Đề bài: Kết thúc tác phẩm Số phận con người, nhà văn M.Sôlôkhôp viết: "Không... <br />
nóng bỏng lăn trên má anh". Dựa vào tác phẩm và suy nghĩ của bản thân, em hãy <br />
phát biểu ý kiến về lời trữ tình ngoài đề nói trên<br />
<br />
Bài làm<br />
<br />
Đọc Số phận con người của M.Sôlôkhôp, ai cũng thấy rõ nhân vật Xôcôlôp là con người <br />
có một ý chí và nghị lực phi thường. Nhưng chính con người kiên cường, sắt thép ấy lại <br />
luôn dạt dào một tinh thần nhân hậu, nhân ái. Một con người đã mất mát quá nhiều trong <br />
chiến tranh. Sau chiến thắng, anh vẫn tiếp tục phải chịu đựng và hy sinh cho người khác. <br />
Ngay tiếng khóc đau buồn cũng chỉ thường diễn ra trong chiêm bao, còn ban ngày anh phải <br />
dùng nghị lực để kìm lại và giấu đi vì một lý do cao thượng biết bao nhiêu. Đúng như lời <br />
người dẫn truyện đã phát biểu: "Không, không phải những người đứng tuổi đã bạc đầu <br />
trong chiến tranh chỉ khóc trong chiêm bao đâu. Họ cũng khóc trong thực tại đấy. Cái <br />
chính ở đây là phải biết kịp thời quay mặt đi. Cái chính ở đây là đừng làm tổn thương trái <br />
tim em bé, đừng để cho em thấy những giọt nước mắt đàn ông hiếm hoi, nóng bỏng lăn <br />
trên má anh".<br />
<br />
Nổi bật lên trong truyện là hai con người, một già "đứng tuổi đã bạc đầu trong chiến <br />
tranh" và một còn bé bỏng, ngây thơ. Nhưng cả hai đều hứng trọn quá nhiều mất mát. <br />
"Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi <br />
bạt tới những miền xa lạ...". Sau chiến tranh họ gặp và nương tựa vào nhau. Cuộc đời <br />
của Xôcôlôp quả là một cuộc đời quá bất hạnh: chiến tranh đã cướp đi của anh tất cả <br />
những người thân yêu nhất vợ và hai con gái trúng bom, người con trai duy nhất là <br />
Anatôli lớn lên, ra mặt trận và lại ngã xuống chiến trường đúng ngày toàn thắng (95<br />
1945). Bản thân Xôcôlôp cũng bị thương, bị bắt làm tù binh, chịu đựng bao nhiêu cực hình <br />
của trại tù phát xít, thế rồi dũng cảm, mưu trí, trở lại được đội ngũ của mình. Ngày chiến <br />
thắng cũng là ngày anh không còn gì để mất: "Trái tim tôi đã suy kiệt, đã bị chai sạn vì đau <br />
khổ". Anh chỉ còn biết mượn rượu giải sầu, Xôcôlôp gần như bị đẩy vào ngõ cụt bế tắc. <br />
Chính lúc ấy thì anh gặp bé Vania, cậu bé không nhà không cửa, không ai thân thích và <br />
không nơi nương tựa "bạ đâu ngủ đó", "thằng bé rách bươm xơ mướp. Mặt mũi thì bê bét <br />
nước dưa hấu, lem luốc, bụi bặm, bẩn như ma len, đầu tóc rối bù những cặp mắt cứ <br />
như những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm". Chiến tranh cũng đã cướp đi của Vania <br />
tất cả. Lòng Xôcôlôp dâng trào xúc động: "Những giọt nước mắt nóng hổi sôi lên ở mắt <br />
tôi và lập tức tôi quyết định: Không thể để cho mình với nó chìm nghỉm riêng rẽ được!". <br />
Anh đã nhận cậu bé làm con và ngay lúc đó tâm hồn anh "cảm thấy nhẹ nhõm và bừng <br />
sáng lên”. Từ khi gặp bà Vania, Sôcôlôp gần như quên hẳn đi bản thân với bao nỗi đau <br />
khổ của chính mình. Anh dồn hết tình thương ấp ủ cho Vania. Và chính cậu bé đã mang <br />
lại cho anh niềm vui và sự an ủi bất ngờ: ''Tôi thức giấc, thấy nó rúc vào nách tôi như con <br />
chim sẻ dưới mái ra, ‘ngáy khe khẽ, tôi thấy lòng vui không lời nào tả xiết!". Cứ đêm đêm <br />
nhìn ngắm Vania ngủ say sưa, trái tim tưởng đã hoá đá của Xôcôlôp lại "trở lên êm dịu <br />
hơn". Xôlôkhôp đã giành rất nhiều chi tiết để miêu tả sự ngây thơ trong trắng của Vania. <br />
Chính cậu bé cũng đã phải gánh chịu quá nhiều đau thương, mất mát. Nhưng vì còn quá <br />
non nớt ngây thơ nên tất cả quá khứ đau thương ấy đôi khi chỉ bùng lóe lên trong kí ức rồi <br />
vụt tắt. Sôlôkhôp viết: "Tri nhớ trẻ con cứ quầng sáng mùa hạ, soi sáng tất cả trong chốc <br />
lát rồi vụt tắt." Cái chi tiết "chiếc áo banh tô bằng da" mà Vania nhớ lại là bố mình trước <br />
kia vẫn mặc, câu hỏi bất ngờ của cậu về chiếc áo ấy đã khiến Xôcôlôp giật mình và <br />
"phải đánh trống lảng". Thực ra anh không muốn chú bé biết sự thật cay đắng lúc ấy, <br />
chưa nên làm u ám tâm hồn thơ ngây của cậu bé "có cặp mắt xanh như da trời”, long lanh <br />
"như những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm". Thực sự Sôcôlôp đã gánh chịu tất cả <br />
gánh nặng mất mát thay cho cậu bé để tâm hồn trong trắng, thơ ngây ấy được thanh thản, <br />
yên vui, Xôcôlôp cũng là một con người bình thường như bao nhiêu con người khác <br />
Nhưng cái cao đẹp của tâm hồn hồn anh là đức hy sinh, là ý chí và nghị lực phi thường, là <br />
lòng vị tha, nhân hậu. Anh đã cố ghìm mình, cứng cỏi luốt thầm những giọt lệ mỗi khi <br />
nghĩ về số phận của mình: "Ban ngày bao giờ cũng trấn tĩnh được, không hớ ra một tiếng <br />
thở dài, một lời than vãn, nhưng ban đêm thức giác thì gối ướt đẫm nước mắt". Vượt ra <br />
ngoài ý chí kiên cường, sắt đá của người đã được tôi luyện bằng gian khổ, hy sinh, anh đã <br />
phải khóc trong những cơn mơ. Lời tự thuật chân thành, chân thực khiến người đọc càng <br />
xúc động trước sự cao cả của tâm hồn anh, không muốn tâm hồn Vinia buồn tủi, khổ đau,<br />
Xôcôlôp gánh chịu tất cả. Thực ra đâu phải là anh không biết khóc, không rơi nước mắt <br />
được giữa ban ngày. Lời trữ tình ngoại đề của người dẫn dẫn truyện cũng chính là những <br />
suy nghĩ sâu sắc và thấm đượm tình người, hiểu thấu đáo lòng người. "Không, không <br />
phải những người đứng tuổi đã bạc đầu trong chiến tranh chỉ khóc trong chiêm bao đâu. <br />
Họ cũng khóc trong thực tại đấy. Cái chính ở đây là phái biết kịp thời quay mặt đi. Cái <br />
chính ở đây là đừng làm tổn thương trái tim em bé, đừng để cho em thấy giọt nước mắt <br />
đàn ông hiếm hoi nóng bỏng lăn trên má anh".<br />
<br />
Là một yếu tố ngoài cốt truyện, trữ tình ngoại đề trực tiếp thể hiện và giãi bày những <br />
cảm xúc, ấn tượng, tình cảm và tư tưởng chủ quan của tác giả đối với hiện thực mà ông <br />
ta mô tả. Với đoạn văn trữ tình ngoại đề trên, sôlôkhôp bày tỏ lòng khâm phục của mình <br />
trước một con người vừa kiên cường, vừa nhân hậu, bao dung. Đoạn trữ tình ngoại đề ấy <br />
cũng làm rõ thêm quan điểm nghệ thuật của Sôlôkhôp. "Nghệ sĩ không thể lạnh lùng khi <br />
sáng tạo... Khi viết, máu nhà văn phải sôi lên".<br />