Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Sà Phìn (1945-2015)

Chia sẻ: Hoangnhanduc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:87

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Sà Phìn (1945-2015) gồm các nội dung chính như sau: Khái quát điều kiện tự nhiên - xã hội xã Sà Phìn; nhân dân các dân tộc xã Sà Phìn trong cuộc đấu tranh giành chính quyền và kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945-1954); chi bộ đảng và nhân dân xã Sà Phìn trong thời kỳ vừa xây dựng CNXH vừa kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954-1975);...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Sà Phìn (1945-2015)

ĐẢNG BỘ HUYỆN ĐỒNG VĂN BCH ĐẢNG BỘ XÃ SÀ PHÌN TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN XÃ SÀ PHÌN (1945 - 2015) Xuất bản năm 2018 1
LỜI GIỚI THIỆU S P ớ ủ u Đồ Vă , á tru tâm u ỵ 15 km về phía Tây, ơ ó d tí Quố “K u N Vươ ”. X ó một dâ tộ du ất dâ tộ Mô s số , v vậ đ tạo ét vă ó đặ sắ ủ dâ tộ Mô tr C o u đá Đồ Vă . N ườ dâ S P ót t ầ ầ ù tro o độ sả uất, k ườ ố ọ vớ sự k ắ t ủ t v t t ầ đấu tr ất k uất vớ á t ế ự p ả độ , oạ âm để s tồ v p át tr ể . Dướ sự đạo ủ Đả , t t ầ đó đượ p át u o độ m tru ề t ố o ù , tô t ắm t m tr s v v ủ dâ tộ , ủ qu ươ S P . Tru ề t ố v v đó uồ ự ộ s , sứ mạ tổ ợp để â dâ á dâ tộ S P t ếp tụ p át u tro ô uộ đổ mớ , p át tr ể mạ về k tế - ộ, v quố p - , m oS P ứ đá trọ đ ểm tro p át tr ể k tế, vă ó v du ủ u , á ô tru ề t ố vă ó dâ tộ Mô tr Cô v đ ất to ầu C o u đá Đồ Vă . N ằm áo dụ tru ề t ố á mạ o á t ế m s u, k ẳ đ v tr đạo ủ Đả đố vớ â dâ á dâ tộ S P , đồ t ờ rút r ọ s ổ í , p ụ vụ ô tá ứu v áo dụ tru ề t ố á mạ , ô tá đạo ủ Đả ộ tro ăm t ếp t o, ư đáp ứ u ầu ủ á ộ, đả v v â dâ . B T ườ vụ Đả u S P đạo sưu tầm, ứu v soạ uố “Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nh n d n à h n giai oạn 945 - 20 5”. Đâ một t u quý, một ô tr ứu k o ọ , ô p u, tá ạ s tru ề t ố o ù ủ â dâ á dâ tộ S P qu á t ờ kỳ s . Tro quá tr sưu tầm, ứu v soạ , B T ườ vụ Đả ủ uô ậ đượ sự qu tâm đạo ủ B T ườ vụ Hu ủ , sự p ố ợp, úp đỡ ủ B Tu áo Hu u ,P Lý uậ C í tr v L s đả B Tu áo T ủ ù vớ sự đó óp ý k ế quý áu ủ á ộ, đả v v â dâ , đặ t sự đó óp ủ á đồ í á ộ ủ ốt ủ qu á t ờ kỳ. Mặ dù B soạ đ ó ều ố ắ , vớ t t ầ trá m o, ư tro quá tr t ự ặp ều k ó k ă , ư: uồ t u t ất ạ , các â ứ s tuổ đ o, trí ớ ó p ầ su ảm, ạ đó, tr độ ủ á ộ soạ ó ạ , k ô trá k ỏ t ếu sót. B T ườ vụ Đả ủ S P mo ậ đượ sự t m óp ý ủ á đồ í v ạ đọ để uố sá đượ o t ơ tro ầ tá ả s u. N â d p uố sá đượ uất ả , B T ườ vụ Đả ủ S P xin chân t ảm ơ sự đạo v úp đỡ quý áu ủ á ơ qu , đơ v , á â đ úp đỡ để ộ du uố sá đượ o . X trâ trọ ớ t u đế to t ể á ộ, đả v , â dâ v ù ạ đọ ! T/M BAN THƯỜNG VỤ P m Qu c L p Ủy viên BCH Đảng bộ uyện Đồng Văn - Bí t ư Đảng ủy 2
C ương I KHÁI QUÁT ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - XÃ HỘI XÃ SÀ PHÌN 1. Điều kiện tự n iên. S P ớ ủ u Đồ Vă , á tru tâm u ỵ 15km về p í Tâ . P í Bắ áp vớ u M L P o, t Vâ N m, ướ Cộ ân dân Tru Ho v t ếp áp L Táo, p í Đô áp vớ T P Tủ , p í Tâ áp Sủ L , p í N m áp Sả Tủ , Sí Lủ u Đồ Vă . D tí đất tự từ s u k tá đế ăm 1978 1.847,68 , tro đó đất ô p 614,84 ; đất âm p 252,67 , đất u dù 61,33 , đất suố 2,25 , đất k á 916,59 ; đế 2015, d tí đất tự ủ 1.493,44 (do có sự iều chỉnh ịa giới hành chính một số diện tích nay thuộc Ma Lé và Thài h n Tủng), tro đó đất ô p ó 1.006,99 , đất p ô p 39,33 , đất khác 447,12 . Gồm ều oạ đất k á u, ư: đất âu, đất p r r t, đất ám ạ m u. Đ ắt ở á d ú đá, ó độ dố tươ đố ớ , độ o tru bình là 1.250 m so vớ mự ướ ể , t độ tru ăm từ 18 - 220C, về mù đô đ ó ú uố dướ 00C. X S P m ều sắ t á ủ k í ậu ô đớ , m 2 mù , mù mư v mù k ô. Cá ướ ó t ườ p ụ t uộ v o đ hì t u u tố độ ó ếu, tầ suất 50%, ở đâ ủ ếu ướ ó Đô m từ t u . Mù mư kéo d từ t á 5 đế t á 9, mù k ô kéo d từ t á 10 ăm trướ đế t á 4 ăm s u. V vậ â t trạ t ếu ướ p ụ vụ cho si oạt v sả uất v o mù k ô v v o mù mư ượ đất d ó m ,r trô , do đó d tí đất ạ m u tr đ tă . L ó độ dố tươ đố ớ , đ ủ d ú đườ ớ V t Tru , đ ơ đâ p ứ tạp chi ắt ều ở á d ú đá, o t ô đ ạ k ó k ă , ả ưở rất ớ đế s oạt v sả uất ủ â dâ . Cô tá trồ rừ , ăm só , k o uô v ảo v rừ đượ ú trọ , đặ t v t ếp ậ dự á đầu tư ảo v v p át tr ể rừ g t oN qu ết 30 ủ C í p ủ đ m o â dâ t đổ ậ t ứ ,v t ếv trồ rừ , ăm só , k o uô ảo v rừ đ đượ tă . Vớ d tí đất tự nhiên ủ ếu đồ ú đá, v vậ ếu đượ đầu tư ợp ý, áp dụ k o ọ kỹ t uật, đư má mó v o p ụ vụ ô , âm p t đờ số k tế ủ â dâ sẽ đượ ả t đá kể, đặ t trồ ôv ă uô , ợ , dê.... Đó t ềm ă ơ ả để p át tr ể ô , âm pv ă uô , tạo r một ướ ề v trong v t ự ô tá ó đó , ảm èo tạ đ p ươ . 2. Điều kiện xã ội. Tro suốt á tr ều đạ p o k ế V t N m, đ d S P ư uất . Đế ăm 1884 ườ P áp đế H G , ăm 1887 quâ P áp ếm đượ H G , ú t ết ập ế độ đạo qu ằm quả ý t ự tất ả á qu ề ự về quâ sự t o ủ Tổ u tố o quâ độ v tất ả á qu ề ự về dâ sự t o ủ T ố sứ Bắ Kỳ, dướ sự đạo tố o ủ To qu ề Đô Dươ tr to ộ k u vự vù o Bắ Kỳ. 3
N 28/11/1905, Qu ề To qu ề Đô Dươ , đ kể từ 01/01/1906 t ết ập á tru tâm í tạ á Đạo qu 2, 3 v 4. C âu Đồ Vă t uộ đạo qu 3, ó 2 tổ : Qu Mậu ồm 4 , 101 ; Đô M ồm 14 , 364 .Đ d S p t uộ tổ Đô M , âu Đồ Vă uất ù vớ Tru tâm í Đồ Vă , ư vậ S P uất ù vớ sự r đờ ủ u Đồ Vă 01/01/1906. Đ d S P ắ ề vớ D tí quố “K u N Vươ ” do Vươ C í Đứ , t t ật V D Lù (1865 - 1947) â dự . T S P đượ 1 k ở ô â dự ăm 1898, o v k á t v o ăm 1903 (hiện nay một số tư liệu sử sách khác ều ghi khu dinh thự y dựng trong khoảng thời gian từ 9 9 ến 923), t u tố k oả 15 vạ đồ ạ trắ . Vươ C í Đứ ở tro t d t ự đượ 44 ăm. T d t ự ơ ở ủ Vươ C í Đứ , ơ m v ủ t ủ ĩ ườ Mèo ằm ở Đồ Vă (nhà Cống hà - ối diện với tòa ại lý háp bên cạnh nhà Tri ch u Đồng Văn). T ờ kỳ , ở Đồ Vă mỗ ăm t u đượ k oả 20 tấ t uố p . Đầu ăm 1900 t ự dâ P áp để ý muố m ó ướp ấ món hàng quý này và o quâ tấ ô Đồ Vă , dâ Mèo đ đứ k ở ĩ để ố ạ t ự dâ P áp, quâ P áp ết k ô t ắ ổ v ếu ó t ắ k ô k uất p ụ đượ ườ Mèo, t á 10/1913, P áp uộ p ả ký ướ vớ ườ Mèo Đồ Vă . Đạ d o ườ Mèo ký t tro ả ướ ô V D Lù vớ ái tên Vươ C í Đứ . Từ đó uộ số ủ ườ Mèo Đồ Vă đ đượ trả ạ o í ườ Mèo m ủ. N 01/01/1923, Vươ C í Đứ đượ ậ u ươ v d sự ạ 2 do P áp tr o tặ ; 11/4/1923 T ố sứ Bắ kỳ N đ ổ m Vươ C í Đứ m Bát p ẩm Bá ộ (8-1) C á qu Mèo Đồ Qu (H 2 G ) đượ ổ m vớ tư á oạ mB tá . N ăm s u đó Vươ C í Đứ đượ í qu ề P o k ế N m tr ều, ăm K ả Đ t ứ 13 (1928) sắ p o “B v k ả p o đạ t ầ ” o ô ù t v á oạ đ m áo tr ều p ụ k á ù vớ ứ o p “B í k ả p o ”. Đế uố ăm 1929, S p t uộ tổ Đô M , âu Đồ Vă (vớ t ọ Sa Phìn) có 48 làng: Lũng á h n iao a hin Lũng Hòa Làn Chá Tổng Kicau h Lũng Thái h nh Tông ín Lũng ảo Hồ Quang Lũng Lò Chù Lũng Chú Quấn Tảng éo Lũng Voàn ù án Lo Chá Tổng Háo ù Tổng Th n Mán Tổng Lá Tà àng Tổng ử Ngài Là Tổng Má Chè án Tổng ừ Lèng ư áo Có Lũng Lũng Tao Má ò ùng Lủng Ta Cúng hàng Yáng ĩ Tổng Niêàu ản Niêàu Lũng Má hấn Khí Lái Mà Lũng M Chá ào G n Lũng Tả ph n Mao áo Tổng Má Vàng 1 T o tư u v ết t ủ o áu d ọ Vươ . 2 N đ số 1123-I, 11/4/1923 ủ T ố sứ Bắ Kỳ – t u Tru tâm ưu tr Quố I. 4
án Má á Tả Tổng ư Tả Chù Lũng Hiang áo Tổng Hòu Lũng Lũng Thàu Lồi Chá Tổng Ngài ản ủi ui Tổng ư inh Tổng ư3. Cuố ăm 1932, S P một C k u ủ âu Đồ Vă do B tá Mèo quả , dướ sự k ểm soát ủ Trưở đồ P ó Bả . B tá Mèo ó qu ề tự tr v u 10 óm ườ Mèo ọ G áp. Năm 1938, P áp dù v ự ó ỏ ế độ ườ Mèo tự quả , mv (Cố p ) ở Đồ Vă đượ P áp ấ m trườ ọ .T d t ựS P k trở t ơ mv ủ Vươ C í Đứ o đế á mạ t á 8 ăm 1945. Từ uố ăm 1938 đế s u á mạ t á 8/1945 đ d S P ơ ả k ô t đổ . N 5.7.1961 Hộ đồ C í p ủ qu ết đ số 91-CP chia 13 t uộ u Đồ Vă , t H G , k u tự tr V t Bắ t mớ . X S P đượ t 6 mớ :S P ,L Táo, T P T ng (Thài Phìn Tủ ), Sí L (Sí Lủ ), Tả P , Tả Lù (Tả Lủ ). S u k tá S P ồm ó 3 t ô /13 óm, ồm: L Ho , L C T v t ô S P . Đế ăm 1975, S P ó 9 ợp tá vớ 20 độ sả uất, tro đó ó ợp tác xã Sá S Tủ , L T ầu áp ớ vớ Tru Quố . Tro t ờ kỳ ế tr ớ , á ộ dâ áp ớ p ả d u ể v o á t ô ộ đ để đảm ảo to , ăm 1984, t ự í sá đư dâ trở ạ ớ , á ộ dâ trở ạ thôn Sá S Tủ , L T ầu s số . Đế ăm 2015, S P ó 11 t ô , o ồm: L T ầu, S P A, S P B, S P C, Há Hơ, T M Tủ , Lầu C á Tủ , Lỳ C á Tủ , L H A, L H B, Sá Sì Tủ . Tro đó ó 2 t ô ớ Sá S Tủ v L T ầu. Dâ số S P p át tr ể qu á t ờ kỳ: trướ ăm 1961 ( ư tá ) tổ số ộ 1.500 ộ/ 8.304 k ẩu, ồm 3 dâ tộ : Mèo, Lô Lô, Cờ L o; sau khi chia tách ăm 1961 S P ó 231 ộ/ 1.325 k ẩu; đế ăm 2015, ó 616 ộ vớ 2.954 k ẩu, 100% dâ tộ Mô . Về ot ô , trướ á mạ t á 8/1945, t ố o t ô vậ tả ủ ếu đườ m đ ộ o ườ v ự . Đế ó đườ Quố ộ 4C đ qu , tu ế đườ từ S P đ L Cú, tu ế đườ ự từ L T ầu – Há Hơ – S P A, á tu ế đườ từ đế t ô , t ô tạo t mạ ướ ot ô o , p ụ vụ u ầu đ ạ ủ â dâ t uậ t . Năm 2001 S P í t ứ óđ ướ quố , đế ăm 2015 toàn xã có 100% số t ô ó đ ướ quố vớ 576 ộ/591 ộ dâ đượ dù đ , ếm 97,46%. Tu vẫ t ô Lỳ C á Tủ , t ô L T ầu đườ đ do â dâ tự đó óp t ề để kéo đ đườ đ k ô đảm ảo. Vă ó - ộ tr đ từ ướ đượ â o, p o tr o to dâ đo kết â dự đờ số vă ó ở k u dâ ư đượ t ự v đạt kết quả tí ự . Năm 1996, t ô L H B đượ u đạo đ ểm â dự vă ó đầu 3 Tư u Tru tâm ưu tr Quố I. 5
t ủ u , đế ăm 1999, S P đượ ắp đặt 1 trạm TVRO, to ó3m t v 20 n , má r đ ô 294 á , đ t oạ ó 01 á tạ trụ sở ; ăm 2005 số vă oá đượ r mắt 11 /11 t ô ả (tro đó t ô ậ 01 ; hu ô ậ 10 ); ó 30 đ đượ ô ậ đ vă oá ấp T ; 44 đ ô ậ đ vă oá ấp Hu ; to ó 3 t ô ó ảo t u v t TVRO; 63 ộ ó má ; 41 ộ ó t v ; 32 ộ ó má sát; 108 ộ ó má k âu, v 239 ộ ó đ s tt . Đế ăm 2015, ó 01 trạm t u p át tru ề oạ ỏ, một đ ểm Bưu đ vă ó kết ố ter t; một trạm t u, p át só FM k ô dâ ; một trạm TVRO, t ộ ó t v 458 ộ, đạt 74,4% số ộ; đ t oạ d độ 1.511 má / 2.954 tổ dâ số. Tr đ ó 1 ợp tá m , t u tr p ụ dâ tộ vớ ều sả p ẩm á r t trườ ; về sả uất ô âm p ó 1 tổ ợp tá , 4 óm sở t í ; 1 ơ sở sả uất vật u â dự ; 3 s má ; 2 ,2 , quá ă p ụ vụ du khách. Hoạt độ du ó ướ p át tr ể mạ , đ ó 100% đồ o dâ tộ Mô s số , S P ứ đự ều ét vă ó đặ sắ ủ vù o u đá Đồ Vă , ư: N t uật K è Mô , át dâ Mô , k ế trú về ở, trồ d t vả … ăm tạ tổ ứ L ộ Gầu tào vào ngày mùng 4 tháng , t u út đô đảo ườ dâ v du k á t m qu . C ợ p S P đượ t ập ăm 1989, ợ tổ ứ v o á o áp Tỵ - Hợ ơ o ưu k tế, vă ó đ m o du k á s đắm k đế vớ ơ đâ . Đặ t k ud t ự N Vươ , 23/7/1993 k u D t ự ọ Vươ đượ Bộ Vă ó v T ô t ô ậ d tí Quố vớ t ọ “d tí k ế trú t uật N Vươ ”. Năm 2004, k u d t ự í t ứ đư v o k t á du . N 16/11/2009 Bộ trưở Bộ Vă ó , T ể t o v Du ấp Bằ ếp ạ d tí Quố ( ấp ạ ), vớ t ọ “K u N Vươ ”. H , d tí Quố “K u N Vươ ” k u vự du trọ đ ểm ủ u Đồ Vă , ăm t u út trăm ượt k á du đế t m qu . Về áo dụ , từ p o tr o á sá vă ó ăm 1959, đế ăm 1962 tr ể k đ ểm về t toá ạ mù v tr ể k dạ M u, Năm 1978 tr ể k ế d ấ t “ ế d á sá vă ó vù o” u Đồ Vă ; Năm 1999, o t Xó mù v P ổ ập áo dụ T ểu ọ , ăm 2004 o t P ổ ập Tru ọ ơ sở. Đế ăm 2015, to ó 2 trườ , trườ Mầm o v P ổ t ô ơ sở; 11/11 t ô đ ó ớp mẫu áo ắ vớ trườ p ổ t ô ; t tr từ 3-5 tuổ đế trườ đạt 98%; tr từ 6-14 tuổ tớ trườ đạt 98,34%; tr 6 tuổ v o ớp một đạt 100%. V du tr sĩ số ọ s tr ớp đạt tr 95%. T u ể ớp, u ể ấp đạt 92,4%, u ể ấp Trung ọ ơ sở đạt 99%. Về đườ ớ : từ s u ăm 1962 S P quả ý ột mố ớ số 13 (từ t ờ kỳ P áp – T ), vớ ều d đườ ớ 3,244 km. S u p â ớ ắm mố ăm 2010, đườ ớ do quả ý d 3,418 km, ó 6 ột mố , tro đó ó 5 mố í v 1 mố p ụ, ồm mố 400, 401, 402, 403, 403/1, 404. 6
Cô tá â dự v ủ ố tổ ứ đả uô đượ qu tâm, từ ộ đả S P vớ 5 đả v , t ập 14 t á 01 ăm 1962, do á ộ tă ườ ủ u m Bí t ư ộ, ăm 1996 â t Đả ộS P ồm 26 đả v , vớ 3 ộ; đế ăm 2015, Đả ộ ó 179 đả v , vớ 16 ộ trự t uộ , 11/11 t ô ả đều ườ đ p ươ m Bí t ư ộ. Tro suốt ặ đườ s đấu tr v p át tr ể , ườ dâ S P đ k ườ ám trụ tạ mả đất ơ ươ . Đặ t, tro ăm ầ đâ , ù vớ sự đầu tư, ỗ trợ trự t ếp ủ N ướ , ườ dâ đ tí ự đư á oạ ố mớ v o sả uất v ă uô , ủ độ áp dụ t ế ộ k o ọ , kỹ t uật tạo r sả p ẩm ó ó á tr k tế, v vậ đờ số ủ â dâ từ ướ đượ â . Cá ô tr về đ , đườ , trườ , trạm đ đượ N ướ qu tâm đầu tư â dự , ườ dâ tự u ế đất, ô để â dự ô tr , v vậ đ tạo một d mạo mớ o qu ươ S P . Tro vă ó , ộ ó ều t ế ộ, ất p o tr o áo dụ đ giúp cho ều ườ o S P đ t oát v á ứ vụ đạo ở u , ở t . Cá oạt độ vă ó tru ề t ố đ v đ đượ ảo tồ v p át u á tr , tạo đ ểm ấ tro oạt độ du ủ u Đồ Vă , t u út du k á đế đ . Tu , do uất p át đ ểm t ấp, t dư ủ ế độ để ạ k á ặ ề, ạ đó, đ ều k đ p ứ tạp; t ếu đất tá , t ếu ướ s oạt; tr độ dâ trí k ô đồ đều, t ộ èo, ậ èo ó u ơ tá èo o; một ộ p ậ quầ ú â dâ tư tưở trô ờ, ạ v o sự đầu tư ủ N ướ , ư ỗ ự vươ tro ó đó ảm èo, í v vậ đế S P vẫ một tro èo ủ u Đồ Vă . C ương II NHÂN DÂN CÁC DÂN TỘC XÃ SÀ PHÌN TRONG CUỘC ĐẤU TRANH GIÀNH CHÍNH QUYỀN VÀ KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC (1945 - 1954) S ut ắ ợ ủ á mạ t á Mườ N , ủ ĩ Má -L đượ đồ íN u Á Quố v á tổ ứ á mạ tru ề á v o tro ướ dẫ đế sự r đờ ủ Đả Cộ sả V t N m 3/2/1930. Sự r đờ ủ Đả Cộ sả V t N m ấm dứt t ờ kỳ k ủ oả về đườ ố ủ á mạ V t N m. N 19/5/1941 Hộ Tru ươ Đả ầ t ứ 8 qu ết đ t ập Mặt trậ V t N m Độ ập Đồ m ( ọ tắt V t M ) vớ sứ m tổ ứ , tập ợp rộ r á ự ượ quầ ú để t ự m vụ ả p ó dâ tộ . Dướ sự đạo ủ Đả v Mặt trậ V t M , p o tr o đấu tr á mạ ả ướ p át tr ể mạ mẽ. Tạ H G , do đ ều k tự v ộ ủ t mề ú ó ều k ó k ă , p o tr o á mạ p át tr ể muộ ơ . Từ ăm 1939 p o tr o á mạ ở H G mớ đượ óm â dự v từ ăm 1943 p át tr ể mạ . Tạ âu Đồ Vă , t á 5/1944 một số á ộV t 7
M đ tớ k u vự N u L , N m L , ơ áp r 3t C o Bằ , Bắ Cạ , H G để ủ ố ơ sở á mạ . N 15/9/1944 tạ N m L , ộ á ộV tM á N ọ Lo , Du G , Đườ T ượ , N m L , Mậu Du đ ọp để t ập B V t M tổ Đườ T ượ ( ọ k u Đườ T ượ ) ồm 5 t v do ô L Vạ Quả dâ tộ Mô ở Đườ T ượ m C ủ t . Cuố ăm 1944 p o tr o á mạ ở Đườ T ượ rộ r k ắp á t uộ k u Đô M . C í qu ề đ ở tổ Đườ T ượ do B tá Đèo Vă Ất ầm đầu mất tá dụ , á Tổ áp, M p ở á đều m tr về ộp o V t M . Tr t ự tế Ủ V tM đ trở t í qu ề á mạ ủ â dâ , trự t ếp ả qu ết á ô v qu đế đờ số k tế - ộ ủ â dâ . Cơ sở á mạ ở Đườ T ượ ơ sở đầu t ủ u Đồ Vă v đ trở t một k u ă ứ á mạ v ắ ở k u vự p í Bắ ủ t H G . Đầu ăm 1945 ế tr t ế ớ t ứ 2 đ ướ v o đoạ uố ; 9/3/1945 p át ít N ật đảo í , ất ẳ t ự dâ P áp, độ ếm Đô Dươ . Tạ H G , p át ít N ật ó ắm v ủ ố ạ í qu ề t s ở đ p ươ . Quâ N ật t ếp mở á uộ quâ đ ướp ó á ơ tro t . Tớ ăm 1945, ự ượ á mạ ở H G đ p át tr ể ở ầu ết á t uộ âu V Xu , Bắ Qu v á t ểu k u Bắ M , Quả Bạ, Y M vớ 2/3 d tí to t v vạ quầ ú đượ á ộ á mạ . Tr đ âu Đồ Vă , ơ sở á mạ p át tr ể mạ ở á t ểu k u Đô M , Quả Bạ, ở Đồ Vă v Mèo Vạ do T ổ t , B tá p o k ế tă ườ k ểm soát á á ộV tM ư tổ ứ â dự đượ ơ sở á mạ . T á 8 ăm 1945 ế tr t ế ớ t ứ 2 kết t ú , â dâ t dướ sự đạo ủ Đả đ ổ dậ tổ k ở ĩ v t ắ ợ tr p ạm v ả ướ . Cá mạ t á 8 ăm 1945 t ô , ướ V t N m Dâ ủ Cộ r đờ . N 2/9/1945, C ủt Hồ C í M , t mặt C í p ủ âm t ờ ướ V t N m dâ ủ Cộ o đ tu ố ướ độ ập trướ quố dâ v đồ o t ế ớ . Từ đâ , á mạ ướ t ướ s một k u mớ , độ ập dâ tộ dâ ủv đ C ủ ĩ ộ . Sự k trọ đạ ấ đ ổ v mạ mẽ p o tr o á mạ ở H G tế v o đoạ đấu tr í qu ề to t . Tạ âu Đồ Vă , do t ế ự T ổ t , B tá mạ , t vẫ du tr ế độ T ổ t , Bang tá đồ t ờ đẩ mạ vậ độ tu tru ề á mạ tro vù T ổ t , Bang tá. Đố vớ Vươ C í S , tro uộ ặp vớ đồ í M Tru Lâm ( á ộ V t M ) tạ r ủ Vươ C í S (t á 11/1945), s u k đượ M Tru Lâm ả t í rõ ủ trươ , đườ ố , í sá ủ á mạ , 4 Vươ C í S đ qu ết đ về H Nộ để ặp ụ Hồ . K về đế H Nộ , Vươ C íS đ ặp v ó u vớ C ủ t Hồ C í M ều ầ . Qu t ếp ú , Hồ C ủT đ ậ ết đượ v tr , ả ưở ư sứ mạ ủ Vươ C í S ở vù ươ ó ều dâ tộ ít ườ , ó t rất p ứ tạp về á mặt, 4 L s Đả ộ u Đồ Vă (1944 - 1975), tập I – trang 45. 8
ườ đ o o Vươ C í S mC ủt Ủ í u Đồ Vă , đồ t ờ á ộ ù Vươ C í S qu trở ạ Đồ Vă , mờ t m đạ d á k u, á dâ tộ để t ập í qu ề u Đồ Vă . T ờ kỳ , tru tâm 5 u ỵ Đồ Vă đó ở P ó Bả , Vươ C í S t ườ ă tạ t Vươ ở P ó Bả (tòa nhà này khi sảy ra chiến tranh biên giới năm 979 bị phá sập hiện nay chỉ còn nền nhà cũ). N ư vậ , ở Đồ Vă ó u , S P nói riêng k ô ó uộ đấu tr í qu ề ư á ơ k á , m tr t ự tế t tạm t ờ t ừ ậ í qu ề ủ T ổ t vớ d ĩ “Ủ í ” để từ ướ ả tạo t í qu ề á mạ . T ắ ợ đ m t ất ạ âm mưu rẽ, p á oạ í qu ề á mạ ủ đ .H t ố í qu ề á ấp đượ ủ ố, uộ số mớ ủ â dâ á dâ tộ đượ â dự , á dâ tộ úp đỡ tươ trợ ẫ u, tí ự t m v o á ộ ứu quố , t m á p o tr o á mạ , đẩ ù “ ặ đó , ặ dốt” ó ỏ ủ tụ ạ ậu, t ự đờ số mớ . N 6/01/1946 tro k ô k í tư ừ p ấ k ở ủ quâ v dâ ả ướ , â dâ á dâ tộ S P ô ứ đ ầu , ầu r 2 đạ ểu (ô N u T P o ,C ủt âm t ờ U í T v ô Vươ C í S , C ủ t U ban h í u Đồ Vă ) v o Quố ộ k oá đầu t ủ ướ V t N m Dâ 6 ủ Cộ . N ăm 1946 - 1948 cơ sở á mạ ủ t ở Đồ Vă óởk uY Minh, trong vù T ổ t mớ ó một v ơ sở ầm, bở ú đó t ế ự T ổ t , B tá rất mạ . Dự v o d ĩ C ủt u v ợ dụ t t ế uộ k á ế ố t ự dâ P áp ủ t ều k ó k ă , Vươ C í S r sứ ủ ố v mở rộ p ạm v t ố tr ủ m . Do mâu t uẫ qu ết t tro v tr ả ưở đ dẫ đế v t toá ẫ u t ế ự T ổt ,B tá ớ ất ở Đồ Vă . V ó ự ượ quâ sự mạ , B tá Vươ C í S đ đá ạ B tá Dươ Tru N â ở Mèo Vạ . Cá T ổ t ưN u C á Qu quả tạ k u vự Đồ Vă , N u C á Tư, N u Do Quý quả k u vự Y M u sự quả t ú , áo dụ ủ t , Vươ C í S vẫ đượ ả ưở tro vù , ề goài Vươ vẫ tỏ ý t o á mạ ư tro Vươ t á độ tru ập ờ t ờ ơ. Vươ du tr ộ má ầ ư t ờ P áp t uộ vớ uật , t á , tù r , do ô đặt r . B ạ Vươ ườ úp v về từ mặt ư oạ o, k tế, quâ sự, ộ tr . Dướ qu ề ủ Vươ á Tổ áp, M p ằm ở á . Vươ đặt r á oạ t uế r : t uế ươ rẫ , t uế t uố p , t uế ếp , t uế o d , t uế s ạ , t uế ợ. T ờ ở u Đồ Vă k ô s dụ 5 N 5.7.1961 Hộ đồ C í p ủ qu ết đ số 91-CP 13 t uộ u Đồ Vă , đ d P ó Bả một t ô ủ Sủ L , đượ tá t ập t trấ P ố Bả , t uộ u Đồ Vă . 6 Ô Vươ C í S , t t ật V S o L (Vươ C í T – t do Bá Hồ đặt) t m đạ ểu Quố ộ k ó I, II. Ô đượ Bá Hồ tặ t Bảo k ếm 2d : “Tậ tru áo quố ”, “Bất t ụ ô ”; ăm 1950 Hộ L pP ụ t Hả Hươ tặ Bá Hồ ế áo trấ t ủ, Bá Hồ đ tặ ạ oô Vươ C í S v o ăm 1951 (2 vật đượ p ụ ế v trư tạ d tí K u N Vươ ). 9
tề ấ Cụ Hồ (đồ t ề do N ướ VNDCCH p át ) m s dụ đồ ạ do P áp đú v p át từ trướ . Cá ộ do C í p ủ p á ô tá p ả m muố á ấ ạ mớ ó t ề t u. Cá ủ trươ chính sách lớ ủ Đả v C í p ủ đượ tr ể k ở vù tự do ư ư đượ t ở vù T ổ t . Lự ượ v tr r ủ Vươ trướ á mạ t á 8/1945 ó ơ 100 ườ , s u á mạ t á 8/1945 p át tr ể t t ểu đo đ p ươ . T á 12/1948 t m í qu ó t ểu đo ủ Vươ t t ểu đo 530 Đồ Vă , ư tr t ự tế t ư ắm đượ ự ượ v tr ở Đồ Vă . Để t ế tớ u ể ó ự ượ v tr Đồ Vă về vớ á mạ , một mặt t vừ k tr t u ết p ụ Vươ , mặt k á t tr t ủ â ơ sở, đư ốt á v o ự ượ v tr để ắm dầ ự ượ đồ t ờ tă ườ sự đạo ủ t , ủ Tru ươ để k ểm soát mọ độ ủ Vươ , ở á đ p P áp, đặ vụ Tưở đ oạt độ ráo r ết ở Đồ Vă ằm ô kéo Vươ ố ạ á mạ . N m vụ đặt r ết sứ ấp á , để đạo p o tr o á mạ ở Đồ Vă ú p ả tă ườ sự đạo ủ Đả . N 6/01/1948 T ủ H G qu ết đ t ập C ộ Đả ở k u Y M ồm 4 đả v do đồ íC u Vă N m m Bí t ư. Đâ ộ đầu t ủ u Đồ Vă . N 6/3/1949 T ủ H G r qu ết đ t ập B Hu ủ âm t ờ u Đồ Vă ồm 4 ủ v , đồ í Tr u Quý G đượ đ m Bí t ư Hu ủ âm t ờ . Ngay sau k t ập, Hu ủ Đồ Vă đ tập tru v o v â dự , ủ ố tổ ứ Mặt trậ V t M , â dự ơ sở Đả , ất ở á t uộ vù T ổ t , từ ướ tu tru ề , tổ ứ t ự ủ trươ í sá ủ Đả v C í p ủ, ằm t u ẹp dầ ả ưở ủ T ổt . N 26/3/1949 B T ườ vụ T ủ trự t ếp m v vớ B Hu ủ Đồ Vă . S u k ậ đ đá át mọ mặt ủ u v t oạt độ ủ á đ p, đặ vụ tr đ , Hộ đ rõ ầ tă ườ sự đạo ủ Đả tr tất ả á mặt, đẩ â dự ơ sở í tr ở vù T ổ t , tí ự đ o tạo á ộ ườ Mô , â ơ sở quầ ú t o t ứ tổ ứ ô k . Cả tổ ạ Ủ í u , t o đú Sắ 254, cươ qu ết trừ tr ọ á đ p P áp, đặ vụ Tưở . Đố vớ T ổ t , ầ â ượ về k tế, ắm dầ ự ượ quâ sự, ươ qu ết, k ô k éo, k ô để á đ p P áp, đặ vụ Tưở ợ dụ ô kéo. P o tr o á mạ p át tr ể mạ ở k u Y M đ rộ ả ưở trự t ếp tớ á t uộ vù T ổ t , B tá... N 10/9/1949 C ộ Đả ở Đồ Vă đượ t ập, đâ ộ đầu t ủ u Đồ Vă đượ t ập ở vù T ổ t , ú ở S P ư ó ộ đả , về í qu ề vẫ do Tổ áp ắm . Dướ sự đạo ủ Hu ủ Đồ Vă , S P đ tr ể k ầu ộV tM ,t ập Mặt trậ dâ tộ t ố ất, Hộ p ụ , Đo t . Từ đó, p ạm v ả ưở v u tí ủ Bang tá ở S P từ ướ t u ẹp, dâ ú t tưở v o á ộ, v o sự đạo ủ Đả . Tu vậ , t vẫ ư t ự sự m o p o tr o á mạ t ế mạ về mọ mặt, v á ộ v tổ ứ 10
quầ ú ư ó kế oạ t m, ều á ộk ô ết t ế đ p ươ ô tá t ế tr ể ậm. N ằm t ự m vụ ả p ó o dâ ú u Đồ Vă k ỏ á T ổt p o kế , m o u Đồ Vă t ế mạ tro đoạ p ả ô ế ượ , 8/4/1950 T ủ H G r N qu ết u đề về ủ trươ ả tạo ế độ T ổ t . Tr ơ sở p â tí kỹ t , đặ đ ểm k tế - ộ ủ u Đồ Vă , N qu ết rõ: Tă ườ ô tá dâ vậ , tu tru ề ủ trươ đườ ố , í sá ủ Đả v N ướ , tố áo tộ á ủ đế quố v T ổ t p o k ế , mở rộ Mặt trậ dâ tộ t ố ất, tí ự ướ dẫ v úp đỡ â dâ p át tr ể sả uất, ả t đờ số , â o dâ trí, t ự ảm tô, ảm tứ . Tă ườ â dự v k to t ố í qu ề từ u đế , â dự ự ượ quâ sự m ậu t uẫ o ô tá í tr t ế tớ ắm đượ ự ượ quâ sự ủ T ổ t ; đẩ mạ ô tá â dự Đả , í qu ề v á đo t ể quầ ú , tă ườ đ o tạo v rè u á ộ về tư tưở , í tr , quâ sự, vă oá, ăm o ả t đờ số v đ m ạ qu ề ợ t ết t ự o â dâ . Đố vớ T ổ t p o k ế ở Đồ Vă , T ủ đề r ủ trươ : Vẫ đứ tr ập trườ đo kết ư k ô â ượ một á u k u , ươ qu ết ă ả sự trướ t ế ự , ạ ế sự ó ột ủ T ổ t , B tá, Tổ áp ằ mọ á . Dâ ủ ó ộ má í qu ề vù T ổ t , m o Vươ C í S p ả tô trọ í qu ề đ p ươ , tướ dầ ự ượ v tr ủ T ổt , m o ự ượ đó dầ trở t ự ượ ủ t ; ươ qu ết trừ tr t s p ả độ ủ T ổ t , ọ t ổ p quấ rố ở đ p ươ , tru quét đặ vụ Tưở , á đ p P áp. N ờ sự đạo ặt ẽ, sát s o ủ T ủ , Hu u Đồ Vă từ ướ đượ ủ ố, k to . Cuố ăm 1950 t u ể ơ qu Hu u , Mặt trậ u v á tổ ứ quầ ú từ Y M Đồ Vă v s u đó u ể về P ó Bả đồ t ờ o ập T á v t ết ập một số đồ Cô ở P ó Bả , Đồ vă , K âu V để úp Ủ í u tro v ét v trật tự . Đế t á 12 ăm 1950 ờ tă ườ ô tá dâ vậ , v t ố ất V t M -L V tở u Đồ Vă đượ t ự đú t o kế oạ , đ vậ độ đượ một số ườ tro tầ ớp tr ủ vù T ổ t t m B C ấp L V t. Mặt trậ dâ tộ t ố ất v á tổ ứ quầ ú ưT , P ụ , Nô dâ ở S P đượ t ập. Cù vớ t ắ ợ to ớ tro uộ k á ế ố P áp ủ â dâ t , đặ t từ s u ế d B ớ (10/1950) t ự dâ P áp rút k ỏ C o Bằ , Bắ Kạ , Lạ Sơ , L o C v Ho Su P (H G ). B k ớ, quâ ả p ó Tru Quố đẩ mạ tru quét t quâ Quố dâ Đả Tưở G ớ T ạ ,B tá Vươ C í S mất ỗ dự , uộ p ả t đổ t á độ vớ t . V Hu ủ Đồ Vă ô k oạt độ tr đất T ổ t một t ắ ợ to ớ , k ẳ đ ợ t ế so sá t v T ổt ,B tá tạo đ ều k t uậ ợ o ô tá â dự , p át tr ể ơ sở quầ ú , â dự tổ ứ ơ sở Đả tro vù T ổ t , B tá. 11
Dướ sự đạo, đạo sát s o ủ Hu u , tro đ ều k dâ ú mù , đó èo, k ổ ự , đườ sá đ ạ k ó k ă , từ s u ăm 1950, â dâ tro đ rất ố ắ k ắ p ụ mọ trở ạ , ả t dâ s , t ườ u mở á đợt vậ độ sả uất, ứu đó , ứu rét, t ếp tế o dâ ú , úp đỡ â dâ tă sả uất, tă d tí trồ ô... N ờ đó, đờ số ủ â dâ đ từ ướ k ắ p ụ đượ một số k ó k ă . V đạo đấu tr ảm tô đ đượ t ự , đồ t ờ vậ độ á ộ u o á ộ dâ uô rẽ , d , ợ … óp p ầ tă uồ p â ó , tă sứ kéo v tạo t u ập o ườ dâ . Cá đợt vậ độ í tr đo kết dâ tộ , tu tru ề vạ trầ âm mưu rẽ ủ đ , đ óp p ầ m o â dâ ểu ết về í qu ề á mạ , mở rộ ả ưở ủ C í p ủ tro dâ , â dự đượ ơ sở í tr tro â dâ . Trên ĩ vự k tế, t ự í sá t uế mớ ủ Tru ươ 14/9/1951, t o ươ tr , kế oạ ủ Hu u Đồ Vă , Ủ í k á ế S P đ á đ đâ vừ m vụ p át tr ể k tế - xã ộ , đồ t ờ t ô qu đó t ếp tụ ủ ố â dự ơ sở tro quầ ú . Lú đầu, do tr độ á ộ ủ â dâ v tr độ tổ ứ , vậ độ ủ á ột ạ ế, t m v o đó ọ p ả độ tu t tu tru ề , u tạ í sá t uế ủ t m o â dâ ó p ầ o m d o độ , â ều k ó k ă , p ứ tạp o t tro uộ vậ độ t ự í sá t uế ô p. N ư s u một t ờ , vớ sự k éo éo, k tr vậ độ , t u ết p ụ ủ á ộ, đồ o đ dầ t ấ đượ tí ưu v t ủ í sá t uế ô p. Cù vớ v tu tru ề t ự í sá t uế ô p, Ủ í k á ế S P đ tập tru quá tr t t ự N Qu ết Đạ ộ Đả ột H G ầ t ứ I, t ứ II. N ờ vậ á ủ trươ ô tá ớ ở đ p ươ đượ tr ể k t ự tí ự . Cô tá ồ dưỡ p át tr ể Đả đượ tr ể k , á ơ sở quầ ú ởt ô , ả k ô ừ đượ ủ ố p át tr ể . C í qu ề , Mặt trậ Dâ tộ t ố ất, á đo t ể quầ ú đượ ủ ố một ướ qu trọ . Cô tá tu tru ề , á ộ quầ ú tí ự t m p o tr o á mạ đượ đẩ mạ t ự . Cuố ăm 1951, G ả p ó quâ Tru Quố đẩ mạ t u p Quố dâ Đả , tàn quâ p ả độ dạt về vù ớ p ố ợp oạt độ . Lợ dụ t tr , t ự dâ P áp tu ều toá á đ p, t kí trở ạ ớ mó ố , tập ợp ự ượ t ếp tụ ố p á á mạ . K ó t đạo ủ t ự dâ P áp, ọ p p ả độ ở vù ớ H G p ố ợp vớ P Hạ S o C ú ở k ớ tí ự oạt độ trở ạ . N t á uố ăm 1951, p â r ụ vụ ướp ủ , ết ườ ở dọ tu ế ớ. Đầu ăm 1952, Tru ươ Đả ủ trươ p ố ợp vớ quâ ả p ó Tru Quố mở ế d t u p “Đô Tâ tập đo ”. Ủ í k á ế S P đ tổ ứ u độ ự ượ dâ quâ du kí tă ườ tuầ tr , á , p ố ợp vớ t ểu đo 530 Đồ Vă v ộ độ ủ ự tru quét t ổ p , đặ vụ, đặ t p ố ợp tru ù , t u d t o to toá t kí 49 t ủ P áp 12
ả dù uố Mèo Vạ 03/7/1952. X đ độ v â dâ đó óp ều ươ t ự , t ự p ẩm o ộ độ ; tu tru ề o â dâ ểu rõ âm mưu t ủ đoạ ủ t ự dâ P áp v t ổ p p ả độ , tu tru ề về đườ ố í sá dâ tộ ủ Đả . Đượ đạo ặt ẽ ủ B C u ế d ,Ủ í k á ế S P đ tổ ứ o Tổ áp, v 16 Mã ph về u dự ớp tập uấ á ộ , tổ ứ á uộ ó u í tr tro á tầ ớp â dâ v t p ầ ớp tr . Vươ C í S v t â ề o tỏ r ă á t m á ô v á mạ , ư tro vẫ ấm ầm ố ạ á mạ . K UBHCKC S P tập tru Tổ áp, M p về ọ tập, Vươ k ô o ọ o ô v o ườ k á v “ u ầu ọ ồ ứk ô ó ả” đồ t ờ í mật ố trí ự ượ ảo v o đề p t ắt ọ, k ô o tay chân thân ậ đ ọ ởL k u v Tru ươ v sợ t ắt v mu uộ . Mặ dù vậ ớp ọ Tổ áp, M p vẫ t u đượ kết quả tốt, ều ườ t m ớp ọ đ ểu, đồ t vớ í sá ủ Đả v N ướ , t tưở v o t ắ ợ ủ uộ k á ế , v o tươ tươ sá ủ ế độ mớ . C từ ăm 1952 trở đ , t tă ườ á ộ á ế sĩ tro t ểu đo 530 Đồ Vă , ầ ượt ườ ó ă ự o đ ọ vă ó , đ o tạo ọ t á ộ. Đ ể tro đoạ ư á đồ í Vừ Mí K , Sù T Dù , Vươ Quỳ Quố , Vươ Quỳ Sơ , N ôC íV tđ á ộ, trưở t v s u trở t đạo ủ ốt ủ , ủ u , ủ t v ô tá tạ tru 7 ươ . Cù vớ v m tr , C í p ủ đ ấp quâ tr v s oạt p í o t ểu đo Đồ Vă . Qu đó, vừ ó đượ á ớ t u t uế để uô ộ độ ủ T ổ t , vừ ó đ ều k để quả ý t ểu đo 530, dầ dầ từ ướ áo dụ , ảm ó ọ. Đầu ăm 1953 t đ u ể ó t ểu đo 530 Đồ Vă t đạ độ 8 đ p ươ . Ngày 15/4/1953, B C u Hu độ Đồ Vă đượ t ập, đế đầu ăm 1954 B C u độ S P đượ t ập do ô Sù Vả Lừ đượ đ m X độ trưở , trự t ếp u ự ượ dâ quâ du kí h tr đ . Tu vậ , vẫ một số á ộ v dâ quâ du kí S P uả ưở trự t ếp ủ Tổ áp ư o to đ t o á mạ . Vừ kết ợp â dự ủ ố í qu ề , á đo t ể quầ ú , vừ tổ ứ ọ tập í tr o quầ ú quá tr t ủ trươ , qu ết tâm ớ ủ Đả tro k á ế ố t ự dâ P áp, k p t ờ đư t t ắ ợ ủ t tr ế trườ v sự t ất ạ ủ t ự dâ P áp ằm tạo k ô k í p ấ k ở , t tưở 7 Đồ í Vừ Mí K t m đạ ểu Quố ộ từ k ó II đế k ó VII, C ủ t UBHC u Đồ Vă , Bí t ư Hu ủ Đồ Vă v s u P óC ủt UBND t H G . Đồ C í Sù T Dù , Bí t ư Hu ủ Mèo Vạ , C ủ t UBND u Mèo Vạ , s u m C ủ t UBMTQ t H G . Đồ í Vươ Quỳ Quố ủ t UBND u Đồ Vă , s u u ể ô tá về t H G . Ô Vươ Quỳ Sơ - C u v o ấp Ủ Dâ tộ . Đồ íN ôC íV tt m quâ ,s u về m C ủ t Hộ Cựu ế u Đồ Vă …. 13
ủ â dâ . Để t ự tốt hính sách dân tộ ủ Đả , Ủ í k á ế S P đ tổ ứ mở á ớp ọ p ổ ế í sá dâ tộ ủ Đả o đồ o á dâ tộ . Qu đợt ọ tập, đồ o á dâ tộ tr đ đ ậ rõ âm mưu t âm độ ủ ọ p ả độ v ểu rõ, đồ t vớ í sá dâ tộ đú đắ ủ Đả t . Từ đó, tă ườ ủ ố ềm t v o sự đạo ủ Đả , ă á t m á ô tá do í qu ề , đo t ể p át độ . T ự ủ trươ ủ Đả vừ k á ế , vừ k ế quố , Ủ í k á ế S P đ đạo â dâ á dâ tộ r sứ tă sả uất, p át tr ể k tế ô p để ổ đ đờ số â dâ v đó óp o k á ế .V t sắ t uế ô p do C í p ủ đề r “đá ặ v o Tổ áp, M p , ảm ẹ o ầ ô ” đ m o ô dâ p ấ k ở , t tưở v o ủ trươ , í sá ủ Đả v C í p ủ, ă á t đu sả uất, k o p ụ oá, tă vụ, đó óp đầ đủ t uế ươ t ự oN ướ . Tu nhiên, do đ ều k tự k ók ă , ạ u sự ả ưở trự t ếp ủ B tá k tế ủ vẫ tro t trạ tự ấp, tự tú . Cô tá vă ó ộ đượ qu tâm, đờ số vă ó t t ầ â dâ k ô ừ p át tr ể . C í qu ề đ ó ều oạt độ tí ự ả t đờ số vă ó t t ầ ủ dâ , á ủ tụ ạ ậu tro m , ướ , ó toá trướ đâ rất ặ ềđ ảm đá kể. P o tr o vă ó vă quầ ú p át tr ể , óp p ầ độ v â dâ á dâ tộ p ấ k ở , tí ự đẩ mạ sả uất, đó óp o k á ế . Bướ s ăm 1954, dướ sự đạo ủ Đả , â dâ t tro p ạm v ả ướ dồ sứ o ế d Đ B P ủ vớ t t ầ “tất ả o t ề tu ế ”. T ự ủ trươ ủ Đả , â dâ á dâ tộ S P đ óp p ầ ù vớ â dâ ả ướ tí ự uẩ ế đấu v p ụ vụ ế đấu. B C u độ đ u lự ượ dân quân, du kí t ự tốt m vụ t u trừ t ổ p p ả độ , ảo v v ắ ậu p ươ . Cá ộ v â dâ tro đ độ v 7 ô dâ đườ m m vụ t m k á ế ố t ự dâ P áp âm ượ (là một có số công d n tham gia kháng chiến chống háp ông nhất so với các của huyện Đồng Văn). Tro ặ đườ s k á ế ố t ự dâ P áp âm ượ (1946 - 1954), â dâ á dâ tộ S P vô ù p ấ k ở , tự o đ o t tốt m vụ í tr ủ Đả đ đề r , uô u ot t ầ đo kết đấu tr tẩ B tá p o k ế , â dự í qu ề dâ ủ â dâ , v trật tự tr , ảo v v ắ ậu p ươ , óp p ầ ù â dâ ả ướ đá t ắ t ự dâ P áp âm ượ . 14
C ương III CHI BỘ ĐẢNG VÀ NHÂN DÂN XÃ SÀ PHÌN TRONG THỜI KỲ VỪA XÂY DỰNG CNXH VỪA KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC (1954 - 1975). 1. Cải t o và xây dựng cơ sở v t c ất, kỹ t u t của C ủ ng ĩa xã ội 1954 – 1965. C ế d s Đ B P ủ 7/5/1954 t ắ ợ , kết t ú í ăm k á ế ố t ự dâ P áp ủ dâ tộ t , uộ t ự dâ P áp p ả ký H p đ G ơ vơ, ấm dứt ế tr âm ượ V t N m v Đô Dươ . N ư s u đó, đế quố Mỹ ả v o m ề N m dự í qu ề t s N ô Đ D m, p á oạ pđ G ơ vơ, âm mưu ắt âu d đất ướ t . Tro đoạ ,t trật tự tr ởS P rất p ứ tạp, ọ đặ vụ Tưở G ớ T ạ v tầ ớp tr tă ườ ộ ọp, á ố p á á mạ . C ú tổ ứ uô ậu ó v tr để đ ạ mó ố vớ u, đ doạ k ủ ố t t ầ ườ tí ự t o á mạ , đư t â ủ ú v o ự ượ dâ quâ , du kí , ạt ỏ t p ầ tí ự ủ t , t m mọ á rẽ á ộ, ộ độ vớ â dâ , đ dọ ự ượ ốt á ủ t . C ú tu tru ề đề o P áp - Mỹ, ố í sá t uế, dâ ô , p á oạ sả uất, rẽ á dâ tộ . N m vụ â dự , ủ ố tổ ứ Đả , í qu ề , Mặt trậ Tổ quố v á tổ ứ quầ ú ở u Đồ Vă đoạ trở vô ù ấp á 8. Đặ t tạ S P , ơ tru tâm í tr - k tế ủ ế độ để ạ , tập tụ , m tí d đo , út p ổ ế , ộ má í qu ề vẫ do Tổ áp 9 ắm . V vậ , t í tr rất p ứ tạp, t ế ự k tế, í tr ủ Tổ áp, M p mạ , â trở ạ o v t ự á ủ trươ í sá ủ Đả v N ướ tr đ . T o đạo ủ u , đoạ UBHC xã Sà Phìn ư t ế ả á ruộ đất, m tế một số í sá ư ảm tô, ảm tứ ở mứ t ườ ằm ả qu ết m vụ trướ mắt “ ườ ó ruộ ”. Lú , do ả ưở s ầm ủ uộ ả á ruộ đất ở m ề uô v ả á ruộ đất ở Tru Quố m o Tổ áp, M p ởS P o m , o sợ mất qu ề ợ , t m á tẩu tá t sả , ruộ đất. C ú âu kết vớ á p ầ t p ả độ , ất m u tạ v ố ạ í sá ảm tô, ảm tứ ủ t , đặ t í sá t uế ô p v á uộ vậ độ ộ k á . Cù vớ m vụ ảm tô, ảm tứ ả á dâ ủ, ạ ế dầ sự ó ột ủ tầ ớp Bang tá, Tổng giáp, Mã phài, Ủy í S P đ tr ể k t ự N qu ết Tru ươ về â dự tổ đổ ô . Đượ sự đạo ủ Đả 8 Sau o ập ạ (1954), u Đồ Vă ó 13 ư ó í qu ề â dâ , m vẫ ằm dướ sự k ố ế ủ á t ế ự T ổ t đ p ươ - L s Đả ộ u Đồ Vă tập I (1944-1975), trang 72. 9 Ô Hờ Vả Củ – ắm í qu ề S P đế ăm 1958. 15
ộ u , S P đ kết ợp uộ vậ độ â dự tổ đổ ô vớ uộ vậ độ t ập K u tự tr V t Bắ . Ủ í đ tổ ứ quá tr t đầ đủ tro quầ ú â dâ 3 u tắ về t ập tổ đổ ô , đó : ù ó ợ, dâ ủ v tự u . V vậ đoạ , S P đ t ập đượ tổ đổ ô , mặ dù t ứ oạt độ ủ tổ đổ ô mớ ở mứ đơ ả ư mượ ô , đổ ô từ vụ, từ v để ỗ trợ u về ô o độ , sứ kéo, ố , ô ụ… ư đ óp p ầ â o ă suất o độ , từ ướ k ắ p ụ ạ đó , nâng o đờ số â dâ . T o đạo ủ Hu ủ , để uẩ t ế tớ Đạ ộ Đả ộ u Đồ Vă ầ t ứ N ất, d r v o t á 8/1957, Ủ í S P đ tổ ứ ộ đá á về t k tế - ộ v k ẳ đ :k tế - ộ ủ S Phìn đ ắt đầu ó ướ u ể ế , ă suất, d tí á oạ â trồ đều tă do ườ dâ đượ m ủ ruộ đất, tí ự k p á ươ rẫ . Qu ề ợ í tr v k tế ủ â dâ đượ á ập, sự t uộ v o B tá, M p đượ ạ ế về ơ ả . Tr độ dâ trí v sứ k o ườ dâ đượ ả t .Ủ ành chính xã, á tổ ứ đo t ể đượ k to , ướ đầu t ể đượ v tr tro quầ ú nhân dân. B ạ t uậ ợ , k tế ô p đ ó ướ p át tr ể ư ở tr độ t ấp, ề k tế t uầ tuý ô p, ạ ậu, m mú , ă suất t ấp; đ số ườ dâ mù , đờ số ặp rất ều k ó k ă , t ếu t ố . Tình hình an ninh chí tr p ứ tạp, á t ạ ộ ư: ờ ạ , út, uô ậu, trộm ắp, ứ ấp k ạ mặt, p á rố trật tự, tr , á oạt độ m tí d đo ả r ều, â trở ạ ov t ự á ủ trươ í sá ủ Đả v N ướ . Xuất p át từ t tr , Ủ í đ tă ườ tổ ứ áo dụ í tr tư tưở o á ộv â dâ , đồ t ờ tổ ứ ọ tập N qu ết Tru ươ 10, 11 v 12 về ô tá â dự tạo uồ để t ế tớ t ập ộ đả . Ngày 10/8/1957, Đả ộ u Đồ Vă tổ ứ Đạ ộ to t ể đả v ầ t ứ N ất. Đạ ộ đ đề r p ươ ướ m vụ ủ ếu tro m kỳ tớ : Tă ườ ủ ố k ố đo kết á dâ tộ ; tổ ứ đạo, đạo p át tr ể k tế - ộ , ăm o v ả t đờ số â dâ ; tă ườ â dự ự ượ v tr v á v tr từ u đế ; đẩ mạ ô tá â dự Đả , â dự í qu ề v á tổ ứ đo t ể để đáp ứ u ầu đạo mọ mặt tro đoạ á mạ mớ . T ự N qu ết Đạ ộ Đả ộ u ầ t ứ N ất, Ủ í S P đ đạo â dâ tí ự t m á uộ vậ độ đẩ mạ sả uất 10 ô âm p; ọ 4 ườ đ ọ tạ Đồ Vă để m uồ á ộ kế 10 Gồm á ô Sù Nảo Sá , V C á Tỏ , Sù Sè Páo, Sù P á L . Ô Sù Nảo Sá , s u m Bí t ư Hu ủ Đồ Vă . Ô V C á Tỏ , C ủ t UBHC S P , s u đó u ể mC ủt UBND M Lé, đượ C ủ t Nướ tặ t ưở Huâ ươ k á ế ạ B , ăm 1997; Huâ ươ k á ế Hạ N ất, ăm 1999. Ô Sù Sè Páo, p ụ trá ô tá tế mở tu ế đườ Hạ 16
ậ o ; tí ự tr ể k ảo v tr ,t sắ ảm tô, ảm tứ , p át tr ể tổ đổ ô v ợp tá . Đâ uộ vậ độ ớ ằm m ạ ợ í cho ườ dâ o độ . Ủ í tế tạm ấp đất ươ công, đất ươ hoang hóa, d tí ươ vắ ủ v ủ Tổ áp, M p o ô dâ , ả qu ết u ầu ườ ó ruộ . Do ó ủ trươ đú đắ và m tốt công tác tu tru ề , vậ độ nên â dâ tr đ đ đồ t ủ ộv m kết t ự ủ trươ t o sắ ủ C í p ủ, p ấ k ở tí ự sả uất ả t đờ số , ă á đó t uế o N ướ . Tro á uộ vậ độ , ù vớ v ủ ố á ơ sở í qu ề , đo t ể quầ ú , ự ượ dâ quâ du kí ở các óm, ả đượ â dự ủ ố một ướ . Tháng 5 ăm 1959, t t ế ầu Hộ đồ â dâ . Tạ S P , ườ dâ đ ầu á ộ ó u tí v o Hộ đồ N â dâ và U hành chí . Ô V C á Tỏ đượ ầu ứ C ủt Ủ í . Từ đâ , Hộ đồ N ân dân, U hành chí mớ t ự sự í qu ề ủ â dâ á dâ tộ . Đâ t ắ ợ qu trọ ủ uộ ả á dâ ủ m Đả t t ế ở u Đồ Vă nói chung và xã Sà Phìn nói riêng. Tu , s u ầu tầ ớp Tổ áp, M p p ả ứ rất mạ , ú kí độ quầ ú , đ dọ á ộ mớ đượ ầu . T ờ đ ểm ,ởS P ó 211 k ẩu sú ô v k oả 700 k ẩu 11 sú tư , chúng phân tán sú k ắp ơ v ố t dâ dư k ô u u ể sú o dâ quâ mớ . Đầu t á 11 ăm 1959, hộ B C ấp Đả ộ u Đồ Vă r N qu ết về ô tá ủ ố á tổ đổ ô v â dự ợp tá . Đâ uộ đấu tr ấp o, qu ết t ằm ạ ế, t ế tớ ó ỏ qu ề ợ í tr , k tế ủ tầ ớp Tổ áp, M p , v ú Tổ áp, M p tr đ u sở u ụ ươ rẫ . Tro quá tr t ự ả á dâ ủ ở Đồ Vă , ấp ủ , í qu ề t , u ó tư tưở ó vộ ủ qu , ư đá á t ấu suốt mọ vấ đề, ất p â tí k ả ă p ả ứ ủ tầ ớp tr , ặp ều p ứ tạp. Cá ủ trươ ô tá ớ ư t í đ ểm ợp tá , tu ể quâ t o uật, giảm trồ t uố p , làm đườ ô tô ư đượ quá tr t, uẩ tư tưở o quầ ú v tr t ủ sự ủ ộ ủ tầ ớp tr , â dâ ở ều ơ ư ểu đ m. Do đó ọ đặ vụ, p ả độ ợ dụ kí độ quầ ú , ô kéo tầ ớp tr ố ạ ủ trươ í sá ủ Đả , âm mưu ổ oạ ướp í qu ề . T ờ , má Mỹ uất ở vù ớ V t - Tru t ả tru ề đơ u tạ đườ ố í sá ủ Đả v N ướ , kí độ ọ p ả độ â ạo oạ . P ú , s u đó về m tạ trạm tế S P đế k ưu, đượ C ủ t Nướ tặ t ưở Huâ ươ k á ế ạ B , ăm 1999. Ô Sù P á L t m m Bí t ư, C ủ t UBND S P v một số tr đ u , đế k ưu t ếp tụ t m ô tá Mặt trậ tổ quố tạ S P , đượ C ủ t ướ tặ t ưở Huâ ươ k á ế ạ B , ăm 1997. 11 Tổ kết ô tá t u p tr đ t H G (1947 – 1962) - Trang 82 17
Ngày 13/11/1959, ọ p ả độ ở L Cú do t G Vạ Sù ầm đầu, đ ắt ó s u đó ết t ô độ trưở v ô v ủ t ô . Cù t ờ , ọ p ả độ tạ S P đ ổ dậ ố ạ í qu ề mớ đượ ầu , ú tập tru oạt độ mạ ất ở á t ô Tả P ( Tả P ), t ô Tả Lủ ( Tả Lủ ), t ô L Táo (t uộ t ô M Sồ, L Táo ). Ngày 26/11/1959, tạ k u vự S Tủ C ứ (t uộ Tả P ), một toá P đ tru đuổ v ắ ết đồ íV Mí Sính là dân quân xã Sà Phìn (sau k s , đồ íV Mí Sí đượ ô ậ l t sỹ, t sỹ V Mí Sính có tên tạ N t t sĩ ủ S P ). N 30/11/1959 ọ p ả độ đư 40 t á ổ trờ , m trậ đ ế đấu. N 02/12/1959 ọ p ả độ ở ổ trờ Cá T 2 đo ự t ồ ủ t v o Đồ Vă , đuổ dâ ô qu trở ạ . N 4/12/1959 u Đồ Vă đư đo á ộ ổ trờ ả áp, ú ắ ết 1 á ộ ô u , ắ t ươ 1 á ộ u độ . Từ 5 đế 8/12/1959 ọ p ả độ oạt độ mạ ở 16 vù o Đồ Vă , ú ă ặ dâ ộp t uế, đ ọp, kí độ ô kéo dâ quâ t o ú . N 9/12/1959 ọ p ả độ ếm ều ơ tro u , uộ ạo độ p ả á mạ đ t ự sự ổ r . C ú tu r k ẩu u “C ố ợp tá , ố ộ má C í qu ề mớ đượ ầu , ố ảm trồ t uố p , k ô đ m đườ , k ô ộp t uế, k ô ộp sú ”. N 12/12/1959, k p ợ Đồ Vă đ ú đô ất, 2 toá P t o 2 ướ tấ ô v o Đồ Vă . Cô Đồ Vă , dâ quâ tự v v â dân Đồ Vă đ d ế đấu, ẫ uộ tấ ô ều ĩ , u ạo đó ủ P . Tro k t Đồ Vă đ d ế p ứ tạp, ều ơ k á đ P â rố . C ú đ đá ếm đượ á Bạ Đí , P ú L , L P , Ngam La, Mậu Du , đá ếm đế đâu ú ướp p á đế đó. C ú ô kéo, ưỡ ứ â dâ ố p á trật tự á mạ đ t ết ập, ủ ố tro ều ăm, ọ p ép dâ ắt máu ă t ề tru t vớ ú . Trướ t d ế p ứ tạp ủ uộ ạo oạ , T ủ đ áo áo ủ trươ ả qu ết ủ Tru ươ v qu ết đ t ập B u ế d , trụ sở B u đó tạ Quả Bạ. N 18/12/1959 á đơ v t m ế d tớ Đồ Vă , s u k ả p ó ổ trờ Cá T , 23/12/1959, t ểu đo 12 Cô â dâ v tr , Tru đo 246 quâ k u V t Bắ , Đạ độ 10 T độ H G v P â độ 55 Công â dâ v tr C o Bằ , s u k o t m vụ t u p ở Mèo Vạ , Sơ Vĩ đ quâ ỏ tố đế xã Đồ Vă . Quâ t p ố ợp vớ u một á ặt ẽ, tro đá r , o đá v o. Bọ p ở xã Đồ Vă k ô ố đỡ ổ sứ tấ ô v o ủ quâ t . Trùm p V C ú D v đồ ọ oả ốt ạ v o vù M Sồ, áp ớ. C ủ trươ ủ B C u ế d p ả t u d t o v trí M Sồ mớ ă tết. N 26/01/1960 t mở uộ ô kí v o ụm ứ đ ểm M Sồ. N 27/01/1960 (ngày 29 tết – theo Âm lịch là tháng thiếu nên không có ngày 30 tết)), t í t ứ ổ 18
sú đá v o M Sồ. N 28/01/1960 (mù 1 tết)12, t ả p ó M Sồ. C ế d t u p ở Đồ Vă đượ t ắ ợ , vụ ạo oạ ơ ả dập tắt, một số t tướ P o ố ẩ trố tro rừ sâu, đá s u đó p ả ầ ượt r oặ ắt. Tro vụ ạo oạ p ả á mạ , P đ ô kéo, u độ đượ 1.112 tên trự t ếp ầm sú ố á mạ (tro đó ó 188 đặ vụ Tru Quố , 21 Tổ giáp, Mã p , ô kéo ép uộ 65 á ộ v k oả 1.700 dâ quâ du kí v quầ chúng tham gia). Từ t á 12/1959 đế t á 2/1960, ọ P p ả độ đ â r ụ vụ ướp ủ ết ườ ở 16 , ết ạ 61 ườ , m t ươ 23 ườ , ướp p á 44,36 tấ ươ t ự , ó ủ N ướ v â dâ , ều o m u, sú , â ả ưở ớ về đờ số â dâ , đặ t t í tr tr đ . T đ t u d t 63 t , m t ươ 21 t , ắt ọ 459 t , tập tru ả 13 uấ tạ ỗ 466 t , t u 1.000 súng . N 21/10/1961 T á â dâ t H Giang mở 3 p t ét t ầm đầu uộ ạo oạ ở Đồ Vă , t 3 tên: Vàng Chúng Dình, G Vạ Sù , V C Cáo; 11 t p ạt tù từ 20 ăm đế tru t â ; 36 t từ 2 ăm đế đ 20 ăm tù; ả áo 11 t . S u ế d t u P ở Đồ Vă , T ểu độ trưở Cô v tr M Xuâ Hù đượ kết ạp v o đả ; Hu độ trưở M C í Lâm đượ t ưở Huâ ươ ế ô ạ N ất v đượ ặp Bá Hồ; X độ p ó Vầ C ả Sù Dú Lù đượ C ủ t ướ tu dươ “A ù ự ượ v tr â 14 dâ ” . Tro ế d , ự ượ dâ quâ S P do đồ í Sù Vả Lừ - X độ trưở u , ù vớ ự ượ ủ B u Quâ sự u đ đập tan đượ âm mưu ướp í qu ề , ắt t p ầm đầu v vậ độ , k u ọ ụ t p về vớ í qu ề á mạ , vậ độ ườ dâ tự o ộp trăm k ẩu sú o í qu ề . T ô ớ ất tro v đập t uộ ạo oạ p ả á mạ ở Đồ Vă (1959 - 1960) m o đồ o á dâ tộ ểu rõ ộ mặt ấu ủ ọ đặ vụ Quố dâ Đả Tưở G ớ T ạ v ọ p ả độ ấ âu ừ p ọ ố ạ á mạ . Họ ý t ứ đượ v tr quầ ú ủ m tro uộ đấu tranh giai ấp vừ m tí dâ tộ đ d r ở m ề ú . N ều ụ , p ụ , kể ả ườ mớ đâ m p đ tự u đứ v o độ quầ ú á mạ . Vụ ạo oạ ở Đồ Vă đượ dập tắt, đó một t ắ ợ ớ óý ĩ í tr sâu sắ . Đ đập t âm mưu muố tá o u đá Đồ Vă r k ỏ ả đồ V t N m để t ập “ tự tr ” ủ ườ Mô ủ ọ p ả độ , t s t ự dâ P áp v đế quố Mỹ. Góp p ầ ủ ố k ố đạ đo kết dâ tộ , đẩ mạ sự p 12 L s Đả ộ u Đồ Vă 1944 – 1975 (tập I), tr 126 : 31/01/1960 mù 1 tết, ư t ự tế mù 1 tết ăm C Tý (1960) là ngày 28/01/1960. 13 Tổ kết ô tá t u p tr đ t H G (1947 – 1962) - Trang 81. 14 Đồ í Sù Dú Lù đượ C ủ t ướ tu dươ “A ù ự ượ v tr â dâ ” 01/01/1967 19
ả á dâ ủ, từ ướ â dự uộ số ấm o, ạ p ú o á dâ tộ vù o u đá, óp p ầ v o ô uộ â dự C ủ ĩ ộ , đấu tr t ố ất đất ướ . Tháng 9 ăm 1960, Đạ ộ Đạ ểu to quố ầ t ứ III ủ Đả đ đề r kế oạ N ướ 5 ăm ầ t ứ N ất, p át tr ể k tế quố dâ (1961 - 1965). Trong đó, m vụ trọ tâm ủ kế oạ 5 ăm ầ t ứ N ất “C u ể s ấ â dự CNXH l trọ tâm, t ự một ướ ô p ó XHCN, â dự ướ đầu ơ sở vật ất v kỹ t uật ủ CNXH, đồ t ờ o t ả tạo XHCN m o ề k tế m ề Bắ ướ t trở t một ề k tế XHCN”. Trướ t ự tế ủ u Đồ Vă , do dâ số đô , đ rộ ó ó từ 6 15 đế 8 dâ , s u ế d t u p vẫ ó ều d ế p ứ tạp, tr độ á ộ í tr ủ quầ ú â dâ á dâ tộ t ấp, đườ áđ ạ từ đế t ô ó ơ p ả mất một đườ , ầu ết á ộ đầu ủ ư ết , trướ t ự tế tr đượ sự đồ ý ủ T ủ , u Đồ Vă â dự p ươ á áo áo t v tr C í p ủ. N 5/7/1961, Hộ đồ C í p ủ r qu ết đ số 91-CP c 13 t uộ u Đồ Vă , t H G , k u tự tr V t Bắ t mớ , S P đượ tá t 6 mớ là: S P ,L Táo, T P T ( T P Tủ ), Sí L ( Sí Lủ ), Tả P , Tả Lù ( Tả Lủ ). S u k tá , x S P ồm ó 3 t ô ồm: L Ho , L C T v t ô S P ; số óm ó 13 óm. Gồm ó 231 ộ/ 16 1325 k ẩu, 100% dâ tộ Mèo . Từ 22 đế 26/8/1962, Đạ ộ Đạ ểu Đả ộ u Đồ Vă ầ t ứ II đượ tổ ứ . X S P ó đồ í Dươ Vă Tí á ộ tă ườ ủ u v đồ íV C á Tỏ , C ủ t Ủ í t m dự Đạ ộ . Đạ ộ đ á đ m vụ trọ tâm ủ u : Tập tru p át tr ể ô p ư ú , ô, ă uô ; p át tr ể âm p, á â dượ u; p át tr ể mạ ướ o t ô , t ươ p, t í v sự p vă oá, áo dụ . N m vụ ụ t ể trướ mắt ủ Đả ộ u t ếp tụ o t ả á dâ ủ kết ợp vớ tổ ứ ạ sả uất. Tă ườ mở rộ p o tr o tổ đổ ô , từ ướ đư ô ấm đ ểm, m ơ sở o t ập Hợp tá ô ps u . T ự N qu ết Đạ ộ Đả ộ u v đạo ủ Hu ủ , S P đ đồ í Dươ Vă Tí , đồ íV C á Tỏ t m tập uấ 7 tạ u về t ự ả á dâ ủ, s u đó p ố ợp vớ tổ ô tá ủ u tổ ứ ộ HĐND, ộ ủ á đo t ể ở để tru tru ề tớ ườ dâ . Bướ đầu tr ể k t ự ả á dâ ủ ặp rất ều k ó k ă , ư ô ất đồ , tư tưở quầ ú o m , o sợ, k tổ á ộ đế vậ độ ó óm â dâ đ ỏ ạ ươ , oặ ốt á đế ở ư ườ dâ ă ả 15 T ờ kỳ S P ó 1.500 ộ/ 8.304 k ẩu, ồm 3 dâ tộ : Mèo, Lô Lô, Cờ L o 16 T o áo áo số 93, 18/9/1960 ủ B C ấp Đả ộ u Đồ Vă về p ươ á ủ u Đồ Vă . 20