Khoa học và trồng và chăm sóc rừng - Phần 5

Chia sẻ: Dweferhyj Gerhrtdjhtyd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

165
lượt xem 40
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

ọn loại cây trồng thích hợp là một trong những nguyên nhân chủ yếu nhất của thành bại trồng rừng, cây gỗ là loại cây lâu năm gần như không có người bảo vệ, nó sống trong những điều kiện khó khăn, cho nên những loại cây trồng rừng chống lại tác hại của tự nhiên. có nhiều vùng rừng trồng phát huy được hiệu ích đa dạng và có tác dụng tích cực trong sản xuất, nhưng sức sản xuất của đất rừng không cao, sản lượng rừng trên đơn vị diện tích thấp, chỉ 34,76m3/ha chỉ tương đương với 40% so với sản lượng bình...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khoa học và trồng và chăm sóc rừng - Phần 5

41 ®¬n nguyªn c¶nh quan, tÝnh kh¸c chÊt ®ã còng ph¶i ®a d¹ng trong quy ho¹ch lo¹i rõng. TÝnh ®a d¹ng vµ quy ho¹ch lo¹i rõng ®· thÓ hiÖn tÝnh ®a d¹ng c¶nh quan, quy ho¹ch lo¹i rõng nªn kÕt hîp víi quy ho¹ch c¶nh quan. 2.1 ý nghÜa cña chän lo¹i c©y trång. 2.Chän lo¹i c©y trång. Chän lo¹i c©y trång thÝch hîp lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu nhÊt cña thµnh b¹i trång rõng, c©y gç lµ lo¹i c©y l©u n¨m gÇn nh- kh«ng cã ng-êi b¶o vÖ, nã sèng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn khã kh¨n, cho nªn nh÷ng lo¹i c©y trång rõng chèng l¹i t¸c h¹i cña tù nhiªn. cã nhiÒu vïng rõng trång ph¸t huy ®-îc hiÖu Ých ®a d¹ng vµ cã t¸c dông tÝch cùc trong s¶n xuÊt, nh-ng søc s¶n xuÊt cña ®Êt rõng kh«ng cao, s¶n l-îng rõng trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch thÊp, chØ 34,76m3/ha chØ t-¬ng ®-¬ng víi 40% so víi s¶n l-îng b×nh qu©n trªn toµn quèc 78,06m3/ha, l-îng sinh tr-ëng thÊp lµ vÊn ®Ò kh¸ phæ biÕn thËm chÝ ë mét sè vïng ®· xuÊt hiÖn c©y cong queo mäc nhiÒu nh¸nh kÕt qu¶ sím ®ã lµ do chän c©y trång kh«ng phï hîp. Do tÝnh l©u dµi cña s¶n xuÊt L©m nghiÖp tÝnh ®a d¹ng cña môc ®Ých trång rõng tÝnh phøc t¹p cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tÝnh kh¸c nhau cña qu¶n lý kinh doanh cho nªn chän lo¹i c©y trång rõng ph¶i cã tÝnh chÊt kÕ ho¹ch lín tr¨m n¨m, ph¶i rÊt cÈn thËn. VÊn ®Ò chän lo¹i c©y trång lµ vÊn ®Ò xa x-a. Kú thùc «ng cha ta ®· cã nh÷ng lý luËn vµ thùc tiÕn phï hîp vµ ®· nªu lªn ®Êt nµo c©y Êy trë thµnh mét nguyªn t¾c chän lo¹i c©y trång. Nh÷ng biÖn ph¸p tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®· lµm cho chóng ta dÇn tõng b-íc chän c©y 2. 2.C¬ së cña chän loµi c©y trång trång cµng khoa häc vµ hîp lý h¬n. N-íc ta cã nguån gièng c©y rÊt phong phó cã h¬n 8000 loµi c©y gç trong ®ã cã h¬n 2000 loµi c©y gç lín vµ h¬n 1000 loµi c©y kinh tÕ ®Æc dông. Dùa vµo c¸c ®Æc tÝnh cña loµi ®Ó chän lo¹i c©y vÒ thùc chÊt lµ lµm cho ®Æc tÝnh loµi c©y thÝch häp víi tÝnh chÊt cña ®Êt trång rõng. Do tÝnh ®a d¹ng cña loµi vµ tÝnh phøc t¹p cña ®Æc tÝnh ®ã, tÝnh ®a biÕn cña ®iÒu kiÖn t- nhiªn l¹i thªm nghiªn cøu khoa häc c¬ së sinh vËt vµ nh÷ng tÝch luü tµi liÖu ch-a ®ñ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai kh¸c nhau cho nªn viÖc chän lo¹i c©y trång rõng vÉn cßn Ýt loµi vµ gÆp nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh. 2.2.1 §Æc tÝnh sinh vËt häc. §Æc tÝnh sinh vËt häc cña loµi bao gåm ®Æc tÝnh h×nh th¸i häc, ®Æc tÝnh gi¶i phÉu vµ ®Æc tÝnh di truyÒn cña loµi. Nh÷ng loµi c©y to yªu cÇu mét kh«ng gian dinh d-ìng lín, s¶n l-îng cµnh l¸ vµ gç cao hiÖu qu¶ lµm ®Ñp vµ c¶i thiÖn m«i tr-êng sÏ m¹nh. Nh÷ng rõng lÊy gç, rõng phßng hé, rõng phong c¶nh vµ rõng quèc phßng còng yªu cÇu ®iÒu kiÖn lËp ®Þa kh¸ cao, c¸c s¶n vËt quang hîp ph©n bè ë trªn c©y cã sù kh¸c nhau chñ yÕu ë th©n c©y th× lµm rõng lÊy gç. Nh÷ng s¶n vËt quang hîp tËp trung ë Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
42 cµnh l¸ th× lµm rõng gç cñi; th©n c©y tuy cao to nh-ng t¸n c©y, cµnh l¸ vá c©y ®Ñp hoÆc mµu s¾c hoa qu¶ cã thÓ lµm rõng phong c¶nh. Nãi chung lu«n lu«n ®èi víi nh÷ng ®Æc ®iÓm thÝch hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kh« h¹n th× chÝnh ph¶i xuÊt hiÖn phô ph¶i Ýt yªu cÇu tÇng ®Êt s©u ph¶i chän nh÷ng c©y ph¸t triÓn th× míi thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn kh« h¹n, mét sè loµi c©y ¸p suÊt thÈm thÊu cña dÞch tÕ bµo cao cã ®Æc tÝnh chèng h¹n chèng mÆn. 2.2.2 §Æc tÝnh sinh th¸i häc. §Æc tÝnh sinh th¸i häc cña loµi c©y lµ chØ loµi c©y ®ã cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi ®iÒu kiÖn m«i tr-êng do tÝnh thÝch øng l©u dµi ®· h×nh thµnh ®Æc tÝnh sinh th¸i häc ®Æc h÷u cña loµi c©y Êy. Loµi c©y yªu cÇu nh÷ng ®iÒu kiÖn m«i tr-êng chñ yÕu biÓu hiÖn mèi quan hÖ víi ¸nh s¸ng, n-íc, nhiÖt ®é vµ ®Êt, mèi quan hÖ loµi c©y vµ ¸nh s¸ng biÓu hiÖn chñ yÕu lµ tÝnh chÞu bãng ®Æc tÝnh t¸c dông quang hîp vµ chu kú ¸nh s¸ng. TÝnh chÞu bãng biÓu hiÖn kh¶ n¨ng sinh tån vµ t¸i sinh d-íi t¸n rõng, c¨n cø vµo kh¶ n¨ng ®ã chia thµnh 2 lo¹i c©y -a s¸ng vµ c©y chÞu bãng. Khi chän lo¹i c©y trång ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng cña loµi, ph¶i s¾p xÕp nã trong mét ®iÒu kiÖn lËp ®Þa thÝch hîp, vÝ dô loµi c©y -a s¸ng lµm c©y tiªn phong trång rõng. C¬ së sinh lý chÞu bãng cña c©y gç lµ tèc ®é t¸c dông quang hîp vµ c-êng ®é chu kú ¸nh s¸ng vµ mét sè nh©n tè kh¸c. HiÖn t-îng chu kú ¸nh s¸ng lµ ph¶n ¸nh ban ngµy vµ ban ®ªm cña c©y ¶nh h-ëng chñ yÕu cña chu kú ¸nh s¸ng lµ sù ra hoa, ®iÒu kiÖn ban ngµy dµi th× ra hoa sÏ nhiÒu còng cã nh÷ng c©y thuéc vÒ c©y ngµy võa thêi gian chiÕu s¸ng ®ªm ngµy yªu cÇu kh¸ nghiªm kh¾c. §iÒu ®¸ng tiÕc lµ nghiªn cøu hiÖn t-îng chu kú ¸nh cña c¸c loµi c©y ch-a ®-îc nhiÒu. Lo¹i c©y kh¸c nhau yªu cÇu nhiÖt l-îng còng kh¸c nhau nã liªn quan víi ph©n bè n»m ngang vµ ph©n bè th¼ng ®øng. Nh÷ng c©y ph©n bè ë phÝa B¾c ®é cao mÆt biÓn cao yªu cÇu nhiÖt l-îng thÊp ng-îc l¹i nh÷ng c©y ë phÝa Nam vµ ®é cao mÆt biÓn thÊp th× yªu cÇu nhiÖt l-îng cao vµ thuéc vÒ c¸c loµi c©y nhiÖt ®íi. Do rõng sèng trong mét hÖ sinh th¸i rõng cã quan hÖ víi ®é cao cho nªn khi ®¸nh gi¸ ph¸n ®o¸n vµ chän lo¹i c©y trång ph¶i lÊy quÇn x· rõng hay hÖ sinh th¸i lµm c¬ së, ®iÒu ®ã rÊt quan träng. (1) Khu ph©n bè tù nhiªn. Ph©n bè tù nhiªn cña loµi c©y lµ mét c¨n cø c¬ së ®Ó ph¸n ®o¸n vµ chän c©y trång. Tr-íc hÕt ph¶i vËn dông nh÷ng tri thøc vÒ lÞch sö ®Þa lý thùc vËt vµ thùc b× tæng hîp ®Ó x¸c ®Þnh khu ph©n bè tù nhiªn cña loµi. Khu ph©n bè tù nhiªn cã thÓ ph¶n ¸nh kÕt cÊu sinh th¸i cña mét loµi lµ mét kÕt qu¶ ¶nh h-ëng tæng hîp cña nh©n tè ®ã trong m«i tr-êng vµ c¹nh tranh, ®ång thêi còng ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thÝch øng cña loµi. Khi tiÕn hµnh ph©n tÝch khu ph©n bè tr-íc hÕt ph¶i lµm râ tÝnh chÊt ®Þa lý cña toµn bé khu ph©n bè, c¸c lo¹i h×nh ph©n bè (khÐp kÝn hay gi¸n ®o¹n), t×nh h×nh h×nh thµnh d-íi khu ph©n bè (râ rÖt hay xen kÏ) trªn c¬ së nh÷ng tµi liÖu khu ph©n bè cã thÓ gi¶i ®¸p cho chóng ta mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn khu ph©n bè: khu ph©n bè trung t©m, khu ph©n bè lín nhÊt Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
43 c¸c sè liÖu liªn quan ®Õn loµi nh- ph©n bè b×nh qu©n vµ ph©n bè giíi h¹n vÒ ®é sinh tr-ëng. §-¬ng nhiªn quan hÖ h×nh thµnh loµi vµ ph©n bè khu vùc kh«ng thÓ chØ gi¶i thÝch ë ®iÒu kiÖn m«i tr-êng mµ ph¶i gi¶i thÝch qu¸ tr×nh biÕn ®æi trong thêi kú b¨ng hµ tån t¹i ®Õn b©y giê. VÝ dô c©y Thuû sam lµ loµi c©y quý hiÕm ph©n bè ë vïng T©y B¾c tËp trung chØ 600km2 sau ®ã míi trång më réng vµ dÉn gièng thµnh c«ng trong di truyÒn häc ®· gi÷ ®-îc kh¶ n¨ng thÝch øng réng r·i h¬n. CÇn chó ý biªn ®é sinh th¸i loµi vµ biªn ®é sinh lý cã sù kh¸c nhau vÝ dô loµi c©y -a s¸ng nh- Th«ng cã ph¹m vi ph©n bè rÊt réng, tÝnh thÝch øng kh¸ m¹nh cã tÝnh chÞu h¹n h¬n c©y -a bãng. Nh-ng trong quÇn x· rõng do c¹nh tranh cña loµi biªn ®é sinh lý cña nã l¹i bÞ h¹n chÕ biÓu hiÖn phaan bè cña Th«ng trong c¸c loµi c©y l¸ réng thÓ hiÖn sù th-a thít mµ trong ®iÒu kiÖn kh« h¹n do kh«ng c¹nh tranh mµ h×nh thµnh c¸c ®¸m dµy. (2)Nh÷ng loµi nhËp néi Nh÷ng c©y nhËp tõ ngoµi vµo gäi lµ c©y ngo¹i lai hay nhËp néi. Dï lµ c©y b¶n ®Þa cã nh÷ng -u ®iÓm thÝch øng víi m«i tr-êng ë ®ã vµ t¸i sinh tù nhiªn, nh-ng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã s¶n l-îng cao th©n th¼ng hoÆc phï hîp víi môc ®Ých trång cho nªn nh¹ap néi nh÷ng loµi c©y ë ngoµi lµ rÊt cÇn thiÕt. Trong thùc tÕ nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi ®Òu nhËp néi vµ thu ®-îc nh÷ng thµnh c«ng thËm chÝ trong ch¨m sãc rõng ®i¹ ph-¬ng chiÕm mét vÞ trÝ v« cïng quan träng. VÝ dô rÊt nhiÒu c©y l¸ kim ë bê biÓn T©y Mü ®· nhËp vµo T©y ¢u cïng mét ®é cao ®· thu ®-îc nh÷ng thµnh c«ng râ rÖt. ë New Zealand ®· nhËp tõ Mü loµi Th«ng bøc x¹ vµ ®· trë thµnh ngµnh s¶n xuÊt chÝnh cña L©m nghiÖp. Ë phÝa B¾c Trung Quèc ®· trång c©y HoÌ dÉn tõ phÝa Nam vµ ®· biÓu hiÖn rÊt tèt. 2.2.3.§Æc tÝnh l©m häc. §Æc tÝnh l©m häc chñ yÕu lµ tæ thµnh kÕt cÊu mËt ®é vµ loµi tõ ®ã h×nh thµnh tÝnh chÊt s¶n l-îng trªn diÖn tÝch. Do ®Æc tÝnh sinh vËt häc sinh th¸i häc kh¸c nhau møc ®é kü thuËt ch¨m sãc còng kh¸c nhau dÉn ®Õn tÝnh chÊt l©m häc cña loµi xuÊt hiÖn tÝnh ®a d¹ng. VÝ dô mét sè loµi c©y sinh tr-ëng riªng lÎ rÊt tèt s¶n l-îng cña c©y kh¸ cao nh-ng do c-êng ®é ¸nh s¸ng m¹nh cã thÓ lµm cho mét sè chÊt ®éc d-íi rÔ c©y hoÆc t¸n c©y tiÕt ra mËt ®é trång kh«ng thÓ lín ®-îc kh«ng thÓ trång tËp trung trªn mét diÖn tÝch lín; mét sè loµi c©y do t¸n c©y khÐp kÝn ®é ®Çy nhá rÊt khã h×nh thµnh mét m«i tr-êng rõng cã chÊt l-îng cao. Khi chän 2.3.Nguyªn t¾c chän lo¹i c©y trång. nh÷ng lo¹i c©y nµy cÇn ph¶i xem xÐt cÈn thËn. Nguyªn t¾c c¬ b¶n chän lo¹i c©y trång rõng cã ba ®iÒu: nguyªn t¾c kinh tÕ häc, nguyªn t¾c l©m häc vµ nguyªn t¾c sinh th¸i häc. Nguyªn t¾c kinh tÕ häc lµ ph¶i tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña môc ®Ých trång rõng (bao gåm c¶ gç vµ l©m s¶n ngoµi gç, phßng hé sinh th¸i, lµm ®Ñp c¶nh quan) nghÜa lµ ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu x©y dùng kinh tÕ quèc d©n ®èi víi L©m nghiÖp. Nguyªn t¾c sinh th¸i häc lµ ®Æc tÝnh loµi c©y cã thÓ thÝch øng víi Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
44 ®iÒu kiÖn lËp ®Þa cña ®Êt rõng. Hai nguyªn t¾c ®ã bæ xung cho nhau kh«ng thÓ xem nhÑ mét bªn nµo. Tho¶ m·n nhu cÇu x©y dùng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n nÕu trong trång rõng kh«ng ®¹t ®-îc môc ®Ých ®ã mÆc dï mét tÝnh tr¹ng nµo ®Êy cã thÓ tèt nh-ng ch¼ng ®Ó lµm g× vµ trång nh÷ng loµi cÊy Êy lµ thÊt b¹i nh-ng nÕu ®i ng-îc l¹i quy luËt c¬ b¶n cña sinh vËt häc chän ®-îc tÝnh -u viÖt cña b¶n th©n loµi ®ã nh-ng trong mét ®iÒu kiÖn nh- vËy còng kh«ng biÓu hiÖn ®-îc ra kh«ng ®¹t ®-îc môc ®Ých trång rõng. 2.3.1.Nguyªn t¾c kinh tÕ häc. Môc ®Ých trång rõng ph¶i g¾n chÆt víi nguyªn t¾c kinh tÕ dï ph¶i c©n nh¾c vµ dù b¸o kü thuËt kinh tÕ ®-îc sö dông trong thµnh qu¶ ch¨m sãc rõng thuéc vÒ néi dung cña kinh doanh rõng vµ kinh tÕ L©m nghiÖp nh-ng khi chän lo¹i c©y trång ph¶i cã kiÕn thøc kh«ng thÓ thiÕu ®-îc. §Ó chä lo¹i c©y trång vµ biÖn ph¸p ch¨m sãc rõng chÝnh x¸c ®èi víi rõng lÊy gç th× s¶n l-îng vµ gi¸ trÞ cña gç lµ chØ tiªu kh¸ch quan nhÊt ®Ó chän. Do c¸c loµi c©y kh¸c nhau, nguån h¹t gièng kh¸c nhau c¸c biÖn ph¸p ch¨m sãc vµ nu«i c©y con cã mét gi¸ thµnh kh¸c nhau, gi¸ trÞ gç còng kh¸c nhau do ®ã thu lîi Ých còng kh«ng nh- nhau. Do ®Æc tÝnh cña c©y rõng l©u n¨m míi thu ®-îc lîi Ých c¸c tiÒn vèn chi cho ch¨m sãc rõng lµ mét viÖc ®Æc biÖt nh-ng lµ mét vÊn ®Ò quan träng nghÜa lµ kh«ng chØ c¸c loµi c©y kh¸c nhau s¶n sinh ®-îc gi¸ trÞ kh¸c nhau (biÖn ph¸p ch¨m sãc mµ thêi gian thu lîi Ých kh¸c nhau ®Ó ®Çu t- gi¸ thµnh. VÝ dô loµi c©y chèng chÞu ®-îc s©u bÖnh h¹i kh¸c nhau th× chi phÝ phßng trõ kh«ng nh- nhau, nh÷ng chi phÝ ®ã ®Òu ph¶i tÝnh vµo gi¸ thµnh mÆc dï thu nhËp thùc tÕ cã thÓ kh¸c nhau cã nghÜa lµ viÖc chän mét ph-¬ng ¸n ph¶i dïng nh÷ng ph-¬ng ph¸p phóc lîi ®Ó tiÕn hµnh so s¸nh còng gièng nh- quü tiÕt kiÖm trong Ng©n hµng, lîi tøc ®-îc dïng ph¶i tÝnh ®Õn rñi ro ng-êi ®Çu t- ph¶i trong c¸c lo¹i ®Çu t- thu ®-îc lîi tøc tû lÖ lîi tøc kh«ng nªn bao gåm c¶ lîi tøc tån khái Ng©n hµng do sù bï ®¾p t¨ng hµng ho¸ l-u th«ng. 2.3.2.Nguyªn t¾c l©m häc. Nguyªn t¾c l©m häc lµ mét kh¸i niÖm réng nã bao gåm nguån sinh s¶n, møc ®é sinh s¶n kÕt cÊu rõng vµ kü thuËt kinh doanh dï c¸c kü thuËt vÒ ph-¬ng ph¸p sinh s¶n vµ ch¨m sãc rõng cã nh÷ng tiÕn bé vÒ khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i rÊt nhanh nh-ng khi chän lo¹i cay trång còng ph¶i phï hîp víi thùc tÕ s¶n xuÊt hiÖn nay. Møc ®é thµnh thôc cña nguån sinh s¶n møc ®é phong phó vµ ph-¬ng ph¸p sinh s¶n trùc tiÕp ¶nh h-ëng ®Õn tèc ®é ph¸t triÓn cña sù nghiÖp ch¨m sãc rõng. VÝ dô nu«i cÊy m« vµ c«ng nghÖ sinh häc cã thÓ lµm cho vËt sinh s¶n thiÕu vµ trong mét thêi gian ng¾n lµm phong phó ®-îc øng dông nhiÒu lo¹i biÖn ph¸p cã thÓ lµm cho kü thuËt truyÒn thèng thay thÕ kü thuËt míi vµ kü thuËt ch¨m sãc rõng ph¸t sinh nhiÒu biÕn ®æi to lín, vÝ dô nh÷ng loµi gi©m hom khã mäc do nghiªn cøu øng dông nhiÒu lo¹i chÊt ho¸ häc ®· gi©m thµnh c«ng tõ ®ã mµ thu ®-îc vËt liÖu sinh s¶n lín trong nh÷ng vïng kh« h¹n hµm l-îng Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
45 n-íc thÊp ng-êi ta ®· nghiªn cøu c¸c kü thuËt tÝch n-íc t-íi n-íc tiÕt kiÖm vµ øng dông ®· më réng thµnh c«ng. §-¬ng nhiªn xem xÐt vÊn ®Ò kü thuËt ph¶i liªn quan ®Õn vÊn ®Ò kinh tÕ, ®Çu t- øng dông kü thuËt míi ph¶i cã mét tû lÖ thÝch øng víi nhu cÇu hiÖu Ých. 2.3.3.Nguyªn t¾c sinh th¸i häc. Trong toµn bé qu¸ tr×nh trång vµ ch¨m sãc rõng ph¶i kiªn tr× nguyªn t¾c sinh th¸i häc, cã nghÜa lµ rõng lµ mét hÖ sinh th¸i. Nh÷ng loµi c©y trång rõng lµ bé phËn tæ thµnh quan träng cña nã, cho nªn chän lo¹i c©y trång ph¶i xem xÐt toµn diÖn c¸c bé phËn tæ thµnh cña hÖ sinh th¸i. Tr-íc hÕt t×nh h×nh nhiÖt ®é ®é Èm ¸nh s¸ng ®é ph× cña lËp ®Þa lµ nh÷ng yªu cÇu sinh th¸i cã tho¶ m·n víi loµi c©y hay kh«ng. Thø hai b¶o vÖ tÝnh ®a d¹ng sinh vËt lµ mét nhiÖm vô quan träng trong viÖc trång vµ ch¨m sãc rõng, chän lo¹i c©y trång ph¶i kiªn tr× nguyªn t¾c tÝnh ®a d¹ng. §iÒu kiÖn lËp ®Þa cµng tèt th× chän sè loµi c©y cµng nhiÒu, rõng cµng phøc t¹p vÒ kÕt cÊu dinh d-ìng míi ph¸t huy ®-îc tiÒm lùc s¶n xuÊt vµ hiÖu Ých sinh th¸i. Ngoµi ra chän lo¹i c©y trång ph¶i xem xÐt ®Õn mèi quan hÖ lÉn nhau gi÷a c¸c loµi c©y trong quÇn x· sinh vËt trong ®ã bao gåm c¶ nh÷ng loµi c©y nhËp néi quan hÖ víi nh÷ng loµi c©y trong thùc b× tù nhiªn, còng bao gåm c¶ quan hÖ lÉn nhau gi÷a loµi c©y ®-îc chän bëi v× trong rõng hçn giao c¸c loµi c©y cã ¶nh h-ëng vµ t¸c dông lÉn nhau, chän lo¹i c©y ph¶i xem xÐt ®Õn møc ®é æn ®Þnh vµ ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn cña rõng trång vµ ®iÒu tiÕt c¸c moãi quan hÖ gi÷a c¸c loµi còng rÊt cÇn thiÕt. §-a viÖc chän läc loµi trë thµnh c¸c tµi liÖu di truyÒn trªn quy m« lín lµ rÊt 2.4.yªu cÇu c¸c lo¹i rõng ®èi víi loµi c©y trång rõng. quan träng. 2.4.1.Chän lo¹i c©y trång lÊy gç. Yªu cÇu chän lo¹i c©y trång lÊy gç ph¶n ¸nh nh÷ng môc tiªu sau ®©y: (1)TÝnh mäc nhanh. Tµi nguyªn rõng n-íc ta thiÕu nghiªm träng, diÖn tÝch rõng trªn ®Çu ng-êi lµ 0,1ha, toµn thÕ giíi lµ 0,64ha s¶n l-îng rõng lµ 6,8m3 cña toµn thÕ giíi lµ 71,8m3. Lµ mét n-íc thÊp nhÊt thÕ giíi tµi nguyªn rõng vµ nhu cÇu vÒ gç ®· s¶n sinh mét m©u thuÉn gi¶i quyÕt m©u thuÉn ®ã lµ t×m c¸c biÖn ph¸p ®Ó trång rõng lÊy gç. Chän lo¹i c©y rõng mäc nhanh cã ý nghÜa chiÕn l-îc, ph¸t triÓn trång rõng c©y mäc nhanh thµnh mét xu thÕ chung. Italia, Ph¸p, Hµn Quèc trång B¹ch D-¬ng trong ®ã Italia ®· chiÕm ®Õn 3% diÖn tÝch ®Êt rõng. New Zealand ®· trång rõng Th«ng bøc x¹ víi diÖn tÝch 800000ha chiÕm 11% diÖn tÝch ®Êt rõng toµn quèc, hµng n¨m ®· cho 8,5 triÖu m3 gç chiÕm 95% s¶n l-îng gç toµn quèc. Nh÷ng kinh nghiÖm ®ã cã thÓ cung cÊp cho n-íc ta h-íng ph¸t triÓn trång rõng c©y mäc nhanh. §Êt n-íc ta cã nhiÒu loµi c©y c©y b¶n ®Þa vµ c©y nhËp néi. Ë phÝa Nam cã H«ng, HoÌ, Sa méc, Th«ng ®u«i ngùa, Tróc sµo. C©y nhËp néi cã Th«ng, B¹ch ®µn ®Òu lµ nh÷ng c©y mäc nhanh. Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
46 (2)TÝnh t¨ng s¶n. TÝnh t¨ng s¶n lµ s¶n l-îng gç kh¸ cao trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch cã ®Æc ®iÓm th©n cao tuæi thä t-¬ng ®èi dµi, tèc ®é sinh tr-ëng nhanh thÝch hîp víi viÖc trång dµy. Rõng t¨ng s¶n vµ rõng mäc nhanh lµ 2 kh¸i niÖm cã liªn hÖ víi nhau vµ cã sù kh¸c nhau. Mét sè loµi mäc nhanh còng t¨ng s¶n nh- Sa méc, D-¬ng; mét sè loµi c©y mäc nhanh sím nh-ng thêi gian duy tr× ng¾n kh«ng thÓ trång dµy cho nªn nh÷ng loµi ®ã chØ mäc nhanh nh-ng kh«ng t¨ng s¶n nh- Xoan, LiÔu, HoÌ còng cã loµi mäc nhanh nh-ng ®Õn muén sau thêi kú mäc nhanh l-îng sinh tr-ëng kh¸ lín thêi gian chu kú ®-îc dµi nh- V©n sam. NÕu chu kú ch¨m sãc dµi nh÷ng loµi c©y ®ã ph¶i ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p trång vµ ch¨m sãc thÝch hîp cã thÓ cho s¶n l-îng cao. (3)ChÊt l-îng tèt. Nh÷ng loµi cã chÊt l-îng tèt lµ vÒ h×nh th¸i vµ chÊt gç, vÒ h×nh th¸i chñ yÕu lµ th©n th¼ng trßn ®Çy ph©n nh¸nh nhá rÔ tr-ëng thµnh, nh÷ng loµi ®ã cho tû lÖ gç cao dÔ vËn chuyÓn vµ ®-îc ¸p dông réng r·i; vÒ chÊt lµ chØ gi¸ trÞ kinh tÕ cña gç hÇu hÕt c¸c lo¹i c©y l¸ kim ®Òu cho tÝnh tr¹ng tèt cho ®Õn nay trång rõng c©y l¸ kim vÉn v-ît qu¸ c©y l¸ réng. Trong c©y l¸ réng mét sè loµi th©n th¼ng trßn ®Çy nh-ng phÇn lín c¸c c©y l¸ réng chiÒu cao th©n thÊp (H«ng, HoÌ, Xoan) hoÆc trªn th©n cã nhiÒu m¾t thËm chÝ cßn cã c©y uèn khóc nh- B¹ch ®µn xanh. Sù tèt xÊu vÒ chÊt l-îng cña loµi cßn bao gåm c¶ vÒ tÝnh chÊt c¬ giíi lùc häc. Nãi chung ®Òu yªu cÇu gç cøng v©n thí th¼ng ®Òu, kh«ng biÕn d¹ng ®é co ngãt Ýt, dÔ gia c«ng chÞu mµi mßn vµ chèng môc tuú theo yªu cÇu vÒ c¸ch dïng kh¸c nhau mµ c¸c tÝnh chÊt ®ã còng cã sù kh¸c nhau nÕu lµ gç gia dông th× chÊt gç ph¶i dµy gç ®Ñp s¸ng bãng. Cã ng-êi cho r»ng kü thuËt gia c«ng hiÖn nay ë møc ®é cao vÊn ®Ò chÊt l-îng gç gÇn nh- kh«ng coi träng, trong thùc tÕ nã kh«ng phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ vÒ nhu cÇu gç trªn thÕ giíi. Gç cã chÊt l-îng cao cÊp kÝnh lín ®Òu lµ gç th-¬ng phÈm gi¸ c¶ rÊt cao nhÊt lµ c¸c loµi gç quý hiÕm cµng ngµy cµng Ýt ®i, gi¸ c¶ cung cÊp kh«ng cïng chÊt l-îng. Trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc nh÷ng loµi c©y ®ã ph¶i cè g¾ng t¹o ra ®-îc sù t¨ng s¶n vµ mäc nhanh ®ång thêi trång rõng c©y quý hiÕm còng lµ mét nhiÖm vô quan träng s¾p xÕp theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh ®Ó ®¸p øng x©y dùng kinh tÕ nhµ n-íc. 2.4.2 Chän lo¹i c©y trång rõng kinh tÕ. Yªu cÇu trång rõng kinh tÕ còng t-¬ng tù nh- yªu cÇu trång rõng lÊy gç cã thÓ bao gåm c¸c ®Æc tÝnh mäc nhanh t¨ng s¶n chÊt l-îng tèt nh-ng néi dung cña nã cã kh¸c nhau, vÝ dô rõng c©y lÊy qu¶ chñ yÕu mäc nhanh cã thÓ cho ®-îc thêi kú ¨n qu¶ sím, nh÷ng c©y cã s¶n l-îng cao trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch. Nh÷ng c©y nh- vËy cã thÓ cã môc ®Ých lÊy dÇu, nh÷ng kh¸i niÖm sè l-îng nh- vËy trong thùc tÕ lµ gÇn víi mét phÇn cña kh¸i niÖm chÊt l-îng. VÝ dô qu¶ cho nh©n nh©n cho dÇu tû lÖ dÇu lµ chñ yÕu. TÝnh cho qu¶ sím cña rõng kinh tÕ cã mét ý nghÜa quan träng nh-ng yªu cÇu vÒ mäc nhanh nh- c©y lÊy gç th× l¹i kh¸c. Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
47 Rõng kinh tÕ kh«ng ph¶i chØ nhiÒu loµi, mµ bé ph¹n lîi dông còng kh¸c nhau, tuy yªu cÇu loµi c©y còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm cña nã, nh-ng vÌ c¬ b¶n cÇn phan tÝch 3 kh¸i c¹nh. §Ó tiÖn cho viÖc chän loµi c©y lo¹i rõng kinh tÕ vµ loµi c©y chñ yÕu ®-îc thÓ hiÖn ë biÓu 2-3. BiÓu 2-3 Lo¹i rõng kinh tÕ vµ loµi c©y chñ yÕu Lo¹i rõng Bé phËn sö Loµi c©y chñ yÕu dông Nguyªn liÖu dÇu Qu¶ ãc chã, së, trÈu, «liu, sßi, cä, dõa Tinh bét, qu¶ Qu¶ DÎ, hång, t¸o, ®iÒu, tr¸m kh« Cao su Nhùa c©y Cao su S¬n sèng Nhùa c©y S¬n Tannin Vá c©y, vá qu¶ C©y såi dÎ Verni ChÊt tiÕt rÖp ký Hoµng dµn, cä phÌn, ®Ëu thiÒu sinh S¸p tr¾ng ChÊt tiÕt rÑpp C©y b¹ch l¹p, xÊu hæ ký inh Lµm thuèc Vá , qña, gç H¹u ph¸c, ®ç träng, quÕ,chÌ ®en Gia vÞ Qu¶ vá c©y Chuèi,hoa tiªu Gç mÒm Gç, vá bchÊt Gç nhÑ,såi bÇn §an bÖn Cµnh Hße, liÔu, tre tróc, m©y Trong thêi kú ph¸t triÓn rõng kinh tÕ tr-íc hÕt ph¶i gi¶i quyÕt rõng kinh tÕ nµo cã lîi nhÊt mçi vïng nªn c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm khÝ hËu cña n¬i ®ã, lÞch sö vµ truyÒn thèng trång rõng x¸c ®Þnh mét ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn sau khi x¸c ®Þnh ®-îc ph-¬ng h-íng kinh doanh vÊn ®Ò chän lo¹i c©y trång t-¬ng ®èi dÔ gi¶i quyÕt. Chän lo¹i c©y rõng kinh tÕ kú thùc lµ chän phÈm chÊt vµ lo¹i rõng lµ chñ yÕu. 2.4.3.Chän lo¹i c©y rõng phßng hé. §èi víi viÖc chän lo¹i rõng phßng hé v× ®èi t-îng kh¸c nhau mµ yªu cÇu còng kh¸c nhau, khi chän rõng c©y phßng hé ph¶i cã mét kh¸i niÖm hoµn chØnh vµ cã mÊy vÊn ®Ò sau: (1)Chän c©y rõng phßng hé ®ång ruéng. §èi t-îng chñ yÕu cña phßng hé ®ång ruéng lµ giã h¹i (giã kh« nãng tai h¹i cña giã vµ giã c¸t) chèng s-¬ng muèi chèng lò lôt h¹n h¸n c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn chiÓu khÝ hËu cña ®ång ruéng. Chøc n¨ng chñ yÕu cña nã lµ b¶o ®¶m cho ®ång ruéng cao s¶n vµ æn ®Þnh ®ång thêi c¸c lo¹i rõng ®ã còng lµm ®Ñp m«i tr-êng cho nªn nh÷ng loµi c©y rõng phßng hé ph¶i cã nh÷ng yªu cÇu sau: (1) Kh¶ n¨ng chèng giã kh«ng bÞ giã lµm g·y hoÆc giã lµm kh« ngän cã thÓ ph¸t huy ®-îc kh¶ n¨ng phßng hé th-êng bè trÝ nh÷ng loµi c©y tr-êng xanh. Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
48 (2) Sinh tr-ëng nhanh th©n cao to l¸ mäc dµy (3) Bé rÔ s©u, rÔ phô cã biªn ®é tr¶i nhá, t¸n c©y ph¶i hÑp kh«ng ¶nh h-ëng ®Õn c©y trång. (4) Sinh tr-ëng æn ®Þnh tuæi thä dµi kh«ng cïng s©u bÖnh h¹i víi c©y n«ng nghiÖp. (5) Cã thÓ cho gç vµ l©m s¶n kh¸c vµ cã gi¸ trÞ kinh tÕ kh¸ cao. (2) Chän lo¹i c©y rõng b¶o vÖ ®Êt vµ n-íc. Chøc n¨ng chñ yÕu lµ hÊp thu ®-îc dßng ch¶y bÒ mÆt cè ®Þnh ®-îc ®Êt tr¸nh ®-îc c¸c lo¹i xãi mßn. §èi víi nh÷ng lo¹i c©y nµy còng cã nh÷ng yªu cÇu sau: (1) TÝnh thÝch øng m¹nh nhÊt lµ loµi c©y chÞu kh« h¹n tÇng ®Êt máng trªn ®Êt dèc. Nh÷ng rõng phßng hé ë d-íi thÊp yªu cÇu ph¶i chÞu óng n-íc chèng röa tr«i. (2) Sinh tr-ëng nhanh cµnh l¸ ph¸t triÓn t¸n c©y dµy cã thÓ h×nh thµnh tÇng cµnh kh« l¸ rông ®Ó ng¨n c¶n c¸c giät m-a trùc tiÕp va vµo mÆt ®Êt b¶o vÖ ®-îc tÇng ®Êt mÆt gi¶m bít ®-îc xãi mßn. (3) Bé rÔ ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ rÔ phô. (4) T¸n c©y dµy c¸c l¸ rông nhiÒu vµ dÔ ph©n gi¶i vµ cã thÓ n©ng cao kh¶ n¨ng b¶o vÖ ph©n vµ n-íc cña ®Êt. (3) Chän c©y trång rõng ch¾n c¸t. Rõng ch¾n c¸t cã chøc n¨ng chñ yÕu lµ ng¨n chÆn ®Êt c¸t bÞ giã xãi mßn kh«ng chøa ®-îc c¸t di ®éng nã lÊp c¸c thÞ trÊn ®-êng phè vµ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi hoÆc g©y t¸c h¹i cho s¶n xuÊt nh- ®ång ruéng vµ b·i ch¨n nu«i ®ång thêi hîp lý sö dông n¨ng lùc xö lý cña ®Êt c¸t. §èi víi loµi c©y rõng æn ®Þnh c¸t cã nh÷ng yªu cÇu sau: (1) TÝnh chÞu h¹n m¹nh c¸c l¸ c©y ph¶i cã kÕt cÊu h×nh th¸i kiÓu h¹n nh- l¸ tho¸i ho¸ cµnh mµu xanh, l¸ phñ nhiÒu l«ng khÝ khæng lâm xuèng, tÇng cotin cña cµnh non vµ l¸ ph¶i dµy. (2) TÝnh chèng giã xãi mßn c¸t m¹nh nh÷ng th©n sau khi vïi vµo c¸t cã thÓ h×nh thµnh rÔ bÊt ®Þnh khi c¸t vïi mét ®é thÝch hîp th× sinh tr-ëng nhanh tù nã h×nh thµnh nh÷ng ®¸m c©y bôi trong khi nã bÞ giã xãi mßn qu¸ s©u vÉn sinh tr-ëng b×nh th-êng, nh÷ng c©y bôi nh- vËy ®-îc gäi lµ c©y bôi mäc trªn c¸t hoÆc c©y bôi tiªn phong cè ®Þnh c¸t. (3) Kh¶ n¨ng chÞu ®Êt máng, mét sè loµi c©y mét phÇn cã nÊm vµ vi khuÈn céng sinh ngoµi ra rõng phßng hé ven biÓn rõng phßng hé b·i ch¨n nu«i chóng ®Òu cã nh÷ng yªu cÇu riªng. (4) Chän lo¹i c©y rõng lÊy cñi vµ rõng nguån n¨ng l-îng. Rõng lÊy cñi lµ nguån n¨ng l-îng xa x-a nhÊt cña con ng-êi vµ ®· cã lÞch sö lîi dông kinh doanh tõ l©u nh-ng do nhiÒu nguyªn nh©n nguån tµi nguyªn gç cñi vµ n¨ng l-îng ë n«ng th«n cµng thiÕu thèn, cuéc sèng cña nh©n d©n gÆp khã kh¨n, chÆt ®èt l-îng rõng qu¸ lín t¹o ra mét sè ®iÒu kiÖn xÊu nghiªm träng vÒ sinh th¸i ®· khèng chÕ rÊt nÆng nÒ vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n. Tuy nhiªn ë n«ng th«n trong c¶ n-íc ®· tiªu phÝ mét l-îng gç cñi rÊt lín, sù thiÕu cñi ®· trë thµnh sè ©m. Rõng lÊy cñi Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
49 chuyªn doanh hiÖn nay cã mét ý nghÜa quan träng. Yªu cÇu chän lo¹i c©y lÊy cñi ph¶i cã: (1) Sinh tr-ëng nhanh s¶n l-îng cao, ph¶i sím cho gç cñi, c¸c lo¹i B¹ch ®µn, Keo cho s¶n l-îng hµng n¨m 20 – 30 tÊn /ha cao nhÊt lµ 40 – 60 tÊn/ha. Cã n¬i sau 3 n¨m cho mét s¶n l-îng 47,15 tÊn/ha. (2) Dung l-îng gç th©n cµnh nhiÒu nhiÖt l-îng cao dÔ ch¸y Ýt khãi vµ kh«ng næ ra hoa löa kh«ng cã khÝ ®éc. Nãi chung nhiÖt l-îng gç cñi th-êng 17572KJ/kg. (3) Cã kh¶ n¨ng t¸i sinh chåi m¹nh ®Ó x¸c ®Þnh lu©n kú khai th¸c, nãi chung rõng lÊy cñi lµ nh÷ng rõng thÊp chØ ¸p dông trong thêi gian ng¾n cho gç cñi sím vµ lîi dông l©u bÒn. ë MiÒn nam trång c©y Re, Kh¸o, B¹ch ®µn ®Òu cã nh÷ng ®Æc tÝnh Êy. (4) TÝnh thÝch øng m¹nh nh÷ng c©y chÞu kh« h¹n chÞu ®Êt máng vµ chÞu mÆn kiÒm chèng giã. Bëi v× rõng trång mét lÇn lµ nhiÒu lÇn khai th¸c dinh d-ìng ®Êt bÞ tiªu hao lín cho nªn ngoµi viÖc chän ®iÒu kiÖn lËp ®Þa ph¶i chän nh÷ng c©y cã kh¶ n¨ng cè ®Þnh ®¹m, võa tù cung cÊp dinh d-ìng võa cho ph©n bãn lín c¶i thiÖn ®Êt ®ai. (5) Cã thÓ kÕt hîp viÖc t¹o cá ch¨n nu«i c¸c c©y gç ®-êng kÝnh nhá c¸c vËt liÖu ®an vµ ph¸t huy ®-îc hiÖu Ých phßng hé. Sù ph¸t triÓn rõng lÊu gç ®Õn rõng nguån n¨ng l-îng ®· cã nh÷ng tiÕn bé v-ît bËc. S¶n l-îng c©y gç rõng n¨ng l-îng cã mét yªu cÇu kh¸ nghiªm kh¾c, yªu cÇu chän lo¹i c©y trång vµ kü thuËt trång ph¶i tËp trung tho¶ m·n yªu cÇu rõng nguån n¨ng l-¬ngj cã s¶n l-îng cao. NhiÒu n-íc phÊn ®Êu trong vßng 10 n¨m ®· trång ®-îc c¸c loµi c©y cho nguån n¨ng l-îng nh- Mü vµ Cana®a ®· trång c¸c rõng HoÌ, Sau sau, B¹ch ®µn vµ thu ®-îc nh÷ng thµnh c«ng. (5) Chän lo¹i c©y rõng phßng hé m«i tr-êng vµ rõng c©y c¶nh. Ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm m«i tr-êng sinh th¸i vµ yªu cÇu lôc ho¸ c«ng viªn vµ ®Æc tÝnh cña loµi ph¶i xem xÐt tæng hîp c¸c chøc n¨ng chñ yÕu nh- ë xung quanh má vµ x-ëng m¸y ph¶i cã nh÷ng loµi c©y chèng h¬i ®éc nh- (SO2, HF, Cl) nh÷ng loµi c©y ®ã ph¶i hÊp thu khÝ bÞ « nhiÔm. C¨n cø vµo yªu cÇu chän lo¹i c©y trång ph¶i yªu cÇu ®Êt nµo c©y Êy. Hai c¸i ®ã ph¶i nhÊt trÝ víi nhau. tuú theo ý thøc vÒ m«i tr-êng sinh th¸i cña con ng-êi dÇn dÇn t¨ng lªn mµ viÖc nghiªn cøu vÒ mÆt nµy cµng ngµy cµng nhiÒu, tÝnh chèng chÞu víi h¬i ®éc cña c©y cã sù kh¸c nhau râ rÖt cã thÓ cung cÊp viÖc chän lo¹i rõng b¶o vÖ m«i tr-êng (biÓu 2..4). BiÓu 2-4 BiÓu ph©n cÊp tÝnh chèng chÞu víi khÝ ®éc h¹i cña c¸c loµi c©y Lo¹i khÝ ®éc h¹i Chèng chÞu Chèng chÞu võa Chèng chÞu yÕu m¹nh SO2 Dinh h-¬ng, B¹ch l¹p hoÌ, Pawlonia,thuû d©u, hoµ gai, xÊu hoµng liªn,sau sam, ãc chã hæ,b¸ch, tróc sau,d-¬ng, l·nh dµo,c¸ng lß,si, sam,long Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)
50 såi, liÔu, xoan, n·o,nho Ng« ®ång Ph¸p HF §inh h-¬ng, xÊu DÎ,sau sau, hoÌ, Th«ng vá tr¾ng, hæ,anh ®µo,cam nguyÖt quÕ ®ç träng, d-¬ng quýt, l·nh sam, ,nho së Cl Tö sam, thiÕt HoÌ, liÔu, hoa Th«gn b¸ch, sam,c¸ng lß, xÊu mai,bå dÒ b¹ch l¹p, ng« hæ,dÎ, cä, cam ®ång ph¸p,.. quýt, si,tróc dµo, t¸o Bôi H2S Anh dµo, ®µo, Th«ng b¸ch trßn, Ng©n h¹nh,b¹ch t¸o, v©n b«ng,sßi,d©u, ll¹p, liÔu rñ,m¬, sam,d-¬ng, hoÌ, t¸o, ®µo, tö vi s¬n tra,mai s¸p Pawlonia, ãc chã, hång,dÎ,d©m bôt Ethylen B¸ch rång, tr¾c Hße, c¸ng b¸ch, b¹ch l¹p, lß,ngäc lan, th¹ch lùu, ®ç nguyÖt quÕ, quýen, ®ing hoµng d-¬ng h-¬ng Vi khuÈn g©y Th«ng dÇu, v©n Th«ng ®u«i B¹ch l¹p,liÔu bÖnh sam, b¸ch trßn, ngùa, sa méc, tö h¹n,b¹ch d-¬ng , ãc chã, liÔu sam, sam, b¸ch trßn, hoa tiªu, lª tuyÕt tïng b¹ch d-¬ng l¸ chuét. b¹c, ®inh h-¬ng , hao chu«ng, kim ng©n hoa Do n¨ng lùc thÝch nghi cña loµi c©y kh¸c nhau ®èi víi m«i tr-êng mét sè loµi c©y rÊt nh¹y c¶m víi h¬i ®éc, khi con ng-êi ch-a cã c¶m gi¸c th× nã ®· cã triÖu chøng bÞ h¹i, nh÷ng loµi c©y chØ thÞ nh- thÕ cã thÓ lµ mét “m¸y c¶nh b¸o” « nhiÔm m«i tr-êng. Møc ®é c¶nh b¸o th«ng th-êng do c¸c loµi c©y kh¸c nhau c¸c loµi khÝ ®éc kh¸c nhau mµ cã sù kh¸c nhau. HiÖn nay c¸c loµi c©y chØ thÞ ®-îc thÓ hiÖn ë biÓu 2.5. BiÓu 2-5 C©y chØ thÞ nh¹y c¶m th-êng dïng ChÊt « nhiÔm Tªn c©y SO2 Th«ng ®u«i ngùa, ®ç träng, dµo, lª HF Th«gn 5 l¸, lª, ®ç träng, anh ®µo, nho Cl Fuüei Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm)