Giải bài Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX SGK Lịch sử 8

A. Tóm tắt lý thuyết Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX SGK Lịch sử 8

1. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ ( 1884 1913) 

- Yên Thế ở Tây Bắc tỉnh Bắc Giang  là vùng đất đồi, cây cối,rậm rạp,địa hình hiểm trở,thông sang Tam Đảo, Thái Nguyên, Phúc Yên, Vĩnh Yên

- Thích hợp với lối đánh du kích, dựa vào địa thế hiểm trở và công sự dã chiến, đánh nhanh và rút nhanh lại rất thuận tiện khi bị truy đuổi.

*Nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Yên Thế:

+ Pháp cướp đất làm đồn điền, khai mỏ, làm đường giao thông..

+ Để bảo vệ cuộc sống, nông dân Yên Thế đứng lên đấu tranh.

+ Kết hợp với truyền thống yêu nước vốn có.

* Diễn biến, gồm ba giai đoạn:

Giai đoạn I:

- 1884-1892: do Đề Nắm chỉ huy, nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, chưa có sự chỉ huy thống nhất.

- Tháng 4- 1892 do Đề Thám chỉ huy.

+ Giai đoạn II: 1893- 1908:

- Do Đề Thám chỉ huy, vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở.

- Nghĩa quân đã chiến đấu quyết liệt, buộc kẻ thù hai lần phải giảng hòa và nhượng bộ một số điều kiện có lợi cho ta.

- Đặc biệt trong thời kì  giảng hòa  lần thứ hai(12- 1897) Đề Thám cho sản xuất ở Phồn Xương, xây dựng quân đội, sẵn sàng chiến đấu.

- Nhiều nhà yêu nước đã tìm đến  như  Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh

+ Giai đoạn III: 1909- 1913

- Phát hiện  thấy Đề Thám có dính líu đến  vụ đầu độc lính Pháp ở Hà nội.

– Pháp tập trung lực lượng tấn công qui mô lên Yên Thế.

– Lực lượng nghĩa quân hao mòn.

– Ngày 10-2-1913 Đề Thám bị sát hại phong trào tan rã.

2. PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỶ XIX

Ý nghĩa : là trang sử vẻ vang của dân tộc, chứng minh khả năng hùng hậu của nông dân trong lịch sử chống Pháp xâm lược.

Phong trào bùng nổ sau đồng bằng  nhưng tồn tại bền bỉ và kéo dài :

+ Tại Nam Kỳ : người Thượng, Khơ - me, X- tiêng, cùng người Kinh sát cánh đánh Pháp.

+ Tại miền Trung do Hà văn Mao, Cầm Bá Thước lãnh đạo.

+ Tại Tây Nguyên :  các  tù trưởng kêu gọi   nhân dân rào làng chiến đấu.

+ Vùng Tây Bắc dân tộc Thái, Mường, Mông  tập hợp dưới ngọn cờ của Nguyễn Quang Bích, Nguyễn văn Giáp  chống Pháp.

+Tại Sơn La, Yên Bái  do Đèo Chính Lục, Đặng Phúc Thành  cầm đầu phục kích quân Pháp ở nhiều nơi.

+ Đồng bào Mông ở Hà Giang do  Hà Quốc Thượng lãnh đạo nổi dậy chống Pháp.

+ Tại vùng Đông Bắc   bùng nổ phong trào của người Dao, người Hoa, tiêu biểu là đội quân của Lưu Kỳ.

* Nhận xét :

- Muộn hơn, phát triển mạnh mẽ, diễn ra  bề bỉ  và  lâu dài.

- Diễn ra ở khắp các vùng miền núi

- Có sự tham gia của các dân tộc thiểu số như Thái, Mường, Mông, Dao, Hoa, Khơ- me và các dân tộc Tây Nguyên.
- Hỗ trợ cho các cuộc đấu tranh của đồng bào ở vùng đồng bằng

- Góp phần làm chậm quá trình xâm lược và bình định của Pháp.

* Nguyên nhân thất bại  của  khởi nghĩa Yên Thế  và phong trào chống Pháp của đồng bào  miền núi :

- Bó hẹp trong 1 địa phương, bị cô  lập, so sánh lực  lượng chênh lệch.

- Bị Pháp và phong kiến đàn áp.

- Do chưa có sự lãnh đạo của giai cấp tiên tiến.

* Ý nghĩa lịch sử :

- Chứng tỏ sức mạnh to lớn tiềm tàng của nông dân.

- Làm chậm quá trình xâm lược  và bình định của của Pháp.

- Xứng đáng nối tiếp truyền thống yêu nước của tổ tiên.

B. Bài tập SGK về Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX SGK Lịch sử 8

Dưới đây là 2 bài tập Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX SGK Lịch sử 8

Bài 1 trang 133 SGK Lịch sử 8
Bài 2 trang 133 SGK Lịch sử 8

Để tham khảo toàn bộ nội dung các em có thể đăng nhập vào tailieu.vn để tải về máy. Ngoài ra, các em có thể xem cách giải bài tập trước và bài tập tiếp theo dưới đây:

>> Bài trước: Giải bài Phong trào kháng pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX SGK Lịch sử 8 

>> Bài tiếp theo: Giải bài Trào lưu cải cách Duy Tân ở việt nam nửa cuối thế kỉ XIX SGK Lịch sử 8