Vật lý lớp 10 cơ bản - LỰC MA SÁT

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

455
lượt xem 54
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kiến thức: - Biết được những đặc điểm của lực ma sát trượt, ma sát nghỉ, ma sát lăn. - Viết được công thức của lực ma sát trượt. - Nêu được một số cách làm giảm hoặc tăng ma sát. 2. Kỹ năng: - Vận dụng được công thức của lực ma sát trượt để giải các bài tập tương tự như bài học. - Giải thích được vai trò của lực ma sát nghỉ đối với việc đi lại của người, động vật, xe cộ. - Bước đầu đề xuất giả thuyết hợp lý và đưa ra...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vật lý lớp 10 cơ bản - LỰC MA SÁT

LỰC MA SÁT I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Biết được những đặc điểm của lực ma sát trượt, ma sát nghỉ, ma sát lăn. - Viết được công thức của lực ma sát trượt. - Nêu được một số cách làm giảm hoặc tăng ma sát. 2. Kỹ năng: - Vận dụng được công thức của lực ma sát trượt để giải các bài tập tương tự như bài học. - Giải thích được vai trò của lực ma sát nghỉ đối với việc đi lại của người, động vật, xe cộ. - Bước đầu đề xuất giả thuyết hợp lý và đưa ra được phương án thí nghiệm để kiểm tra giả thuyết. 3. Thái độ: - Cẩn thận, kiên nhẫn khi làm thí nghiệm.
II. PHƯƠNG PHÁP: - Kết hợp các phương pháp thực nghiệm, đàm thoại, đặt vấn đề. III. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: - Chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm: khối hình chữ nhật (bằng gỗ, nhựa, …) có một mặt khoét các lỗ để đựng quả cân, một số quả cân, một lực kế và một máng trượt. 2. Học sinh: - Ôn lại kiến thức về lực ma sát đã học ở lớp 8. IV. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC: 1. Ổn định lớp: 1 phút 2. Kiểm tra bài cũ: 7 phút - Nêu những đặc điểm về phương, chiều, điểm đặt của lực đàn hồi của: lò xo, dây cao su hay dây thép, mặt phẳng tiếp xúc. - Phát biểu định luật Húc. 3. Bài mới: 25 phút Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Ôn lại kiến I. Lực ma sát trượt: thức về lực ma sát: Lực ma sát trượt sinh ra khi một
- Nêu câu hỏi để học sinh vật chuyển động trượt trên bề mặt ôn tập về lực ma sát đã - Trả lời câu hỏi. của vật khác và cản trở chuyển học ở lớp 8 và nhận xét động của vật trên mặt đó. câu trả lời. 1. Đo độ lớn của lực ma sát trượt Hoạt động 2: Tìm hiểu như thế nào? về lực ma sát trượt: - Chỉ ra hướng của lực Móc lực kế vào một khúc gỗ đặt - Cho HS hoạt động ma sát trượt tác dụng lên trên bàn, rồi kéo cho khúc gỗ nhóm. vật trượt trên mặt phẳng. chuyển động thẳng đều theo - Thảo luận tìm cách đo phương ngang. Khi đó lực kế chỉ - Gợi ý: vật trượt đều độ lớn lực ma sát trượt độ lớn của lực ma sát trượt tác trên mặt phẳng nằm tác dụng lên vật. dụng vào vật. ngang. - Ghi nhận kết quả thí 2. Độ lớn của lực ma sát phụ nghiệm. Thảo luận nhóm thuộc những yếu tố nào? - Tiến hành thí nghiệm và trả lời C1. Từ đó rút ra - Không phụ thuộc vào diện tích kiểm tra giả thuyết về kết luận. tiếp xúc và tốc độ của vật. các yếu tố ảnh hưởng đến - Tỉ lệ với độ lớn của áp lực. độ lớn lực ma sát trượt. - Phụ thuộc vào vật liệu và tình - Nêu biểu thức hệ số ma trạng của hai mặt tiếp xúc. sát trượt. 3. Hệ số ma sát trượt: Hoạt động 3: Tìm hiểu - Viết biểu thức độ lớn
về lực ma sát lăn: của lực ma sát trựơt. F mst t  N - Đặt câu hỏi cho HS lấy Hệ số ma sát trượt phụ thuộc vào ví dụ về tác dụng của lực vật liệu và tình trạng của hai mặt ma sát lăn trên vật. - Lấy ví dụ về tác dụng tiếp xúc. - Nêu câu hỏi C2. của lực ma sát lăn trên 4. Công thức của lực ma sát - Giới thiệu một số ứng vật. trượt: dụng làm giảm ma sát - Trả lời C2. Fmst   t N bằng cách thay thế ma - So sánh độ lớn lực ma sát trượt bằng ma sát lăn. sát lăn và ma sát trượt. II. Lực ma sát lăn: - Lực ma sát lăn xuất hiện ở chỗ tiếp xúc của vật với bề mặt mà vật lăn trên đó để cản trở chuyển động - Quan sát thí nghiệm lăn của vật. Hoạt động 4: Tìm hiểu của GV. - Lực ma sát lăn rất nhỏ hơn lực về lực ma sát nghỉ: ma sát trượt. - Tiến hành thí nghiệm III. Lực ma sát nghỉ: nhận biết ma sát nghỉ. 1. Thế nào là lực ma sát nghỉ? - Lưu ý: Vật đứng yên - Rút ra đặc điểm của lực Lực ma sát nghỉ xuất hiện ở bề dưới tác dụng của lực ma sát nghỉ. mặt tiếp xúc khi hai vật đứng yên kéo và ma sát nghỉ. tương đối so với nhau và có xu
- So sánh độ lớn của lực hướng chuyển động trượt lên nhau ma sát nghỉ cực đại và (dưới tác dụng của ngoại lực). ma sát trượt. 2. Những đặc điểm của lực ma sát nghỉ: - Phương: song song với mặt tiếp xúc. - Chiều: ngược chiều mà vật có xu hướng chuyển động. - Giới thiệu về vai trò - Lấy các ví dụ về cách - Độ lớn: bằng độ lớn của ngoại của lực ma sát nghỉ. làm tăng ma sát có ích. lực tác dụng, khi vật còn chưa - Yêu cầu HS lấy các ví chuyển động dụ về cách làm tăng ma Lực ma sát nghỉ có độ lớn cực đại, sát có ích. độ lớn cực đại lớn hơn lực ma sát trượt. 3. Vai trò của lực ma sát nghỉ: Đối với người, động vật, xe, lực ma sát nghỉ đóng vai trò lực phát động làm cho các vật này chuyển động.
4. Củng cố: 10 phút Hướng dẫn HS giải bài tập ví dụ trang 77 SGK. . 5. Hướng dẫn học tập về nhà: 2 phút - Cần nắm được: những đặc điểm của lực ma sát trượt, ma sát nghỉ, ma sát lăn; công thức của lực ma sát trượt; một số cách làm giảm hoặc tăng ma sát. - Giải thích vai trò của lực ma sát nghỉ đối với việc đi lại của người, động vật, xe cộ. - Làm các bài tập 4, 5, 6, 7, 8 trang 78, 79 SGK. - Đọc phần “Em có biết?”.