A . GI I THI U V B N Đ CHUYÊN Đ :Ớ Ệ Ề Ả Ồ Ề
a) Khái ni m v b n đ chuyên đ :ệ ề ả ồ ề
•B n đ chuy n đ là b n đ ch th hi n chi ti t và th t đ y đ m t sả ồ ề ề ả ồ ỉ ể ệ ế ậ ầ ủ ộ ố
y u t trong n i dung c a b n đ đ a lý t ng quát .ế ố ộ ủ ả ồ ị ổ
VD : Th c v t, đ ng xá, khu dân c , …ự ậ ườ ư
•Các b n đ chuyên đ ph n ánh các hi n t ng t nhiên ho c xã h i r t đaả ồ ề ả ệ ượ ự ặ ộ ấ
d ng nh : khí h u, m t đ dân c , k t c u đ a ch t c a v trái đ t, phânạ ư ậ ậ ộ ư ế ấ ị ấ ủ ỏ ấ
vùng kinh t , …ế
•Khác v i b n đ đ a lý t ng quát b n đ chuyên đ còn th hi n c nh ngớ ả ồ ị ổ ả ồ ề ể ệ ả ữ
hi n t ng không nhìn th y đ c b ng m t th ng nh nhi t đ khôngệ ượ ấ ượ ằ ắ ườ ư ệ ộ
khí, nhi t đ n c bi n đ sâu l n,t tr ng trái đ t ho c s phân bệ ộ ướ ể ở ộ ớ ừ ườ ấ ặ ự ố
nhi t đ trung bình trên lãnh th , các s ki n l ch s đã tr i qua m t vùngệ ộ ổ ự ệ ị ử ả ở ộ
c th ,b n đ các lu ng không khí, b n đ các vùng đ ng đ t , …ụ ể ả ồ ồ ả ồ ộ ấ
b) Đ i t ng, nhi m v , đ c đi m, ý nghĩa và nhi m v c a b n đố ượ ệ ụ ặ ể ệ ụ ủ ả ồ
chuyên đ :ề
•Đ i t ng, nhi m v , đ c đi m ý nghĩa và nhi m v c a b n đ chuyênố ượ ệ ụ ặ ể ệ ụ ủ ả ồ
đ g n li n v i các đ i t ng nghiên c u và đ c đi m c a t ng ngành,ề ắ ề ớ ố ượ ứ ặ ể ủ ừ
t ng lĩnh v c trong không gian đ a lý c a chúng, g n li n v i nhi m vừ ự ị ủ ắ ề ớ ệ ụ
chung và c th c a đ t n c trong t ng giai đo n xây d ng và phát tri n.ụ ể ủ ấ ướ ừ ạ ự ể
•Các b n đ chuyên đ ngày càng tr nên đa d ng phong phú h n v m t đả ồ ề ở ạ ơ ề ặ ề
tài.
•Nhi u lo i b n đ chuyên đ r t đ c đáo, n i dung c a b n đ chuyên đề ạ ả ồ ề ấ ộ ộ ủ ả ồ ề
không ph i b t đ u t n i dung c a b n đ c b n mà là t ngu n các vănả ắ ầ ừ ộ ủ ả ồ ơ ả ừ ồ
b n khác nhau, các b n mô t ho c t các ngu n tài li u th ng kê đ nh kỳả ả ả ặ ừ ồ ệ ố ị
hay đ c bi t nào đó.ặ ệ
•Trong b n đ chuyên đ có m t ho c vài y u t c a b n đ c b n đ cả ồ ề ộ ặ ế ố ủ ả ồ ơ ả ượ
th hi n đ y đ và chi ti t h n so v i các lo i b n đ khác .ể ệ ầ ủ ế ơ ớ ạ ả ồ
•Công tác thành l p b n đ c a các ngành còn ít đ c chú ý do thi u t ch cậ ả ồ ủ ượ ế ổ ứ
nghi p v mang tính nhà n c ho c thi u s quy ho ch t đ u .ệ ụ ướ ặ ế ự ạ ừ ầ
•Lĩnh v c b n đ h c chuyên đ là s t h p các lo i b n đ t nhiên –ự ả ồ ọ ề ự ổ ợ ạ ả ồ ự
kinh t xã h i, trong đó có c b n đ h c chuyên ngành – nhiên c u cácế ộ ả ả ồ ọ ứ
hi n t ng t nhiên và kinh t - xã h i c th .ệ ượ ự ế ộ ụ ể
•B n đ h c chuyên đ có nhi m v ph n ánh :ả ồ ọ ề ệ ụ ả
+ B n ch t n i dung c a hi n t ng .ả ấ ộ ủ ệ ượ
+ Tr t t không gian c a các đ i t ng, hi n t ng .ậ ự ủ ố ượ ệ ượ
+ C u trúc các m i liên h , đ ng thái và tính t ng h c a hi n t ng .ấ ố ệ ộ ươ ổ ủ ệ ượ
+ Đi u ki n t nhiên và kinh t xã h i c a m t lãnh th nh t đ nh .ề ệ ự ế ộ ủ ộ ổ ấ ị
•Trong quá trình xây d ng các b n đ chuyên đ th ng có s h p tác ch tự ả ồ ề ườ ự ợ ặ
ch gi a nhà b n đ và ng i làm công tác ngành t ng ng .ẽ ữ ả ồ ườ ươ ứ
•T p b n đ chuyên đ đ c thành l p ra là đ th a mãn nhu c u thông tinậ ả ồ ề ượ ậ ể ỏ ầ
đ nh v không gian c a các đ i t ng t nhiên cũng nh các đ i t ng kinhị ị ủ ố ượ ự ư ố ượ
t xã h i nh m gi i quy t v n đ quy ho ch ngành và lãnh th , gi i quy tế ộ ằ ả ế ấ ề ạ ổ ả ế
các bài toán v khoa h c cũng nh trong n n kinh t qu c dân .ề ọ ư ề ế ố
Ý nghĩa :
•Các b n đ chuyên đ c a t ng mi n, vùng, c n c, khu v c, t ng ph nả ồ ề ủ ừ ề ả ướ ự ừ ầ
châu l c nhóm n c hay th m chí c quy mô toàn c u đ u th c s quanụ ướ ậ ả ầ ề ự ự
tr ng, r t có ý nghĩa không ch đ i v i s phát tri n c a b n đ h c chuyênọ ấ ỉ ố ớ ự ể ủ ả ồ ọ
đ hay đ a lý h c mà còn đóng góp r t l n và có hi u qu cho vi c quyề ị ọ ấ ớ ệ ả ệ
ho ch, xây d ng, phát tri n khai thác và b o v tài nguyên thiên nhiên,ạ ự ể ả ệ
ngu n lao đ ng cũng nh tài nguyên kinh t xã h i c a t ng n c, nhómồ ộ ư ế ộ ủ ừ ướ
n c, toàn c u.ướ ầ
•B n đ chuyên đ có vai trò, ý nghĩa to l n trong giai đo n thăm dò tìmả ồ ề ớ ạ
ki m, th ng kê, nghiên c u quy ho ch và phát tri n khai thác trong b t kỳế ố ứ ạ ể ấ
d án nào trong các n n kinh t qu c dân cũng nh trong qu c phòng.ự ề ế ố ư ố
c) S phát tri n c a b n đ chuyên đự ể ủ ả ồ ề :
•Các b n đ chuyên đ đã xu t hi n t r t s m .Ch ng h n nh b n đ vả ồ ề ấ ệ ừ ấ ớ ẳ ạ ư ả ồ ẽ
đ ng xá c a ch đ La Mã ho c b n đ đi bi n (portolan) .N i ti ng nh tườ ủ ế ộ ặ ả ồ ể ổ ế ấ
c a th i kỳ này là này là ủ ờ b n v Peutinger – dùng nh m tả ẽ ư ộ ph ng ti nươ ệ
đ nh h ng khi đi đ ng .ị ướ ườ
•Tuy nhiên lo i b n đ c x a nh t là các b n v nh ng th a đ t canh tác ạ ả ồ ổ ư ấ ả ẽ ữ ử ấ ở
th i Ai C p c đ i .ờ ậ ổ ạ
•Nhà thiên văn h c ng i Anh ọ ườ Eđmon Hally đã đ t n n móng đ u tiên choặ ề ầ
b n đ chuyên đả ồ ề v i vi c biên so n các b n đ đ a v t lý : b n đ gióớ ệ ạ ả ồ ị ậ ả ồ
(1688), b n đ t thiên (1701) dùng trong các quy lu t phân b không gianả ồ ừ ậ ố
c a các hi n t ng t nhiên .ủ ệ ượ ự
•Cho đ n năm 1817,nhà t nhiên h c n i ti ng ng i Đ c ế ự ọ ổ ế ườ ứ A.Humbolt đã ngứ
d ng các đ ng đ ng nhi t đ tìm ra quy lu t phân b nhi t trên b m tụ ườ ẳ ệ ể ậ ố ệ ề ặ
trái đ t .Ví th ông đã tr thành ng i ấ ế ở ườ đ t c s đ u tiênặ ơ ở ầ cho vi c xây d ngệ ự
các b n đ khí h u, đ ng th i t o đi u ki n cho khí h u tr thành m tả ồ ậ ồ ờ ạ ề ệ ậ ở ộ
ngành đ c l p c a khoa h c đ a lý .ộ ậ ủ ọ ị
•Vào nh ng năm 1836 – 1941 ữBerhaus đã công b cu n ố ố atlat t nhiên n iự ổ
ti ng chuyên đ v khí t ng th y văn h c, …ế ề ề ượ ủ ọ
•Cùng v i s phát tri n không ng ng và nhanh chóng trong đo v và thànhớ ự ể ừ ẽ
l p các b n đ chuyên đ ngay t đ u th k XIX đã d n t i vi c xây d ngậ ả ồ ề ừ ầ ế ỷ ẫ ớ ệ ự
các b n đ toàn c u.ả ồ ầ
VD : B n đ v đ sâu các đ i d ng, b n đ đ a ch t th gi i, b n đả ồ ề ộ ạ ươ ả ồ ị ấ ế ớ ả ồ
th c v t … Cho đ n nay s l ng b n đ chuyên đ th gi i đã lên đ n 60.ự ậ ế ố ượ ả ồ ề ế ớ ế
Hi n nay có trên 60 n c đã xu t b n atlat c a qu c gia mình trongệ ướ ấ ả ủ ố
đó có Vi t Nam .Các atlat này ph n ánh v m i m t c a m t qu cệ ả ề ọ ặ ủ ộ ố
gia : t nhiên, dân c , kinh t , văn hóa, tài nguyên, chính tr , y t ,ự ư ế ị ế
giáo d c, l ch s …ụ ị ử
•Đ c bi t hai lo i đ tài : đo v và thành l p b n đ đ a chính đ c chú ýặ ệ ạ ề ẽ ậ ả ồ ị ượ
trong h th ng thành l p b n đ chuyên đ nh m xét đ c tính nông nghi p,ệ ố ậ ả ồ ề ằ ặ ệ
đánh giá và b n đ s d ng th hi n s phân b các lo i đ t canh tác, sả ồ ử ụ ể ệ ự ố ạ ấ ử
d ng khác nhau trong xây d ng kinh t .ụ ự ế
•T n t i chung c a các qu c gia trong xây d ng và phát tri n b n đ h c nóiồ ạ ủ ố ự ể ả ồ ọ
chung và các b n đ chuyên ngành nói riêng :ả ồ
+ Thi u s quan tâm đúng m c và có tính h th ng rõ r t trong t ngế ự ứ ệ ố ệ ừ
ngành .
+ Công vi c ph n l n là do các nhà chuyên môn nghiên c u th c hi n, chệ ầ ớ ứ ự ệ ỉ
m t s ngành có phòng b n đ .ộ ố ả ồ
+ Thi u liên h gi a các ngành liên quan đ có s n ph m ch t ch h n, …ế ệ ữ ể ả ẩ ặ ẽ ơ
d) M i quan h gi a các b n đ chuyên đ v i các môn khoa h c khácố ệ ữ ả ồ ề ớ ọ :
•M c tiêu ch y u c a b n đ h c là nghiên c u th c t và ph n ánh đúngụ ủ ế ủ ả ồ ọ ứ ự ế ả
th c t b ng cách bi u hi n trên b n đ chuyên đ nh là nh ng mô hìnhự ế ằ ể ệ ả ồ ề ư ữ
không gian đ c bi t c a các hi n t ng th c t .ặ ệ ủ ệ ượ ự ế
•Th nh tứ ấ ph ng pháp b n đ xây d ng mô hình và s d ng mô hình – quáươ ả ồ ự ử ụ
trình nh n th c khách quan ậ ứ
Đây là m c tiêu c a b n đ h cụ ủ ả ồ ọ nói chung .
•Th haiứ mô hình đ c xây d ng là mô hình không gian c a các hi n t ngượ ự ủ ệ ượ
th c t .ự ế
Nh v y đ i t ng nghiên c u chung là đ a lý còn đ i t ng nghiênư ậ ố ượ ứ ị ố ượ
c u riêng là đ a lý chuyên ngành .T đó t n t i hai nhóm chuyênứ ị ừ ồ ạ
ngành : b n đ h c đ a hình và b n đ h c chuyên đ .ả ồ ọ ị ả ồ ọ ề
•Ngoài trái đ t b n đ h c còn nghiên c u m t trăng và các hành tinh khácấ ả ồ ọ ứ ặ
trong kho ng không gian vũ tr ả ụ
Xu t hi n b n đ h c v tr , t đó cũng ra đ i b n đ h c chuyên đấ ệ ả ồ ọ ụ ụ ừ ờ ả ồ ọ ề
vũ tr v i n i dung c th là các thành ph n thu c các hành tinh khác ngoài tráiụ ớ ộ ụ ể ầ ộ
đ t .ấ
•V i tr c đ a b n đ h c chuyên đ có s li u v hình d ng, kích th c vàớ ắ ị ả ồ ọ ề ố ệ ề ạ ướ
tr ng tr ng trái đ t, các ph ng pháp đo đ c trên m t đ t … đ có đ cọ ườ ấ ươ ạ ặ ấ ể ượ
nh ng d li u chính xác v các thông s hình h c c a trái đ t, có đ c t aữ ữ ệ ề ố ọ ủ ấ ượ ọ
đ c a các m ng l i tr c đ a kh ng ch đo v . K t h p ph ng phápộ ủ ạ ướ ắ ị ố ế ẽ ế ợ ươ
vi n thám thông qua v tinh s cho phép thành l p hoàn thi n và hi uễ ệ ẽ ậ ệ ệ
ch nh thông tin c a b n đ trái đ t cũng nh các hành tinh khác .ỉ ủ ả ồ ấ ư
•B n đ h c chuyên đ s d ng các công c khác nhau c a toán h c nh :ả ồ ọ ề ử ụ ụ ủ ọ ư
tính toán, phân tích, th ng kê xác su t , … đ c bi t s d ng máy tính và tố ấ ặ ệ ử ụ ự
đ ng hóa đ biên v các b n đ chuyên đ t l nh nh m nâng cao năngộ ể ẽ ả ồ ề ỷ ệ ỏ ằ
su t lao đ ng, so n th o các lo i b n đ m i.ấ ộ ạ ả ạ ả ồ ớ
•B n đ h c chuyên đ còn s d ng c lĩnh v c tin h c – khoa h c nghiênả ồ ọ ề ử ụ ả ự ọ ọ
c u các ph ng pháp thu nh p, chuy n đ i, l u tr , tìm ki m, truy n vàứ ươ ậ ể ổ ư ữ ế ề
ph bi n thông tin … ổ ế
•Nhà b n đ chuyên đ còn c n có ki n th c và k năng nh t đ nh lĩnhả ồ ề ầ ế ứ ỹ ấ ị ở
v c ngh thu t đ h a và ph i g n li n v i tâm lý h c, v i n loát và cácự ệ ậ ồ ọ ả ắ ề ớ ọ ớ ấ
ki n th c c b n v ký hi u h c và màu s c. ế ứ ơ ả ề ệ ọ ắ
B. CÁC PH NG PHÁP BI U TH N I DUNGƯƠ Ể Ị Ộ
C A B N Đ CHUYÊN ĐỦ Ả Ồ Ề
a) Ph ng pháp ký hi u d ng đi mươ ệ ạ ể :
Dùng các ký hi u d ng đi m đ bi u th các đ i t ng phân b r i r c ,cóệ ạ ể ể ể ị ố ượ ố ờ ạ
vi6 trí co c m d ng đi m ,kích th c không theo t l b n đ .Thôngụ ạ ể ướ ỷ ệ ả ồ
th ng kích th c c a các ký hi u l n h n di n tích c a đ i t ng .ườ ướ ủ ệ ớ ơ ệ ủ ố ượ
VD : Ký hi u c a chùa, nhà máy ...ệ ủ
Ký hi u ph n ánh các đ i t ng có chi u trong không gian b ng “0”.Tâmệ ả ố ượ ề ằ
c a ký hi u quy c trùng v i tâm c a đ i t ng ,đ nh v b i c p t a đủ ệ ướ ớ ủ ố ượ ị ị ở ặ ọ ộ
(x,y).
Các ký hi u đ c c u t o t hình d ng, kích th c, màu s c khác nhau .ệ ượ ấ ạ ừ ạ ướ ắ
N u mu n ph n ánh các đ c tr ng ch t l ng và tr ng thái thì dùng các kýế ố ả ặ ư ấ ượ ạ
hi u có hình d ng và màu s c khác nhau .Các ký hi u có kích th c khácệ ạ ắ ệ ướ
nhau cho bi t v quy mô ho c đ i t ng c a giá tr đ nh l ng .ế ề ặ ố ượ ủ ị ị ượ
ng d ng : r ng rãi trên nhi u lo i b n đ khác nhau .Ứ ụ ộ ề ạ ả ồ
b) Ph ng pháp ký hi u d ng đ ngươ ệ ạ ườ :
Ph ng pháp này dùng đ bi u th các đ i t ng phân b r i r c kéo dàiươ ể ể ị ố ượ ố ờ ạ
d ng kinh tuy n, có đ r ng không xác đ nh theo t l b n đ .ạ ế ộ ộ ị ỷ ệ ả ồ
VD : sông,đ ng …ườ
Ký hi u d ng tuy n ph n ánh các đ i t ng có phân b không gian m tệ ạ ế ả ố ượ ố ộ
chi u , xác đ nh b i chu i t a đ (xề ị ở ỗ ọ ộ 1y1,…,xnyn) là tâm c a đ i t ng .ủ ố ượ
Các ký hi u d ng tuy n đ c c u t o t các phân t đ h a có c u trúc l cệ ạ ế ượ ấ ạ ừ ử ồ ọ ấ ự
nét ,đ r ng tuy n và màu s c khác nhau .ộ ộ ế ắ
Các đ c tr ng c a ch t l ng th ng đ c phân bi t b i l c nét và đặ ư ủ ấ ượ ườ ượ ệ ở ự ộ
r ng c a ký hi u .Giá tr đ nh l ng đ c phân bi t b i các l c nét và độ ủ ệ ị ị ượ ượ ệ ở ự ộ
r ng c a ký hi u .ộ ủ ệ
ng d ng : cho t t c các b n đ có các đ i t ng d ng tuy n nh :Ứ ụ ấ ả ả ồ ố ượ ạ ế ư
sông,đ ng b n c đ ng xá, ranh gi iườ ờ ướ ườ ớ
c) Ph ng pháp n n ch t l ngươ ề ấ ượ :
Th hi n các hi n t ng phân b liên t c trên b m t đ t (l p ph th cể ệ ệ ượ ố ụ ề ặ ấ ớ ủ ự
v t, lo i đ t,...) hay các hi n t ng phân b theo kh i (dân c , phân vùngậ ạ ấ ệ ượ ố ố ư
lãnh th ). ổ
Th hi n s khác nhau v ch t l ng c a các hi n t ngể ệ ự ề ấ ượ ủ ệ ượ
Dùng màu s c, m u tô hay đánh s khu v c trong ranh gi i c a hi n t ngắ ẫ ố ự ớ ủ ệ ượ
V trí, hình d ng ph i b o đ m tính chính xác v m t đ a lýị ạ ả ả ả ề ặ ị
Dùng cho đ i t ng d ng vùng.ố ượ ạ
d) Ph ng pháp đ ng đ ng tr :ươ ườ ẳ ị
Dùng đ bi u th các đ i t ng hay hi n t ng phân b ph kín trên toànể ể ị ố ượ ệ ượ ố ủ
khu v c l p b n đ ,mà giá tr đ nh l ng c a nó bi n đ i liên t c.Đ ngự ậ ả ồ ị ị ượ ủ ế ổ ụ ườ
đ ng tr là đ ng mà các đi m trên đó có cùng giá tr nh : đ ng bình đ ,ẳ ị ườ ể ị ư ườ ộ
đ ng áp,đ ng nhi t …Riêng r t ng đ ng đ ng tr ch cho bi t giá tr c aẳ ẳ ệ ẽ ừ ườ ẳ ị ỉ ế ị ủ
nh ng đi m trên đ ng đó .ữ ể ườ
Đ ng đ ng tr cho ta bi t tính ch t và đ c đi m phân b c a hi n t ng .ườ ẳ ị ế ấ ặ ể ố ủ ệ ượ
VD: Nghiên c u v h ng núi ,ki u đ a hình ,đ c đi m s n ,d c …ứ ề ướ ể ị ặ ể ườ ố
Đ ng đ ng tr đ c l p ra t vi c đo đ c các đi m r i r c trong khu v cườ ẳ ị ượ ậ ừ ệ ạ ể ờ ạ ự
l p b n đ ,đ c bi u th b ng màu s c ho c l c nét và c u trúc đ ng nétậ ả ồ ượ ể ị ằ ắ ặ ự ấ ườ
khác nhau .
ng d ng : các hi n t ng t nhiên nh đ cao,tr ng l c ,nhi t đ ,tỨ ụ ệ ượ ự ư ộ ọ ự ệ ộ ừ
tr ng …Còn đ i v i ph ng pháp đ ng đ ng tr gi thì dùng cho các b nườ ố ớ ươ ườ ẳ ị ả ả
đ kinh t - xã h i .ồ ế ộ
e) Ph ng pháp vùng phân b :ươ ố
Ph ng pháp này đ c dùng đ bi u th các đ i t ng ho c hi n t ngươ ượ ể ể ị ố ượ ặ ệ ượ
phân b hai chi u ( có di n tích,khoanh vi), không liên t c trong khu v c l pố ề ệ ụ ự ậ
b n đ .ả ồ
VD: Các vùng m than ,tr ng lúa,…ỏ ồ
Các vùng phân b th hi n trên b n đ b i :ố ể ệ ả ồ ở
+ Đ ng ranh gi i(chính xác v nét li n ,không chính xác v nét đ t). Đôiườ ớ ẽ ề ẽ ứ
khi ng i ta không v đ ng ranh gi i mà dùng màu n n ho c n n nét kườ ẽ ườ ớ ề ặ ề ẻ
v ch, n n hoa văn đ ph n ánh n i dung c a vùng ,ho c cũng có khi sạ ề ể ả ộ ủ ặ ử
d ng quy c ,ký hi u .Ch ng h n nh khi ta v con voi ho c cây thong thìụ ướ ệ ẳ ạ ư ẽ ặ
ta hi u đây là vùng phân b voi, loài thông.ể ố
+ N n màu,n n c u trúc c a các v t ho c hoa văn,ký hi u t ng tr ng đề ề ấ ủ ậ ặ ệ ượ ư ể
ph n ánh tính ch t tr ng thái quy mô ho c s l ng c a đ i t ng .ả ấ ạ ặ ố ượ ủ ố ượ
Trên m t b n đ có th bi u th m t ho c m t s đ i t ng khác nhau .ộ ả ồ ể ể ị ộ ặ ộ ố ố ượ
ng d ng : nhi u đ i t ng hi n t ng t nhiên kinh t xã h i .Ứ ụ ề ố ượ ệ ượ ự ế ộ
f) Ph ng pháp đi m:ươ ể
Dùng đ bi u th các hi n t ng phân b r i rác nh : dân c ,tr ngể ể ị ệ ượ ố ả ư ư ồ
tr t,chăn nuôi,…ọ
Dùng các đi m có kích th c nh t đ nh, hình d ng nh nhau đ ph n ánhể ướ ấ ị ạ ư ể ả
ph m vi phân b ,s l ng và m t đ t p trung c a hi n t ng trong m tạ ố ố ượ ậ ộ ậ ủ ệ ượ ộ
đ n v lãnh th .Đ n v lãnh th có th tính theo đ n v hành chính, tơ ị ổ ơ ị ổ ể ơ ị ự
nhiên,ho c l i b n đ .ặ ướ ả ồ
Ng i ta th ng kê nh ng giá tr đ nh l ng (Qườ ố ữ ị ị ượ i) nào đó c a hi n t ngủ ệ ượ
trong t ng đ n v lãnh th ( s dân, di n tích gieo tr ng,…) sau đó đ t tr ngừ ơ ị ổ ố ệ ồ ặ ọ
s (P) là s l ng t ng ng v i m t đi m( m t đi m t ng ng v i 200ố ố ượ ươ ứ ớ ộ ể ộ ể ươ ứ ớ
ng i ),r i chia giá tr đ nh l ng Qườ ồ ị ị ượ i cho P đ tính ra s l ng đi m c aể ố ượ ể ủ
t ng đ n v lãnh th ,v các ch m v i kích th c đã ch n và s l ng đãừ ơ ị ổ ẽ ấ ớ ướ ọ ố ượ
bi t trong ph m vi đ n v lãnh th , v i kho ng cách đ ng đ u ho c theoế ạ ơ ị ổ ớ ả ồ ề ặ
tính ch t phân b .Chú ý là khi xác đ nh các tr ng s và đi m sao cho dấ ố ị ọ ố ể ễ
đ c và sát v i th c t .ọ ớ ự ế
Trên m t b n đ có th bi u th m t ho c m t s đ i t ng khác nhau. Khiộ ả ồ ể ể ị ộ ặ ộ ố ố ượ
đó c n dùng các ch m có màu s c khác nhau đ d phân bi t .ầ ấ ắ ể ễ ệ
ng d ng : b n đ nông nghi p dân c , đ ng th c v t ,…Ứ ụ ả ồ ệ ư ộ ự ậ
g) Ph ng pháp bi u đ đ nh v :ươ ể ồ ị ị
Bi u th các s li u quan tr c,th ng kê t i các đi m đ c l p,nh ng đ i di nể ị ố ệ ắ ố ạ ể ộ ậ ư ạ ệ
cho vùng lân c n .Các s li u đ c ch n bi u th th ng là giá tr trungậ ố ệ ượ ọ ể ị ườ ị