KẾT HỢP PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI – TRUNG BÌNH
lượt xem 53
download
Tham khảo tài liệu 'kết hợp phương pháp quy đổi – trung bình', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: KẾT HỢP PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI – TRUNG BÌNH
- Sao băng lạnh giá – Vũ Khắc Ngọc 0985052510 KẾT HỢP PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI – TRUNG BÌNH – ĐƯỜNG CHÉO ĐỂ GIẢI NHANH BÀI TOÁN HÓA HỌC (Trích từ cuốn “Các phương pháp giải bài toán Hóa học – NXB GD 2010) Vũ Khắc Ngọc Phòng Công nghệ Hóa sinh Protein – Viện Công nghệ Sinh học Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam Giải nhanh bài toán Hóa học là một mục tiêu quan trọng của mỗi thí sinh trong các kỳ thi Đại học – Cao đẳng, đặc biệt là khi hình thức thi đã thay đổi từ tự luận sang trắc nghiệm. Sự thay đổi này cũng tạo ra một động lực quan trọng đòi hỏi phải có sự thay đổi tương ứng về nhận thức và phương pháp trong cả việc dạy và học của giáo viên và học sinh. Trong số các phương pháp giải toán Hóa học thì Trung bình, Đường chéo và Quy đổi là những phương pháp nhanh, hiệu quả và có nhiều phát triển thú vị trong thời gian gần đây, mỗi phương pháp lại có những thế mạnh và ứng dụng riêng: - Các giá trị Trung bình vừa được dùng để biện luận, xác định CTPT của các chất trong hỗn hợp, vừa được dùng để tính nhanh các giá trị chung cho cả hỗn hợp. - Phương pháp Đường chéo thường được kết hợp với phương pháp Trung bình để tính nhanh tỷ lệ các thành phần trong một hỗn hợp 2 thành phần, thay cho việc giải hệ phương trình. - Phương pháp Quy đổi tập hợp các phương pháp tư duy sáng tạo, dựa vào những giả định Hóa học và Toán học phi thực tế giúp tính nhanh các giá trị lượng chất của một hỗn hợp phức tạp. Sự kết hợp khéo léo 3 phương pháp này cho phép khai thác tối đa thế mạnh của từng phương pháp và mang lại những hiệu quả đặc biệt trong giải toán. Bài viết dưới đây giới thiệu một số ví dụ điển hình cho hướng kết hợp này: Ví dụ 1: Hòa tan hoàn toàn 22,4g một kim loại M chưa biết vào dung dịch H2SO4 đặc, nóng dư thu được dung dịch A và một khí B có khả năng làm phai màu cánh hoa hồng. Hấp thụ hoàn toàn B vào 800 ml dung dịch NaOH 1M, chờ cho các phản ứng xảy ra hoàn toàn rồi cô cạn dung dịch, thu được 48,1 g chất rắn. Kim loại M đã cho ban đầu là: A. Fe B. Ca C. Mg D. Cu Hướng dẫn giải: Ta có: n NaOH = 0,8 mol . Điểm mấu chốt nhất của bài toán là phải biện luận để tìm ra được thành phần của 48,1g chất rắn, từ đó xác định được số mol SO2. NaOH có thể phản ứng với SO2 theo 2 phản ứng: vukhacngoc@gmail.com http://my.opera.com/saobanglanhgia Dịch vụ ôn thi chất lượng cao – GSA Education: http://giasuams.com/ Liên hệ: 04.39152590 - 0989768553 (Linh)
- Sao băng lạnh giá – Vũ Khắc Ngọc 0985052510 → NaHSO3 NaOH + SO2 → Na 2 SO3 + H 2 O 2NaOH + SO2 Khi cho SO2 tác dụng với NaOH thì sản phẩm thu được có thể bao gồm 1 hoặc 2 trong 3 chất: NaOH dư (M = 40), NaHSO3 (M = 104) và Na2SO3 (M=126). Để khai thác dữ kiện n NaOH = 0,8 mol ta tiến hành quy đổi: Coi 1 mol muối Na2SO3 là 2 126 mol NaX với M NaX = = 63g/mol 2 m hh 48,1 Khi đó 48,1g chất rắn sẽ tương ứng với 0,8 mol, với M = = = 60,125g/mol n hh 0,8 → trong hỗn hợp phải có ít nhất 1 chất có M < 60,125 → phải có NaOH dư. Áp dụng phương pháp đường chéo cho hỗn hợp này, ta có: 20,125 (NaX) 63 7 0,35 mol Na2SO3 0,7 mol 60,125 2,875 (NaOH) 40 1 0,1 mol → n SO2 = n Na2 SO3 = 0,35 mol → n e nhËn = 0,35 × 2 = 0,7 mol m 22,4 → Giả sử kim loại có hóa trị n, ta dễ dàng có: M = = = 32n M lµ Cu 0,7 n n Đáp án đúng là D. Cu. Ví dụ 2: Crackinh C4H10 thu được hỗn hợp chỉ gồm 5 hiđrocacbon có tỷ khối hơi so với H2 là 16,325. Hiệu suất của phản ứng crackinh là: A. 77,64% B. 38,82% C. 17,76% D. 16,325% Hướng dẫn giải: Phản ứng: Ankan ⎯⎯⎯⎯ Ankan' + Anken tạo ra Anken và Ankan mới có số mol → Cracking 1 bằng nhau. Do đó, KLPT trung bình của hỗn hợp các Anken và Ankan mới này bằng KLPT 2 của ankan ban đầu. → Quy đổi: Coi hỗn hợp khí sản phẩm của phản ứng cracking C4H10 là một khí duy 58 nhất có KLPT M = = 29 2 → Hỗn hợp sau phản ứng trở thành hỗn hợp gồm 2 thành phần là: (hỗn hợp các ankan và anken mới sinh ra) và C4H10 dư. Do đó, ta có thể sử dụng phương pháp đường chéo như sau: vukhacngoc@gmail.com http://my.opera.com/saobanglanhgia Dịch vụ ôn thi chất lượng cao – GSA Education: http://giasuams.com/ Liên hệ: 04.39152590 - 0989768553 (Linh)
- Sao băng lạnh giá – Vũ Khắc Ngọc 0985052510 Hçn hîp (M = 29) 25,35 M = 32,65 3,65 C4H10 (M = 58) Giả sử hỗn hợp sau chứa 29 mol khí (3,65 mol C4H10 dư và 25,35 mol hỗn hợp các ankan 25,35 và anken mới sinh ra) thì số mol C4H10 ban đầu là: n ® = 3,65 + = 16,325 mol 2 16,325 - 3,65 × 100% = 77,64% Do đó, hiệu suất của phản ứng là: H% = 16,325 Đáp án đúng là A. 77,64% Ví dụ 3: Cho 37,6g hỗn hợp gồm 3 chất rắn Fe3O4, FeO và Cu2O tác dụng với dung dịch HNO3 loãng dư thu được 2,24 lít khí NO ở đktc. Khối lượng của Fe3O4 trong hỗn hợp là: A. 34,8g B. 23,2g C. 11,6g D. 17,4g Hướng dẫn giải: Sơ đồ các quá trình oxh – kh trong bài: → Fe3+ Fe2+ - e Cu + - e → Cu 2+ N +5 + 3e → N +2 Căn cứ vào các sơ đồ trên và lấy 1 mol electron cho làm mốc, ta có: - Cứ 1 mol Fe3O4 (232g) cho 1 mol electron - Cứ 1 mol FeO (72g) cho 1 mol electron - Cứ 0,5 mol Cu2O (72g) cho 1 mol electron 37,6 376 - Cứ g hỗn hợp cho 1 mol electron = 0,1 × 3 3 → Quy đổi: Coi FeO và Cu2O là một chất trung bình X mà cứ 72g chất này lại cho 1 mol electron. → Hỗn hợp ban đầu trở thành hỗn hợp gồm 2 thành phần là: Fe3O4 và X. Do đó, ta có thể sử dụng phương pháp đường chéo như sau: 320 X (M = 72) 2 0,2 mol 376 3 M= 3 160 Fe3O4 (M = 232) 1 0,1 mol 3 Do đó, m Fe3O4 = 23,2g vukhacngoc@gmail.com http://my.opera.com/saobanglanhgia Dịch vụ ôn thi chất lượng cao – GSA Education: http://giasuams.com/ Liên hệ: 04.39152590 - 0989768553 (Linh)
- Sao băng lạnh giá – Vũ Khắc Ngọc 0985052510 Đáp án đúng là B. 23,2g. Ví dụ 4: Cho 8,96 lít hỗn hợp CO2 và NO2 (đktc) hấp thụ vào một lượng dung dịch NaOH vừa đủ tạo thành các muối trung hòa, sau đó đem cô cạn dung dịch thu được 36,6 gam muối khan. Thành phần % thể tích mỗi khí trong hỗn hợp ban đầu là: A. 25% CO2 và 75% NO2 B. 50% CO2 và 50% NO2 C. 75% CO2 và 25% NO2 D. 30% CO2 và 70% NO2 Hướng dẫn giải: Sơ đồ các phản ứng hóa học: 2NaOH + 2NO2 → NaNO3 + NaNO2 2NaOH + CO2 → Na 2 CO3 Từ phản ứng, ta thấy: - Cứ 1 mol NO2 tạo ra 1 mol hỗn hợp 2 muối NaNO3 và NaNO2 có tỷ lệ 1:1 về số mol, → 69 + 85 có thể quy đổi hỗn hợp 2 muối này thành 1 muối duy nhất có M = = 77 2 - Cứ 1 mol CO2 tạo ra 1 mol muối Na2CO3 có M = 106. 36,6 - M hçn hîp = = 91,5 0,4 Áp dụng phương pháp đường chéo, ta có: Na2CO3 (M = 106) 14,5 50% Mhçn hîp = 91,5 14,5 50% M = 77 Vậy đáp án đúng là B. 50% CO2 và 50% NO2 Ví dụ 5: Hòa tan hoàn toàn 14,52 gam hỗn hợp X gồm NaHCO3, KHCO3 và MgCO3 trong dung dịch HCl dư, thu được 3,36 lít khí CO2 (đktc). Khối lượng muối KCl tạo thành trong dung dịch sau phản ứng là: A. 8,94 gam B. 16,17 gam C. 7,92 gam D. 12,0 gam Hướng dẫn giải: Sơ đồ chung của các phản ứng hóa học: CO3 ⎯⎯⎯ CO 2 → + HCl Nói cách khác, tỷ lệ phản ứng: 3,36 n muèi : n CO2 ®Òu b»ng 1: 1 → n muèi = n CO2 = = 0,15 mol 22,4 Vì M NaHCO3 = M MgCO3 = 84 và cả 2 đều giải phóng CO2 theo tỷ lệ 1:1 về số mol. vukhacngoc@gmail.com http://my.opera.com/saobanglanhgia Dịch vụ ôn thi chất lượng cao – GSA Education: http://giasuams.com/ Liên hệ: 04.39152590 - 0989768553 (Linh)
- Sao băng lạnh giá – Vũ Khắc Ngọc 0985052510 → Quy đổi: Coi hỗn hợp NaHCO3 và MgCO3 là một muối duy nhất có CTPT MCO3 có KLPT M = 84. → Hỗn hợp X trở thành hỗn hợp gồm 2 thành phần là MCO3 và K2CO3. Do đó, ta có thể sử dụng phương pháp đường chéo như sau: MCO3 (M = 84) 3,2 0,03 mol 1 M = 14,52 = 96,8 0,15 0,12 mol 4 12,8 KHCO3 (M = 100) → mKCl = 74,5 × 0,12 = 8,94g Vậy đáp án đúng là A. 8,94 gam Ví dụ 6: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp X gồm CH4, C2H4 và C2H6, sản phẩm thu được dẫn qua bình I đựng dung dịch H2SO4 đặc và bình II đựng dung dịch Ca(OH)2 dư. Sau thí nghiệm, thấy trong bình II có 15 gam kết tủa và khối lượng bình II tăng nhiều hơn bình I là 2,55 gam. Thành phần % về thể tích của mỗi khí trong hỗn hợp đầu là: A. 50%, 30%, 20% B. 30%, 40%, 30% C. 50%, 25%, 25% D. 50%, 15%, 35% Hướng dẫn giải: 0,15 × 44 - 2,55 15 Từ giả thiết, ta có: n CO2 = = 0,15 mol vµ n H2 O = = 0,225 mol 100 18 Gọi C x H y là CTPT trung bình của hỗn hợp ban đầu, ta có: y C x H y → xCO 2 + H2O 2 Bảo toàn nguyên tố 2 vế, ta dễ dàng có: x = 1,5 vµ y = 4,5 Quy đổi: Coi hỗn hợp C2H4 và C2H6 là một hiđrocacbon duy nhất có 2C Áp dụng phương pháp đường chéo, ta có: CH4 (C = 1) 0,5 50% C = 1,5 0,5 50% (C = 2) Quy đổi: Coi hỗn hợp CH4 và C2H4 là một hiđrocacbon duy nhất có 4H Áp dụng phương pháp đường chéo, ta có: vukhacngoc@gmail.com http://my.opera.com/saobanglanhgia Dịch vụ ôn thi chất lượng cao – GSA Education: http://giasuams.com/ Liên hệ: 04.39152590 - 0989768553 (Linh)
- Sao băng lạnh giá – Vũ Khắc Ngọc 0985052510 C2H6 (H = 6) 0,5 25% H = 4,5 1,5 75% (H = 4) Vậy đáp án đúng là C. 50%, 25%, 25% vukhacngoc@gmail.com http://my.opera.com/saobanglanhgia Dịch vụ ôn thi chất lượng cao – GSA Education: http://giasuams.com/ Liên hệ: 04.39152590 - 0989768553 (Linh)
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
KẾT HỢP PHƯƠNG PHÁP QUY ĐỔI – TRUNG BÌNH – ĐƯỜNG CHÉO ĐỂ GIẢI NHANH BÀI TOÁN HÓA HỌC
6 p | 1896 | 1021
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Kết hợp các trò chơi trong giảng dạy môn Tiếng Anh lớp 6
21 p | 1555 | 381
-
SKKN: Nâng cao kết quả học tập lí thuyết môn Giáo dục Quốc phòng – An ninh bằng phương pháp “Thảo luận nhóm”
13 p | 823 | 220
-
SKKN: Một số vấn đề về phương pháp giảng dạy tích hợp đối với Ngữ Văn 9
11 p | 881 | 149
-
SKKN: Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc
15 p | 853 | 147
-
Sáng kiến: Áp dụng phương pháp quy đổi giải bài tập về sắt, hợp chất của sắt và một số phương pháp giải bài tập Hóa học hữu cơ 11
46 p | 451 | 139
-
SKKN: Vận dụng phương pháp dạy học nêu vấn đề vào giảng dạy bài 10, 11, 12 Sinh lớp 12 - Ban cơ bản
20 p | 263 | 69
-
SKKN: Kinh nghiệm đổi mới phương pháp dạy học phát huy vai trò của thí nghiệm trong giờ dạy học Hóa học
7 p | 253 | 61
-
SKKN: Tổ chức học nhóm kết hợp với truy bài 15 phút mỗi buổi học
15 p | 482 | 50
-
SKKN: Ứng dụng CNTT & TT kết hợp sách bài tập để đổi mới phương pháp dạy học Lịch sử ở trường THPT
127 p | 215 | 42
-
§ 3 Hai phương pháp chứng minh toán học ở Tiểu học 1) Phương pháp chứng minh
3 p | 259 | 23
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Thực hiện chuyển đổi số kết hợp với dạy học STEM trong môn GDCD cho học sinh Trường THPT Phạm Hồng Thái – Hưng Nguyên
80 p | 12 | 7
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số phương pháp dạy hoc phân môn tiếng Việt nhằm phát triển năng lực ngôn ngữ kết hợp giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc cho học sinh THPT ở huyện miền núi Quỳ Hợp
64 p | 22 | 5
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phát triển năng lực tự học cho học sinh bằng phương pháp dạy học kết hợp – Blended learning thông qua chương Nitơ – Photpho – Hóa học 11
72 p | 16 | 4
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp ô ăn quan để giải một lớp bài toán tập hợp lớp 10
29 p | 21 | 4
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Tổ chức dạy học chủ đề hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn theo hướng kết hợp điều tra thống kê để giải quyết bài toán tối ưu
76 p | 12 | 4
-
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng dạy học theo dự án kết hợp hoạt động trải nghiệm trong dạy học bài 11 Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ - Hóa học 11 nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh
71 p | 3 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn