Kết quả bước đầu phẫu thuật điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt bằng hệ thống laser phóng bên

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ PHÌ ĐẠI LÀNH TÍNH<br /> TUYẾN TIỀN LIỆT BẰNG HỆ THỐNG LASER PHÓNG BÊN<br /> Nguyễn Viết Thành*, Trần Việt Long*, Phạm Thắng*, Đỗ Thị Khánh Hỷ*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: đánh giá hiệu quả phẫu thuật điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt (PĐTTL) bằng hệ thống<br /> laser phóng bên<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, từ 2010 đến nay 50 bệnh nhân bị<br /> PĐTTL được điều trị bằng hệ thống laser phóng bên.<br /> Kết quả: 95,7% BN kết quả điều trị tốt và khá.<br /> Kết luận: Đây là phương pháp điều trị có hiệu quả và an toàn.<br /> Từ khóa: phì đại lành tính tuyến tiền liệt, laser phóng bên.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EVALUATING OF THE INITIAL RESULTS OF THE TREATMENT OF BENIGN PROSTATIC<br /> HYPERTROPHY BY SIDE-FIRING LASER SYSTEM<br /> Nguyen Viet Thanh, Tran Viet Long, Pham Thang, Do Thi Khanh Hy<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 3 - 2011: 19 - 23<br /> Objectives: evaluate the effectiveness of treatment benign prostatic hypertrophy (BPH) patient by side-firing<br /> laser system.<br /> Material and methods: cross-sectional, descriptive study on 50 BPH patients treated by side-firing laser<br /> system.<br /> Results: Overall outcome: good and moderate 95.7%.<br /> Conclusions: treatment benign prostatic hyperplasia patient by side-firing laser system is effective and safe.<br /> Key words: Benign prostatic hypertrophy (BPH), side-firing laser<br /> bước sóng 980nm, với thiết bị dẫn truyền laser<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> theo nguyên lý phóng bên (dây dẫn laser được<br /> Phì đại lành tính tuyến tiền liệt là một bệnh<br /> trang bị mặt gương tại đầu dây giúp chuyển<br /> thường gặp ở nam giới trên 45 tuổi, bệnh gây rối<br /> hướng tia laser phóng ra cửa sổ bên, với góc<br /> loạn tiểu tiện (RLTT) kích thích và tắc nghẽn<br /> phóng tia là 700 cho phép quan sát phẫu trường<br /> đường tiểu, cùng các biến chứng làm ảnh hưởng<br /> tốt hơn phóng thẳng. Nguyên lý phương pháp<br /> đến chất lượng sống của BN. Hiện có nhiều<br /> điều trị này là dùng laser can thiệp vào mô tổ<br /> phương pháp để điều trị các rối loạn tiểu tiện do<br /> chức bằng cách đốt nóng trực tiếp, gây bay hơi(6)<br /> PĐTTL gây ra, trong đó có phương pháp điều<br /> với ưu điểm là cầm máu rất tốt, ít phù nề, ít xâm<br /> trị laser phóng bên.<br /> lấn, thời gian lưu xông tiểu ngắn. Sử dụng dung<br /> Hệ thống laser phóng bên do hãng<br /> dịch NaCl 0,9% làm dịch rửa.<br /> BIOLITEC- CHLB Đức sản xuất, bao gồm máy<br /> Để bước đầu đánh giá hiệu quả của phương<br /> phát tia laser, nguồn laser diode bán dẫn xung,<br /> pháp điều trị này và ứng dụng trên đối tượng<br /> BV Lão khoa trung ương<br /> Tác giả liên lạc: Bs. Nguyễn Viết Thành,<br /> *<br /> <br /> Chuyên Đề Thận Niệu<br /> <br /> ĐT: 0985799957,<br /> <br /> Email: thanhnig@gmail.com<br /> <br /> 19<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011<br /> <br /> người cao tuổi có nhiều yếu tố nguy cơ, chúng<br /> tôi tiến hành nghiên cứu đề tài với các mục tiêu<br /> sau: (1) đánh giá hiệu quả bước đầu điều trị PĐTTL<br /> bằng hệ thống laser phóng bên (2) mô tả các tai biến<br /> biến chứng trong điều trị phì đại lành tính tuyến tiền<br /> liệt bằng hệ thống laser phóng bên.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN<br /> CỨU<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> - Đánh giá sự thay đổi huyết động, điện giải<br /> đồ trước và ngay sau phẫu thuật: công thức<br /> máu, điện giải đồ.<br /> - Mô tả tỷ lệ các tai biến và khó chịu của<br /> bệnh nhân trong và sau điều trị.<br /> - Đánh giá kết quả chung điều trị chia ra 3<br /> mức (1) kết quả tốt: IPSS sau ĐT == 10mml/s, không<br /> còn NTTD; (2) kết quả khá: IPSS sau ĐT 8-19<br /> <br /> Nghiên cứu được tiến hành trên 50 bệnh<br /> nhân PĐTTL được điều trị bằng hệ thống bằng<br /> hệ thống laser phóng bên tại bệnh viện Lão khoa<br /> trung ương từ tháng 9 năm 2010.<br /> <br /> điểm, Qmax >= 10mml/s, thể tích TTL và NTTD<br /> <br /> Tiêu chuẩn lựa chọn<br /> <br /> Phương pháp xử lý số liệu: xử lý số liệu theo<br /> <br /> Có rối loạn tiểu tiện (RLTT) từ trung bình<br /> đến nặng (thang điểm triệu chứng IPSS>=8) ; lưu<br /> lượng đỉnh dòng tiểu =60 cm3 ;<br /> đang bị nhiễm khuẩn tiết niệu ; có các bệnh kèm<br /> theo: rối loạn đông máu, sỏi bàng quang, u bàng<br /> quang, ung thư TTL, các tổn thương không đặt<br /> được máy soi.<br /> <br /> Đặc điểm chung<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> dùng thuốc trung bình là 3,5 tháng. 8BN được<br /> <br /> Dịch tễ học mô tả cắt ngang có so sánh trước<br /> và sau điều trị.<br /> <br /> phẫu thuật nội soi hoặc mở dẫn lưu bàng quang<br /> <br /> Phương pháp đánh giá kết quả<br /> <br /> kèm theo 1 đến 4 bệnh. Thời gian lưu ống thông<br /> <br /> - Đánh giá mức độ RLTT tiện qua thang<br /> điểm triệu chứng IPSS (International prostate<br /> symptom score) và thang điểm chất lượng sống<br /> (quality of life- QoL) tại thời điểm trước điều trị<br /> (ĐT) và sau ĐT 1, 3 tháng. Theo thang điểm<br /> IPSS, chia ra làm 3 mức độ RLTT: nhẹ:0-7; trung<br /> bình: 8-19; nặng:20-35 điểm.<br /> - Đo lưu lượng đỉnh dòng tiểu (Qmax) bằng<br /> máy Urospec trước phẫu thuật, trước khi ra viện<br /> và sau 1, 3 tháng.<br /> - Siêu âm đánh giá thể tích TTL, thể tích<br /> nước tiểu tồn dư (NTTD) trước và sau ĐT 1, 3<br /> tháng.<br /> <br /> 20<br /> <br /> Tuổi trung bình 72,4± 8,37(55-92).Thời gian<br /> mắc bệnh trung bình là 3,6 năm, có 44 BN (88%)<br /> đã dùng thuốc nội khoa trước đó thường là<br /> nhóm chẹn alpha1 và dutasteride, thời gian<br /> <br /> trên xương mu trước đó. Có 35 BN (70%) mắc<br /> niệu đạo trung bình 27 giờ (16-120).<br /> Bảng 1: Nhóm tuổi<br /> Nhóm tuổi<br /> 55-69<br /> >=70<br /> Tổng số (n)<br /> <br /> Số BN (n)<br /> 9<br /> 41<br /> 50<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> 18<br /> 82%<br /> 100%<br /> <br /> Chủ yếu là các bệnh nhân tuổi cao trên 70 tuổi<br /> Bảng 2: Các bệnh khác kèm theo<br /> Các bệnh khác kèm theo<br /> Tăng huyết áp<br /> Tai biến mạch não<br /> Suy tim, suy vành<br /> Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính<br /> Suy thận mạn<br /> Có bệnh mắc kèm<br /> <br /> Số BN (n) Tỷ lệ (%)<br /> 30<br /> 60<br /> 7<br /> 14<br /> 8<br /> 16<br /> 9<br /> 18<br /> 2<br /> 4<br /> 35<br /> 70<br /> <br /> Chuyên Đề Thận Niệu<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011<br /> Bảng 3: xét nghiệm công máu và điện giải đồ máu<br /> trước và ngay sau phẫu thuật<br /> Xét nghiệm công<br /> thức máu<br /> <br /> Trước<br /> <br /> Số lượng hồng cầu 4,09 0,411<br /> (triệu/ml)<br /> <br /> Sau phẫu<br /> thuật<br /> <br /> P<br /> <br /> 3,81 0,499<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> Hemoglobin (g/l) 135,72 11,82 130,30 10,50 >0,05<br /> Hematocrit (l/l)<br /> <br /> 0,44 0,038<br /> <br /> 0,400,031<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> Số lượng tiểu cầu 241,94 45,30 231,35 46,04 0,05<br /> <br /> K<br /> <br /> 3,710,511<br /> <br /> 3,3 0,515<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> Cl-<br /> <br /> 99,343,55<br /> <br /> 98,75 4,01<br /> <br /> >0,05<br /> <br /> 50<br /> <br /> 50<br /> <br /> +<br /> <br /> Số BN (n)<br /> <br /> Nhận thấy không có sự thay đổi đáng kể<br /> trong các chỉ số xét nghiệm công thức máu<br /> và điện giải đồ máu trước và ngay sau khi<br /> phẫu thuật.<br /> <br /> Hiệu quả điều trị<br /> Triệu chứng rối loạn tiểu tiện theo thang điểm<br /> IPSS, QoL trước và sau điều trị.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Thể tích NTTD, TTL trên siêu âm trước và sau<br /> điều trị<br /> Bảng 6: So sánh thể tích TTL, NTTD trên siêu âm,<br /> Qmax trước và sau điều trị<br /> Trước ĐT<br /> 50<br /> <br /> n<br /> V TTL<br /> 37,23 16,34<br /> 3<br /> X±SD(cm )<br /> <br /> 1 tháng<br /> 48<br /> <br /> 3 tháng<br /> 47<br /> <br /> P<br /> <br /> 23,17 21,9 12,17<br /> 13,12<br /> <br /> V NTTD<br /> 50,1228,12 10,549,7 11,326,7 P