Giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý trong cơ cấu kinh tế trang trại p5

Chia sẻ: Sdsdg Thyrty | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

66
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kinh tế trang trại với các hình thức sở hữu khác nhau (sở hữu nhà nước, tập thể, tư nhân). Được phát triển chủ yếu để trồng cây dài ngày, chăn nuôi đại gia súc ở những nới có nhiều ruộng đất,khuyến khích việc khai thác đất đai vào mục đích này”. Nghị quyêt 06 - NQ\TW của Bộ chính trị ngày 10/11/1998 đã chỉ rõ ở nông thôn hiện nay đang phát triển mặt hàng trang trại nông nghiệp, phổ biến là trang trại gia đình, thực chất là kinh tế hộ sản xuất hàng hoá quy mô lớn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng nguyên lý trong cơ cấu kinh tế trang trại p5

2. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh kinh tÕ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt Nam. Em xin ®îc ®a ra mét sè chØ tiªu ®Ó ph¶n ¸nh vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña kinh tÕ trang tr¹i trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu. a. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh c¸c yÕu tè s¶n xuÊt. - §Êt ®ai b×nh qu©n mét trang. - Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n mét trang tr¹i. - Lao ®éng b×nh qu©n mét trang tr¹i. C¬ cÊu lao ®éng theo lo¹i lao ®éng (lao ®éng gia ®×nh vµ lao ®éng thuª ngoµi). b. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶, chi phÝ, hiÖu qu¶ vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸. * ChØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña trang tr¹i . - Tæng ®Çu t cña trang tr¹i lµ tæng gi¸ trÞ tÝnh b»ng tiÒn cña c¸c lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ë trang tr¹i bao gåm phÇn gi¸ trÞ ®Ó l¹i tiªu dïng (bao gåm tiªu dïng cho 41
sinh ho¹t vµ tiªu dïng cho t¸i s¶n xuÊt) + (s¶n phÈm b¸n ra trªn thÞ trêng). - Tæng chi phÝ lµ toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ vËt chÊt bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Gièng, Ph©n bãn, thuèc trõ s©u, lao ®éng thuª vµ c¸c kho ¶n dÞch vô thuª ngoµi: b¶o vÖ thùc vËt dÞch vô thuû lîi. - Thu nhËp: lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt vµ dÞch vô cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt t¹o ra trong mét n¨m hay mét chu kú trong s¶n xuÊt kinh doanh. Lîi nhuËn ®îc tÝnh theo c«ng thøc: TN = TR -TC. Trong ®ã: TN : Thu nhËp. TR : tæng doanh thu. TC : Tæng chi phÝ. * C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ: - Doanh thu/ tæng chi phÝ = Tæng doanh thu/Tæng chi phÝ. 42
ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 ®ång chi phÝ bá ra cho s¶n xuÊt kinh doanh th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång doanh thu. - Lîi nhuËn/Tæng chi phÝ = Tæng lîi nhuËn/Tæng chi phÝ. ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 ®ång chi phÝ bá ra cho s¶n xuÊt kinh doanh th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. - Doanh thu/lao ®éng = Tæng doanh thu/Tæng lao ®éng. ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 lao ®éng tham gia s¶n xuÊt th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång thu nhËp. - Doanh thu/DiÖn tÝch = Tæng doanh thu / tæng DiÖn tÝch canh t¸c . ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 trang tr¹i canh t¸c th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång th u nhËp. - Thu nhËp / DiÖn tÝch = Tæng thu nhËp / Tæng diÖn tÝch canh t¸c. 43
ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®¬n vÞ diÖn tÝch canh t¸c th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång thu nhËp. 3. T×nh h×nh chung vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam. MÆc dï ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u, nhng kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam chØ ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cã thÓ xem thùc hiÖn chØ thÞ 100 Ban bÝ th TW kho¸ IV, NQ10 cña Bé chÝnh trÞ vÒ ph¸t huy vai trß tù chñ cña kinh tÕ hé n«ng d©n vµ ®Æc biÖt sau khi luËt ®Êt ®ai ra ®êi n¨m 1993 th× kinh tÕ trang tr¹i thùc sù cã bíc ph¸t triÓn kh¸ nhanh vµ ®a d¹ng. NÕu theo quy ®Þnh cña tæng côc thèng kª vÒ tiªu chuÈn trang tr¹i ( QuyÕt ®Þnh sè 359/1998/Q§ - TCTK ngµy 01/07/1998 ) th× c¶ níc cã 45.372 trang tr¹i. Trong ®ã chia theo híng s¶n xuÊt cã 37.949 trang tr¹i trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m vµ c©y hµng n¨m, chiÕm 83,6%; 1306 trang tr¹i nu«i trång thuû s¶n, chiÕm 3,8%; 2559 trang tr¹i kinh doanh tæng hîp ®a nghµnh, chiÕm 5,6%. Chia theo vïng kinh tÕ: Vïng §«ng B¾c cã 3.491 trang tr¹i, chiÕm 7,7%; Vïng T©y B¾c cã 238 trang tr¹i chiÕm 0,5%; Vïng §ång B»ng S«ng Hång cã 1394 trang tr¹i chiÕm 44
9,2%; Vïng Duyªn H¶i MiÒn Trung cã 2.706 trang tr¹i, chiÕm 4,6%; Vïng T©y Nguyªn cã 6.333 t, chiÕm 4,6%; Vïng T©y Nguyªn cã 6.333 trang tr¹i, chiÕm 13,6%; Vïng §«ng Nam Bé cã 8402 trang tr¹i, chiÕm 18,5%; Vïng §ång B»ng S«ng Cöu Long cã 19259 trang tr¹i, chiÕm 42,4%. Sè L§ b×nh qu©n/ trang tr¹i lµ 2,8 ngêi, lao ®éng thuª ngoµi theo thêi vô 11,5 ngêi. B×nh qu©n 1 trang tr¹i trång trät cã 5,3 ha ®Êt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp cã 26,8ha nu«i trång thuû s¶n cã 10,7ha. ch¨n nu«i cã 528 con tr©u,bß; 530 con gia cÇm. Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n cña 1 trang tr¹i lµ 60,2 triÖu ®ång; thu nhËp b×nh qu©n 1 trang tr¹i lµ 22,6 triÖu ®ång (thu nhËp ®· trõ chi phÝ ). VÒ quy m« diÖn tÝch cña mçi trang tr¹i ë níc ta theo ®iÒu tra cña côc thèng kª cho thÊy: trang tr¹i < 1ha chiÕm 15%; tõ 1 - 5 ha chiÕm 28%; tõ 5- 10 ha chiÕm 34%; tõ 10- 20 ha chiÕm 16%; tõ 20 - 50 ha chiÕm 4% vµ trªn 50 ha chiÕm 3%. Ngoµi viÖc gãp phÇn lµm giµu cho c¸c chñ trang tr¹i, ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua ®· gi¶i quyÕt viÖc lµm t¹i chç cho h¬n 50.000 lao ®éng lµm thuª thêng xuyªn vµ 520.000 lao ®éng lµm thuª theo thêi vô t¹m thêi ë n«ng th«n. Tæng sè vèn huy ®éng ®©u t ph¸t 45
triÓn kinh tÕ trang tr¹i íc tÝnh lµ 2.730,8 tû ®ång, thu nhËp hµng n¨m tõ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña trang tr¹i lµ 1.023,6tû ®ång. Ngoµi ra c¸c trang tr¹i cßn ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, n©ng cao ®é che phñ cña rõng tõ 22% lªn 28%. kinh tÕ trang tr¹i ®· tù kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh trªn hÇu kh¾p c¸c vïng kinh tÕ: ®åi nói, ®ång b»ng, ven biÓn. Vïng ®åi nói níc ta tõ B¾c Bé ®Õn Trung Bé, T©y nguyªn vµ §«ng Nam Bé cã lîi thÕ vÒ quü ®Êt ph¸t triÓn n«ng - l©m nghiÖp víi 9,3 triÖu ha ®Êt rõng vµ 9,6 triÖu ha ®Êt trèng ®åi nói träc, cã thêi tiÕta khÝ hËu thuËn lîi cho ph¸t triÓn trång rõng, trång c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, ch¨n nu«i ®¹i gia sóc theo m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· xuÊt hiªn ngµy cµng nhiÒu c¸c m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i cña c¸c hé gia ®×nh tõ miÒn xu«i lªn trång rõng, trång c©y c«ng nghiÖp, c©y cµ phª, chÌ, h¹t tiªu, ®iÒu,cao su...., ch¨n nu«i tr©u bßvíi quy m« nhá, võa vµ lín. Vïng ven biÓn: níc ta cã triÒu dµi bê biÓn trªn 2000km víi c¸c eo biÓn, b·i biÓn, ®Çm phµ, rõng ngËp mÆn. DiÖn tÝch cña vung ®Þa lý nµy íc tÝnh vµo kho¶ng 400.000ha lµ vïng l·nh h¶i réng lín cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn nu«i trång, khai th¸c thuû h¶i s¶n. ë c¸c vïng ven biÓn tõ B¾c ®Õn 46
Nam ®· xuÊt hiÖn c¸c m« h×nh trang tr¹i nu«i t«m, cua, c¸, ngao..... víi ®ñ mäi quy m«. §Õn n¨m 1997, vïng ven biÓn cã15.666 trang tr¹i cã quy m« tõ 5 - 20 ha. Vïng §ång B»ng: §ång b»ng lµ n¬i s¶n xuÊt ra 70 - 80% s¶n lîng l¬ng thùc, thùc phÈm cña c¶ níc vµ lµ n¬i xuÊt khÈu toan bé lóa g¹o. §ång b»ng lµ n¬i ®¸t trËt, ngêi ®«ng, lao ®éng dåi dµo, c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn, gÇn thÞ trêng, cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸. §ång B»ng S«ng Cöu Long cã quü ®Êt t¬ng ®èi dåi dµonªn nhiÒu hé n«ng d©n ®· thùc hiÖn s¶n xuÊt theo m« h×nh trang tr¹i víi ®ñ m«Þ quy m«tõ 1 - 30 ha. Cã trªn 50% tæng sè 1,8 triÖu hé n«ng d©n §ång B»ng S«ng Cöu Long s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸, trong ®ã kho¶ng 400.000 hé n«ng d©n lµ trang tr¹i gia ®×nh víi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau th«ng qua ®Êu thÇu ®Êt ®ai, mÆt níc hoang ho¸, nhËn kho¸n th©m canh, ph¸t triÓn ch¨n nu«i, kinh doanh tæng hîp, nu«i trång c¸c lo¹i c©y con ®Æc s¶n nh: hoa, c©y c¶nh, ba ba, rïa. ë vïng §ång B»ng S«ng Hång hiÖn nay cã Ýt nhÊt 10 - 12% sè hé n«ng d©n s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸. 4. NhËn xÐt vÒ t×nh h×nh vµ xu thÕ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam hiÖn nay: 47
- M« h×nh kinh tÕ trang tr¹i ngµy nay ph¸t triÓn réng kh¾p trªn mäi vïng kinh tÕ cña ®Êt níc vµ ngµy cµng chøng tá lµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh míi cã hiÖu qu¶ trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n. - kinh tÕ trang tr¹i kh¸ ®a d¹ng vÒ quy m«, lo¹i h×nh s¶n xuÊt,c¬ cÊu nghµnh nghÒ, thµnh phÇn cña chñ thÓ ... Nhng ®Òu ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, m«i trêng sinh th¸i râ rÖt nhê ph¸t huy tèt néi lùc, khai th¸cmäi nguån tiÒm n¨n, c¬ héi cña m×nh. - KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi - m«i trêng lín nhÊt lµ kinh tÕ trang tr¹i ®· gãp phÇn biÕn nh÷ng vïng ®Êt hoang ho¸, kh« c»n hoÆc ngËp níc quanh n¨m thµnh nh÷ng vïng kinh tÕ trï phó, to¹ thªm viÖc lµm, t¨ng cña c¶i vËt chÊt cho céng ®ång vµ x· héi. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc, thùc tÕ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua ®· ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò ®ßi hái Nhµ níc, c¸c cÊp, c¸c nghµnh vµ tríc hÕt lµ c¸c chñ trang tr¹i quan tam nh»m: Mét mÆt ph¸t huy tèt néi lùc cña trang tr¹i, mÆt kh¸c h¹n chÕ nh÷ng mÆt tr¸i cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i g©y ra nh vÊn ®Ò c«ng ¨n viÖc lµm ë n«ng th«n do tÝch tô 48
ruéng ®Êt, tranh chÊp ®Êt ®ai, ph¸ rõng nguyªn sinh, rõng ngËp mÆn..,lµm ¶nh hëng tíi lîi Ých cña ngêi n«ng d©n, cña céng ®ång, cña x· héi tríc m¾t còng nh trong t¬ng lai. 5. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cô thÓ cña kinh tÕ trang tr¹i tØnh S¬n La, em x¸c ®Þnh hÖ thèng chØ tiªu sau ®Ó ph¶n ¸nh vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng kinh tÕ trang tr¹i cña tØnh trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu. a. c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh c¸c yªó tè s¶n xuÊt cña trang tr¹i. - §Êt ®ai b×nh qu©n 1 trang tr¹i . - Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n mét trang tr¹i . - Lao ®éng b×nh qu©n mét trang tr¹i. C¬ cÊu lao ®éng theo lao ®éng( lao ®éng gia ®×nh, lao ®éng thuª ngoµi ). b. c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ , chi phÝ hiÖu qu¶ vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ cña trang tr¹i. 49
*c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña trang tr¹i. Tæng doanh thu cña trang tr¹i lµ tæng lµ tæng trang tr¹i tÝnh b»ng tiÒn cña c¸c lo¹i s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra ë trang tr¹i bao gåm phÇn gi¸ trÞ ®Ó l¹i tiªu dïng (tiªu dïng cho sinh ho¹t vµ cho t¸i s¶n xuÊt) vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm b¸n ra trªn thÞ trêng. - Tæng chi phÝ: Lµ toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ vËt chÊt bao gåm c¸c kho¶n chi phÝnguyªn vËt liÖu: gièng, ph©n bãn, thuèc trõ s©u, lao ®éng vµ c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô bªn ngoµi:B¶o vÖ thùc vËt, dÞch vô thuû lîi. - Lîi nhuËn : Lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt vµ dÞch vô do c¸c nghµnh s¶n xuÊt t¹o ra trong mét n¨m hay mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. Lîi nhuén ®îc tÝnh theo c«ng thøc : TN=TR-CT Trong ®ã: TN: Lîi nhuËn. TR: Tæng doanh thu . TC: Tæng chi phÝ. * C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ. 50