Kiến thức, thái độ và kĩ năng của điều dưỡng về thực hành dựa trên bằng chứng (EBP)

Phạm Thị Oanh và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 187(11): 157 - 162<br /> <br /> KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ VÀ KĨ NĂNG CỦA ĐIỀU DƯỠNG VỀ THỰC HÀNH<br /> DỰA TRÊN BẰNG CHỨNG (EBP)<br /> Phạm Thị Oanh, Lương Thị Hoa*, Hoàng Trung Kiên<br /> Trường Đại học Y Dược - ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mô tả kiến thức, kĩ năng và thái độ của điều dưỡng về thực<br /> hành dựa trên bằng chứng (EBP) và xác định mối liên quan giữa một số yếu tố (tuổi, giới, trình độ<br /> học vấn, tham gia nghiên cứu khoa học, nguồn học liệu sẵn có) với kiến thức, thái độ và với kĩ<br /> năng thực hành EBP của điều dưỡng. Thiết kế nghiên cứu mô tả tương quan đã được sử dụng để<br /> khảo sát các điều dưỡng có trình độ từ cao đẳng trở lên và có thời gian công tác tại Bệnh viện Đa<br /> khoa trung ương Thái Nguyên từ 6 tháng trở lên. Kết quả nghiên cứu cho thấy điều dưỡng có thái<br /> độ tích cực về EBP (5,08 ±1,34) tuy nhiên kiến thức và kĩ năng về EBP của họ mới đạt ở mức độ<br /> trung bình (4,00 ± 1,23) và (3,79 ± 1,39). Các yếu tố tuổi, giới và số năm công tác không có mối<br /> liên quan với kiến thức, thái độ và kỹ năng EBP của điều dưỡng; trình độ chuyên môn có mối<br /> tương quan tỷ lệ thuận với kiến thức EBP (r = 0,053; p < 0,1); với thái độ về EBP (r = 0,112 ; p <<br /> 0,05); và với kỹ năng EBP (r = 0,125; p < 0,01). Việc điều dưỡng đã từng tham gia nghiên cứu<br /> khoa học có mối liên quan tỷ lệ thuận với kiến thức EBP (r = 0,388 ; p < 0,01); với thái độ về EBP<br /> (r = 0,521; p < 0,01) và với kỹ năng EBP (r = 0,31 ; p < 0,01).<br /> Từ kết quả nghiên cứu này cho thấy cần có chiến lược phù hợp nhằm nâng cao kiến thức, thái độ, kĩ<br /> năng EBP cho điều dưỡng, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc cho người bệnh.<br /> Từ khóa: Điều dưỡng, thực hành dựa trên bằng chứng, kiến thức, thái độ, kỹ năng<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Y hoc chứng cứ (evidence based practice EBP) là một phong trào mới của y học do các<br /> bác sĩ ở Canada khởi xướng từ thập niên 90<br /> của thế kỉ trước. Theo David Saccket thì EBP<br /> là vận dụng một cách thận trọng, chính xác và<br /> rõ ràng tất cả các dự liệu nghiên cứu thu được<br /> tốt nhất hiện có, kết hợp với kiến thức và kinh<br /> nghiệm của thầy thuốc, cùng với tham khảo<br /> yêu cầu và nguyện vọng của người bệnh, để<br /> đưa ra biện pháp điều trị hữu hiệu cho từng<br /> người bệnh cụ thể [8]. Các bước thực hành<br /> dựa trên bằng chứng gồm: Đặt câu hỏi lâm<br /> sàng thực tế, có thể trả lời được; tìm bằng<br /> chứng y khoa liên quan đến câu hỏi lâm sàng;<br /> đánh giá bằng chứng khoa học; ứng dụng<br /> bằng chứng phù hợp trên người bệnh; và đánh<br /> giá hiệu quả sau áp dụng. EBP đã và đang trở<br /> thành mối quan tâm lớn của đội ngũ các nhân<br /> viên y tế, các nhà quản lý hệ thống y tế cũng<br /> như của các nhà khoa học [3], [6].<br /> Thực hành dựa trên bằng chứng được xem là<br /> yếu tố thiết yếu nhằm nâng cao chất lượng<br /> *<br /> <br /> Tel: 0868 111984, Email: hoaydtn@gmail.com<br /> <br /> dịch vụ y tế nói chung cũng như tối ưu hóa<br /> kết quả chăm sóc người bệnh nói riêng.<br /> Melnyk và các cộng sự (2014) [7] đã chỉ ra<br /> rằng thực hành dựa trên bằng chứng giúp cải<br /> thiện các kết quả chăm sóc trên người bệnh<br /> nhiều hơn 28% so với việc thực hành dựa trên<br /> các quan điểm truyền thống. Thực hành dựa<br /> trên bằng chứng có liên quan đến việc sử<br /> dụng hiệu quả các nguồn lực, cải thiện chất<br /> lượng chăm sóc người bệnh, giảm giá thành<br /> cũng như thời gian nằm viện, tăng sự hài lòng<br /> của người bệnh, và giảm thiểu các can thiệp<br /> không cần thiết [3], [6]. Chính vì vậy, Hội<br /> đồng Điều dưỡng thế giới (ICN) cũng nhấn<br /> mạnh rằng các dịch vụ y tế, đặc biệt là dịch<br /> vụ do điều dưỡng cung cấp cần dựa trên bằng<br /> chứng tốt nhất [3].<br /> Trong lĩnh vực Điều dưỡng, những dịch vụ<br /> chăm sóc và kỹ thuật do người điều dưỡng<br /> cung cấp liên quan trực tiếp tới sức khoẻ và<br /> tính mạng con người, vì thế kiến thức và thực<br /> hành điều dưỡng phải có cơ sở khoa học vững<br /> chắc và chính xác. Thực hành dựa vào bằng<br /> chứng là trách nhiệm nghề nghiệp và đạo đức<br /> 157<br /> <br /> Phạm Thị Oanh và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> của người điều dưỡng nhằm đảm bảo an toàn<br /> cho người nhận dịch vụ chăm sóc [3]. Tuy<br /> nhiên nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra<br /> rằng có rất ít bằng chứng được áp dụng trong<br /> thực hành chăm sóc người bệnh bởi những<br /> nguyên nhân chủ quan cũng như nguyên nhân<br /> khách quan [2], [5]. Vì vậy người điều dưỡng<br /> phải nhận thức được tầm quan trọng của EBP,<br /> có kiến thức và kĩ năng đầy đủ về EBP cũng<br /> như cần vượt qua những rào cản và thách thức<br /> để có thể ứng dụng EBP trên lâm sàng nhằm<br /> nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh.<br /> Nghiên cứu điều dưỡng là một trong các<br /> phương tiện khách quan, hệ thống và đáng tin<br /> cậy để tạo ra bằng chứng hướng dẫn thực<br /> hành chăm sóc lâm sàng và qua đó nâng cao<br /> chất lượng của các dịch vụ điều dưỡng. Trên<br /> thế giới, một số nghiên cứu về kiến thức, kĩ<br /> năng và thái độ của điều dưỡng về EBP đã<br /> được tiến hành với kết quả điểm trung bình<br /> cao nhất thường ở phần thái độ, còn điểm<br /> kiến thức và kĩ năng EBP hầu hết chỉ đạt mức<br /> độ trung bình [1], [4], [6], [10]. Mặc dù các<br /> nghiên cứu này được tiến hành ở nước ngoài<br /> nơi mà những điều kiện cơ sở vật chất và<br /> nguồn nhân lực điều dưỡng có nhiều khác biệt<br /> so với nước ta nhưng hầu hết đều thể hiện<br /> một kết quả chung đó là kiến thức và kĩ năng<br /> EBP của điều dưỡng vẫn chưa đạt kết quả<br /> như mong đợi.<br /> <br /> 187(11): 157 - 162<br /> <br /> sẵn có) với kiến thức thái độ và với kĩ năng<br /> của điều dưỡng về EBP.<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên mô tả cắt ngang đã được sử<br /> dụng trong nghiên cứu này. Đối tượng nghiên<br /> cứu là tất cả điều dưỡng có trình độ từ cao<br /> đẳng trở lên và có thời gian công tác tại bệnh<br /> viện Trung ương Thái Nguyên từ 6 tháng trở<br /> lên. Số liệu được thu thập từ tháng 7 tới tháng<br /> 9, 2018 bằng bộ câu hỏi tự điền.<br /> Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu: Phương<br /> pháp chọn mẫu thuận tiện đã được áp dụng<br /> trong nghiên cứu này. Tất cả điều dưỡng có<br /> trình độ từ cao đẳng trở lên và có thời gian<br /> công tác từ 6 tháng trở lên được chọn để tham<br /> gia nghiên cứu. Thông qua trưởng phòng điều<br /> dưỡng bệnh viện và các điều dưỡng trưởng<br /> khoa, bộ câu hỏi được gửi tới tổng số 253<br /> điều dưỡng đủ tiêu chuẩn và số phiếu trả lời<br /> thu về là 185. Bộ câu hỏi bao gồm 2 phần:<br /> <br /> Ở Việt Nam, trong quá trình tổng quan tài liệu<br /> chúng tôi chưa thấy có nghiên cứu nào công<br /> bố về kiến thức, kĩ năng và thái độ của điều<br /> dưỡng về EBP. Để nâng cao chất lượng dịch<br /> vụ chăm sóc điều dưỡng thì việc tiến hành<br /> một nghiên cứu đánh giá về kiến thức, kĩ<br /> năng và thái độ của điều dưỡng về EBP là<br /> thực sự cần thiết. Vì vậy, chúng tôi tiến hành<br /> nghiên cứu này nhằm mục tiêu:<br /> MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU<br /> - Mô tả kiến thức, kĩ năng và thái độ của điều<br /> dưỡng về EBP.<br /> <br /> Phần I: Hỏi về thông tin cá nhân của đối<br /> tượng nghiên cứu như tuổi, giới, trình độ<br /> chuyên môn cao nhất, số năm công tác, đã<br /> từng tham gia nghiên cứu khoa học hay chưa<br /> và sự sẵn có của cơ sở dữ liệu trong bệnh viện<br /> nơi điều dưỡng làm việc.<br /> Phần II là bộ câu hỏi đánh giá kiến thức, thái<br /> độ và kĩ năng của điều dưỡng về EBP của tác<br /> giả Upton và các cộng sự. Phần này gồm 24<br /> câu hỏi theo cấu trúc Likert- scale thang điểm<br /> từ 1 đến 7. Kiến thức EBP của điều dưỡng<br /> được đánh giá bằng 14 câu hỏi và được chia<br /> các mức độ thấp (điểm trung bình từ 1,0 đến<br /> dưới 3,0), trung bình (điểm trung bình từ 3,0<br /> đến dưới 5,0), và cao (điểm trung bình từ 5,0<br /> đến dưới 7,0); kĩ năng thực hành EBP được<br /> đánh giá bằng 06 câu hỏi với 1 là “không bao<br /> giờ thực hiện” và 7 là “luôn luôn”; 04 câu hỏi<br /> còn lại dùng để đánh giá thái độ của điều<br /> dưỡng về EBP. Thái độ của điều dưỡng với<br /> EBP được coi là tích cực khi điểm trung bình<br /> thái độ từ 4,0 trở lên [9].<br /> <br /> - Xác định mối liên quan giữa một số yếu tố<br /> nhân khẩu học (tuổi, giới, trình độ học vấn,<br /> tham gia nghiên cứu khoa học, nguồn học liệu<br /> <br /> Phần 2 của bộ câu hỏi được dịch sang tiếng<br /> Việt theo quy trình “back- translate”. Hệ số<br /> Cronbach’s α được dùng để ước lượng độ tin<br /> <br /> 158<br /> <br /> Phạm Thị Oanh và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 187(11): 157 - 162<br /> <br /> cậy của bản dịch sang tiếng Việt với kết quả là<br /> 0,83 cho toàn bộ 24 câu hỏi và 0,84; 0,88; và<br /> 0,80 tương ứng với các phần kiến thức; kỹ<br /> năng; và thái độ.<br /> <br /> quan giữa các yếu tố tuổi, giới, trình độ<br /> chuyên môn, tham gia nghiên cứu khoa học<br /> và nguồn dữ liệu sẵn có với kiến thức, thái độ<br /> kĩ năng thực hành EBP của điều dưỡng.<br /> <br /> Dữ liệu được xử lí bằng phần mềm thống kê<br /> SPSS 18 với độ tin cậy alpha 0,05. Thống kê<br /> mô tả được sử dụng để mô tả thông tin cá<br /> nhân cũng như kiến thức, thái độ và kỹ năng<br /> của điều dưỡng về EBP. Tương quan Pearson<br /> và Spearman được dùng để xác định mối liên<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Thông tin cá nhân<br /> Đặc điểm nhân khẩu học của các đối tượng<br /> tham gia nghiên cứu được trình bày trong<br /> Bảng 1.<br /> <br /> Bảng 1. Đặc điểm nhân khẩu học của các đối tượng tham gia nghiên cứu (n= 185)<br /> Đặc điểm<br /> Giới tính<br /> Nam<br /> Nữ<br /> Tuổi<br /> 30,05<br /> Năm công tác<br /> 8,34<br /> Trình độ học vấn<br /> Cao đẳng<br /> Đại học<br /> Thạc sĩ<br /> Tham gia nghiên cứu khoa học<br /> Đã từng<br /> Chưa bao giờ<br /> Nguồn học liệu<br /> Có<br /> Không<br /> <br /> SD<br /> <br /> n (%)<br /> (41) 22,16<br /> (144) 77,3<br /> <br /> 9,38<br /> 5,03<br /> 78 (42,17)<br /> 107 (57,83)<br /> 0 (0)<br /> 113 (61,09)<br /> 72 (38,91)<br /> 0<br /> 185 (100)<br /> <br /> Nhận xét: Có 185 điều dưỡng tham gia vào nghiên cứu này. Kết quả cho thấy điều dưỡng có độ<br /> tuổi trung bình là 30,05 (SD.= 9,38) với số năm công tác trung bình 8,34 (SD. = 5,03). Trong đó<br /> 42,17% điều dưỡng có trình độ cao đẳng; 57,83% điều dưỡng có trình độ đại học. Tỷ lệ nam là<br /> 22,16% và nữ là 77,84%. Mặc dù nguồn cơ sở dữ liệu trong bệnh viện chưa có sẵn nhưng có<br /> khoảng gần hai phần ba điều dưỡng (61,09%) đã từng tham gia nghiên cứu khoa học.<br /> Kiến thức, thái độ, và kỹ năng thực hành EBP của điều dưỡng<br /> Kiến thức, thái độ và kỹ năng của điều dưỡng về EBP được trình bày ở Bảng 2.<br /> Bảng 2. Giá trị trung bình, độ lệch chuẩn, và mức độ kiến thức, thái độ, kỹ năng về EBP của đối tượng<br /> nghiên cứu<br /> Nội dung<br /> Kiến thức<br /> Thái độ<br /> Kĩ năng<br /> <br /> 4,00<br /> 5,08<br /> 3,79<br /> <br /> SD<br /> 1,23<br /> 1,34<br /> 1,39<br /> <br /> Mức độ<br /> Trung bình<br /> Tích cực<br /> <br /> Nhận xét: Kết quả nghiên cứu cho thấy thái độ của điều dưỡng đối với EBP là tích cực (5,08 ±<br /> 1,34) tuy nhiên kiến thức và kĩ năng về EBP của họ mới đạt ở mức độ trung bình, cụ thể điểm<br /> trung bình kiến thức là 4,00 (SD. = 1,23) và điểm trung bình kỹ năng là 3,79 (SD. = 1,39).<br /> Mối liên quan giữa một số yếu tố nhân khẩu học với kiến thức, thái độ và kĩ năng của điều<br /> dưỡng về EBP<br /> Do bệnh viện chưa có sẵn nguồn học liệu nên yếu tố này sẽ không được đưa vào để xem xét mối<br /> liên quan với kiến thức, thái độ và kĩ năng EBP của Điều dưỡng.<br /> 159<br /> <br /> Phạm Thị Oanh và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 187(11): 157 - 162<br /> <br /> Mối liên quan giữa một số yếu tố nhân khẩu học với kiến thức, thái độ và kĩ năng của điều dưỡng<br /> về EBP được trình bày trong Bảng 3.<br /> Bảng 3. Mối liên quan giữa một số yếu tố với kiến thức, thái độ và kĩ năng của điều dưỡng về EBP<br /> Đặc điểm<br /> Kiến thức, thái độ và kĩ năng của điều dưỡng về EBP<br /> nhân khẩu học<br /> Kiến thức<br /> Thái độ<br /> Kỹ năng<br /> Tuổi<br /> - 0,015 (NS)<br /> - 0,025 (NS)<br /> - 0,004 (NS)<br /> Giới<br /> 0, 212 (NS)<br /> 0,134 (NS)<br /> 0,054 (NS)<br /> Trình độ học vấn<br /> 0,053*<br /> 0,112**<br /> 0,125***<br /> Năm công tác<br /> - 0,013 (NS)<br /> - 0,13 (NS)<br /> - 0,017 (NS)<br /> Tham gia NCKH<br /> 0,388 ***<br /> 0,521***<br /> 0,31***<br /> Nguồn học liệu<br /> NS: not significant; * p < 0,1; ** p< 0,05; *** p< 0,01<br /> <br /> Nhận xét: Kết quả nghiên cứu cho thấy tuổi,<br /> giới và số năm công tác không có mối liên<br /> quan với kiến thức, thái độ và kỹ năng EBP<br /> của điều dưỡng (xem Bảng 3).<br /> <br /> kiến thức về EBP và kỹ năng thực hành EBP<br /> ở mức độ trung bình. Kết quả này tương đồng<br /> với kết quả của một số nghiên cứu trước đây<br /> [1], [2], [5].<br /> <br /> Bảng 3 cũng cho ta thấy, trình độ chuyên môn<br /> có mối tương quan tỷ lệ thuận với kiến thức<br /> về EBP (r = 0,053; p < 0,1); với thái độ về<br /> EBP (r = 0,112 ; p < 0,05); và với kỹ năng<br /> EBP (r = 0,125; p < 0,01). Ngoài ra, kiểm<br /> định Independent sample t test đã được sử<br /> dụng để xác định xem liệu có sự khác biệt về<br /> kiến thức, thái độ, và kỹ năng thực hành EBP<br /> giữa các đối tượng có trình độ cao đẳng và đại<br /> học hay không. Kết quả cho thấy, không có<br /> sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về thái độ và<br /> kĩ năng thực hành EBP giữa các nhóm có trình<br /> độ chuyên môn khác nhau (cao đẳng, đại học),<br /> tuy nhiên điều dưỡng có trình độ chuyên môn<br /> cao hơn có điểm trung bình kiến thức cao hơn<br /> (4,25 ± 1,24 và 3,86 ± 1,14; p < 0,05).<br /> <br /> Có thể nói, áp dụng EBP trong thực hành<br /> chăm sóc người bệnh là cách tiếp cận đa<br /> chiều và đòi hỏi người điều dưỡng cần trang<br /> bị cho mình những kiến thức và kỹ năng nhất<br /> định. Tuy nhiên, là một bệnh viện tuyến trung<br /> ương với số lượng người bệnh luôn trong tình<br /> trạng quá tải, điều dưỡng thường không có đủ<br /> thời gian để tiến hành các nghiên cứu. Thêm<br /> nữa nguồn học liệu chưa được trang bị đầy đủ<br /> cũng có thể là một trong những lí do khiến<br /> cho điều dưỡng khó có thể tiếp cận với các<br /> kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước. Cho<br /> nên dù có thái độ tích cực với EBP nhưng<br /> điều dưỡng mới chỉ có kiến thức và kỹ năng<br /> thực hành EBP ở mức độ trung bình.<br /> <br /> Tương tự, việc điều dưỡng đã từng tham gia<br /> nghiên cứu khoa học có mối liên quan tỷ lệ<br /> thuận với kiến thức về EBP (r = 0,388 ; p <<br /> 0,01); với thái độ về EBP (r = 0,521; p <<br /> 0,01) và với kỹ năng thực hành EBP của điều<br /> dưỡng (r = 0,31 ; p < 0,01).<br /> BÀN LUẬN<br /> Nghiên cứu này được thực hiên nhằm mô tả<br /> kiến thức, thái độ và kĩ năng của điều dưỡng<br /> về EBP và xác định mối liên quan với một số<br /> yếu tố thuộc đặc điểm nhân khẩu học của các<br /> đối tượng nghiên cứu.<br /> Các đối tượng tham gia nghiên cứu báo cáo<br /> rằng họ có thái độ tích cực với EBP tuy nhiên<br /> 160<br /> <br /> Tương tự với kết quả một số nghiên cứu trước<br /> [1], [5] trong nghiên cứu của chúng tôi yếu tố<br /> tuổi, số năm công tác và giới tính không có<br /> mối liên quan có ý nghĩa thống kê với kiến<br /> thức, thái độ, kỹ năng thực hành EBP của<br /> điều dưỡng. Tuy nhiên cũng có nghiên cứu<br /> chỉ ra rằng điều dưỡng có số năm công tác<br /> nhiều hơn có kiến thức và kĩ năng EBP cao<br /> hơn [4]. AbuRuz và các cộng sự (2017) [1]<br /> cũng chỉ ra rằng các nữ điều dưỡng có kiến<br /> thức, thái độ và kỹ năng thực hành EBP kém<br /> hơn so với các nam điều dưỡng. Điều này cho<br /> thấy cần tiến hành thêm các nghiên cứu khác<br /> nhằm xác định ảnh hưởng của giới tính cũng<br /> như thời gian công tác với kiến thức, thái độ<br /> và kỹ năng thực hành EBP của điều dưỡng.<br /> <br /> Phạm Thị Oanh và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Tương tự kết quả của nghiên cứu được tiến<br /> hành trước đó [1], trong nghiên cứu này trình<br /> độ chuyên môn có mối liên quan với kiến<br /> thức, thái độ và kĩ năng thực hành EBP của<br /> điều dưỡng. Cụ thể điều dưỡng có trình độ đại<br /> học có điểm trung bình kiến thức về EBP cao<br /> hơn so với điều dưỡng có trình độ cao đẳng.<br /> Điều này có thể do chương trình học đại học<br /> đã trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ<br /> bản về phương pháp nghiên cứu khoa học. Do<br /> đó sinh viên điều dưỡng trình độ đại học được<br /> làm quen với việc nghiên cứu thông qua các<br /> bước như hình thành câu hỏi nghiên cứu, tìm<br /> tổng quan tài liệu, đánh giá các kết quả<br /> nghiên cứu có trước, viết đề cương nghiên<br /> cứu cũng như xuất bản các bài báo khoa<br /> học… Thông qua các hoạt động nghiên cứu<br /> khoa học đó sinh viên thu thập được các kiến<br /> về thực hành dựa trên bằng chứng và tầm<br /> quan trọng của việc áp dụng các bằng chứng<br /> khoa học trong thực hành chăm sóc người<br /> bệnh. Như vậy, việc nâng cao trình độ cho đội<br /> ngũ điều dưỡng viên sẽ giúp nâng cao kiến<br /> thức của họ về thực hành dựa trên bằng<br /> chứng. Song song với đó các khóa học<br /> chuyên sâu về EBP nên được đưa vào chương<br /> trình môn học trong các trường đào tạo về<br /> điều dưỡng nói riêng và nhân lực y tế nói<br /> chung. Các bệnh viện cũng cần thường xuyên<br /> tổ chức các chương trình đào tạo hoặc các<br /> khóa tập huấn, hội thảo và hội nghị về EBP<br /> nhằm tăng cường năng lực thực hành EBP cho<br /> điều dưỡng. Theo đó, các nghiên cứu nhằm<br /> đánh giá hiệu quả của chương trình can thiệp<br /> nâng cao kiến thức, thái độ và kĩ năng EBP cho<br /> điều dưỡng cũng cần được tiến hành.<br /> Trong nghiên cứu này, mặc dù đều biểu thị<br /> thái độ tích cực về EBP, nhưng giữa các điều<br /> dưỡng có trình độ đại học và cao đẳng lại<br /> không có sự khác biệt về mức độ thực hành<br /> EBP. Ngược lại, Majid và các cộng sự (2011)<br /> [5] chỉ ra rằng điều dưỡng có trình độ chuyên<br /> môn cao hơn thực hành kĩ năng EBP thường<br /> xuyên hơn. Có thể lí giải rằng các điều dưỡng<br /> trong nghiên cứu này có trình độ chuyên môn<br /> khác nhau nhưng vẫn làm việc trong cùng<br /> <br /> 187(11): 157 - 162<br /> <br /> một bệnh viện công lập với vai trò và chức<br /> năng giống nhau. Họ đều phải cùng nhau làm<br /> việc với áp lực bệnh nhân đông, nhân lực điều<br /> dưỡng thiếu hụt, cơ sở vật chất và trang thiết<br /> bị chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Ngoài ra họ phải<br /> dành nhiều thời gian để ghi chép giấy tờ hồ sơ<br /> bệnh án. Dường như họ không còn đủ thời<br /> gian để tìm kiếm các bằng chứng khoa học<br /> mới nhất và áp dụng vào thực tế lâm sàng. Do<br /> vậy, thực hành EBP chưa phải là ưu tiên hàng<br /> đầu của các điều dưỡng. Nhiều nghiên cứu<br /> trên thế giới đã chỉ ra rằng áp lực công việc<br /> quá tải và thiếu thời gian là các yếu tố chính<br /> ảnh hưởng đến kĩ năng thực hành EBP của<br /> điều dưỡng [2], [4], [6]. Tuy nhiên, nghiên<br /> cứu trong bối cảnh các bệnh viện ở Việt Nam<br /> để làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức,<br /> thái độ và kĩ năng EBP của điều dưỡng cần<br /> được triển khai trong tương lai gần.<br /> Các điều dưỡng đã từng tham gia nghiên cứu<br /> khoa học có điểm trung bình kiến thức, thái<br /> độ và kĩ năng EBP cao hơn những người chưa<br /> bao giờ tham gia nghiên cứu. Điều này đã<br /> được chứng minh trong nhiều nghiên cứu<br /> trước đây [1], [2], [4]. Nghiên cứu khoa học<br /> là một phần của EBP. Thông qua các bước<br /> nghiên cứu khoa học điều dưỡng thu thập<br /> thêm những kiến thức mới có độ tin cậy, và<br /> nhận thức được tầm quan trọng của EBP<br /> trong thực hành nghề nghiệp nên điều dưỡng<br /> có xu hướng thực hành kĩ năng EBP thường<br /> xuyên hơn. Vì vậy, cần có giải pháp phù hợp<br /> để khuyến khích điều dưỡng tích cực nghiên<br /> cứu khoa học qua đó nâng cao kiến thức, thái<br /> độ và kĩ năng EBP của điều dưỡng.<br /> KẾT LUẬN<br /> Nghiên cứu cho thấy điều dưỡng có thái độ<br /> tích cực về EBP tuy nhiên kiến thức và kĩ<br /> năng thực hành EBP ở mức độ trung bình.<br /> Các yếu tố tuổi, giới, và số năm công tác<br /> không có mối liên quan có ý nghĩa thống kê<br /> với kiến thức, thái độ và kĩ năng thực hành<br /> EBP của điều dưỡng.<br /> Điều dưỡng có trình độ đại học có điểm trung<br /> bình kiến thức về EBP cao hơn điều dưỡng<br /> cao đẳng. Các điều dưỡng đã từng tham gia<br /> 161<br /> <br />