|
5’
10’
3’
6’
12’
|
- Thí nghiệm ĐVĐ: Tác dụng cho một mẫu gỗ trượt trên bàn, một lát sau mẫu gỗ dừng lại. Lực nào đã làm cho vật dừng lại?
- Gọi hs lên bảng vẽ các vectơ \(\vec v;{\vec F_{ms}}\) (hình 13.1)
- KL: Khi vật A trượt trên bề mặt của vật B, lực ma sát trượt do B tác dụng đã cản trở chuyển động của A
- ĐVĐ: Ở lớp 8 chúng ta đã học về lực ma sát một cách định tính. Đến đây chúng ta sẽ nghiên cứu một cách định lượng, tức là tìm hiểu về độ lớn của lực ma sát.
- Trình bày các TN ở hình 13.1, giải thích về các đo độ lớn của lực ma sát trượt.
- Các em tập trung thảo luận trả lời C1.
- Gợi ý cho hs dự đoán các yếu tố ảnh hưởng đến đôh lớn của lực ma sát trượt.
- Các em hãy nêu phương án thí nghiệm kiểm chứng. (Chú ý khi xét đến yếu tố nào thì chúng ta thay đổi yếu tố đó và giữ nguyên các yếu tố khác).
- Làm một số trường hợp mà hs nêu ra. (làm TN về áp diện tích tiếp xúc, áp lực, tốc độ, bản chất & điều kiện của bề mặt tiếp xúc)
- KL: Độ lớn của lực ma sát trượt không phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc và tốc độ của vật.
+ Tỉ lệ với độ lớn của áp lực
+ phụ thuộc vào vật liệu & tình trạng của 2 mặt tiếp xúc.
- Vì \({F_{ms}} \sim N\) , chúng ta hãy lập hệ số tỉ lệ giữa chúng: \({\mu _t} = \frac{{{F_{ms}}}}{N}\) hay \({F_{ms}} = {\mu _t}N\)
- Vậy \({\mu _t}\) có đơn vị là gì?
- Búng hòn bi lăn trên mặt bàn. Vì sao hòn bi lăn chậm dần?
- KL: Lực ma sát lăn xuất hiện khi một vật lăn trên bề mặt một vật khác có tác dụng có tác dụng cản trở sự lăn đó.
- Tác dụng cho 2 xe lăn trên mặt bàn bới tư thế khác nhau (một úp & một ngữa)
- Trường hợp nào xe đi được xa hơn?
- Vậy ma sát nào lớn hơn?
- Cho hs xem ổ bi, con lăn. Giải thích tác dụng.
- Gv làm TN như hình 13.2, kéo nhẹ kéo kế cho số chỉ khác 0 nhưng khối gỗ vẫn đứng yên.
- Vì sao có lực kéo mà khối gỗ vẫn đứng yên?
- Gọi 1 hs lên bảng biểu diễn lực ms nghĩ.
- Kéo cho khối gỗ chuyển động. Trong TN đó độ lớn của lực ms nghĩ biến đổi như thế nào?
- KL: Lực ma sát nghĩ có một giá trị giới hạn (cực đại). Khi ngoại lực thắng được lực ma sát nghĩ cực đại thì vật mới dịch chuyển.
- Làm TN để so sánh độ lớn của lực msn cực đại với độ lớn của lực mst (kéo mạnh dần đến khi khối gỗ chuyển động. So sánh số chỉ của lực kế lúc khối gỗ dịch chuyển)
- Vai trò của lực ma sát nghĩ? Nêu ví dụ?
|
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm về lực ma sát trượt.
- Quan sát TN, nhớ kiến thức lớp 8 để trả lời (lực ma sát trượt làm cho vật dừng lại).
.PNG)
- Hs vẽ:
.PNG)
Hoạt động 2: Tìm hiểu về độ lớn của lực ma sát trượt.
- Lắng nghe
- Quan sát thiết bị & tìm hiểu về cách đo độ lớn của lực ma sát trượt
- Hs thảo luận ở nhóm rồi trình bày trước lớp các yếu tố ảnh hưởng đến độ lớn của lực ma sát trượt.
- Nêu phương án thí nghiệm kiểm tra.
- Cùng với gv làm thí nghiệm kiểm chứng. Rút ra kết luận:
+ \({F_{ms}} \notin S\)
+ \({F_{ms}} \sim N\)
+ \({F_{ms}} \notin v\)
+ Fms phụ thuộc vào bản chất & tình trạng của mặt tiếp xúc.
Hoạt động 3: Xây dựng khái niệm hệ số ma sát trượt và công thức tính lực ma sát trượt.
- Hs chú ý ghi lại các bước gv trình bày.
- Vận dụng kiến thức ở phần trên để trả lời ( \({\mu _t}\) không có đơn vị)
Hoạt động 4: Tìm hiểu về lực ma sát lăn.
- Do có lực ma sát nên hòn bi lăn chậm dần.
- Quan sát TN rồi trả lời: (xe ngữa đi được xa hơn)
\({F_{msl}} < < {F_{mst}}\)
Hoạt động 5: Tìm hiểu về lực ma sát nghĩ.
|
I. Lực ma sát trượt
Xuất hiện ở mặt tiếp xúc của vật đang trượt trên một bề mặt, có hướng ngược với hướng của vận tốc.
1. Đo độ lớn của lực ma sát trượt như thế nào?
Thí nghiệm (hình 13.1)
2. Độ lớn của lực ma sát trượt phụ thuộc những yếu tố nào?
+ Độ lớn của lực ma sát trượt không phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc và tốc độ của vật.
+ Tỉ lệ với độ lớn của áp lực
+ phụ thuộc vào vật liệu & tình trạng của 2 mặt tiếp xúc.
3. Hệ số ma sát trượt
Hệ số giữa độ lớn của lực ma sát trượt và độ lớn của áp lực gọi là hệ số ma sát trượt. Hệ số mst phụ thuộc vào vật liệu & tình trạng của 2 mặt tiếp xúc & được dùng để tính lực mst.
\({\mu _t} = \frac{{{F_{ms}}}}{N}\)
4. Công thức của lực ma sát trượt
\({F_{ms}} = {\mu _t}N\)
II. Lực ma sát lăn
Lực ma sát lăn xuất hiện khi một vật lăn trên bề mặt một vật khác có tác dụng có tác dụng cản trở sự lăn đó.
Rất nhỏ so với ma sát trượt.
\({F_{msl}} < < {F_{mst}}\)
III. Lực ma sát nghỉ
1. Thế nào là ma sát nghĩ?
Xuất hiện ở mặt tiếp xúc của vật với bề mặt để giữ cho vật đứng yên trên bề mặt đó khi nó bị một lực tác dụng song song với mặt tiếp xúc
2. Những đặc điểm của lực ma sát nghỉ
Có độ lớn cực đại, độ lớn cực đại lớn hơn lực ma sát trượt.
\({F_{ms{n_{\max }}}} > {F_{mst}}\)
|
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
