀ SỐ 4<br /> <br /> MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 12<br /> Thời gian: 90 phút<br /> <br /> Câu 1 (2,0 điểm) Nêu ngắn gọn hoàn cảnh ra đời, đối tượng và mục đích của văn bản<br /> “Tuyên ngôn Độc lập” (Hồ Chí Minh).<br /> Câu 2 (3,0 điểm) Nhà văn Nga M. Gor-ki nói : “Mỗi cuốn sách đều là một bậc thang nhỏ<br /> mà khi bước lên, tôi tách khỏi con thú để lên tới gần con người”.<br /> Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (không quá 400 từ) trình bày suy nghĩ của mình về giá<br /> trị của việc đọc sách.<br /> Câu 3. (5,0 điểm) Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau trong bài “Tây Tiến” của Quang<br /> Dũng :<br /> Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa<br /> Kìa em xiêm áo tự bao giờ<br /> Khèn lên man điệu nàng e ấp<br /> Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ<br /> Người đi Châu Mộc chiều sương ấy<br /> Có thấy hồn lau nẻo bến bờ<br /> Có nhớ dáng người trên độc mộc<br /> Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.<br /> <br /> ĐÁP ÁN<br /> Câu 1 (2,0 điểm)<br /> Nêu ngắn gọn hoàn cảnh ra đời, đối tượng và mục đích của văn bản “Tuyên<br /> ngôn Độc lập” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.<br /> a) Hoàn cảnh ra đời (1 điểm)<br /> - “Tuyên ngôn Độc lập” được Hồ Chí Minh viết tại căn nhà số 48 Hàng Ngang (Hà Nội),<br /> ngay sau thành công của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Ngày 2 – 9 – 1945, tại quảng<br /> trường Ba Đình, Người thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa,<br /> đọc bản “Tuyên ngôn Độc lập” trước hàng chục vạn đồng bào.<br /> Lúc này, cuộc chiến tranh thế giới lần II vừa kết thúc. Thực dân Pháp theo chân quân<br /> Đồng Minh vào Việt Nam giải giáp quân đội Nhật, với ý đồ tái chiếm Việt Nam.<br /> - Đối tượng (0,5 điểm) : không những là đồng bào cả nước, mà còn là nhân dân thế giới –<br /> và trước hết là các nước Đồng Minh.<br /> - Mục đích (0,5 điểm) : không chỉ là tuyên bố quyền tự do độc lập của dân tộc Việt Nam<br /> mà còn nhằm bác bỏ luận điệu xảo trá của thực dân Pháp, tranh thủ sự đồng tình của dư<br /> luận quốc tế.<br /> Câu 2 (3,0 điểm)<br /> Suy nghĩ về giá trị của việc đọc sách từ câu nói của nhà văn Nga M. Gor-ki nói :<br /> “Mỗi cuốn sách đều là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên tôi tách khỏi con thú để lên<br /> tới gần con người”.<br /> 1. Yêu cầu về kĩ năng : học sinh cần biết cách làm một bài văn nghị luận về một tư<br /> tưởng, đạo lí, biết xây dựng bài văn có kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ ràng, diễn đạt tốt, ít<br /> mắc các lỗi thông thường.<br /> 2. Yêu cầu về nội dung : học sinh cần có các bước nghị luận sau :<br /> 1. Giải thích ý kiến : (0,5 điểm)<br /> - Về nội dung trực tiếp : sách giúp con người hoàn thiện nhân cách, sống xứng đáng với<br /> danh hiệu Con Người.<br /> - Về thực chất : khẳng định giá trị của sách và việc đọc sách.<br /> 2. Bàn luận về giá trị của sách và việc đọc sách :<br /> a) Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người. (0,5 điểm)<br /> <br /> - Sách là sản phẩm của văn minh nhân loại.<br /> - Sách là kết quả của lao động trí tuệ.<br /> - Sách có sức mạnh vượt thời gian và không gian.<br /> b) Tác dụng của sách và việc đọc sách : (1,0 điểm)<br /> - Sách đưa đến cho người đọc những hiểu biết mới mẻ về thế giới xung quanh, về vũ trụ<br /> bao la, về những đất nước và những dân tộc xa xôi.<br /> - Sách giúp người đọc phát hiện ra chính mình, hiểu rõ mình là ai và phải làm gì để sống<br /> cho đúng và để đi tới một cuộc đời thật sự. Sách mở rộng những chân trời ước mơ và<br /> khát vọng, giúp con người vươn lên sống xứng đáng với danh hiệu Con Người – biết yêu<br /> Cái Đẹp và lẽ phải.<br /> - Những vĩ nhân của nhân loại đều vươn lên ánh sáng văn hóa bằng con đường đọc sách –<br /> tự học qua sách.<br /> - Đọc sách là một cách giải trí lành mạnh và bổ ích.<br /> c) Phê phán hiện tượng lười đọc sách, đọc sách thiếu lựa chọn. (0,5 điểm)<br /> 3. Bài học nhận thức và hành động : (0,5 điểm)<br /> - Đọc sách mang lại lợi ích nên phải biết chọn sách để đọc, biết học hỏi và làm theo<br /> những điều tốt đẹp trong sách.<br /> - Sách rất quan trọng nhưng chỉ học trong sách vở thì vẫn chưa đủ mà phải biết học cả<br /> trong thực tế cuộc sống.<br /> Câu 3. (5,0 điểm) Cảm nhận về đoạn thơ trong bài “Tây Tiến” của Quang Dũng :<br /> Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa<br /> …<br /> Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.<br /> 1. Yêu cầu về kĩ năng : học sinh cần biết cách làm một bài văn nghị luận phân tích một<br /> đoạn thơ, biết xây dựng bài văn có kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ ràng, diễn đạt tốt, ít mắc<br /> các lỗi thông thường.<br /> 2. Yêu cầu về nội dung : bài làm cần đạt được các yêu cầu sau :<br /> 1) Giới thiệu Quang Dũng và bài thơ “Tây Tiến”<br /> 2) Cảm nhận về đoạn thơ :<br /> <br /> - Đoạn thơ thể hiện những hoài niệm đẹp về núi rừng và con người Tây Tiến. Đọng lại<br /> sâu sắc nhất trong nỗi nhớ vẫn là vẻ đẹp thơ mộng của cảnh vật và con người Tây Bắc.<br /> Đoạn thơ gồm hai cảnh : cảnh đêm liên hoan ở doanh trại và cảnh sông nước Châu Mộc.<br /> - Cảnh đêm liên hoan văn nghệ hiện ra trong bốn câu thơ đầu :<br /> Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa<br /> Kìa em xiêm áo tự bao giờ<br /> Khèn lên man điệu nàng e ấp<br /> Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ<br /> Đêm liên hoan văn nghệ bên ánh lửa bập bùng, trong trí tưởng tượng của người lính, đã<br /> trở thành hội đuốc hoa đẹp lộng lẫy như môt đêm hoa đăng trong huyền thoại. Và bên<br /> ánh lửa, người con gái Tây Bắc hiện ra với trang phục độc đáo trước ánh mắt chiêm<br /> ngưỡng đầy ngỡ ngàng và vui sướng của người lính. Trí tưởng tượng lãng mạn đã tô<br /> điểm hình ảnh ấy trở thành một người đẹp trong đêm hoa đăng với “xiêm áo” rực rỡ.<br /> Người lính thả hồn theo hình ảnh người con gái Tây Bắc dịu dàng mà tình tứ trong tiếng<br /> khèn và vũ điệu độc đáo. Từ trang phục đến âm nhạc và vũ điệu, tất cả làm nên một<br /> không khí lãng mạn đậm màu sắc phương xa xứ lạ, hấp dẫn những chàng lính trẻ hào<br /> hoa.<br /> - Bốn câu thơ tiếp theo là một bức tranh sông nước đầy chất thơ của núi rừng Tây Bắc :<br /> Người đi Châu Mộc chiều sương ấy<br /> Có thấy hồn lau nẻo bến bờ<br /> Có nhớ dáng người trên độc mộc<br /> Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.<br /> Đó là những câu thơ đầy chất nhạc, chất họa. Ngòi bút tài hoa của Quang Dũng vừa tả<br /> được cái mênh mang quạnh vắng của cảnh sông nước một chiều sương, vừa tả được cái<br /> đẹp duyên dáng, tình tứ, hài hoà giữa thiên nhiên và con người Tây Bắc. Một dáng người,<br /> một dáng hoa, một dáng thuyền độc mộc,… tất cả đã gợi nên một cảm giác nhẹ nhàng<br /> thanh thoát.<br /> - Đoạn thơ này không còn những nét bút mạnh mẽ gân guốc mà chỉ có những nét mềm<br /> mại diễn tả cái đẹp tươi mát, dịu dàng. Lời thơ giàu chất nhạc, chất họa.<br /> 3) Tiêu chuẩn cho điểm:<br /> Điểm 5 : nội dung phong phú, diễn đạt có hình ảnh, có cảm xúc.<br /> Điểm 4 : nội dung đầy đủ, diễn đạt trôi chảy.<br /> <br /> Điểm 3 : nội dung tương đối đầy đủ, diễn đạt rõ ý.<br /> Điểm 1 – 2 : nội dung sơ sài, diễn đạt luộm thuộm.<br /> Điểm 0 : không viết được gì, hoặc viết được một đoạn mà không rõ ý gì.<br /> <br />