Hướng dẫn chấm thi học sinh giỏi cấp tỉnh lớp 12 môn: Ngữ Văn - Bảng B (Năm học 2012-2013)

Chia sẻ: Khanh Long | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

94
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu hướng dẫn chấm thi học sinh giỏi cấp tỉnh lớp 12 môn "Ngữ Văn - Bảng B" năm học 2012-2013 dưới đây để có thêm tài liệu phục vụ nhu cầu học tập và chấm đề thi. Với các bạn chuyên ngành Sư phạm Văn thì đây là tài liệu tham khảo hữu ích.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hướng dẫn chấm thi học sinh giỏi cấp tỉnh lớp 12 môn: Ngữ Văn - Bảng B (Năm học 2012-2013)

SỞ GD & ðT QUẢNG NINH HƯỚNG DẪN CHẤM THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 12 THPT NĂM HỌC 2012 - 2013 ðỀ THI CHÍNH THỨC MÔN : NGỮ VĂN - BẢNG B (Hướng dẫn chấm này có 03 trang) Câu 1 (8 ñiểm): I. Yêu cầu về kĩ năng: - Viết ñúng kiểu bài nghị luận xã hội. Biết phối hợp các phương thức biểu ñạt và các thao tác lập luận ñể làm sáng tỏ vấn ñề. - Bố cục rõ ràng, mạch lạc, lập luận chặt chẽ, lí lẽ thuyết phục. Diễn ñạt ngắn gọn, văn phong trong sáng. II.Yêu cầu về kiến thức: Bài viết cần ñảm bảo các nội dung sau: 1. Giải thích ý nghĩa câu nói của Trịnh Công Sơn: - Một tấm lòng: tình cảm yêu thương, nhân ñạo, biết chia sẻ buồn vui với mọi người... - Cần có một tấm lòng: ñược xem như là một tiêu chí quan trọng của nhân cách. Tấm lòng dù chỉ ñể gió cuốn ñi: tình cảm trao tặng cho con người, cuộc ñời một cách chân thành, trong sáng, ngay cả khi lòng tốt ấy không ñược biết ñến, hay không ñược ghi nhận. *Tâm niệm của Trịnh Công Sơn nhắn nhủ con người cần có một tấm lòng nhân ái, nhân hậu, hãy sống với cuộc ñời bằng tấm lòng ñẹp ấy. 2. Bình luận: - Vì sao sống trên ñời cần có một tấm lòng ? + Nếu con người chỉ sống với nhu cầu vật chất, sẽ chỉ là lối sống hưởng thụ; nếu chỉ sống cho riêng mình, ñó là lối sống ích kỉ; + Sống ñẹp cần sự hài hòa giữa nhu cầu vật chất và tinh thần; giữa cho và nhận; giữa cá nhân và cộng ñồng- vì vậy sống trên ñời cần có một tấm lòng ñể mỗi cá nhân ngoài sự sống của riêng mình còn phải biết gắn bó, hòa nhập, biết chia sẻ tình cảm yêu thương nhất cho mọi người ñể cuộc ñời ñẹp hơn và phong phú hơn. - Có một tấm lòng cho ñời ñể làm gì ? dù chỉ gió cuốn ñi ? + Có ñược tấm lòng sẽ giúp mọi cá nhân xích lại gần nhau trong ñồng cảm, chia sẻ, nâng ñỡ ñể cuộc sống phát triển, tốt ñẹp. Có một tấm lòng, tâm hồn ta như thanh thản, hạnh phúc hơn, cuộc sống sẽ vợi bớt nỗi buồn, nhân lên niềm vui. + Tấm lòng cho ñi - thực chất ta nhận ñược rất nhiều ñiều quý giá: Nó giúp ta ñược trải nghiệm ñể thấu hiểu con người, cuộc sống, làm giàu ñời sống tinh thần chúng ta; ta có ñược tình yêu mến của mọi người. + Có một tấm lòng dù chỉ ñể gió cuốn ñi... ñó là một tấm lòng cho ñời không vụ lợi, không vị danh, ñó là khi ta ñã chia sẻ tình cảm một cách vô tư, hồn hậu nhất cho mọi người, cho mà không ñợi nhận lại, ñó mới là lòng tốt ñích thực. (Kết hợp phân tích một số dẫn chứng ñể tạo sức thuyết phục cho bài văn). 3. Suy nghĩ về tấm lòng trong cuộc sống hôm nay: - Tính ưu việt của cuộc sống ngày nay ñã làm cho xã hội chúng ta cơ bản có nếp sống ñẹp: sự quan tâm, chia sẻ của cộng ñồng với nhiều phong trào, hoạt ñộng của các tổ chức nhân ñạo trong và ngoài nước dành cho người nghèo, nhân dân gặp thiên tai... ñể xoa dịu nỗi ñau, giảm tổn thất, hàn gắn những rạn nứt trong quan hệ xã hội, ñặc biệt trong tâm hồn con người. - Song con người vẫn phải sống trong nhiều nguy cơ, hiểm họa từ thiên nhiên, từ sự ñói nghèo .... nên mối quan hệ giữa con người với con người còn nhiều bất cập: sự ích kỉ, thói nhẫn tâm vẫn tồn tại trong cuộc sống. Vì vậy, mỗi chúng ta càng luôn ý thức hơn nữa về sự cần thiết của tấm lòng. 1
- Không thể phủ nhận cuộc sống vẫn có những tấm lòng giả tạo, cố ý hô hào suông ñể trục lợi, ñể ñánh bóng tên tuổi. Cần phê phán mạnh mẽ. Bên cạnh ñó, có tấm lòng chưa ñủ, phải có hành ñộng cụ thể, thiết thực. 4. Bài học: - Mỗi người cần có một tấm lòng vàng, có tình cảm chân thật, nồng hậu làm nền tảng cho nhân cách. Mặt khác, cũng cần phấn ñấu ñể nâng cao ñời sống vật chất ñầy ñủ, hài hòa với ñời sống tình cảm, tâm hồn. - ðể có một tấm lòng cho cuộc ñời, mỗi người hãy không ngừng rèn luyện tu dưỡng, trau dồi tri thức ñể sống tốt cho mình, cho mọi người, cho cộng ñồng. III. Biểu ñiểm: * ðiểm 8: ðáp ứng các yêu cầu cơ bản trên. Bài viết có luận ñiểm, luận cứ sáng rõ, sâu sắc, thuyết phục. Hành văn trôi chảy, linh hoạt, có cảm xúc. Không mắc lỗi diễn ñạt. * ðiểm 6: Trình bày ñược phần lớn các ý trên hoặc có thể ñủ các khía cạnh nhưng có ý còn sơ lược. Hành văn khá trôi chảy, linh hoạt. * ðiểm 4: Trình bày ñược một nửa số ý trên hoặc ñược phần lớn các ý nhưng còn sơ lược, thiếu dẫn chứng cụ thể. Còn mắc một số lỗi trong diễn ñạt. * ðiểm 2: Trình bày ñược một vài ý trong phần nêu trên.Tỏ ra hiểu vấn ñề không sâu. Mắc nhiều lỗi trong bố cục, trình bày, diễn ñạt. * ðiểm 1: Trình bày yếu kém cả nội dung và hình thức. Câu 2 (12 ñiểm): I. Yêu cầu về kĩ năng: - Học sinh viết ñúng kiểu bài nghị luận văn học. Cần thể hiện ñược năng lực cảm thụ ñoạn văn trong tác phẩm tự sự, năng lực sử dụng kết hợp các thao tác lập luận, năng lực khái quát giá trị nội dung tư tưởng, ñặc sắc văn phong tác giả trong ñoạn văn. - Bài viết có bố cục rõ ràng, mạch lạc. Hành văn trong sáng, lưu loát, có cảm xúc. Không mắc lỗi diễn ñạt. II. Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể có những cảm nhận riêng nhưng cần ñảm bảo các nội dung cơ bản sau: 1. Giới thiệu về tác giả, tác phẩm: - Tác giả Nam Cao, tác phẩm Chí Phèo. - Khái quát vị trí, nội dung ñoạn trích: diễn biến tâm lí Chí Phèo trong khát vọng lương thiện. 2. Nội dung: Diễn biến tâm trạng Chí Phèo sau khi gặp gỡ và ñược hưởng tình yêu thương của Thị Nở. ðặt nhân vật trong hoàn cảnh ñau ốm khi ñã tới cái dốc bên kia của ñời một trận ốm có thể gọi là dấu hiệu báo rằng cơ thể ñã hư hỏng nhiều, Nam Cao ñã tạo bước ngoặt lớn trong cuộc ñời Chí rất bất ngờ, rất ñẹp: Chí khao khát ñược sống lương thiện. 2.1. Thoát khỏi cuộc sống tăm tối, tâm hồn Chí Phèo sống lại những rung cảm trong sáng, ñó là những ngày Chí Phèo tỉnh táo tận hưởng hạnh phúc, tình yêu bình dị, mộc mạc mà ngọt ngào với Thị Nở: - Chí Phèo húp xong bát cháo, Thị Nở múc thêm bát nữa, sự quan tâm chăm sóc của Thị dành cho Chí tăng lên. Chí càng ăn mồ hôi càng ra nhiều, nhẹ nhõm trong người. Lần thứ nhất Chí ñược một người ñàn bà cho ăn rất ân cần khiến cảm xúc trong anh trào dâng: lòng thành trẻ con, rất hồn nhiên, muốn làm nũng với Thị như với mẹ. Bát cháo hành không ñơn giản là liều thuốc giải cảm kì diệu mà quan trọng là hương vị thơm thảo của tình người ñã cảm hóa sâu sắc con quỷ dữ một thời của làng Vũ ðại, nên với Chí Phèo, Thị Nở không chỉ là người bạn, người yêu, người mẹ mà còn là người cứu vớt một tâm hồn. - Bản chất thật của Chí ñã trở lại Ôi sao mà hắn hiền... cái bản tính thường ngày bị lấp ñi... Nam Cao khẳng ñịnh một triết lí: tình yêu thương chân thật có sức mạnh cảm hóa con người. 2
2.2. Chí khát khao ñược sống trong sạch, lương thiện: - Ngòi bút khám phá “con người trong con người ” của Nam Cao ñã khai thác chiều sâu tâm tư trong tâm hồn Chí Phèo, nhà văn ñồng cảm với những nỗi niềm của anh ở những giây phút ñắm mình trong hạnh phúc bên Thị Nở: vừa tận hưởng niềm vui sướng vừa thức tỉnh mà lo lắng ñể không thể sống bằng giật cướp và dọa nạt ñược nữa. - Chí khao khát lương thiện và quyết tâm hoàn lương: Hắn thèm lương thiện, hắn muốn làm hòa với mọi người biết bao ! Tình yêu thương, sự ñồng cảm của Thị Nở không chỉ cảm hóa mà còn hồi sinh khát vọng lương thiện ở Chí Phèo. Chí khao khát một môi trường sống nhân ái cái xã hội bằng phẳng, thân thiện của những người lương thiện, một môi trường sống bao dung Thị Nở sẽ mở ñường cho hắn.Vừa băn khoăn thăm dò, vừa chan chứa hi vọng, Chí thổ lộ cùng Thị niềm ước vọng hạnh phúc bình dị mà thiêng liêng Giá cứ thế này mãi thì thích nhỉ ? - Chí ñã thức tỉnh hoàn toàn, trở lại bản chất người cố nông ngày xưa: hiền lành, chất phác, luôn hướng thiện, khát khao phục thiện, khao khát ñược sống như một con người. Nam Cao ñã khái quát triết lí sâu sắc: là người thì phải có bạn, có người thân, có quyền ñược sống thân thiện với mọi người. 3. Nghệ thuật: - Giọng văn buồn thương chua chát mà ñầy thương cảm, ñằm thắm yêu thương. - Chi tiết nghệ thuật nhỏ nhặt, xoàng xĩnh mà có ý nghĩa biểu tượng, triết lí. - Ngôn ngữ ñộc thoại nội tâm ñặc sắc, ngôn ngữ ña thanh, ña giọng, góp phần quan trọng khắc họa tính cách nhân vật ñiển hình. 4. Khái quát chung: - ðoạn văn thúc ñẩy sự phát triển của cốt truyện, khắc họa chân thực, cảm ñộng diễn biến tâm trạng của Chí Phèo. ðoạn văn tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật Nam Cao. - Là cây bút luôn trăn trở về vấn ñề nhân phẩm, Nam Cao không chỉ là “người thư kí trung thành của thời ñại” khi nhà văn ñã ñưa ra một hiện thực: người nông dân bị xã hội thực dân phong kiến ñẩy xuống bùn ñen tội ác mà ñóng góp lớn nhất là tác giả ñã nâng ñỡ, cứu vớt cuộc ñời những số phận bị tha hóa. ðiều ñó thể hiện giá trị nhân ñạo sâu sắc, mới mẻ, cũng là những giá trị nhân văn cao ñẹp của ngòi bút Nam Cao trong trào lưu văn học hiện thực 1930-1945. III. Biểu ñiểm: * ðiểm 12: ðáp ứng ñầy ñủ, sâu sắc các yêu cầu nêu trên. Bài viết có luận ñiểm sáng rõ và thuyết phục. Tỏ ra có khả năng cảm thụ văn chương. Hành văn lưu loát, có cảm xúc. Không mắc lỗi diễn ñạt. * ðiểm 10: ðáp ứng ñược phần lớn các ý trên hoặc có thể ñủ ý nhưng có ý cảm nhận chưa sâu sắc. Hành văn khá trôi chảy, linh hoạt. Lỗi diễn ñạt không ñáng kể. * ðiểm 8: Trình bày ñược phần lớn các ý nhưng chưa sâu sắc. Còn mắc một số lỗi trong bố cục, trình bày, diễn ñạt. * ðiểm 6: Trình bày ñược một nửa số ý nêu trên. Văn viết khô khan, thiếu cảm xúc. Còn mắc lỗi trong bố cục, trình bày, diễn ñạt. * ðiểm 4: Trình bày ñược một vài ý trong phần nêu trên. Tỏ ra hiểu không sâu ñoạn văn, tác phẩm. Hành văn còn vụng. Mắc nhiều lỗi trong bố cục, trình bày, diễn ñạt. * ðiểm 1: Tỏ ra yếu kém cả kiến thức và kĩ năng. Mắc nhiều các loại lỗi. Lưu ý: - Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải ñảm bảo các yêu cầu trên. Không sa vào phân tích hay bình giảng toàn bộ cuộc ñời nhân vật, tác phẩm. - Giám khảo cần trân trọng những bài viết có cảm xúc và sáng tạo. Việc chi tiết hóa ñiểm số (nếu có) phải ñảm bảo không sai lệch với hướng dẫn chấm và ñược thống nhất trong tổ chấm. ..................... Hết ................. 3
4