Giáo án bài 23: Từ thông. Cảm ứng điện từ - Vật lý 11- GV.L.T.Lý

Hoạt động của Giáo Viên và Học Sinh

Nội dung bài học

Hoạt động 1:

Vào bài:Giới thiệu bài như sách giáo khoa  (5 phút)

Mục tiêu: Kich thích hứng thú học tập cho học sinh

Hoạt động 2:Tìm hiểu Từ thông(15 phút)

Mục tiêu: Gíup học sinh hiểu được từ thông

+ Gv trình bày các giả thiết ,và vẽ hình 23.1 lên bảng ( chú ý vec tơ pháp tuyến dương )

+ Đưa ra định nghĩa : \(\Phi  = B.S.\cos \alpha \)

- Học sinh phát biểu định nghĩa

+ Gọi học sinh nhận xét về từ thông

\(\Phi \) = 0 khi nào ?

\(\Phi \)B.S →  \(\alpha \) = ?

HS trả lời :

+Khi các đường sức từ song song với mặt S thì từ thông qua S bằng 0

+\(\Phi \) B.S → \(\alpha \) =0

- Đơn vị từ thông :

- Dẫn dắt học sinh tìm đơn vị từ thông trong hệ SI : từ đơn vị của B và S ⇒ đơn vị từ thông

Gv nêu khái niệm về mạch điện kín định hướng.

Nêu cách tính từ thông và các quy ước

Hoạt động 3 :Tìm hiểu Hiện tượng cảm ứng điện từ(10 phút)

Mục tiêu: Giúp  học sinh biết hiện tượng cảm ứng điện từ

-Gv tiến hành giới thiệu thí nghiệm hình 23.3 SGK

+Thí nghiệm 1 và 2 nam châm SN dịch chuyển và mạch kín (C) đứng yên

-Hs quan sát nêu nhận xét về kết quả thí nghiệm .

+Thí nghiệm 3 nam châm SN đứng yên và mạch kín (C ) dịch chuyển

+Thí nghiệm 4 : Thay nam châm SN bằng một nam châm điện :thay đổi chế độ dòng điện qua nam châm điện ( hình 23.4 )

+ Gọi học sinh nhận xét về kết quả thí nghiệm

HS nêu các kết luận đi đến các khái niệm : dòng điện cảm ứng , hiện tượng cảm ứng điện từ

→ hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng trong ( C ) gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ

Gv gọi học sinh trã lời câu hỏi C₁ và C₂

I.Từ thông :

1) Định nghĩa :

Từ thông qua diện tích S đặt trong một từ trường đều là đại lượng kí hiệu là  \(\Phi \) cho bởi :  \(\Phi  = B.S.\cos \alpha \)

Trong đó \(\alpha \) là góc tạo bởi vec tơ pháp tuyến dương \(\overrightarrow n \) và \(\overrightarrow B \) 

+Khi \(\alpha \) nhọn (cos\(\alpha \) >0) thì \(\Phi \) >0

+Khi \(\alpha \) tù (cos\(\alpha \) < 0) thì \(\Phi \) < 0

+Khi \(\alpha \)  =90^o (cos\(\alpha \) = 0) thì \(\Phi \) = 0  ( Nói cách khác , khi các đường sức từ song song song với mặt S thì từ thông qua S bằng 0 )

+Khi \(\alpha \) =0^o (cos\(\alpha \) =1) thì \(\Phi \) = B.S

2) Đơn vị từ thông :

Trong hệ SI , đơn vị đo từ thông là vêbe (Wb)

II.Hiện tượng cảm ứng điện từ :

1) Thí nghiệm: 

2) Kết luận :

- Mỗi khi từ thông qua mạch kín ( C ) biến thiên thì trong mạch kín (C) xuất hiện một dòng điện gọi là dòng điện cảm ứng -> Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng trong ( C ) gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ .

-Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ thông qua mạch kín biến thiên .