Giáo án Lịch sử 11 bài 5: Châu Phi và khu vực Mỹ Latinh (Thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX)
lượt xem 40
download
Mục tiêu bài học “Châu Phi và khu vực Mỹ Latinh (Thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX)” là giúp cho HS nắm được nguyên nhân xâm lược châu Phi và Mĩ Latinh. Bên cạnh đó, các em còn hiểu được quá trình xâm lược châu Phi và Mĩ Latinh của các nước thực dân, đế quốc. Phong trào đấu tranh giành độc lập của các nước châu Phi và khu vực Mĩ Latinh. Đồng thời cũng giáo dục tinh thần đoàn kết quốc tế, ủng hộ cuộc đấu tranh chống CNTD. Hy vọng qua bộ sưu tập này, giáo viên sẽ có thêm kinh nghiệm thiết kế giáo án cho riêng mình.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Giáo án Lịch sử 11 bài 5: Châu Phi và khu vực Mỹ Latinh (Thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX)
Bài 5. Châu phi và khu vực Mĩ La tinh thế kỷ XIX đầu thế kỷ xx
I. Mục tiêu bài học
1. Về kiến thức: Giúp học sinh nắm và hiểu rõ:
- Vài nét về châu Phi, khu vực Mĩ- La tinh trước khi bị xâm lược.
- Quá trình các nước đế quốc xâm lược và chế độ thực dân ở Châu Phi, Mĩ La Tinh.
- Phong trào đấu tranh giành độc lập của Châu Phi, Mĩ La Tinh cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.
2. Về tư tưởng
Giáo dục thái độ đồng tình ủng hộ cuộc đấu tranh của nhân dân Châu Phi, Mĩ La Tinh, lên án sự thống trị áp bức, bóc lột của chủ nghĩa thực dân, giáo dục tinh thần đoàn kết quốc tế.
3. Về kỹ năng
Nâng cao kỹ năng học tập bộ môn, biết liên hệ kiến thức đã học trong thực tế cuộc sống hiện nay, phân tích tài liệu, sự kiện rút ra kết luận.
II. Thiết bị - Tài liệu dạy học
Bản đồ Châu Phi, bản đồ khu vực Mĩ La Tinh, tranh ảnh, tài liệu có liên quan.
III. Gợi ý tiến trình Tổ chức dạy học trên lớp
1. Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Nêu những nét chính về tình hình các nước Đông Nam á cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
Câu 2: Giải thích vì sao trong khu vực Đông Nam á, Xiêm là nước duy nhất không trở thành thuộc địa của các nước phương Tây.
2. Dẫn dắt vào bài mới:
Nếu thế kỷ XVIII thế giới chứng kiến sự thắng thế của chủ nghĩa tư bản đối với chế độ phong kiến, thì thế kỷ XIX là thế kỷ tăng cường xâm chiếm thuộc địa của các nước tư bản âu - Mĩ. Cũng như Châu á, Châu Phi và khu vực Mĩ La Tinh không tránh khỏi cơn lốc xâm lược đó. Để hiểu được chủ nghĩa thực dân đã xâm lược và thống trị Châu Phi như thế nào, nhân dân các dân tộc ở đây đã đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu Bài 5. Châu Phi và khu vực Mĩ La Tinh thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
3. Tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp
Hoạt động của thầy - trò |
Kiến thức cơ bản học sinh cần nắm |
* Hoạt động 1: Cả lớp/ cá nhân Giáo viên dùng lược đồ Châu Phi cuối XIX đầu XX giới thiệu đôi nét về Châu Phi. - Vị trí địa lý: Châu Phi là lục địa lớn thứ 2 trên thế giới, giàu có về tài nguyên khoáng sản, có nền văn hoá lâu đời. Châu Phi là một trong những cái nôi của văn minh nhân loại, là một trong những nơi xuất hiện con người sớm và có nền văn minh cổ đại rực rỡ (văn minh Ai Cập với những kim tự tháp khổng lồ, kỳ quan thế giới). Song ở thời cổ người ta mới chỉ biết đến Bắc Phi. Qua việc phát triển địa lý, đi sâu vào lục địa, người ta mới tìm thấy các miền khác của Châu Phi. Song đầu thời cận đại, Châu Phi hình thành hai miền chính: Bắc Phi và Nam Phi, hai miền có sự khác nhau rất lớn về sự phát triển xã hội, kinh tế cũng như chế độ chính trị. - Bắc Phi là vùng đất bao gồm từ Bắc Xahara đến Địa Trung Hải. Nhân dân ở đây theo đạo hồi. Bắc Phi bao gồm nhiều chế độ xã hội khác nhau. Trong khi một số thành phố đã bắt đầu xuất hiện những mầm sống của chủ nghĩa tư bản thì có nơi vẫn còn giữ chế độ bộ lạc, quan hệ phong kiến. - Nam Phi là vùng đất bao gồm từ Xahara đến mũi Hảo Vọng. Cơ cấu xã hội, kinh tế và tổ chức chính trị cũng có nhiều khác biệt. ở nhiều miền thuộc Tây Xu - đang và Ma-đa-xca thì chế độ phong kiến là quan hệ xã hội chủ yếu. Nhiều nơi còn giữ tàn tích của chế độ bộ lạc và nô lệ. - ở Châu Phi một số nơi biên giới chưa xác định rõ ràng nên thường xảy ra các cuộc xung đột giữa các quốc gia và bộ lạc với nhau. - Trước khi người Châu Âu chiếm và phân chia Châu Phi, phần lớn nhân dân ở đây đã biết dùng đồ sắt. Nghề dệt và nghề gốm phát triển, ngành chăn nuôi và trồng trọt phổ biến. Từ nửa sau thế kỷ XIX, cuộc sống yên ổn, tài nguyên phong phú và nền văn hoá lâu đời của nhân dân Châu Phi đã bị thực dân Châu Âu xâm phạm, phá hoại, cưỡng bức và đàn áp. Thực dân đã xâm lược thống trị Châu Phi như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu quá trình các nước đế quốc xâm lược và phân chia Châu Phi. |
I. Châu Phi |
- Từ giữa thế kỷ XIX đến trước những năm 70 mới có 10,8% đất đai Châu Phi bị chiếm, đặc biệt vào những năm 70, 80 của thế kỷ XIX, sau khi hoàn thành kênh đào Xuy-ê, các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé Châu Phi. - Giáo viên bổ xung đôi nét về kênh đào Xuy-ê: Nằm ở vùng Tây Bắc Ai Cập, nối liền biển đỏ với Địa Trung Hải. Kênh này do Công ty kênh Xuy-ê của Pháp - Ai Cập (Pháp chiếm 52% cổ phần, Ai Cập chiếm 44%) xây dựng, bắt đầu từ 4 - 1859 và hoàn thành vào năm 1869. Kênh có giá trị kinh tế, quân sự cao, đường thuỷ đi từ Châu Âu sang Châu á qua kênh Xuy-ê là gần nhất, giảm được 50% quãng đường. Trong chiến tranh thế giới thứ I và thứ II kênh Xuy-ê có vị trí chiến lược đặc biệt. Vì vị trí chiến lược quan trọng về giao thông, quân sự tạo điều kiện thuận lợi cho các đế quốc đua nhau xâu xé Châu Phi. * Hoạt động 2: Cả lớp/ cá nhân: - Giáo viên sử dụng lược đồ thuộc địa của các nước đế quốc ở Châu Phi cuối XIX đầu thế kỷ XX. Yêu cầu học sinh quan sát lược đồ, quan sát SGK cho nhận xét: Châu Phi chủ yếu là thuộc địa của nước nào? Nước nào có ít thuộc địa nhất? - Học sinh quan sát lược đồ, SGK suy nghĩ trả lời. - Giáo viên nhận xét, bổ sung: + Anh chiếm: Nam Phi - Ai Cập, Đông Xic Đăng, một phần Đông Phi, Kênia, Xômali, Gram-bi-a. + Pháp chiếm: Tây Phi, Miền xích đạo Châu Phi, Mađagatxca, một phần Xômani, Angiêri, Tuynidi, Xahara. + Đức chiếm: Camorun, Tôgô, Tây Nam Phi, Taclaria. + Bỉ làm chủ cả vùng Công gô rộng lớn. + Đồ Đào Nha dành được Môdabích, ănggôla, một phần Ghinê. |
* Các Đế quốc xâm lược phân chia Châu Phi: - Từ giữa thế kỷ XIX thực dân Châu Âu bắt đầu xâm lược Châu Phi. - Những năm 70 - 80 của thế kỷ XIX các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé Châu Phi.
|
+ Giáo viên cung cấp số liệu về diện tích đất mà các thực dân chiếm được ở Châu Phi: Anh 35%, Pháp 30%, Italia 8%, Đức 7,5%, Bỉ 7,5%, Bồ Đào Nha 6,5% các nước khác 5,5% diện tích Châu Phi. + Châu Phi chủ yếu là thuộc địa của Anh sau đó là của Pháp. Chế độ cai trị hà khắc của chủ nghĩa thực dân đã làm bùng nổ ngọn lửa đấu tranh giành độc lập của nhân dân Châu Phi. - Giáo viên minh hoạ: + ở Angiêri, 90% đất đai thuộc các chủ đồn điền người Pháp. ở Kênia, nhân dân phải cho thuê 4,5 triệu hecta ruộng đất trong 999 năm điều này chứng minh rằng “Lịch sử người Âu chiếm Châu Phi - cũng như bất cứ lịch sử xâm lược thuộc địa nào từ đầu đến cuối đều được viết bằng máu những người bản xứ”. + Kết quả sự thống trị của thực dân phương Tây là nhân dân Châu phi bị đói khổ, bệnh tật và đứng trước nguy cơ bị diệt vong. Năm 1908 dân số xứ Công gô thuộc Bỉ là 20 triệu người, đến năm 1911 chỉ còn 8.500.000 người, trong xứ Công gô thuộc Pháp, có những bộ tộc có 40.000 người, mà trong hai năm chỉ còn lại 20.000 người, nhiều bộ tộc khác không còn lấy một người. Năm 1904, dân số Hô ten tô là 20.000 người, chỉ trong 7 năm đô hộ còn lại 9700 người - Hồ Chí Minh toàn tập. * Hoạt động 3: Cả lớp/ cá nhân: - Giáo viên tiếp tục yêu cầu học sinh theo dõi SGK lập bảng niên biểu diễn biến phong trào đấu tranh của Châu Phi. - Học sinh theo dõi SGK tự lập bảng. - Giáo viên dùng bảng tự làm sẵn của mình làm thông tin phản hồi. |
- Đức: Camôrun, tôgô, Tây Nam Phi, Tadaria - Bỉ: Công gô - Bồ Đào Nha: Mo Dam Bích, ănggôla, và một phần Ghinê. Þ Đầu thế kỷ XX việc phân chia thuộc địa giữa các đế quốc ở Châu Phi căn bản đã hoàn thành. * Các cuộc đấu tranh tiêu biểu của nhân dân Châu Phi. |
- Châu Phi và khu vực Mỹ Latinh (Thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX) gồm nội dung lý thuyết được sơ lược những ý chính liên quan đến bài học và có các hình ảnh, lược đồ để các em học sinh dễ dàng quan sát nắm bắt các sự kiện lịch sử và giúp cho quý thầy cô làm bài giảng của mình trở nên sinh động thu hút sự chú ý của các em học sinh.
- Hướng dẫn trả lời 2 câu hỏi bài tập SGK trang 30 Lịch sử 11 giúp các em học sinh nắm bài nhanh hơn.
- 10 câu hỏi trắc nghiệm liên quan đến nội dung bài Châu Phi và khu vực Mỹ Latinh (Thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX) giúp các em học sinh tự đánh giá nội dung bài mà mình tiếp thu được để có phương pháp học đúng đắn.
⇒ Để xem bài giảng tiếp theo mời quý thầy cô và các em học sinh tham khảo tại đây:
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 19: Nhân dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp xâm lược (Từ năm 1858 đến năm 1873)
15 p | 2430 | 243
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 20: Chiến sự lan rộng ra cả nước. Cuộc kháng chiến của nhân dân ta từ năm 1973 đến năm 1884. Nhà Nguyễn đầu hàng
19 p | 1639 | 203
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 21: Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân Việt Nam trong những năm cuối thế kỷ XIX
16 p | 1855 | 191
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 17: Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945)
24 p | 2912 | 163
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 22: Xã hội Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ nhất của thực dân Pháp
8 p | 1295 | 101
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 23: Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914)
7 p | 1224 | 77
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 9: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 - 1921)
15 p | 1487 | 74
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 6: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)
13 p | 1454 | 73
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 18: Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại ( từ năm 1917 đến năm 1945)
19 p | 1036 | 64
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 7: Những thành tựu văn hóa thời cận đại
5 p | 1399 | 56
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 10: Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921 - 1941)
11 p | 1160 | 55
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 13: Nước Mỹ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939)
14 p | 623 | 52
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 12: Nước Đức giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 -1939)
8 p | 831 | 50
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 16: Các nước Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939)
13 p | 934 | 44
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 11: Tình hình các nước tư bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới
8 p | 782 | 39
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 8: Ôn tập lịch sử thế giới cận đại
8 p | 925 | 36
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 15: Phong trào cách mạng ở Trung Quốc và Ấn Độ (1918 - 1939)
8 p | 628 | 32
-
Giáo án Lịch sử 11 bài 14: Nhật Bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939)
14 p | 512 | 31
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn