Kiến thức và thái độ của bệnh nhân tăng huyết áp tại Phường 8, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KIẾN THỨC VÀ THÁI ĐỘ CỦA BỆNH NHÂN TĂNG HUYẾT ÁP<br /> TẠI PHƯỜNG 8, QUẬN 10, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> Nguyễn Văn Cư*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Theo Tổ chức Y tế thế giới (World Health Organization-WHO) bệnh tăng huyết áp (THA) ở<br /> người lớn là phổ biến trên thế giới 20,00%; đây là một trong 10 bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và làm<br /> giảm tuổi thọ từ 10 đến 20 năm. Tại Việt Nam, bệnh THA khoảng 27,00% và đang có xu hướng tăng. Theo<br /> nghiên cứu của Viện Tim mạch tại 8 tỉnh và thành phố, thì số người mắc bệnh THA khoảng 25,00%. Nghiên<br /> cứu này nhằm xác định người bệnh THA có kiến thức và thái độ đúng, để có giải pháp dự phòng biến chứng.<br /> Mục tiêu: Xác định tỷ lệ bệnh nhân THA tại phường 8, quận 10, thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) có<br /> kiến thức và thái độ đúng về bệnh THA.<br /> Đối tượng và Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả. Dân số chọn mẫu là người THA tại phường 8,<br /> quận 10, TPHCM. Mẫu chọn là toàn bộ bệnh nhân cư ngụ trong phường. Thu thập số liệu qua bảng với 22 câu<br /> hỏi qua phỏng vấn. Xừ lý số liệu qua phần mềm SPSS 11.5.<br /> Kết quả: Phân tích 41 bảng trả lời của người THA cho kết quả sau: trung bình là 63 tuổi, trên 60 tuổi là<br /> 58,5% (Bảng 1); bắt đầu THA từ tuổi 45/nam và 55/nữ. Người bệnh THA đa số trên 2 năm (Bảng 5); biết biến<br /> chứng liệt nửa người là 63,40% (Bảng 9), được bác sĩ khuyên hạn chế ăn mặn là 100,00% (Bảng 12). biết hạn<br /> chế ăn mặn là 92,70% (Bảng 11) và tăng hoạt động thể lực là 75,6% (Bảng 10). Bệnh nhân đồng ý hạn chế ăn<br /> mặn 100,00% (Bảng 13), so với nghiên cứu của Nguyễn Đỗ Nguyên (88,50%) và Nguyễn Hữu Hạnh<br /> (53,40%), đồng tình với hạn chế lạm dụng rượu là 97,60% (Bảng 20). Nghiên cứu cho thấy người THA có biết<br /> về trị số huyết áp, về biến chứng và cách dự phòng bệnh; tuy nhiên có các kiến thức đúng chưa được toàn diện,<br /> chưa đồng đều. Do đó cần phải tư vấn một cách đầy đủ và liên tục hơn về bệnh THA.<br /> Kết luận: Bệnh nhân có kiến thức đúng về trị số huyết áp, các biến chứng và các biện pháp phòng bệnh,<br /> nhưng tỷ lệ không đồng đều như: hạn chế ăn mặn: 92,7%, ăn kiêng: 36,6%, lạm dụng rượu: 58,5 %, hoạt động<br /> thể lực: 75,6%, không hút thuốc: 41,5%.<br /> Đề nghị: Cần chú hướng dẫn cho từng bệnh nhân, và thường xuyên nhắc nhở và động viên bệnh nhân hạn<br /> chế mặn, tăng hoạt động thể lực, không hút thuốc lá và không lạm dụng rượu.<br /> Từ khóa: Kiến thức và thái độ của bệnh nhân về tăng huyết áp, bệnh tăng huyết áp.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> KNOWLEDGE AND ATTITUDES OF PATIENT'S BLOOD PRESSURE INCREASE IN WARD 8,<br /> DISTRICT 10, HO CHI MINH CITY<br /> Nguyen Van Cu * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 127 - 132<br /> Background: According to the World Health Organization (WHO) hypertension of artery (HTA) is a<br /> common disease worldwide, having about 20.00% of adults, this is one of 10 serious diseases affecting the health<br /> and shortened lifespan from 10 to 20 years. At Vietnam about 27.00% and tends to increase, the Cardiovascular<br /> Research Institute at the eight areas, the number of HTA people approximately 25.00%. This study aims to<br /> * Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch<br /> Tác giả liên lạc: TS.BS. Nguyễn Văn Cư<br /> <br /> ĐT: 0903925342<br /> <br /> Email: cuupnt@yahoo.com.vn<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br /> 127<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> identify patients with HTA the right knowledge and attitude to the disease, preventive measures for complications<br /> Objectives: Determine the rate of HTA in Ward 8, District 10, Ho Chi Minh City (HCMC) has the right<br /> attitude and knowledge of HTA patients<br /> Methods: Cross-sectional descriptive study. Population sampling the HTA in Ward 8, District 10, HCMC.<br /> Model selection is the entire patients living in the ward. Data collection over 22 by interview questions. Data<br /> processing by SPSS 11.5 software.<br /> Results: Analysis of 41 of the response table for results: average age 63,00 over age 60 is 58.50% (Table 1),<br /> starting from age 45/male and 55/female. Most people 2 years (Table 5); know hemiplegia complicated by 63.40%<br /> (Table 9), are strongly advised to eat salt is 100,00% (Table 12). but little advice on alcohol abuse (Table 19),<br /> limited knowledge of salty foods is 92.70% (Table 11) and increased physical activity was 75.60% (Table 10).<br /> Patients who agreed to eat salty 100.00% (Table 13), compared with studies by Nguyen Do Nguyen (88.50%)<br /> and Nguyen Huu Hanh (53.40%), agreed with limiting the abuse of alcohol 97.60% (Table 20). Research shows<br /> that the HTA is to know about blood pressure treatment, complications and ways of preventing disease, however<br /> with the right knowledge is not comprehensive, not equal. Therefore need to advise and disseminate an adequate<br /> and continuous than the THA patients<br /> Conclusion: Patients have the knowledge about the treatment of hypertension, its complications and the<br /> preventive measures, but uneven rate limiting salty foods: 92.70%, diet: 36.60%, inflation alcohol: 58.50%,<br /> physical activity: 75.60%, non-smokers: 41.50%. Recommend: Health education should pay attention to each<br /> patient, and constantly remind and encourage patients with salt restriction, increased physical activity, not<br /> smoking and alcohol abuse<br /> Keywords: Knowlegde and attitude for hypertention of artery.<br /> giải pháp đề phòng biến chứng.<br /> MỞ ĐẦU<br /> Theo Tổ chức Y tế thế giới (World Health<br /> Organization-WHO) bệnh THA là một bệnh phổ<br /> biến trên thế giới, không chỉ có ảnh hưởng đến<br /> người bệnh, gia đình mà còn là gánh nặng của<br /> xã hội. Hiện nay trên thế giới có khoảng 20%<br /> người lớn bị bệnh THA như: Hoa Kỳ (28,7%2000); Canada (22%- 1992); Anh (38,8%- 1998);<br /> Thụy Điển (38,4%- 1999); Ai Cập (26,3%- 1991);<br /> Trung Quốc (27,2%- 2001); Thái Lan (20,5%2001); Singapore (26,6%- 1998); THA là một<br /> trong 10 bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến sức<br /> khỏe và làm giảm thọ từ 10 đến 20 năm.<br /> Tại Việt Nam, người lớn THA khoảng 27%<br /> và ngày càng tăng. Theo số liệu điều tra mới đây<br /> của Viện Tim mạch tại 8 tỉnh, thành trong cả<br /> nước thì số người mắc bệnh THA trên 25%. Do<br /> đó, năm 2011 Thủ tướng chính phủ đã quyết<br /> định đưa dự án phòng chống bệnh THA vào<br /> chương trình mục tiêu y tế quốc gia. Nghiên<br /> cứu này nhằm xác định tỷ lệ người, có kiến thức<br /> – thái độ đúng đối với bệnh THA, nhằm đề ra<br /> <br /> 128<br /> <br /> Mục tiêu<br /> Xác định tỷ lệ bệnh nhân THA tại phường 8,<br /> quận 10, Tp. HCM có kiến thức và thái độ đúng<br /> về bệnh THA.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Nghiên cứu cắt ngang mô tả. Dân số chọn<br /> mẫu là người THA tại phường 8, quận 10,<br /> TPHCM. Mẫu chọn là toàn bộ bệnh nhân THA<br /> đang cư ngụ trong phường. Thu thập số liệu<br /> qua 22 câu hỏi phỏng vấn trực tiếp bệnh nhân.<br /> Xử lý số liệu qua phần mềm SPSS 11.5<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Nghiên cứu thực hiện từ tháng 01 đến tháng<br /> 6 năm 2010 cho kết quả như sau:<br /> Bảng 1: Tuổi của đối tượng nghiên cứu.<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> <br /> Nhóm tuổi<br /> Dưới 40 tuổi<br /> Từ 41 đến 50 tuổi<br /> Từ 51 đến 60 tuổi<br /> Trên 60 tuổi<br /> <br /> Tần số Tỷ lệ %<br /> 3<br /> 7,3<br /> 5<br /> 12,2<br /> 9<br /> 22,0<br /> 24<br /> 58,5<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> Nhận xét: Có 7,3% số bệnh nhân tăng huyết<br /> áp dưới 40 tuổi. Có 58,5% số bệnh nhân tăng<br /> huyết áp trên 60 tuổi.<br /> Bảng 2: Trình độ học vấn và nghề nghiệp của đối<br /> tượng nghiên cứu.<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> <br /> Giới tính: Nam<br /> Nữ<br /> Trình độ học vấn<br /> Không biết chữ<br /> Cấp 1<br /> Cấp 2<br /> Cấp 3<br /> Trên cấp 3<br /> Nghề nghiệp<br /> Công nhân<br /> Nông dân<br /> Cán bộ y tế<br /> Kỹ sư<br /> Giáo viên<br /> Nội trợ<br /> Hưu trí<br /> Khác<br /> <br /> Tần số Tỷ lệ %<br /> 17<br /> 41,5<br /> 24<br /> 58,5<br /> Tần số Tỷ lệ %<br /> 2<br /> 4,9<br /> 8<br /> 19,5<br /> 7<br /> 17,1<br /> 14<br /> 34,1<br /> 10<br /> 24,4<br /> 2<br /> 0<br /> 1<br /> 2<br /> 2<br /> 8<br /> 25<br /> 1<br /> <br /> 4,9<br /> 0,0<br /> 2,4<br /> 4,9<br /> 4,9<br /> 19,5<br /> 61,0<br /> 2,4<br /> <br /> Nhận xét: Bệnh nhân nữ chiếm 58,5%. Có<br /> 61,0% bệnh nhân là cán bộ hưu trí. Có 24,4%<br /> bệnh nhân có trình độ học vấn từ cấp 2 trở<br /> xuống. Có 75,6% bệnh nhân có trình độ học vấn<br /> từ cấp 3 trở lên.<br /> Bảng 3: Thời gian bệnh tăng huyết áp và nguồn<br /> thông tin về bệnh tăng huyết áp.<br /> 1<br /> 2<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> <br /> Dưới 2 năm<br /> 4<br /> 9,8<br /> Từ 2 năm trở lên<br /> 37<br /> 90,2<br /> Biết nguồn thông tin về bệnh THA Tần số Tỷ lệ %<br /> Nhân viên Y tế<br /> 26<br /> 63,4<br /> TV<br /> 5<br /> 12,2<br /> Sách báo<br /> 6<br /> 14,6<br /> Bạn bè, người thân<br /> 10<br /> 24,4<br /> Internet<br /> 1<br /> 2,4<br /> <br /> Nhận xét: Có 90,2% bệnh nhân có thời gian<br /> bệnh trên 2 năm. Có 63,4% bệnh nhân biết về<br /> bệnh THA qua nhân viên y tế. Có 36,6% bệnh<br /> nhân biết về bệnh THA qua các nguồn khác.<br /> Bảng 4: Kiến thức về trị số huyết áp và gây ra biến<br /> chứng.<br /> STT<br /> Nội dung<br /> Trị số huyết áp được cho là cao?<br /> 1<br /> >= 140/90 mmHg<br /> <br /> Tần số Tỷ lệ %<br /> 35<br /> <br /> 85,4<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 2<br /> Không biết<br /> Bệnh THA có gây ra biến chứng không?<br /> 1<br /> Có<br /> 2<br /> Không<br /> <br /> 6<br /> <br /> 14,6<br /> <br /> 33<br /> 8<br /> <br /> 80,5<br /> 19,5<br /> <br /> Nhận xét: Có 85,4% bệnh nhân biết được trị<br /> số huyết áp được cho là cao là ≥14 mmHg. Tỷ lệ<br /> này cho thấy đa phần bệnh nhân có kiến thức về<br /> trị số huyết áp đúng. Có 80,5% bệnh nhân cho<br /> rằng tăng huyết áp có gây ra biến chứng, 19,5%<br /> còn lại thì cho là không.<br /> Bảng 5: Kiến thức về các biến chứng có thể có của<br /> bệnh tăng huyết áp.<br /> STT<br /> Nội dung<br /> Biến chứng có thể có của bệnh THA<br /> 1<br /> Liệt nửa người<br /> 2<br /> Suy tim<br /> 3<br /> Suy thận<br /> 4<br /> Biến chứng ở mắt<br /> 5<br /> Không biết<br /> Bệnh THA có phòng ngừa<br /> 1<br /> Được<br /> 2<br /> Không<br /> <br /> Tần số Tỷ lệ %<br /> 26<br /> 11<br /> 18<br /> 6<br /> 4<br /> <br /> 63,4<br /> 26,8<br /> 43,9<br /> 14,6<br /> 9,8<br /> <br /> 38<br /> 3<br /> <br /> 92,7<br /> 7,3<br /> <br /> Nhận xét: Có 63,4% bệnh nhân biết được<br /> tăng huyết áp có thể dẫn đến liệt nửa người. Có<br /> 26,8% bệnh nhân biết được tăng huyết áp có thể<br /> dẫn đến suy tim. Có 43,9% bệnh nhân biết được<br /> tăng huyết áp có thể dẫn đến suy thận. Có 14,6%<br /> bệnh nhân biết được tăng huyết áp có thể dẫn<br /> đến biến chứng ở mắt. Có 9,8% bệnh nhân<br /> không biết biến chứng của bệnh tăng huyết áp.<br /> Có 92,7% bệnh nhân cho rằng tăng huyết áp có<br /> thể phòng ngừa được.<br /> Bảng 6: Kiến thức về việc ngăn ngừa bệnh nặng<br /> thêm.<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> Cách để ngăn bệnh nặng thêm<br /> Hạn chế ăn mặn<br /> Ăn kiêng để kiểm soát cân nặng<br /> Uống rượu vừa phải<br /> Tập thể dục hay đi bộ<br /> Không hút thuốc<br /> Không biết<br /> <br /> Tần<br /> số<br /> 38<br /> 15<br /> 24<br /> 31<br /> 17<br /> 0<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 92,7<br /> 36,6<br /> 58,5<br /> 75,6<br /> 41,5<br /> 0,0<br /> <br /> Nhận xét: Có 92,7% số bệnh nhân biết hạn<br /> chế ăn mặn sẽ ngăn ngừa bệnh nặng thêm. Có<br /> 75,6% số bệnh nhân biết tập thể dục hoặc đi bộ<br /> sẽ ngăn ngừa bệnh nặng thêm.<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br /> 129<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Bảng 7: Tỷ lệ bệnh nhân được bác sĩ khuyên giảm ăn<br /> mặn và đồng ý cữ ăn mặn.<br /> STT<br /> Nội dung<br /> Có được bác sĩ khuyên cữ ăn mặn?<br /> 1<br /> Có<br /> 2<br /> Không<br /> Có đồng ý cữ ăn mặn<br /> 1<br /> Có<br /> 2<br /> Không<br /> <br /> Tần<br /> số<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> 41<br /> 0<br /> <br /> 100,0<br /> 0,0<br /> <br /> 41<br /> 0<br /> <br /> 100,0<br /> 0,0<br /> <br /> Nhận xét: Tất cả bệnh nhân đều được bác sỹ<br /> khuyên cữ ăn mặn. Tất cả bệnh nhân đều đồng<br /> ý cữ ăn mặn: 100%.<br /> Bảng 8: Bệnh nhân được bác sĩ khuyên và đồng ý tập<br /> thể dục để kiểm soát cân nặng.<br /> STT<br /> Nội dung<br /> Được bác sỹ khuyên tập thể dục?<br /> 1<br /> Có<br /> 2<br /> Không<br /> Đồng ý tập thể dục<br /> 1<br /> Có<br /> 2<br /> Không<br /> <br /> Tần<br /> số<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> 41<br /> 0<br /> <br /> 100,0<br /> 0,0<br /> <br /> 40<br /> 1<br /> <br /> 97,6<br /> 2,4<br /> <br /> Nhận xét: Tất cả bệnh nhân đều được bác sỹ<br /> khuyên đi bộ hoặc tập thể dục để kiểm soát cân<br /> nặng. Có 97,6% số bệnh nhân đồng ý là tập thể<br /> dục hoặc đi bộ để kiểm soát cân nặng.<br /> Bảng 9: Tỷ lệ bệnh nhân được bác sỹ khuyên và đồng<br /> ý ăn kiêng để kiểm soát cân nặng.<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> Nội dung<br /> Được bác sỹ khuyên ăn kiêng<br /> Có<br /> Không<br /> Đồng ý ăn kiêng<br /> Có<br /> Không<br /> <br /> Tần<br /> số<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> 39<br /> 95,1<br /> 2<br /> 4,9<br /> Tần số Tỷ lệ %<br /> 38<br /> 92,7<br /> 3<br /> 7,3<br /> <br /> Nhận xét: Có 95,1% số bệnh nhân được bác<br /> sỹ khuyên ăn kiêng để kiểm soát cân nặng. Có<br /> 92,7% số bệnh nhân đồng ý ăn kiêng một số loại<br /> thực phẩm để kiểm soát cân nặng.<br /> Bảng 10: Những loại thực phẩm mà bệnh nhân ít<br /> dùng hơn trước.<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> <br /> 130<br /> <br /> Nên ăn ít thực phẩm nào<br /> Gạo<br /> Mỡ<br /> Đường<br /> <br /> Tần số Tỷ lệ %<br /> 10<br /> 24,4<br /> 41<br /> 100,0<br /> 36<br /> 87,8<br /> <br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> Trứng<br /> Rau, trái cây<br /> Không<br /> <br /> 11<br /> 0<br /> 0<br /> <br /> 26,8<br /> 0,0<br /> 0,0<br /> <br /> Nhận xét: Có 100% số bệnh nhân ít dùng mỡ<br /> hơn so với trước đây. Có 87,8% số bệnh nhân ít<br /> dùng đường hơn so với trước đây.<br /> Bảng 11: Tỷ lệ bệnh nhân được bác sỹ khuyên và<br /> đồng ý không lạm dụng rượu vừa phải.<br /> STT<br /> Nội dung<br /> Được bác sỹ khuyên không lạm dụng<br /> rượu<br /> 1<br /> Có<br /> 2<br /> Không<br /> Đồng ý người THA bị hạn chế uống rượu<br /> 1<br /> Có<br /> 2<br /> Không<br /> Cộng:<br /> <br /> Tần<br /> số<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> <br /> 17<br /> 24<br /> <br /> 41.5<br /> 58.5<br /> <br /> 40<br /> 1<br /> 41<br /> <br /> 97.6<br /> 2.4<br /> 100.0<br /> <br /> Nhận xét: Có 58,5% số bệnh nhân không<br /> được bác sỹ khuyên uống rượu vừa phải. Có<br /> 41,5% số bệnh nhân được bác sỹ khuyên uống<br /> rượu vừa phải. Có 97,6% số bệnh nhân đồng ý<br /> rằng người bị THA phải hạn chế uống rượu, chỉ<br /> có 2,4% số bệnh nhân không đồng ý.<br /> Bảng 12: Kiến thức về thời gian điều trị bệnh THA.<br /> Quá trình điều trị bệnh THA kéo Tần<br /> STT<br /> dài<br /> số<br /> 1<br /> Điều trị lâu dài, suốt đời<br /> 39<br /> 2 Đến khi trị số HA trở lại bình thường 2<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 95,1<br /> 4,9<br /> <br /> Nhận xét: Có 95,1% số bệnh nhân biết rằng<br /> điều trị THA là một quá trình lâu dài, suốt đời.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Phân tích 41 thông tin người THA tại<br /> phường 8 cho thấy: trung bình là 63 tuổi, trên 60<br /> tuổi 58,5% (Bảng 1) như nghiên cứu Nguyễn<br /> Lân Việt và cộng sự, cho biết tỷ lệ THA bắt đầu<br /> tăng cao ở tuổi từ trên 45 với nam và 55 tuổi ở<br /> nữ. THA nữ chiếm tỷ lệ cao hơn so nam (Bảng 2)<br /> tương ứng với nghiên cứu trên đối tượng người<br /> cao tuổi, phù hợp với phân bố nam và nữ Việt<br /> Nam, (niên giám thống kê y tế 2005). Người có<br /> học vấn cấp 3 chiếm đa số, điều này sẽ ảnh<br /> hưởng tới kiến thức, thái độ của bệnh nhân<br /> (bảng 3). Thời gian bệnh đa số 2 năm (Bảng 5),<br /> điều này rất ảnh hưởng đến kiến thức và thái độ<br /> của bệnh nhân. Bệnh nhân biết rõ trị số huyết áp<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> cao 140/90 mmHg (Bảng 7). Bệnh nhân biết THA<br /> gây biến chứng liệt nửa người 63,4% (Bảng 3.9),<br /> suy tim chiếm 26,8% và suy thận là 43,9%, biến<br /> chứng suy tim gây tử vong cao nhất, vì vậy, rất<br /> cần tư vấn các biến chứng về phòng bệnh, vì<br /> bệnh nhân biết phòng ngừa được (Bảng 10).<br /> Bệnh nhân được bác sỹ khuyên hạn chế ăn<br /> mặn là 100% (Bảng 12) và tập thể dục hoặc đi bộ.<br /> Bác sỹ khuyên bệnh nhân ăn kiêng một số loại<br /> thực phẩm (Bảng 16), nhưng ít khuyến cáo bệnh<br /> nhân lạm dụng rượu (Bảng 19), do đối tượng<br /> nghiên cứu đa số là nữ. Các biện pháp thay đổi<br /> lối sống đều có tác dụng làm giảm huyết áp do<br /> đó trong giáo dục sức khỏe bác sỹ nên khuyên<br /> bệnh nhân thay đổi lối sống với tất cả các biện<br /> pháp để bệnh nhân có kiến thức, thái độ đúng<br /> góp phần cải thiện tình trạng huyết áp của họ<br /> một cách có hiệu quả đồng thời làm tăng tác<br /> dụng của thuốc hạ áp. Kiến thức về hạn chế ăn<br /> mặn được biết nhiều nhất là 92,7% (Bảng 11),<br /> hoặt động thể lực là 75,6% (Bảng 10). Việc không<br /> hút thuốc ít được bệnh nhân biết đến, nhưng<br /> huyết áp sẽ tăng đáng kể qua từng điếu thuốc<br /> và người hút thuốc sẽ không được bảo vệ đầy<br /> đủ khỏi nguy cơ tim mạch nên trong công tác<br /> giáo dục sức khỏe cần chỉ rõ tác hại của thuốc lá.<br /> Thời gian bệnh có liên quan đến kiến thức về trị<br /> số huyết áp và khiến thức về biến chứng có ý<br /> nghĩa thống kê. Bệnh nhân có thời gian mắc<br /> bệnh từ 2 năm trở lên có kiến thức về trị số<br /> huyết áp tốt hơn bệnh nhân có thời gian mắc<br /> bệnh dưới 2 năm. Bệnh nhân có thái độ đồng ý<br /> hạn chế ăn mặn chiếm tỷ lệ cao nhất 100% (Bảng<br /> 13), so với nghiên cứu của Nguyễn Đỗ Nguyên<br /> và Nguyễn Hữu Hạnh tỷ lệ này lần lượt là 88,5%<br /> và 53,4%. Thái độ này cũng phù hợp với kiến<br /> thức bệnh nhân về hạn chế ăn mặn và lời<br /> khuyên của bác sĩ về hạn chế ăn mặn. Có thể do<br /> thấy được tác dụng của hạn chế ăn mặn và được<br /> bác sĩ nhắc nhở về hạn chế ăn mặn nhiều hơn<br /> nên bệnh nhân có thái độ đồng tình cao.<br /> Bệnh nhân còn có thái độ đồng tình cao với<br /> ăn kiêng và hoạt động thể lực để kiểm soát cân<br /> nặng mặc dù kiến thức về ăn kiêng và hoạt động<br /> thể lực để kiểm soát cân nặng chưa cao lắm.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Thái độ đồng tình với hạn chế lạm dụng rượu<br /> có tỉ lệ cao 97,6% (Bảng 20). Tỷ lệ bệnh nhân<br /> được bác sĩ khuyên uống rượu vừa phải còn<br /> thấp 41,5% (Bảng 19) nên có thể bệnh nhân chưa<br /> biết tác dụng của rượu đối với THA. cho thấy<br /> bệnh nhân THA có kiến thức về trị số huyết áp,<br /> về biến chứng và cách dự phòng bệnh cao, tuy<br /> nhiên chưa toàn diện.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Bệnh nhân có kiến thức đúng về trị số huyết<br /> áp, các biến chứng và các biện pháp phòng<br /> bệnh, tuy nhiên kiến thức này không đồng bộ,<br /> tỷ lệ bệnh nhân hiểu biết về từng biến chứng<br /> thay đổi và có khuynh hưởng giảm dần (biến<br /> chứng liệt: 63,4 %, suy thận: 43,9%, suy tim:<br /> 26,8% và mắt: 14,6%); kiến thức về dự phòng<br /> bệnh cũng có tỷ lệ không đồng đều (hạn chế ăn<br /> mặn: 92,7%, ăn kiêng để giảm cân: 36,6%, lạm<br /> dụng rượu: 58,5%, hoạt động thể lực: 75,6%,<br /> không hút thuốc: 41,5%). Bệnh nhân có thái độ<br /> đồng tình cao với các biện pháp dự phòng như:<br /> hạn chế ăn mặn 100%, nên ăn kiêng 95,1%, tăng<br /> hoạt động thể lực 97,6% và không lạm dụng<br /> rượu: 97,6%. Do đó nên duy trì giáo dục kiến<br /> thức cho bệnh nhân để họ có cái nhìn đúng đắn<br /> về các biện pháp dự phòng bệnh.<br /> <br /> KIẾN NGHỊ<br /> Cần hướng dẫn từng bệnh nhân kiến về biện<br /> pháp dự phòng: Hạn chế ăn mặn, lạm dụng<br /> rượu, không hút thuốc. Công tác giáo dục sức<br /> khỏe cần lặp lại theo định kỳ. cuộc sống chất<br /> lượng có tác dụng làm giảm huyết áp, có biện<br /> pháp để bệnh nhân có kiến thức, thái độ đúng<br /> góp phần cải thiện tình trạng huyết áp một cách<br /> có hiệu quả.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> 3.<br /> 4.<br /> <br /> Hồ Văn Hải (2009) Hành vi nguy cơ của bệnh nhân<br /> tăng huyết áp tại huyên Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa- Vũng<br /> Tàu năm 2009. Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 Supplement of No 1 - 2010: 168-174<br /> http://diendanykhoa.com/archive/index.php/t1304.html (Bun-creatinin)<br /> http://new.euromise.org/mgt/who1999/whoshort.html<br /> http://www.nhlbi.nih.gov/guidelines/hypertension/exp<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật Trường Đại Học Y Phạm Ngọc Thạch 2012<br /> <br /> 131<br /> <br />