Giới thiệu về hợp tác thống kê quốc tế Trung Quốc

sè gi¸ tiªu dïng th×: Gi¸ sinh ho¹t cña cña ai? M« t¶ ®Æc ®iÓm cña sù chªnh lÖch vÒ chØ sè<br /> nhãm d©n c− nµo nªn ®−îc quan t©m? gi¸ tiªu dïng tµi phiÖt", cña Eduardo Ley (IMF<br /> Working Paper No. 01/59)<br /> (*) §©y lµ bµi b¸o do Mario Izquierdo (Ng©n<br /> hµng T©y Ban Nha) vµ Javier Ruis-Castillo NguyÔn Th¸i Hµ (dÞch)<br /> (Universidad Carlos III de Madrid) hîp t¸c, bµi b¸o Nguån: The IMF Institute Courier , June<br /> sÏ ®¨ng trªn Economics Letters, Applied<br /> 2002, Vol 4 (Pg 6-7)<br /> Economics, vµ IMF Staff Papers, vµ tõ "L¹m ph¸t<br /> <br /> <br /> Giíi thiÖu vÒ hîp t¸c thèng kª quèc tÕ Trung Quèc<br /> <br /> 1. T×nh h×nh giao l−u vµ hîp t¸c thèng ®Çu tiªn trë l¹i giao l−u thèng kª quèc tÕ,<br /> kª quèc tÕ côc diÖn giao l−u thèng kª quèc tÕ tõng<br /> Tõ ngµy ®Çu thµnh lËp N−íc n¨m b−íc ®−îc më ra, sè l−îng c¸c ®oµn vµo<br /> 1949, c«ng t¸c thèng kª b−íc ®Çu ®−îc vµ ®oµn ra n−íc ngoµi häc tËp n©ng cao<br /> x©y dùng d−íi sù gióp ®ì cña chuyªn gia tr×nh ®é thèng kª t¨ng lªn. Trung Quèc b¾t<br /> Liªn X« cò, vÒ c¬ b¶n ph−¬ng ph¸p vµ ®Çu tranh thñ ®−îc sù gióp ®ì cña c¸c tæ<br /> chÕ ®é thèng kª ®Òu ¸p dông theo c¸ch chøc quèc tÕ vµ c¸c n−íc vÒ c¸c mÆt<br /> lµm cña Liªn X«. Tõ n¨m 1949-1960, ho¹t c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ cho viÖc n©ng cao<br /> ®éng giao l−u quèc tÕ vÒ thèng kª cña tr×nh ®é thèng kª; Côc Thèng kª Quèc gia<br /> Trung Quèc chñ yÕu lµ gi÷a Liªn X« vµ thµnh lËp c¬ quan ®èi ngo¹i phô tr¸ch<br /> c¸c n−íc §«ng ¢u. Ngoµi h×nh thøc mêi c«ng t¸c ®èi ngo¹i. Cïng víi c¶i c¸ch më<br /> chuyªn gia gi¶ng dËy vµ lµm cè vÊn, cö cöa vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña sù<br /> chuyªn gia sang Liªn X« vµ c¸c n−íc nghiÖp thèng kª, c«ng t¸c giao l−u thèng<br /> §«ng ¢u kh¶o s¸t, Trung Quèc cßn göi kª quèc tÕ còng ®−îc triÓn khai ®¸ng kÓ.<br /> nhiÒu l−u häc sinh chuyªn ngµnh thèng kª Th«ng qua c¸c nhiÒu h×nh thøc gi÷a c¸n<br /> sang Liªn X« häc tËp, sau nµy hÇu hÕt trë bé thèng kª trong vµ n−íc ngoµi, sù gióp<br /> thµnh l·nh ®¹o hoÆc c¸n bé nßng cèt vÒ ®ì cña c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ ChÝnh c¸c<br /> nghiÖp vô cña c¬ quan thèng kª Trung n−íc ®· cung cÊp nhiÒu kinh nghiÖm cã<br /> Quèc. Sau thËp kû 50, Trung Quèc tiÕn Ých cho c«ng cuéc c¶i c¸ch thèng kª, thóc<br /> hµnh giao l−u vµ cö c¸n bé trÎ häc sang ®Èy sù ph¸t triÓn sù nghiÖp thèng kª. MÆt<br /> Ên §é häc tËp ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra chän kh¸c, th«ng qua ph−¬ng thøc trao ®æi<br /> mÉu. Sau thêi kú ®Çu thËp kû 60, viÖc giao chuyªn gia, ®· ®µo t¹o ®−îc mét ®éi ngò<br /> l−u vÒ thèng kª gi÷a Trung quèc víi Liªn nh©n tµi thèng kª võa hiÓu biÕt lý luËn<br /> X« cò vµ c¸c n−íc §«ng ¢u gi¶m dÇn, thèng kª tiªn tiÕn thÕ giíi, võa cã kinh<br /> cuèi cïng hoµn toµn ®×nh chØ. nghiÖm thùc tÕ c«ng t¸c thèng kª cña c¸c<br /> n−íc ph¸t triÓn, l¹i võa am hiÓu s©u s¾c<br /> Tõ n¨m 1978, Trung Quèc b¾t ®Çu t×nh h×nh cô thÓ cña Trung quèc cho ph¸t<br /> thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¶i c¸ch më cöa, triÓn sù nghiÖp thèng kª. Th«ng qua sù<br /> Côc Thèng kª Quèc gia ®· cã nh÷ng b−íc gióp ®ì tõ c«ng t¸c giao l−u vµ hîp t¸c<br /> <br /> <br /> <br /> Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 1/2004 - Trang 33<br /> thèng kª quèc tÕ, ®· gióp thèng kª Trung Héi nghÞ lÇn thø 22, 23 Uû ban thèng kª<br /> Quèc t×m hiÓu vµ n¾m v÷ng ®−îc c«ng Liªn Hîp quèc. Tõ n¨m 1984, Côc Thèng<br /> nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i, ®Èy nhanh tiÕn kª Quèc gia Trung Quèc b¾t ®Çu lµ thµnh<br /> tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ xö lý vµ truyÒn ®−a viªn chÝnh thøc cña Uû ban thèng kª Liªn<br /> th«ng tin thèng kª. Hîp quèc cho ®Õn nay. Tõ n¨m 1985,<br /> ng−êi phô tr¸ch Côc Thèng kª Quèc gia<br /> 2. C¸c h×nh thøc giao l−u vµ hîp t¸c<br /> víi t− c¸ch lµ thµnh viªn chÝnh thøc, liªn<br /> thèng kª quèc tÕ<br /> tôc tham gia c¸c Héi nghÞ cña Uû ban<br /> a. Giao l−u t− liÖu vμ Ên phÈm thèng kª thèng kª Liªn Hîp quèc.<br /> Cho ®Õn nay, Côc thèng kª Quèc gia N¨m 1979, Côc Thèng kª Quèc gia<br /> ®· x©y dùng quan hÖ trao ®æi t− liÖu vµ Ên vµ Héi khoa häc thèng kª lÇn ®Çu tiªn cö<br /> phÈm thèng kª víi 16 tæ chøc quèc tÕ, 53 ®¹i biÓu tham gia Héi nghÞ lÇn thø 42 Héi<br /> quèc gia vµ khu vùc, ®ång thêi, göi b¸o khoa häc thèng kª quèc tÕ t¹i Manila. Tõ<br /> c¸o thèng kª cho h¬n 10 tæ chøc quèc tÕ. ®ã vÒ sau, c¸c nhµ khoa häc thèng kª<br /> Th«ng qua giao l−u t− liÖu, Côc thèng kª Trung Quèc tham gia tÝch cùc vµo c¸c<br /> Quèc gia ®· n¾m ®−îc th«ng tin thèng kª ho¹t ®éng giao l−u häc thuËt víi Héi khoa<br /> phong phó cña c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ häc thèng kª quèc tÕ vµ 6 chi héi trùc<br /> phÇn lín c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, ®ång thuéc cña nã, bao gåm tham gia c¸c kú<br /> thêi, sö dông nh÷ng th«ng tin nµy ®Ó biªn ®¹i héi cña Héi khoa häc thèng kª quèc<br /> tËp, xuÊt b¶n t− liÖu thèng kª quèc tÕ. tÕ. C¸c nhµ khoa häc thèng kª trÎ Trung<br /> “Phô lôc thèng kª quèc tÕ” ®· trë thµnh Quèc nhiÒu lÇn ®o¹t gi¶i th−ëng trong c¸c<br /> mét bé phËn quan träng cña “Niªn gi¸m cuéc thi dµnh cho c¸c nhµ khoa häc thèng<br /> thèng kª Trung Quèc”. B¾t ®Çu tõ n¨m kª trÎ do Héi khoa häc thèng kª quèc tÕ tæ<br /> 1983, hµng n¨m Trung Quèc xuÊt b¶n tËp chøc. Th¸ng 10 n¨m 1990, Côc Thèng kª<br /> “TrÝch yÕu thèng kª kinh tÕ vµ x· héi quèc Quèc gia Trung Quèc cïng víi Héi khoa<br /> tÕ”, vµ tõ n¨m 1995, ph¸t triÓn tËp trÝch yÕu häc thèng kª quèc tÕ hîp t¸c chñ tr× héi<br /> nµy thµnh “Niªn gi¸m thèng kª quèc tÕ”. nghÞ lÇn thø 2 Héi khoa häc thèng kª quèc<br /> Ngoµi ra, cßn biªn tËp xuÊt b¶n h¬n 10 tËp tÕ. Th¸ng 8 n¨m 1995, Trung quèc l¹i chñ<br /> t− liÖu thèng kª chuyªn ®Ò nh− “TËp hîp t− tr× §¹i héi Héi thèng kª quèc tÕ lÇn thø 50,<br /> liÖu thèng kª c«ng nghiÖp thÕ giíi”, “TËp h¬n 1.200 nhµ khoa häc thèng kª ®Õn tõ<br /> hîp t− liÖu thèng kª kinh tÕ vµ ph¸t triÓn x· 85 n−íc vµ khu vùc tô héi t¹i B¾c Kinh, ®·<br /> héi c¸c n−íc Ch©u ¸ vµ khu vùc”... tiÕn hµnh giao l−u vÒ thµnh qu¶ nghiªn<br /> b. Tham gia héi nghÞ thèng kª vμ ho¹t cøu lý luËn thèng kª vµ sù ph¸t triÓn thùc<br /> ®éng giao l−u quèc tÕ tiÔn c«ng t¸c thèng kª.<br /> <br /> Tõ thËp kû 80, Côc Thèng kª Quèc c. Båi d−ìng ®μo t¹o c¸n bé thèng kª<br /> gia b¾t ®Çu tham gia Héi nghÞ Uû ban vμ c¸c ®oμn chuyªn gia thèng kª gÆp<br /> thèng kª Liªn Hîp quèc. N¨m 1981 vµ gì trao ®æi kinh nghiÖm lÉn nhau<br /> 1983, ®¹i biÓu Côc Thèng kª Quèc gia víi Trong triÓn khai giao l−u vµ hîp t¸c<br /> t− c¸ch quan s¸t viªn, ®· lÇn l−ît tham gia thèng kª quèc tÕ, Côc Thèng kª Quèc gia<br /> <br /> <br /> Trang 34 - Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 1/2004<br /> ®Æt vÊn ®Ò ®µo t¹o båi d−ìng nh©n tµi m«i tr−êng víi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng,<br /> thèng kª lªn vÞ trÝ hµng ®Çu. Trong ho¹t ph¸t triÓn cña phô n÷ vµ nhi ®ång, xo¸ ®ãi<br /> ®éng giao l−u vµ hîp t¸c thèng kª quèc nghÌo. §èi víi viÖc x©y dùng vµ kiÓm tra<br /> tÕ, tõ tr−íc ®Õn nay, ®Òu chó ý vµ cã kÕ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn KT-XH vÜ m«, kÕt<br /> ho¹ch cö nhiÒu c¸n bé thèng kª trÎ ra qu¶ nghiªn cøu ®Ò tµi hîp t¸c cã quan hÖ<br /> n−íc ngoµi häc tËp nghiªn cøu lµm cho hä chÆt chÏ tíi viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu<br /> n¾m v÷ng nhanh chãng kinh nghiÖm cña chÝnh s¸ch, cung cÊp sè liÖu, m« h×nh<br /> thèng kª tiªn tiÕn, vËn dông vµo c«ng t¸c vµ c¨n cø ph©n tÝch quan träng.<br /> thèng kª. §ång thêi, mêi chuyªn gia thèng<br /> e. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô hîp t¸c<br /> kª n−íc ngoµi chñ tr× gi¶ng dËy c¸c líp<br /> song ph−¬ng<br /> häc chuyªn ®Ò, båi d−ìng vµ héi th¶o<br /> nghiªn cøu, nh»m cã nhiÒu h¬n c¸n bé Tõ ®Çu thËp kû 80 ®Õn nay, Côc<br /> thèng kª tiÕp xóc ®−îc víi kinh nghiÖm Thèng kª Quèc gia th«ng qua sù gióp ®ì<br /> thèng kª n−íc ngoµi, nh»m sö dông cho cña c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ chÝnh phñ<br /> m×nh. Trong ph¹m vi cã thÓ, tæ chøc cho n−íc ngoµi, ®· x©y dùng ®−îc nhiÒu<br /> c¸c nhµ khoa häc thèng kª tham gia c¸c nhiÖm vô hîp t¸c vÒ c«ng nghÖ thèng kª.<br /> héi nghÞ vµ héi th¶o nghiªn cøu quèc tÕ, C¸c bªn tham gia nhiÖm vô ®· cã ®Çu t−<br /> ra n−íc ngoµi th¨m quan kh¶o s¸t cã môc lín, thùc chÊt vÒ ng−êi, tµi chÝnh vµ vËt<br /> ®Ých, t×m hiÓu sù ph¸t triÓn, quan niÖm vµ chÊt ®èi víi ho¹t ®éng cô thÓ theo quy<br /> tri thøc míi cña thèng kª n−íc ngoµi. ®Þnh ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô. Cho ®Õn nay,<br /> c¸c nhiÖm vô hîp t¸c quèc tÕ do Côc<br /> d. TiÕn hμnh hîp t¸c nghiªn cøu ®Ò tμi<br /> Thèng kª Quèc gia Trung Quèc thùc hiÖn<br /> Môc ®Ých triÓn khai hîp t¸c nghiªn ®Òu ®· ®¹t ®−îc môc tiªu ®· ®Þnh, ®¹t<br /> cøu ®Ò tµi, chñ yÕu nh»m t¨ng hiÓu biÕt ®−îc kÕt qu¶ tèt, ®−îc c¸c bªn tham gia<br /> c¸c vÊn ®Ò chuyªn m«n hai bªn quan ®¸nh gi¸ tèt. §èi víi thùc hiÖn cuéc c¶i<br /> t©m, hoÆc nh»m tiÕn hµnh nghiªn cøu so c¸ch vµ ph¸t triÓn thèng kª, ®Æc biÖt lµ<br /> s¸nh mét vÊn ®Ò x¸c ®Þnh. §èi t−îng hîp viÖc triÓn khai mét sè cuéc tæng ®iÒu tra<br /> t¸c chñ yÕu trong nghiªn cøu ®Ò tµi cña vµ ®iÒu tra thèng kª lín víi sù gióp ®ì cña<br /> Côc Thèng kª Quèc gia bao gåm: C¬ quèc tÕ vÒ c«ng nghÖ, ®· cã t¸c dông<br /> quan ChÝnh phñ n−íc ngoµi, tæ chøc quèc thóc ®Èy rÊt tÝch cùc. Côc Thèng kª Quèc<br /> tÕ, tr−êng ®¹i häc vµ c¬ quan nghiªn cøu. gia ®· hoµn thµnh vµ ®ang thùc hiÖn 25<br /> §Ò tµi nghiªn cøu chñ yÕu lµ sö dông sè nhiÖm vô hîp t¸c quèc tÕ víi c¸c tæ chøc<br /> liÖu thèng kª hai bªn ®· cã, tiÕn hµnh quèc tÕ nh− Quü d©n sè LHQ, Quü nhi<br /> nghiªn cøu vÒ c¸c vÊn ®Ò quan träng ®ång LHQ, Quü ph¸t triÓn phô n÷ LHQ,<br /> hoÆc vÊn ®Ò nãng báng cña KT-XH, nh− ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn LHQ, FAO, Ng©n<br /> ph©n tÝch sù t¨ng tr−ëng vµ biÕn ®éng d©n hµng ThÕ giíi, Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u<br /> sè, nghiªn cøu møc tiªu dïng vµ c¬ cÊu ¸, Trung t©m nghiªn cøu thèng kª quèc tÕ<br /> tiªu dïng d©n c−, nghiªn cøu hiÖn tr¹ng vµ víi c¸c chÝnh phñ, côc thèng kª cña<br /> vµ chiÕn l−îc ph¸t triÓn ngµnh nghÒ vµ c¸c n−íc ý, Ph¸p, Canada, Hµn Quèc,<br /> ph¸t triÓn vïng, nghiªn cøu n¨ng l−îng, Nauy, Thôy §iÓn, Liªn minh Ch©u ¢u,...<br /> <br /> <br /> <br /> Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 1/2004 - Trang 35<br /> 3. LÜnh vùc hîp t¸c quèc tÕ thèng kª kª lao ®éng vµ viÖc lµm, thèng kª vÒ phô<br /> chñ yÕu n÷ vµ nhi ®ång.<br /> 1. Hoµn thiÖn hÖ thèng tµi kho¶n 4. N©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý vµ n¨ng<br /> quèc gia vµ hÖ thèng chØ tiªu thèng kª. lùc gióp ®ì ®èi víi c«ng t¸c thèng kª nh−<br /> c¶i thiÖn tr×nh ®é qu¶n lý ®èi víi c«ng t¸c<br /> 2. C¶i tiÕn ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra<br /> thèng kª, n©ng cao n¨ng lùc båi d−ìng<br /> thèng kª vÒ x©y dùng chÕ ®é tæng ®iÒu tra<br /> ®µo t¹o t¹i chøc ®èi víi c¸n bé thèng kª<br /> hiÖn ®¹i, më réng øng dông ph−¬ng ph¸p<br /> chän mÉu trong c«ng t¸c thèng kª cña Hµn Ngäc L−¬ng<br /> Trung quèc.<br /> Héi b¶o vÖ thiªn nhiªn & m«i tr−êng HN<br /> 3. Néi dung thèng kª chuyªn ngµnh<br /> (Nguån: Thèng kª Trung Quèc Côc Thèng<br /> míi triÓn khai bao gåm: ChØ sè s¶n xuÊt<br /> kª Quèc gia n¨m 2000)<br /> c«ng nghiÖp, thèng kª m«i tr−êng, thèng<br /> <br /> <br /> Cuéc häp lÇn thø nhÊt cña nhãm kü thuËt<br /> ph©n lo¹i thèng kª ASEAN vμ kÕt qu¶ cña cuéc häp<br /> Tõ ngµy 9 ®Õn ngµy 11 th¸ng 7 n¨m quèc gia trong qu¸ tr×nh sö dông ph©n lo¹i<br /> 2003, ®−îc sù phèi hîp cña Uû ban kinh thèng kª (®Æc biÖt lµ ph©n ngµnh vµ ph©n<br /> tÕ x· héi Ch©u ¸ Th¸i B×nh D−¬ng lo¹i s¶n phÈm), h−íng gi¶i quyÕt ®Ó ®i<br /> (ESCAP) vµ Thèng kª Liªn hîp Quèc ®Õn thèng nhÊt chung, c¸c vÊn ®Ò tiÕp tôc<br /> (UNSD), cuéc häp lÇn thø nhÊt cña cña xin ý kiÕn chuyªn gia ®Ó gi¶i quyÕt.<br /> nhãm kü thuËt ph©n lo¹i ®· tiÕn hµnh t¹i<br /> KÕt thóc cuéc häp, c¸c thµnh viªn ®·<br /> Bangkok - Th¸i Lan. Tham dù cuéc häp<br /> ®i ®Õn mét sè vÊn ®Ò thèng nhÊt nh− sau:<br /> cã ®¹i diÖn vÒ ph©n lo¹i thèng kª cña 10<br /> quèc gia thuéc ASEAN lµ Brunei 1. Nguyªn t¾c tõ trªn xuèng d−íi<br /> Daussalam, Cambodia, Indonesia, Lµo, B¶n dù th¶o ISIC Rev.4 sÏ qui ®Þnh<br /> Malaysia, Myanma, Philippines, nguyªn t¾c tõ trªn xuèng d−íi lµ mét trong<br /> Singapore, Thailand vµ ViÖt Nam, cïng nh÷ng nguyªn t¾c quan träng nhÊt cña<br /> ®¹i diÖn cña UNSD, ESCAP. Víi môc tiªu ph©n lo¹i trong tr−êng hîp mét ®¬n vÞ<br /> gãp ý vµo dù th¶o Ph©n ngµnh ISIC Rev.4 thèng kª thùc hiÖn nhiÒu ho¹t ®éng mµ<br /> vÒ ph©n lo¹i s¶n phÈm CPC 1.1 vµ x©y c¸c ho¹t ®éng nµy cã thÓ ph©n vµo c¸c<br /> dùng mét ph©n ngµnh thèng nhÊt cho khèi danh môc kh¸c nhau cña ph©n lo¹i. Cuéc<br /> ASEAN trªn c¬ së Ph©n lo¹i thèng kª häp ®· thõa nhËn nguyªn t¾c nµy lµ thÝch<br /> ISIC Rev.4 vµ CPC 1.1, cuéc häp tËp hîp ®Ó ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt. ViÖc<br /> trung vµo viÖc th¶o luËn ®Ó ®i ®Õn thèng ph©n lo¹i ho¹t ®éng hay s¶n phÈm theo<br /> nhÊt vÒ c¸c vÊn ®Ò chÝnh nh−: Nguyªn t¾c c¸ch kh¸c cã thÓ dÉn ®Õn tÝnh kh«ng<br /> cña ph©n lo¹i, c¸c vÊn ®Ò bÊt cËp cña c¸c thèng nhÊt.<br /> <br /> <br /> <br /> Trang 36 - Th«ng tin Khoa häc Thèng kª sè 1/2004<br />