Kết quả đánh giá và tuyển chọn một số giống đậu tương triển vọng năm 2009 - 2010

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

71
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việt Nam, đậu tương (Glycine max (L.) Merill) được coi là một loại cây trồng truyền thống và đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống cây trồng. Đậu nành chứa rất nhiều giá trị sử dụng và sử dụng cho các mục đích khác nhau như lấy protein, dầu, sản xuất thức ăn gia súc cũng như cải tạo đất ... Với mục tiêu lựa chọn và giới thiệu các giống đậu tương potetial cho sản xuất, trong đó có năng suất cao, tốc độ tăng trưởng tốt, khả năng đề kháng cao với sâu bệnh và bệnh, chúng ta charaterized và đánh...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kết quả đánh giá và tuyển chọn một số giống đậu tương triển vọng năm 2009 - 2010

K T QU ĐÁNH GIÁ VÀ TUY N CH N M T S GI NG Đ U TƯƠNG TRI N V NG NĂM 2009-2010 Bùi Th Thu Huy n, guy n Th g c Hu , guy n Th Thu Trang SUMMARY Results of evaluation and selection of some promising soybean varieties In Viet am, Soybean (Glycine max (L.) Merill) is considered as a traditional crop and plays an important role in cropping system. Soybean contains a lot of using values and used for different purposes such as obtaining protein, oil, producing animal feed as well as improving soil... With objectives of selection and introduction of potetial soybean varieties for production, which have high yield, good growth, high resistant ability to pest and disease, we charaterized and evaluated agro-bio-morphological charateristics of 88 accessions in selected soybean collection maintained in national crop genbank based on methods of plant genetic resources charaterization and evaluation, and traditional seed- breeding. The experiment was implemented in two spring (dry) seasons of 2009 and 2010 to identify potential one. The research results showed that most of varieties grew and developed well in climate condition of Red River Delta. And, we have selected 8 promissing varieties in comparision with two controls (VX 93 và DT 84), in which there are 2 varieties (Accession o. 4871 and 4897) having higher yield, better seed quality, higher assistant to pest and disease than two control ones. Keywords: Soybean (Glycine max (L.) Merill), agro-bio-morphological characteristics, collection, evaluation, selection, promissing. nghi p ngày càng thu h p, vì th h n ch I. §ÆT VÊN §Ò di n tích t canh tác và vi c tăng v ch u tương (Glycine max (L.) Merill) n m c gi i h n nh t nh, trong khi ó còn g i là u nành, thu c h u nhu c u v u tương ngày càng tăng. Hàng (Fabaceace), là m t trong nh ng cây tr ng năm s n xu t u tương Vi t Nam m i có l ch s lâu i, có vai trò quan tr ng t kho ng 300.000 t n, áp ng 15% nhu trong h th ng canh tác c a Vi t Nam. u c u, v n ph i ph thu c vào ngu n u tương là cây tr ng có giá tr nhi u m t: tương nh p khNu, kim ng ch nh p khNu u Cung c p protein, d u th c v t cho con tương s cân b ng kim ng ch xu t khNu g o ngư i, làm th c ăn chăn nuôi, là nguyên (Mai Quang Vinh, 2007). li u cho m t s ngành công nghi p, là cây góp ph n có nhanh b gi ng a tr ng c i t o t. d ng ph c v s n xu t, công tác ánh giá nư c ta, do t c ô th hóa và công tuy n ch n nh ng dòng gi ng u tương nghi p hóa cao nên di n tích t nông t t t ngu n v t li u thu th p trong và
ngoài nư c có vai trò quan tr ng. Do v y, so n, trên cơ s tài li u c a Vi n Tài v i m c ích tuy n ch n ra m t s gi ng nguyên Di truy n Th c v t Qu c t (IPGRI, u tương sinh trư ng, phát tri n t t và có 1984). Các tính tr ng liên quan n sinh kh năng ch ng ch u sâu b nh ph c v s n trư ng phát tri n và năng su t, như th i xu t, chúng tôi ã ti n hành nghiên c u gian sinh trư ng, chi u cao cây, năng su t ánh giá t p oàn u tương ang lưu gi ư c quan tâm t p trung mô t và ánh giá. t i Trung tâm Tài nguyên th c v t, An Phương pháp x lý s li u th ng kê Khánh, Hoài c, Hà N i. Bài vi t này sinh h c trên Exel và IRRISTAT 5.1 for trình bày k t qu ánh giá và tuy n ch n window. gi ng u tương tri n v ng t t p oàn Thí nghi m ư c ti n hành t i khu thí trong 2 năm 2009-2010. nghi m c a Trung tâm Tài nguyên th c v t trong 2 năm 2009-2010. II. VËT LIÖU V PH¦¥N G PH¸P N GHI£N CøU III. KÕT QU¶ V TH¶O LUËN 1. V t li u nghiên c u 1. K t qu kh o sát, ánh giá t p oàn T p oàn u tương g m 88 m u gi ng hi n ng lưu gi t i N gân hàng gen cây 1.1. c i m sinh trư ng phát tri n tr ng Qu c gia, trong ó có 30 m u gi ng K t qu mô t , ánh giá các c i m u tương a phương ư c thu th p t các hình thái chính c a 88 m u gi ng u tương t nh trong c nư c và 20 m u gi ng u trong v xuân năm 2009 ư c trình bày tương t Trung tâm Vi t Xô, 12 m u gi ng b ng 1 và b ng 2. t Trung tâm u , 15 m u gi ng t Màu s c hoa: Màu s c hoa là m t trong AVRDC, 11 m u gi ng t Vi n cây có d u. nh ng c i m hình thái d nh n bi t ơn Gi ng i ch ng là DT 84 và VX 93. gi n nh t v s khác bi t c a các gi ng. Màu hoa liên quan ch t ch n màu s c 2. Phương pháp nghiên c u thân m m, nh ng gi ng có thân màu tím thì Thí nghi m t p oàn: Các m u gi ng hoa có màu tím, nh ng m u gi ng có thân ư c tr ng tu n t , không nh c l i, m i màu xanh thì hoa màu tr ng. Trong s các gi ng tr ng 10m2. C 10 m u gi ng xen 2 m u gi ng tham gia thí nghi m có 68 m u i ch ng. Thí nghi m so sánh: B trí theo gi ng có hoa màu tím (chi m 77,27%) kh i ng u nhiên hoàn ch nh, 3 l n nh c l i. tương t i ch ng DT84 và VX_93, còn c 2 lo i thí nghi m, m t tr ng 40 l i 20 m u gi ng có hoa màu tr ng (chi m cây/m2. Lư ng phân bón cho 1ha: 8 t n 16,67%). phân chu ng, 40kgN ; 100kgP2O5; 60kgK2O. Các c i m hình thái nông h c ư c theo dõi, mô t và o m theo phi u mô t do Trung tâm Tài nguyên th c v t biên B ng 1. M t s c i m hình thái chính c a các m u gi ng trong t p oàn u tương
Phân b bi u hi n M u gi ng đ i di n Tính tr ng Bi u hi n S lư ng T l (%) (theo s đăng ký) Tím 68 77,27 9681, 9822, 12192, 12193 Màu s c hoa Tr ng 20 22,73 4324, 4417, 4539, 4863, 4910 Vàng 80 90,91 4863, 4871, 4876, 4881, 4884 Xanh lơ 3 3,41 4383, 4431, 6646 Màu v h t Nâu đ 1 1,14 9681 Đen 4 4,55 4324, 6780, T1738, T5202 Đen 15 17,05 4324, 4383, 4431, 4907 Màu r n h t Nâu 68 77,27 4539, 4863, 4871, 4876 Tr ng 5 5,68 4409, 8557, 8811, 8812 Màu v h t: Là ch tiêu liên quan n Màu r n h t: Cũng là ch tiêu liên quan ch t lư ng thương phNm c a h t. Ph n l n n ch t lư ng thương phNm c a h t. a các m u gi ng có màu h t vàng, có 3 m u ph n các m u gi ng có r n h t màu nâu (68 gi ng màu xanh lơ, 1 m u gi ng màu nâu m u gi ng, chi m 77,27%), 15 m u gi ng (9681), 4 m u gi ng màu en (4324, có r n màu en, 5 m u gi ng có r n tr ng. 6780, T1738, T5202). B ng 2. Th i gian sinh trư ng và chi u cao cây c a các m u gi ng trong t p oàn Phân b bi u hi n Tính tr ng Tham s th ng kê M u gi ng đ i di n Bi u hi n S lư ng T l (%) Max = 106 100 22 25,00 4417, 4431, 4881, 6789, 8527 CV% = 6,2 4417, 4431, 4881, 6789, 8527 Max = 75,6 < 40 51 57,95 6780, 6795, 6800, 8519, 8547 Chi u cao cây Min = 24,4 40 - 50 26 29,55 4940, 4977, 6783, 8516, 9677 (cm) TB = 39,9 50 - 60 7 7,95 4903, 6805, 8545, 9066, 9681 CV% = 23,9 > 60 4 4,55 6801, 9678, 13540, T5615 Th i gian sinh trư ng: TGST c a các + Nhóm chín trung bình có TGST dao m u gi ng bi n ng t 84-106 ngày (CV% ng t 90-100 ngày tương t i ch ng = 6,2%). Căn c vào TGST c a các m u VX_93 (98 ngày) g m 56 m u gi ng gi ng trong t p oàn, chúng tôi chia thành 3 (63,64%). nhóm: + Nhóm chín mu n có TGST dao ng + Nhóm chín s m có TGST dao ng t 100-120 ngày có 22 m u gi ng (25%) t 84-90 ngày tương t i ch ng DT84 (85 trong ó có nh ng m u gi ng có TGST dài ngày) g m có 10 m u gi ng (chi m nh t là 106 ngày (4324, 4386, 8527, 13540, 11,36%). T4572).
Chi u cao cây: Chi u cao cây bi n ngày) b ng v i th i gian sinh trư ng c a ng t 24,4 - 75,6 cm (CV% = 23,9 cm) gi ng i ch ng DT84, gi ng có th i gian trong ó có 51 m u gi ng có chi u cao cây sinh trư ng dài nh t là 13540 (91 ngày) b ng t 24,4 - 40 cm (chi m 57,95%) cùng nhóm v i gi ng i ch ng VX93. v i i ch ng DT84 (39,2 cm), 26 m u Chi u cao cây: ây là m t trong nh ng gi ng có chi u cao cây t 40-50 cm, cùng ch tiêu quan tr ng, ph n ánh tình tr ng sinh nhóm v i i ch ng VX_93 (44,7 cm), còn trư ng c a gi ng ư c tr ng trong nh ng l i là các m u gi ng có chi u cao cây cao i u ki n ngo i c nh nh t nh. Chi u cao hơn hai gi ng i ch ng. cây ư c quy t nh b i b n ch t di truy n, 1.2. ăng su t ng th i v i i u ki n ngo i c nh. Qua s li u th hi n b ng 3 cho th y, chi u cao ăng su t th c thu: Là năng su t th c cây c a các gi ng v xuân 2010 bi n t thu ư c c a các gi ng trên di n tích thí ng t 39,4 cm n 52,1 cm, trong ó nghi m. Qua k t qu nghiên c u cho th y, gi ng cao nh t là 4324 (52,1 cm) và th p năng su t th c thu bi n ng t 4,8 - 34,0 nh t là 4539 (39,4 cm), hai gi ng i ch ng t /ha, h s bi n ng l n (CV% = có chi u cao cây là DT84 (43,3 cm), 36,97%). Có 64 m u gi ng có năng su t VX_93 (47,7 cm). th c thu th p hơn 20 t /ha (chi m 72,73%), 23 m u gi ng (26,14%) có năng su t th c S qu trên cây: K t qu th hi n thu t 20-30 t /ha cùng nhóm v i hai gi ng b ng 3 cho th y, v xuân gi ng có s qu i ch ng DT84 (22,18 t /ha), VX_93 trên cây cao nh t là 13540 (46,2 qu ), th p (24,82 t /ha), có 1 m u gi ng có năng su t nh t là DT84 (23,5 qu ), các gi ng u có cao trên 30 t /ha ó là m u gi ng có s s qu cao hơn gi ng i ch ng DT84 ăng ký 4876 (33,96 t /ha). tin c y 95%. Các gi ng 4539 (45,4 qu ), 4871 (42,9 qu ), 13540 (46,2 qu ) có s 2. K t qu so sánh 8 dòng u tương qu tương ương nhau và cao hơn h n hai tri n v ng v xuân 2010 gi ng i ch ng DT84 (23,5 qu ), VX_93 (38,8 qu ) tin c y 99%. M c tiêu t ra c a nghiên c u là tuy n ch n nh ng gi ng u tương có năng su t T l qu 3 h t c a các gi ng v xuân cao hơn 2 gi ng i ch ng. Qua k t qu ánh 2010 bi n ng t 9,4 n 24,7 %, trong ó giá t p oàn u tương trong v xuân năm th p nh t là gi ng 4324 (9,4%), cao nh t là 2009, bư c u ã tuy n ch n ra 8 gi ng u gi ng i ch ng VX_93 (24,7%), và gi ng tương n i tr i v các c trưng, c tính i ch ng DT 84 là 21,7%. ti p t c ưa vào so sánh năng su t trong v xuân năm 2010. Sau ây là m t s c i m chính c a 8 gi ng u tương tri n v ng. K t qu b ng 3 cho th y: Th i gian sinh trư ng c a các dòng tri n v ng bi n ng t 82 ngày n 91 ngày, trong ó gi ng có th i gian sinh trư ng ng n nh t là 4977, 4987 (82 B ng 3. c i m nông h c và năng su t 8 dòng tri n v ng thí nghi m v xuân 2010
TGST Cao cây S qu T l qu 3 P 1000 h t NSTT TT SĐK (ngày) (cm) trên cây h t (%) (g) (t /ha) 1 4324 86 52,1 35,0 9,4 126,7 25,90 2 4539 88 39,4 45,4 10,8 141,0 25,85 3 4871 88 41,4 42,9 22,1 209,3 33,02 4 4977 82 46,1 26,5 16,2 269,7 28,98 5 4987 82 49,9 34,7 15,9 172,7 33,22 6 6646 90 47,4 32,5 22,2 190,7 30,47 7 9677 88 48,9 30,9 21,4 199,3 26,70 8 13540 91 45,9 46,2 14,7 158,0 27,23 9 DT 84 (ĐC1) 82 43,3 23,5 21,7 196,3 25,37 10 VX 93 (ĐC 2) 91 47,7 38,8 24,7 204,3 28,65 Năng su t (LSD 0,05 = 4,23 t /ha, LSD 0,01 = 5,78 t /ha). Kh i lư ng 1000h t (g): Trong v xuân l i có năng su t th c thu tương ương nhau 2010, ch tiêu này dao ng t 126,7g và tương ương hai gi ng i ch ng. (gi ng 4324) n 269,7g (gi ng 4977). V tình hình sâu b nh h i: Trên ng Gi ng 4977 có kh i lư ng 1000 h t cao hơn ru ng 8 gi ng tri n v ng ch b sâu b nh h i h n các gi ng khác và cao hơn h n hai m c nh n trung bình ( i m 1-2). gi ng i ch ng DT 84 (169,3 g), VX_93 (204,3g) tin c y 99%. 3. Tuy n ch n gi ng u tương có ti m Năng su t th c thu c a các gi ng tham năng cho s n xu t gia thí nghi m so sánh v xuân năm 2010 T k t qu ánh giá, so sánh v các c bi n ng t 25,37 t /ha ( i ch ng DT84) i m nông sinh h c v i 2 gi ng i ch ng n 33,22 t /ha (4987). Trong ó gi ng DT84 và VX-93, chúng tôi ã tuy n ch n 6646 (năng su t th c thu 30,47 t /ha) cao ư c 2 gi ng có ti m năng cho s n xu t. ó hơn gi ng i ch ng DT84 tin c y là gi ng u tương có s ăng ký 4871 và 95%. Hai gi ng 4871 (năng su t th c thu gi ng 4987. c i m nông sinh h c chính 33,02 t /ha), gi ng 4987 (năng su t th c c a 2 gi ng này ư c trình bày b ng 4. thu 33,22 t /ha) cao hơn h n các gi ng khác và cao hơn h n hai gi ng i ch ng DT84 và VX_93 tin c y 95%. Các gi ng còn B ng 4. c i m nông sinh h c chính c a hai gi ng ưu tú tuy n ch n trong thí nghi m so sánh v xuân 2010 TT Đ c đi m 4871 4987 DT84 VX-93 1 Ki u sinh trư ng H uh n H uh n H uh n H uh n 2 Màu s c thân m m Tím Tím Tím Tím 3 Chi u cao cây (cm) 41,4 49,9 43,3 47,7 4 Màu s c hoa Tím Tím Tím Tím
5 Chi u cao đóng qu (cm) 11,3 15,0 11,8 14,0 6 Màu v h t Vàng Vàng Vàmg Vàng 7 Màu r n h t Nâu Nâu Nâu Nâu 8 S qu /cây 42,9 34,7 23,5 38,8 9 S h t/qu 2,10 2,05 2,08 2,09 10 Kh i lư ng 1000 h t (g) 209,3 172,7 196,3 204,3 11 S đ t trên thân chính 11,1 11,4 11,0 11,6 12 Năng su t th c thu (t /ha) 33,02 33,22 25,34 28,65 13 Nhi m sâu b nh h i Nh -TB Nh -TB Nh -TB Nh -TB
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam IV. KÕT LUËN K t qu ánh giá t p oàn 88 m u gi ng u tương trong v xuân năm 2009 cho th y, các gi ng u tương u sinh trư ng phát tri n t t trong i u ki n thí nghi m t i ng b ng sông H ng. Qua ánh giá và bình tuy n bư c u ã tuy n ch n ư c 8 gi ng u tương tri n v ng có năng su t cao (so v i 2 gi ng i ch ng VX 93 và DT 84). K t qu so sánh 8 gi ng tri n v ng v xuân 2010 v i 2 gi ng i ch ng ã ch n l c ư c 2 gi ng ưu tú có ti m năng gi i thi u cho s n xu t là gi ng S K 4871 và S K 4897. Hai gi ng này có ti m năng năng xu t cao hơn gi ng i ch ng, ch t lư ng h t khá, ch ng ch u khá v i sâu b nh. TÀI LI U THAM KH O 1. Ngô Th Dân, Tr n ình Long, Tr n Văn Lài, Th Dung và Ph m Th ào (1999), Cây u tương. NXB Nông nghi p, Hà N i. 2. IPGRI, (1984). Descriptors for Soybean ((Glycine max (L.) Merill)). IPGRI, Rome, Italia. 3. Mai Quang Vinh, (2007). Thành t u và nh hư ng nghiên c u phát tri n u tương trong giai o n h i nh p. Báo cáo khoa h c công ngh ph c v nông nghi p và phát tri n nông thôn các t nh phía B c (2006-2007). Tài li u H i ngh . B NN &PTNT, 2007. Tr.118-122. gư i ph n bi n TS. Ph m Xuân Liêm 7