Đồ án tốt nghiệp: Giải pháp xóa đói giảm nghèo của huyện Kon Rẫy,tỉnh Kon Tum

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

56
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

ổng cục thống kê, cả nước còn 17,4% hộ đói nghèo, nhưng theo tính toán của Ngân hàng thế giới(WB) thì con số đó còn cao hơn nhiều). Mặt khác, đến nay vẫn còn 80% dân số và trên 70% lực lượng lao động của cả nước sống ở khu vực nông thôn và như vậy, vấn đề nguồn nhân lực, vật lực, tiềm năng đất đai, điều kiện tự nhiên nước ta gắn với vùng nông thôn rộng lớn. Tuy nhiên, chúng ta chưa chú trọng đầu tư phát triển một cách thoả đáng đối với khu vực nông...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đồ án tốt nghiệp: Giải pháp xóa đói giảm nghèo của huyện Kon Rẫy,tỉnh Kon Tum

1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG PHAN DUY HUYNH GI I PHÁP XÓA ĐÓI GI M NGHÈO C A HUY N KON R Y, T NH KON TUM Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Mã s : 60.31.05 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Đà N ng - Năm 2011
2 Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. ĐOÀN GIA DŨNG Ph n bi n 1: GS.TS. TRƯƠNG BÁ THANH Ph n bi n 2: TS. Đ NG C M Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p Th c sĩ Kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 27 tháng 11 năm 2011. Có th tìm hi u Lu n văn t i: - Trung tâm thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng. - Thư vi n Trư ng Đ i h c Kinh T , Đ i h c Đà N ng.
3 M Đ U 1. Tính c p thi t c a ñ tài: Đói nghèo là m t v n ñ xã h i mang tính toàn c u. Nh ng năm g n ñây, nh nh ng chính sách ñ i m i c a Đ ng và Nhà nư c, n n kinh t nư c ta ñã có nh ng bư c chuy n mình r t quan tr ng. Đ c bi t là vào năm 2006 nư c ta ñã chính th c là thành viên th 150 c a t ch c thương m i th gi i. Nh ng nhân t ñó ñã làm cho n n kinh t Vi t Nam tăng trư ng nhanh, ñ i b ph n ñ i s ng nhân dân ñã ñư c nâng lên m t cách rõ r t. Song, m t b ph n không nh dân cư ñ c bi t là dân cư vùng cao, vùng sâu, vùng xa... ñang ch u c nh nghèo ñói, chưa ñ m b o ñư c nh ng ñi u ki n t i thi u c a cu c s ng như ăn, , m c, ñi l i... Chính vì v y, s phân hoá giàu nghèo nư c ta ngày càng di n ra m nh m . Nó không ch là m i quan tâm hàng ñ u c a nh ng nư c có n n kinh t phát tri n trên th gi i, mà ñ i v i nư c ta khi n n kinh t ñang có s chuy n mình thì v n ñ phân hoá giàu nghèo càng ñư c chú tr ng hàng ñ u. Đ có th hoàn thành m c tiêu qu c gia XĐGN thì trư c tiên ph i rút ng n s phân hoá giàu nghèo. Đây không ch là nhi m v c a b máy lãnh ñ o mà còn là nhi m v c a toàn th nhân dân. Ph i phát huy truy n th ng tinh hoa văn hoá ngư i Vi t trong nhi m v XĐGN. XĐGN là m t trong nh ng chính sách xã h i cơ b n hư ng vào phát tri n con ngư i, nh t là ngư i nghèo, t o cơ h i cho h tham gia vào quá trình phát tri n KT-XH c a ñ t nư c, ñ cho ngư i nghèo có cơ h i và ñi u ki n ti p c n các d ch v xã h i phát tri n s n xu t t vươn lên thoát kh i nghèo ñói. Mu n ñ t ñư c hi u qu thi t th c nh m gi m nhanh t l ñói nghèo, nâng cao m c s ng cho ngư i dân thì m i ñ a phương, m i vùng ph i có chương trình
4 XĐGN riêng phù h p v i ñi u ki n KTXH c a mình nh m th c hi n m c tiêu dân giàu, nư c m nh, xã h i dân ch , công b ng, văn minh. Huy n Kon R y là m t huy n mi n núi thu c t nh Kon Tum v i ñ c thù là ñ ng bào dân t c thi u s chi m 66,44% dân s toàn huy n, n n kinh t ch y u d a vào nông nghi p. Đ i s ng m t b ph n nhân dân v n ñang r t khó khăn, y u kém. Trong nh ng năm g n ñây Đ ng b và Chính quy n huy n Kon R y r t quan tâm ñ n công tác XĐGN, ñã ban hành m t s ch trương bi n pháp, chính sách th c hi n chương trình XĐGN. Qua 5 năm th c hi n s h nghèo 2.230 h t l 51,91% ñ u giai ño n gi m xu ng còn 1.227 h chi m t l 23,18%. Tuy nhiên, theo chu n nghèo m i áp d ng giai ño n 2011-2015 huy n có t l h nghèo r t cao chi m 50,45%. Do v y, tác gi ch n ñ tài “ Gi i pháp xóa ñói gi m nghèo c a huy n Kon R y T nh Kon Tum” ñ nghiên c u tìm ra gi i pháp giúp các nhà qu n lý ho ch ñ nh chính sách XĐGN trên ñ a bàn huy n Kon R y nh m ñ y m nh quá trình xóa ñói gi m nghèo, t ng bư c n ñ nh ñ i s ng c a các h nghèo, t ñó t o ñi u ki n, ti n ñ thu n l i ñ các h vươn lên thoát nghèo và không b tái nghèo. 2. T ng quan các nghiên c u liên quan ñ n ñ tài Nghèo ñói là m t hi n tư ng r t ph bi n trong ph m vi c th gi i, cho nên v n ñ này ñã ñư c r t nhi u ngư i quan tâm nghiên c u nhi u khía c nh khác nhau. Cho ñ n nay Vi t Nam ñã có nhi u công trình nghiên c u, nhi u lu n văn t t nghi p ñã ñ c p ñ n v n ñ xóa ñói gi m nghèo, trong ñó có các công trình như: Các công trình do B LĐ-TB&XH làm ch biên có: - Đói nghèo Vi t Nam (Hà N i, 1993); - Nh n di n ñói nghèo nư c ta (Hà N i, 1993);
5 - Xóa ñói gi m nghèo (Hà N i, 1996); - Xóa ñói gi m nghèo v i tăng trư ng kinh t (Nxb LĐ, 1997). V lu n văn, lu n án có các công trình sau: - Lu n án ti n sĩ Kinh t c a Nguy n Th H ng: V n ñ xóa ñói gi m nghèo nông thôn nư c ta hi n nay, 1999; - Lu n án ti n sĩ Kinh t c a Tr n Th H ng: V n ñ gi m nghèo trong n n kinh t th trư ng Vi t Nam hi n nay, H c vi n Chính tr Qu c gia H Chí Minh, 2001; - Lê Xuân Bá, Chu Ti n Quang, “Nghèo ñói và XĐGN Vi t Nam”, Nxb Chính tr qu c gia, Hà N i, 2001. - Báo cáo ñánh giá nghèo theo vùng t i vùng ven bi n Mi n trung và Tây nguyên do ADB so n th o v i s h p tác c a Công ty Gi i pháp Vi t Nam và ActionAid Vi t Nam. Các công trình nghiên c u trên ñ c p ñ n v n ñ ñói nghèo dư i các góc ñ khác nhau c v lý lu n và th c ti n nhưng chưa có công trình nghiên c u nào ñ c p ñ n v n ñ ñói nghèo huy n Kon R y t nh Kon Tum dư i góc ñ kinh t phát tri n. Vì v y, ñ tài mà tác gi l a ch n ñ nghiên c u không trùng v i các công trình nghiên c u ñã công b . 3. M c ñích và nhi m v nghiên c u c a lu n văn M c ñích Lu n văn làm rõ th c tr ng và nguyên nhân nghèo ñói c a huy n hi n nay, t ñó ñưa ra các gi i pháp ch y u góp ph n XĐGN trên ñ a bàn huy n. Nhi m v - Khái quát m t s lý lu n v ñói nghèo, tiêu chu n v ñói nghèo c a qu c t và trong nư c. - Nghiên c u kinh nghi m XĐGN c a m t s t nh trong nư c.
6 - T p trung phân tích th c tr ng ñói nghèo c a huy n hi n nay và ch ra nh ng nguyên nhân cơ b n gây nên ñói nghèo c a huy n. - Xác ñ nh các nhân t tác ñ ng ñ n ñói nghèo t i huy n. - Đ xu t gi i pháp, các ki n ngh , khuy n ngh ch y u cho vi c gi i quy t v n ñ XĐGN c a huy n trong nh ng năm t i. 4. Ph m vi nghiên c u Đói nghèo là m t ñ tài có ph m vi r ng. Trong ph m vi lu n văn cao h c tác gi t p trung nghiên c u m t s v n ñ cơ b n sau: - Khái quát các lý thuy t v ñói nghèo; Các ch tiêu ñánh giá ñói nghèo, trên cơ s nghiên c u kinh nghi m m t s t nh trong nư c v XĐGN ñ rút ra nh ng kinh nghi m cho huy n. - S d ng ch tiêu thu nh p và m c s ng c a dân cư ñ ñánh giá tình hình ñói nghèo trong huy n Kon R y. - Xác ñ nh các nhân t nh hư ng ñ n ñói nghèo và ñ xu t các gi i pháp XĐGN. - Không gian nghiên c u: ñ a bàn huy n Kon R y - V th i gian t p trung ch y u t giai ño n 2006-2010, năm 2011 và m t s gi i pháp ñ n 2011-2015. 5. Cơ s lý lu n và phương pháp nghiên c u lu n văn 5.1. Cơ s lý lu n D a trên quan ñi m, lý lu n c a ch nghĩa Mác - Lê nin, tư tư ng H Chí Minh và các quan ñi m, ch trương, ñư ng l i, chính sách v XĐGN c a Đ ng, Nhà nư c ñ nghiên c u. 5.2. Phương pháp nghiên c u Lu n văn s d ng m t s phương pháp như: ñi u tra, kh o sát, th ng kê, phân tích, so sánh, t ng h p, khái quát, h th ng…, và phương pháp phân tích ñ nh lư ng. 5.2.1. Phương pháp ch n m u ñi u tra:
7 5.2.2. Phương pháp thu th p s li u: 5.2.3. Phương pháp x lý s li u th ng kê: 5.2.4. Phương pháp phân tích kinh t : 6. Nh ng ñóng góp c a lu n văn Phân tích, ñánh giá th c tr ng ñói nghèo huy n Kon R y và ñưa ra các gi i pháp ch y u nh m góp ph n gi i quy t v n ñ ñói nghèo c a huy n trong giai ño n hi n nay. Lu n văn góp ph n cung c p cơ s lý lu n và th c ti n cho vi c ho ch ñ nh chính sách XĐGN trên ñ a bàn huy n. Lu n văn có th làm tài li u tham kh o cho vi c nghiên c u v n ñ XĐGN các ñ a bàn có ñ c thù tương t như huy n. 7. K t c u c a lu n văn Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o và ph l c, n i dung c a lu n văn g m 3 chương. - Chương 1: M t s v n ñ lý lu n và th c ti n v XĐGN. - Chương 2: Th c tr ng ñói nghèo và công tác XĐGN huy n. - Chương 3: Gi i pháp XĐGN huy n trong th i gian t i. CHƯƠNG 1: M T S V N Đ LÝ LU N VÀ TH C TI N V XÓA ĐÓI GI M NGHÈO 1.1. Nh ng v n ñ chung v ñói nghèo 1.1.1. Quan ni m v ñói nghèo Trên th gi i có r t ni m khái ni m v nghèo ñói. Khái ni m nghèo c a Vi t Nam: Đói là tình tr ng c a m t b ph n cư dân nghèo có m c s ng dư i m c t i thi u và thu nh p không ñ b o ñ m nhu c u v v t ch t ñ duy trì cu c s ng. Đó là nh ng h dân cư hàng năm thi u ăn, ñ t b a t m t ñ n hai tháng, thư ng vay mư n c a c ng ñ ng và thi u
8 kh năng chi tr cho c ng ñ ng. Đói là n c thang th p nh t c a nghèo, ñây v n thu n túy là ñói ăn, n m tr n trong ph m trù kinh t v t ch t và khác v i ñói thông tin, ñói hư ng th văn hóa, thu c ph m trù văn hóa tinh th n. 1.1.2. M t s ñ c ñi m c a ngư i nghèo 1.1.2.1. Nhân kh u h c Ngư i nghèo ph bi n thu c nh ng h có quy mô gia ñình l n nhưng ch m t, hai th h trong gia ñình, m i h có r t nhi u con và tu i còn nh , các c p v ch ng tr ho c ñang tu i sinh ñ l i không th c hi n ñư c k ho ch hoá gia ñình trong lúc s n xu t c a gia ñình r t kém phát tri n. 1.1.2.2. Trình ñ văn hoá c a ch h Trong các h nghèo s ch h có trình ñ ph thông trung h c tr lên r t ít, ch y u ch có trình ñ t ph thông cơ s tr xu ng, th m chí có nhi u ch h còn mù ch . Ngư i nghèo cơ b n không ñư c ñào t o ngh , ñây là ñi u ñáng lo ng i nh t v i ngư i nghèo và là m i quan tâm c a toàn xã h i. 1.1.2.3. Đ c ñi m v tài s n, nhà , ñ i s ng tinh th n M c ñ chênh l ch gi a h nghèo và h giàu không nh ng ch bi u hi n thu nh p hay chi tiêu mà còn th y s gia tăng khá nhanh kho ng cách v m c ñ mua s m tài s n, phương ti n ph c v s n xu t và ñ i s ng tinh th n, ña s các h nghèo và ngư i nghèo còn g p r t nhi u khó khăn. 1.1.2.4. Ngư i nghèo d b t n thương Nguy cơ d b t n thương c a ngư i nghèo th hi n ch : nh ng khó khăn ñ t bi n, r i ro ñ n v i gia ñình, nh ng cu c kh ng kho ng x y ra ñ i v i c ng ñ ng,… thư ng gây thi t h i r t l n ñ i
9 v i nh ng ngư i ñói nghèo, ñó là nét ñ c trưng r t cơ b n c a các xã h i khác nhau. 1.1.3. Vai trò, ý nghĩa c a xóa ñói gi m nghèo 1.1.3.1. Vai trò c a xóa ñói gi m nghèo Gi m nghèo và tăng trư ng kinh t có m i quan h bi n ch ng v i nhau. Tăng trư ng kinh t t o ra cơ s , ñi u ki n v t ch t ñ gi m nghèo. Ngư c l i, gi m nghèo là nhân t ñ m b o cho s tăng trư ng kinh t b n v ng. 1.1.3.2. Ý nghĩa c a xóa ñói gi m nghèo - Xoá ñói gi m nghèo ñ i v i phát tri n kinh t Nghèo ñói ñi li n v i l c h u, ch m phát tri n là tr ng i l n c n tr con ñư ng phát tri n kinh t c a m i vùng cũng như c a các qu c gia. Nghèo ñói có nh hư ng nghiêm tr ng ñ n s hưng, th nh c a qu c gia, chúng có m i quan h ch t ch v i nhau. - Đ i v i chính tr xã h i Nghèo ñói v kinh t s nh hư ng ñ n các m t xã h i chính tr . Các t n n xã h i phát sinh, ñ o ñ c b suy ñ i, an ninh xã h i không ñư c ñ m b o có th d n ñ n r i lo n xã h i. - Đ i v i các v n ñ văn hóa T nghèo ñói v kinh t d n ñ n nghèo ñói v văn hoá. Đây là m t chư ng ng i v t ñ i v i phát tri n c a c c ng ñ ng, kìm hãm s phát tri n xã h i. 1.1.4. Tiêu chí xác ñ nh nghèo ñói và chu n nghèo ñói 1.1.4.1. Tiêu chí xác ñ nh nghèo và chu n nghèo c a th gi i Hi n nay, Ngân hàng th gi i ñưa ra các ch tiêu ñánh giá m c ñ giàu, nghèo c a các qu c gia d a vào m c "thu nh p qu c dân" bình quân tính theo ñ u ngư i trong m t năm v i 2 cách tính ñó là: Phương pháp Atlas t c là tính theo t giá h i ñoái và tính b ng ñô la
10 M . Phương pháp PPP (purchasing power parity), là phương pháp tính theo s c mua tương ñương và cũng tính b ng ñô la M . Theo phương pháp th hai, mu n tìm ra m c chu n nghèo ñói chung trên cơ s ñi u tra thu nh p, chi tiêu c a h gia ñình và giá c hàng hóa, th c hi n phương pháp tính "r hàng hóa" s c mua tương ñương ñ tính ñư c m c thu nh p dân cư gi a các qu c gia có th so sánh. Ngân hàng th gi i ñã tính m c năng lư ng t i thi u c n thi t cho m t ngư i ñ s ng là 2.100 calo/ngày. V i m c giá chung c a th gi i ñ ñ m b o m c năng lư ng ñó c n kho ng 1USD/ngư i/ngày. V i m c trên, ư c tính hi n có trên 900 tri u ngư i trên th gi i ñang s ng trong nghèo ñói. 1.1.4.2. Tiêu chí xác ñ nh nghèo và chu n nghèo c a Vi t Nam Phương pháp xác ñ nh chu n nghèo ñói theo tiêu chu n qu c gia, phương pháp c a B LĐ-TB&XH. 1.2. N i dung và tiêu chí ñánh giá nghèo ñói và xóa ñói gi m nghèo 1.2.1. Quan ni m v xóa ñói, gi m nghèo Xóa ñói là làm cho b ph n dân cư nghèo s ng dư i m c t i thi u và thu nh p không ñ ñ m b o nhu c u v v t ch t ñ duy trì m c s ng, t ng bư c nâng cao m c s ng ñ n m c t i thi u và có thu nh p ñ ñ ñ m b o nhu c u v v t ch t ñ duy trì cu c s ng. Gi m nghèo là làm cho b ph n dân cư nghèo nâng cao m c s ng, t ng bư c thoát kh i tình tr ng nghèo. Đi u này ñư c th hi n t l % và s lư ng ngư i nghèo gi m xu ng. Nói m t cách khác, gi m nghèo là quá trình chuy n b ph n dân cư nghèo lên m t m c s ng cao hơn. khía c nh khác, gi m nghèo là chuy n t tình tr ng có ít ñi u ki n l a ch n sang tình tr ng có ñ y ñ ñi u ki n l a ch n hơn ñ c i thi n ñ i s ng m i m t c a m i ngư i.
11 1.2.2. N i dung cơ b n c a xóa ñói, gi m nghèo - Th nh t là tăng thu nh p cho ngư i nghèo, vùng nghèo: - Th hai là tăng kh năng ti p c n các ngu n l c phát tri n và d ch v công ñ i v i ngư i nghèo, vùng nghèo. - Th ba là gi m thi u s t n thương cho ngư i nghèo ñ XĐGN mang tính b n v ng: - Th tư là XĐGN trư c h t ph i ưu tiên các ñ i tư ng chính sách, vùng cách m ng, g n gi i quy t v n ñ kinh t v i chính tr -xã h i. 1.2.3. M t s tiêu chí ñánh giá nghèo ñói và XĐGN Đ ñánh giá nghèo ñói và xóa ñói gi m nghèo, lu n văn s d ng m t s tiêu chí cơ b n sau: 1.2.3.1. S h nghèo ñói theo chu n qu c gia và s thay ñ i s h nghèo ñói qua các năm. 1.2.3.2. T l h nghèo ñói và s thay ñ i c a t l h nghèo ñói 1.2.3.3. S h thoát nghèo ñói và s h phát sinh nghèo ñói 1.2.3.4. M c ñ bao ph và hi u qu c a các chương trình xóa ñói gi m nghèo.. 1.3. Các nhân t nh hư ng ñ n xóa ñói gi m nghèo Khi nghiên c u tác ñ ng c a các nhân t ñ n v n ñ nghèo ñói ngư i ta có th chia thành nh ng nhóm nhân t sau ñây: 1.3.1. Thiên tai, d ch b nh, m t mùa 1.3.2. nh hư ng do suy thoái kinh t 1.3.3. Thi u ngu n l c s n xu t 1.3.4. Nhóm nhân t thu c v b n thân các h ñói, nghèo 1.3.4.1. Trình ñ h c v n th p, thi u ki n th c, thi u k năng s ng và kinh nghi m làm ăn 1.3.4.2. Tâm lý t ti, l i trông ch s h tr c a Nhà nư c, c ng ñ ng
12 1.3.4.3. T l ngư i ph thu c cao 1.3.4.4. B nh t t, s c kh e y u 1.3.5. Chính sách vĩ mô 1.3.5.1. L m phát: L m phát ñang khoét sâu vào nghèo ñói, thu nh p ñu i không k p v i giá sinh ho t. Vòng xoáy c a l m phát có th nh n chìm n l c c i thi n ch t lư ng s ng c a ngư i dân nghèo. 1.3.5.2. Th t nghi p: Ngư i nghèo ch y ăn t ng b a không có tích lũy v ti n b c, tài s n khi b th t nghi p thu nh p không có bu c ph i vay n ng lãi ñ lo cho cu c s ng và h b rơi vào hoàn c nh r t khó khăn. 1.3.5.3. Xu t kh u: Th trư ng xu t kh u không n ñ nh làm cho s n ph m c a ngư i nông dân s n xu t ra thư ng b ép giá và ñi p khúc "ñư c mùa thì r t giá" c l p ñi l p l i. 1.4. Kinh nghi m xoá ñói gi m nghèo c a m t s ñ a phương Vi t Nam 1.4.1. Kinh nghi m xoá ñói gi m nghèo c a m t s ñ a phương trong nư c Kinh nghi m xóa ñói gi m nghèo t t nh Lâm Đ ng, huy n Kỳ Anh t nh Hà Tĩnh, Th Xuân-Thanh Hóa, L c Ng n-B c Giang. 1.4.2. Nh ng bài h c rút ra ñ i v i huy n Kon R y trong xoá ñói gi m nghèo. K t lu n chương 1: Tác gi ñã h th ng hóa nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v nghèo ñói và xóa ñói gi m nghèo như quan ni m v nghèo ñói, quan ni m v xóa ñói gi m nghèo, tiêu chí ñ xác ñ nh nghèo ñói, ñ c ñi m c a ngư i nghèo, nh ng nhân t tác ñ ng ñ n ñói nghèo. Ngoài ra, tác gi còn nghiên c u kinh nghi m c a m t s t nh trong XĐGN có ñi u ki n tương t như huy n Kon R y.
13 CHƯƠNG 2: TH C TR NG ĐÓI NGHÈO VÀ CÔNG TÁC XÓA ĐÓI GI M NGHÈO HUY N KON R Y 2.1. Đ c ñi m chung v t nhiên, kinh t - xã h i c a huy n 2.1.1. Đ c ñi m t nhiên - V trí ñ a lý: Kon R y là m t huy n mi n núi vùng cao ñ cao trung bình 900 -1.200 m , n m phía ñông nam t nh Kon Tum có t a ñ ñ a lý n m trong kho ng t 14019’55’’ ñ n 14046’10’’ vĩ ñ b c, 108003’45’’ ñ n 108022’40’’ kinh ñ ñông. - Kon R y có di n tích t nhiên là 91.134,55 ha, phía Đông giáp huy n Kon Plông và t nh Gia Lai, phía Tây giáp thành ph Kon Tum và huy n Đăk Hà, phía Nam giáp t nh Gia Lai, phía B c giáp huy n Kon PLông và Đăk Hà. - Khí h u: Kon R y n m ti u vùng khí h u Tây Trư ng Sơn, thu c vùng khí h u nhi t ñ i. Nhi t ñ trung bình trong năm dao ñ ng 20-220C. Lư ng mưa trung bình 2.000-2.200 mm. Kon R y có 2 mùa rõ r t: mùa mưa và mùa khô. 2.1.2. Đ c ñi m kinh t : T c ñ tăng trư ng kinh t bình quân giai ño n 2006-2010 ñ t 14,77%/năm. T ng giá tr s n xu t (GTSX) năm 2010 c a huy n ñ t 364.554 tri u ñ ng, bình quân m i năm GTSX tăng 26,644%.Ngành nông lâm nghi p v n chi m t tr ng l n 57,39%; ngành công nghi p- xây d ng chi m 29,83%. Ngành thương m i - d ch v chi m 12,78%. Thu nh p bình quân ñ u ngư i ñã tăng lên ñáng k t 4,3 tri u ñ ng năm 2005 lên kho ng 8,4 tri u ñ ng vào năm 2010. 2.1.3. Đ c ñi m xã h i * Dân s : Đ n năm 2010 toàn huy n hi n có 22.792 ngư i v i 5.259 h , trong ñó dân t c thi u s chi m 66,44% dân s , trung bình m t h có 4,33 nhân kh u. M t ñ dân s trung bình 24 ngư i/km2
14 và có s chênh l ch khá l n gi a th tr n Đăk Rve và các xã trong huy n. T l tăng dân s gi m d n qua các năm, ñ n năm 2010 còn 1,85%, t l sinh con th 3 là 18,5%. * Lao ñ ng: Toàn huy n có 11.866 lao ñ ng chi m kho ng 52% dân s , lao ñ ng nông nghi p chi m ña s v i 89,48%, lao ñ ng phi nông nghi p chi m 10,52%. Hàng năm ñã gi i quy t vi c làm cho 564 lao ñ ng góp ph n gi m t l lao ñ ng th t nghi p xu ng còn 4,1% và t l h ñói nghèo xu ng còn 23,18%. * Giáo d c- Đào t o: Trang thi t b d y và h c ngày càng ñư c nâng lên; h th ng trư ng, l p h c ñư c m r ng ñ n các thôn, làng có 07/07 xã, th tr n có trư ng THCS và thành l p Trung tâm giáo d c thư ng xuyên. Đ i ngũ giáo viên ñ m b o v s lư ng và ch t lư ng, t l h c sinh ñư c huy ñ ng ñ n l p ñ t 98%. Huy n ñã ñư c công nh n k t xóa mù, ph c p giáo d c ti u h c và THCS. * Y t - văn hoá: - Toàn huy n có 107 cán b y t , trong ñó: có 09 bác s ñ t 75% ch tiêu, bình quân 4,13 bác s /v n dân; tuy n xã có 34 cán b , bình quân 4,85 cán b /xã ñ t 80,83% ch tiêu; 100% tr m y t ñ u có y s ña khoa. Có 7 tr m y t , 01 trung tâm y t và 01 phòng khám ña khoa khu v c. Hoàn thành ñưa vào s d ng m t b nh vi n huy n. - Giá tr văn hóa c a các dân t c ñư c chú tr ng; công tác phát thanh - truy n hình ngày càng ñư c nâng cao v ch t lư ng, ñã ph sóng ñài phát thanh ñ n 100% thôn, làng, 90% s h ñư c xem truy n hình... * M t s k c u h t ng kinh t xã h i ch y u: - H th ng giao thông ñã ñư c t nh và huy n quan tâm ñ u tư. Toàn huy n có 98,54 km ñư ng liên xã, ñư ng liên thôn. Có 7/7 xã, th tr n có ñư ng ô tô lưu thông ñ n trung tâm c hai mùa. Tuy
15 nhiên, có hơn 40 km ñư ng t nh l 677 ñi xã Đăk Kôi là ñư ng ñ t mùa mưa lưu thông r t khó khăn. M ng lư i ñi n ñã ñ n 100% xã, th tr n v i trên 90% s h ñư c s d ng ñi n; 89,20% s h ñư c s d ng nư c sinh ho t h p v sinh. 2.1.4. Ti m năng và l i th : - Huy n Kon R y n m trên Qu c l 24, trung tâm huy n l cách thành ph Kon Tum 40 km, cách khu công nghi p và c ng bi n Dung Qu t 185 km. V trí ñ a lý này s có nhi u ñi u ki n thu n l i cu n hút vào s phát tri n và ch u nh hư ng l n c a nh ng khu v c này trong quá trình giao lưu kinh t , thu hút ñ u tư. - Có di n tích ñ t ñai r ng l n ña d ng phong phú r t phù h p cho vi c phát tri n kinh t nông nghi p, tr ng cây công nghi p lâu năm, phát tri n ngh lâm nghi p và chăn nuôi ñ i gia súc. - Huy n Kon R y là nơi ñ u ngu n c a các h th ng sông l n, vì v y Kon R y còn có v trí r t quan tr ng v môi trư ng - sinh thái và ña d ng sinh h c. Ngu n nư c d i dào, nhi u sông su i, ñ a hình d c là ti m năng l n ñ phát tri n th y ñi n, th y l i và du l ch. 2.2. Th c tr ng ñói nghèo huy n Kon R y. 2.2.1. Th c tr ng nghèo ñói chung c a c huy n Kon R y 2.2.1.1. Tình hình xóa ñói gi m nghèo c a huy nKon R y Toàn huy n năm 2006 có 2.230 h nghèo chi m 51,91%, 2,68% h giàu chi m; 9,33% h khá; 28,49% h trung bình và 7,59% h c n nghèo. Qua 5 năm s h nghèo c a huy n gi m ñáng k , t 2.230 h năm 2006 gi m xu ng còn 1.227 h cu i năm 2010, gi m 1.003 h , s h giàu, khá hàng năm ñ u tăng. Tuy nhiên, t l h nghèo và tái nghèo c a huy n v n còn cao cho th y k t qu XĐGN c a huy n chưa b n v ng.
16 2.2.1.2. Đói nghèo c a huy n Kon R y so v i các huy n, thành ph trong t nh Kon Tum. T l h nghèo c a huy n Kon R y cao ñ ng th 4 so v i toàn t nh năm 2006 t l 51,91% cao nh t là huy n Kon Plong 87,84% ñ n Tu Mơ Rông 76,99% ñ n Đăk Glei 58,21%. Qua 5 năm th c hi n k t qu ñói nghèo c a huy n Kon R y gi m xu ng còn 23,18% cao ñ ng th 4 toàn t nh. 2.2.1.3. Đói nghèo các xã, th tr n trong huy n Kon R y Toàn huy n có 06 xã, 01 th tr n trong ñó có 3 xã c c kỳ nghèo v i t l h nghèo r t cao xã Đăk Pne t l h nghèo 95,92%, xã Đăk Kôi 75,76%, xã Đăk Tơ Re 65,66%, xã Tân L p có t l h nghèo th p nh t trong huy n cũng chi m 29,67%. 2.2.2. Th c tr ng các h ñói nghèo c a huy n Kon R y Đ có s li u th c t ph c v vi c nghiên c u c a ñ tài, tôi ñã ti n hành ñi u tra 200 h ñói, nghèo thu c 3 xã, 01 th tr n: 2.2.2.1. Các ngu n sinh k ch y u c a các h ñói nghèo Th c t các h nghèo và các h m i tái nghèo ch có ngu n thu chính t s n xu t nông nghi p và nh n tr c p xã h i. 2.2.2.2. Tình hình s d ng ñ t ñai c a các h nghèo 2.2.2.3. V trình ñ văn hoá c a ch h 2.2.2.4. Tình hình nhà , phương ti n sinh ho t ch y u 2.2.2.5. Tư li u s n xu t c a các h nghèo 2.3. Phân tích các nhân t nh hư ng ñ n xóa ñói gi m nghèo c a huy n Kon R y 2.3.1. Thiên tai, d ch b nh, m t mùa Ngư i dân còn ch u nhi u r i ro trong cu c s ng, s n xu t mà chưa có các thi t ch phòng ng a h u hi u. Các h gia ñình nghèo r t d t n thương b i nh ng khó khăn h ng ngày và nh ng bi n ñ ng
17 b t thư ng x y ra ñ i v i cá nhân, gia ñình hay c ng ñ ng. Do ngu n thu nh p c a h r t th p, b p bênh, kh năng tích lũy kém nên h khó có kh năng ch ng ch i v i nh ng bi n c x y ra trong cu c s ng như: m t mùa, thiên tai, d ch b nh, sâu b nh. Hi n nay trên toàn huy n s h b nh hư ng thiên tai, d ch b nh, m t mùa chi m m t t l ñáng k 914 h chi m 34,45% trong t ng s h nghèo c a huy n 2.3.2. Suy thoái kinh t Suy thoái kinh t nh hư ng n ng n ñ n s n xu t kinh doanh, gây nên r i ro v giá s n ph m ñ u vào và ñ u ra do bi n ñ ng c a th trư ng th gi i và khu v c như kh ng ho ng v d u m làm tăng giá ñ u vào làm tăng chi phí s n xu t kinh doanh, chi phí sinh ho t hàng ngày c a ngư i dân, nông s n s n xu t ra tiêu th khó khăn, m t giá. 2.3.3. Thi u ngu n l c s n xu t V n, ñ t ñai là ñi u ki n cơ b n và h t s c c n thi t ñ ñ u tư s n xu t kinh doanh, ph c h i năng l c s n xu t và t o ra năng l c s n xu t m i. Qua ñi u tra tình hình ñói nghèo c a huy n Kon R y 5 năm qua cho th y, trong t ng s 2.653 h nghèo c a huy n có t i 1.674 h nghèo thi u v n (chi m 63,1%) và 827 h nghèo thi u ñ t ho c ñ t x u (chi m 31,17%). 2.3.4. Các nhân t thu c v b n thân các h nghèo, ñói 2.3.4.1.Trình ñ h c v n th p, thi u ki n th c, thi u k năng s ng và kinh nghi m làm ăn Nh ng ngư i nghèo là nh ng ngư i có trình ñ h c v n th p, ít có cơ h i ki m ñư c vi c làm t t, n ñ nh. M c thu nh p c a h h u như ch b o ñ m nhu c u dinh dư ng t i thi u và do v y không có ñi u ki n ñ nâng cao trình ñ c a mình trong tương lai ñ thoát nghèo. Th c t Kon R y cho th y, nhi u h nghèo không có ñi u
18 ki n cha, m bu c con mình ph i b h c ñi làm nuôi gia ñình. Đó là nguyên nhân d n t i ñói nghèo trong tương lai khi các em trư ng thành. Đa s các h nghèo Kon R y trình ñ h c v n c a ngư i nghèo ch có trình ñ ti u h c. Vì v y, h không ti p nh n ñư c chuy n giao công ngh m i v chăn nuôi, tr ng tr t và ho t ñ ng ti u th công nghi p, nên h không t tìm ra ñư c cách là ăn hi u qu , chưa h c t p ñư c cách làm giàu c a ngư i giàu. M t khác h thi u c ki n th c sơ ñ ng v phòng ch ng thiên tai, phòng tr sâu b nh, qu n lý, s d ng v n. Nhi u h do không có ki n th c ho c kinh nghi m trong s n xu t, nên khi có v n không qu n lý t t hay s d ng không hi u qu khi n cho ñ ng v n th t thoát không tr ñư c n nên nghèo v n hoàn nghèo. 2.3.4.2. Tâm lý t ti, l i trông ch s h tr Theo kh o sát thu th p thông tin b ng phương pháp ph ng v n tr c ti p ch h và cán b ch ch t xã, tâm lý t ti, m c cho s ph n b ng lòng v i hi n t i thi u ý chí vươn và ñ c bi t là tâm lý l i vào nh ng ch ñ chính sách c a nhà nư c h không mu n thoát nghèo ñ ñư c hư ng ch ñ , chính sách con cái h ñư c ưu tiên chi m m t t l ñáng k 45,52% ñây là m t rào c n r t l n trong công tác xóa ñói gi m nghèo. M t s h lư i lao ñ ng, khi có v n s d ng không ñúng d n ñ n không tr ñư c n , theo s li u ñi u tra s h lư i lao ñ ng 101 h chi m 3,81%. 2.3.4.3. T l ngư i ph thu c cao Qui mô h gia ñình là nhân t quan tr ng có nh hư ng ñ n m c thu nh p bình quân c a các thành viên trong h . Đông con v a là nguyên nhân v a là h qu c a nghèo, ñói. T l sinh trong các h gia ñình nghèo còn r t cao. Đông con, thi u lao ñ ng là m t trong nh ng ñ c ñi m c a các h gia ñình nghèo. Theo k t qu ñi u tra,
19 hi n nay Kon R y s h nghèo do ñông con, thi u lao ñ ng, neo ñơn cũng chi m t i 22,92%. T l ngư i ăn theo cao trong các h nghèo còn có nghĩa là ngu n l c v lao ñ ng còn thi u, ñây cũng chính là m t nguyên nhân d n ñ n tình tr ng nghèo ñói c a h . 2.3.4.4. B nh t t, s c kh o y u V n ñ b nh t t và s c kho y u nh hư ng tr c ti p ñ n thu nh p và chi tiêu c a ngư i nghèo, làm h rơi vào vòng lu n qu n c a ñói nghèo. H ph i ch u hai gánh n ng, m t là m t ñi thu nh p t lao ñ ng, hai là chi phí cao cho vi c khám, ch a b nh. Do v y, chi phí ch a b nh là gánh n ng ñ i v i ngư i nghèo và ñ y h ñ n ch vay mư n, c m c tài s n ñ có ti n trang tr i chi phí, d n ñ n tình tr ng càng có ít cơ h i cho ngư i nghèo thoát kh i vòng nghèo ñói. Hi n t i trên toàn huy n s h b nh t t, s c kh e y u cũng chi m t l ñáng k 16,28% tương ng 432 h , v n ñ XĐGN ñ i v i s h này là h t s c khó khăn, cơ b n nh vào ngu n tr c p xã h i và s h o tâm c a nhân dân và các ñơn v trên ñ a bàn. 2.3.5. Chính sách vĩ mô 2.3.5.1. L m phát L m phát ñang khoét sâu vào nghèo ñói. Thu nh p th c c a ngư i lao ñ ng s t gi m vì không ñu i k p n i t c ñ tăng giá. 2.3.5.2. Th t nghi p: Các n l c xóa ñói gi m nghèo trên toàn c u không th thành công n u c ng ñ ng qu c t không gi i quy t ñư c n n th t nghi p và ñ m b o cho cu c s ng b n v ng. Ngư i nghèo ch y ăn t ng b a không có tích lũy v ti n b c, tài s n khi b th t nghi p thu nh p không có bu c ph i vay n ng lãi ñ lo cho cu c s ng và h b rơi vào hoàn c nh r t khó khăn.
20 2.3.5.3. Xu t kh u: Vi t Nam xu t kh u s n ph m thô chưa qua ch bi n, th trư ng xu t kh u không n ñ nh làm cho s n ph m c a ngư i nông dân s n xu t ra thư ng b ép giá và ñi p khúc "ñư c mùa thì r t giá" c l p ñi l p l i. 2.4. Phân tích các chính sách xoá ñói gi m nghèo 2.4.1. Các chính sách c a Trung ương 2.4.1.1. Các chính sách d án t o ñi u ki n cho ngư i nghèo phát tri n s n xu t tăng thu nh p. 2.4.1.2. Chính sách t o cơ h i cho ngư i nghèo ti p c n các d ch v xã h i 2.4.1.3. Nhóm các chính sách, d án nâng cao năng l c và nh n th c 2.4.2. Các chính sách c a Đ a phương 1. Huy ñ ng các ngu n l c cùng v i Chương trình 135 giai ño n II ñ m b o ñ u tư phát tri n cơ s h t ng m i xã ít nh t 1,4 t ñ ng/xã/năm. 2. Bù, h tr lãi su t 0,3%/tháng cho h nghèo ñ ng bào dân t c thi u s vay v n theo d án. 3. Cơ ch ñ c thù ñ thu hút các doanh nghi p trong và ngoài t nh ñ u tư s n xu t kinh doanh t i các xã tr ng ñi m ĐBKK. 4. H tr khuy n nông, khuy n lâm, khuy n công, d ch v “ñ u vào”, “ñ u ra” cho h nông dân. 2.4.3. Huy ñ ng các ngu n l c ñ tăng cư ng v n cho công cu c xóa ñói gi m nghèo trên ñ a bàn huy n Qua 5 năm các c p y Đ ng, chính quy n ñ a phương và các t ch c ñoàn th xã h i ñã tích c c v n ñ ng huy ñ ng các ngu n l c ñ xóa ñư c 435 căn nhà t m cho ngư i nghèo và ñ ng bào DTTS