Khảo sát sự cố y khoa liên quan đến hoạt động của điều dưỡng tại Bệnh viện Quân y 7A

TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 16 - 12/2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> KHẢO SÁT SỰ CỐ Y KHOA LIÊN QUAN ĐẾN HOẠT<br /> ĐỘNG CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 7A<br /> <br /> Trần Thị Hương Giang1, Ngô Văn Thành1,<br /> Cao Thị Thảo1, Phạm Hoàng Dương1, Phan Thị Mỹ Linh1<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Xác định tỉ lệ Sự cố y khoa (SCYK) liên quan đến hoạt động của điều<br /> dưỡng tại Bệnh viện Quân y 7A. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt<br /> ngang trên 120 điều dưỡng các khoa lâm sàng tại Bệnh viện Quân y 7A từ tháng 3/2018<br /> đến tháng 8/2018. Sử dụng bộ câu hỏi thông qua phỏng vấn trực tiếp. Kết quả: Tỉ lệ sự<br /> cố y khoa liên quan đến hoạt động của điều dưỡng: thực hiện thuốc: 17,5%; thực hiện<br /> cận lâm sàng: 15,3%; trong chăm sóc, theo dõi khác 51%; rủi ro nghề nghiệp theo giới<br /> hạn của đề tài 16,2%. Kết luận: Sự cố y khoa có thể xảy ra ở tất cả các nội dung công<br /> việc, trong qui trình hoạt động chuyên môn chăm sóc người bệnh của Điều dưỡng, có<br /> tính đến cả rủi ro nghề nghiệp.<br /> Từ khóa: sự cố y khoa, điều dưỡng.<br /> INVESTIGATE THE MEDICAL CURRICULUM RELATED TO THE<br /> ACTIVITIES OF NURSING AT THE 7A MILITARY HOSPITAL<br /> ABSTRACT<br /> Subjective: Scanling the rate of the medical curriculum related to the activities<br /> of nursing at the 7A Military Hospital. Objective and methods: A cross prospective in<br /> 120 nurses in 7A hospital, were interviewing by the request conplex from 03/2018 to<br /> 08/2018. Results: The rate of the medical incidents related to nursing operations: drug<br /> use is 17.5%; subclinical: 15.3%; in other care is 51%; and occupational risk is 16.2%.<br /> Conclutions: medical problems can occur in all work areas, in the nursing profession-<br /> al’s nursing care professional process, including occupational risks.<br /> Keywords: medical incidents, nurse<br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ đến điều trị. Có thể khẳng định rằng ở bất<br /> cứ công đoạn nào của mọi quy trình khám<br /> Bệnh viện là một môi trường nguy<br /> bệnh, chữa bệnh đều chứa đựng các nguy<br /> cơ cao, nơi các sai sót có thể xảy ra bất<br /> cơ tiềm tàng cho người bệnh. Hơn thế nữa,<br /> cứ thời điểm nào từ khâu chẩn đoán cho<br /> <br /> 1<br /> Bệnh viện Quân y 7A<br /> Người phản hồi (Corresponding): Trần Thị Hương Giang (phuonganh3052011@gmail.com)<br /> Ngày nhận bài: 13/10/2018, ngày phản biện: 28/10/2018<br /> Ngày bài báo được đăng: 30/12/2018<br /> <br /> 106<br />  HỘI NGHỊ KHOA HỌC ĐIỀU DƯỠNG MỞ RỘNG LẦN I BỆNH VIỆN QUÂN Y 7A<br /> <br /> bệnh viện là nơi các thầy thuốc thường hạn chế được những sự cố khi chúng ta<br /> xuyên bị áp lực do tình trạng quá tải và áp tuôn thủ các quy định, thiết lập hệ thống<br /> lực về tâm lí, vì vậy sự cố y khoa là điều giám sát, phòng ngừa để làm giảm sự cố.<br /> khó tránh và trong nhiều trường hợp ngoài Xác định được công tác của người điều<br /> tầm kiểm soát. dưỡng có liên quan trực tiếp đến sự cố y<br /> Khi sự cố xảy ra, cả người bệnh và khoa.<br /> thầy thuốc đều là nạn nhân, đặc biệt đối Xuất phát từ thực tế tại Bệnh viện,<br /> với người bệnh phải gánh chịu thêm hậu chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài Khảo<br /> quả của các sự cố không mong muốn làm sát sự cố y khoa liên quan đến hoạt động<br /> ảnh hưởng tới sức khỏe hoặc bị khuyết của điều dưỡng tại Bệnh viện Quân y 7A<br /> tật tạm thời hay vĩnh viễn, thậm chí chết nhằm mục tiêu: “Xác định tỉ lệ các loại<br /> người. Sự cố y khoa liên quan đến hoạt động của<br /> Mặc dù người bệnh rất khó chấp nhận điều dưỡng và đề xuất thiết lập hệ thống<br /> những sai sót và sự cố xảy ra tại bệnh viện, báo cáo và các biện pháp khắc phục –<br /> song sự cố rủi ro trong y khoa là không phòng ngừa tại Bệnh viện Quân y 7A”.<br /> thể loại bỏ hoàn toàn. Hiện nay có nhiều<br /> 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> thuật ngữ được các nhà nghiên cứu y học<br /> sử dụng để mô tả vấn đề nói trên một cách 2.1. Đối tượng: 120 điều dưỡng đang<br /> bản chất hơn như: “nhầm lẫn y khoa, sai công tác ở các khoa lâm sàng<br /> sót y khoa, hay sự cố y khoa không mong Tiêu chuẩn lựa chọn:<br /> muốn, sự cố…”. Cho dù khác nhau về Điều dưỡng đang công tác tại các<br /> thuật ngữ nhưng đều hướng tới việc mô khoa lâm sàng.<br /> tả các SCYK và các sai sót có thể xảy ra Điều dưỡng đồng ý tham gia nghiên<br /> trong quá trình điều trị và chăm sóc cho cứu<br /> người bệnh. Tiêu chuẩn loại trừ:<br /> Hiện nay, (SCYK) là vấn đề không Điều dưỡng làm công tác hành chính,<br /> mới trên thế giới, nó có tính phổ biến và nghỉ phép, nghỉ ốm, không có cơ hội thực<br /> xu hướng gia tăng. Theo PGS, TS. Trương hiện các công việc của điều dưỡng.<br /> Văn Việt “Rủi ro cho người bệnh dù không Điều dưỡng không hoàn thành 2/3 bộ<br /> ai muốn nhưng nó vẫn có. Tìm ra những câu hỏi nghiên cứu.<br /> khâu, những quy trình, những điểm có khả 2.2. Phương pháp:<br /> năng xảy ra trong hoàn cảnh Việt Nam là Thiết kế nghiên cứu: cắt ngang mô tả<br /> điều cần thiết và rất khó”. Sai sót nhầm lẫn Phương pháp thực hiện:<br /> và sự cố thường để lại hậu quả ảnh hưởng Tổng hợp các sự cố y khoa trong công<br /> tới kết quả điều trị, sức khỏe người bệnh, tác của điều dưỡng hằng ngày. Thông qua<br /> sự phát triển, uy tín và tài chính bệnh viện. bộ câu hỏi soạn sẵn dựa vào hệ thống báo<br /> Mặc dù không muốn, nhưng chúng ta cũng cáo sự cố y khoa bắt buộc và tự nguyện<br /> không thể đảm bảo không sai sót bởi tính của tổ Quản lý chất lượng Bệnh viện.<br /> xác suất, những tình huống chủ quan, lẫn Khuyến khích các điều dưỡng báo<br /> khách quan trong công tác chuyên môn cáo tự nguyện các tình huống liên quan<br /> hàng ngày. Tuy nhiên chúng ta cũng có thể đến sự cố y khoa trong bệnh viện.<br /> Tiêu chuẩn đánh giá: Xác định tỷ lệ<br /> <br /> 107<br /> TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 16 - 12/2018<br /> <br /> SCYK theo nhóm nội dung khi có 1 dấu 3. KẾT QUẢ<br /> hiệu được xác nhận có. Tỷ lệ các nội dung Chúng tôi thực hiện nghiên cứu<br /> chi tiết SCYK được tính theo tỷ lệ xác trên 120 điều dưỡng trong đó: Đa số điều<br /> định có. dưỡng lâm sàng tham gia vào nghiên cứu<br /> Xử lý số liệu: Nhập liệu bằng phần có trình độ học vấn trung cấp (66,67%), có<br /> mềm Epidata 13.1. Xử lý và phân tích số thâm niên công tác dưới 10 năm (61,67%),<br /> liệu bằng phần mềm Stata 14.0. Biến định điều dưỡng 642 NVYT có 72% người đã bị<br /> Tỷ lệ % SCYK liên quan đến CLS tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi làm<br /> trong nghiên cứu là 15,3% thấp hơn so với việc. Bàn tay bị tổn thương nhiều nhất do<br /> nghiên cứu Khảo sát SCYK.KMM của vật sắc nhọn. Nguy cơ bị người nhà BN<br /> điều dưỡng Bệnh viện 74 Trung ương của phản ánh về sự chậm trễ của ĐD 7,5%,<br /> tác giả Nguyễn Văn Thắng tỉ lệ nhóm này giao tiếp ứng xử của ĐD 10,83%. Đây là<br /> là 32,6%. Các SCYK liên quan đến CLS những chỉ số liên quan đến sự hài lòng của<br /> là những sự cố do nguyên nhân chủ quan: người bệnh và gia đình người bệnh.<br /> do áp lực công việc lớn, nhân sự thiếu,<br /> 5. KẾT LUẬN<br /> bàn giao giữa các kíp trực không đầy đủ<br /> dẫn đến sự cố dán kết quả XN nhầm tỉ lệ 5.1 Xác định tỉ lệ các loại Sự cố y<br /> 12,50%, quên thực hiện do không xem y khoa liên quan đến hoạt động của điều<br /> lệnh CLS bổ sung (10,83%), nhầm tên BN dưỡng:<br /> (1,67%). Với mục tiêu nghiên cứu, tìm hiểu<br /> 4.4. Các SCYK liên quan khác SCYK qua ghi nhận của ĐD đang công tác<br /> (Ngoài thuốc và CLS). tại các khoa lâm sàng trong BV, chúng tôi<br /> Tỷ lệ % SCYK liên quan khác (Ngoài rút ra được những kết luận như sau:<br /> thuốc và CLS) trong nghiên cứu là 51%. - Tỉ lệ các loại SCYK liên quan đến<br /> “Đó là những vấn đề liên quan hướng hoạt động của điều dưỡng tại Bệnh viện<br /> dẫn, giải thích, chăm sóc, không tuân thủ Quân y 7A năm 2018 lần lượt là: Thực<br /> nguyên tắc vô trùng và không thực hiện hiện thuốc 17,5%%; thực hiện CLS 15,3%;<br /> theo quy trình” theo tác giả Nguyễn Thị trong chăm sóc , theo dõi khác 51%; rủi<br /> Mỹ Linh. Nguyên nhân là do yếu tố khách ro nghề nghiệp theo giới hạn của đề tài<br /> quan tác động đến quá trình chăm sóc điều 16,2%.<br /> trị: thiếu nhân lực trong chăm sóc, thiếu - Công tác chăm sóc, theo dõi và thực<br /> phương tiện, trang thiết bị khi thực hiện hiện y lệnh của ĐD là những quy trình,<br /> các kỹ thuật chăm sóc, điều dưỡng giải những công đoạn đều có nguy cơ xảy ra<br /> thích không kỹ gây hiểu lầm cho người SCYK.<br /> bệnh. 5.2. Đề xuất thiết lập hệ thống báo<br /> 4.5. Các SCYK liên quan đến rủi cáo và các biện pháp khắc phục – phòng<br /> ro nghề nghiệp. ngừa tại Bệnh viện Quân y 7A bao gồm<br /> Các SCYK liên quan đến rủi ro nghề các vấn đề:<br /> nghiệp trong nghiên cứu là 16,2% thấp - Về công tác chuyên môn:<br /> hơn so với nghiên cứu Khảo sát SCYK. + Hoàn thiện và cập nhật chuẩn hóa<br /> KMM của điều dưỡng Bệnh viện 74 Trung quy trình kỹ thuật chăm sóc điều dưỡng<br /> ương của tác giả Nguyễn Văn Thắng tỉ + Tăng cường huấn luyện về kỹ năng<br /> lệ nhóm này là 17,8%, thấp hơn so với giao tiếp<br /> nghiên cứu của tác giả Phạm Thành Nhơn + Tăng cường công tác kiểm tra, giám<br /> sát của điều dưỡng trưởng tại các khoa<br /> <br /> 111<br /> TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 16 - 12/2018<br /> <br /> - Về trang thiết bị: Phải trang bị đầy sóc, tr 1-6.<br /> đủ các phương trị phục vụ cho công tác 5. Phạm Thành Nhơn (2015). “Khảo<br /> chăm sóc điều dưỡng như: thùng kháng sát sự cố y khoa không mong muốn và<br /> thủng quy chuẩn, phương tiện vận chuyển một số nguy cơ xảy ra sự cố y khoa không<br /> người bệnh phải đảm bảo an toàn… mong muốn của Điều dưỡng tại Bệnh viện<br /> Qua các bảng phân tích trên, cho Quân Y 109”. Tài liệu Hội nghị khoa học<br /> thấy rõ bản chất của SCYK, đó là những Bệnh viện Quân y 109, tr 3-9.<br /> sự cố suýt xảy ra hoặc đã xảy ra nhưng 6. Tôn Thanh Trà và CS (2015). Đặc<br /> phát hiện kịp thời chưa dẫn đến tai biến điểm các sự cố y khoa được báo cáo năm<br /> tai nạn cho người bệnh. Những sự cố trên, 2015 tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Tạp chí Điều<br /> chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh dưỡng Việt Nam, số 16, 2016, tr 74-78.<br /> được nếu chúng ta thực hiện đúng nguyên 7. Nguyễn Văn Thắng và CS (2016).<br /> tắc chuyên môn, đúng quy trình, và rèn Khảo sát SCYK.KMM tại Bệnh viện 74<br /> luyện kỹ năng giao tiếp. Trung ương- Vĩnh Phúc.<br /> 8. Elder NC, Graham D, Brandt E,<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> et at (2007) “Barriers and motivators for<br /> 1. Luật Khám chữa bệnh, chữa bệnh making error reports from the family<br /> số 40/2009/QH12 năm 2009 medicine offices:a report from the<br /> 2. Tài liệu đào tạo an toàn người American Academy of Family Physicians<br /> bệnh. Bộ Y tế năm 2014 National Research Network (AAFP<br /> 3. Nguyễn Thị Mỹ Linh (2001). NRN)”. J Am Board Family Med 20, pp<br /> “Khảo sát sự cố y khoa không mong muốn 115-23.<br /> của Điều dưỡng Bệnh viện đa khoa khu 9. Centers for Disease Control<br /> vực Cai Lậy 2008-2010”. Tạp chí Y học and Prevention campaign to prevent<br /> Thành phố Hồ Chí Minh, tập 14 tr 1-7. antimicrobial resistance in healthcare<br /> 4. Phạm Đức Mục (2008). Hội thảo settings. Atlanta,GA, CDC, 2003.<br /> An toàn người bệnh trong công tác chăm<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 112<br />