hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i viÖt nam - campuchia...<br />
<br />
<br />
HîP T¸C GIAO TH¤NG VËN T¶I VIÖT NAM - CAMPUCHIA<br />
TRONG GIAI §O¹N HIÖN NAY<br />
<br />
trÇn xu©n hiÖp *<br />
<br />
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, quan hÖ hîp truyÒn thèng, æn ®Þnh l©u dµi. §Ó thùc thi<br />
t¸c ViÖt Nam - Campuchia cã nh÷ng bíc nhiÖm vô nµy, c¶ hai quèc gia cÇn cã sù<br />
ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ®¹t ®îc nhiÒu phèi hîp, tÝch cùc gióp ®ì lÉn nhau trªn<br />
thµnh tùu, gãp phÇn to lín vµo c«ng cuéc mäi ph¬ng diÖn tõ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n<br />
c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa cña mçi hãa - x· héi. HiÖn nay, ph¸t triÓn kinh tÕ -<br />
níc, còng nh t¨ng cêng h¬n n÷a mèi x· héi vµ hîp t¸c ®Ó ph¸t triÓn lµ nhiÖm<br />
quan hÖ truyÒn thèng tèt ®Ñp vèn cã gi÷a vô träng t©m cña mçi quèc gia, trong ®ã cã<br />
hai níc. §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña ViÖt Nam vµ Campuchia. Tuy nhiªn, ®Ó<br />
qu¸ tr×nh ®æi míi ®Êt níc vµ héi nhËp ®¶m b¶o qu¸ tr×nh quan hÖ kinh tÕ ®îc<br />
quèc tÕ, ViÖt Nam vµ Campuchia ®· vµ th«ng suèt, mçi bªn cÇn tÝch cùc triÓn khai<br />
®ang t¨ng cêng, n©ng cÊp vµ më réng hÖ c¸c chiÕn lîc chÝnh s¸ch phï hîp trong<br />
thèng c¬ së h¹ tÇng, ®Æc biÖt lµ giao th«ng quan hÖ, ®Æc biÖt, hai níc cÇn ph¶i x©y<br />
vËn t¶i. Bµi viÕt nh»m lµm râ h¬n nh÷ng dùng hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i nh»m<br />
thµnh tùu hîp t¸c gi÷a hai níc trong lÜnh thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. ChÝnh<br />
vùc giao th«ng vËn t¶i, qua ®ã ®a ra mét v× thÕ, hîp t¸c trªn lÜnh vùc giao th«ng<br />
sè nhËn xÐt bíc ®Çu mang tÝnh gîi më. vËn t¶i gi÷a ViÖt Nam vµ Campuchia<br />
1. TiÒn ®Ò hîp t¸c giao th«ng vËn trong giai ®o¹n hiÖn nay cµng trë nªn bøc<br />
t¶i ViÖt Nam - Campuchia thiÕt h¬n, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn néi t¹i<br />
Thø nhÊt, ViÖt Nam vµ Campuchia lµ cña mçi níc vµ thóc ®Èy më réng quan<br />
hai níc l¸ng giÒng cã mèi quan hÖ lÞch sö hÖ víi bªn ngoµi. Ngoµi ra, hîp t¸c giao<br />
truyÒn thèng l©u ®êi, ®iÒu nµy t¹o ®iÒu th«ng vËn t¶i còng gãp phÇn t¨ng cêng<br />
kiÖn cho nh©n d©n hai níc cã nh÷ng mèi mèi quan hÖ toµn diÖn ViÖt Nam -<br />
liªn hÖ g¾n kÕt tõ rÊt sím. Bªn c¹nh ®ã, Campuchia, ®¸p øng nguyÖn väng cña<br />
nh÷ng nÐt t¬ng ®ång vÒ v¨n hãa, x· héi, nh©n d©n mçi níc.(*)<br />
d©n téc còng lµ nÒn t¶ng quan träng cho Thø ba, trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ<br />
hai quèc gia cã thÓ më réng hîp t¸c trªn vµ khu vùc, c¶ ViÖt Nam vµ Campuchia<br />
nhiÒu lÜnh vùc, kÓ c¶ hîp t¸c du lÞch. §Æc ngµy cµng tham gia nhiÒu h¬n vµo nh÷ng<br />
biÖt, sù gÇn kÒ vÒ ®Þa lý gi÷a hai quèc gia liªn kÕt, tæ chøc trong khu vùc vµ tiÓu khu<br />
®· gióp nh©n d©n hai níc giao lu, trao vùc. Tuy nhiªn, ®Ó ph¸t triÓn h¬n n÷a nÒn<br />
®æi qua l¹i lÉn nhau, trªn c¬ së ®ã hîp t¸c kinh tÕ vµ ®¶m b¶o qu¸ tr×nh héi nhËp<br />
trong lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i kh«ng thµnh c«ng, ChÝnh phñ hai níc cÇn ph¶i<br />
ngõng ®îc cñng cè vµ ph¸t triÓn. triÓn khai ®ång bé, ®i vµo chiÒu s©u nh»m<br />
Thø hai, ViÖt Nam vµ Campuchia ®ang ®¶m b¶o v÷ng ch¾c sù ph¸t triÓn kinh tÕ -<br />
tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi x©y dùng ®Êt x· héi cña hai quèc gia, còng nh gãp<br />
níc, thùc hiÖn quan hÖ hîp t¸c toµn diÖn phÇn ®Èy m¹nh liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ.<br />
theo ph¬ng ch©m 16 ch÷ vµng Hîp t¸c<br />
l¸ng giÒng tèt ®Ñp, ®oµn kÕt h÷u nghÞ (*)<br />
NCS Sö häc, Gi¶ng viªn §¹i häc Duy T©n - §µ N½ng.<br />
<br />
<br />
58 Nh©n lùc khoa häc x· héi Sè 1-2013<br />
trÇn xu©n hiÖp<br />
<br />
Bªn c¹nh ®ã, lµ hai quèc gia ®ang ph¸t cho viÖc trao ®æi, giao lu gi÷a nh©n d©n<br />
triÓn, viÖc phèi hîp trong lÜnh vùc giao hai níc. T¹i §iÒu 1 cña HiÖp ®Þnh ®· nªu<br />
th«ng vËn t¶i lµ ®iÒu cÇn thiÕt vµ tÊt râ: “Hai bªn ký kÕt ®ång ý tiÕn hµnh vËn<br />
yÕu ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam - chuyÓn hµng hãa vµ hµnh kh¸ch (kÓ c¶<br />
Campuchia giao lu häc hái lÉn nhau, gãp kh¸ch du lÞch) qua l¹i gi÷a hai níc theo<br />
phÇn n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, phôc vô ®êng bé qua c¸c cöa khÈu biªn giíi ®îc<br />
c«ng cuéc ®æi míi vµ giµu m¹nh cña mçi hai Bªn tháa thuËn. Hai bªn ký kÕt cã<br />
níc, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng ®Þa ph¬ng gi¸p quyÒn vµ c¬ héi ngang nhau trong viÖc<br />
ranh cßn kÐm ph¸t triÓn. vËn chuyÓn hµng hãa vµ hµnh kh¸ch (kÓ<br />
2. Nh÷ng thµnh tùu vÒ hîp t¸c giao c¶ kh¸ch du lÞch) song ph¬ng gi÷a hai<br />
th«ng vËn t¶i ViÖt Nam - Campuchia níc. Nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn<br />
§Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong vËn t¶i ®êng bé gi÷a hai níc nh tæ<br />
®iÒu kiÖn liªn kÕt héi nhËp, lÜnh vùc giao chøc vµ h×nh thøc vËn t¶i, tuyÕn ®êng,<br />
th«ng vËn t¶i lu«n ®îc c¶ hai níc giao nhËn, kho b·i, phÝ giao th«ng vµ c¸c<br />
Campuchia vµ ViÖt Nam chó ý ®Çu t x©y thø phÝ kh¸c sÏ do c¬ quan cã thÈm quyÒn<br />
dùng. HiÖn nay, hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i cña hai bªn ký kÕt tháa thuËn”(). Trong<br />
Campuchia - ViÖt Nam ®· vµ ®ang ngµy §iÒu kho¶n chung cña HiÖp ®Þnh nµy,<br />
cµng thu ®îc nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan, Campuchia vµ ViÖt Nam ®· híng tíi sù<br />
gãp phÇn mang l¹i nhiÒu lîi Ých ®èi víi hîp t¸c cã lîi vµ mang tÝnh l©u dµi gi÷a<br />
qu¸ tr×nh ®æi míi, c«ng nghiÖp hãa, hiÖn hai bªn, trong ®ã c¶ hai ®Òu “cã quyÒn lîi<br />
®¹i hãa cña mçi níc. Trong nh÷ng n¨m ngang nhau” trong qu¸ tr×nh hîp t¸c giao<br />
qua, hai níc ®· cã sù hîp t¸c ngµy cµng th«ng b»ng ®êng bé. §ång thêi, t¹i §iÒu<br />
chÆt chÏ trong c¸c lÜnh vùc giao th«ng 14 quy ®Þnh vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp:<br />
®êng bé, ®êng thñy vµ ®êng hµng “Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn HiÖp ®Þnh, nÕu<br />
kh«ng, trong ®ã giao th«ng ®êng bé ®îc cã tranh chÊp x¶y ra do ¸p dông hoÆc hiÓu<br />
®Æc biÖt chó träng. N¨m 1998 lµ n¨m sù sai, th× c¬ quan cã thÈm quyÒn cña hai bªn<br />
hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i Campuchia - ký kÕt trao ®æi bµn b¹c ®Ó gi¶i quyÕt b»ng<br />
ViÖt Nam ®îc chuyÓn sang mét mèc míi, ®êng ngo¹i giao. Tranh chÊp x¶y ra gi÷a<br />
®ã lµ viÖc ký HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®êng bé nh÷ng ngêi tham gia vËn t¶i liªn quan<br />
gi÷a níc CHXHCN ViÖt Nam vµ ChÝnh tíi viÖc thùc hiÖn hîp ®ång th× sù tranh<br />
phñ Hoµng gia Campuchia vµo ngµy chÊp nµy do ngêi tham gia vËn t¶i bµn<br />
1/6/1998 t¹i Thñ ®« Hµ Néi, víi 19 ®iÒu b¹c vµ tù gi¶i quyÕt. Trêng hîp kh«ng<br />
kho¶n liªn quan ®· t¹o c¬ së ph¸p lý cho nhÊt trÝ ®îc gi¶i quyÕt theo ph¸p luËt<br />
hai níc thùc hiÖn “thóc ®Èy viÖc vËn hiÖn hµnh ë n¬i x¶y ra tranh chÊp. NÕu<br />
chuyÓn hµng hãa vµ hµnh kh¸ch (kÓ c¶ vÉn kh«ng nhÊt trÝ, th× ®îc gi¶i quyÕt<br />
kh¸ch du lÞch) b»ng ®êng bé gi÷a hai theo träng tµi quèc tÕ”(3). Theo HiÖp ®Þnh<br />
níc”(1). Néi dung cña HiÖp ®Þnh tËp trung<br />
vµo quy ®Þnh cô thÓ c¸c vÊn ®Ò vÒ thñ tôc (1)<br />
HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®êng bé gi÷a níc CHXHCN<br />
hµnh chÝnh trong qu¸ tr×nh lu th«ng ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Hoµng gia Campuchia ngµy<br />
nh: cÊp phÐp, giÊy tê, xuÊt tr×nh giÊy tê, 1/6/1998 t¹i thñ ®« Hµ Néi, tr.1.<br />
( )<br />
HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®êng bé gi÷a níc CHXHCN<br />
®êng lu th«ng, xö lý sù cè, nh÷ng quy ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Hoµng gia Campuchia ngµy<br />
®Þnh ph¸p luËt së t¹i khi c¸c ph¬ng tiÖn 1/6/1998 t¹i thñ ®« Hµ Néi, tr.1.<br />
(3)<br />
HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®êng bé gi÷a níc CHXHCN<br />
tham gia giao th«ng ®i l¹i trong l·nh thæ ë ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Hoµng gia Campuchia ngµy<br />
mçi níc, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi 1/6/1998 t¹i thñ ®« Hµ Néi, tr. 5.<br />
<br />
<br />
Sè 1-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 59<br />
hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i viÖt nam - campuchia...<br />
<br />
nµy, sè lîng ph¬ng tiÖn th¬ng m¹i (c¶ vµ c¶ quan hÖ hai níc. Ph¸t biÓu t¹i buæi<br />
hµnh kh¸ch vµ hµng hãa) ®îc phÐp qua lÔ khëi c«ng ®êng 78, Phã Thñ tíng ViÖt<br />
l¹i hai níc mçi bªn lµ 300 xe th«ng qua 7 Nam Tr¬ng VÜnh Träng kh¼ng ®Þnh:<br />
cÆp cöa khÈu. Tuy nhiªn, hiÖn nay do ®iÒu “ViÖc hai níc tæ chøc lÔ khëi c«ng dù ¸n<br />
kiÖn c¬ së vËt chÊt t¹i mét sè cöa khÈu nµy cã ý nghÜa hÕt søc s©u s¾c, ®¸nh dÊu<br />
kh«ng ®¶m b¶o, ph¬ng tiÖn th¬ng m¹i nç lùc, quyÕt t©m cao cña chÝnh phñ vµ<br />
liªn vËn chØ míi qua l¹i ®îc t¹i 4 cÆp cöa nh©n d©n hai níc, thÓ hiÖn t×nh c¶m vµ<br />
khÈu gåm: Méc Bµi (T©y Ninh) - Pa vÑt truyÒn thèng hîp t¸c h÷u nghÞ vèn cã gi÷a<br />
(Svarieng); Xa M¸t (T©y Ninh) - Trapeang hai níc... tuyÕn ®êng sau khi hoµn<br />
Phlong (Kongpong Cham); TÞnh Biªn (An thµnh sÏ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho nh©n<br />
Giang) - Phnom Den (Takeo); Hµ Tiªn d©n Campuchia vµ cho khu vùc tam gi¸c<br />
(Kiªn Giang) - Prek Chak (Kampot). Nh÷ng ph¸t triÓn (Lµo - ViÖt Nam - Campuchia), bëi<br />
n¨m tiÕp theo, cho phÐp ph¬ng tiÖn qua lÏ sau khi hoµn thµnh tuyÕn ®êng nµy sÏ<br />
l¹i c¸c cÆp cöa khÈu cßn l¹i, ®ã lµ: LÖ t¹o ra thªm mét tuyÕn hµnh lang kinh tÕ<br />
Thanh (Gia Lai) - OYadav (Rattanakiri); §«ng - T©y, liªn kÕt tØnh Rattanakiri cña<br />
Bon Nuª (B×nh Phíc) - Trapeang Sre Campuchia víi c¸c tØnh thuéc khu vùc T©y<br />
(Kratie); Bu Prang (§¾k N«ng) - O Raing Nguyªn vµ c¸c c¶ng biÓn ë duyªn h¶i miÒn<br />
(Mundulkiri). Sau khi th«ng xe, c¸c Trung ViÖt Nam”(5). Ngµy 18/3/2010 dù ¸n<br />
ph¬ng tiÖn vËn t¶i hµnh kh¸ch vµ hµng n©ng cÊp, c¶i t¹o Quèc lé 78 ®· ®îc hoµn<br />
hãa b»ng ®êng bé cña hai níc cã thÓ ®i thµnh vµ ®a vµo ho¹t ®éng nèi liÒn thµnh<br />
s©u vµo l·nh thæ cña nhau mµ kh«ng ph¶i phè Banlung, tØnh Rattanakiri (Campuchia)<br />
dõng l¹i ë biªn giíi ®Ó chuyÓn t¶i nh tíi cöa khÈu quèc tÕ O Yadav (Campuchia)<br />
tríc ®©y(4). Nh vËy, víi nh÷ng ®iÒu - LÖ Thanh (ViÖt Nam) víi tæng chiÒu dµi<br />
kho¶n cô thÓ, HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®êng bé 69,569 km(6). C«ng tr×nh ®êng 78 ®i vµo<br />
lµ v¨n b¶n ph¸p quy cao nhÊt thÓ hiÖn ho¹t ®éng kh«ng chØ gãp phÇn ®em l¹i<br />
®îc ý chÝ thèng nhÊt gi÷a hai Nhµ níc ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy ph¸t triÓn<br />
trong nh÷ng nç lùc, cè g¾ng cña c¶ hai kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc Campuchia<br />
phÝa ®Ó cñng cè vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ mµ cßn më ra c¬ héi hîp t¸c th¬ng m¹i,<br />
bÒn v÷ng trªn lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i dÞch vô, giao lu v¨n hãa, gióp t¨ng cêng<br />
gi÷a hai quèc gia cã chung ®êng biªn giíi vËn chuyÓn ngêi, hµng hãa vµ ph¬ng<br />
vµ cã nh÷ng lîi Ých t¬ng ®ång. tiÖn qua l¹i gi÷a hai níc. §ång thêi,<br />
Cïng víi viÖc ký HiÖp ®Þnh vËn t¶i Quèc lé 78 lµ ®iÓm kÕt nèi miÒn Trung cña<br />
®êng bé, Campuchia vµ ViÖt Nam ®· Th¸i Lan, §«ng B¾c Campuchia víi vïng<br />
triÓn khai nhiÒu ch¬ng tr×nh, dù ¸n giao T©y Nguyªn cña ViÖt Nam, ®ãng gãp vµo<br />
th«ng träng ®iÓm, trong ®ã ViÖt Nam lµ ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i, tiÒn ®Ò cho<br />
níc hç trî, gióp ®ì cho Campuchia x©y xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, ph¸t triÓn kinh tÕ<br />
dùng vµ hoµn thiÖn nhiÒu c«ng tr×nh giao cña c¸c tØnh n»m trong khu vùc Tam gi¸c<br />
th«ng quan träng. §Æc biÖt, dù ¸n c¶i t¹o, ph¸t triÓn ViÖt Nam - Lµo - Campuchia.<br />
n©ng cÊp quèc lé 78 cña Campuchia b»ng<br />
vèn vay cña ViÖt Nam theo HiÖp ®Þnh tÝn (4)<br />
Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t: B¸o c¸o t×nh h×nh hîp t¸c<br />
dông VC-01 ngµy 10 th¸ng 10 n¨m 2005, gi÷a ViÖt Nam - Campuchia giai ®o¹n 2001 - 2010, tr.8.<br />
cã tæng trÞ gi¸ kh«ng qu¸ 25,8 triÖu USD. (5)<br />
http://vietbao.vn/Xa-hoi/Campuchia-khoi-cong-cai-tao-nang-<br />
cap-quoc-lo-78-noi-voi-bien-gioi VietNam/45226430/157/.<br />
§©y lµ mét c«ng tr×nh träng ®iÓm cã ý (6)<br />
Bé ngo¹i giao, sè 1237.BC-BNG-§NA-m, Hµ Néi<br />
nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi Campuchia ngµy 11/8/2010.<br />
<br />
<br />
60 Nh©n lùc khoa häc x· héi Sè 1-2013<br />
trÇn xu©n hiÖp<br />
<br />
Bªn c¹nh ®ã, Campuchia vµ ViÖt Nam ph¬ng hai bªn biªn giíi ®· cã nhiÒu cè<br />
cßn hîp t¸c triÓn khai ®Çu t x©y dùng g¾ng ®Ó thóc ®Èy hîp t¸c giao th«ng vËn<br />
cÇu Long B×nh - Chrey Thom theo d¹ng t¶i cã hiÖu qu¶, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn tØnh<br />
HiÖp ®Þnh cho vay u ®·i. Ngay tõ ®Çu B×nh Phíc ®· gióp phÝa b¹n lµm ®êng,<br />
th¸ng 7 n¨m 2006, Bé Giao th«ng vËn t¶i n©ng cÊp ®o¹n ®êng réng 9m, dµi 31km<br />
hai níc ®· thµnh lËp Nhãm nghiªn cøu vµ x©y dùng cÇu s¾t dµi 49m tõ cöa khÈu<br />
®Ó tiÕn hµnh kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ kü thuËt Tonlecham, huyÖn Mª Mèt, tØnh Kongpongcham<br />
cho dù ¸n. Theo HiÖp ®Þnh, tæng møc ®Çu ®Õn Quèc lé 7 (Campuchia); tØnh Kandan<br />
t cña dù ¸n ®îc duyÖt lµ 624.105 tû (Campuchia) vµ tØnh An Giang (ViÖt Nam)<br />
®ång t¬ng ®¬ng 36.82 triÖu USD (tÝnh ®· nhÊt trÝ x©y dùng ®ª bao chèng s¹t lë<br />
theo tû gi¸ cña ng©n hµng Nhµ níc ViÖt s«ng khu vùc cöa khÈu quèc tÕ Komxomno<br />
Nam t¹i thêi ®iÓm lËp dù ¸n 1 USD = - VÜnh X¬ng; tØnh Long An (ViÖt Nam)<br />
16.952VN§). Trong ®ã, tæng møc ®Çu t gióp x©y cÇu h÷u nghÞ qua s«ng Tano, x·<br />
phÝa bê ViÖt Nam tÝnh tõ ®iÓm hîp long Krua, huyÖn Svay Chrum, tØnh Svay<br />
cÇu lµ 275.08 tû ®ång t¬ng ®¬ng 16.23 Rieng (Campuchia) dµi 62,60m, réng 9m<br />
triÖu USD, tæng møc ®Çu t phÝa bê nh»m t¹o ®iÒu kiÖn, gióp nh©n d©n ®i l¹i<br />
Campuchia tÝnh tõ ®iÓm hîp long cÇu ®Õn thuËn tiÖn(8). MÆt kh¸c, ViÖt Nam còng<br />
®iÓm cuèi dù ¸n lµ 349.02 tû ®ång t¬ng tÝch cùc gióp ®ì Campuchia ®Èy m¹nh<br />
®¬ng 20.59 triÖu USD(7). Hai bªn còng ®· tiÕn ®é x©y dùng tuyÕn ®êng bé xuyªn ¸<br />
thèng nhÊt vÒ mÆt kü thuËt viÖc x©y dùng ®o¹n tõ Phnom Penh ®i thµnh phè Hå ChÝ<br />
CÇu biªn giíi §¾k §¨ng trªn tuyÕn ®êng Minh; Hµ Néi còng ®· tµi trî 300 ngh×n<br />
nèi tØnh §¾k N«ng (ViÖt Nam) vµ USD ®Ó x©y dùng con ®êng mang tªn Hµ<br />
Mondulkiri (Campuchia), x©y dùng cÇu Néi t¹i Thñ ®« Phnom Penh (Campuchia)<br />
vît Së H¹ nèi Cöa khÈu quèc tÕ Dinh Bµ vµo th¸ng 7/2004. Mét sè c«ng ty ViÖt Nam<br />
(§ång Th¸p) víi Bontiachak Cray (Prey còng sang thùc hiÖn c¸c c«ng tr×nh giao<br />
Veng). Ngoµi ra, cïng víi sù hç trî tõ th«ng ë Campuchia nh C«ng ty x©y dùng<br />
ChÝnh phñ, c¸c tØnh biªn giíi hai níc dÇu khÝ (Bé X©y dùng), Tæng C«ng ty x©y<br />
còng ®· quan t©m, hç trî lÉn nhau trong dùng C«ng tr×nh giao th«ng sè 5 vµ 6 thi<br />
viÖc x©y dùng hÖ thèng cÇu, ®êng, ®Æc c«ng quèc lé 3, C«ng ty ph¸t triÓn kinh<br />
biÖt lµ c¸c tuyÕn ®êng nèi liÒn ®Õn cöa doanh nhµ Cöu Long thi c«ng quèc lé 33(9).<br />
khÈu biªn giíi ViÖt Nam - Campuchia MÆc dï c¸c c«ng tr×nh hîp t¸c giao<br />
nh»m t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho viÖc lu th«ng vËn t¶i gi÷a hai níc cha ®¸p øng<br />
th«ng hµng hãa, trao ®æi vµ giao lu cña<br />
nh©n d©n gi¸p biªn. Tiªu biÓu ph¶i kÓ ®Õn (7)<br />
Bé Giao th«ng vËn t¶i: §Ò ¸n chiÕn lîc hîp t¸c ViÖt<br />
c¸c dù ¸n nh x©y dùng tuyÕn ®êng tr¶i Nam - Campuchia giai ®o¹n 2011 - 2020, Hµ Néi,<br />
®¸, tr¸ng nhùa liªn tØnh sè 312 kÕt nèi víi th¸ng 2/2011, tr. 3.<br />
(8)<br />
Bé Ngo¹i giao, sè 1237/BC-BNG-§NA-m, Hµ Néi<br />
tuyÕn ®êng DT-101 cña ViÖt Nam víi ngµy 11/8/2010; Héi nghÞ Hîp t¸c vµ ph¸t triÓn c¸c<br />
tæng chiÒu dµi 28,7 km tõ cöa khÈu quèc tØnh biªn giíi Campuchia - ViÖt Nam lÇn thø 6, Thñ<br />
®« Phom Penh, ngµy 2-3 th¸ng 8 n¨m 2010: B¸o c¸o<br />
tÕ Bontiachak Crey (tØnh Prey Veng) - chung vÒ t×nh h×nh hîp t¸c c¸c tØnh biªn giíi<br />
Dinh Bµ (tØnh §ång Th¸p) nèi liÒn Quèc lé Campuchia - ViÖt Nam tõ Héi nghÞ lÇn thø 5 ®Õn nay.<br />
(9)<br />
1 t¹i khu d©n c Ph¬sa L¬via, huyÖn PrÑ Ph¹m §øc Thµnh (2004), Quan hÖ ViÖt Nam -<br />
campuchia, ViÖn Nghiªn cøu §«ng Nam ¸: B¸o c¸o<br />
X¬®Õch, tØnh Prey Veng (Campuchia). MÆc chuyªn ®Ò vÒ quan hÖ ViÖt Nam - Campuchia - thùc<br />
dï cßn nhiÒu khã kh¨n, song c¸c ®Þa tr¹ng vµ triÓn väng, Th viÖn §NA, TL 1589.<br />
<br />
<br />
Sè 1-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 61<br />
hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i viÖt nam - campuchia...<br />
<br />
yªu cÇu mong muèn cña ChÝnh phñ, nh©n hµnh kh¸ch qua biªn giíi; vËn t¶i hµng<br />
d©n hai níc, song víi nh÷ng thµnh tùu hãa biªn giíi; chÕ ®é tr¸ch nhiÖm cña<br />
bíc ®Çu ®· chøng minh ®îc n¨ng lùc ngêi vËn t¶i trong vËn t¶i hµng hãa qua<br />
thùc tÕ vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh hîp t¸c biªn giíi; tiªu chÝ cÊp phÐp cho ngêi kinh<br />
nµy. ChÝnh v× vËy, trong Th«ng c¸o chung doanh vËn t¶i thùc hiÖn vËn t¶i qua biªn<br />
t¹i Héi nghÞ Hîp t¸c vµ Ph¸t triÓn c¸c giíi; thñ tôc H¶i quan, kiÓm dÞch ®éng,<br />
tØnh biªn giíi ViÖt Nam - Campuchia lÇn thùc vËt; quy ®Þnh c¸c cÆp cöa khÈu biªn<br />
thø 6 diÔn ra tõ ngµy 2-3/8/2010 t¹i Thñ giíi; c¸c lo¹i phÝ vµ lÖ phÝ liªn quan ®Õn<br />
®« Phnom Penh (Campuchia), ChÝnh phñ vËn t¶i qua biªn giíi; nh÷ng ®iÒu kho¶n<br />
hai níc tiÕp tôc “®¸nh gi¸ cao kÕt qu¶ cuèi cïng(11). Cã thÓ kh¼ng ®Þnh, viÖc HiÖp<br />
hîp t¸c trong lÜnh vùc giao th«ng, x©y ®Þnh VËn t¶i ®êng bé 1998 vµ NghÞ §Þnh<br />
dùng vµ c¶i t¹o c¬ së h¹ tÇng, t¹o thuËn Th thùc hiÖn HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®êng bé<br />
lîi cho nh©n d©n qua l¹i, trao ®æi hµng 2005 gi÷a ChÝnh phñ CHXHCN ViÖt Nam<br />
hãa, vËn chuyÓn vµ ho¹t ®éng th¬ng m¹i vµ ChÝnh phñ Hoµng gia Campuchia ®i<br />
biªn giíi; nhÊt trÝ tiÕp tôc thùc hiÖn dù ¸n vµo thùc thi ®· më ra c¬ héi vµ triÓn väng<br />
x©y dùng vµ c¶i t¹o ®êng, cÇu vµ c¸c c«ng hîp t¸c s©u réng trªn lÜnh vùc giao th«ng<br />
tr×nh h¹ tÇng kh¸c trong kh¶ n¨ng cña c¸c vËn t¶i gi÷a hai níc. Trªn c¬ së nh÷ng<br />
tØnh liªn quan cña hai níc. Hai bªn néi dung ®îc ký kÕt, Campuchia - ViÖt<br />
khuyÕn khÝch c¸c tØnh biªn giíi hai níc Nam cã thÓ cïng chia sÎ nh÷ng vÊn ®Ò<br />
tiÕp tôc hç trî nhau trong viÖc x©y dùng quan t©m, ®ång thêi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn<br />
vµ söa ch÷a ®êng, cÇu kÕt nèi khu vùc ®Ò víng m¾c b»ng v¨n b¶n cã gi¸ trÞ<br />
biªn giíi hai níc. Hai bªn tiÕp tôc x©y ph¸p lý cao nhÊt lµ HiÖp ®Þnh, ®¶m b¶o sù<br />
dùng quy ho¹ch tæng thÓ vÒ x©y dùng vµ c«ng b»ng vµ thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña<br />
kÕt nèi m¹ng líi giao th«ng gi÷a c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i vµ nh©n d©n gi÷a hai<br />
tØnh biªn giíi Campuchia - ViÖt Nam”(10). níc trong qu¸ tr×nh trao ®æi, giao lu vµ<br />
Campuchia vµ ViÖt Nam còng ®· ký NghÞ bu«n b¸n.<br />
§Þnh Th thùc hiÖn HiÖp ®Þnh vËn t¶i Cïng víi sù ph¸t triÓn cña giao th«ng<br />
®êng bé gi÷a ChÝnh phñ CHXHCN ViÖt ®êng bé, hîp t¸c giao th«ng ®êng hµng<br />
Nam vµ Hoµng gia Campuchia vµo ngµy kh«ng gi÷a hai níc còng kh«ng ngõng<br />
10 th¸ng 10 n¨m 2005 t¹i Thñ ®« Hµ Néi ®îc më réng vµ ®¹t tÝn hiÖu kh¶ quan.<br />
(ViÖt Nam), ®©y lµ v¨n b¶n ®îc hai bªn Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhê nh÷ng nç<br />
ban hµnh nh»m cô thÓ hãa nh÷ng vÊn ®Ò lùc cña ChÝnh phñ, c¸c Bé ngµnh liªn<br />
liªn quan ®· ®îc nªu trong HiÖp ®Þnh quan, hîp t¸c hµng kh«ng hai níc b¾t<br />
VËn t¶i ®êng bé ngµy 1 th¸ng 6 n¨m ®Çu ®i vµo hiÖn thùc hãa. HiÖp ®Þnh gi÷a<br />
1998. Néi dung NghÞ §Þnh Th chia lµm ChÝnh phñ níc CHXHCN ViÖt nam vµ<br />
13 phÇn gåm 93 ®iÒu vµ c¸c phô lôc ®Ýnh ChÝnh phñ V¬ng quèc Campuchia vÒ vËn<br />
kÌm theo, trong ®ã cã quy ®Þnh vÒ viÖc<br />
®¨ng ký vµ lo¹i ph¬ng tiÖn c¬ giíi; yªu<br />
(10)<br />
cÇu ®èi víi ph¬ng tiÖn c¬ giíi; t¹m nhËp Th«ng c¸o chung t¹i Héi nghÞ Hîp t¸c vµ ph¸t triÓn<br />
c¸c tØnh biªn giíi ViÖt Nam - Campuchia lÇn thø 6,<br />
vµ t¸i xuÊt ph¬ng tiÖn c¬ giíi; b¶o hiÓm Thñ ®« Phnom Penh ngµy 2-3/8/2012, tr.3.<br />
(11)<br />
b¾t buéc ®èi víi ph¬ng tiÖn c¬ giíi; vËn PROTOCOL for Implementation of the Agreement<br />
between The Government of The Socialist Republic of<br />
chuyÓn ngêi qua biªn giíi; chÕ ®é tr¸ch Vietnam and The Royal Government of Cambodia on<br />
nhiÖm cña ngêi vËn t¶i trong vËn t¶i Road Transportatinon.<br />
<br />
<br />
62 Nh©n lùc khoa häc x· héi Sè 1-2013<br />
trÇn xu©n hiÖp<br />
<br />
t¶i hµng kh«ng ký ngµy 19 th¸ng 4 n¨m Tæng c«ng ty Hµng kh«ng ViÖt Nam ®ang<br />
1996 t¹i Hµ Néi ®· më ra c¬ héi hîp t¸c cã ph¬ng ¸n t¨ng tÇn suÊt chuyÕn bay,<br />
trong lÜnh vùc hµng kh«ng d©n dông. n©ng cao chÊt lîng phôc vô vµ më thªm<br />
§ång thêi, HiÖp ®Þnh ®· ®îc bæ sung, söa tuyÕn bay míi ®Ó ph¸t triÓn du lÞch ba<br />
®æi theo c¸c nguyªn t¾c hîp t¸c tù do hãa níc §«ng D¬ng vµ TiÓu vïng s«ng Mª<br />
vµ ®îc ghi nhËn t¹i tháa thuËn thµnh lËp K«ng. §Æc biÖt, sau nh÷ng nç lùc cè g¾ng<br />
tiÓu vïng hîp t¸c vËn t¶i hµng kh«ng gi÷a hîp t¸c, vµo ngµy 26/7/2009 HiÖp ®Þnh<br />
Campuchia, Lµo, Myanmar vµ ViÖt Nam thµnh lËp h·ng Hµng kh«ng Quèc gia<br />
ký ngµy 14 th¸ng 1 n¨m 1998(12). HiÖp Campuchia (Cambodia Angkor Air) gi÷a<br />
®Þnh ®· t¹o ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó cho ViÖt Nam vµ Campuchia ®îc ký kÕt.<br />
Campuchia vµ ViÖt Nam thùc hiÖn viÖc tæ Theo nh÷ng tháa thuËn ®¹t ®îc, Vietnam<br />
chøc c¸c chuyÕn bay thêng nhËt nèi liÒn Airlines sÏ hîp t¸c toµn diÖn vµ hç trî tèi<br />
l·nh thæ hai níc. Trong ®ã, Tæng c«ng ty ®a cho Cambodia Angkor Air trong qu¸<br />
Hµng kh«ng ViÖt Nam - Vietnam Airlines tr×nh triÓn khai ho¹t ®éng, më réng vµ<br />
lµ h·ng cã sè chuyÕn bay ®Õn Campuchia ph¸t triÓn, trong ®ã, Vietnam Airlines<br />
nhiÒu nhÊt. HiÖn nay, trªn c¸c tuyÕn bay n¾m gi÷ tû lÖ 49% vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu(15).<br />
tõ ViÖt Nam sang Campuchia cã ba h·ng Cã thÓ nãi, sù gióp ®ì cña ViÖt Nam trong<br />
hµng kh«ng ®ang khai th¸c thêng xuyªn, qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ngµnh<br />
®ã lµ Vietnam Airlines cña hµng kh«ng hµng kh«ng Campuchia lµ mét nç lùc lín<br />
ViÖt Nam vµ hai h·ng cña Campuchia, ®ã lao cña c¶ hai phÝa, t¹o tiÒn ®Ò quan träng<br />
lµ Progress Multitrade Air vµ Royal Khmer ®Ó Campuchia cã thÓ héi nhËp s©u h¬n<br />
Airlines Ltd. Tæng c«ng ty Hµng kh«ng vµo ®êi sèng kinh tÕ - x· héi khu vùc vµ<br />
ViÖt Nam thùc hiÖn 77 chuyÕn bay/tuÇn thÕ giíi. TÝnh ®Õn hÕt n¨m 2010, Vietnam<br />
gi÷a Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Airlines ®· chuyÓn giao cho Cambodia<br />
Siem Reap, Phnom Penh trªn tæng sè 85 Angkor Air 8 m¸y bay gåm 4 Airbus A321-<br />
chuyÕn bay ®i Lµo vµ Campuchia; trong 200 vµ 4 ATR 72-500. Theo kÕ ho¹ch, ®Õn<br />
®ã cã 7 chuyÕn bay nèi §«ng D¬ng tõ Hµ n¨m 2015, Cambodia Angkor Air sÏ khai<br />
Néi - Viªng Ch¨n (Lµo) - Phnom Penh th¸c mét ®éi bay gåm 12 chiÕc víi ®é tuæi<br />
(Campuchia) - thµnh phè Hå ChÝ Minh m¸y bay trung b×nh trÎ nhÊt trong khu<br />
(ViÖt Nam)(13). Ngîc l¹i, c¸c h·ng hµng vùc(16). Vietnam Airlines còng cam kÕt hç<br />
kh«ng Campuchia thùc hiÖn 17 chuyÕn trî Campuchia Angkor Air trong viÖc b¶o<br />
bay/tuÇn tõ Siem Reap ®i Hµ Néi vµ dìng, söa ch÷a, hîp t¸c th¬ng m¹i víi<br />
Thµnh phè Hå ChÝ Minh (ViÖt Nam)(14).<br />
(12)<br />
Hµng ngµy cã 10 chuyÕn bay kÕt nèi gi÷a Bé Giao th«ng vËn t¶i: §Ò ¸n chiÕn lîc hîp t¸c<br />
ViÖt Nam - Campuchia giai ®o¹n 2011 - 2020, Hµ Néi,<br />
hai níc, gåm 6 chuyÕn bay tõ Hµ Néi vµ th¸ng 2/2011, tr. 2.<br />
thµnh phè Hå ChÝ Minh ®i Siem Reap vµ 4 (13)<br />
Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t, B¸o c¸o t×nh h×nh thùc<br />
hiÖn c¸c tháa thuËn vÒ Hîp t¸c kinh tÕ, v¨n hãa,<br />
chuyÕn bay ®i Phnom Penh, trong ®ã cã 2 KHKT víi Campuchia n¨m 2010 vµ kÕ ho¹ch hîp t¸c<br />
chuyÕn cña Royal Khmer Airlines. Vµo n¨m 2011, phÇn II. Hîp t¸c víi Campuchia, tr. 10.<br />
(14)<br />
thêi gian cao ®iÓm, mçi ngµy cã 14 chuyÕn Chhouet Sopeak (2009), Hîp t¸c Campuchia - ViÖt<br />
Nam tõ n¨m 1993 ®Õn nay, luËn v¨n th¹c sü, Häc viÖn<br />
bay cña h·ng Hµng kh«ng ViÖt Nam qua Ngo¹i giao, HN, tr. 44.<br />
(15)<br />
Campuchia chuyªn chë hµnh kh¸ch vµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t: B¸o c¸o t×nh h×nh hîp t¸c<br />
gi÷a ViÖt Nam - Campuchia giai ®o¹n 2001 - 2010, tr.7.<br />
hµng hãa gi÷a hai níc. §Ó ®¸p øng tèt (16)<br />
Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t: B¸o c¸o t×nh h×nh hîp t¸c<br />
h¬n nhu cÇu ®i l¹i cña nh©n d©n hai níc, gi÷a ViÖt Nam - Campuchia giai ®o¹n 2001 - 2010, tr.7.<br />
<br />
<br />
Sè 1-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 63<br />
hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i viÖt nam - campuchia...<br />
<br />
nhiÒu u ®·i. Thêi gian ®Çu, ViÖt Nam sÏ kh«ng d©n dông cho c¸n bé Campuchia;<br />
gióp Campuchia vÒ nguån lùc c¸n bé qu¶n Theo ®Ò nghÞ cña phÝa ViÖt Nam, phÝa<br />
lý, phi c«ng, tiÕp viªn, kü s, thî kü thuËt Campuchia nhÊt trÝ t¹o thuËn lîi cho<br />
giµu kinh nghiÖm ®Ó Campuchia Angkor Tæng c«ng ty Bay dÞch vô ViÖt Nam hîp<br />
Air ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o an t¸c bay dÞch vô t¹i Campuchia; Hai bªn<br />
toµn. MÆt kh¸c, Vietnam Airlines sÏ gióp nhÊt trÝ ®µm ph¸n ký HiÖp ®Þnh vÒ viÖc<br />
phÝa Campuchia ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé phèi hîp vµ hç trî t×m kiÕm, cøu n¹n còng<br />
hµng kh«ng ®ñ n¨ng lùc lµm chñ c«ng nh cung cÊp dÞch vô xö lý d÷ liÖu t×m<br />
nghÖ, qu¶n lý mét h·ng hµng kh«ng hiÖn kiÕm vµ cøu n¹n qua vÖ tinh (COSPAS-<br />
®¹i theo tiªu chuÈn quèc tÕ. SARSAT); Hai bªn nhÊt trÝ duy tr× ho¹t<br />
Theo ®¸nh gi¸ cña l·nh ®¹o hai níc, ®éng cña tr¹m vÖ tinh VSAT t¹i Phn«m<br />
viÖc thµnh lËp h·ng hµng kh«ng liªn Pªnh ®Ó ®¶m b¶o th«ng tin liªn l¹c th«ng<br />
doanh gi÷a hai quèc gia sÏ më ®êng cho suèt gi÷a hai Trung t©m kiÓm so¸t khu<br />
sù ph¸t triÓn míi trong mèi quan hÖ hîp vùc (ACC) Phn«m Pªnh vµ Trung t©m<br />
t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Campuchia, ®Æc biÖt KiÓm so¸t khu vùc (ACC) thµnh phè Hå<br />
lµ c¸c lÜnh vùc hµng kh«ng, ®Çu t tµi ChÝ Minh”(18).<br />
chÝnh, ng©n hµng... §©y lµ dÊu mèc quan VÒ hîp t¸c giao th«ng ®êng thñy,<br />
träng trong sù hîp t¸c vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ Campuchia vµ ViÖt Nam ®· ký HiÖp ®Þnh<br />
gi÷a hai níc. Thñ tíng ChÝnh phñ vËn t¶i ®êng thñy ®Çu tiªn vµo n¨m<br />
V¬ng quèc Campuchia Hunsen cho r»ng, 1998. Tuy nhiªn, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu héi<br />
sù hîp t¸c nµy ®óng vµo thêi ®iÓm ®ang nhËp vµ ph¸t triÓn gi÷a hai níc, ngµy<br />
®Èy m¹nh h¬n n÷a mèi quan hÖ gi÷a hai 17/12/2009 t¹i Thñ ®« Phnom Penh<br />
níc. ViÖt Nam vµ Campuchia ®· vµ ®ang (Campuchia) HiÖp ®Þnh gi÷a ChÝnh phñ<br />
cïng nhau hµnh ®éng, ®¶m b¶o thêi c¬ níc CHXHCN ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ<br />
nµy ph¶i ®îc sö dông ®Ó phôc vô sù ph¸t Hoµng gia Campuchia vÒ vËn t¶i ®êng<br />
triÓn cña ®Êt níc vµ nh©n d©n hai quèc thñy ®îc ký kÕt thay thÕ cho HiÖp ®Þnh<br />
gia. “Cambodia Angkor Air, víi sù ®ãng n¨m 1998, víi 5 ch¬ng gåm 39 ®iÒu<br />
gãp cña Vietnam Airlines, sÏ gãp phÇn më kho¶n quy ®Þnh. HiÖp ®Þnh lµ v¨n b¶n<br />
réng chÝnh s¸ch më cöa ch©n trêi cña ph¸p quy cao nhÊt gi÷a hai níc vÒ hîp<br />
Campuchia ®Ó phôc vô nh©n d©n, kh¸ch t¸c giao th«ng vËn t¶i b»ng ®êng thñy<br />
du lÞch cña chóng t«i. Sù thµnh c«ng cña trong thêi kú míi, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi<br />
c¸c chuyÕn bay sÏ gãp phÇn mang l¹i niÒm h¬n cho qu¸ tr×nh ®i l¹i, giao lu cña c¸c<br />
tù hµo d©n téc cho Campuchia”(17). §ång ph¬ng tiÖn vµ nh©n d©n hai bªn, nhÊt lµ<br />
thêi, vÒ hîp t¸c hµng kh«ng d©n dông, qua sù di chuyÓn trªn dßng s«ng Mª K«ng nèi<br />
c¸c biªn b¶n tháa thuËn kú häp cña ñy liÒn biªn giíi hai quèc gia. Trong 39 ®iÒu<br />
ban Hçn hîp Campuchia - ViÖt Nam vÒ kho¶n cña HiÖp ®Þnh, Campuchia vµ ViÖt<br />
Hîp t¸c kinh tÕ, v¨n hãa, khoa häc kü Nam ®· thèng nhÊt quyÒn h¹n vµ tr¸ch<br />
thuËt “Hai bªn nhÊt trÝ khuyÕn khÝch viÖc nhiÖm cña mçi bªn tham gia giao th«ng<br />
thiÕt lËp c¸c tuyÕn hµng kh«ng kÕt nèi ®êng thñy, tËp trung quy ®Þnh c¸c<br />
gi÷a c¸c ®Þa ®iÓm du lÞch næi tiÕng t¹i ViÖt<br />
Nam vµ Campuchia; Theo ®Ò nghÞ cña (17)<br />
http://niemtin.free.fr/angkorair.htm.<br />
(18)<br />
Biªn b¶n tháa thuËn kú häp lÇn thø 11 Uû ban Hçn<br />
phÝa Campuchia, phÝa ViÖt Nam ®ång ý hîp CPC-VN vÒ Hîp t¸c kinh tÕ, v¨n hãa, khoa häc kü<br />
xem xÐt gióp ®µo t¹o nghiÖp vô hµng thuËt t¹i PrÑ Xihanóc, ngµy 4 th¸ng 12 n¨m 2009.<br />
<br />
<br />
64 Nh©n lùc khoa häc x· héi Sè 1-2013<br />
trÇn xu©n hiÖp<br />
<br />
kho¶n vÒ tù do giao th«ng ®êng thñy nh tríc ®©y víi thêi gian tõ 4-5<br />
(c¸c tuyÕn ®êng, cöa khÈu, c¶ng bÕn); ngµy(19). Còng theo HiÖp ®Þnh, tµu thuyÒn<br />
qu¶n lý kü thuËt ®êng thñy; thùc hiÖn cña Campuchia cã thÓ ®i th¼ng tíi c¶ng<br />
tù do giao th«ng thñy; phÝ, lÖ phÝ vµ thuÕ; C¸i MÐp cña ViÖt Nam. Trong ®ã, ViÖt<br />
nhãm t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho giao Nam ®Æc biÖt u tiªn cho c¸c tµu thuyÒn<br />
th«ng thñy trªn s«ng Mª C«ng; gi¶i quyÕt tõ c¶ng Phnom Penh vµ tõ n¨m 2010,<br />
tranh chÊp vµ mét sè ®iÒu kho¶n chung, c¶ng Phnom Penh ®· phôc vô vËn t¶i h¬n<br />
c¸c phô lôc ®Ýnh kÌm. T¹i §iÒu 9 (ch¬ng mét triÖu tÊn hµng hãa qua l¹i ViÖt Nam.<br />
II) cña HiÖp ®Þnh quy ®Þnh râ “c¸c bªn ký Hai bªn còng t¹o mäi ®iÒu kiÖn vµ biÖn<br />
kÕt cã quyÒn vµ c¸c c¬ héi ngang nhau vÒ ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ<br />
tù do giao th«ng thñy; mçi bªn ký kÕt ®¶m b¶o an toµn cho tµu thuyÒn sö dông<br />
kh«ng ®a ra bÊt cø biÖn ph¸p nµo ph©n c¸c c¶ng cña ViÖt Nam vµ Campuchia (20).<br />
biÖt ®èi xö víi tµu cña bªn ký kÕt kia Sù kiÖn ®¸nh dÊu hiÖn thùc hãa HiÖp<br />
trong viÖc tham gia vËn t¶i gi÷a hai níc; ®Þnh vËn t¶i ®êng thñy gi÷a ViÖt Nam<br />
c¸c bªn ký kÕt cïng ¸p dông chÕ ®é ®·i vµ Campuchia lµ th¸ng 9/2010, tµu du<br />
ngé tèi huÖ quèc cho tµu thuyÒn cña bªn lÞch ®êng s«ng RV La Marguerite ®·<br />
ký kÕt kia trong c¸c thñ tôc ®Õn vµ rêi khëi hµnh chuyÕn ®Çu tiªn t¹i c¶ng Sµi<br />
c¶ng, thñ tôc h¶i quan vµ c¸c thñ tôc Gßn, thµnh phè Hå ChÝ Minh, ®a kh¸ch<br />
kh¸c, sö dông cÇu tµu ®Ó xÕp, dì hµng, sö du lÞch ®i trªn tuyÕn ®êng s«ng tõ ViÖt<br />
dông c¸c ô tµu, bÕn vµ nhµ kho còng nh Nam ®Õn Siem Reap, Campuchia. Cã thÓ<br />
c¸c trang thiÕt bÞ kh¸c cña c¶ng, kÓ c¶ c¸c kh¼ng ®Þnh, HiÖp ®Þnh ®· t¹o ra khung<br />
nguån cung øng nguyªn vËt liÖu”. Néi ph¸p lý chÆt chÏ ®iÒu chØnh ho¹t ®éng<br />
dung nµy ®¸p øng nhu cÇu vËn chuyÓn vËn t¶i thñy gi÷a hai níc, ®ång thêi t¹o<br />
cña tµu thuyÒn qua l¹i hai níc, ®ång thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i<br />
thêi thÓ hiÖn ®îc tÝnh c«ng b»ng, b×nh thñy cña ViÖt Nam (chiÕm trªn 90% tµu<br />
®¼ng gi÷a hai bªn trong khi tham gia chë hµng gi÷a hai níc) thuËn lîi trong<br />
giao th«ng vËn t¶i b»ng ®êng thñy. HiÖp qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng hãa, bèc dì<br />
®Þnh nªu râ: “C¸c tµu sö dông quyÒn tù nguyªn vËt liÖu, ®Èy m¹nh bu«n b¸n vµ<br />
do giao th«ng thñy víi môc ®Ých qu¸ c¶nh ph¸t triÓn quan hÖ th¬ng m¹i víi<br />
vµ vËn t¶i thñy qua biªn giíi ph¶i ®i qua Campuchia. Nh vËy, cã thÓ thÊy r»ng lîi<br />
cöa khÈu VÜnh X¬ng - Thêng Phíc Ých cña c¶ Campuchia vµ ViÖt Nam th«ng<br />
(ViÖt Nam) - Cam Samno (Campuchia)” qua ký HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®êng thñy lµ<br />
[§iÒu 6]. Bé trëng Giao th«ng vµ vËn t¶i rÊt lín, kh«ng chØ t¹o ®iÒu kiÖn cho hai<br />
Campuchia Tram Im Tek cho r»ng HiÖp níc xÝch l¹i gÇn nhau trong quan hÖ<br />
®Þnh nµy khi ®îc thi hµnh sÏ gióp gi¶m kinh tÕ mµ cßn ®Èy m¹nh sù hîp t¸c, héi<br />
bít cíc phÝ vËn chuyÓn vµ rót ng¾n thêi nhËp th¬ng m¹i gi÷a hai níc víi céng<br />
gian giao hµng gi÷a hai níc. Víi HiÖp ®ång c¸c níc trong khu vùc vµ quèc tÕ.<br />
®Þnh nµy, c¸c tµu vËn t¶i hµng hãa cña<br />
(19)<br />
hai níc theo ®êng s«ng Mª K«ng vµ TTXVN, Kim ng¹ch th¬ng m¹i ViÖt Nam -<br />
Campuchia t¨ng m¹nh - Quèc héi Campuchia phª<br />
Tonle Bassac sÏ chØ xin giÊy phÐp vµ lµm chuÈn HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®êng thñy víi ViÖt Nam,<br />
thñ tôc h¶i quan ngay t¹i c¸c tr¹m kiÓm ngµy 11/5/2010.<br />
(20)<br />
Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t: B¸o c¸o t×nh h×nh hîp t¸c<br />
so¸t trªn biªn giíi hai níc, thay v× ph¶i gi÷a ViÖt Nam vµ Campuchia giai ®o¹n 2001-2010 vµ<br />
xin giÊy phÐp Bé Th¬ng m¹i mçi níc nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong giai ®o¹n 2011-2020.<br />
<br />
<br />
Sè 1-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 65<br />
hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i viÖt nam - campuchia...<br />
<br />
Bªn c¹nh nh÷ng hîp t¸c cô thÓ nªu phèi hîp víi c¸c quèc gia trong khu vùc ®Ó<br />
trªn, Campuchia vµ ViÖt Nam cßn phèi triÓn khai cã hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n giao<br />
hîp trong thùc hiÖn viÖc tháa thuËn vÒ ®Þa th«ng vËn t¶i nh dù ¸n xuyªn ¸, Hµnh<br />
®iÓm nèi ray ®êng s¾t gi÷a ChÝnh phñ lang kinh tÕ phÝa Nam, Tam gi¸c ph¸t<br />
níc CHXHCN ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ triÓn, chñ ®éng tham gia thùc hiÖn HiÖp<br />
Hoµng gia Campuchia ®· ®îc ký ngµy 4 ®Þnh GMS, HiÖp ®Þnh t¹o thuËn lîi cho<br />
th¸ng 11 n¨m 2008. Theo tháa thuËn, ®Þa hµng hãa qu¸ c¶nh ASEAN, HiÖp ®Þnh t¹o<br />
®iÓm nèi tuyÕn ®êng s¾t hai níc sÏ ®i thuËn lîi cho vËn t¶i ®êng s¾t trong TiÓu<br />
qua khu vùc cöa khÈu quèc tÕ Hoa L vïng vµ ASEAN.<br />
(tØnh B×nh Phíc, ViÖt Nam) vµ cöa khÈu 3. NhËn xÐt<br />
Trapeang Srea (x· Pithnou, huyÖn Snoul, Thø nhÊt, trong bèi c¶nh héi nhËp vµ<br />
tØnh Kratie, Campuchia). §©y sÏ lµ c¬ së ph¸t triÓn nhanh chãng cña khu vùc vµ<br />
®Ó hai níc tiÕn hµnh nghiªn cøu, x©y quèc tÕ, hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i ViÖt<br />
dùng ®êng s¾t tõ Phnom Penh (Campuchia) Nam - Campuchia ®· vµ ®ang gãp phÇn<br />
®i thµnh phè Hå ChÝ Minh (ViÖt Nam. kh«ng nhá vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ ®æi<br />
Còng theo dù kiÕn cña hai phÝa, hîp t¸c míi ®Êt níc. Bªn c¹nh nh÷ng lÜnh vùc<br />
trªn lÜnh vùc giao th«ng vËn t¶i Campuchia hîp t¸c quan träng kh¸c, hîp t¸c trªn lÜnh<br />
- ViÖt Nam sÏ ®îc ®Èy m¹nh vµo c¸c vÊn vùc giao th«ng vËn t¶i gi÷a hai níc ®·<br />
®Ò liªn quan ®Õn giao th«ng ®êng bé, triÓn khai ®îc nhiÒu ch¬ng tr×nh, dù ¸n,<br />
®êng s¾t, ®êng s«ng vµ ®êng hµng mang l¹i gi¸ trÞ ý nghÜa thiÕt thùc ®Ó ph¸t<br />
kh«ng. Trong ®ã, tËp trung x©y dùng, triÓn kinh tÕ - x· héi mçi níc vµ g¾n kÕt<br />
n©ng cÊp c¸c tuyÕn ®êng bé n»m trong h¬n n÷a mèi quan hÖ truyÒn thèng tèt ®Ñp<br />
m¹ng ®êng bé ch©u ¸, ASEAN vµ TiÓu ViÖt Nam - Campuchia.(21)<br />
vïng Mª K«ng nèi víi Campuchia, cô thÓ: Thø hai, hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i ViÖt<br />
N©ng cÊp tuyÕn ®êng Vòng Tµu - thµnh Nam - Campuchia trong thêi gian qua ®·<br />
phè Hå ChÝ Minh - cöa khÈu Méc Bµi - ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu kh¶ quan, ®¸p<br />
Phnom Penh ®¹t tiªu chuÈn ®êng cÊp I; øng ®îc mét sè yªu cÇu ph¸t triÓn kinh<br />
n©ng cÊp tuyÕn ®êng Hµnh lang ven biÓn tÕ - x· héi vµ héi nhËp quèc tÕ cña mçi<br />
phÝa Nam: N¨m C¨n - Cµ Mau - Hµ Tiªn - níc. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ hîp t¸c giao<br />
Kampot - Koh Kong tèi thiÓu ®¹t tiªu th«ng vËn t¶i Campuchia - ViÖt Nam cßn<br />
chuÈn ®êng cÊp III; n©ng cÊp tuyÕn c¶ng mang tÝnh chÊt mét chiÒu, chñ yÕu lµ ViÖt<br />
Quy Nh¬n - Quèc lé 19 - Playku - LÖ Nam hç trî gióp ®ì vÒ vèn vµ kü thuËt cho<br />
Thanh - Oyadav - Rattanakiri - Stung Campuchia, do ®ã møc ®é ®Çu t x©y dùng<br />
Treng - Siem Reap ®¹t tiªu chuÈn ®êng c¸c c«ng tr×nh cha lín, nhiÒu dù ¸n chØ<br />
cÊp III, x©y dùng cÇu Long B×nh - Chrey dõng l¹i trªn c¸c biªn b¶n tháa thuËn,<br />
Thom, cÇu §¨k §ang. T¨ng cêng hîp t¸c mang tÝnh hµnh chÝnh giÊy tê vµ kh«ng<br />
nh»m thùc hiÖn tèt c¸c HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®îc triÓn khai thËt triÖt ®Ó hoÆc chËm<br />
®êng bé, ®êng thñy, phèi hîp hç trî vÒ tiÕn ®é. §iÒu nµy g©y ¶nh hëng kh«ng<br />
hµng kh«ng, trong ®ã, ViÖt Nam tiÕp tôc nhá tíi lîi Ých mçi níc còng nh t¹o ra<br />
trî gióp ®Ó Campuchia sím thµnh lËp<br />
H·ng hµng kh«ng quèc gia Campuchia<br />
(21)<br />
Bé Giao th«ng vËn t¶i: §Ò ¸n ChiÕn lîc hîp t¸c<br />
trªn c¬ së H·ng hµng kh«ng Angkor ViÖt Nam - Campuchia giai ®o¹n 2011-2020, Hµ Néi<br />
Air(21). §ång thêi, hai níc còng tÝch cùc th¸ng 2/2011.<br />
<br />
<br />
66 Nh©n lùc khoa häc x· héi Sè 1-2013<br />
trÇn xu©n hiÖp<br />
<br />
nhiÒu trë ng¹i cho c¶ hai níc trong qu¸ kinh tÕ, v¨n hãa, khoa häc kü thuËt víi<br />
tr×nh më réng hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i. Campuchia n¨m 2010 vµ kÕ ho¹ch hîp t¸c<br />
Thø ba, hîp t¸c giao th«ng vËn t¶i lµ n¨m 2011, phÇn II. Hîp t¸c víi Campuchia.<br />
mét vÊn ®Ò l©u dµi mang tÝnh chiÕn lîc. 6. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t: B¸o c¸o t×nh<br />
V× vËy, ViÖt Nam vµ Campuchia cÇn ph¶i h×nh hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Campuchia<br />
cã nh÷ng ph¬ng thøc, chÝnh s¸ch u tiªn giai ®o¹n 2001-2010 vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt<br />
trong hîp t¸c nh»m ®a l¹i hiÖu qu¶ kinh ra trong giai ®o¹n 2011-2020.<br />
tÕ - x· héi lín h¬n n÷a. Bªn c¹nh nh÷ng 7. HiÖp ®Þnh vËn t¶i ®êng bé gi÷a<br />
hîp t¸c mang tÝnh song ph¬ng trong lÜnh níc CHXHCN ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ<br />
vùc giao th«ng vËn t¶i, hai níc cÇn tiÕn Hoµng gia Campuchia vµo ngµy 1/6/1998<br />
hµnh më réng viÖc phèi hîp víi c¸c quèc t¹i Thñ ®« Hµ Néi.<br />
gia trong khu vùc ®Ó ®Èy m¹nh x©y dùng, 8. PROTOCOL for Implementation of<br />
c¶i tiÕn vµ hiÖn ®¹i m¹ng líi giao th«ng the Agreement between The Government<br />
liªn vïng, liªn khu vùc, t¹o ®éng lùc ®Ó of The Socialist Republic of Vietnam and<br />
ph¸t triÓn kinh tÕ néi vïng, qua ®ã gãp The Royal Government of Cambodia on<br />
phÇn th«ng th¬ng kinh tÕ, n©ng cao ®êi Road Transportatinon.<br />
sèng nh©n d©n, ®¶m b¶o an ninh quèc 9. Chhouet Sopeak (2009), “Hîp t¸c<br />
phßng cho mçi níc, còng nh gãp phÇn Campuchia - ViÖt Nam tõ n¨m 1993 ®Õn<br />
x©y dùng khu vùc thÞnh vîng chung. nay” luËn v¨n th¹c sü, Häc viÖn Ngo¹i<br />
giao, HN.<br />
TµI LIÖU THAM KH¶O 10. TTXVN, Kim ng¹ch th¬ng m¹i ViÖt<br />
1. Biªn b¶n tháa thuËn kú häp lÇn thø Nam - Campuchia t¨ng m¹nh - Quèc héi<br />
11 Uû ban Hçn hîp CPC-VN vÒ Hîp t¸c Campuchia phª chuÈn HiÖp ®Þnh vËn t¶i<br />
kinh tÕ, v¨n hãa, khoa häc kü thuËt t¹i ®êng thñy víi ViÖt Nam, ngµy 11/5/2010.<br />
PrÑ Xihanóc, ngµy 4 th¸ng 12 n¨m 2009. 11. Ph¹m §øc Thµnh (2004), Quan hÖ<br />
2. Bé Giao th«ng vËn t¶i, V/v: §Ò ¸n ViÖt Nam - Campuchia, ViÖn Nghiªn cøu<br />
ChiÕn lîc hîp t¸c ViÖt Nam - Campuchia §«ng Nam ¸: B¸o c¸o chuyªn ®Ò vÒ quan<br />
giai ®o¹n 2011-2020, Hµ Néi th¸ng 2/2011. hÖ ViÖt Nam - Campuchia - thùc tr¹ng vµ<br />
3. Bé Ngo¹i giao, sè 1237/BC-BNG- triÓn väng, Th viÖn §NA, TL1589.<br />
§NA-m, Hµ Néi ngµy 11/8/2010; Héi nghÞ 12. Th«ng c¸o chung t¹i Héi nghÞ Hîp<br />
Hîp t¸c vµ ph¸t triÓn c¸c tØnh biªn giíi t¸c vµ Ph¸t triÓn c¸c tØnh biªn giíi ViÖt<br />
Campuchia - ViÖt Nam lÇn thø 6, Thñ ®« Nam - Campuchia lÇn thø 6, Thñ ®«<br />
Phom Penh, ngµy 2-3 th¸ng 8 n¨m 2010: Phnom Penh, ngµy 2-3/8/2010.<br />
B¸o c¸o chung vÒ t×nh h×nh hîp t¸c c¸c 13. ViÖt Nam, Campuchia ký hiÖp ®Þnh<br />
tØnh biªn giíi Campuchia - ViÖt Nam tõ vËn t¶i ®êng thñy, Nguån: Phnompenh<br />
Héi nghÞ lÇn thø 5 ®Õn nay. Post, Thanh Nien Online, http://www.<br />
4. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t: B¸o c¸o t×nh voatiengviet.com/content/a-19-2009-12-<br />
h×nh hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Campuchia 18-voa12-82744522/837049.html.<br />
giai ®o¹n 2001-2010 vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt 14. http://niemtin.free.fr/angkorair.htm.<br />
ra trong giai ®o¹n 2011-2020. 15. http://vietbao.vn/Xa-hoi/Campuchia<br />
5. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t: B¸o c¸o t×nh -khoi-cong-cai-tao-nang-cap-quoc-lo-78-noi<br />
h×nh thùc hiÖn c¸c tháa thuËn vÒ Hîp t¸c -voi-bien-gioi VietNam/45226430/157/.<br />
<br />
Sè 1-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 67<br />