intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo án Ngữ Văn 12 - Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc (Phạm Văn Đồng)

Chia sẻ: Dung Hải Phòng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

66
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo án Ngữ Văn 12 - Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc (Phạm Văn Đồng) giúp học sinh nắm được những kiến giải sâu sắc của tác giả về những giá trị lớn lao của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu; vẻ đẹp của áng văn nghị luận cách nêu vấn đề độc đáo, giọng văn hùng hồn, giàu sức biểu cảm.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo án Ngữ Văn 12 - Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc (Phạm Văn Đồng)

  1. VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU, NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC (PHẠM VĂN ĐỒNG ) I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: - Nắm được những kiến giải sâu sắc của tác giả về những giá trị lớn lao của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu. - Thấy được vẻ đẹp của áng văn nghị luận: cách nêu vấn đề độc đáo, giọng văn hùng hồn, giàu sức biểu cảm. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng tự nhận thức, tư duy sáng tạo - Hoàn thiện và nâng cao kĩ năng đọc – hiểu văn bản nghị luận theo đặc trưng thể loại. - Vận dụng cách nghị luận giàu sức thuyết phục của tác giả để phát triển các kĩ năng làm văn nghị luận. 3. Thái độ: Yêu quý con người và tác phẩm của nhà thơ lớn Nguyễn Đình Chiểu. II. TRỌNG TÂM: 1. Kiến thức: - Những đánh giá vừa sâu sắc, mới mẻ, vừa có lí, có tình của Phạm Văn Đồng về cuộc đời và thơ của Nguyễn Đình Chiểu, giá trị của thơ văn Đồ Chiểu đối với đương thời và ngày nay. - Nghệ thuật viết văn nghị luận: lí lẽ xác đáng, lập luận chặt chẽ, ngôn từ trong sáng, gợi cảm, giàu hình ảnh. 2. Kĩ năng: - Hoàn thiện và nâng cao kĩ năng đọc – hiểu văn bản nghị luận theo đặc trưng thể loại. - Vận dụng cách nghị luận giàu sức thuyết phục của tác giả để phát triển các kĩ năng làm văn nghị luận. III. CHUẨN BỊ 1. GV: Giáo án, SGK, SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng 2. HS: Đọc sgk và nắm nội dung cơ bản, định hướng tìm hiểu các câu hỏi theo các câu hỏi hướng dẫn học bài. IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ:
  2. VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí * Nêu hoàn cảnh sáng tác bản Tuyên ngôn Độc lập? - Thế giới: Chiến tranh thế giới thứ hai sắp kết thúc - Trong nước: Cả nước nổi dậy giành chính quyền thắng lợi. - Ngày 26 tháng 8 năm 1945: Chủ tịch Hồ Chí Minh từ chiến khu Việt Bắc về tới Hà Nội, soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập. - Ngày 2 tháng 9 năm 1945: Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ lâm thời nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đọc bản Tuyên ngôn Độc lập tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội. * Nêu nguyên lí chung của bản Tuyên ngôn? Điểm đặc biệt: trích dẫn hai bản tuyên ngôn: + Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ: → Nêu nguyên lí chung về quyền lợi của con người và các dân tộc. → từ quyền lợi của con người, Bác nâng lên thành quyền lợi của dân tộc ta. + Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 →“Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được”: khẳng định dứt khoát để chuyển sang phần tiếp theo. + Là lời của tổ tiên người Mĩ và Pháp: phù hợp với đối tượng hướng đến của bản tuyên ngôn (Mĩ và Pháp. + Hai bản tuyên ngôn là chân lí bất hủ của nhân loại. + Dùng cách lập luận “gậy ông đập lưng ông”: để bác bỏ luận điệu xâm lược và ngăn chặn âm mưu tái xâm lược của Pháp và Mĩ. + Dùng lập luận so sánh: đặt vai trò của cách mạng Việt Nam ngang hàng với cách mạng Pháp và Mĩ. + Dựa vào chân lí bất hủ của hai bản tuyên ngôn để đưa ra chân lí mới: tự do độc lập của mọi dân tộc, trong đó có Việt Nam. → Những đóng góp lớn về tư tưởng của Bác 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ NỘI DUNG CẦN ĐẠT HS HĐ 1: Tạo tâm thế cho HS Vào bài: Nguyễn Đình Chiểu từ lâu đã đi vào cuộc đời của mỗi người dân Nam Bộ và thơ ca của dân tộc. Đánh giá về
  3. VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí những đóng góp của nhà thơ cũng có nhiều biểu hiện khác nhau, nhất là vào những năm chống Mĩ. Hôm nay, chúng ta cùng nhìn nhận lại vấn đề qua một bài viết của Phạm Văn I. Tìm hiểu chung: Đồng “Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ 1. Tác giả của dân tộc” Phạm Văn Đồng (1906-2000) không chỉ là một nhà HĐ 2: Hướng dẫn HS tìm cách mạng xuất sắc mà còn là nhà văn hóa lớn, một hiểu tác giả, tác phẩm nhà lí luận văn nghệ uyên bác của nước ta trong thế kỉ XX. -Dựa vào phần Tiểu dẫn, em hãy giới thiệu khái quát về 2. Tác phẩm tác giả Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc được viết nhân kỉ niệm 75 năm ngày mất của Nguyễn Đình Chiểu (3-7-1888), in trong Tạp chí - Nêu hoàn cảnh sáng tác của Văn học, tháng 7 năm 1963. tác phẩm? 3. Bố cục: - Bài viết ra đời nhằm mục đích gì? Năm 1963: Cuộc - Phần mở bài: (Từ đầu đến “...cách đây hơn một kháng chiến chống Mĩ ngày trăm năm”) càng ác liệt. Phong trào đấu → Nguyễn Đình Chiểu - nhà thơ lớn của dân tộc. tranh chống đế quốc Mĩ của nhân dân miền Nam sôi nổi - Phần thân bài: (Tiếp theo đến “...văn hay của Lục và rộng khắp. Vân Tiên”) → Bài viết ra đời nhằm cổ vũ + Luận điểm 1: Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ phong trào yêu nước đang yêu nước. dấy lên mạnh mẽ đó. + Luận điểm 2: Thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình - Bài nghị luận này có thể Chiểu. chia làm mấy phần? Nội dung + Luận điểm 3: Đánh giá về Lục Vân Tiên, tác phẩm chính của mỗi phần? lớn nhất của Nguyễn Đình Chiểu. - Phần kết bài: (Còn lại). → Đời sống và sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu là một tấm gương sáng cho toàn dân tộc. II. Đọc – hiểu văn bản 1. Nội dung a. Phần mở đầu: Nguyễn Đình Chiểu – nhà thơ lớn của dân tộc - Nêu cách tiếp cận vừa có tính khoa học vừa có ý
  4. VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí nghĩa phương pháp luận đối với thơ văn Nguyễn Đình Chiểu, một hiện tượng văn học độc đáo có vẻ riêng không dễ nhận ra. - Vấn đề: Nguyễn Đình Chiểu cần phải được nghiên HĐ 3: Phân tích cắt nghĩa cứu, tìm hiểu, đề cao hơn nữa - “Lúc này”: Phong trào đấu tranh chống đế quốc Mĩ - Phần mở đầu tác giả nêu lên những năm 60 đang phát triển sôi sục, rộng khắp vấn đề gì? → Đề cao nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu có ý - Em hãy xác định câu văn nghiã quan trọng, cổ viên động viên tinh thần yêu nêu vấn đề của bài viết? nước. - Hai lí do làm cho ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu chưa sáng tỏ hơn trong bầu trời văn nghệ dân tộc: + Chỉ biết Nguyễn Đình Chiểu là tác giả của Lục Vân Tiên và hiểu tác phẩm này khá thiên lệch về nội dung - Hiểu “lúc này” là thời điểm và nghệ thuật. nào? Liên hệ với những hiểu + Còn rất ít người biết thơ văn yêu nước của Nguyễn biết về lịch sử dân tộc ta vào Đình Chiểu. thời điểm ấy để giải thích? → Cách đặt vấn đề độc đáo: nêu vấn đề, lí giải nguyên nhân. Cách so sánh giàu hình ảnh, cụ thể, giàu tính hình tượng “Ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu”, - Theo tác giả, những lí do “bầu trời văn nghệ dân tộc”, “Trên trời có những vì nào làm “ngôi sao Nguyễn sao ... càng thấy sáng”. Đình Chiểu” chưa sáng tỏ b. Phần tiếp theo hơn trên bầu trời văn nghệ * Luận điểm 1: Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ của dân tộc? yêu nước - Hãy nhận xét về cách đặt - Luận cứ 1: Cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu: vấn đề của bài viết? + Là nhà nho, sinh trưởng ở Đồng Nai Tiết 11 + Bị mù, viết thơ văn phục vụ kháng chiến + Thơ văn ghi lại: tâm hồn trong sáng và cao quý; thời kì khổ nhục nhưng vĩ đại của dân tộc. + Nhấn mạnh khí tiết: - Phần tiếp theo, tác giả đã “Sự đời thà khuất đôi tròng thịt giới thiệu những gì về Nguyễn Đình Chiểu? Lòng đạo xin tròn một tấm gương” - Trong phần giới thiệu này, → Đời sống và hoạt động của Nguyễn Đình Chiểu là tác giả muốn nhấn mạnh điều một tấm gương anh dũng. gì về Nguyễn Đình Chiểu? - Luận cứ 2: Quan điểm sáng tác của Nguyễn Đình
  5. VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Chiểu + Thơ văn mang tính chiến đấu: “Học theo ngòi bút chí công Trong thi cho ngụ tấm lòng Xuân thu” “Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm, Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà” + Khinh miệt bọn lợi dụng văn chương để làm việc phi nghĩa: “Thấy nay cũng nhóm văn chương, - Tác giả đã giới thiệu cho ta Vóc dê da cọp khôn lường thực hư” biết khi sáng tác, Nguyễn → Cuộc đời và quan niệm sáng tác của Nguyễn Đình Đình Chiểu đã dựa theo Chiểu – một chiến sĩ yêu nước, trọn đời phấn đấu hi những quan điểm nào? sinh vì nghĩa lớn của dân tộc: coi thơ văn là vũ khí chiến đấu bảo vệ chính nghĩa, chống lại kẻ thù xâm lược và tay sai, vạch trần âm mưu, thủ đoạn và lên án những kẻ lợi dụng văn chương làm điều phi nghĩa. * Luận điểm 2: Thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu - Luận cứ 1: + Phạm Văn Đồng đã tái hiện lại các phong trào yêu nước của nhân dân → Thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu phát - Nhận xét khái quát cuộc đời sinh và phát triển trong nguồn mạch và quan niệm sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu? + Sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu là tấm gương phản chiếu lịch sử: ngợi ca và khóc thương cho những anh hùng thất thế → Phần lớn là những bài văn tế - Luận cứ 2: Đánh giá về Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc + Dẫn lại nhiều đoạn trong bài văn tế → Tác phẩm đã làm rung động người đọc trước hình - Trong phần đầu của luận tượng người nghĩa sĩ nông dân. điểm 2, Phạm Văn Đồng đã + So sánh với Bình Ngô đại cáo: tái hiện lại điều gì? → Khẳng định giá trị to lớn của bài văn tế: xây dựng - Tái hiện lại như vậy nhằm được bức tượng đài bất tử về người anh hùng nông mục đích gì? dân – nghĩa sĩ.
  6. VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí -Thơ văn yêu nước của + Dẫn lại bài thơ Xúc cảnh Nguyễn Đình Chiểu có những → Nguyễn Đình Chiểu còn có những đoá hoa, những đặc sắc gì? hòn ngọc rất đẹp, khác tạo nên diện mạo phong phú cho vẻ đẹp thơ văn yêu nước + Phong trào kháng Pháp lúc bấy giờ còn làm nảy nở nhiều nhà văn , nhà thơ lớn → Nguyễn Đình Chiểu là lá cờ đầu, là ngôi sao sáng nhất → Thơ văn yêu nước chống ngoại xâm của Nguyễn Đình chiểu “làm sống lại” một thời kì “khổ nhục” nhưng “vĩ đại”, tham gia tích cực vào cuộc đấu tranh của thời đại, cổ vũ mạnh mẽ cho cuộc chiến đấu - Tác giả dẫn lại nhiều đoạn chống ngoại xâm bằng những hình tượng văn học trong bài văn tế nhằm mục “sinh động và não nùng” xúc động lòng người. Văn đích gì? tế nghĩa sĩ Cần Giuộc làm sống dậy một hình tượng -Tác giả đã so sánh bài văn tế mà từ trước tới nay chưa từng có trong văn chương với tác phẩm nào? thời trung đại: hình thượng người nông dân. - So sánh như vậy nhằm mục * Luận điểm 3: Đánh giá về Lục Vân Tiên đích gì? + Truyện Lục Văn Tiên là một tác phẩm lớn của - Phạm Văn Đồng đã dẫn Nguyễn Đình Chiểu, chứa đựng những nôi dung tư thêm bài thơ Xúc cảnh nhằm tưởng gần gữi với quần chúng nhân dân, là “một bản mục đích gì? trường ca ca ngợi chính nghĩa, những đạo đức đáng quý trọng ở đời”, có thể “ truyền bá rộng rãi trong dân gian”. - Phạm Văn Đồng đã nêu lên tên tuổi các nhà văn nhà văn c. Phần kết: khẳng định vị trí của Nguyễn Đình Chiểu lớn trong phong trào sáng tác trong nền văn học dân tộc. lúc bấy giờ nhằm mục đích 2. Nghệ thuật gì? - Bố cục chặt chẽ, các luận điểm triển khai bám sát vấn đề trung tâm. - Cách lập luận từ khái quát đến cụ thể, kết hợp cả diễn dịch, quy nạp và hình thức “đòn bẩy”. - Nhận xét khái quát về thơ - Lời văn có tính khoa học, vừa có màu sắc văn văn yêu nước chống ngoại chương vừa khách quan; ngôn ngữ giàu hình ảnh. xâm của Nguyễn Đình chiểu? - Giọng điệu linh hoạt, biến hóa: khi hào sảng, lúc xót - Nêu lên giá trị nội dung xa. của tác phẩm Lục Vân Tiên? 3. Ý nghĩa văn bản - Nêu lên giá trị nghệ thuật Khẳng định ý nghĩa cao đẹp của cuộc đời và văn
  7. VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí của tác phẩm Lục Vân Tiên? nghiệp của Nguyễn đình Chiểu: cuộc đời của một - Xác định câu văn có nội chiến sĩ phấn đấu hết mình cho sự nghiệp đấu tranh dung tổng kết về cuộc đời, giải phóng dân tộc; Sự nghiệp thơ văn của ông là một thơ văn NĐC? minh chứng hùng hồn cho địa vị và tác dụng to lớn của văn học nghệ thuật cũng như trách nhiệm của - Qua lời tổng kết đó, tác giả người cầm bút đối với đất nước, dân tộc. muốn rút ra bài học gì? 4. Củng cố, luyện tập: Hệ thống luận điểm, luận cứ của bài văn? Nguyễn Đình Chiểu – nhà thơ lớn của dân tộc; ý nghĩa, giá trị to lớn của cuộc đời, văn nghiệp Nguyễn Đình Chiểu. * Luận điểm 1: Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ yêu nước - Luận cứ 1: Cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu; - Luận cứ 2: Quan điểm sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu * Luận điểm 2: Thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu - Luận cứ 1: Phạm Văn Đồng đã tái hiện lại các phong trào yêu nước của nhân dân - Luận cứ 2: Đánh giá về Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc * Luận điểm 3: Đánh giá về Lục Vân Tiên 5. Hướng dẫn tự học: - Đối với bài học ở tiết này: Hệ thống luận điểm, luận cứ của bài văn.? - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Chuẩn bị bài mới: MẤY Ý NGHĨ VỀ THƠ – N. Đình Thi. V. Rút kinh nghiệm:
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2