Giáo trình Vẽ kỹ thuật - GV. Nguyễn Tiến Mạnh

Chia sẻ: Nguyễn Tiến Mạnh | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:58

Thêm vào BST

Báo xấu

131
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Vẽ kỹ thuật - GV. Nguyễn Tiến Mạnh trinh bày các nội dung quy ước chung biểu diễn sơ đồ điện, các sơ đồ điện, đọc và chuyển đổi sơ đồ điện. Mời các bạn tham khảo tài liệu để nắm vững nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Vẽ kỹ thuật - GV. Nguyễn Tiến Mạnh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CHU VĂN AN o0o Gi¸o tr×nh VÏ kü thuËt ®iÖn Giáo viên: Nguyễn Tiến Mạnh
Chư¬ng 1 Quy Ưíc c hung biÓu diÔn s ¬ ®å ®iÖn 1.1. Mé t s è qui ®Þnh vÒ b¶n vÏ s ¬ ®å ®iÖn 1. Khæ g iÊy - Theo tiªu chuÈn ViÖt Nam (TCVN) 2 - 74 qui ®Þnh mçi b¶n vÏ ® ưîc thùc hiÖn trªn mét khæ giÊy. Khæ giÊy ®ưîc x¸c ®Þnh b»ng c¸c kÝch thưíc ngoµi cña b¶n vÏ. Khæ giÊy chÝnh gåm khæ Ao cã kÝch thíc 1189 x 841. - C¸c khæ giÊy kh¸c ®ưîc chia ra tõ khæ giÊy Ao. - KÝch thưíc cña c¸c khæ giÊy chÝnh quy ®Þnh như sau: KÝ hiÖu khæ giÊy 44 24 22 12 11 KÝch thưíc c¸c c¹nh tÝnh 1189 x 841 x 594 x 420 x 297 x 841 594 420 297 210 b»ng mm KÝ hiÖu theo TCVN Ao A1 A2 A3 A4 193 - 66
2. Khung vÏ vµ khung tªn Mçi b¶n vÏ ph¶i cã mét khung vÏ vµ khung tªn riªng theo TCVN 3821 - 83 qui ®Þnh. - Khung vÏ: VÏ b»ng nÐt c¬ b¶n c¸ch mÐp khæ giÊy mét kho¶ng lµ 5 mm. NÕu ®ãng thµnh tËp th× c¹nh tr¸i khung vÏ c¸ch mÐp tr¸i khæ giÊy mét kho¶ng 25 mm - Khung tªn : §îc bè trÝ ë gãc ph¶i phÝa dưíi b¶n vÏ, khæ 11 ®Æt theo c¹nh ng¾n hoÆc dµi cña khæ giÊy. 20 30 15 8 Ngưêi vÏ Ngµy vÏ Tªn gäi : 8 Ngưêi K.tra Ngµy K.tra 32 TØ lÖ : Trưêng: VËt liÖu : Ngµnh : Líp : KÝ hiÖu : 25 140
3. § ưê ng nÐt TCVN 8 - 85 qui ®Þnh c¸c lo¹i ®ưêng nÐt. Qui t¾c vÏ, sö dông d·y chiÒu réng ®ưêng nÐt sau: S =0,18 ; 0,25 ; 0,35 ; 0,5 ; 0,7 ; 1 ; 1,4 ; 2 mm TØ sè gÇn ®óng cña chiÒu réng 2 lo¹i ®ưêng nÐt m¶nh vµ ®Ëm lµ 1:2 hoÆc 1: 3. ChiÒu réng nÐt ®Ëm thưêng lµ 0,5 ; 0,7 ; 1 - NÐt liÒn ®Ëm dïng ®Ó biÓu diÔn ®ưêng bao thÊy trªn h×nh chiÕu, khung vÏ, khung tªn, m¹ch ®éng lùc s¬®å ®iÖn - NÐt liÒn m¶nh dïng biÓu diÔn ®êng bao thÊy cña mÆt c¾t, ®ư êng kÝch thưíc, ®ưêng giãng, m¹ch ®iÒu khiÓn cña s¬®å ®iÖn - NÐt ®øt biÓu diÔn ®êng bao khuÊt, d©y trung tÝnh, d©y nèi ®Êt trªn s¬®å ®iÖn - §ưêng chÊm g¹ch biÓu diÔn ®ưêng trôc, ®ưêng t©m, vÕt c¾t trªn s¬®å tr¶i
4 Ch÷ viÕt Trªn b¶n vÏ kü thuËt ngoµi h×nh vÏ cßn cã con sè, nh÷ng ký hiÖu b»ng ch÷, nh÷ng ghi chó b»ng lêi ... ch÷ vµ sè viÕt trªn b¶n vÏ ph¶i râ rµng thèng nhÊt ®Ó dÔ ®äc vµ kh«ng g©y nhÇm lÉn. TCVN 6 - 85 qui ®Þnh h×nh d¹ng vµ kÝch thưíc cña ch÷vµ sè - Khæ ch÷ (h) lµ gi¸ trÞ x¸c ®Þnh b»ng chiÒu cao cña ch÷ hoa tÝnh b»ng mm. - Qui ®Þnh khæ ch÷như sau : 1,8 ; 2,5 ; 3,5 ; 5 ; 7 ; 10 ; 14 ; 20 ; 28 ; 40. - Qui ®Þnh nh÷ng kiÓu ch÷nh sau KiÓu A ch÷®øng KiÓu A ch÷nghiªng 750 KiÓu B ch÷®øng KiÓu B ch÷nghiªng 750 - C¸c kÝch thưíc cña ch÷®ưîc tÝnh theo chiÒu cao cña ch÷hoa. * C©u hái: Nª u c ¸c lo ¹i khæ g iÊy v µ kÝc h thưíc c ña nã ? C¸c lo ¹i ®ê ng nÐt, kiÓu c h÷ ?
1.2. BiÓu diÔn c ¸c m¸y ®iÖn S¬ ®å ®iÖn lµ h×nh biÓu diÔn hÖ thèng ®iÖn b»ng nh÷ng ký hiÖu qui ưíc thèng nhÊt. C¸c kÝ hiÖu b»ng h×nh vÏ trªn s¬ ®å ®iÖn ®îc qui ®Þnh trong TCVN 1634 - 87, cã kÌm theo ch÷c¸i chØ tªn gäi Sau ®©y lµ nh÷ng kÝ hiÖu qui ưíc biÓu diÔn c¸c m¸y ®iÖn dïng trong b¶n vÏ s¬®å ®iÖn 1 §é ng c ¬ ®iÖn C¸c ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu ®îc biÓu diÔn b»ng 2 vßng trßn ®ång t©m: vßng trßn trong lµ r« to, vßng trßn ngoµi lµ stato. NÕu cã vµnh gãp biÓu diÔn thªm chæi tiÕp xóc - §éng c¬®iÖn 1 pha § - §éng c¬®iÖn 3 pha § § - §éng c¬®iÖn 3 pha r« to d©y quÊn
- §éng c¬®iÖn 1 pha cã vµnh gãp § - §éng c¬ ®iÖn 3 pha cã vµnh gãp § * C¸c ®éng c¬®iÖn 1 chiÒu ®ưîc biÓu diÔn lµm hai thµnh phÇn : - PhÇn øng ®îc biÓu diÔn b»ng vßng trßn, cã chæi tiÕp xóc - PhÇn c¶m ( cuén kÝch thÝch ) biÓu diÔn b»ng ®ưêng zich z¨c § KT
2 M¸y biÕn ¸p BA - M¸y biÕn ¸p 1 pha cã lâi - M¸y biÕn ¸p 1 pha kh«ng lâi BA A B C - M¸y biÕn ¸p 3 pha BA a b c BA M¸y biÕn ¸p còng cã thÓ biÓu diÔn dưíi d¹ng ®¬n gi¶n
BI - M¸y biÕn dßng - M¸y biÕn ®iÖn ¸p BU 3 M¸y ph¸t ®iÖn C¸c m¸y ph¸t ®iÖn còng ®ưîc biÓu diÔn như c¸c ®éng c¬ ®iÖn, trªn c¸c kÝ hiÖu b»ng h×nh vÏ ®îc kÌm theo ch÷c¸i "MF". VÝ dô : M¸y ph¸t ®iÖn 1 chiÒu kÝch thÝch song song MF KT * C©u hái : Tr×nh bµy c¸ch biÓu diÔn c¸c m¸y ®iÖn trong b¶n vÏ KT§?
1.3. BiÓu diÔn c ¸c khÝ c ô ®iÖn H×nh vÏ biÓu diÔn c¸c khÝ cô ®iÖn bao gåm c¸c ký hiÖu, ch÷c¸i chØ tªn gäi, c¸c ch÷sè chØ thø tù. Tïy theo ®Æc ®iÓm vÒ cÊu t¹o cña tõng khÝ cô, ta chän kÝ hiÖu cho phï hîp, thuËn tiÖn cho viÖc bè trÝ b¶n vÏ : bè trÝ th¼ng ®øng hoÆc n»m ngang. Riªng víi c¸c tiÕp ®iÓm thưêng më ®ưîc quay vÒ bªn tr¸i hoÆc phÝa trªn; tiÕp ®iÓm thưêng ®ãng ®ưîc quay vÒ phÝa ph¶i hoÆc phÝa díi. 1 C¸c khÝ c ô ®ãng c ¾t §îc biÓu diÔn c¶ ë m¹ch ®éng lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn. - C¸c tiÕp ®iÓm chÝnh ®ưîc biÓu diÔn b»ng nÐt liÒn ®Ëm. - C¸c tiÕp ®iÓm phô ®ưîc biÓu diÔn b»ng nÐt liÒn m¶nh. - C¸c tiÕp ®iÓm ®Òu ®ưîc ®¸nh sè chØ c¸c cùc : Sè ch½n chØ ®Çu vµo, sè lÎ chØ ®Çu ra. C¸c sè ®îc ®¸nh theo thø tù hÕt tiÕp ®iÓm chÝnh ®Õn tiÕp ®iÓm phô. - Cùc cña c¸c cuén d©y thêng ®ưîc kÝ hiÖu b»ng ch÷.
a/. CÇu d ao 1 3 - CÇu dao 1 pha. Cd 2 4 1 3 5 - CÇu dao 3 pha. Cd 2 4 6 b /. C«ng t¾c 1 - C«ng t¾c 1 pha. Ct 2 1 3 5 - C«ng t¾c 3 pha. Ct 2 4 6 c /. ¸p t« m ¸t 1 - ¸p t« m¸t 1 pha At 2 1 3 5 - ¸p t« m¸t 3 pha At 2 4 6
d /. Nó t Ên - Nót Ên ®¬n : +Thưêng më +Thưêng ®ãng - Nót Ên kÐp 2 C¸c khÝ c ô ®iÒu khiÓn b¶o vÖ: C¸c khÝ cô ®iÒu khiÓn b¶o vÖ thưêng ®ưîc biÓu diÔn gåm 2 phÇn: Cuén d©y vµ tiÕp ®iÓm. Cuén d©y vµ tiÕp ®iÓm còng ®îc biÓu diÔn theo qui ưíc. a/. C«ng t¾c t¬ K K - Cuén d©y K K - TiÕp ®iÓm thưêng më K K - TiÕp ®iÓm thưêng ®ãng
b /. R¬ le ®iÖn tõ - Cuén d©y - TiÕp ®iÓm thưêng më - TiÕp ®iÓm thưêng ®ãng NÕu lµ r¬le dßng ®iÖn ghi ch÷RI NÕu lµ r¬le ®iÖn ¸p ghi ch÷RU c /. R¬ le nhiÖt Rn Rn - PhÇn tö ®èt nãng hoÆc Rn Rn - TiÕp ®iÓm d /. CÇu c h× Cc hoÆc Cc
3 C¸c phô t¶i § a/. Bãng ®Ìn - §Ìn tÝn hiÖu § § - §Ìn th¾p s¸ng - §Ìn èng b /. §iÖn trë - §iÖn trë cè ®Þnh R R - §iÖn trë biÕn ®æi R - BiÕn trë C c /. Tô ®iÖn - Tô ®iÖn cè ®Þnh C C - Tô ®iÖn biÕn ®æi - Tô hãa ( Tô ph©n cùc ) d /. Cué n c ¶m K K - Cuén c¶m cè ®Þnh - Cuén c¶m biÕn thiªn
1.4. BiÓu diÔn c ¸c thiÕt bÞ ®o lưê ng C¸c dông cô ®o lưêng trong b¶n vÏ ®ưîc biÓu diÔn b»ng h×nh vu«ng, h×nh ch÷nhËt, h×nh trßn b»ng nÐt liÒn m¶nh, trªn ®ã cã ghi ch÷c¸i chØ ®¬n vÞ ®o. Khi cÇn thiÕt trªn mét sè s¬ ®å cã thÓ biÓu diÔn c¶ m¹ch ®o, cho biÕt c¸ch l¾p, phư¬ng ph¸p më réng giíi h¹n ®o ... - Am pe kÕ A - V«n kÕ V - Watt kÕ W - TÇn sè kÕ Hz - Cosφ kÕ Cosφ KWh - C«ng t¬
§«i khi trong mét sè trêng hîp c¸c dông cô ®o cßn biÓu diÔn c¶ cÊu t¹o (C¸c bé phËn ®îc biÓu diÔn b»ng kÝ hiÖu) ®Ó biÕt ®îc nguyªn t¾c ho¹t ®éng, nguyªn lý lµm viÖc cña s¬®å ®ã. VÝ dô : BiÓu diÔn Watt kÕ, c«ng t¬, tÇn sè kÕ, Cosφ kÕ ... KWh U Zt
1.5. BiÓu diÔn c ¸c linh kiÖn ®iÖn tö : Trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ trong sinh ho¹t gia ®×nh c¸c thiÕt bÞ b¸n dÉn nh §i èt, transistor, tiristor, triac ..., c¸c vi m¹ch, vi m¹ch ®a chøc n¨ng, vi xö lý ®îc sö dông trong c¸c m¸y c«ng cô, trong c¸c thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn, c¸c dông cô d©n dông. §Ó thiÕt kÕ m¹ch vµ ph©n tÝch nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¹ch, c¸c linh kiÖn nµy còng ®ưîc biÓu diÔn b»ng c¸c kÝ hiÖu theo qui ưíc. Tïy theo lo¹i s¬ ®å mµ cã c¸c c¸ch biÓu diÔn kh¸c nhau. Khi cÇn ph©n tÝch nguyªn lý, cÊu tróc cña m¹ch th× c¸c linh kiÖn ®ưîc biÓu diÔn ®¬n gi¶n theo kÝ hiÖu. Khi cÇn ph©n tÝch th× c¸c linh kiÖn ®ưîc biÓu diÔn dưíi d¹ng cÊu t¹o 1. §i è t b¸n dÉn A A P N K K
2. Trans is to r C C B P - Transistor thuËn B N P E E C C B N B - Transistor ngưîc P N E E A 3. Tiris to r A P1 G N1 P2 G K N2 K
B2 4. Triac P2 N1 P1 N2 B1 B2 G G B1 N2 P2 N1 P 1 5. Vi m¹c h ( IC ) + IC - * C©u hái 1. Nªu c¸c lo¹i khæ giÊy vµ kÝch thưíc cña nã? 2. C¸c lo¹i ®ưêng nÐt, kÝch thưíc vµ ph¹m vi øng dông? 3. C¸c qui ưíc vÒ biÓu diÔn c¸c thiÕt bÞ ®iÖn dïng trong s¬®å ®iÖn?
Ch¬ng 2 C¸c s ¬ ®å ®iÖn 2.1. Kh¸i niÖm Ph©n lo ¹i 1. Kh¸i niÖm - C¸c m¸y mãc hiÖn nay lµm viÖc b»ng tæ hîp c¸c hÖ thèng truyÒn ®éng c¬khÝ, hÖ thèng ®iÖn, hÖ thèng thñy lùc vµ khÝ nÐn ... - §Ó thuËn tiÖn cho viÖc nghiªn cøu nguyªn lý lµm viÖc vµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c hÖ thèng ®ã ngêi ta dïng c¸c b¶n vÏ s¬®å. - S¬ ®å ®îc vÏ b»ng nh÷ng ®ưêng nÐt ®¬n gi¶n, nh÷ng h×nh biÓu diÔn qui ưíc cña c¸c c¬ cÊu, c¸c bé phËn ®ưîc qui ®Þnh trong c¸c tiªu chuÈn - Ngưêi ta cßn dïng s¬ ®å ®Ó nghiªn cøu c¸c ph¬ng ¸n thiÕt kÕ, trao ®æi ý kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt vµ ghi chÐp ë hiÖn trưêng - S¬ ®å ®iÖn lµ h×nh biÓu diÔn hÖ thèng ®iÖn b»ng nh÷ng kÝ hiÖu qui ưíc thèng nhÊt. Nã chØ râ nguyªn lý lµm viÖc vµ sù liªn hÖ gi÷a c¸c khÝ cô, c¸c thiÕt bÞ cña hÖ thèng m¹ng ®iÖn. C¸c ký hiÖu nµy b»ng h×nh vÏ trªn s¬®å ®iÖn ®îc qui ®Þnh trong TCVN 1614 – 87.