A. Tóm Tắt Lý Thuyết Lai một cặp tính trạng Sinh học 9
Một trường hợp khác với kết quả thí nghiệm của Menđen là cơ thế lai F1 mang tính trạng trung gian giữa bố và mẹ (di truyền trung gian hay trội không hoàn toàn )
Ví dụ: Hình 3 trình bày kết quá phép lai giữa hai giống hoa thuộc loài hoa phấn là hoa đỏ và hoa trắng. F1 toàn hoa màu hồng, còn F2 có tỉ lệ: 1 hoa đỏ : 2 hoa hồng : 1 hoa trắng
Trội không hoàn toàn là hiện tượng di truyền trong đó kiểu hình của cơ thể lai F1 biểu hiện tính trung gian giữa bố và mẹ, còn ở F2 có tỉ lệ kiểu hình là 1:2:1
Đậu Hà Lan có đặc điểm là tự thụ phấn nghiêm ngặt. Menđen đã đã tiến hành giao phấn giữa các giống đậu Hà Lan khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản. Trước hết, ông cắt bỏ nhị từ khi chưa chín ở hoa của cây chọn làm mẹ để ngăn ngừa sự tự thụ phấn. Khi nhị đã chín, ông lấy phấn của các hoa trên cây được chọn làm bố rắc vào đầu nhụy hoa của các hoa đã được cắt nhị ở trên cây được chọn làm mẹ. F1 được tạo thành tiếp tục tự thụ phấn để cho ra F2.
Kết quả một số thí nghiệm của Menđen được trình bày như sau:
Các tính trạng của cơ thể như hoa đỏ, hoa trắng, thân cao, thân lùn, quả lục, quả vàng được gọi là kiểu hình. Kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể. Trên thực tế, khi nói tới kiểu hình của một cơ thể, người ta chỉ xét một vài tính trạng đang được quan tâm như màu hoa, màu quà, chiều cao cây…
Dù thay đổi vị trí của các giông làm cây bố và cây mẹ như giống hoa đỏ làm bố và giống hoa trắng làm mẹ, hay ngược lại, kết quả thu được của 2 phép lai đều như nhau.
Menđen gọi tính trạng biểu hiện ngay ờ F1 là tính trạng trội (hoa đỏ, thần cao, quả lục), còn tính trạng đến F2 mới được biểu hiện là tính trạng lặn (hoa trắng, thân lùn, quả vàng).
B. Ví dụ minh họa Lai một cặp tính trạng Sinh học 9
Ở chuột, tính trạng lông đen được quy định bởi gen A, lông trắng được quy định bởi gen a. Tính trạng lông xù được quy định bởi gen B, tính trạng lông trơn được quy định bởi gen b. Hai tính trạng di truyền độc lập. Cho lai các con chuột bố mẹ với nhau thu được F1 có:
+ 28 chuột đen, xù
+ 9 chuột đen, trơn
+ 10 chuột trắng, xù
+ 3 chuột trắng, trơn
Xác định kiểu gen, kiểu hình của P và lập sơ đồ lai minh họa.
Hướng dẫn giải:
Xét F1 có:
+ Chuột đen : chuột trắng = (28 + 9) : (10 + 3) ≈ 3 : 1 ⇒ P: Aa x Aa
+ Chuột lông xù : chuột lông trơn = (28 + 10) : (9 + 3) ≈ 3 : 1 ⇒ P: Bb x Bb
Vậy KG của bố mẹ là AaBb (lông đen, xù)
Sơ đồ lai:
P: .........AaBb........ x........ AaBb
G: AB,Ab,aB,ab..... - .....AB,Ab,aB,ab
F1: 9A-B-: 3A-bb: 3aaB-: 1aabb
TLKH: 9 lông đen, xù : 3 lông đen, trơn : 3 lông trắng, xù : 1 lông trắng, trơn
C. Giải bài tập về Lai một cặp tính trạng Sinh học 9
Dưới đây là 4 bài tập về Lai một cặp tính trạng mời các em cùng tham khảo:
Bài 1 trang 10 SGK Sinh học 9
Bài 2 trang 10 SGK Sinh học 9
Bài 3 trang 10 SGK Sinh học 9
Bài 4 trang 10 SGK Sinh học 9
Để xem nội dung chi tiết của tài liệu các em vui lòng đăng nhập website tailieu.vn và download về máy để tham khảo dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, các em có thể xem cách giải bài tập của bài trước và bài tiếp theo:
>> Bài trước: Giải bài tập Menđen và di truyền học SGK Sinh học 9
>> Bài tiếp theo: Giải bài tập Lai một cặp tính trạng (tiếp theo) SGK Sinh học 9