Khoá luận Tốt nghiệp Đại học: Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:69

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của Khoá luận nhằm đánh giá công tác xây dựng nông thôn mới tại huyện Phú Bình. Tìm hiểu được nội dung và đánh giá công tác đào tạo, tập huấn cho cán bộ trong lĩnh vực xây dựng NTM. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đào tạo tập huấn cán bộ trong xây dựng NTM trên trên địa bàn huyện. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khoá luận Tốt nghiệp Đại học: Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM ----------o0o------------ HOÀNG NGỌC QUỲNH Tên đề tài: NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, TẬP HUẤN CÁN BỘ TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Định hướng đề tài : Hướng nghiên cứu Chuyên ngành : Phát triển nông thôn Khoa : Kinh tế & PTNT Khoá học : 2015 - 2019 Thái Nguyên, năm 2019
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM ----------o0o------------ HOÀNG NGỌC QUỲNH Tên đề tài: NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, TẬP HUẤN CÁN BỘ TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ BÌNH, TỈNH THÁI NGUYÊN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Định hướng đề tài : Hướng nghiên cứu Chuyên ngành : Phát triển nông thôn Khoa : Kinh tế & PTNT Lớp : K47 - PTNT - N01 Khoá học : 2015 - 2019 Giảng viên hướng dẫn : ThS. Đỗ Trung Hiếu Thái Nguyên, năm 2019
i LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian học tập và nghiên cứu, nay tôi đã hoàn thành khóa luận tốt nghiệp với đề tài nghiên cứu: “Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên” Có được kết quả này lời đầu tiên tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Th.S Đỗ Trung Hiếu - Giáo viên hướng dẫn tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu. Thầy đã chỉ bảo và hướng dẫn tận tình cho tôi những kiến thức lý thuyết và thực tế cũng như các kỹ năng trong khi viết bài, chỉ cho tôi những thiếu sót và sai lầm của mình, để tôi hoàn thành đề tài nghiên cứu với kết quả tốt nhất. Thầy luôn động viên và theo dõi sát sao trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu thực hiện đề tài, thầy cũng là người truyền động lực cho tôi, giúp tôi hoàn thành tốt khóa luận của mình. Tôi xin kính gửi lời cảm ơn chân thành tới UBND huyện Phú Bình, chi bộ phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phú Bình, lãnh đạo và các đồng nghiệp trạm khuyến nông huyện Phú Bình đã tạo điều kiện cho tôi được tham gia và hoàn thành tốt khóa học. Cho phép tôi gửi lời cảm ơn chân thành tới các lãnh đạo và cán bộ thuộc các phòng, ban, ngành, đoàn thể huyện Phú Bình đặc biệt là phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, lãnh đạo và cán bộ UBND các xã trên địa bàn huyện đã nhiệt tình giúp đỡ tôi, chỉ bảo, chia sẻ những kinh nghiệm thực tế trong quá trình công tác, đó là những ý kiến hết sức bổ ích cho tôi hoàn thiện đề tài nghiên cứu cũng như trong quá trình công tác sau này. Tôi cũng xin cảm ơn người dân đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô đã tận tình dạy dỗ, giúp đỡ tôi trong suốt khóa học. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019 Sinh viên Hoàng Ngọc Quỳnh
ii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 4.1. Thống kê tình hình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình giai đoạn 2016 - 2018 ............................................................................39 Bảng 4.2. Kết quả xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn thực hiện chương trình xây dựng NTM huyện Phú Bình năm 2018 .................................................41 Bảng 4.3. Tổng hợp kết quả huy động nguồn lực thực hiện chương trình giai đoạn 2016 - 2018 ............................................................................................43 Bảng 4.4. Đánh giá trình độ cán bộ huyện, xã, thôn .................................................44 Bảng 4.5. Cán bộ trong việc đổi vị trí công việc ......................................................45 Bảng 4.6. Công tác tuyên truyền, tập huấn và đào tạo NTM huyện Phú Bình 2018 46 Bảng 4.7. Đánh giá về kết quả đào tạo, tập huấn của cán bộ ....................................47
iii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1. Sự tham gia của người dân trong xây dựng mô hình NTM ...................... 16
iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BCĐ : Ban chỉ đạo BQL : Ban quản lý GTNT : Giao thông nông thôn HĐND : Hội đồng nhân dân HTX : Hợp tác xã KCN : Khu công nghiệp KTT : Khu trung tâm NTM : Nông thôn mới NVH : Nhà văn hóa PTNT : Phát triển nông thôn THCS : Trung học cơ sở UBND : Ủy ban nhân dân VPĐP : Văn phòng điều phối XD NTM : Xây dựng nông thôn mới
v MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. i DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................................... ii DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................................... iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................. iv MỤC LỤC ...................................................................................................................v PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................1 1.1. Tính cấp thiết của đề tài: ......................................................................................1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: ...........................................................................2 1.2.1. Mục tiêu chung:.................................................................................................2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể: .................................................................................................2 1.3. Ý nghĩa của đề tài:................................................................................................2 1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học: ...............................................2 1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn: ....................................................................................3 PHẦN II. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU.............................................4 2.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................................4 2.1.1. Cơ sở lý luận về nông thôn mới ........................................................................4 2.1.2. Vai trò công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng NTM ......................6 2.1.3. Quy trình đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới ...............12 2.1.4. Vai trò của người dân trong việc tham gia xây dựng nông thôn mới .............14 2.2. Cơ sở thực tiễn ...................................................................................................16 2.2.1. Xây dựng NTM ở thành phố Thái Nguyên .....................................................16 2.2.2. Tình hình xây dựng nông thôn mới của huyện Phú Bình giai đoạn 2011 - 2015 ..20 2.2.3. Tình hình xây dựng nông thôn mới của huyện Phú Bình năm 2016 ..............23 2.2.4. Tình hình xây dựng nông thôn mới của huyện Phú Bình năm 2017 ..............25 PHẦN III. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....... 29 3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................29 3.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................29 3.1.2. Phạm vi nghiên cứu .........................................................................................29
vi 3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................................29 3.2.1. Địa điểm ..........................................................................................................29 3.2.2. Thời gian nghiên cứu ......................................................................................29 3.3. Nội dung nghiên cứu ..........................................................................................29 3.3. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................29 3.3.1. Phương pháp thu thập số liệu ..........................................................................29 3.3.2. Các chỉ tiêu nghiên cứu ...................................................................................30 PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................................31 4.1. Tình hình triển khai Chương trình XDNTM của huyện Phú Bình 2016 - 2017 ....31 4.1.1. Kết quả triển khai Chương trình XDNTM của huyện Phú Bình năm 2016......31 4.1.2. Kết quả triển khai Chương trình XDNTM của huyện Phú Bình năm 2017 ...34 4.2. Tình hình triển khai Chương trình XDNTM của huyện Phú Bình năm 2018 ..........38 4.2.1. Kết quả thực hiện các tiêu chí trên toàn huyện ..................................................38 4.2.2. Tình hình xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn theo tiêu chí NTM năm 2018 ..40 4.2.3. Tình hình huy động các nguồn lực xây dựng NTM huyện Phú Bình năm 2018 ...42 4.3. Kết quả triển khai công việc liên quan đến đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng NTM trên địa bàn huyện Phú Bình năm 2018 .................................................43 4.3.1. Nguồn lực cán bộ xây dựng NTM của địa bàn điều tra ..................................44 4.3.2. Kết quả hoạt động tuyên truyền, vận động, tập huấn, đào tạo năm 2018 .......46 4.3.3. Đánh giá kết quả đào tạo, tập huấn của cán bộ ...............................................47 4.3.4. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới việc xây dựng NTM nói chung cũng như công tác đào tạo, tập huấn nói riêng. .........................................................................48 4.4. Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái nguyên ......................50 4.4.1. Mục tiêu ..........................................................................................................50 4.4.2. Giải pháp .........................................................................................................50 PHẦN V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...............................................................53 5.1. Kết luận ..............................................................................................................53 5.2. Kiến nghị ............................................................................................................53 5.2.1. Đối với Chính phủ và các Bộ ngành Trung ương ...........................................53
vii 5.2.2. Đối với tỉnh Thái Nguyên ...............................................................................54 5.2.3. Đối với huyện Phú Bình ..................................................................................55 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................57 PHỤ LỤC
1 PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. Tính cấp thiết của đề tài: Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ tổ quốc, là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế, xã hội bền vững, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh, quốc phòng, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái của đất nước. Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới là chương trình lớn, có tầm quan trọng tác động trực tiếp đến tất cả các lĩnh vực, hướng đến việc nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn. Xây dựng nông thôn mới là chủ trương lớn, có tầm chiến lược quan trọng của Đảng và Nhà nước. Thái Nguyên là một trong những tỉnh đã triển khai đồng bộ xây dựng nông thôn mới trên toàn địa bàn. So với mặt bằng chung của cả nước và khu vực tỉnh Thái Nguyên, Phú Bình là một trong những huyện đi đầu trong nhiệm vụ này. Trong thời gian qua, chính quyền các cấp đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp và huy động tối đa các nguồn lực. Sau hơn 5 năm thực hiện bước đầu đã thu được kết quả mong đợi. Cùng chung tay vào xây dựng nông thôn mới công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới có vai trò không nhỏ. Song song với việc đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, việc tổ chức tập huấn kết hợp với học tập kinh nghiệm tại các huyện bạn cũng như giữa các địa phương trong huyện đã mang lại nhiều kết quả bổ ích, có nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo được đúc rút từ các chuyến học tập và chia sẻ kinh nghiệm đã được vận dụng triển khai có hiệu quả trên địa bàn huyện, như: cơ chế huy động nguồn lực, hỗ trợ lãi suất vốn vay, cơ chế đầu tư đặc thù, lựa chọn sản phẩm hàng hóa chủ lực, cách thức vận động người dân trong triển khai thực hiện. Giai đoạn 2016 - 2020, nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách đã được điều chỉnh, sửa đổi bổ sung theo Quyết định số 1600/QĐ-TTg ngày 16/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020, Quyết định số 1980/QĐ-TTg ngày 17/10/2016 của Thủ tướng
2 Chính phủ về việc ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020. Thời gian vừa qua, nhiều địa phương trên địa bàn huyện đã kiện toàn lại bộ máy quản lý, chỉ đạo thực hiện chương trình nhưng nhiều cán bộ chưa được tập huấn về công tác xây dựng nông thôn mới. Vì vậy, cần thiết phải xây dựng kế hoạch đào tạo, tập huấn cho cán bộ làm công tác xây dựng nông thôn mới các cấp, ban hành khung về nội dung tập huấn cho từng đối tượng để triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020. Xuất phát từ tính cấp thiết trên và sự nhận thức sâu sắc về việc thực hiện nhiệm vụ này, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ”. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: 1.2.1. Mục tiêu chung: Nghiên cứu hiện trạng cán bộ trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên. Từ đó, đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đào tạo tập huấn nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức, trình độ chuyên môn, năng lực - kỹ năng quản lý, điều hành và thực thi cho cán bộ xây dựng nông thôn mới các cấp và cán bộ trong hệ thống chính trị, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ năng lực để triển khai hiệu quả Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể: - Đánh giá công tác xây dựng nông thôn mới tại huyện Phú Bình. - Tìm hiểu được nội dung và đánh giá công tác đào tạo, tập huấn cho cán bộ trong lĩnh vực xây dựng NTM. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đào tạo tập huấn cán bộ trong xây dựng NTM trên trên địa bàn huyện. 1.3. Ý nghĩa của đề tài: 1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học: - Củng cố kiến thức đã học với thực tiễn trong quá trình đi thực tập tại cơ sở. - Nâng cao khả năng tiếp cận, thu thập, xử lý thông tin kỹ năng nghề nghiệp.
3 - Là tài liệu tham khảo cho nhà trường, cho khoa và các sinh viên khóa tiếp theo. 1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn: - Tôi sẽ đưa ra những khuyến nghị giải pháp, nhằm nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới trên trên địa bàn huyện. - Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo cho các nhà quản lý (lãnh đạo UBND huyện, các ban ngành có liên quan) từ đó các nhà quản lý sẽ đưa ra các hướng chỉ đạo, lãnh đạo đúng đắn để nâng cao hiệu quả của công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới trên trên địa bàn huyện.
4 PHẦN II TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở lý luận 2.1.1. Cơ sở lý luận về nông thôn mới 2.1.1.1. Các khái niệm về nông thôn mới Xây dựng nông thôn mới là cuộc cách mạng và vận động lớn để cộng đồng dân cư ở nông thôn đồng lòng xây dựng thôn, xã, gia đình của mình khang trang. Sạch sẽ; phát trển sản xuất toàn diện (nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ); có nếp sống văn hóa, môi trường và an ninh nông thôn được đảm bảo; thu nhập, đời sống vật chất tinh thần của người dân được nâng cao. Xây dựng nông thôn mới là sự nghiệp cách mạng của toàn Đảng, toàn dân, của cả hệ thống chính trị. Nông thôn mới không chỉ là vấn đề kinh tế - chính trị tổng hợp. Xây dựng nông thôn mới giúp cho nông dân có niềm tin, trở nên tích cực, chăm chỉ đoàn kết giúp đỡ nhau xây dựng nông thôn phát triển giàu đẹp, dân chủ văn minh. Các tiêu chí xây dựng mô hình nông thôn mới, đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định số 1980/QĐ TTg V/v ban hành bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới bao gồm 19 tiêu chí như: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch, giao thông, thủy lợi, điện,trường học, cơ sở vật chất văn hóa, chợ nông thôn, bưu điện, nhà ở dân cư, thu nhập, hộ nghèo, cơ cấu lao động, hình thức tổ chức sản xuất, giáo dục, y tế, văn hóa, môi trường, hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh, an ninh trật tự xã hội; và được chia thành 5 nhóm cụ thể: - Nhóm I: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch bao gồm: Quy hoạch và sử dụng đất và hạ tầng thiết yếu cho phát triển sản xuất nông nghiệp, hàng hóa, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ. Quy hoạch và phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội - môi trường theo chuẩn mới. Quy hoạch và phát triển các khu dân cư mới và chỉnh trang các khu dân cư hiện có theo hướng văn minh. Bảo tồn được bản sắc văn hóa tốt đẹp.
5 - Nhóm II: Gồm tiêu chí thứ 2 đến tiêu chí thứ 9 là các nhóm tiêu chí hạ tầng kinh tế- xã hội: giao thông, thủy lợi, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, thực hiện cơ giới hóa nông nghiệp, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, chợ nông thôn, bưu điện nhà ở dân cư. - Nhóm III: Gồm tiêu chí số 10 đến tiêu chí số 13 là nhóm tiêu chí kinh tế và tổ chức sản xuất: thu nhập, hộ nghèo, cơ cấu lao động; hình thức tổ chức sản xuất. - Nhóm IV: Gồm tiêu chí thứ 14 đến tiêu chí thứ 17 là nhóm tiêu chí văn hóa - xã hội - môi trường; giáo dục, y tế, văn hóa, môi trường. - Nhóm V: Gồm tiêu chí 18 và tiêu chí 19 là chính trị, an ninh trật tự xã hội. Nông dân, nông thôn có nhà văn hóa phát triển, dân trí được nâng lên, sức lao động được giải phóng, nhiệt tình cách mạng được phát huy. Đó là sức mạnh nội sinh của làng xã trong công cuốc xây dựng NTM. Người dân nông thôn có cuộc sống ổn định, giàu có, trình độ văn hóa, khoa học kỹ thuật và tay nghề cao, lối sống văn minh hiện đại nhưng vẫn giữ được những giá trị văn hóa, bản sắc truyền thống, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, tham gia tích cực mọi phong trào chính trị, kinh tế, văn hóa, an ninh quốc phòng, đối ngoại… nhằm tự hoàn thiện bản thân, nâng cao chất lượng cuộc sống của mình, vừa góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp[6]. 2.1.1.2. Các khái niệm cơ bản về đào tạo, tập huấn trong xây dựng NTM - Đào tạo: (hay còn được gọi là đào tạo kỹ năng), được hiểu là hoạt động học tập nhằm giúp cho người lao động có thể thực hiện có hiệu quả hơn các chức năng, nhiệm vụ của mình. Nói một cách cụ thể đào tạo liên quan đến việc tiếp thu các kiến thức, kỹ năng đặc biệt, nhằm thực hiện những công việc cụ thể một cách hoàn hảo hơn[10]. - Tập huấn trong công tác phát triển là một quá trình dạy và học nhằm giúp cho người học làm được những công việc của họ mà trước đó họ chưa làm được[10]. - Đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng nông thôn mới là việc hướng dẫn một số kĩ năng trong xây dựng nông thôn mới như kỹ năng tổ chức, điều hành cuộc họp; kỹ năng thúc đẩy và đối thoại; kỹ năng tuyên truyền, vận động; kỹ năng xử lý mâu thuẫn trong cộng đồng nhằm chia sẻ kinh nghiệm, phát huy vai trò của cộng đồng tham gia xây dựng nông thôn mới và thúc đẩy, nâng cao năng lực cho cán bộ xây dựng nông thôn mới.
6 2.1.2. Vai trò công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng NTM 2.1.2.1. Vai trò công tác đào tạo, tập huấn cán bộ trong xây dựng NTM Năng lực tổ chức triển khai xây dựng NTM của đội ngũ cán bộ cơ sở là khâu quan trọng, quyết định hiệu quả quá trình xây dựng NTM. Từ công tác lập kế hoạch, thẩm định, phê duyệt, giải ngân, giám sát và đánh giá các hoạt động triển khai, công tác tuyên truyền, vận động, huy động và quản lý nguồn lực,... Tầm quan trọng đó đòi hỏi người cán bộ ở cơ sở phải có kiến thức và năng lực tương đối tổng hợp. Vì vậy, cần thường xuyên đào tạo, nâng cao năng lực trình độ cho đội ngũ cán bộ các cấp làm công tác xây dựng NTM; đây cũng là một trong 19 tiêu chí cần phải đạt được trong mục tiêu xây dựng NTM. 2.1.2.1. Nội dung của công tác đào tạo, tập huấn cán bộ Quyết định 4072/QĐ-BNN-VPĐP ngày 05/10/2016 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về phê duyệt chương trình khung tập huấn, bồi dưỡng cán bộ xây dựng nông thôn mới các cấp thuộc chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2016-2020 bao gồm 4 nhóm nội dung : 1. Nhóm 1: Kiến thức cơ bản về xây dựng nông thôn mới: 1. Chuyên đề 01: Tổng quan Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và nội dung chương trình giai đoạn 2016 - 2020: - Sự cần thiết khách quan của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam trong bối cảnh hiện nay; - Mục tiêu, nội dung, nguyên tắc, phương pháp thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; - Kết quả thực hiện chương trình giai đoạn 2010 - 2015 và một số vấn đề đặt ra hiện nay; - Nội dung Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020; - Bộ máy Chỉ đạo, điều hành Chương trình xây dựng nông thôn mới các cấp; - Nguồn lực xây dựng nông thôn mới và cơ chế, chính sách huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực; - Quy trình đánh giá, xét công nhận xã, huyện, tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới.
7 2. Chuyên đề 02: Một số kinh nghiệm trong nước và quốc tế về phát triển nông thôn và xây dựng nông thôn mới: - Một số bài học kinh nghiệm trong nước: + Các chương trình thí điểm xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam giai đoạn 2000 - 2011 và những bài học kinh nghiệm cho thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới hiện nay; + Kinh nghiệm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2015; + Cách làm hay ở các đơn vị, địa phương trong và ngoài tỉnh; - Một số bài học kinh nghiệm quốc tế về phát triển nông thôn và những quan điểm chỉ đạo khi vận dụng kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam hiện nay. 3. Chuyên đề 03: Vai trò, trách nhiệm của các ngành, các cấp và các tổ chức trong xây dựng nông thôn mới: - Vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền trong công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý xây dựng nông thôn mới; - Vai trò, trách nhiệm của các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác tuyên truyền, vận động, phát huy quyền và vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng nông thôn mới; - Vai trò, trách nhiệm của Ban phát triển thôn trong công tác lãnh đạo và huy động sự tham gia của cộng đồng trong xây dựng nông thôn mới; - Vai trò, trách nhiệm của cộng đồng trong xây dựng nông thôn mới; - Vai trò của doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác... trong xây dựng nông thôn mới; - Thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở. 4. Chuyên đề 04: Thăm quan, nghiên cứu thực tế: - Xác định nhu cầu, mục đích, nội dung tham quan, nghiên cứu; - Lập kế hoạch tham quan, nghiên cứu; - Tổ chức tham quan, nghiên cứu; - Tổng kết, rút kinh nghiệm thực tế.
8 2. Nhóm 2: Một số nội dung trọng tâm của xây dựng nông thôn mới: 1. Chuyên đề 05: Quy hoạch chung xây dựng xã và Đề án xây dựng nông thôn mới của xã: - Nội dung rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch chung xây dựng xã đảm bảo phù hợp với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu; - Công tác quản lý xây dựng theo quy hoạch chung; - Nội dung rà soát, điều chỉnh, bổ sung Đề án xây dựng nông thôn mới của xã gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp để thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. 2. Chuyên đề 06: Một số nội dung trọng tâm về nông nghiệp, nông thôn bền vững: - Tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới; - Hội nhập quốc tế: Cơ hội và thách thức đối với nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; - Biến đổi khí hậu nguy cơ, thách thức và giải pháp thích ứng; - Phát triển liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, thực hành sản xuất nông nghiệp tốt và xây dựng thương hiệu sản phẩm. 3. Chuyên đề 07: Công tác giữ gìn, bảo vệ môi trường ở nông thôn: - Những yêu cầu về bảo vệ môi trường nông thôn; - Thực trạng môi trường nông thôn hiện nay; - Kinh nghiệm thực hiện hiệu quả tiêu chí môi trường; - Cách làm hay trong xử lý môi trường ở khu vực nông thôn của các đơn vị, địa phương; - Một số giải pháp chủ yếu để bảo vệ môi trường nông thôn. 4. Chuyên đề 08: Phát triển văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh trật tự trong xây dựng nông thôn mới: - Những yêu cầu về văn hóa, xã hội, an ninh trật tự trong xây dựng nông thôn mới; - Thực trạng đời sống văn hóa, xã hội, an ninh trật tự ở nông thôn và những vấn đề đang đặt ra hiện nay;
9 - Kinh nghiệm phát triển văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh trật tự của một số địa phương; - Một số giải pháp chủ yếu phát triển văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh, trật tự xã hội ở nông thôn, đáp ứng yêu cầu xây dựng nông thôn mới. 3. Nhóm 3: Nghiệp vụ cơ bản để xây dựng nông thôn mới: 1. Chuyên đề 09: Quy trình triển khai thực hiện dự án phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội trong nông thôn mới: - Các quy định liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư xây dựng cơ bản; - Quản lý nhà nước về kết cấu hạ tầng trên địa bàn xã; - Quy trình lập, thẩm định, phê duyệt, thi công, nghiệm thu... trong các dự án phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội thuộc chương trình xây dựng nông thôn mới; - Phương pháp thi công, quản lý công trình theo hình thức cộng đồng tự triển khai; - Hướng dẫn duy tu, bảo dưỡng và vận hành công trình sau đầu tư. 2. Chuyên đề 10: Đổi mới, nâng cao hiệu quả các hình thức tổ chức sản xuất ở nông thôn: - Vai trò, yêu cầu của các tổ chức kinh tế hợp tác (tổ hợp tác, hợp tác xã) và trang trại trong xây dựng nông thôn mới; - Khái quát nội dung, trình tự các bước tiến hành xây dựng tổ hợp tác, hợp tác xã; - Một số vấn đề trọng tâm trong công tác quản lý, điều hành, phát triển tổ hợp tác và hợp tác xã; - Một số mô hình hợp tác hoạt động có hiệu quả ở nông thôn hiện nay; - Xây dựng hợp đồng liên kết giữa mô hình hợp tác của nông dân với doanh nghiệp, nhà khoa học; - Học tập, cách làm hay ở các đơn vị, địa phương trong và ngoài tỉnh. 3. Chuyên đề 11: Phân tích, đánh giá hiện trạng và lập kế hoạch xây dựng nông thôn mới cấp xã có sự tham gia của người dân:
10 - Sự cần thiết phải lập kế hoạch xây dựng nông thôn mới hàng năm của cấp xã có sự tham gia của người dân; - Thế nào là lập kế hoạch có sự tham gia của người dân; - Quy trình lập kế hoạch xây dựng nông thôn mới cấp xã hàng năm; - Kỹ năng phân tích, đánh giá thực trạng có sự tham gia của người dân; - Kỹ năng lập kế hoạch có sự tham gia của người dân. 4. Chuyên đề 12: Theo dõi - đánh giá và chuẩn bị báo cáo về xây dựng nông thôn mới có sự tham gia của người dân: - Sự cần thiết phải theo dõi - đánh giá và vai trò tham gia của người dân; - Khái niệm, nội dung của theo dõi - đánh giá; - Quy trình thực hiện theo dõi - đánh giá dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất...; - Bộ chỉ số theo dõi - đánh giá thực hiện Chương trình; - Hệ thống các biểu mẫu thu thập thông tin, báo cáo kết quả xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã, huyện, tỉnh; - Kỹ năng thu thập, tổng hợp, xử lý, phân tích, cập nhật thông tin, dữ liệu và viết báo cáo. 5. Chuyên đề 13: Quản lý tài chính và thực hiện các quy trình, thủ tục thanh quyết toán: - Huy động các nguồn lực cho xây dựng nông thôn mới: cơ chế huy động đối với mỗi loại nguồn vốn; - Nội dung, quy trình lập, thẩm định, phê duyệt dự toán ngân sách và dự toán các dự án, công trình ở xã; - Quá trình giám sát và kiểm tra thực hiện dự án, công trình, các nội dung ở xã. Thủ tục trình duyệt dự toán, thanh quyết toán công trình, dự án; - Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của cán bộ chủ chốt, cán bộ nghiệp vụ kế hoạch tài chính cấp xã trong công tác lập dự toán, phê duyệt, thực hiện và kiểm tra thực hiện các dự án, công trình, nội dung chương trình ở xã; - Thủ tục, quy định và căn cứ để thuyết trình và bảo vệ dự toán ngân sách;
11 - Hướng dẫn về thủ tục thanh toán các nguồn vốn có sự tham gia đóng góp của người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã và các cá nhân, tổ chức khác. 6. Chuyên đề 14: Ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo, triển khai và quản lý Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới: - Giới thiệu trang web đào tạo từ xa về xây dựng nông thôn mới: giao diện, bố cục, mục đích, cách đăng ký; - Nội dung và phương pháp tự đào tạo thông qua trang web; - Chế độ giám sát, đánh giá tiến trình học tập và kết quả học tập; - Hệ thống các nội dung ứng dụng công nghệ thông tin trong triển khai và quản lý chương trình; - Phần mềm báo cáo áp dụng thống nhất từ cơ sở đến Trung ương; - Những nội dung cơ bản về Hệ thống Thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS). 4. Nhóm 4: Kỹ năng thúc đẩy phát triển cộng đồng: 1. Chuyên đề 15: Kỹ năng tuyên truyền, vận động người dân trong xây dựng nông thôn mới: - Vai trò quan trọng của tuyên truyền, vận động trong xây dựng nông thôn mới; - Các hình thức, nội dung, kỹ năng của công tác tuyên truyền, vận động; - Phương pháp tuyên truyền, vận động theo hình thức lấy nông dân hướng dẫn nông dân. 2. Chuyên đề 16: Kỹ năng tổ chức, điều hành cuộc họp; xử lý mâu thuẫn và xây dựng sự đồng thuận trong cộng đồng: - Kỹ năng tổ chức và điều hành cuộc họp: + Các hình thức họp: họp tuyên truyền, phổ biến thông tin; họp thảo luận, lấy ý kiến; + Công tác chuẩn bị cuộc họp; + Công tác tổ chức, điều hành cuộc họp; Kỹ năng xử lý các mâu thuẫn và xây dựng sự đồng thuận trong cộng đồng: + Các mâu thuẫn thường xảy ra trong cộng đồng và kỹ năng giải quyết; + Sự đồng thuận trong cộng đồng là gì và sức mạnh của sự đồng thuận;