Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Thuận Hòa (1949-2019): Phần 1

Chia sẻ: Hoangnhanduc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:44

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Thuận Hòa (1949-2019): Phần 1 gồm các nội dung chính sau: Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội; dưới sự lãnh đạo của đảng, nhân dân các dân tộc xã Thuận Hòa tích cực thực hiện các nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược (1949 - 1975). Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Thuận Hòa (1949-2019): Phần 1

ĐẢNG BỘ HUYỆN VỊ XUYÊN BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ THUẬN HÒA ----------------- TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN XÃ THUẬN HÒA (1949 - 2019) Xuất bản năm 2021 1 2
LỜI GIỚI THIỆU nắm bắt thời cơ, vận dụng sáng tạo đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước vào điều kiện cụ thể của địa phương, qua đó đạt được Thuận Hòa là xã nằm ở phía Đông Bắc của huyện nhiều thành tích quan trọng. Đời sống của nhân dân Vị Xuyên, gần trung tâm thành phố Hà Giang, có đường ngày càng được cải thiện và nâng cao; các lĩnh vực văn giao thông vào xã khá thuận lợi, có tiềm năng về phát hóa, giáo dục, y tế tiếp tục phát triển; thế trận quốc triển nông nghiệp, thủy sản, du lịch... Xã có truyền phòng toàn dân và an ninh nhân dân được giữ vững; công thống lịch sử cách mạng, có lòng yêu nước nồng nàn, ý tác xây dựng Đảng được tiến hành thường xuyên, hệ chí kiên cường bất khuất trong đấu tranh cách mạng và thống chính trị thường xuyên được củng cố và kiện toàn. chống thiên tai. Trải qua các thời kỳ lịch sử của đất nước, thời kỳ nào nhân dân Thuận Hòa cũng có những Để ghi lại những mốc son của Đảng bộ và nhân người con ưu tú, sáng tạo, sẵn sàng chiến đấu và hy sinh dân các dân tộc trong chặng đường đã qua, thực hiện Kế anh dũng cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc. hoạch số 342-KH/TU, ngày 02/8/2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Giang về “thực hiện Chỉ thị số 20- Trong lịch sử đấu tranh dựng nước, giữ nước, nhân CT/TW, ngày 18/01/2018 của Ban Bí thư về tiếp tục dân Thuận Hòa đã phát huy truyền thống yêu nước, cần tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, cù, dũng cảm, vất vả đấu tranh với thiên nhiên, giặc tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng”; Kế hoạch số 61- ngoại xâm để bảo vệ và xây dựng cuộc sống. Đặc biệt là KH/HU, ngày 11/3/2016 của Ban Thường vụ Huyện ủy từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, nhân dân xã Vị Xuyên về nghiên cứu, biên soạn Lịch sử Đảng bộ các Thuận Hòa đã một lòng đi theo Đảng, tích cực tham gia xã, thị trấn. Ban Chấp hành Đảng bộ xã Thuận Hòa hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ khóa XXI (nhiệm kỳ 2015 - 2020) quyết định tổ chức và cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới của Tổ quốc vô cùng sưu tầm, nghiên cứu và biên soạn cuốn “Truyền thống gian khổ nhưng cũng rất oanh liệt, vẻ vang, có nhiều cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Thuận Hòa đóng góp vào cuộc đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc, (1949 - 2019)”. toàn vẹn lãnh thổ và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nội dung cuốn sách ghi lại chặng đường lịch sử vẻ Từ năm 1986 đến nay, Đảng bộ xã tiếp tục lãnh vang, những thành tích đạt được trong lao động, sản đạo nhân dân xây dựng, phát triển kinh tế, văn hóa - xã xuất và chiến đấu của nhân dân các dân tộc xã Thuận hội, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, chủ động Hòa; thể hiện sự tri ân đến các liệt sĩ đã anh dũng hy 3 4
sinh, các đồng chí thương, bệnh binh cùng các thế hệ đoạn 1949 - 2019” đến cán bộ, đảng viên và nhân dân cán bộ xã qua từng thời kỳ đã hết lòng cống hiến cho sự trong xã cùng bạn đọc. nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương. Cuốn sách cũng là tài liệu quan trọng trong công tác giáo dục lịch sử T/M BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ truyền thống cho thế hệ trẻ. BÍ THƯ Trong quá trình sưu tầm, biên soạn, Ban Chấp hành Đảng bộ xã nhận được sự quan tâm chỉ đạo trực tiếp của Ban Thường vụ Huyện ủy Vị Xuyên, Ban Tuyên giáo Huyện ủy Vị Xuyên, phòng Lý luận chính Nguyễn Mạnh Hùng trị và Lịch sử Đảng - Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Hà Giang, sự đóng góp công sức của các đồng chí cán bộ chủ chốt từng có nhiều năm gắn bó với phong trào cách mạng của địa phương, những ý kiến góp ý của cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc trong xã. Mặc dù Ban biên soạn đã có nhiều cố gắng với tinh thần trách nhiệm cao, song quá trình thực hiện còn gặp nhiều khó khăn như: nguồn tài liệu thành văn bị thất lạc, các nhân chứng lịch sử tuổi đã cao, chí nhớ có phần suy giảm, bên cạnh đó, trình độ của cán bộ biên soạn có hạn nên không tránh khỏi những thiếu sót do các nguyên nhân khách quan và chủ quan. Ban Chấp hành Đảng bộ xã rất mong nhận được những ý kiến tham gia đóng góp của bạn đọc để khi tái bản, cuốn sách được hoàn thiện hơn. Trân trọng giới thiêun cuốn “Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Thuận Hòa, giai 5 6
Chương I chảy qua. Hệ thống sông, suối đa dạng là điều kiện KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, thuận lợi cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, KINH TẾ - XÃ HỘI nuôi trồng thủy sản và phát triển thủy điện phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt của nhân dân. Hiện nay, trên 1. Điều kiện tự nhiên dòng sông Miện thuộc địa phận xã Thuận Hòa đã được đầu tư xây dựng 03 nhà máy thủy điện, với tổng công Thuận Hòa là xã nằm ở phía Bắc của huyện Vị suất là 21MW. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của thời tiết Xuyên, cách trung tâm huyện 37 km, cách trung tâm nên vào mùa mưa các thôn ven suối có nguy cơ sạt lở thành phố Hà Giang 15 km. Phía Đông giáp xã Tùng và lũ quét cao. Bá; phía Tây giáp xã Minh Tân và xã Phong Quang; phía Nam giáp xã Ngọc Đường và phường Quang Tài nguyên thiên nhiên của xã khá phong phú, theo Trung, thành phố Hà Giang; phía Bắc giáp xã Quyết các bậc cao tuổi trong làng, xã kể lại, trước kia xã Thuận Tiến, Đông Hà, Thái An - huyện Quản Bạ. Xã có tổng Hòa có nhiều rừng rậm, có cả rừng nguyên sinh. Rừng xã diện tích tự nhiên là 10.839,86 ha, trong đó, đất nông Thuận Hòa có nhiều loại cây gỗ quý hiếm như: Pơmu, nghiệp là 8.959,82 ha, còn lại là đất lâm nghiệp và các thông đỏ, thông vàng, sến, táu, trai, nghiến... Các loại cây loại đất khác. ăn quả: trám đen, trám trắng, dâu da... được nhân dân địa phương dùng làm thức ăn và hàng hoá, có giá trị dinh Khí hậu của xã mang đặc trưng của khí hậu nhiệt dưỡng cao; Bên cạnh đó, rừng Thuận Hòa còn có nhiều đới gió mùa, được chia thành 2 mùa: Mùa mưa và khô. loại cây được nhân dân sử dụng trong sinh hoạt và đời Mùa mưa kéo dài từ tháng 4 đến tháng 10, gió mùa sống hàng ngày như vật liệu làm nhà, đồ dùng trong nhà, Đông Nam kèm theo mưa nhiều (chiếm 80% lượng mưa phương tiện sản suất, dược liệu điều trị bệnh và bồi bổ cả năm). Mùa khô lạnh, mưa ít, kéo dài từ tháng 11 đến sức khoẻ... và nhiều loại chim, thú quý hiếm như: vẹt, tháng 3 năm sau, có gió mùa Đông Bắc kèm theo sương sáo, hổ, báo, lợn rừng, hươu, nai, gấu, khỉ, trăn, rắn... mù, giá rét. Nhiệt độ trung bình năm khoảng 220C. Tuy nhiên, do công tác quản lý khai thác rừng và động Lượng mưa trung bình hàng năm từ 1.800 - 3.000 mm. thực vật còn nhiều hạn chế, thậm chí có lúc buông lỏng, Độ ẩm không khí cao, dao động từ 80 - 90%. nhận thức của một số người dân về vai trò và tầm quan Xã có hệ thống sông, suối phân bố tương đối đều trọng của rừng chưa đầy đủ dẫn đến việc rừng bị khai ở các thôn, đặc biệt trên địa bàn xã có dòng sông Miện thác một cách bừa bãi, làm cho diện tích rừng bị thu hẹp 7 8
các loại động thức vật quý hiếm gần như không còn. đảm bảo quốc phòng - an ninh. Tuy nhiên, trong mùa Những năm gần đây, thực hiện chủ trương của Đảng về mưa, tình trạng lũ quét thường xảy ra làm đường xá, đồi quản lý và sử dụng đất đồi, rừng cho có hiệu quả, rừng ở núi sạt lở, gây nhiều khó khăn cho đời sống và sản xuất. Thuận Hòa đã được giao cho các hộ dân quản lý. Từ đó Sự khắc nghiệt của thiên nhiên đã tạo cho con công tác trồng và bảo vệ rừng đã được cấp ủy, chính người Thuận Hòa tính cần cù, chịu thương chịu khó, quyền xã và nhân dân quan tâm. Đến nay rừng dần dần đoàn kết cộng đồng, tối lửa tắt đèn có nhau, cùng nhau được trả lại màu xanh, nhiều hộ trong xã đã tập trung góp công, góp sức vượt qua mọi khó khăn, thử thách để phát triển kinh tế lâm nghiệp đảm bảo theo kế hoạch, chiến thắng mọi thiên tai, địch họa. đạt hiệu quả làm cho đời sống của nhân dân thêm ổn 2. Kinh tế - xã hội định hơn và từng bước nâng lên. Dưới lòng đất có quặng sắt (thôn Lũng Pù, Lùng Rầy) được thăm dò và Vùng đất Thuận Hòa ngày nay là vùng đất có từ khai thác với giữ lượng lớn. lâu đời, theo truyền ngôn thì trước đây xã Thuận Hòa thuộc huyện Nguyên Bình của trấn Tuyên Quang. Đến Về giao thông, trước đây đường giao thông ở đời nhà Lê, huyện Nguyên Bình được đổi thành châu Vị Thuận Hòa chủ yếu là đường mòn đi bộ cho người và Xuyên thuộc phủ Tương Yên tỉnh Tuyên Quang. Năm ngựa. Ngày nay hệ thống đường giao thông cơ giới liên 1891, thực dân Pháp đã chia khu quân sự thứ 2 thành 3 xã, liên thôn được xây dựng cơ bản: Đường quốc lộ 4C tỉnh: Lạng Sơn, Cao Bằng và Hà Giang. Theo đó toàn đi qua địa bàn xã có chiều dài là 10 km. Đây là tuyến bộ phủ Tương Yên, trong đó có châu Vị Xuyên nằm giao thông có vai trò quan trọng kết nối thành phố Hà trong địa phận của tỉnh Hà Giang. Giang với điểm du lịch Cao nguyên đá Đồng Văn. Xã Đến cuối năm 1929, châu Vị Xuyên có 4 tổng Thuận Hòa có 3 tuyến đường trục xã với tổng chiều dài (Phương Độ, Phú Linh, Yên Định và tổng Yên Phú) với 26 km. Trong đó có đường nhựa hóa từ trung tâm xã 21 xã, trong đó có xã Đại Miện (xã Thuận Hòa ngày đến điểm kết nối với quốc lộ 4C tại km 9; tuyến đường này) nằm trong tổng Yên Định. Đứng đầu Tổng Yên vành đai phía đông nối phường Ngọc Hà thành phố Hà Định là Chánh tổng phụ trách chung, đồng thời trực tiếp Giang – Tráng Kìm huyện Quản Bạ đi qua địa bàn xã phụ trách về vấn đề cai quản, cai trị. Phụ trách vấn đề hơn 20km. Có 14 tuyến đường trục thôn với tổng chiều quân sự và giúp việc cho chánh tổng là Tổng đoàn. dài 30km đã được cứng hóa 60% bê tông, thuận lợi cho Dưới Chánh tổng là một đội ngũ quan lại do Pháp chỉ tổ chức sản xuất, phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, định là lý trưởng, phó lý, xã đoàn và hội đồng kỳ mục. 9 10
Theo các bậc cao niên kể lại, trong giai đoạn từ vốn không theo tôn giáo nào, đặc biệt là đạo Tin Lành. năm 1946 đến đầu năm 1949, vùng Thuận Hòa có nhiều Sự truyền đạo, học và theo đạo của một số người trong tên gọi như: Mệnh Lệnh xã, Yên Long xã và Bản Mịch. các dân tộc thiểu số những năm gần đây là trái với Ngày 16/9/1949, Ủy ban Kháng chiến Hành chính Liên phong tục, tập quán của các dân tộc. khu 10 ban hành Quyết định số 433-QĐ/HCI về thành Kinh tế của Thuận Hòa mang nặng tính tự cấp, tự lập các xã thuộc huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, theo túc. Cây lương thực chính ở Thuận Hòa là cây lúa nước, đó xã Thuận Hòa là một trong 30 xã thuộc huyện Vị lúa nương và ngô; ngoài ra người dân còn trồng khoai, Xuyên. Xã Thuận Hòa được thành lập gồm có 04 thôn sắn, lạc, đậu tương, mía, bông, lanh và chăn nuôi. Dưới (Mịch A, Mịch B, Bản Cằm, Bắc Cáp) và 03 xóm (xóm chế độ thực dân phong kiến, hầu hết diện tích lúa và ngô Lũng Rầy, Lũng Buông và xóm Lũng Khỏe) với 126 hộ, đều của Thổ ty, Địa chủ, Phú nông; người dân phải đi 583 khẩu gồm dân tộc Tày và dân tộc Dao sinh sống. làm thuê, cuốc mướn. Do canh tác lạc hậu, thời tiết khắc Chải qua nhiều lần thay đổi, đến năm 2019, xã có 15 nghiệt dẫn đến hoang hóa, lại bị áp bức bóc lột, người thôn và chia thành 2 vùng, trong đó có 5 thôn vùng dân phải chịu đói, rách triền miên. Sau khi giành được thấp1 và 10 thôn vùng cao2, là địa bàn cư trú của 6 dân tộc, Theo số liệu điều tra dân số và nhà ở ngày chính quyền cách mạng, người nông dân trở thành 01/4/2019, toàn xã có 1.423 hộ với 7.146 nhân khẩu, người chủ ruộng, nương; họ đã biết sử dụng tối đa diện trong đó đông nhất là dân tộc Mông, chiếm 52%; dân tích đất để trồng xen canh, gối vụ, đa dạng các loại cây tộc Dao 17%, Tày 31%, còn là dân tộc Hoa (Hán), dân trồng để tăng năng suất, sản lượng. Ngoài trồng trọt, tộc Kinh và dân tộc Bố Y... nhân dân còn chú trọng phát triển chăn nuôi trâu, bò, ngựa, dê, gia súc, gia cầm... Ngoài các nghề thủ công Trước đây, các dân tộc trên địa bàn xã thường cư truyền thống như rèn, đúc nông cụ sản xuất, dệt vải trú theo quan hệ huyết thống; ngày nay họ sống xen kẽ lanh, thổ cẩm; trong thời kỳ đổi mới đã phát triển thêm với nhau nên văn hóa luôn chịu ảnh hưởng lẫn nhau, có một số ngành nghề như đồ mộc dân dụng, chế biến nhiều nét tương đồng. Tín ngưỡng của các dân tộc là lương thực, thực phẩm, sản xuất vật liệu xây dựng... ''vạn vật hữu linh'', thờ cúng tổ tiên. Các dân tộc ở đây Về chính trị xã hội, trước cách mạng tháng Tám 1 Thôn Mịch A, Mịch B, Hòa Sơn, Hòa Bắc và thôn Lũng Buông năm 1945 dưới chế độ thực dân phong kiến, nổi lên hai 2 Thôn Pồng Trằm, Khâu Mèng, Lũng Khỏe A, Lũng Khỏe B, Minh Tiến, Lũng Pù, Lũng Rầy, Minh Phong, Khâu Trà, Lũng Cáng. giai cấp xã hội đối lập nhau, đó là nông dân lao động và 11 12
Thổ ty3 phong kiến. Bọn thực dân phong kiến nắm mối quan hệ gắn bó mật thiết trong nội bộ dân tộc, nội quyền cai trị, chúng có bộ máy hành chính, cơ sở kinh tế bộ dòng họ, trong tâm lý dân chúng; đặc biệt là những và lực lượng quân sự riêng. Nhân dân lao động là những người đứng đầu một dòng họ, một tộc người: Thật thà người bị áp bức bóc lột nặng nề. Quá trình Thổ ty phong cả tin, sẵn sàng hy sinh tính mạng để bảo vệ những kiến làm tay sai cho đế quốc, thực dân và xâu xé thanh người cùng dòng họ, cùng bộ tộc, nhưng cũng dễ hoài toán lẫn nhau là quá trình nhân dân lao động bị bóc lột nghi những người ngoài dòng họ, ngoài bộ tộc mình. tàn khốc: Máu chảy, đầu rơi, đói rét, bệnh tật luôn đổ Thực dân Pháp đã lợi dụng đặc điểm này để thực hiện xuống đầu nhân dân lao động. Chính sách bóc lột dã chính sách chia rẽ dân tộc, chính sách ngu dân, nhằm dễ man của thực dân Pháp và phong kiến, cùng những khó bề khống chế nhân dân, củng cố ách thống trị của khăn do thiên tai gây ra và trình độ canh tác lạc hậu chúng. Khi chưa có ánh sáng của cách mạng soi rọi, khiến cho đời sống của nhân dân các dân tộc vô cùng người dân lao động mặc dù căm thù tầng lớp Thổ ty, điêu đứng cùng cực; có thời kỳ đói rét, bệnh tật đã dẫn Địa chủ phong kiến nhưng vẫn coi chúng là người đại đến tỷ lệ chết nhiều hơn tỷ lệ sinh. diện cho dân tộc, cho dòng họ mà họ có trách nhiệm phục tùng. Chế độ phong kiến đã khiến xã hội phân chia thành hai giai cấp theo ranh giới huyết tộc rõ rệt. Một Sau khi chiếm được địa bàn Hà Giang (1887), thực bên là dòng họ quí tộc nắm quyền thống trị, một bên là dân Pháp đặt ách thống trị và đô hộ đồng bào các dân nông dân lao động. Thổ ty phong kiến làm chủ ruộng tộc Hà Giang hết sức nặng nề. Nhân dân các dân tộc đất, núi non, sông suối; họ luôn nuôi trong nhà hàng Thuận Hòa cũng chịu cảnh lầm than cơ cực, sự bóc lột chục người ở để cày cấy, hầu hạ. Nông dân lao động dù tàn bạo của thực dân Pháp mà trực tiếp là bọn Chánh có công khai phá ruộng nương cũng phải đóng thuế, làm tổng, Tổng đoàn, Lý trưởng, Phó lý, xã đoàn, kỳ mục. lao dịch, phu phen 2, 3 tháng trong năm cho Thổ ty. Các Thêm nữa, người dân còn bị bọn thày mo, thày tạo, địa loại muông thú, tôm cá săn bắt được cũng phải nộp cho chủ cường hào lợi dụng thế lực của quan trên ra sức lừa Thổ ty một phần. Thổ ty còn có quyền bán, đổi lao động bịp, hà hiếp, bóc lột. cho người khác... Bên cạnh đó có nơi vẫn tồn tại những Song song với những thủ đoạn thâm độc, xảo quyệt tàn dư của xã hội chưa có giai cấp. Điều đó thể hiện ở về chính trị và đàn áp thẳng tay bằng quân sự. Thực dân Pháp và bọn địa chủ, lý dịch ra sức vơ vét, bóc lột về 3 Thổ ty, Quý tộc thế lập cai trị một địa phương thời phong kiến. kinh tế, chủ yếu là khai thác các sản phẩm nông - lâm 13 14
nghiệp, nguồn tài nguyên quý giá như các loại song, người nông dân bị thiếu đói triền miên phải lên rừng mây, các lâm, thổ sản, đặc sản đều bị chúng thâu tóm vơ đào củ sắn, củ mài để ăn. Thêm vào đó bọn tay sai, địa vét. Chúng bắt nhân dân đi phu làm đường, xây đồn, chủ, lý trưởng, phó lý thi nhau vơ vét của cải, cướp đoạt đắp lũy tại các điểm xung yếu có lợi cho mục đích quân ruộng, đất khiến cho đời sống của nhân dân vô cùng khổ sự. Người đi phu phải lao động trong điều kiện khó cực... khăn, vất vả, ốm đau không được chữa bệnh, nhiều Với chính sách “Ngu dân” để dễ bề cai trị của thực người đã chết vì tai nạn, sốt rét, bệnh tật. Chúng cai trị, dân Pháp. Thời kỳ đó Thuận Hòa rất ít người được đi khai thác, bóc lột nhân dân hết sức nặng nề và tàn nhẫn. học tại trường học của Châu Vị Xuyên. Những số này Trước năm 1945, Thuận Hòa là địa bàn cư trú của chủ yếu là con nhà quan và những gia đình giàu có, còn nhiều dân tộc, mỗi dân tộc đều có nét văn hóa, văn nghệ lại đại bộ phận nhân dân Thuận Hòa hầu như bị mù chữ. truyền thống mang bản sắc riêng. Dưới chế độ thực dân Chúng reo rắc trong nhân dân tư tưởng mê tín dị đoan, phong kiến, truyền thống văn hóa, văn nghệ ấy không tin vào ma quỷ, thần thánh. Chúng dùng mọi thủ đoạn những không được khuyến khích, mà còn bị trà đạp, lợi để lừa bịp nhân dân, làm nảy sinh sự đố kỵ, ganh ghét, dụng, xuyên tạc và biến thành của riêng phục vụ cho ích kỷ và mâu thuẫn giữa các dòng họ, giữa các dân tộc hàng ngũ quan lại, lý trưởng, tay sai của thực dân Pháp. ngày càng trở nên sâu sắc. Các tệ nạn như mê tín dị Nhiều loại hình văn hóa dân tộc bị mai một, không được đoan, nghiện hút, rượu chè, cờ bạc, cướp của giết bảo tồn. Chúng duy trì một số hủ tục lạc hậu nhằm đầu người... luôn đè nặng lên đời sống hàng ngày các dân độc tinh thần, tư tưởng của nhân dân, phục vụ cho chế tộc. Ngoài ra người dân còn phải có nghĩa vụ lao dịch, độ thực dân phong kiến. phu phen cho bọn thực dân, phong kiến. Đời sống vật chất lẫn tinh thần của người dân vô cùng cực khổ, lạc Đời sống của nhân dân Thuận Hòa dưới chế độ cai hậu; cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc, không được trị của thực dân phong kiến là một điển hình về cực khổ, học hành, ốm đau không có thuốc chữa bệnh. 90% số hộ lạc hậu. Người dân Thuận Hòa sinh sống chủ yếu bằng nông dân không có đất canh tác; tình trạng đói rách, nghề trồng ngô, lúa là hai cây lương thực chính, sản bệnh tật diễn ra quanh năm. xuất theo kiểu độc canh, tự cấp, tự túc, phân tán nhỏ, lẻ, kỹ thuật canh tác lạc hậu. Hệ thống thuỷ lợi, mương, Dưới chế độ thực dân phong kiến, cuộc sống của phai tưới tiêu hầu như không có, việc tưới tiêu hoàn đồng bào các dân tộc xã Thuận Hòa rất nghèo khổ lạc toàn phụ thuộc vào thiên nhiên dẫn đến năng suất thấp, hậu. Chính sách bóc lột dã man của thực dân Pháp và 15 16
Thổ ty phong kiến, do trình độ canh tác lạc hậu và Xuyên, nhân dân các dân tộc Thuận Hòa đã tin tưởng và những khó khăn do thiên tai gây ra khiến cho đời sống tuyệt đối trung thành, một lòng đi theo Đảng thực hiện của nhân dân các dân tộc vô cùng điêu đứng cùng cực. nghiêm túc các chủ trương, đường lối lãnh đạo của Không cam chịu cuộc sống nô lệ tối tăm, các thế hệ Đảng, chấp hành tốt chính sách, pháp luật của Nhà người Thuận Hòa đã nối tiếp nhau đứng lên chống địch nước. Tích cực xóa bỏ những tàn dư do chế độ cũ để lại, họa, thiên tai. Trải qua hàng ngàn năm đấu tranh với bắt tay vào xây dựng chế độ mới, hăng say lao động sản địch họa, thiên tai, nhân dân các dân tộc xã Thuận Hòa xuất, xây dựng hợp tác xã, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, đã phát huy tinh thần đoàn kết cộng đồng dân tộc sâu chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi xóa đói, giảm sắc, hình thành đức tính chung quý báu: Thật thà, bao nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng. dung, tự trọng; dũng cảm, kiên cường trong đấu tranh; cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất, chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt để sinh tồn. Những đức tính đó đã tạo nên sức sống mãnh liệt để tồn tại trước thử thách nghiệt ngã của thiên nhiên và chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược. Dù trải qua hàng ngàn năm Bắc thuộc nhưng các dân tộc sống trên mảnh đất này vẫn bảo tồn tiếng mẹ đẻ, trang phục dân tộc, phong tục tập quán, truyện cổ tích, các làn điệu dân ca của các dân tộc: Hát then, hát quan làng, hát cọi của dân tộc Tày; hát giao duyên, múa khèn, đánh quay, đánh yến của dân tộc Mông; lễ cấp sắc của người dân tộc Dao... luôn cùng tồn tại, đồng hành phát triển trong nền văn hóa truyền thống các dân tộc cho đến ngày nay. Sau cách mạng tháng Tám thành công. Dưới sự lãnh đạo của Đảng mà trực tiếp là Đảng bộ huyện Vị 17 18
Chương II mạng. Ngày 22/9/1940, tại Hà Nội, thực dân Pháp ký DƯỚI SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG, NHÂN DÂN hiệp định đầu hàng phát xít Nhật. Từ đó nhân dân ta CÁC DÂN TỘC XÃ THUẬN HÒA TÍCH CỰC sống trong cảnh “một cổ hai tròng”. Trước hoàn cảnh THỰC HIỆN CÁC NHIỆM VỤ CÁCH MẠNG đó, Đảng Cộng sản Đông Dương lần lượt tổ chức các TRONG THỜI KỲ KHÁNG CHIẾN CHỐNG Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 6 (tháng THỰC DÂN PHÁP VÀ ĐẾ QUỐC MỸ XÂM LƯỢC 11/1939), lần thứ 7 (tháng 11/1940) và lần thứ 8 (tháng (1949 - 1975) 5/1941) xác định nhiệm vụ giải phóng dân tộc được đặt lên hàng đầu. Ngày 19/5/1941, Mặt trận Việt Nam Độc lập Đồng Minh (gọi tắt là Mặt trận Việt Minh) thành 1. Chi bộ xã Thuận Hòa được thành lập, lãnh lập, nhằm tập hợp mọi lực lượng yêu nước của dân tộc đạo nhân dân trong xã đẩy mạnh sản xuất, góp phần để xây dựng khối đoàn kết toàn dân, làm nhiệm vụ giải vào thực hiện thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực phóng dân tộc. Mặt trận Việt Minh thành lập thu hút dân Pháp; tích cực thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ đông đảo quần chúng nhân dân tham gia, đưa phong nhất và chi viện cho tiền tuyến miền Nam chống Mỹ trào cách mạng trong cả nước phát triển mạnh mẽ. cứu nước (1949 - 1965) Năm 1942, quân Nhật đến Hà Giang mở rộng phạm Ngày 03/02/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, vi chiếm đóng trong toàn tỉnh. Cuối năm 1944, đầu năm chấm dứt thời kỳ khủng hoảng về đường lối cứu nước, 1945, chiến tranh thế giới thứ hai bước sang giai đoạn kết đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng thúc với ưu thế thuộc về phe Đồng minh. Để cứu vãn Việt Nam. Đảng tiến hành chủ trương: “tư sản dân tình thế, đêm 09/3/1945, phát xít Nhật tiến hành đảo quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội chính Pháp độc chiếm Đông Dương. Trước tình hình cộng sản”. Với đường lối cách mạng đúng đắn, Đảng đã cách mạng chuyển biến hết sức mau lẹ, từ ngày 09 - tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân làm nên cao 12/3/1945, Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp, ban trào cách mạng 1930 - 1931 và 1936 - 1939. hành Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của Ngày 01/9/1939, phát xít Đức tấn công Ba Lan. chúng ta”, chủ trương “phát động một cao trào kháng Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ. Ở Đông Dương, Nhật cứu nước mạnh mẽ, làm tiền đề cho một cuộc tổng lợi dụng tình hình chiến tranh, thực dân Pháp thi hành khởi nghĩa”. Đồng thời, Đảng đề ra khẩu hiệu “Phá kho một loạt biện pháp thẳng tay đàn áp các phong trào cách thóc, giải quyết nạn đói” và coi đó là khẩu hiệu chính để 19 20
phát động phong trào kháng Nhật, cứu nước mạnh mẽ, Tháng 8/1945, chiến tranh thế giới lần thứ hai kết đáp ứng nguyện vọng của nhân dân, chuẩn bị mọi điều thúc với sự toàn thắng của phe đồng minh. Tình hình ấy kiện cho tổng khởi nghĩa khi có thời cơ. là điều kiện khách quan thuận lợi cho cuộc đấu tranh Tại Hà Giang quân Nhật tỏa đi khắp nơi, ngày cách mạng của nhân dân ta. Ở trong nước, nhằm vào lúc 12/3/1945 Nhật đưa quân đến Quản Bạ và tiến vào Na phát xít Nhật và bọn tay sai đang hoang mang cực độ, Chô Cai xã Nghĩa Thuận. Tại khu vực Quản Bạ huyện nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đông Vị Xuyên, cán bộ Việt Minh đã thành lập được một đội Dương, bằng chí căm thù sôi sục và tinh thần quyết du kích kháng Nhật gồm 11 người. Cũng trong thời gian thắng đã nổi dậy tổng khởi nghĩa và đã giành được này, xứ ủy Bắc Kỳ tiếp tục tăng cường lực lượng cách thắng lợi. Ngày 02/9/1945, Chính phủ lâm thời của mạng cho vùng cách mạng Hà Giang. Một đội vũ trang nước Việt Nam dân chủ cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu tuyên bố nước nhà độc lập trước quốc tuyên truyền do đồng chí Hồng Quốc, Hồng Đào, Mệnh dân và toàn thế giới. Lệnh phụ trách đã tới khu vực Bắc Mê huyện Vị Xuyên. Được sự giúp đỡ của nhân dân địa phương và tranh thủ Ngày 29/8/1945, quân Nhật rút khỏi Hà Giang thì lúc chính quyền tay sai của địch đang hoang mang dao ngay chiều 30/8/1945, bọn quốc dân đảng Trung Hoa đã động sau ngày Nhật đảo chính Pháp, cán bộ Việt Minh tràn qua biên giới vào chiếm đồn Na Chô Cai xã Nghĩa và đội vũ trang tuyên truyền đã quyết định giải phóng Thuận, một toán quân Tưởng theo đường Thanh Thủy đồn Bắc Mê để mở đường cho phát triển phong trào vào chiếm đóng thị xã Hà Giang, đi đến đâu chúng đều cách mạng vào sâu nội địa Hà Giang. Ngày 28/3/1945, cướp lương thực, thực phẩm, bắt nhiều người đi phục lực lượng cách mạng đã tiếp quản đồn Bắc Mê, việc giải dịch gây nên lòng căm thù cao độ trong nhân dân các phóng đồn Bắc Mê đã nâng cao uy tín, ảnh hưởng của dân tộc huyện Vị Xuyên nói chung và vùng Thuận Hòa mặt trận Việt Minh, cổ vũ đồng bào địa phương phấn nói riêng. khởi, tin tưởng, quyết tâm theo các mạng. Chỉ sau một Ngày 5/11/1945, huyện lỵ Bắc Quang được giải thời gian ngắn, phong trào cách mạng đã lan tới các xã phóng. Thắng lợi này đã tạo thêm niềm phấn khởi, với khu vực phí Nam của huyện Vị Xuyên như: Tùng Bá, một ý chí giành độc lập, tự do; đồng thời làm cho mâu Kim Thạch, Phú Linh, Linh Hồ, Làng Cúng. Đồng thời thuẫn giữa thổ ty, cường hào địa phương với tàn quân chính quyền lâm thời các xã cũng được thành lập. Quốc dân Đảng ngày càng thêm sâu sắc. Ngày 13/11/1945, 21 22
ta giải phóng huyện lỵ Hoàng Su Phì. Tiếp đó, ngày Sau hiệp ước Hoa - Pháp, tháng 3/1946 Pháp đưa 8/12/1945, thị xã Hà Giang được giải phóng, ngày quân ra Bắc, để tranh thủ thời gian hoà hoãn xây dựng 15/12/1945 vùng Bắc Mê huyện Vị Xuyên được giải lực lượng. Trung ương Đảng và Chính phủ ta đã ký hiệp phóng; ngày 25/12/1945, nhân dân các dân tộc thị xã định sơ bộ vào ngày 06/03/1946 và bản tạm ước vào Hà Giang và đại biểu các địa phương vui mừng, phấn ngày 14/09/1946. Nhưng với bản chất phản động, hiếu khởi mít tinh chào mừng Ủy ban Hành chính lâm thời chiến, thực dân Pháp ngang nhiên vi phạm Hiệp định và của tỉnh do đồng chí Thanh Phong làm Chủ tịch. Song Tạm ước, chúng tiếp tục mở rộng chiến tranh xâm lược song với việc thành lập Ủy ban Hành chính lâm thời nước ta, ngày 20/11/1946, chúng nổ súng đánh chiếm của tỉnh, cùng ngày xứ ủy Bắc Kỳ ký quyết định thành Hải Phòng, Lạng Sơn... Trước những hành động xâm lập Đảng bộ tỉnh Hà Giang, đồng chí Hồng Quân được lược trắng trợn của thực dân Pháp, đêm 19/12/1946, chỉ định làm Bí thư Tỉnh ủy lâm thời. Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi toàn quốc kháng 26/12/1945, Ủy ban hành chính lâm thời huyện Vị chiến, cả nước ta đã bước vào cuộc kháng chiến chống Xuyên được thành lập, ông Lý Văn Định làm Chủ tịch. thực dân Pháp xâm lược. Từ đây, dưới chính quyền dân chủ nhân dân, đồng bào Thực hiện chỉ thị của Đảng, đáp lời kêu gọi của vùng Thuận Hòa nói riêng và nhân dân các dân tộc Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đứng lên huyện Vị Xuyên nói chung đã làm chủ quê hương, đất kháng chiến chống thực dân Pháp. Ở Hà Giang, để đáp nước. Một thời kỳ mới mở ra - thời kỳ xây dựng và bảo ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới vệ chính quyền cách mạng. Đảng bộ tỉnh đã khẩn trương triển khai củng cố tổ chức và đặc biệt chú trọng phát triển Đảng trong quần chúng, Ngày 06/01/1946, thi hành chủ trương của Trung xây dựng tổ chức Đảng cơ sở để lãnh đạo phong trào. ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng với nhân Tỉnh ủy đã cử 2 đảng viên xuống 2 huyện Vị Xuyên và dân cả nước, nhân dân các dân tộc xã Thuận Hòa, vui Bắc Quang để trực tiếp chỉ đạo mọi mặt công tác trên mừng phấn khởi tham gia bầu cử đại biểu Quốc hội địa bàn huyện, nhất là xúc tiến việc chuẩn bị xây dựng khóa I của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Với cuộc cơ sở Đảng, chăm lo, bồi dưỡng đội ngũ quần chúng bầu cử này, nhân dân các dân tộc Thuận Hòa thực sự tích cực, các hội viên cứu quốc tiêu biểu đã được tôi được hưởng quyền dân chủ, tự mình góp phần xây dựng luyện, thử thách trong đấu tranh cách mạng để kết nạp chính quyền nhân dân. vào Đảng. 23 24
Để đào tạo đội ngũ cán bộ đảng viên cốt cán cho Để phát triển đảng viên tại các chi bộ, Đảng bộ địa phương, từ năm 1947, Ủy ban kháng chiến hành huyện đã cử đảng viên xuống các chi bộ phối hợp, chính huyện Vị Xuyên đã lựa chọn một số cán bộ tích hướng dẫn thực hiện việc gây dựng phong trào và bồi cực trong các phong trào cách mạng của quần chúng gửi dưỡng quần chúng ưu tú. Tháng 01/1949, quần chúng đi các lớp đào tạo, đồng thời tăng cường bồi dưỡng ưu tú Thượng Đình Xương người Thuận Hòa được kết quần chúng tích cực ngay tại cơ sở, làm nguồn kế cận nạp vào Đảng tại xã Yên Định (Bắc Mê) và được giới sau này. Ngày 01/02/1947, Ủy ban kháng chiến hành thiệu về sinh hoạt tại chi bộ xã Tùng Bá. chính huyện Vị Xuyên đã cử đồng chí Nguyễn Văn Nho Ngày 16/9/1949, Ủy ban Kháng chiến Hành chính và đồng chí Tín cán bộ Phòng giáo dục đến Yên Long Liên khu 10 ban hành Quyết định số 433-QĐ/HCI về xã tuyên truyền, vận động thành lập Ban bình dân học thành lập các xã thuộc huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, vụ gồm 03 đồng chí, đồng chí Lăng Văn Khôn được bầu theo đó xã Thuận Hòa là một trong 30 xã thuộc huyện làm Trưởng ban; đồng chí Cháng Mìn Páo – người xóm Vị Xuyên do đồng chí Rương Đức Tú làm Chủ tịch Ủy Lũng Khỏe, làm phó trưởng ban. Ban bình dân học vụ ban kháng chiến hành chính xã. Cũng trong năm 1949, có nhiệm vụ đến các thôn tuyên truyền, vận động nhân xã Thuận Hòa có 4 quần chúng ưu tú (Thượng Đình Tân; Rương Đức Quý; Lăng Văn Khôn; Thượng Đình dân đi học và tìm người biết chữ tại thôn để dạy học cho Châm) được kết nạp vào Đảng. Đến tháng 11/1949, xã người đi học. Thuận Hòa có 5 đảng viên sinh hoạt tại chi bộ Đảng xã Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc lãnh đạo phong Tùng Bá. trào cách mạng ở địa phương, ngày 15/8/1948 Tỉnh ủy Được sự quan tâm của Đảng bộ huyện, đồng thời đã quyết định thành lập Đảng bộ huyện Vị Xuyên, đồng để tăng cường công tác lãnh đạo của Đảng ở cơ sở, ngày chí Triệu Quý Gia được chỉ định làm Bí thư Đảng bộ. 18/11/1949, Đảng bộ huyện Vị Xuyên ra quyết định Sau khi thành lập, để phát huy vai trò lãnh đạo cách thành lập chi bộ Bản Mịch gồm có 5 đảng viên, đồng mạng từ huyện đến cơ sở, Huyện ủy Vị Xuyên tiếp tục chí Thượng Đình Xương được chỉ định làm Bí thư chi kiện toàn tổ chức Đảng ở cơ sở, thành lập một số Chi bộ bộ. Cùng với việc thành lập chi bộ, Huyện ủy Vị Xuyên liên xã ở các tiểu khu như: Chi bộ Quản Bạ, Chi bộ Yên đã cử đồng chí Văn Phong đến để tuyên truyền, củng cố Phú, Tiểu khu Bắc Mê... chính quyền xã. Dưới sự lãnh đạo của Huyện ủy Vị 25 26
Xuyên, sau khi thành lập chi bộ đã tập trung ngay vào cực tham gia ủng hộ cách mạng, uy tín của đảng viên và lãnh đạo nhân dân trong xã tích cực tăng gia sản xuất, chi bộ được nâng lên một tầm cao mới, quần chúng chi viện cho tiền tuyến, xây dựng và củng cố chính nhân dân ngày càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của quyền cùng các đoàn thể quần chúng, với nhiệm vụ xây Đảng. Đây là thành quả và cũng là kinh nghiệm ban đầu dựng và củng cố lực lượng dân quân du kích, nâng cao của chi bộ xã Thuận Hòa đạt được đã góp phần cho cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu được đặt lên hàng đầu, Đảng bộ và nhân dân huyện Vị Xuyên tạo đà cho việc vừa tham gia lao động sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu tiếp tục đấu tranh cho giai đoạn cách mạng mới. bảo vệ an ninh xã hội. Tháng 9/1951, Chính phủ ban hành sắc lệnh thuế Đầu năm 1950, Chi bộ xã tổ chức đại hội lần thứ I, nông nghiệp, về cơ bản và lâu dài, thuế nông nghiệp là nhiệm kỳ 1950 - 1953. Dự Đại hội có 5 đảng viên. Đại một nguồn thu lớn để phát triển kinh tế - xã hội của đất hội đề ra nhiệm vụ: Tập trung chỉ đạo đẩy mạnh tuyên nước, nhưng trước mắt đó là nguồn thu cần thiết, cấp truyền, vận động nhân dân khai hoang, mở rộng diện bách để phục vụ kháng chiến. Ngay sau khi Sắc lệnh tích canh tác, tăng gia sản xuất, trồng thêm hoa màu, tạo thuế nông nghiệp được ban hành, Chi bộ xã Thuận Hòa mọi điều kiện giải quyết về giống để bảo đảm trồng cấy đã tập trung triển khai thực hiện sắc lệnh thuế nông đúng thời vụ, phấn đấu sản xuất theo phương hướng tự nghiệp trên địa bàn toàn xã, tổ chức tuyên truyền cho giải quyết nhu cầu lương thực cho nhân dân và cung cấp nhân dân học tập chính sách thuế nông nghiệp, việc lương thực cho chiến trường. Trong công tác xây dựng đóng thuế nông nghiệp là nghĩa vụ của nhân dân, góp Đảng tăng cường tuyên truyền giác ngộ, bồi dưỡng phát sức đánh thắng thực dân Pháp xâm lược, được nhân dân triển đảng viên mới. Đại hội đã bầu đồng chí Thượng đồng tình hưởng ứng, nhân dân tích cực kê khai ruộng Đình Xương làm Bí thư Chi bộ. đất, bó mạ để nộp thuế. Chi bộ xã đã chỉ đạo xây dựng quỹ điền thổ công lương dựa theo số điền thổ bó mạ, Thực hiện Nghị quyết Đại hội đề ra, dưới sự chỉ tuyên truyền vận động nhân dân đóng góp thóc gạo cho đạo sát sao của Đảng bộ huyện Vị Xuyên, chi bộ xã bộ đội, qua đó đã thu được 5 tấn thóc nộp cho nhà nước. Thuận Hòa đã tập trung chính quyền và các đoàn thể Việc thực hiện chính sách thuế nông nghiệp đã góp tuyên truyền, giác ngộ quần chúng, tổ chức cho nhân phần đánh đổ được vị trí chính trị và xóa bỏ được thế dân phát triển sản xuất phù hợp với tình hình, đặc điểm lực kinh tế của bọn địa chủ, phú nông, thổ ty, bang tá của từng thôn bản. Đồng thời vận động nhân dân tích phản động, đưa quần chúng lên địa vị làm chủ ruộng 27 28
đất, làm chủ nông thôn và làm chủ bản thân mình. Do vận động nhân dân thực hiện nếp sống mới, bài trừ mê đó nông dân phấn khởi đẩy mạnh sản xuất, nhiệt tình tín dị đoan, vận động nhân dân cai nghiện thuốc phiện, đóng góp thuế, làm nghĩa vụ dân công, hăng hái tham thực hiện hôn nhân một vợ - một chồng đã được cán bộ, gia củng cố chính quyền, xây dựng lực lượng dân quân đảng viên gương mẫu chấp hành. Phong trào vệ sinh du kích, phát triển nông hội, thành lập các tổ đổi công phòng bệnh với khẩu hiệu “vệ sinh là yêu nước” được và củng cố các đoàn thể quần chúng ở địa phương. Tuy nhân dân thực hiện tốt. nhiên trong quá trình thực hiện sắc lệnh ruộng đất vẫn Trước sự phát triển mau lẹ của cuộc cách mạng còn có một số hạn chế trong việc triển khai thực hiện, giải phóng dân tộc, để chuẩn bị cho cuộc kháng chiến do một số cán bộ không nắm vững chính sách nên rất giành thắng lợi hoàn toàn, tháng 9 năm 1950, Trung lúng túng khi tổ chức thực hiện, mắc sai lầm trong việc ương Đảng quyết định mở chiến dịch biên giới, nhằm điều tra, lập sổ, phân định mức thuế không sát với thực đưa cuộc kháng chiến tiến lên một bước mới, thực hiện tế. Công tác tuyên truyền giáo dục, vận động quần sự chỉ đạo của Trung ương, của Đảng bộ tỉnh Hà Giang chúng chưa được chú trọng. Do đó bọn phản động đã lợi và Đảng bộ huyện Vị Xuyên, Chi bộ xã đã huy động dụng những sai lầm trên để tuyên truyền, xuyên tạc dân công tham gia mở đường, vận chuyển lương thực chính sách thuế nông nghiệp, gây nên tình hình căng phục vụ tiền tuyến với hơn 500 ngày công; vận động thẳng, làm cho nhân dân nghi ngờ chính sách của Đảng nhân dân đóng góp hàng trục tấn lương thực, thực phẩm và Nhà nước. cho chiến dịch. Lĩnh vực văn hóa - xã hội được chi bộ quan tâm, Để đáp ứng yêu cầu phát triển của cách mạng, năm sau khi Đại hội, Chi bộ xã đã khẩn trương chỉ đạo Ban 1951 huyện đội Vị Xuyên chỉ đạo thành lập Ban xã đội bình dân học vụ tập trung đẩy mạnh công tác giáo dục ở của xã trực tiếp chỉ huy lực lượng dân quân, đồng chí các thôn, xóm để quần chúng nhân dân có điều kiện học Dương Trung Phủ - người thôn Hòa Sơn làm xã Đội tập đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Chính trưởng. Ban xã Đội được thành lập đã tập trung củng cố phủ và được học tập đường lối cách mạng của Đảng, lực lượng và tổ chức huấn luyện dân quân du kích theo nạn mù chữ đã giảm đáng kể, đã xóa mù chữ cho 30 kế hoạch của huyện. người. Phong trào văn hóa, văn nghệ phát triển mạnh, nhằm cổ vũ, động viên tinh thần thi đua sản xuất, chiến Thực hiện Chỉ thị kháng chiến kiến quốc, Ủy ban đấu của nhân dân trong xã. Các hoạt động tuyên truyền, kháng chiến hành chính xã đã tập trung chỉ đạo củng cố 29 30
xây dựng hậu phương vững mạnh, tăng cường luyện tập tác tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân tham quân sự, chỉ đạo lực lượng tự vệ địa phương phối hợp gia cách mạng, Chi bộ xã đã quyết định thành lập Ban với bộ đội đẩy mạnh truy quét bọn phản động, phân thông tin gồm 3 đồng chí, do đồng chí Lệnh Đình Thi công cán bộ trực tiếp đến các thôn, xóm tuyên truyền làm Trưởng ban. Ban thông tin đã làm tốt công tác giác ngộ quần chúng... Thực hiện sự chỉ đạo của Chi bộ, tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia đóng góp sức các đoàn thể quần chúng xã đã tích cực vận động nhân người, sức của ủng hộ cách mạng, được nhân dân đồng dân, hội viên thi đua lao động sản xuất, đồng thời phát tình hưởng ứng, xã đã làm tốt công tác tuyên truyền, động các phong trào thi đua yêu nước. Nổi bật trong giai vận động nhân dân hưởng ứng phong trào xây dựng quỹ đoạn này là Hội Phụ nữ cứu quốc xã đã xây dựng “hũ gạo nuôi quân”, thu được 300 kg gạo, 1000 kg thóc, chương trình công tác, tích cực tuyên truyền, vận động góp tiền để mua vải may áo trấn thủ tặng bộ đội; huy các thôn thành lập các tổ phụ nữ, xây dựng mỗi thôn động 40 người tham gia vận chuyển thóc, gạo tiếp tế một tổ; vận động chị em gói bánh trưng tiếp tế cho bộ cho bộ đội tiễu phỉ ở mặt trận Thanh Thủy - Lao Chải. đội tại mặt trận Thanh Thủy - Lao Chải, đồng thời viết Phong trào nhận, chăm sóc cho bộ đội được nhân dân thư thăm hỏi động viên anh em bộ đội chiến đấu; tuyên hưởng ứng, tích cực tham gia vào đội quân du kích, bổ truyền vận động chị em đi học văn hóa. Hội phụ nữ cứu sung vào lực lượng bộ đội chủ lực của huyện tham gia quốc xã đã tổ chức huy động nhân dân phát hoang, thực làm nhiệm vụ tiễu phỉ, đánh phá các tổ chức phản động hiện khẩu hiệu “tấc đất, tấc vàng” đẩy mạnh tăng gia và các lực lượng chống phá cách mạng tại địa phương. sản xuất, chống đói, cải thiện đời sống cho nhân dân, Công tác xây dựng Đảng được chi bộ quan tâm, tích cực ủng hộ lương thực, thực phẩm cho bộ đội Chi bộ đã tập trung nghiên cứu thực hiện đường lối kháng chiến, phát động phong trào bình dân học vụ, xây kháng chiến, kiến quốc của Đảng, các chỉ thị, nghị dựng nếp sống mới. Phát động phong trào thi đua ủng quyết của Tỉnh ủy, Huyện ủy trong thời kỳ đầu của hộ kháng chiến như: Xây dựng hũ gạo nuôi quân, phong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp; xác định trào thi đua sản xuất giỏi được nhân dân đồng tình nhiệm vụ trọng tâm trước mắt là tuyên truyền chủ hưởng ứng. trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tố cáo tội ác Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh của đế quốc và tay sai phong kiến, mở rộng Mặt trận “Mỗi người dân tiết kiệm từng nắm cơm, hạt gạo nuôi dân tộc thống nhất. Đẩy mạnh vận động quần chúng bộ đội đánh giặc, giành độc lập tự do”. Để làm tốt công phát triển sản xuất, cải thiện đời sống, nâng cao dân trí. 31 32
Cùng với công tác xây dựng Đảng, công tác phát triển công tác quân sự, xây dựng lực lượng vũ trang, bán vũ đảng viên mới luôn được chi bộ chú trọng, trong những trang của địa phương. Tiếp tục giáo dục chính trị, tư năm 1950 - 1953, chi bộ đã bồi dưỡng kết nạp thêm 13 tưởng và động viên tinh thần phục vụ, tham gia kháng đảng viên mới4, nâng tổng số đảng viên của chi bộ lên chiến trong đồng bào. Tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo nhân 18 đồng chí. dân đẩy mạnh sản xuất, phát triển kinh tế. Xây dựng hậu Ngày 12/5/1953, Chi bộ xã Thuận Hòa tổ chức Đại phương vững chắc, tăng cường công tác xây dựng hội lần thứ II, dự Đại hội có 18 đảng viên trong Chi bộ. Đảng, xây dựng chính quyền; huy động sức người, sức Đại hội đã đánh giá những kết quả đạt được và chỉ ra của cho chiến dịch Điện Biên Phủ. những hạn chế trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực Thực hiện chủ trương của Đảng, vừa kháng chiến hiện nhiệm vụ do Nghị quyết Đại hội chi bộ lần thứ nhất vừa kiến quốc, dưới sự chỉ đạo của Đảng bộ huyện Vị đề ra. Đồng thời thảo luận và đề ra Nghị quyết: Tích cực Xuyên, Chi bộ xã Thuận Hòa đã lãnh đạo nhân dân ra củng cố, phát triển tổ chức Đảng; đẩy mạnh phong trào sức tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế nông nghiệp, ổn thanh niên, phụ nữ; củng cố luyện tập cho dân quân du định đời sống của nhân dân và đóng góp cho kháng kích để phòng thủ chống Pháp; tham gia ủng hộ nhân chiến. Xác định nông nghiệp là nhiệm vụ trọng tâm, Ủy lực, vật lực cho kháng chiến chống Pháp. Đại hội bầu ban hành chính kháng chiến xã đã tuyên truyền, vận Chi ủy gồm 3 đồng chí. Đồng chí Hoàng Văn Thoán động nhân dân tận dụng đất đai để trồng ngô, khoai, phá được bầu làm Bí thư Chi bộ. vỡ thế độc canh trong sản xuất nông nghiệp. Việc thi Tháng 11/1953, thực dân Pháp nhảy dù xuống hành sắc lệnh thuế nông nghiệp đã làm cho nông dân Điện Biên Phủ và xây dựng tập đoàn cứ điểm quân sự phấn khởi, tin tưởng vào chủ trương, chính sách của mạnh nhất Đông dương tại Điện Biên Phủ, trước tình Đảng và Chính phủ, hăng hái thi đua sản xuất, khai hình đó Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh hoang phục hoá, tăng vụ, đóng góp một cách tự giác, quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ. Đảng bộ đầy đủ thuế lương thực cho Nhà nước. Các phong trào huyện Vị Xuyên đã chỉ đạo các địa phương tăng cường "cày sâu bừa kỹ", “làm cỏ bỏ phân" đã được các hộ gia 4 đình thực hiện tốt. Phong trào tổ đổi công trong nhân Gồm các đồng chí Hoàng Văn Thoán, Lệnh Văn Thi, Thượng Thái Phẩm, Thượng Đình Trân, Bạch Văn Thanh, Rương Văn Ản, Thượng Đình Tâm, dân cũng được phát triển mạnh, năng suất lao động Nông Văn Đông, Nông Ngọc Xuân, Lộc Đức Nhân, Lý Văn Sâu, Kim Ngọc trong nông nghiệp ngày một tăng lên, sản lượng lương Đường, Rương Đức Ngọc. 33 34