Đề thi HSG cấp huyện Sinh học 9 – (Kèm Đ.án)

Chia sẻ: Nguyễn Lê Huy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

250
lượt xem 31
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để giúp các bạn có thêm phần tự tin cho kì thi học sinh giỏi sắp tới và đạt kết quả cao. Dưới đây là đề thi học sinh giỏi cấp huyện môn Sinh lớp 9 kèm đáp án mời các bạn tham khảo. Nội dung đề thi gồm những kiến thức đã học như: Quá trình nguyên phân, quá trình phân bào, cơ chế tự nhân đôi ADN.....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề thi HSG cấp huyện Sinh học 9 – (Kèm Đ.án)

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HUYỆN TĨNH GIA ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN Năm học: 2012-2013 Môn Sinh học -Lớp 9 Thời gian 150 phút(không kể thời gian giao đề) C©u 1(3.0®): XÐt 2 loµi sinh vËt: Loµi thø nhÊt cã kiÓu gen BbDd, loµi thø 2 cã kiÓu gen BD bd a. Nªu ®Æc ®iÓm chung vµ ®Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña 2 loµi. b. Muèn nhËn biÕt kiÓu gen mçi loµi ngêi ta lµm thÕ nµo? C©u 2( 2.5®):a.C¨n cø vµo ®©u mµ Men§en l¹i cho r»ng c¸c tÝnh tr¹ng mµu s¾c vµ h×nh d¹ng h¹t ®Ëu trong thÝ nghiÖm cña m×nh di truyÒn ®éc lËp víi nhau? b. Mçi cÆp trong 3 cÆp gen Aa, Bb vµ Dd quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng kh¸c nhau vµ ph©n ly ®éc lËp. Kh«ng cÇn viÕt s¬ ®å lai, h·y x¸c ®Þnh: b.1- Tû lÖ lo¹i giao tö ABD tõ c¸ thÓAaBbDd. b.2- Tû lÖ lo¹i giao tö ABD tõ c¸ thÓ AABBDd. b.3- Tû lÖ lo¹i hîp tö AaBBDD tõ phÐp lai AaBbDd x AaBbDd b.4- Tû lÖ kiÓu h×nh cã kiÓu gen A-B-D- tõ phÐp lai AaBbDD x AaBbdd C©u 3(3.0 ®) a. Qu¸ tr×nh nguyªn ph©n gåm mÊy kú? Nªu nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña nhiÔm s¾c thÓ trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n. b. T¹i sao nãi trong ph©n bµo gi¶m ph©n th× gi¶m ph©n I míi thùc sù lµ ph©n bµo gi¶m nhiÔm, cßn lÇn ph©n bµo II lµ ph©n bµo nguyªn nhiÔm? c. Quan s¸t tÕ bµo mét loµi sinh vËt ®ang ë kú sau cña qu¸ tr×nh gi¶m ph©n ngêi ta thÊy cã 14 nhiÔm s¾c thÓ ®¬n. H·y cho biÕt ®©y lµ loµi sinh vËt nµo? C©u 4( 2.0®). Mét tÕ bµo sinh dôc 2n cña mét loµi nguyªn ph©n liªn tiÕp 1 sè ®ît. M«i trêng néi bµo ®· cung cÊp nguyªn liÖu ®Ó h×nh thµnh nªn 9690 NST ®¬n míi t¬ng ®¬ng.C¸c tÕ bµo con sinh ra tõ lÇn nguyªn ph©n cuèi gi¶m ph©n b×nh thêng cho c¸c tinh trïng trong ®ã cã 512 tinh trïng mang Y. a. T×m bé nhiÔm s¾c thÓ 2n cña loµi? b. TÝnh sè ®ît nguyªn ph©n cña tÕ bµo sinh dôc. C©u 5( 3.0®). a. Tr×nh bµy s¬ lîc qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN. §iÓm mÊu chèt nµo trong c¬ chÕ tù nh©n ®«i cña ADN ®· ®¶m b¶o cho hai ph©n tö ADN con cã cÊu tróc gièng ADN mÑ? b. Mét gen cã A + T = 1200 nucle«tit. Sè nuclª«tit lo¹i T chiÕm 30% sè nuclª«tit cña gen. - X¸c ®Þnh chiÒu dµi cña gen? - Khi gen nh©n ®«i 1 lÇn th× m«i trêng néi bµo cung cÊp bao nhiªu nuclª«tit mçi lo¹i. C©u 6(3.0®). a- ThÕ nµo lµ thÓ ®a béi? ThÓ tø béi vµ thÓ tam béi ®îc ph¸t sinh b»ng nh÷ng ph¬ng ph¸p nµo? b. BiÕn dÞ tæ hîp vµ ®ét biÕn cã nh÷ng ®iÓm nµo gièng nhau vµ kh¸c nhau? C©u 7( 3.5®). Cho 2 thø lóa thuÇn chñng lµ h¹t trßn, chÝn muén vµ h¹t dµi, chÝn sím giao phÊn víi nhau ®¬c F1. TiÕp tôc cho F1 t¹p giao ,F2 thu ®îc tæng sè 13200c©y, trong ®ã cã 825 c©y h¹t dµi, chÝn muén. a. BiÖn luËn, lËp s¬ ®å lai vµ x¸c ®Þnh sè c©y trung b×nh cho mçi kiÓu h×nh cßn l¹i ë F2. b. Cho F1 lai ph©n tÝch thu ®îc 5000 c©y, x¸c ®Þnh sè lîng c©y trung b×nh cho mçi lo¹i kiÓu h×nh.
- HÕt- §¸p ¸n thi häc sinh giái sinh 9 N¨m häc 2012-2013 C©u Néi dung §iÓm C©u1 a. §Æc ®iÓm chung vÇ ®Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña 2 loµi: 3.0® * §Æc ®iÓm chung: 0.5® - Chøa 2 cÆp gen dÞ hîp tö, thµnh phÇn gen nh nhau. - Lµ c¬ thÓ lìng béi, cã u thÕ lai cao. - Cã tÝnh phæ biÕn trong thiªn nhiªn, cã kh¶ n¨ng t¹o nhiÒu lo¹i biÕn dÞ qua con ®êng sinh s¶n h÷u tÝnh. * §Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña 2 loµi: - §Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña BbDd: 0.75® + Hai cÆp gen dÞ hîp tö tån t¹i trªn 2 cÆp NST kh¸c nhau, ph©n ly ®éc lËp,tæ hîp tù do, t¹o nªn 4 lo¹i giao tö cã tû lÖ ngang nhau: 1AB : 1Ab : 1aB : 1 ab. + Mçi cÆp gen cã thÓ chi phèi h×nh thµnh 1 tÝnh tr¹ng, biÓu hiÖn theo quy luËt di truyÒn tréi lÆn hoµn toµn. C¶ 2 cÆp gen di truyÒn theo quy luËt ph©n ly ®éc lËp t¹o ra 4 kiÓu h×nh vµ 9 kiÓu gen. + Lai thuËn, lai ngÞch kÕt qu¶ kh«ng thay ®æi . - §Æc ®iÓm riªng vÒ kiÓu gen cña BD/bd. 0.75® + Hai cÆp gen kh«ng alen cïng tån t¹i trªn 1 NST, ph©n ly phô thuéc vµo nhau. + Ph©n ly t¹o ra 2 lo¹i giao tö cã tû lÖ b»ng nhau; 1BD : 1bd. + Lai thuËn lai nghÞch kÕt qu¶ cã thay ®æi. b. Muèn ph©n biÖt kiÓu gen cña mçi loµi ngêi ta sö dông 2 ph¬ng ph¸p lai sau ®©y: * Cho tù thô phÊn ®èi víi tõng lo¹i kiÓu gen. råi c¨n cø vµo sù 0.5® ph©n ly kiÓu h×nh ë ®êi con mµ x¸c ®Þnh kiÓu gen ®ã thuéc loµi nµo; - NÕu tû lÖ kiÓu h×nh ë ®êi con lµ 9:3:3:1:1 th× ®ã lµ kiÓu gen BbDd. - NÕu tû lÖ ®ã lµ 3:1 th× kiÓu gen ®ã lµ BD/bd * Cho c¬ thÓ ®ã lai ph©n tÝch: 0.5® - nÕu kÕt qu¶ lai ph©n tÝch mµ cã tû lÖ kiÓu h×nh lµ 1:1:1:1 th× kiÓu gen cña c¬ thÓ ®ã lµ BbDd - NÕu kÕt qu¶ lai ph©n tÝch cã tû lÖ lµ 1:1 th× kiÓu gen cña c¬ thÓ ®ã lµ BD/bd C©u2 a. C¬ së ®Ó Men§en cho r»ng c¸c tÝnh tr¹ng mµu s¾c vµ h×nh 0.5® 2.5® d¹ng h¹t ®Ëu trong thÝ nghiÖm cña m×nh di truyÒn ®éc lËp víi nhau: - sau khi ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm th× thÊy tû lÖ tõng cÆp tÝnh tr¹ng ®Òu ph©n ly theo tû lÖ 3 tréi : 1 lÆn. - Tû lÖ cña c¸c tÝnh tr¹ng cã mèi t¬ng quan víi tû lÖ kiÓu h×nhë F2, ®iÒu ®ã ®îc thÓ hiÖn ë chçtû lÖ cña mçi lo¹i kiÓu h×nh ë F2 chÝnh b»ng tÝch tû lÖ cña c¸c tÝnh tr¹ng hîp thµnh nã b. b.1- Tû lÖ lo¹i giao tö ABD tõ c¸ thÓ AaBbDd = 1/2 . 1/2 .1/2 0.5®/1ý = 1/8 b.2- Tû lÖ lo¹i giao tö ABD tõ c¸ thÓ AABBDd= 1.1.1/2=1/2
b.3- Tû lÖ lo¹i hîp tö AaBBDD tõ phÐp lai AaBbDd x AaBbDd = 2/4.1/4.1/4= 1/32. b,4- Tû lÖ kiÓu h×nh cã kiÓu gen A-B-D- tõ phÐp lai AaBbDD x AaBbdd = 3/4 .3/4. 1=9/16 C©u3 a.* Qu¸ tr×nh nguyªn ph©n gåm 4 kú: Kú ®Çu, kú gi÷a, kú sau, 0.25® 3.0® kú cuèi. * Nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña NST trong qu¸ tr×nh nguyªn ph©n 1.0® - Kú trung gian lµ thêi kú sinh trëng cña tÕ bµo,NST ë d¹ng sîi dµi m¶nh duçi xo¾n vµ diÔn ra sù nh©n ®«i. - Kú ®Çu, NST kÕp b¾t ®Çu ®èng xo¾n vµ co ng¾n, c¸c NST kÐp dÝnh vµo c¸c sîi t¬ cña thoi ph©n bµo ë t©m ®éng. - Kú gi÷a,NST kÐp ®ãng xo¾n cùc ®¹i vµ tËp trung thµnh 1 hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo, cã h×nh d¹ng, kÝch thíc ®Æc trng. - Kú sau, tõng NST kÐp chÎ däc ë t©m ®éng t¸ch nhau ra thµnh 2 NST ®¬n, c¸c NST ®¬n ph©n ly vÒ 2 cùc nhê sù co rót cñasîi t¬ thuéc thoi ph©n bµo. - Kú cuèi: NST ®¬n d·n xo¾n ®Ó trë thµnh d¹ng sîi m¶nh. b. – Trong ph©n bµo gi¶m ph©n th× gi¶m ph©n I míi thùc sù lµ 1.0® ph©n bµo gi¶m nhiÔm v× kÕt thóc lÇn gi¶m ph©n nµy bé nhiÔm s¾c thÓ trong tÕ bµo con gi¶m ®i mét nöavÒ nguån gèc NST. - ë lÇn ph©n bµo II lµ ph©n bµo nguyªn nhiÔm v× ë lÇn ph©n bµo nµy chØ x¶y ra sù ph©n chia c¸c cr«matit trong mçi NST kÐp t¹o thµnh NST ®¬n råi ®i vÒ 2 cùc cña TB. Nguån gèc NST trong TB con kh«ng thay ®æi.. c.- V× kÕt thóc gi¶m ph©n I NST trong TB con gi¶m ®i 1/2. - Trong kú sau cña gi¶m ph©n II sù ph©n ly cña cr«matit trong 0.75® c¸c NST kÐp t¹o thµnh c¸c NST®¬n , nªn sè NST ®¬n trong TB chÝnh b»ng bé NST trong tb sinh dìng cña loµi 2n =14. §©y lµ ®Ëu hµ lan. C©u4 a. V× sè tinh trïng chøa Y = sè tinh trïng chac X nªn sè tinh 2.0® trïng t¹o ®îc lµ: 0.5® 512 x 2 = 1024(tinh trïng) mçi TB sinh tinh t¹o ra 4 tinh trïng nªn sè TB sinh tinh trïng lµ: 0. 5® 1024/4 = 256 (tÕ bµo) Bé NST 2n cña loµi lµ: (256- 1) x 2n =9690 0.5® 2n = 9690/255 = 38(NST) b. gäi sè ®ît nguyªn ph©n cña TB lµ k th× ta cã 2k =256 => k =8( ®ît) 0.5® c©u 5 a. * Qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN: 1.0® 3.0® - qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN diÔn ra trong nh©n TB t¹i c¸c NST, ë kú trung gian, lóc nµy NST ë d¹ng sîi m¶nh. - Khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i, ph©n tö ADN th¸o xo¾n, 2 m¹ch ®¬n t¸ch nhau dÇn dÇn vµ c¸c nuclª«tit trªn m¹ch ®¬n sau khi ®îc t¸ch ra lÇn lît liªn kÕt víi c¸c nu tù do trong m«i trêng néi bµo ®Ó dÇn h×nh thµnh m¹ch míi. .
- Khi qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i kÕt thóc, 2 ph©n tö ADN con t¹o thµnh ®ãng xo¾n . - Trong qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN cã sù tham gia cña 1 sè enzim vµ yÕu tè cã t¸c dông th¸o xo¾n, t¸ch m¹ch, gi÷ cho m¹ch ë tr¹ng th¸i duçi, liªn kÕt c¸c nu víi nhau. * Trong qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN ®· t¹o ra 2 ADN con gièng ADN mÑ v× qu¸ tr×nh tù nh©n ®«i cña ADN diÔn ra theo 2 0.5® nguyªn t¾c: - Nguyªn t¾c bæ sung: C¸c nu trªn m¹ch khu«n liªn kÕt víi c¸c nu tù do trong m«i trêng néi bµo thµnh tõng cÆp A-T, G-X vµ ngîc l¹i . - Nguyªn t¾c b¸n b¶o toµn: Trong mçi ph©n tö ADN míi cã 1 m¹ch cña ADN mÑ dîc gi÷ l¹i ®Ó lµm khu«n mÉu. b. * X¸c ®Þnh chiÒu dµi cña gen: Theo NTBS ta cã A + G = T + X = 50% => A =T = 30% 0.25® G = X = 50 – 30 = 20% Theo bµi ra ta cã A + T = 1200 nu => A = T = 30% = 1200/2 = 600 (nu) 0.25® G =X = 600/30. 20 = 400(nu) Tæng sè nu cña gen lµ: N = 1200 + 400.2 = 2000(nu) 0.25® ChiÒu daïi cña gen lµ: L = N/2.3,4 = 2000/2.3,4 = 340( A0) 0.25® * Khi gen nh©n ®«i 1 lÇn sè nu m«i trêng néi bµo cung cÊp chÝnh b»ng sè nu mçi lo¹i trªn gen nªn: 0.5® Amt = Tmt = A =T = 600( nu) Gmt = Xmt = G = X =400(nu) C©u6 a.ThÓ ®a béi lµ c¬ thÓ mµ trong TB sinh dìng cã sè NST lµ béi 0.25® 3.0® sè cña n( nhiÒu h¬n 2n). * C¸c ph¬ng ph¸p h×nh thµnh thÓ tø béi: + Ph¬ng ph¸p 1: G©y rèi lo¹n c¬ chÕ ph©n ly NST trong 0.75® nguyªn ph©n; Bé NST 2n cña tÕ bµo nh©n ®«i nhng kh«ng ph©n ly t¹o tÕ bµo tø béi 4n. + Ph¬ng ph¸p 2: g©y rèi lo¹n c¬ chÕ ph©n ly NST trong gi¶m ph©n t¹o giao tö 2n. C¸c giao tö nµy thô tinh víi nhau sÏ t¹o hîp tö 4n ph¸t triÓn thµnh c¬ ther tø béi. +P h¬ng ph¸p 3: Cho giao phèi gi÷a c¸c c¸ thÓ 4n víi nhau. * C¸c ph¬ng ph¸p h×nh thµnh thÓ tam béi: Ph¬ng ph¸p 1: Rèi lo¹n c¬ chÕ ph©n lýNT trong gi¶m ph©n: 0.5® Trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n 1 trong 2 bªn bè hoÆc mÑ gi¶m ph©n kh«ng b×nh thêng t¹o giao t 2n. Sù kÕt hîp gi÷a giao tö 2n víi giao tö n t¹o hîp tö 3n ph¸t triÓn thµnh thÓ tam béi. + Ph¬ng ph¸p 2: Giao phèi gi÷a c¸ thÓ 2n víi c¸ thÓ 4n. b. gièng nhau gi÷a biÕn dÞ tæ hîp vµ ®ét biÕn: * gièng nhau: 0. 5® - §Òu lµ biÕn dÞ di truyÒn. - §Òu liªn quan ®Õn biÕn ®æi vËt chÊt di truyÒn. - §Òu xuÊt hiÖn ë c¸ thÓ,riªng lÎ vµ v« híng. - §Òu lµm xuÊt hiÖn kiÓu h×nh míi cha cã ë p, nªn ®Òu lµm t¨ng
tÝnh ®a d¹ng cho loµi. - Lµ nguån nguyªn liÖu cung cÊp cho qu¸ tr×ng chän gièng vµ tiÕn ho¸. * Kh¸c nhau: BiÕn dÞ tæ h¬p §ét biÕn 1.0® -Do qu¸ tr×nh giao phèi - Do c¸c t¸c nh©n g©y ®ét biÕn - Gen kh«ng biÕn ®æi nhng - Do rèi lo¹n c¬ chÕ nh©n ®«i do c¬ chÕ ph©n ly ®éc lËp, tæ ADN , ph©n ly NST. NST bÞ hîp tù do cña NST, dÉn ®Õn sù ®øt g·y, tiÕp hîp kh«ng b×nh ph©n ly vµ tæ hîp c¸c gen. thêng. - S¾p xÕp l¹i c¸c tÝnh tr¹ng cã - BiÕn ®æi vËt chÊt di truyÒn ë s½n ë p thµnh tæ hîp c¸c tÝnh møc ph©n tö hay møc tÕ bµo. tr¹ng míi. - XuÊt hiÖn thêng xuyªn, - XuÊt hiÖn ®ét ngét, gi¸n phong phó, cã thÓ trung hoµ ®o¹n, phÇn lín lµ ®ét biÕn gen c¸c ®ét biÕn cã h¹i. lÆn vµ cã h¹i. C©u7 a. * BiÖn luËn vµ lËp s¬ ®å lai 3.5® * BiÖn luËn: - Tû lÖ c©y h¹t dµi chÝn muén so víi tæng sè c©y ë 0.5® F2 lµ: 825/13200 = 6,25%= 1/16 chøng tá F2 cã tû lÖ kiÓu h×nh lµ 9:3:3:1 = 16 tæ hîp. -> F1 dÞ hîp tö vÒ 2 cÆp gen n»m trªn 2 cÆp NST kh¸c nhau. TÝnh tr¹ng h¹t trßn ,chÝn sím lµ tréi so víi h¹t dµi chÝn muén. 0.25® - Quy íc: Gen A quy ®Þnh h¹t trßn, a quy ®Þnh h¹t dµi Gen B quy ®Þnh chÝn sím, gen b quy ®Þnh chÝn muén. 0.25® KiÓu gen cña P lµ AAbb x aaBB. * S¬ ®å lai: HS viÕt s¬ ®å lai tõ P ->F2 0. 5® - NhËn xÐt : + Tû lÖ kiÓu gen:1AABB : 2AaBB : 2AABb : 4AaBb: 2aaBb : 0.25® 1aaBB : 2Aabb : 1AAbb: 1aabb. + Tû lÖ kiÓu h×nh: 9A-B- : 3A-bb :3aaB- :1aabb 0.25® * X¸c ®Þnh sè c©y cho mçi kiÓu h×nh cßn l¹i ë F2 - H¹t trßn, chÝn sím : 825 . 9 = 7425 (c©y) 0.5® - H¹t trßn, chÝn muén = h¹t dµi, chÝn sím = 825 . 3 = 2475(c©y) b. HS viÕt s¬ ®å phÐp lai ph©n tÝch. 0.5® - NhËn xÐt vÒ tû lÖ kiÓu gen vµ tû lÖ kiÓu h×nh lµ 1:1:1:1 0.25® - Sè c©y trung b×nh cho mçi lo¹i lµ: 5000 : 4 = 1250 ( c©y) 0.25®
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI CHỌN HS GIỎI LỚP 9 - CẤP HUYỆN HUYỆN HÒN ĐẤT NĂM HỌC 2012-2013 MÔN THI: SINH HỌC THỜI GIAN: 150 PHÚT ( không kể thời gian giao đề) ------------------------------------------------------------------------ Câu 1. (3,0 điểm) Trình bày mối liên hệ về chức năng giữa bộ xương, hệ cơ, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa ở người. Câu 2 . (3,0 điểm) a) Cơ thể người có những cơ chế sinh lí nào để đảm bảo tính ổn định của môi trường trong cơ thể? b) Cơ thể người có thể phản ứng lại những đổi thay của môi trường xung quanh bằng cách nào để đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển? Cho ví dụ minh họa. Câu 3. (3,0 điểm) So sánh kết quả ở F1 và F2 của hai thí nghiệm về phép lai 1 cặp tính trạng và phép lai 2 cặp tính trạng của Menđen. (không viết sơ đồ lai) Câu 4. (3,0 điểm) Vợ chồng ông Nam sinh được 2 người con: đứa thứ nhất có kiểu hình bình thường, đứa thứ hai có biểu hiện bệnh Đao. Vợ chồng ông Nam có những thắc mắc sau: Tại sao đứa con thứ nhất bình thường mà đứa con thứ hai lại như vậy? Nguyên nhân do đâu? Em hãy vận dụng những kiến thức đã học giúp vợ chồng ông Nam giải đáp những thắc mắc đó. Câu 5. ( 3,5 điểm) Ở lúa, gen A quy định tính trạng cây cao, a: cây thấp. Gen B quy định tính trạng chín sớm, b: chín muộn. Cho cây lúa cao, chín sớm, lai với cây thấp, chín muộn, F1 thu được: 1901 cây cao, chín sớm; 1899 cây thấp, chín muộn. Xác định kiểu gen của P? Câu 6. (4,5 điểm) Vợ chồng ông Nam sinh được 3 người con (hai trai, một gái), trong đó 1 con trai và con gái máu đông bình thường giống mẹ (1) và bố (2), 1 con trai bi bệnh máu khó đông. - Người con trai bình thường (3) lấy vợ bình thường (6) sinh được 2 người con (một con trai (7), một con gái (8) đều bình thường. - Người con trai bị bệnh (4) lấy vợ bình thường (9) sinh được 1 con trai (10) và một con gái (11) đều bị bệnh máu khó đông. - Người con gái (5) lấy chồng bình thường (12) sinh được 1 cháu trai mắc bệnh máu khó đông (13) a) Lập sơ đồ phả hệ của gia đình này về bệnh trên. b) Có thể biết chắc chắn kiểu gen của những người nào trong gia đình trên? (Biết rằng, ở người, bệnh máu khó đông do gen lặn h nằm trên NST giới tính X quy định; người có gen H máu đông bình thường.) -------HẾT------- (Học sinh không được sử dụng tài liệu, giám thị không giải thích gì thêm)
Phòng Giáo dục và Đào tạo HƯỚNG DẪN CHẤM THI MÔN SINH HỌC Huyện Hòn Đất KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN –LỚP 9 NĂM HỌC 2012-2013 Nội dung trả lời các câu hỏi Điểm Câu 1. (3,0 điểm) - Bộ xương tạo khung cho toàn bộ cơ thể, là nơi bám của hệ cơ và là giá đỡ cho các 0,5 hệ cơ quan khác. - Hệ cơ hoạt động giúp xương cử động 0,5 - Hệ tuần hoàn dẫn máu đến tất cả các hệ cơ quan, giúp các hệ này trao đổi chất. 0,5 - Hệ hô hấp lấy O2 từ môi trường cung cấp cho các hệ cơ quan và thải CO2 ra môi 0,5 trường thông qua hệ tuần hoàn - Hệ tiêu hóa lấy thức ăn từ môi trường ngoài và biến đổi chúng thành các chất dinh 0,5 dưỡng để cung cấp cho tất cả các hệ cơ quan thông qua hệ tuần hoàn. - Hệ bài tiết giúp thải các chất cặn bã, thừa trong trao đổi chất của tất cả các hệ cơ quan ra môi trường ngoài thông qua hệ tuần hoàn. 0,5 Câu 2 (3,0 điểm) a) Cơ thể có những cơ chế sinh lý nào để đảm bảo tính ổn định của môi trường trong cơ thể: Các tế bào của cơ thể được tắm đẫm trong môi trường trong (máu, nước mô) nên mọi đổi thay của môi trường trong có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sống của tế bào và cũng là của cơ thể. Ví dụ, khi nồng độ các chất hoà tan trong máu 1,0 tăng giảm sẽ làm thay đổi áp suất thẩm thấu, hoặc làm nước tràn vào tế bào hoặc rút nước ra khỏi tế bào; sự thay đổi độ pH của môi trường trong sẽ ảnh hưởng đến các quá trình sinh lí diễn ra trong tế bào; sự thay đổi nhiệt độ huyết áp cũng gây rối loạn quá trình chuyển hoá trong tế bào... Nhờ cơ chế điều hoà thần kinh và nội tiết diễn ra thường xuyên nên đã giữ 0,5 được tính ổn định tương đối của môi trường trong, đảm bảo cho các quá trình sinh lí tiến hành được bình thường. b) Cơ thể có thể phản ứng lại những đổi thay của môi trường xung quanh để 0,5 tồn tại và phát triển bằng cơ chế phản xạ. Ví dụ khi trời nóng, cơ thể phản ứng lại bằng cách dãn các mao mạch dưới da, tiết mồ hôi để tăng sự thoát nhiệt giữ cho thân nhiệt được bình thường. Ngược lại, khi trời lạnh thì mạch co, da săn lại (sởn gai ốc) để giảm sự thoát nhiệt, đồng 1,0 thời tăng sinh nhiệt bằng rung cơ (run). Lưu ý: Thí sinh có thể lấy ví dụ khác vẫn đạt điểm tối đa nếu đúng. Câu 3. (3,0 điểm) * Giống nhau: - Bố mẹ đều thuần chủng về các cặp tính trạng mang lai dẫn đến F1 đêu đồng tính 0,25 và mang kiểu gen dị hợp. - F2 phân tính (xuất hiện nhiều hơn 1 kiểu hình) 0,25
* Khác nhau: 2,5 Lai 1 cặp tính trạng Lai 2 cặp tính trạng (mỗi F1 dị hợp về 1 cặp gen F1 dị hợp về 2 cặp gen ý đúng F2 có 4 tổ hợp F2 có 16 tổ hợp 0,25 điểm) F2 có 2 kiểu hình với tỉ lện 3:1 F2 có 4 kiểu hình với tỉ lện 9 : 3 : 3 : 1 F2 có 3 kiểu gen F2 có 9 kiểu gen F2 không xuất hiện biến dị tổ hợp F2 xuất hiện biến dị tổ hợp Câu 4. (3,0 điểm) - Đứa con thứ nhất bình thường do quá trình giảm phân ở bố mẹ xảy ra bình thường, bố mẹ đều cho giao tử n= 23; khi thụ tinh, đứa con có bộ NST bình thường 1,0 (2n = 46). - Đứa con thứ hai: do quá trình giảm phân diễn ra không bình thường: Trong quá trình giảm phân, cặp NST 21 của mẹ hoặc bố không phân li tạo ra loại giao tử chứa cả 2 chiếc của cặp 21, Loại giao tử này khi kết hợp với giao tử bình thường sẽ cho 1,0 ra hợp tử chứa 3 NST của cặp 21; đứa trẻ mang 3 NST của cặp 21 này mắc bệnh Đao. - Nguyên nhân gây bệnh: Có thể do ảnh hưởng của các tác nhân lí hóa của môi trường ngoài như phóng xạ, hóa chất; có thể do người vợ tuổi đã cao (trên 35 tuổi), quá trình sinh lí, sinh hóa nội bào bị rối loạn do tế bào đã bị lão hóa. 1,0 Câu 5. (3,5 điểm) * Xác định kiểu gen của P - Xét tính trạng chiều cao của cây: + Tỉ lệ phân tính: Cao 1901 1 0,25 =  Thấp 1899 1 + Tỉ lệ 1:1 là kết quả của phép lai phân tích. 0,25 + Kiểu gen P qui định cặp tính trạng chiều cao cây: Aa x aa 0,25 - Xét cặp tính trạng chín sớm – chín muộn: + Tỉ lệ phân tính: Chín sớm 1901  1 0,25 = Chín muộn 1899 1 + Tỉ lệ 1: 1 là kết quả của phép lai phân tích. 0,25 + Kiểu gen P quy định cặp tính trạng này là: Bb x bb 0,25 - Mỗi tính trạng đều phân tính theo tỉ lệ 1: 1, mà tỉ lệ phân tính chung về cả 2 tính
trạng ở F1 là 1901: 1899  1:1 – Điều đó chứng tỏ 2 cặp gen quy định 2 cặp tính 1,0 trạng trên liên kết hoàn toàn trên một cặp NST. - Vì F1 xuất hiện kiểu hình cây thấp, chín muộn ( ab ) , chứng tỏ 2 bên bố mẹ ab 1,0 đều phải cho giao tử ab suy ra kiểu gen cây lúa thân cao, chín sớm đem lai phải là: AB. Còn cây thân thấp, chín muộn là ab ab ab Câu 6. ( 4,5 điểm) a) Sơ đồ phả hệ. 1,0 b) Xác định kiểu gen của những người trong gia đình: - Bệnh do gen lặn trên X, không có alen tương ứng trên Y quy định, nên nam chỉ 0,5 cần mang một gen đã bị bệnh, nữ phải đồng hợp về cặp gen này mới mắc bệnh. - Con trai nhận X của mẹ và Y của bố. 0,125 - Con gái nhận X của mẹ và X của bố. 0,125 * Từ những điều nêu trên có thể biết chắc chắn kiểu gen của những người sau: - (2), (3), (7), (12) đều có kiểu gen XHY 1,0
- (4), (10), (13) đều có kiểu gen XhY 0,75 - (11) có kiểu gen XhXh. 0,25 H h h - (1), (5), (9) đều có kiểu gen X X (con trai của họ mắc bệnh có kiểu gen là: X Y, Xh do mẹ di truyền) 0,75
Phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®Ò thi Häc sinh giái líp 9 cÊp huyÖn huyÖn yªn ®Þnh n¨m häc 2012 - 2013 M«n thi: Sinh học Thêi gian: 150 phót (kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò) ĐỀ THI CHÍNH THỨC Ngµy thi: 26/02/2013 (§Ò thi nµy gåm 01 trang). Đề bài: Câu 1(2.5đ): Trên 1 NST của một loài có trật tự phân bố các đoạn NST là ABCDEF. Khi bị đột biến NST đó bị biến đổi thành ABCDE. Xác định dạng đột biến và cho biết ảnh hưởng của nó tới đời sống sinh vật? Cho ví dụ minh họa. Câu 2(2.5đ): Phân tích vật chất di truyền của một chủng gây bệnh cúm ở gà thì thấy rằng vật chất di truyền của nó là một phân tử axit nucleic được cấu tạo bởi 4 loại đơn phân với tỉ lệ mỗi loại là: 23% A, 26%U, 25%G, 26%X. a. Xác định tên của chủng loại vật chất di truyền của chủng gây bệnh này? b. Chủng VSV gây bệnh là virut hay vi khuẩn, tại sao?
Câu 3(4.0đ): Hãy cho biết những điểm cơ bản sau đây của quá trình phân bào giảm phân: a. Số lần phân bào. b. Diễn biến của NST c. Kết quả của quá trình. Câu 4(5.0đ): a.Điểm khác nhau về kết quả phép lai phân tích F1 trong trường hợp di truyền độc lập và di truyền liên kết trong phép lai 2 cặp tính trạng? Nêu ý nghĩa của di truyền liên kết? b.Gen A trội hoàn toàn so với gen a, gen B trội hoàn toàn so với gen b. Cho 2 cá thể dị hợp tử về 1 cặp gen có kiểu gen khác nhau giao phối với nhau đời con có 4 kiểu hình theo tỉ lệ : 25% : 25% : 25% :25%. Viết hai sơ đồ lai ứng với quy luật phân li độc lập và quy luật di truyền liên kết minh họa cho kết quả trên.
Câu 5(3.5đ): Ở một loài thực vật xét 3 cặp gen (Aa, Bb, DD), mỗi gen quy định 1 tính trạng, tính trạng trội là trội hoàn toàn. Cho phép lai: AaBbDD x AaBbDD . a. Xác định số kiểu hình và tỉ lệ kiểu hình ở F1. b.Không cần lập bảng hãy tính tỉ lệ xuất hiện ở F1 kiểu gen: AaBBDD, AAbbDD? Câu 6(2.5đ): Một gen có chiều dài 5100A0 và Adenin chiếm 20% số nucleotit của gen. Hãy xác định: a. Số chu kì xoắn của gen b. Số nucleotit mỗi loại của gen. c. Số liên kết hidro của gen. ……………. HẾT …………….
UBND THỊ XÃ HƯƠNG TRÀ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MÔN : SINH HỌC LỚP 9 Thời gian làm bài: 150 phút ĐỀ CHÍNH THỨC Họ và tên người biên soạn: Lê Thị Quỳnh Trang. THCS Hương Toàn ĐỀ BÀI (Đề gồm 02 trang) Câu 1 (1.0 điểm) a/. Viết sơ đồ tóm tắt của quang hợp? b/. Vì sao ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa? Câu 2 (1.0điểm) Giải thích tại sao ở thời kì trưởng thành tế bào hồng cầu lại không có nhân? Câu 3 (2.0 điểm) Nêu ví dụ để chứng minh các tuyến nội tiết có sự phối hợp hoạt động với nhau? ( có thể vẽ sơ đồ) Câu 4 (1.0 điểm) Nêu những đặc điểm của bộ xương người tiến hóa hơn bộ xương thú (thỏ) để phù hợp với tư thế đứng thẳng đi bằng 2 chân? Câu 5 (3.0 điểm). a) Ở một loài động vật, giả sử có một tinh bào bậc 1 chứa hai cặp nhiễm sắc thể tương đồng Aa và Bb khi giảm phân sẽ cho ra mấy tinh trùng? Gồm những loại nào? Giải thích? b) Ở một loài động vật khác, giả sử có một noãn bào bậc 1 chứa ba cặp nhiễm sắc thể AaBbCc khi giảm phân sẽ cho ra mấy trứng? Gồm những loại nào? Giải thích? c) Một loài sinh vật có bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội 2n = 12, nêu cơ chế hình thành thể tứ bội (4n = 24) do nguyên phân và giảm phân không bình thường. Câu 6: (2.0 điểm) a) Ở thế hệ ban đầu (I0) của một giống cây trồng có 100% kiểu gen Aa. Sau 3 thế hệ tự thụ phấn liên tiếp (I3) thì tỉ lệ các kiểu gen sẽ như thế nào? b) Viết công thức tổng quát để tính tỉ lệ các kiểu gen khi tự thụ phấn liên tiếp n thế hệ. Cho biết tỉ lệ kiểu gen thế hệ ban đầu là 100% Aa. Câu 7 (3.0 điểm) Gen B có 3900 liên kết hiđrô và có hiệu số gữa Nu loại G với một loại Nu khác bằng 10% số Nu của Gen. Gen B bị đột biến thành gen b, gen b ngắn hơn gen B và kém gen B 6 liên kết hiđrô. a) Tính số Nuclêôtit của gen B b) Xác định dạng đột biến, tính số Nuclêôtit của gen a sau đột biến ? Câu 8 (3.0 điểm) Tại vùng sinh sản của một con gà trống có 1 tế bào sinh dục sơ khai nguyên phân nhiều lần liên tiếp đã lấy của môi trường 2418 NST đơn. Tất cả các tế bào sinh ra đều bước vào vùng chín để tiến hành giảm phân tạo ra tinh trùng. Các tinh trùng trên tham gia thụ tinh với một con gà mái, biết hiệu suất thụ tinh của tinh trùng là 6,25%. Con gà mái trên đẻ ra được 11 trứng, ấp và nở được 6 con gà con. Biết bộ NST của gà 2n =78 a) Xác định số lần nguyên phân và số tinh trùng tạo thành? b) Xác định số hợp tử được tạo ra? c) Số trứng không nở có bộ NST như thế nào?
Câu 9 (4.0 điểm) Ở ruồi giấm cho P có cặp tính trạng tương phản lai với nhau thu được F1 100% thân xám cánh dài, ngược với xám dài là đen ngắn. Cho F1 tiếp tục thực hiện các phép lai. Giả sử có hai trường hợp sau: - Trường hợp 1 : F1 giao phối với F1 thu được F2 với tỉ lệ : 1 thân xám cánh ngắn : 2 thân xám cánh dài : 1 thân đen cánh dài. - Trường hợp 2 : F1 giao phối với một cá thể khác F2 xuất hiện 12,5% thân đen cánh ngắn. Biện luận, viết sơ đồ lai cho mỗi trường hợp trên?
UBND THỊ XÃ HƯƠNG TRÀ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MÔN : SINH HỌC LỚP 9 Thời gian làm bài: 150 phút ĐỀ CHÍNH THỨC Họ và tên người biên soạn: Lê Thị Quỳnh Trang . THCS Hương Toàn ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM (Đáp án nầy gồm có 03 trang) Chú ý: - Đáp án chỉ nêu những ý chính, đáp án và thang điểm cụ thể do hội đồng chấm thống nhất - Học sinh nếu làm khác đáp án nhưng đúng thì cũng cho điểm tối đa. Câu Hướng dẫn chấm Điểm Câu 1 a) Viết đúng sơ đồ tóm tắt quang hợp 0.5 b) Vì ban đêm cây hô hấp, sản phẩm hô hấp có khí Cacbonic gây ngạt thở 0.5 Câu 2 - Ở thời kì trưởng thành tế bào hồng cầu lại không có nhân vì: chức năng vận 1.0 chuyển ôxi và cacbonic nên mất nhân để nhẹ, giảm tiêu tốn năng lượng khi vận chuyển. Câu 3 - Ví dụ về sự điều hòa khi lượng đường trong máu 1.0 Câu 4 Những đặc điểm tiến hóa: - Cột sống cong 4 chổ : trọng tâm theo phương thẳng đứng 0.25 - Xương chậu nở rộng, xương đùi khỏe : đứng vững và đi bằng 2 chân 0.25 - Xương bàn chân có xương ngón ngắn, xương bàn chân hình vòm. 0.5 Xương gót lớn, phát triển về phía sau : giúp giữ thăng bằng khi di chuyển bằng hai chân Câu 5 a) Cho 4 tinh trùng: Với các loại : AB, Ab, aB, ab 0.5 Vì 1 tế bào sinh dục giảm phân tạo thành 4 tinh trùng với tỷ kệ ngang nhau b) Cho1 trứng, một trong các loại sau trong 8 loại trứng : ABC, Abc, 0.5 AbC,Abc,aBC,aBc,abC,abc. Vì 1 tế bào sinh dục cái giảm phân co 1 trứng và 3 thể cực c) * Do nguyên phân: Thế hệ P có 2n = 12. Quá trình giảm phân của P diễn ra bình thường, tạo ra 1.0 giao tử n = 6. Thụ tinh bình thường tạo ra hợp tử 2n = 12. Do ảnh hưởng của môi trường, ở lần nguyên phân đầu tiên của hợp tử diễn ra không bình thường (NST nhân đôi nhưng không phân ly) tạo ra một tế bào có 4n = 24. Sau đó tế bào này nguyên phân bình thường tạo ra thể tứ bội (4n = 24) * Do giảm phân: 1.0 Thế hệ P có 2n = 12. Do ảnh hưởng của môi trường, quá trình giảm phân hình thành giao tử ở cả 2 bên P diễn ra không bình thường, đều tạo ra giao tử 2n =12. Thụ tinh bình thường tạo ra hợp tử 4n = 24. Hợp tử nguyên phân bình thường tạo thể tứ bội (4n = 24) Câu 6 Tỉ lệ các kiểu gen ở thế hệ I3 là: 0,4375AA: 0,125 Aa: 0,4375aa. Aa: (1/2)3 = 0,125 1.0 AA= aa= (1 – 0,125)/2 = 0,4375
 1  0.5 Aa =  n  2  1 1 n AA = aa = 2 0.5 2 Câu 7 a. Số Nu gen B Gọi H số liên kết hidro, N là số Nucleotit của gen B Số liên kết hiđrô H = 2A + 3G = 3900 (*) Ta có Theo NTBS : %G + %A =50% (1) Theo đề %G - % A = 10% (2) %G  % A  50% Từ 1,2 ta có hệ pt  %G  % A  10% 0.5 Giải ta được %A= 20% , %G = 30% 20 N 30 N Mà ta có A  20%  G  30%  100 100 Thay vào (*) Ta được 20 30 H  2 A  3G  2   N  3 N 100 100 N  3000 Vậy số Nu từng loại của gen B A = T= 20%N= 20% x 3000 = 600 Nu 1.0 G = X= 30% N=30% x3000 = 900 Nu Xác định dạng đột biến của gen b 0.5 + Gen b ngắn hơn gen B và kém 6 liên kết hidro nên đây là dạng đột biến mất một vài cặp Nu + Vì Nu loại A liên kết với Nu loại T bằng 2 liên kết, Nu loại G liên kết với Nu loại X bằng 2 liên kết nên gen b kém gen B 8 liên kết sẻ có 2 trường hợp: * TH1 : Mất 3 cặp A –T ( 6=2+2+2) Số Nu từng loại của gen b: A = T = 600 – 3 = 597 Nu 0.5 G = X = 900 Nu * TH2 : Mất 2 cặp G- X ( 6=3+3) Số Nu từng loại của gen b: 0/5 A = T = 600 Nu G = X = 900-2 = 898 Nu Câu 8 a) Xác định số lần nguyên phân và số tinh trùng tạo thành - Gọi x là số lần nguyên phân của 1 tế bào, 2n là bộ NST của loài (gà 2n=78) Số NST môi trường cung cấp = 1 ( 2x-1) 2n = 2418 , giải ta được x=5 Vậy tế bào nguyên phân 5 đợt 0.5 - Số tế bào con tao ra = 25= 32 tb 1 tb giảm phân tạo giao tử cho 4 tinh trùng Vậy số tinh trùng tạo thành 4 X 32 = 128 tinh trùng 0.5 b) Xác định số hợp tử được tạo ra. Hợp tử = tinh trùng trực tiếp thụ tinh x trứng trực tiếp thụ tinh Số tinh trùng tạo ra =128, HSTT của tinh trùng 6,25%, vậy số tinh trùng trực
tiếp thụ tinh = 6,25%. 128= 8 tinh trùng Vậy số hợp tử = số tinh trùng trực tiếp thụ tinh = 8 hợp tử 0.5 c) Số trứng không nở có bộ NST như thế nào. Số trứng còn lại = 11- 6 = 5 trứng + Trong 5 trứng không nở có 2 trứng đã thụ tinh nên có bộ NST 2n=78 0.75 + Còn 3 trứng không nở nhưng chưa thụ tinh nên có bộ NST n=39 0.75 Câu 9 Biện luận F1 100% Thân xám, cánh dài nên: - Xám trội so với đen, dài trội so với ngắn Quy ước gen A: thân xám, a : thân đen B: cánh dài , b cánh ngắn 0.5 - P thuần chủng, F1 dị hợp tử 2 cặp gen (AaBb) * TH1 F1 x F1 : F2 tỉ lệ tương ưng 1:2:1 = 4 tổ hợp = 2giao tử x 2giao tử, cá thể F1 dị hợp 2 cặp gen cho 2 giao tử là hiện tượng di truyền liên kết 1.0 Tỉ lệ 1 : 2 : 1 nên F1 có kiểu gen Ab/aB, bố mẹ thuần chủng có kiểu gen Ab/Ab x aB/aB Viết đúng sơ đồ lai từ P đến F2 0.5 * TH2 F1 lai với một cá thể khác Tỉ lệ 12,5 % = 1/8 = 4giao tử x 2 giao tử, cá thể F1 dị hợp 2 cặp gen cho 2 1.0 giao tử nên cá thể đem lai cho 2 giao tử, vì xuất hiện đen ngắn nên cá thể đem lai cho 2 giao tử trong đó phải có giao tử ab vậy cá thể đem lai có 2 TH : Aabb hoặc aaBb. Bố mẹ thuần chủng tương phản có 2 TH : + AABB(Xám, dài) x aabb(Đen,ngắn) 0.25 + Aabb (Xám, ngắn) x aaBB ( Đen, dài) 0.25 Viết đúng SĐL từ P đến F2 0.5 (Nếu chỉ viết 1 TH cho 0.25đ)