intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Ebook Lịch sử Đảng bộ huyện Phú Lương (1946-2015): Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:280

Thêm vào BST
Báo xấu
6
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Lịch sử Đảng bộ huyện Phú Lương (1946-2015): Phần 1 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: Phú Lương từ khởi nguồn đến Cách mạng tháng Tám năm 1945; chi bộ Đảng bộ huyện Phú Lương trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp; Đảng bộ huyện Phú Lương trong thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Lịch sử Đảng bộ huyện Phú Lương (1946-2015): Phần 1

  1. LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG (1946 - 2015)
  2. ÑAÛNG BOÄ TÆNH THAÙI NGUYEÂN BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG (1946 - 2015) TAÙI BAÛN COÙ CHÆNH LYÙ, BOÅ SUNG NAÊM 2017
  3. LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG (1946 - 2015) Chæ ñaïo thöïc hieän Ban Thöôøng vuï Huyeän uûy Phuù Löông Chòu traùch nhieäm xuaát baûn Ñoàng chí Nguyeãn Thò Mai - Bí thö Huyeän uûy Phuù Löông khoùa XXIII (Nhieäm kyø 2015 - 2020) Ban Chæ ñaïo Ñ/c Nguyeãn Thò Mai TUV - Bí thö Huyeän uûy Tröôûng ban Ñ/c Ma Vaên Ruïc Phoù Bí thö Thöôøng tröïc HU Phoù ban TT Ñ/c Phaïm Bình Coâng Phoù Bí thö HU - Chuû tòch UBND Phoù ban Ñ/c Doaõn Thanh Nhaân UV BTV - Tröôûng BTG HU UÛy vieân TT Ñ/c Moâng Chí Hoàng UV BTV - Tröôûng BTC HU UÛy vieân Ñ/c Beá Vaên Kính UV BTV - Chuû nhieäm UBKT HU UÛy vieân Ñ/c Leøng Höõu Hieàn UV BTV - Tröôûng BDV HU UÛy vieân Ñ/c Leâ Vaên Quyù UV BTV - Phoù Chuû tòch HÑND UÛy vieân Ñ/c Hoaøng Duy Höng UV BTV - Phoù Chuû tòch TT UBND UÛy vieân Ñ/c Ñaøo Theá Höng UV BTV - Tröôûng Coâng an huyeän UÛy vieân Ñ/c Nguyeãn Huy Ngoïc UV BTV - CHT BCH QS huyeän UÛy vieân Ñ/c Haø Thò Höôøng HUV - Chaùnh Vaên phoøng HU UÛy vieân Ñ/c Nguyeãn Thöôøng Sôn HUV - Chuû tòch UB MTTQ huyeän UÛy vieân Ñ/c Nguyeãn Chí Taâm HUV - Phoù Tröôûng Ban TT BTG HU UÛy vieân Bieân soaïn giai ñoaïn 1946 - 2000 Nguyeãn Xuaân Minh - Vuõ Thanh Khoâi - Phaïm Taát Quynh - Nguyeãn Vaên Thaéng - Döông Coâng Nhuaän - Nguyeãn Thu Huyeàn Phoái hôïp chænh lyù, boå sung, bieân soaïn giai ñoaïn 1946 - 2015 Coâng ty Coå phaàn Saùch vaø Truyeàn thoâng Vaên hoùa Vieät Leâ Vaên Quyønh - Nguyeãn Thò Thuaán - Nguyeãn Thò Thuøy Linh - Phaïm Thò Thanh Hoa
  4. LÔØI GIÔÙI THIEÄU Phuù Löông laø huyeän mieàn nuùi thuoäc tænh Thaùi Nguyeân, coù beà daøy veà lòch söû vaø truyeàn thoáng vaên hoùa. Nhaân daân caùc daân toäc trong huyeän luoân ñoaøn keát, caàn cuø trong lao ñoäng, anh duõng trong ñaáu tranh ñeå baûo veä vaø xaây döïng queâ höông. Phuù Löông coù vò trí chieán löôïc veà quoác phoøng vôùi ñòa hình röøng nuùi hieåm trôû, naèm treân tuyeán Quoác loä 3 neân deã daøng toûa xuoáng caùc tænh ñoàng baèng Baéc Boä hoaëc leân Baéc Kaïn, Cao Baèng, ñeán bieân giôùi Vieät - Trung, tieän lôïi cho vieäc lieân keát caùc phong traøo caùch maïng. Thôøi kyø khaùng chieán choáng Phaùp, Phuù Löông laø cöûa ngoõ vaøo Thuû ñoâ khaùng chieán, moät soá xaõ phía taây huyeän ñöôïc Trung öông Ñaûng, Chính phuû vaø Chuû tòch Hoà Chí Minh choïn ñeå xaây döïng thaønh xaõ An toaøn khu khaùng chieán (ATK). Ñaûng boä huyeän Phuù Löông ra ñôøi vaøo thaùng 11/1946, gaùnh vaùc söù meänh lòch söû laõnh ñaïo phong traøo caùch maïng cuûa huyeän. Trong 70 naêm qua (1946 - 2016), Ñaûng boä tieán haønh 23 kyø ñaïi hoäi, moãi kyø ñaïi hoäi ôû hoaøn caûnh lòch söû cuï theå vôùi nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên khaùc nhau. Song, Ñaûng boä ñaõ vaän duïng linh hoaït caùc chuû tröông cuûa Trung öông, Tænh uûy ñeå ñeà ra phöông höôùng, nhieäm vuï saùt hôïp vôùi hoaøn caûnh thöïc teá cuûa huyeän. Döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng boä, nhaân daân vaø löïc löôïng vuõ trang ñaõ ñöa phong traøo caùch maïng cuûa Phuù Löông nhanh choùng hoøa nhaäp vôùi phong traøo caùch maïng cuûa tænh vaø caû nöôùc, goùp phaàn vaøo thaéng lôïi cuûa cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp, ñeá quoác Myõ cuõng nhö trong söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác xaõ hoäi chuû nghóa, vinh döï ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc phong taëng danh hieäu “Anh huøng Löïc löôïng vuõ trang nhaân daân” thôøi kyø khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp xaâm löôïc cuøng nhieàu phaàn thöôûng cao quyù khaùc. 5
  5. Ñeå ghi laïi nhöõng chaëng ñöôøng lòch söû ñaáu tranh caùch maïng, laøm taøi lieäu giaùo duïc truyeàn thoáng cho caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân trong huyeän, toång keát vaø ñuùc ruùt nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm cho coâng taùc laõnh ñaïo, chæ ñaïo cuûa caùc caáp uûy Ñaûng, Ban Thöôøng vuï Huyeän uûy khoùa XXIII (nhieäm kyø 2015 - 2020) quyeát ñònh taùi baûn coù chænh lyù, boå sung cuoán “Lòch söû Ñaûng boä huyeän Phuù Löông (1946 - 2015)”. Cuoán saùch keá thöøa noäi dung cuûa cuoán “Lòch söû Ñaûng boä huyeän Phuù Löông taäp I (1930 - 1954)” xuaát baûn naêm 1996 vaø cuoán “Lòch söû Ñaûng boä huyeän Phuù Löông taäp II (1955 - 2000)” xuaát baûn naêm 2005, treân cô sôû nguoàn tö lieäu môùi söu taàm töø caùc nhaân chöùng vaø taøi lieäu löu tröõ ôû caùc caáp ñeå boå sung, chænh lyù laøm phong phuù caùc söï kieän lòch söû, ñoàng thôøi bieân soaïn tieáp giai ñoaïn 2000 - 2015. Cuoán saùch ñöôïc boá cuïc thaønh Môû ñaàu vaø 5 chöông noäi dung, keát luaän, phuï luïc, phuï baûn aûnh. Noäi dung Môû ñaàu giôùi thieäu khaùi quaùt veà vuøng ñaát, con ngöôøi vaø truyeàn thoáng cuûa nhaân daân caùc daân toäc huyeän Phuù Löông töø khôûi nguoàn ñeán khi Caùch maïng thaùng Taùm thaønh coâng. Chöông I vaø Chöông II trình baøy quaù trình khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp vaø ñeá quoác Myõ cuûa nhaân daân Phuù Löông döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng boä huyeän. Chöông III, Chöông IV vaø Chöông V ghi laïi chaëng ñöôøng thöïc hieän 2 nhieäm vuï chieán löôïc xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác trong thôøi kyø caû nöôùc ñi leân chuû nghóa xaõ hoäi, tieán haønh ñöôøng loái ñoåi môùi, coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa cuûa Ñaûng boä vaø nhaân daân trong huyeän (1975 - 2015). Cuoán saùch cuõng neâu baät söï ra ñôøi vaø vai troø laõnh ñaïo cuûa Ñaûng boä huyeän Phuù Löông ñaët trong moái lieân heä chaët cheõ vôùi phong traøo caùch maïng cuûa tænh vaø cuûa caû nöôùc suoát 70 naêm qua, treân cô sôû ñoù ñuùc ruùt baøi hoïc kinh nghieäm chuû yeáu trong coâng taùc laõnh ñaïo, chæ ñaïo. Nhaân dòp xuaát baûn, Ban Thöôøng vuï Huyeän uûy chaân thaønh caûm ôn söï quan taâm, ñoùng goùp nhieät tình cuûa ñoâng ñaûo caùn boä, ñaûng vieân, nhaân daân trong vaø ngoaøi huyeän (nhaát laø caùc ñoàng chí laõnh ñaïo chuû choát ñaõ hoaït ñoäng, coâng taùc ôû Phuù Löông qua caùc thôøi 6
  6. kyø), söï giuùp ñôõ veà tö lieäu cuûa cô quan löu tröõ caùc caáp vaø söï phoái hôïp cuûa Coâng ty Coå phaàn Saùch vaø Truyeàn thoâng Vaên hoùa Vieät ñeå cuoán saùch hoaøn thaønh ñuùng keá hoaïch, ñaûm baûo chaát löôïng. Nghieân cöùu bieân soaïn lòch söû Ñaûng boä laø moät coâng vieäc coù nhieàu khoù khaên phöùc taïp. Maëc duø coù nhieàu coá gaéng trong quaù trình thöïc hieän vaø ñöôïc söï ñoùng goùp, giuùp ñôõ nhieät tình cuûa caùc cô quan nghieân cöùu, ñoâng ñaûo caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân trong huyeän, song do coâng taùc nghieân cöùu, söu taàm tö lieäu coøn haïn cheá, nhieàu tö lieäu thaønh vaên khoâng löu tröõ ñöôïc (ñaëc bieät laø tröôùc naêm 1954), cuoán saùch khoâng traùnh khoûi thieáu soùt. Chuùng toâi mong nhaän ñöôïc yù kieán ñoùng goùp cuûa caùc ñoàng chí caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân caùc daân toäc huyeän Phuù Löông ñeå cuoán saùch ngaøy caøng hoaøn thieän. Xin traân troïng giôùi thieäu cuoán saùch cuøng baïn ñoïc! T/M BAN THÖÔØNG VUÏ HUYEÄN UÛY PHUÙ LÖÔNG Bí thö NGUYEÃN THÒ MAI 7
  7. 8
  8. Môû ñaàu PHUÙ LÖÔNG - TÖØ KHÔÛI NGUOÀN ÑEÁN CAÙCH MAÏNG THAÙNG TAÙM NAÊM 1945 I. Ñòa danh Phuù Löông vaø söï thay ñoåi ñòa giôùi haønh chính qua caùc thôøi kyø Theo nhöõng ghi cheùp trong “Ñaïi Vieät söû kyù toaøn thö” do Ngoâ Syõ Lieân vaø caùc söû thaàn trieàu Leâ bieân soaïn thì döôùi thôøi nhaø Lyù ñaõ xuaát hieän phuû Phuù Löông. Ghi cheùp ñaàu tieân veà ñòa danh naøy laø vaøo naêm 1125 “vua (Lyù Nhaân Toâng) sai Lyù Hieán laø trung thö giöõ phuû Phuù Löông ñeán Giang Nam”1. Nhö vaäy, muoän nhaát laø naêm 1125 ñaõ coù ñòa danh Phuù Löông. Khi aáy, Phuù Löông laø moät phuû roäng lôùn, bao goàm phaàn ñaát tænh Thaùi Nguyeân, Baéc Kaïn2, Cao Baèng vaø moät phaàn ñòa baøn caùc huyeän Soùc Sôn (Haø Noäi), Bình Xuyeân (Vónh Phuùc) ngaøy nay. Thôøi thuoäc Minh (1407 - 1427), Phuù Löông ñöôïc ñoåi thaønh huyeän thuoäc phuû Thaùi Nguyeân. Töø thôøi Leâ ñeán ñaàu thôøi Nguyeãn, Phuù Löông laø moät huyeän thuoäc phuû Phuù Bình. Theo saùch “Caùc traán toång xaõ danh bò laõm” vieát vaøo giöõa ñôøi Gia Long (ñöôïc Döông Thò The, Phaïm Thò Hoa dòch vaø bieân soaïn thaønh saùch “Ñòa danh laøng xaõ Vieät Nam theá kyû XIX (thuoäc caùc tænh töø Ngheä Tónh trôû ra)”), Phuù Löông coù 6 toång, 23 xaõ, 1  Ñaïi Vieät söû kyù toaøn thö, Nxb.Thôøi ñaïi, Haø Noäi, 2003, tr.215. Teân goïi “Baéc Kaïn” ñöôïc söû duïng thoáng nhaát töø naêm 1997 ñeán nay. 2  Tröôùc ñoù, trong nhieàu vaên baûn haønh chính vaãn söû duïng caû töø “Baéc Kaïn” vaø “Baéc Caïn”. Ñeå ngöôøi ñoïc tieän theo doõi, chuùng toâi thoáng nhaát söû duïng töø “Baéc Kaïn” trong toaøn boä cuoán saùch. 9
  9. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG trang, phöôøng1. Naêm Minh Meänh thöù 16 (naêm 1835), trieàu Nguyeãn taùch 4 chaâu, huyeän goàm Ñònh Chaâu, Vaên Laõng, Ñaïi Töø, Phuù Löông ñeå laäp phuû môùi goïi laø phuû Toøng Hoùa. Ñeán naêm Töï Ñöùc thöù 4 (naêm 1851), huyeän Phuù Löông do tri huyeän Ñaïi Töø kieâm nhieáp. Saùch “Ñoàng Khaùnh ñòa dö chí” cheùp: “Huyeän haït caùch phuû lî 78 daëm veà phía ñoâng nam. Phía ñoâng giaùp caùc xaõ Quang Vinh, Vaân Laêng huyeän Ñoäng Hyû, phía taây giaùp xaõ An Traïch, Ñònh Chaâu vaø giaùp 2 xaõ Thöôïng Löông, Haï Löông huyeän Vaên Laõng, phía nam giaùp 2 xaõ Huy Ngaïc, Yeân Thaùi huyeän Ñaïi Töø, phía baéc giaùp trang Yeân Ñónh chaâu Baïch Thoâng. Ñoâng taây caùch nhau 63 daëm. Nam baéc caùch nhau 135 daëm. Huyeän coù 6 toång goàm 28 xaõ, trang, phöôøng”2. Döôùi thôøi Phaùp thuoäc, töø naêm 1890, ñeå deã beà cai trò vaø ñaøn aùp caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa nhaân daân ta, thöïc daân Phaùp ñaõ chia nhoû ñòa baøn Thaùi Nguyeân ñeå nhaäp vaøo tieåu quaân khu thuoäc 1  Ñòa danh laøng xaõ Vieät Nam theá kyû XIX (thuoäc caùc tænh töø Ngheä Tónh trôû ra), Nxb.Vaên hoùa - Thoâng tin, Haø Noäi, 2012, tr.102. - Toång YÛ Na coù 5 xaõ: YÛ Na, Baù Vaân, Phuù Xuaân, Caûi Ñan, Pha Ñan. - Toång Cuø Vaân coù 2 xaõ: Phuïc Linh, Laïc Myõ. - Toång Sôn Caåm coù 5 xaõ, phöôøng: Sôn Caåm, Quaùn Trieàu, Cao Ngaïn, phöôøng thuûy cô beán Cao Ngaïn, Hoä Nhieâu. - Toång Ñoäng Ñaït coù 3 xaõ: Ñoäng Ñaït, Boâ Lyù, Phaán Söùc. - Toång Coå Luõng coù 4 xaõ: Coå Luõng, Khuùc Loäng, Döïng Tuù, Baù Sôn. - Toång Töùc Tranh coù 4 xaõ, trang: Quaûng Coá, trang An Laïc, Phuù Ñoâ, Ñan Kheâ. Ngoaøi ra coøn coù 4 xaõ phieâu baït goàm: Cuø Vaân (toång Cuø Vaân), Voâ Tranh (toång Sôn Caåm), Phaán Meã (toång Ñoäng Ñaït), Töùc Tranh (toång Töùc Tranh). 2  Ñoàng Khaùnh ñòa dö chí (taäp 1), Nxb.Theá giôùi, Haø Noäi, 2003, tr.812. - Toång Töùc Tranh coù 5 xaõ, trang: Töùc Tranh, Quaûng Coá, trang An Laïc, Ñan Kheâ, Thanh Traø. - Toång Ñoäng Ñaït coù 4 xaõ: Ñoäng Ñaït, Phuû Lyù, Phaán Söùc, Phaán Meã. - Toång Cuø Vaân coù 3 xaõ: Cuø Vaân, Phuïc Linh, Thoï Linh. - Toång Coå Luõng coù 4 xaõ: Coå Luõng, Baù Sôn, Khuùc Loäng, Döïng Tuù. - Toång Sôn Caåm coù 7 xaõ, phöôøng: Sôn Caåm, Cao Ngaïn, phöôøng thuûy cô xaõ Cao Ngaïn, Quaùn Trieàu, Hoä Hieåu, Voâ Tranh, Phuù Ñoâ. - Toång YÛ Na coù 5 xaõ: YÛ Na, Phuù Xuaân, Baù Vaân, Phi Ñôn, Caûi Ñan. Thôøi gian sau, huyeän Phuù Löông coù theâm toång Yeân Ñónh. 10
  10. Lòch söû Ñaûng boä huyeän Phuù Löông (1946 - 2015) caùc ñaïo quan binh. Trong ñoù, phuû Toøng Hoùa, phuû Phuù Bình nhaäp vôùi moät soá ñòa haït khaùc thuoäc tænh Luïc Nam vaø tænh Baéc Ninh, laäp thaønh Tieåu khu quaân söï Thaùi Nguyeân, sau thuoäc Ñaïo quan binh I Phaû Laïi (Ñaïo quan binh Phaû Laïi thaønh laäp ngaøy 9/9/1891). Nhö vaäy luùc naøy, Phuù Löông laø moät huyeän thuoäc Tieåu khu quaân söï Thaùi Nguyeân. Theo nghò ñònh cuûa Toaøn quyeàn Ñoâng Döông kyù vaøo caùc ngaøy 10/10/1892 vaø 15/10/1892, tænh Thaùi Nguyeân ñöôïc taùch khoûi caùc ñaïo quaân söï; ñeán ngaøy 1/11/1892 ñöôïc laäp laïi nhö cuõ, ñaët döôùi quyeàn cuûa vieân coâng söù nhö caùc tænh ñoàng baèng. Tænh Thaùi Nguyeân ñöôïc laäp laïi goàm 3 phuû, 8 huyeän, 2 chaâu. Phuù Löông laø 1 trong 3 huyeän thuoäc phuû Toøng Hoùa. Ngaøy 11/4/1900, Toaøn quyeàn Ñoâng Döông ra nghò ñònh taùch phuû Thoâng Hoùa khoûi tænh Thaùi Nguyeân ñeå thaønh laäp tænh Baéc Kaïn. Ngaøy 25/6/1901, theo nghò ñònh cuûa Toaøn quyeàn Ñoâng Döông, toång Yeân Ñónh taùch khoûi huyeän Phuù Löông (tænh Thaùi Nguyeân) ñeå saùp nhaäp vaøo chaâu Baïch Thoâng (tænh Baéc Kaïn). Cuoái nhöõng naêm 10 theá kyû XX, thöïc daân Phaùp chia Thaùi Nguyeân thaønh 2 phuû (Phuù Bình, Phoå Yeân), 3 huyeän (Ñaïi Töø, Phuù Löông, Ñoàng Hyû), 3 chaâu (Voõ Nhai, Vaên Laõng, Ñònh Hoùa). Huyeän Phuù Löông khi ñoù coù 7 toång, goàm Quaùn Trieàu, Coå Luõng, Töùc Tranh, Ñoäng Ñaït, Phuû Lyù, Yeân Ñoå, Yeân Traïch vôùi 21 laøng1. Tröôùc Caùch maïng thaùng Taùm naêm 1945, huyeän Phuù Löông coù 7 toång vôùi 25 xaõ: toång Coå Luõng (3 xaõ), toång Sôn Caåm (3 xaõ), toång Ninh Töôøng (7 xaõ), toång Yeân Thònh (3 xaõ), toång Ñoäng Ñaït (3 xaõ), toång Töùc Tranh (3 xaõ), toång Yeân Ñoå (3 xaõ). Sau Caùch maïng thaùng Taùm naêm 1945, moät soá xaõ nhoû ñöôïc saùp nhaäp laïi, Phuù Löông coøn 12 xaõ: Yeân Ninh, Yeân Traïch, Hôïp Huyeän Phuù Löông: Lòch söû khaùng chieán choáng xaâm löôïc vaø xaây döïng - 1  baûo veä Toå quoác (1945 - 2000), Thaùi Nguyeân, 2007, tr.9. 11
  11. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG Thaønh, Yeân Ñoå, Yeân Laïc, Ñoäng Ñaït, Phaán Meã, Phuù Ñoâ, Töùc Tranh, Voâ Tranh, Coå Luõng vaø Sôn Caåm. Naêm 1948, xaõ Phuù Ñoâ vaø xaõ Töùc Tranh saùp nhaäp thaønh xaõ Taân Phuù, xaõ Yeân Ninh vaø xaõ Yeân Traïch saùp nhaäp thaønh xaõ Yeân Traïch, huyeän Phuù Löông coøn 10 xaõ. Trong nhöõng naêm 1953 - 1954, böôùc vaøo thôøi kyø giaûm toâ, moät soá xaõ ñöôïc chia ra: xaõ Taân Phuù chia thaønh xaõ Töùc Tranh, Phuù Ñoâ; xaõ Yeân Traïch chia thaønh xaõ Yeân Traïch vaø Yeân Ninh; xaõ Hôïp Thaønh chia thaønh 3 xaõ Phuû Lyù, Hôïp Thaønh vaø Taân Thaønh. Vì theá, huyeän Phuù Löông coù 14 xaõ1. Thöïc hieän Nghò quyeát soá 103-NQ-TVQH ngaøy 21/4/1965 cuûa UÛy ban Thöôøng vuï Quoác hoäi, töø ngaøy 1/7/1965, tænh Baéc Kaïn vaø tænh Thaùi Nguyeân hôïp nhaát thaønh tænh Baéc Thaùi. Tieáp theo ñoù, Boä Noäi vuï ban haønh Quyeát ñònh soá 111/NV ngaøy 25/3/1967, caét thò traán Chôï Môùi vaø 9 xaõ khaùc cuûa huyeän Baïch Thoâng2 veà huyeän Phuù Löông. Nhö vaäy, töø thaùng 3/1967, huyeän Phuù Löông coù 1 thò traán vaø 23 xaõ. Theo Quyeát ñònh soá 136/NV ngaøy 7/4/1967 cuûa Boä Noäi vuï, xaõ Taân Thaønh ñoåi teân thaønh xaõ OÂn Löông. Thöïc hieän Quyeát ñònh soá 616/VP18 ngaøy 23/2/1977 cuûa Boä tröôûng, Chuû nhieäm Vaên phoøng Phuû Thuû töôùng, thaùng 9/1977, thò traán Giang Tieân chính thöùc ñöôïc thaønh laäp vaø ñi vaøo hoaït ñoäng. Thöïc hieän Nghò ñònh soá 36/CP ngaøy 3/6/1993 cuûa Chính phuû, ngaøy 20/7/1993, thò traán Ñu ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû moät phaàn dieän tích vaø daân soá cuûa xaõ Ñoäng Ñaït. Ngaøy 6/11/1996, taïi kyø hoïp thöù 10 Quoác hoäi khoùa IX ban Thoáng keâ tình hình daân soá vaø daân toäc cuûa xaõ sau caûi caùch ruoäng ñaát, 1  Löu tröõ taïi Chi cuïc vaên thö Löu tröõ - Sôû Noäi vuï tænh Thaùi Nguyeân. Goàm: Noâng Haï, Noâng Thònh, Thanh Bình, Yeân Ñónh, Quaûng Chu, Nhö 2  Coá, Bình Vaên, Yeân Haân, Yeân Cö. 12
  12. Lòch söû Ñaûng boä huyeän Phuù Löông (1946 - 2015) haønh nghò quyeát veà vieäc chia vaø ñieàu chænh ñòa giôùi haønh chính moät soá tænh. Tænh Baéc Thaùi ñöôïc taùch thaønh 2 tænh Baéc Kaïn vaø Thaùi Nguyeân, hoaït ñoäng theo ñôn vò haønh chính môùi töø ngaøy 1/1/1997. Thò traán Chôï Môùi vaø 9 xaõ: Noâng Thònh, Yeân Ñónh, Thanh Bình, Quaûng Chu, Nhö Coá, Bình Vaên, Yeân Haân, Yeân Cö, Noâng Haï ñöôïc caét trôû laïi huyeän Baïch Thoâng nhö tröôùc thaùng 3/1967. Theo Nghò quyeát soá 124/NQ-CP ngaøy 13/12/2013 cuûa Chính phuû, ñòa giôùi haønh chính caùc xaõ Ñoäng Ñaït, Phaán Meã ñöôïc ñieàu chænh ñeå môû roäng ñòa giôùi haønh chính thò traán Ñu. Ñeán naêm 2015, huyeän Phuù Löông coù 2 thò traán (Ñu, Giang Tieân) vaø 14 xaõ: Coå Luõng, Ñoäng Ñaït, Hôïp Thaønh, OÂn Löông, Phaán Meã, Phuù Ñoâ, Phuû Lyù, Sôn Caåm, Töùc Tranh, Voâ Tranh, Yeân Ñoå, Yeân Laïc, Yeân Ninh, Yeân Traïch. II. Ñieàu kieän töï nhieân vaø xaõ hoäi Phuù Löông laø moät huyeän mieàn nuùi naèm ôû khu vöïc phía Baéc tænh Thaùi Nguyeân, phía baéc giaùp huyeän Chôï Môùi (tænh Baéc Kaïn), phía ñoâng giaùp huyeän Ñoàng Hyû, phía nam vaø ñoâng nam giaùp thaønh phoá Thaùi Nguyeân, phía taây nam giaùp huyeän Ñaïi Töø, phía taây giaùp huyeän Ñònh Hoùa. Trung taâm huyeän ñaët taïi thò traán Ñu, caùch trung taâm thaønh phoá Thaùi Nguyeân 22km theo Quoác loä 31. Theo Nieân giaùm thoáng keâ tænh Thaùi Nguyeân naêm 2015, huyeän coù dieän tích töï nhieân laø 36.762ha (trong ñoù coù 12.764ha ñaát saûn xuaát noâng nghieäp, 16.449ha ñaát laâm nghieäp, 4.018ha ñaát chuyeân duøng vaø 1.549ha ñaát ôû). Ñòa hình Phuù Löông thaáp daàn töø phía baéc xuoáng phía nam, ñoä cao trung bình so vôùi maët nöôùc bieån töø 100 - 400m, chia 1   Döôùi thôøi Phaùp thuoäc goïi laø ñöôøng thuoäc ñòa soá 3 (goïi taét laø ñöôøng soá 3). Töø sau khi hoøa bình laäp laïi ôû mieàn Baéc, truïc ñöôøng naøy ñöôïc Nhaø nöôùc quan taâm naâng caáp vaø môû roäng thaønh quoác loä. 13
  13. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG thaønh 2 vuøng roõ reät: Caùc xaõ phía nam huyeän thuoäc ñòa hình vuøng nuùi thaáp vaø ñoài, ñoä doác thöôøng döôùi 15o. Vuøng naøy mang tính ñieån hình cuûa vuøng trung du nhieàu ñoài ít ruoäng. Caùc xaõ phía baéc thuoäc vuøng nuùi, ñòa hình phöùc taïp, ñoä cao trung bình töø 300 - 400m1, ñoä doác phaàn lôùn treân 200, thaûm thöïc vaät daøy, taùn che phuû cao, phaàn nhieàu laø röøng xanh quanh naêm. Ñòa hình cuûa huyeän bò chia caét bôûi nhieàu thung luõng, caùc con soâng, suoái lôùn nhoû… Vôùi loaïi ñaát chuû yeáu laø ñaát feralit vaøng ñoû treân phieán thaïch seùt, feralit maøu vaøng nhaït treân ñaù caùt vaø ñaát naâu ñoû trung tính treân ñaù maùcmabazô, Phuù Löông coù nhieàu khaû naêng phaùt trieån laâm nghieäp vaø troàng caùc loaïi caây coâng nghieäp, chuû yeáu laø caây cheø. Hieän nay, Phuù Löông laø huyeän coù dieän tích troàng cheø lôùn thöù 2 tænh Thaùi Nguyeân, taäp trung nhieàu nhaát ôû caùc xaõ Töùc Tranh, Voâ Tranh, Phuù Ñoâ... Cheø Phuù Löông coù höông vò thôm ngon khoâng keùm cheø Taân Cöông, theå hieän trình ñoä khaù cao veà kyõ thuaät troàng vaø cheá bieán cuûa ngöôøi daân trong vuøng. Töø thôøi xöa, Phuù Löông laø moät vuøng ñaát giaøu taøi nguyeân thieân nhieân. Saùch “Ñaïi Nam nhaát thoáng chí” cuûa Quoác söû quaùn trieàu Nguyeãn coù ghi ôû huyeän Phuù Löông coù nhieàu coû tranh, laù coï, caùc loaïi maây, haäu phaùc, sa nhaân, tre nöùa, tre gai, tre hoa, goã lim, goã seán, goã ñinh, goã taùu, goã xoan, ngoaøi ra coøn coù cheø nam, cuû naâu, nhung höôu, maät gaáu, saùp ong, chim coâng2. Nhöng cuøng vôùi thôøi gian, traûi qua bao ñôøi, röøng caây ñaõ bò taøn phaù, nhöõng saûn vaät quyù hieám naøy cuõng khan hieám daàn. Töø nhöõng naêm 80 theá kyû XX, thöïc hieän chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, phong traøo troàng caây gaây röøng ñöôïc duy trì, môû roäng, nhôø ñoù moâi tröôøng sinh thaùi ñöôïc baûo veä. 1   Ngoïn nuùi cao nhaát huyeän laø nuùi Chuùa (ñænh cao nhaát 432m) naèm treân ñaát caùc xaõ Ñoäng Ñaït, Hôïp Thaønh. 2  Ñaïi Nam nhaát thoáng chí, taäp 4, Nxb.Thuaän Hoùa, Hueá, 2006, tr.209-210. 14
  14. Lòch söû Ñaûng boä huyeän Phuù Löông (1946 - 2015) Loøng ñaát huyeän Phuù Löông coù nhieàu khoaùng saûn, trong ñoù nhieàu nhaát laø than. Than coù nhieàu ôû xaõ Phaán Meã, xaõ Sôn Caåm. Than Phaán Meã thuoäc loaïi than môõ, nhieät löôïng cao (8.676 kcal/ kg), coù giaù trò cao treân thò tröôøng Ñoâng Döông khi xöa, duøng cho coâng nghieäp luyeän kim vaø ñöôøng saét. Töø naêm 1905, thöïc daân Phaùp baét ñaàu thaêm doø vaø khoâng laâu sau ñoù thì tieán haønh khai thaùc moät caùch oà aït. “Tieåu chí Thaùi Nguyeân” cuûa Coâng söù Phaùp Esina cho bieát trung bình moãi thaùng moû than Phaán Meã xuaát ra ngoaøi tænh 2.000 taán. Ñaây laø moû duy nhaát trong tænh Thaùi Nguyeân “ñaõ cöôõng laïi ñöôïc cuoäc khuûng hoaûng kinh teá”1. Ngoaøi than, huyeän Phuù Löông coøn coù caùc loaïi khoaùng saûn nhö saét, maêng-gan, ti-tan, thieác, ñaù voâi, seùt xi maêng, seùt gaïch ngoùi..., taäp trung nhieàu ôû caùc xaõ Ñoäng Ñaït, Phaán Meã, Coå Luõng, Sôn Caåm, Voâ Tranh. Khí haäu Phuù Löông mang tính chaát nhieät ñôùi gioù muøa vôùi 2 muøa noùng, laïnh roõ reät. Muøa noùng töø thaùng 4 ñeán thaùng 10, nhieät ñoä cao, nhieàu khi coù möa lôùn vaø taäp trung. Muøa laïnh keùo daøi töø thaùng 11 ñeán thaùng 3 naêm sau, nhieät ñoä xuoáng thaáp, thöôøng xuyeân coù caùc ñôït gioù muøa Ñoâng Baéc hanh, khoâ. Trung bình moãi naêm coù khoaûng 20 ñôït gioù muøa Ñoâng Baéc traøn qua laøm cho nhieät ñoä xuoáng thaáp, aûnh höôûng ñeán söùc khoûe con ngöôøi, caây troàng vaø vaät nuoâi. Nhieät ñoä trung bình trong naêm khoaûng 220C, löôïng möa töø 1.800 - 2.000mm/naêm, ñoä aåm bình quaân laø 80%. Phuù Löông coù khaù nhieàu soâng, suoái, phaân boá töông ñoái ñeàu ôû caùc xaõ. Soâng Chu, soâng Ñu vaø soâng Caàu laø 3 con soâng chính, chaûy qua ñòa phaän nhieàu xaõ trong huyeän. Soâng Chu vaø caùc nhaùnh cuûa noù chaûy qua caùc xaõ phía baéc huyeän, trong ñoù nhaùnh chính daøi khoaûng 10km. Soâng Ñu baét nguoàn töø 2 nhaùnh chính: Nhaùnh thöù nhaát, baét nguoàn töø vuøng röøng nuùi Yeân Thònh, theo höôùng ñoâng baéc - taây nam, chaûy qua ñòa phaän caùc xaõ Yeân 1  Esina (Echinard): Tieåu chí Thaùi Nguyeân. 15
  15. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG Laïc, Ñoäng Ñaït. Nhaùnh thöù hai, goàm moät chi nhaùnh töø vuøng nuùi xaõ Yeân Traïch vaø moät chi nhaùnh töø xaõ Boäc Nhieâu (huyeän Ñònh Hoùa); 2 chi nhaùnh hôïp löu taïi xaõ Phuû Lyù (Phuù Löông). Hai nhaùnh soâng Ñu hôïp löu ôû thò traán Ñu, laàn löôït chaûy qua ñòa phaän xaõ Phaán Meã, thò traán Giang Tieân, caùc xaõ Voâ Tranh, Coå Luõng, Sôn Caåm roài ñoå vaøo soâng Caàu. Toång chieàu daøi cuûa heä thoáng soâng Ñu khoaûng 44,5km. Con soâng lôùn nhaát laø soâng Caàu, phaùt nguoàn töø xaõ Baèng Phuùc (Chôï Ñoàn), chaûy qua huyeän Baïch Thoâng, Chôï Môùi men theo chaân caùc daõy nuùi, ñoài, ñoå veà ñòa phaän caùc xaõ Phuù Ñoâ, Töùc Tranh, Voâ Tranh, Sôn Caåm cuûa huyeän Phuù Löông vôùi chieàu daøi 17km. Döôùi thôøi Phaùp thuoäc, soâng Caàu laø tuyeán giao thoâng thuûy quan troïng cuûa huyeän Phuù Löông vaø cuûa tænh Thaùi Nguyeân; hieän nay, ñaây laø nguoàn cung caáp nöôùc chuû yeáu ñaûm baûo cho sinh hoaït vaø saûn xuaát cuûa moät soá xaõ nhö Phuù Ñoâ, Töùc Tranh, Voâ Tranh, Sôn Caåm. Ngoaøi ra, coøn coù nhieàu con suoái nhoû len loûi trong caùc laøng, baûo ñaûm nöôùc sinh hoaït vaø phuïc vuï cho saûn xuaát cuûa ñoàng baøo. Haàu heát caùc soâng suoái ôû Phuù Löông ñeàu heïp vaø doác, neân khi möa nhieàu thöôøng xaûy ra luõ luït, xoùi moøn vaø saït lôû ñaát, gaây nhieàu thieät haïi cho saûn xuaát vaø ñôøi soáng, sinh hoaït cuûa nhaân daân. Giao thoâng vaän taûi cuûa huyeän phaùt trieån chuû yeáu ôû loaïi hình ñöôøng boä. Quoác loä 3 chaïy daøi theo suoát chieàu doïc cuûa huyeän (khoaûng 40km), qua 8 xaõ, thò traán (Sôn Caåm, Coå Luõng, Giang Tieân, Phaán Meã, Ñu, Ñoäng Ñaït, Yeân Ñoå, Yeân Ninh); leân phía baéc ñeán caùc tænh Baéc Kaïn, Cao Baèng, xuoáng phía nam veà thaønh phoá Thaùi Nguyeân, ñeán Haø Noäi. Tænh loä 268 töø xaõ Yeân Ñoå ñi Ñònh Hoùa; Tænh loä 263 töø thò traán Ñu ñi xaõ Phuû Lyù, Hôïp Thaønh, OÂn Löông sang huyeän Ñaïi Töø; Quoác loä 37 töø ngaõ ba Bôø Ñaäu (xaõ Coå Luõng) qua huyeän Ñaïi Töø sang tænh Tuyeân Quang cuõng laø nhöõng tuyeán giao thoâng quan troïng. Ngoaøi ra coøn coù heä thoáng ñöôøng lieân xaõ, lieân huyeän ñaõ vaø ñang ñöôïc cuûng coá, naâng caáp, taïo ñieàu kieän cho Phuù Löông môû roäng quan heä giao 16
  16. Lòch söû Ñaûng boä huyeän Phuù Löông (1946 - 2015) löu, trao ñoåi haøng hoùa vôùi caùc huyeän trong tænh vaø ngoaøi tænh ñeå phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. Phuù Löông laø vuøng ñaát hoäi cö cuûa nhieàu boä phaän cö daân: Boä phaän cö daân baûn ñòa ñaõ ñeán ñònh cö töø laâu ñôøi; boä phaän daân phu ñöôïc tö saûn Phaùp tuyeån moä vaøo laøm trong caùc haàm moû, ñoàn ñieàn; boä phaän ñoàng baøo taïi nôi khaùc di cö töï nhieân ñeán Phuù Löông ñeå khai phaù ñaát ñai, môû roäng laøng baûn, sinh cô laäp nghieäp; boä phaän ñoàng baøo, caùn boä, chieán syõ taûn cö, sô taùn ñeán huyeän trong thôøi kyø khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp vaø ñeá quoác Myõ; boä phaän ñoàng baøo caùc tænh mieàn xuoâi leân xaây döïng kinh teá môùi trong nhöõng naêm 60, 70 theá kyû XX... Naêm 1932, daân soá huyeän Phuù Löông laø 7.030 ngöôøi1. Töø ñoù ñeán nay, daân soá huyeän lieân tuïc taêng nhanh: naêm 1948 laø 13.700 ngöôøi, naêm 1970 laø 54.676 ngöôøi (goàm caû daân soá caùc xaõ, thò traán cuûa huyeän Baïch Thoâng, tænh Baéc Kaïn chuyeån veà), naêm 2006 laø 106.257 ngöôøi vaø naêm 2015 laø 107.409 ngöôøi. Treân ñòa baøn huyeän coù nhieàu daân toäc cuøng sinh soáng, trong ñoù daân toäc Kinh chieám 56,08%, caùc daân toäc thieåu soá (daân toäc Taøy, Saùn Chay, Dao, Nuøng, Saùn Dìu…) chieám 43,92%. Maëc duø moãi daân toäc ñeàu coù nhöõng saéc thaùi rieâng veà phong tuïc taäp quaùn nhöng ñoàng baøo khoâng soáng bieät laäp maø thöôøng xen keõ vaøo cuøng moät choøm xoùm. Laø baø con xoùm gieàng sôùm toái coù nhau neân ngöôøi daân trong vuøng thöôøng cöu mang, ñoái xöû vôùi nhau coù tình coù nghóa. Caâu tuïc ngöõ cuûa ngöôøi Taøy “Pì nooïng tam toù, boù taøy pì nooïng soù röôøn” cuõng nhö caâu tuïc ngöõ cuûa ngöôøi Kinh “Baùn anh em xa, mua laùng gieàng gaàn” ñaõ noùi leân söï gaén boù beân nhau giöõa caùc gia ñình trong xoùm laøng. Söï töông trôï laãn nhau khoâng chæ theå hieän trong ñôøi soáng haèng ngaøy (caùc dòp ma chay, cöôùi xin, laøm nhaø…) maø coøn theå hieän Huyeän Phuù Löông: Lòch söû khaùng chieán choáng xaâm löôïc vaø xaây döïng - 1  baûo veä Toå quoác (1945 - 2000), Thaùi Nguyeân, 2007, tr.14. 17
  17. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG trong saûn xuaát. Moái quan heä ñoaøn keát keo sôn giöõa ñoàng baøo ngaøy caøng ñöôïc phaùt huy maïnh meõ qua caùc theá heä vaø trôû thaønh moät truyeàn thoáng heát söùc quyù baùu. Trong quaù trình lao ñoäng saûn xuaát vaø cheá ngöï thieân nhieân, nhaân daân caùc daân toäc huyeän Phuù Löông luoân theå hieän ñöùc tính caàn cuø, thoâng minh, saùng taïo. Hoï töï cheá taïo ñöôïc caùc loaïi cung noû, suùng kíp... ñeå saên thuù röøng, töï reøn ñuùc caùc loaïi dao, cuoác... laøm ñoà duøng sinh hoaït vaø saûn xuaát. Töø xöa ngöôøi daân Phuù Löông ñaõ bieát töï deät laáy vaûi maëc, bieát laøm coïn nöôùc vaø ñaøo ñaép möông, phai ñeå daãn nöôùc vaøo ruoäng. Ngoaøi kyõ thuaät laøm ruoäng nöôùc, ñoàng baøo caùc daân toäc Phuù Löông raát thaïo laøm nöông, laøm raãy. Nhôø kinh nghieäm tích luõy laâu naêm neân ñoàng baøo deã daøng choïn röøng, ñaát laøm raãy, troàng ngoâ, luùa. Haèng naêm, khi tieát coác vuõ, thanh minh vöøa tôùi, caùc gia ñình baét ñaàu khôûi coâng phaùt raãy cho ñeán thaùng 4, ñaàu thaùng 5 aâm lòch, raãy ñöôïc ñoát doïn, vöøa kòp ñoùn nhöõng traän möa raøo laøm aåm, meàm ñaát vaø baét ñaàu coâng vieäc troàng træa. Trong kyõ thuaät canh taùc, ngöôøi daân Phuù Löông töø laâu ñaõ bieát troàng luaân canh, xen canh, goái vuï. Ñoàng baøo choïn, gìn giöõ nhöõng gioáng luùa thôm ngon noåi tieáng. Caâu ca “Côm laøng Giaù, caù laøng Ñu...” töø thôøi xöa noùi leân ñieàu ñoù. Beân caïnh vaên hoùa vaät chaát, nhaân daân caùc daân toäc huyeän Phuù Löông coøn goùp phaàn xaây döïng, gìn giöõ vaø phaùt trieån neàn vaên hoùa tinh thaàn voâ cuøng phong phuù cuûa caùc daân toäc trong ñaïi gia ñình Vieät Nam. Nhöõng ñieäu haùt löôïn cuûa ngöôøi Taøy, haùt sli cuûa ngöôøi Nuøng, nhöõng laøn “Sình ca”, muùa Taéc Xình, haùt Saáng Coï cuûa ngöôøi Saùn Chay... hay caùc loaïi truyeän keå löu truyeàn trong ñoàng baøo caùc daân toäc, ñeàu laø nhöõng taøi saûn tinh thaàn quyù giaù, chöùa ñöïng nhöõng yeáu toá tích cöïc, laønh maïnh, theå hieän tö töôûng, tình caûm trong saùng, öôùc mô cao ñeïp cuûa quaàn chuùng lao ñoäng. Trong ñoù, muùa Taéc Xình vaø haùt Saáng Coï ñaõ 18
  18. Lòch söû Ñaûng boä huyeän Phuù Löông (1946 - 2015) ñöôïc xeáp haïng laø Di saûn vaên hoùa phi vaät theå Quoác gia. Tính ñeán heát naêm 2015, treân ñòa baøn huyeän Phuù Löông coù 13 di tích ñöôïc xeáp haïng, trong ñoù coù 4 di tích ñöôïc xeáp haïng di tích Quoác gia goàm: - Di tích lòch söû vaên hoùa vaø danh thaéng ñeàn Ñuoåm naèm treân ñòa baøn xaõ Ñoäng Ñaït (theo Quyeát ñònh soá 774/QÑ-BT ngaøy 21/6/1993 cuûa Boä Vaên hoùa - Thoâng tin). - Di tích ñòa ñieåm saûn xuaát suùng Bazoka ñaàu tieân cuûa Quaân ñoäi nhaân daân Vieät Nam naèm taïi thò traán Giang Tieân (theo Quyeát ñònh soá 98/2004/QÑ-BVHTT ngaøy 15/12/2004 cuûa Boä Vaên hoùa - Thoâng tin). - Di tích ñòa ñieåm dieãn ra Ñaïi hoäi Chieán syõ thi ñua toaøn quoác laàn thöù nhaát taïi xoùm Khuaân Laân, xaõ Hôïp Thaønh (theo Quyeát ñònh soá 98/2004/QÑ-BVHTT ngaøy 15/12/2004 cuûa Boä Vaên hoùa - Thoâng tin). - Di tích ñòa ñieåm dieãn ra Leã thaønh laäp Ñaïi ñoaøn Quaân Tieân phong (Sö ñoaøn 308) - Ñaïi ñoaøn chuû löïc cô ñoäng ñaàu tieân cuûa Quaân ñoäi nhaân daân Vieät Nam taïi thò traán Ñu (theo Quyeát ñònh soá 4100/QÑ-BVHTTDL ngaøy 12/12/2014 cuûa Boä Vaên hoùa, Theå thao vaø Du lòch). Chín di tích ñöôïc xeáp haïng caáp tænh goàm: ñeàn Khuoân ôû xaõ Ñoäng Ñaït; ñeàn Trình, ñeàn Quan ôû thò traán Giang Tieân; ñeàn Ñaàm Sôn ôû xaõ Coå Luõng; di tích ñòa ñieåm thaønh laäp chính quyeàn caùch maïng ñaàu tieân huyeän Phuù Löông ôû xaõ OÂn Löông; di tích ñòa ñieåm Baùc Hoà phaùt ñoäng laøm ñöôøng giao thoâng ôû xaõ Coå Luõng; di tích ñòa ñieåm Baùc Hoà veà thaêm tröôøng Thanh nieân lao ñoäng xaõ hoäi chuû nghóa taïi xaõ Phuû Lyù; ñình Keûm thôø Döông Töï Minh ôû xaõ Yeân Ñoå - Nôi Baùc Hoà veà thaêm vaø noùi chuyeän veà chính saùch thueá noâng nghieäp; ñòa ñieåm taïi xaõ Töùc Tranh - Nôi chieác maùy bay thöù 1.000 cuûa giaëc Myõ rôi xuoáng mieàn Baéc, do ñôn vò phaùo binh 210 19
  19. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN PHUÙ LÖÔNG baén haï ngaøy 29/4/1966. Nhöõng ñieåm di tích treân laø minh chöùng cho vuøng ñaát Phuù Löông giaøu truyeàn thoáng caùch maïng. III. Truyeàn thoáng yeâu nöôùc vaø caùch maïng Beân caïnh vieäc cheá ngöï thieân nhieân, baûo veä vaø phaùt trieån muøa maøng, baèng loøng yeâu nöôùc noàng naøn, thieát tha vôùi ñoäc laäp töï do vaø thoáng nhaát Toå quoác, nhaân daân caùc daân toäc Phuù Löông ngay töø buoåi ñaàu döïng nöôùc ñaõ ñoaøn keát chaët cheõ vôùi ñoàng baøo caû nöôùc ñaáu tranh choáng giaëc ngoaïi xaâm vaø caùc theá löïc phong kieán caùt cöù. Vaøo theá kyû XI, ñöùng tröôùc aâm möu vaø haønh ñoäng xaâm löôïc cuûa nhaø Toáng, cuøng vôùi caùc ñòa phöông mieàn nuùi phía Baéc, nhaân daân phuû Phuù Löông haêng haùi tham gia ñoäi quaân cuûa Lyù Thöôøng Kieät. Baèng nhieàu hình thöùc vaø möùc ñoä khaùc nhau, nhaân daân Phuù Löông tích cöïc tham gia vaøo cuoäc chieán choáng quaân xaâm löôïc Toáng, goùp phaàn vaøo chieán coâng chung cuûa daân toäc. Tieâu bieåu cho söï ñoùng goùp cuûa nhaân daân caùc daân toäc Phuù Löông thôøi gian ñoù laø Döông Töï Minh. Döông Töï Minh laø ngöôøi daân toäc Taøy, queâ ôû Quaùn Trieàu1, thuoäc phuû Phuù Löông. Döôùi trieàu vua Lyù Nhaân Toâng (1072 - 1128), Döông Töï Minh ñöôïc trieàu ñình phong laøm thuû lónh phuû Phuù Löông, naêm 1127, ñöôïc nhaø vua gaû coâng chuùa Dieân Bình. Voán coù ñöùc ñoä, thanh lieâm, oâng ñöôïc nhaân daân yeâu meán, kính phuïc. OÂng thöôøng che chôû, beânh vöïc cho nhöõng ngöôøi ngheøo khoù. Suoát thôøi gian oâng cai quaûn, nhaân daân phuû Phuù Löông soáng trong caûnh thanh bình, thònh vöôïng. Trong 30 naêm cai quaûn phuû Phuù Löông, Döông Töï Minh xaây döïng taïi ñòa haït cuûa mình moät ñoäi daân binh huøng maïnh. Caùc hoaøng nam ñeàu coù nghóa vuï phuïc vuï quaân ñoäi theo cheá ñoä “nguï binh ö noâng”, luaân phieân nhau ñi lính roài luaân phieân trôû veà caøy ruoäng. OÂng ñaõ xaây döïng ñoäi quaân phuû Phuù Löông thaønh löïc löôïng   Nay thuoäc thaønh phoá Thaùi Nguyeân. 1 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2