Đồ án tốt nghiệp: Thiết kế mô hình sản xuất Biodiesel từ dầu thải

Chia sẻ: Lưu Xuân Công | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:79

Thêm vào BST

Báo xấu

309
lượt xem 90
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đồ án tốt nghiệp: Thiết kế mô hình sản xuất Biodiesel từ dầu thải trình bày tổng quan lý thuyết, một số công nghệ sản xuất biodiesel, tính toán các thiết bị, thử nghiệm. Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đồ án tốt nghiệp: Thiết kế mô hình sản xuất Biodiesel từ dầu thải

BỘ CÔNG THƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM ---------- KHOA CÔNG NGHỆ HÓA HỌC ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP Đề Tài: THIẾT KẾ MÔ HÌNH SẢN XUẤT BIODIESEL TỪ DẦU THẢI Giảng viên hướng dẫn: Th.S Nguyễn Thị Liễu Sinh viên thực hiện: Danh sách đính kèm Lớp: CDHD11 Khoá: 11 1
Tp. Hồ Chí Minh, ngày……tháng……năm 2012 DANH SÁCH SINH VIÊN Stt Họ Và Tên Mssv 1 Nguyễn Thị Ngọc Anh 09157371 2 Nguyễn Thị Lan Anh 09230141 3 Trần Thị Bình 09072181 4 Phạm Thành Đồng 09083401 5 Phạm Thị Hằng 09095641 6 Nguyễn Quốc Khương 08246231 7 Nguyễn Thị Cẩm Lệ 09155401 8 Đoàn Công Minh 09084451 9 Nguyễn Thị Việt Nữ 09123001 10 Lương Thị Vụ 09222751 2
MỞ ĐẦU Hiện nay, nhân loại đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng về năng lượng khi các nguồn nhiên liệu hóa thạch đang dần cạn kiệt và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Giải pháp mà con người tìm đến để khắc phục những vấn đề đó chính là các nguồn năng lượng mới như năng lượng gió, mặt trời, sinh khối… Khác với các nguồn năng lượng tái tạo khác, năng lượng sinh khối như biodiesel chẳng hạn không chỉ thay thế năng lượng hóa thạch mà còn góp phần xử lý ô nhiễm môi trường. Tại Việt Nam, với đặc thù là một nước nông nghiệp, việc nghiên cứu phát triển nguồn vật liệu và năng lượng sinh khối tạo ra những dạng năng lượng, vật liệu sạch, rẻ góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường (trong đó biodiesel đang rất được quan tâm hiện nay) chính là một hướng đi tất yếu. Nhiên liệu sinh học thay thế từng phần diesel từ dầu mỏ không thân thiện với môi trường và đang cạn kiệt. Nguyên liệu đầu vào để sản xuất biodiesel ở nước ta có nhiều loại: Các loại dầu thực vật ăn được và không ăn được, trong đó có dầu rán phế thải, dầu hạt cao su, mỡ cá basa… Trong đó dầu rán phế thải là thích hợp nhất, vì về nguyên tắc, dầu rán phế thải không dùng để ăn được bởi khi chiên đi chiên lại nhiều lần tính chất của dầu đã bị biến đổi có hại cho sức khỏe, cụ thể một phần đã chuyển thành aldehyde rất độc. Dầu rán phế thải lại khó tự phân hủy trong môi trường, nên nếu thải ra môi trường sẽ làm ô nhiễm môi trường trầm trọng. Dầu rán phế thải ở Việt Nam đang có hàm lượng acid béo tự do thấp, nên có thể sử dụng công nghệ sản xuất biodiesel một giai đoạn, đơn giản. Còn sản phẩm biodiesel từ các loại nguyên liệu đầu vào khác nhau có chất lượng như nhau, miễn là công nghệ chuyển hóa đạt trên 98%. Dầu rán phế thải từ nhà máy mì ăn liền thường dùng qua nhiều lần, giá thành rất rẻ. 3
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên chúng em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học công nghiệp Thành Phố Hồ Chí Minh khoa công nghệ hóa đã tạo điều kiện cho chúng em môi trường học tập tốt. Đặc biệt là giáo hướng dẫn Th.s Nguyễn Thị Liễu đã tận tận tình hướng dẫn và giúp đỡ chúng em hoàn thành tốt báo cáo đồ án này. Qua thời gian thực hiện đồ án này Chúng em đã học tập được nhiều kiến thức cơ bản trong trường và nhiều kiến thức ngoài thực tế. Tuy nhiên, do việc tiếp súc áp dụng vào thực tế chỉ mới bắt đầu và còn ít kinh nghiệm. Vì vậy cuốn báo cáo này không thể tránh khỏi những sai sót. Kính mong các thầy cô trong khoa công nghệ hóa học góp ý chỉ dẫn để bài báo cáo của nhóm chúng em được hoàn chỉnh hơn. Chúng em xin chân thành cảm ơn. Tp.hcm Ngày…..Tháng…..Năm 2012 Nhóm Sinh Viên Đồ Án 4
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Tp.hcm, Ngày…..Tháng…..Năm 2012 Giáo Viên Hướng Dẫn 5
DANH MỤC BẢNG BIỂU Nội dung Trang Bảng 1.1: Chỉ tiêu chất lượng dầu Diesel và Biodiesel Bảng 1.2: Liệt kê một số loại dầu thực vật Bảng 1.3: Các axit béo có trong thành phần các loại dầu. Bảng 1.4: Thành phần axit béo trong một số loại dầu thực vật. Bảng 1.5: Một số chỉ tiêu chất lượng của Biodiesel (B100) theo ASTM D 6751 Bảng 1.6:Tính chất hóa lí đặc trưng của các xúc tác dạng Al2O3 Bảng 1.7: So Sánh Hiệu Suất biodiezel trên các loại xúc tác khác nhau Bảng 2.1: Ưu nhược điểm của quá trình mới Bảng 2.2: So sánh các phương pháp cổ điển và quy trình sản xuất mới Bảng 2.3: So sánh tính chất 6
DANH MỤC HÌNH Nội dung Trang Hình 2.1: Sản xuất Biodiesel Hình 2.2: Sản xuất Biodiesel từ phản ứng chuyển vị Hình 2.3: Sản xuất Biodiesel từ dầu thực vật, dầu thải Hình 2.4: Quy trình mới sản xuất Biodiesel Hình 2.5: Quy trình HTPM Hình 2.6 : Sản xuất Biodiesel từ Jatropha 7
DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Tên đầy đủ 1 DTV Dầu thực vật Methanol Metanol với áp suất và nhiệt độ cao (High 2 HTPM Temperature and Pressured) 3 FAME Axit béo methyl este hay dầu diesel sinh học 4 FFA Axit béo tự do (Free Fatty Axit) 8
MỤC LỤC 1.1.2 Định nghĩa:............................................................................. 12 1.1.3 Tính chất và ưu nhược điểm của Biodiesel..............................13 1.2 Khái quát quá trình tổng hợp Biodiesel.........................................17 1.2.1 Nguồn nguyên liệu:.................................................................17 1.2.2 Các phương pháp sản xuất Biodiesel......................................40 1.2.3 Xúc tác của phản ứng tổng hợp Biodiesel...............................43 CHƯƠNG 2: MỘT SỐ CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT BIODIESEL 49 2.1Một số công nghệ hiện nay............................................................49 2.1.1Qúa trình sản xuất Biodiesel từ nhiều nguồn nguyên liệu khác nhau.................................................................................................49 2.1.2 Qúa trình cơ bản từ dầu thực vật và dầu thải......................... 51 2.1.3 Quy trình mới sản xuất Biodiesel từ dầu thực vật, dầu tái chế .........................................................................................................53 2.1.4 Công nghệ HTPM sản xuất dầu diesel sinh học từ phế liệu động, thực vật..................................................................................55 2.1.5 Sản xuất Biodiesel từ cây Jatropha......................................... 57 CHƯƠNG 3: TÍNH TOÁN CÁC THIẾT BỊ ............................. 60 3.1Các thông số cần cho việc tính toán..............................................60 3.2Cân bằng vật chất..........................................................................61 3.2.1Thiết bị phản ứng:....................................................................61 3.2.2Quá trình tách pha...................................................................62 3.2.3Quá trình rửa............................................................................63 9
3.2.4 Thu hồi metanol từ pha glyxerin bằng phương pháp chứng cất .........................................................................................................63 3.3 Tính toán thiết bị...........................................................................63 3.3.1Bình phản ứng..........................................................................63 3.3.2Các thiết bị khác......................................................................67 3.4 Cân bằng năng lượng....................................................................69 3.4.1Ở bình phản ứng......................................................................69 3.4.2 Ở bình thu hồi glyxerin...........................................................70 3.5 Tính toán các thiết bị khác.........................................................71 CHƯƠNG 4: THỬ NGHIỆM ..................................................... 77 4.1 Đo phổ khối GC-MS.......................................................................77 4.2 Đo tỷ trọng...................................................................................77 4.3 Đo độ nhớt....................................................................................77 4.4 Đo chỉ số axit................................................................................77 10
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN LÝ THUYẾT 1.1 Sơ lược về Biodiesel 1.1.1 Tổng quan 1.1.1.1 Lịch sử phát triển Biodiesel Lịch sử hình thành và phát triển của Biodiesel bắt đầu được sản xuất khoảng giữa năm 1800, trong thời điểm đó người ta chuyển hóa dầu thực vật để thu glixerin ứng dụng làm xà phòng và thu được các phụ phẩm là methyl hoặc ethyl este gọi chung là Biodiesel. Năm 1893, lần đầu tiên Rudolf Diesel đã sử dụng Biodiesel do ông sáng chế để chạy máy. Năm 1912, ông đã dự báo: “Hiện nay, việc dùng dầu thực vật cho nhiên liệu động cơ có thể không quan trọng, nhưng trong tương lai, những loại dầu như thế chắc chắn sẽ có giá trị không thua gì các sản phẩm nhiên liệu từ dầu mỏ và than đá”. Trong bối cảnh nguồn tài nguyên dầu mỏ đang cạn kiệt và những tác động xấu lên môi trường của việc sử dụng nhiên liệu, nhiên liệu tái sinh sạch trong đó có Biodiesel đang ngày càng khẳng định vị trí là nguồn nhiên liệu thay thế khả thi. Để tưởng nhớ nguời đã có công đầu tiên đoán được giá trị to lớn của Biodiesel, Nation Board Biodiesel đã quyết định lấy ngày 10 tháng 8 hằng năm bắt đầu từ năm 2002 làm ngày Diesel sinh học Quốc tế (International Biodiesel Day). Năm 1900 tại hội chợ thế giới tổ chức tại Pari, Diesel đã biểu diễn động cơ dùng dầu Biodiesel chế biến từ dầu Lạc. Trong những năm của thập kỷ 90, Pháp đã triển khai sản xuất Biodiesel từ dầu hạt Cải và được dùng ở dạng B5 (5 % Biodiesel với 95 % Diesel) và B30 (30 % Biodiesel trộn với 70 % Diesel). 1.1.1.2 Tình hình sử dụng Biodiesel trên thế giới: Các nước trên thế giới đã sản xuất Biodiesel với số lượng ngày càng nhiều và tăng rất nhanh .Theo xu hướng thế giới, người ta sẽ trộn BioDiesel vào thành phần diesel từ 5 tới 30%. 11
+ Ở châu Âu theo chỉ thị 2003/30/EC của EU từ ngày 31 tháng 12 năm 2005 ít nhất là 2% và cho đến 31 tháng 12 năm 2010 ít nhất là 5,75% các nhiên liệu dùng để chuyên chở phải có nguồn gốc tái tạo. Tại Áo, một phần của chỉ thị của EU đã được thực hiện sớm hơn và từ ngày 1 tháng 11 năm 2005 chỉ còn có dầu Diesel với 5% có nguồn gốc sinh học (B5) là được phép bán. + Tại Australia, đã sử dụng B20 và B50 vào tháng 2 năm 2005. + Tại Mỹ năm 2005, đã sử dụng B20. + Tại Thái Lan trong năm 2006, sử dụng B5 tại Chiangmai và Bangkok. + Tại Việt Nam, Petro Việt Nam đã có kế hoạch đưa 10% BioDiesel (B10) vào thành phần Diesel để lưu thông trên thị trường. 1.1.2 Định nghĩa: Biodiesel là loại nhiên liệu có những tính chất tương đương với dầu Diesel tự nhiên nhưng không phải được sản xuất từ dầu mỏ mà từ dầu thực vật hay mỡ động vật. Biodiesel nói chung đều là loại năng lượng tái tạo và về phương diện hoá học thì Biodiesel là este của những axit béo trong dầu hay mỡ khi được este hoá bởi các ancol. Nhiều nước trên thế giới dùng chữ B với ý nghĩa là Biodiesel, chữ BA hay E để cho biết hoá hợp với ethanol. Ví dụ: nhiên liệu chứa 20% Biodiesel được ký hiệu là B20, Biodiesel tinh khiết là loại B100. Bản chất của Biodiesel là sản phẩm este hóa giữa Methanol hoặc Ethanol và axit béo tự do trong dầu thực vật hoặc mỡ động vật. Tùy thuộc vào loại dầu và loại rượu sử dụng mà alkyl este có tên khác nhau: + Nếu đi từ dầu cây đậu nành (soybean) và Methanol thì ta thu được SME (soy methyl Estes). Đây là loại este thông dụng nhất được sử dụng tại Mỹ. + Nếu đi từ dầu cây cải dầu (Rapeseed) và Methanol thì ta thu được RME (Rapeseed Methyl Estes). Đây là loại Estes thông dụng nhất được sử dụng ở châu Âu. 12
Theo tiêu chuẩn ASTM thì Biodiesel được định nghĩa: “là các Mono Alkyl Este của các axit mạch dài có nguồn gốc từ các lipit có thể tái tạo lại như: dầu thực vật, mỡ động vật, được sử dụng làm nhiên liệu cho động cơ Diesel”. 1.1.3 Tính chất và ưu nhược điểm của Biodiesel 1.1.3.1 Tính chất Biodiesel là một chất lỏng, có màu giữa vàng hay nâu tối phụ thuộc vào nguyên liệu để chế biến. Methyl este điển hình có điểm bốc cháy khoảng ~1500C (3000F), tỷ trọng thấp hơn nước (d= ~0.88g/cm3), có độ nhớt tương tự Diesel từ dầu mỏ. Một số tính chất như chỉ số xetan, tỉ trọng chỉ phụ thuộc vào tính chất của nguyên liệu ban đầu. Hầu hết các tính chất còn lại phụ thuộc vào các yếu tố kỹ thuật của quá trình sản xuất. Yếu tố quan trọng nhất chính là độ chuyển hóa của phản ứng chuyển vị este. Thậm chí khi thu được hiệu suất phản ứng cao nhất, trong Biodiesel vẫn chưa một lượng nhỏ tri, đi, Monoglixerit. Những chất này làm tăng độ nhớt, giảm độ bền oxi hóa, do đó hàm lượng của nó phải nhỏ nhất. Tổng lượng glixerin chính là tổng phần glixerin chứa trong các glixerit và glyxerin tự do. Glyxerin không tan trong Biodiesel, có độ nhớt cao. Nhiên liệu chứa nhiều glyxerin dẫn đến hiện tượng lắng glyxerin, làm nghẽn bộ lọc nhiên liệu và làm xấu đi quá trình cháy trong động cơ. Metanol bị hạn chế dưới 0.2% trong tiêu chuẩn EN 14214 nhưng không đề cập đến trong ASTM. Tuy nhiên, hàm lượng methanol có thể hạn chế thông qua chỉ tiêu độ chớp cháy (càng nhiều methanol, độ chớp cháy càng thấp). Yêu cầu độ chớp cháy không nhỏ hơn 1300C trong ASTM tương ứng với hàm lượng methanol nhỏ hơn 0.1%. Trong bảng dưới đây giới thiệu một số chỉ tiêu chất lượng đối với dầu Diesel (tiêu chuẩn EN 590) và Biodiesel (tiêu chuẩn EN 14214, ASTM D6751). 13
Bảng 1.1: Chỉ tiêu chất lượng dầu Diesel và Biodiesel Chỉ Tiêu EN590 EN14214 ASTM D6751 Tỉ trọng ở 15 C, kg/m 0 3 820 – 845 860 – 900 Độ nhớt ở 400C, mm2/s 2,0 – 4.5 3,5 – 5,0 1,9 – 6,0 Điểm chớp cháy, 0C, không thấp hơn 55 120 130 Lưu huỳnh, mg/kg, không lớn hơn 50 10 15 Chỉ số xetan, không thấp hơn 51 51 45 Nước, mg/kg, không lớn hơn 200 500 500 Este, % khối lượng, không nhỏ hơn 96,5 Methanol, % khối lượng, không lớn hơn 0,2 Monogixerit, % khối lượng, không lớn hơn 0,8 Điglixerit, % khối lượng, không lớn hơn 0,2 Triglixerit, % khối lượng, không lớn hơn 0,2 Glixerin tự do, % khối lượng, không lớn 0,02 0,02 hơn 0,25 0,24 Tổng lượng glixerin, % khối lượng, không lớn hơn… 1.1.3.2 Ưu Điểm Về mặt môi trường: + Giảm lượng phát thải khí CO2, do đó giảm được lượng khí thải gây ra hiệu ứng nhà kính. 14
+ Không có hoặc chứa rất ít các hợp chất của lưu huỳnh (
+ Đồng thời đa dạng hoá nền nông nghiệp và tăng thu nhập ở vùng miền nông thôn. + Hạn chế nhập khẩu nhiên liệu Diesel, góp phần tiết kiệm cho quốc gia một khoảng ngoại tệ lớn. 1.1.3.3 Nhược Điểm Hiên nay, từ những thông tin quảng cáo về Biodiesel nhiều người lầm tưởng rằng việc sử dụng Biodiesel chỉ có lợi mà không có hại. Trên thực tế, bên cạnh những ưu điểm, Biodiesel cũng có nhều nhược điểm hạn chế việc ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp và đời sống. Nhiều nhà sản xuất xe hơi và động cơ rất thận trọng với việc sử dụng Biodiesel trong động cơ của họ. + Việc sử dụng nhiên liệu chứa nhiều hơn 5% Biodiesel có thể gây nên những vấn đề sau:  Ăn mòn các chi tiết của động cơ và tạo cặn trong bình nhiên liệu do tính dễ bị oxi hóa của Biodiesel  Làm hư hại nhanh các vòng đệm cao su do sự không tương thích của Biodiesel với chất liệu làm vòng đệm. + Nhiệt độ đông đặc Biodiesel phụ thuộc vào nguyên liệu sản xuất nhưng nói chung là cao hơn nhiều so với dầu Diesel thành phẩm. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến việc sử dụng Biodiesel ở những vùng có thời tiết lạnh. Tuy nhiên đối với các nước nhiệt đới, như Việt Nam chẳng hạn thì ảnh hưởng này không đáng kể. + Ngoài ra, Biodiesel rất háo nước nên cần những biện pháp bảo quản đặc biệt để tránh tiếp xúc với nước. + Biodiesel không bền, rất dễ bị oxi hóa gây nhiều khó khăn trong việc bảo quản. + Biodisel có nhiệt trị thấp hơn so với Diesel. + Trở ngại lớn nhất của việc thương mại Biodiesel trước đây là chi phí sản suất cao. Do đó làm cho giá thành Biodiesel khá cao, nhưng với sự leo thang giá cả nhiêu liệu như hiện nay thì vấn đề này không còn là rào cản nữa. 16
+ Hiện nay Biodiesel thường được sản xuất chủ yếu là theo mẻ. Đây là điều bất lợi vì năng suất thấp, khó ổn định được chất lượng sản phẩm cũng như các điều kiện của quá trình phản ứng. Một phương pháp có thể tránh hoặc tối thiểu khó khăn này là sử dụng quá trình sản xuất liên tục. + Để sản xuất Biodiesel ở quy mô lớn có một nguồn nguyên liệu dồi dào và ổn định. Việc thu gom dầu ăn phế thải không khả thi lắm do số lượng hạn chế, lại phân tán nhỏ lẻ. Những nguồn nguyện liệu có thể chế biến thành dầu ăn ( hướng dương, cải dầu, cọ…) thì giá thành quá cao, sản xuất Biodiesel không kinh tế. Vả lại, diện tích đất nông nghiệp cho việc trồng cây lây dầu ăn là có hạn. Để giải quyết bài toán nguyên liệu này, trên thế giới đang có xu hướng phát triển những cây lấy dầu có tính chất công nghiệp như dầu mè (Jatropha Curcas), hoặc những loại cây cho năng suất như Tảo. 1.2 Khái quát quá trình tổng hợp Biodiesel 1.2.1 Nguồn nguyên liệu: 1.2.1.1 Dầu thực vật: Nguồn cung ứng Hiện nay dầu thực vật đóng một vai trò quan trọng trong quá trình phát triển các nguồn nguyên liệu thay thế. Sản xuất Biodiesel từ dầu thực vật đang là xu thế của các nước trên thế giới vì giá thành rẻ, số lượng lớn và sẵn có. Một số loại dầu thực vật có triển vọng sử dụng làm nguyên liệu cho quá trình tổng hợp Biodiesel: Bảng 1.2: Liệt kê một số loại dầu thực vật Khối lượng Chỉ số xà STT Tên Chỉ số Iốt riêng phòng hóa 1 Dừa 0,917 – 0,930 246 248 7,5 12 2 Đậu nành 0,922 – 0,928 188 – 195 120 – 140 3 Hướng dương 0,923 – 0,926 189 – 194 120 135 4 Lạc 0,914 – 0,926 187 – 207 83 – 105 5 Bông 0,920 – 0,926 189 – 199 100 – 200 17
6 Cải (hạt) 0,917 – 0,920 170 – 188 92 123 7 Ngô 0,921 – 0,928 187 – 193 115 125 8 Cọ 0,914 – 0,925 284 – 250 23 37 9 Oliu 0,914 – 0,918 185 196 79 – 88 10 Cao su (hạt) 0,923 – 0,924 183 – 190 125 145 11 Thầu dầu 0,957 – 0,967 177 – 185 81– 90 Dầu thực vật là một trong những nguồn nguyên liệu được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp. Hàng năm trên thế giới có một lượng lớn dầu thực vật được sử dụng trong các nghành công nghiệp thực phẩm, sơn, hương liệu, mỹ phẩm, nhựa, chất hoạt động bề mặt trong nghành dệt nhuộm, công nghiệp sản xuất dầu mỡ bôi trơn và phụ gia. Dầu thực vật còn dùng để sản xuất vitamin, dược phẩm, mỹ phẩm, đặc biệt dầu thực vật còn có thể sản xuất nhiên liệu dùng cho động cơ Diesel (Biodiesel). Dầu thực vật để sản xuất Biodiesel là đặc trưng của mỗi quốc gia và phụ thuộc vào nguồn cung cấp sẵn có. My s ̃ ử dung đâu t ̣ ̣ ương và mỡ đông vât; Con ̣ ̣ ̀ ở Châu Âu sử dung nho va m ̣ ̀ ỡ đông vât. Canada s ̣ ̣ ử dung hat Canola, va Nhât Ban ̣ ̣ ̀ ̣ ̉ ưa chuông m ̣ ỡ đông vât h ̣ ̣ ơn. Dâu co thi đ ̀ ̣ ̀ ược dung ̀ ở Malaysia. Nhưng nhiêu ̀ nươc thi nhâp khâu dâu th ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ực vât, trong khi m ̣ ỡ đông vât cung khan hiêm. Nh ̣ ̣ ̃ ́ ững nươc nay (chăng han nh ́ ̀ ̉ ̣ ư Ân đô) chi co thê xem xet viêc s ́ ̣ ̉ ́ ̉ ́ ̣ ử dung dâu th ̣ ̀ ực vâṭ không ăn được cho san phâm Biodiesel. ̉ ̉ Nguồn dầu thực vật Việt Nam rất phong phú. Tuy nhiên vùng nguyên liệu cây có dầu của Việt Nam chưa tập trung và chưa nhằm vào mục đích lấy dầu là chính. Đối với Việt Nam, các dầu bông, dừa, sở, đậu tương, cọ và hướng dương là các dầu tiềm năng hơn cả. Giới thiệu một số loại dầu thực vật thông dụng: + Dầu hạt Sở (dầu Chè, Mắc Xà Dầu): Hạt Sở khô chứa dầu béo, màu vàng, trong suốt, có mùi thơm nhẹ. Trọng lượng nhân trong hạt chiếm từ 5055%. Hàm lượng dầu trong nhân từ 30 ÷35%. Dầu hạt Sở được dùng rộng rãi trong công 18
nghiệp sản xuất chất tẩy rửa, chất hoá dẻo, mực in, hoặc sản xuất bơ thực vật. Tính chất hoá lý của dầu hạt Sở: Tỷ trọng (35oC) : 0,9225 Chỉ số chiết quang : 1,7950 Chỉ số Iốt : 80,35 ÷ 80,75g iốt/100g dầu Chỉ số xà phòng : 190,50 ÷ 196,50mg KOH/g dầu Chỉ số axit : 0,935mgKOH/g dầu + Dầu quả cọ: Cọ là một loại cây nhiệt đới, được trồng nhiều ở một số nước Châu Âu, Tây Phi, Đông Nam Á,… Từ quả của cây Cọ có thể sản xuất được hai loại dầu: dầu nhân Cọ và dầu cùi Cọ. Dầu nhân Cọ có màu trắng còn dầu cùi cọ có màu vàng. Hàm lượng dầu trong nhân chiếm 55 ÷ 47% và trong cùi chiếm 45 ÷ 47%. Một số tính chất hoá lý của dầu cọ như sau: Chỉ số axit : 2,25 ÷ 9,15 mgKOH/g dầu Chỉ số Iốt : 12,50g iốt/100g dầu Chỉ số xà phòng : 235mg KOH/g dầu + Dầu hạt cải: Hàm lượng dầu trong hạt từ 38 ÷ 42%, với 31 ÷ 55% axit Eruxic, 11 ÷ 145 axit Oleic, 12 ÷ 24% axit Linoleic. Một số chỉ số hoá lý của dầu hạt Cải như sau: Tỷ trọng (35oC) : 0,9364 Chỉ số khúc xạ : 1,5053 Chỉ số Iốt : 97 ÷ 110g iốt/100g dầu Chỉ số xà phòng : 186 ÷ 198mg KOH/g dầu + Dầu hạt bông: Bông là loại cây mùa vụ. Trong hạt Bông có từ 16 ÷ 18% dầu, 35 ÷ 45% tinh bột, 5 ÷ 9% sợi bông, khoảng 25 ÷ 28% vỏ. Trong dầu Bông hàm lượng axit béo no Palmitic cao nên ở nhiệt độ thường nó đã ở thể rắn. Khi làm sạch dầu người ta tách được Palmitic dùng để sản xuất Macgarin và Xà Phòng. Đây cũng là nguyên liệu tốt để sản xuất Biodiesel. 19
+ Dầu hạt cao su: Dầu hạt cao su tốt có màu vàng nhạt, độ khô trung bình với các tính chất hoá lý đặc trưng như các loại dầu béo khác. Dầu hạt cao su có một số chỉ số hoá lý như sau: Tỷ trọng (35oC) : 0,915 ÷ 0,935 Chỉ số chiết quang : 1,4650 ÷ 1,4750 Chỉ số Iốt : 134,35 ÷ 138,75g iốt/100g dầu Chỉ số xà phòng : 191,55 ÷ 194,75mg KOH/g dầu Chỉ số axit : 30,2 ÷ 40,9mg KOH/g dầu + Dầu dừa: Trong dầu dừa có chứa các axit béo như axit Lauric (44 ÷ 52%), axit Myristic (13 ÷ 19%), axit Palmitic (7,5 ÷ 10,5%). Hàm lượng các chất béo không no rất ít. Dầu dừa được sử dụng nhiều cho mục đích thực phẩm, có thể sản xuất Macgarin và cũng là nguyên liệu tốt để sản xuất Biodiesel. Một số chỉ số hoá lý của dầu dừa như sau: Tỷ trọng (35oC) : 0,920 Chỉ số chiết quang : 1,448 Chỉ số Iốt : 11g iốt/100g dầu Chỉ số xà phòng : 255mg KOH/g dầu + Dầu đậu nành: Thành phần chủ yếu là Linoneic (50 ÷ 57%), Oleic (23 ÷ 29%). Dầu đậu nành được dùng trong mục đích thực phẩm, sản xuất sơn, vecni, xà phòng và đặc biệt là dùng làm nguyên liệu để tổng hợp Biodiesel. Tỷ trọng (35oC) : 0,924 Chỉ số chiết quang : 1,4750 Chỉ số Iốt : 129g iốt/100g dầu Chỉ số xà phòng : 190mg KOH/g dầu + Dầu hạt cây cọc rào (Jatropha): Tỷ trọng (35oC) : 0,869 Chỉ số chiết quang : 1,46 Chỉ số Iốt : 108g iốt/100g dầu 20